Ifemaatdet
De ontmanteling der Duitse
oorlogsindustrie
-
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
éSt
„Catastrophaal" en gevaarlijkzeggen de Duitsers
Gealiieërden vrezen geen verzet
der arbeiders
Duitse adviesraad protesteert
Uit rumoerig Griekenland
Amerikaanse congresleden in de knel
Troepen naar Parijs
Hooyman eindelijk
veroordeeld
4e Jaargang No 1064
Vrijdag 17 Ociober 1941
Wnd. hoofdrad.: A. ERIKS. Westerweg
338. Telefoon 3300.
Stadsredactie en Corr. adres. Voor-
dam 6 A fniet te verwarren met Voor-
dam 9) tel. 3967, bij geen gehoor 4544
Voorlopig voor Administratie, adver
tenties en hoofdredactie, Tel.: 3300
Het programma voor de herstelbetalingen van Duitsland zal zo snel
mogelijk worden uitgevoerd aldus verklaarde gisteren Sir Brian Ro-
bertson, gouverneur der Britse bezettingszone, in een persconferentie,
liopenlijk zal de publicatie van de lijst der te ontmantelen fabrieken
de geschillen, die nutteloos en schadelijk zijn, slechten. De landen, die
herstelbetalingen zullen ontvangenzijn wellicht teleurgesteld, omdat
zjj niet meer krijgen. Aan de ande r~ kant zullen zij de maatregelen,
tengevolge waarvan een wezenlijke stroom van betalingen in de plaats
zal komen van een druppelsgewijs ontvangen, zoals tot nu toe en de
krachtige maatregelen om het oorlogspotentieel van Duitsland te ver
lagen, toejuichen.
Hij voegde hieraan toe, dat het
nieuwe ontmantelingsprogram zo veel
industriële capaciteit voor de Duitsers
zal overlaten, dat zij moeite zullen
hebben haar volledig te gebruiken.
De Duitsers zullen voldoende arm
slag hebben voor de wederopbouw
van hun economie, daar het plan is
gebaseerd op een herstel van de Duit
se productie tot het peil van 1936.
Toen men hem vroeg, welke stap
pen zouden worden genomen als de
Duitse arbeiders weer zouden weige
ren het ontmantelingsprogram uit te
voeren, antwoordde Robertson, dat
hij dit liever niet wilde zeggen, doch
dat men er zeker van kan zijn, dat
de ontmanteling voortgang zal vin
den.
Tevens deelde hij mede, dat de
lijst van. herstelbetalingen aan de
bevelhebbers van de Sowjet-Russi-
sche en de Franse zone was voorge
legd. doch dat men tot dusver nog
geen verklaring van hen erover had
ontvangen.
Voorlopig geen vetpot
De Amerikaanse waarnemende gou
verneur, generaal-majoor Hays, ver
klaarde, dat het voor de Duitsers na
de uitvoering van het ontmantelings
plan mogelijk zou zijn een levenstan
daard te bereiken, die overeenkomt
met 80 percent van het peil van 1936.
Maar gouden bergen voor
de toekomst
Naar wordt verwacht, aldus gene
raal Havs. zal de Duitse industrie in
de En gels-Amerikaanse zone in 195 J
een exportniveau van 2.000.000.000
dollar per iaar bereiken.
Hij voegde aan ziin verklaring toe
'-f pirtnnnren der fabrieken die
ontvangen boekwerk
Alle Zweedse pleegouders ,die Ne
derlandse kinderen liefderiik opgeno
men hebben, ontvangen d^zer dagen
een boekwerk genaamd .Holland Fos
terbarnens Hemland'. hetgeen bete
kend: ..Holland, het vaderland van de
pleegkinderen". Het boekwerk. dat
met ziin vele urachtige foto's gedrukt
on glansdruküapier een uitstekende in
druk geeft van ons land. is een «ehen-
king van 't comité ..aandenken Zweed
se uleegouders"
..Duizenden Zweedse families open
den snontaan hun deuren voor de
Hollandse kinderen en namen hen od
alsof het hun eigen kinderen waren"
schrijven de dankbare ouders in het
voorwoord en zij vervolgen: ..Bleke,
uerveuse. ondervoede en magere kin
deren begonnen in September de lan
ge reis naar Zweden. Flinke welge
klede kinderen, met dankbaarheid ver
vuld en de herinnering in het hart
aan een heerlijke tijd in Zweden,
keerden enige maanden later terug"
Met het album willen de ouders een
♦astbaar bewiis hunner dankbaarheid
aan de Zweedse pleegouders geven.
zullen worden ontmanteld, recht heb
ben op compensatie door de Duitse
regering.
Waarover de Duitsers het eens zijn
Zowel de Duitse partijen van de
linkse- als van de rechtse vleugel dood
verven het ontmantelingsplan voor de
Duitse industrie als „catastrophaal' en
„gevaarlijk"
De secretarissen-generaal van het
gemeenschappelijke bestuur der Chris
telijk Democratische Unie en de Chris
telijk-Socialistische partijen noemden
het program een „inmenging in het
Duitse economische leven, waarvan de
gevolgen, op politiek, economisch en
sociaal terrein nog niet zijn te over
zien". Volgens de verklaring Is reeds
thans te zeggen, dat het wegvoeren
van de fabrieksinstallaties een daling
van de productie zal teweegbrengen.
In politiek opzicht zal de uitvoering
van het program de „negatieve mach
ten" in de hand werken, waardoor de
gehele wederopbouw van Duitsland in
gevaar wordt gebracht.
Het hoofdkwartier van de commu
nistische partij in Noordrijn-Westfalen
verklaarde, dat de ontmanteling een
ernstig gevaar zou scheppen voor de
economische basis van het .democra
tische herstel en het verrichten van
herstelbetalingen in fabrieksgoederen
zou kunnen belemmeren.
De Duitse adviesraad voor de-Britse
zone heeft gisteren haar werk onder
broken, daar de leden zich naar hun
woonplaatsen wilde begeven óm daar
de reacties op het ontmantelingsplan
te bestuderen.
De voorzitter van de raad deelde
mede, dat hij zo nodig een buitenge
wone zitting zou bijeen roepen om de
leden, die door de verschillende staten
zjjn afgevaardigd, in de gelegenheid
te stellen hun houding ten aanzien
van de ontmanteling voor herstelbe
talingen kenbaar te maken
Een bescheiden uiting!
Geen der leden ontkent, aldus de
voorzitter, dat Duitsland tot herstel-
prestaties verplicht is „nadat het Eu
ropa geplunderd heeft" doch hij be
treurde het, dat de raad geen gele
genheid heeft gehad om besprekingen
te voeren over wat de beste methode
voor het verrichten van de herstel-
prestaties zou zijn
Toch verzet
Intussen meldde het onder Sowjet-
russische controle staande radiosta
tion Berlijn, dat de Duitse adviesraad
in de Britse zone uit protest tegen het
ontmantelingsplan is uiteengegaan
Tegen de Britse wensen in hebben
de gedelegeerden geweigerd hun werk
voort te zetten en hebben zij de ver
gaderzaal en bloc verlaten.
De Griekse minister van openbare
veiligheid heeft het bericht bevestigd
volgens hetwelk twee Amerikaanse
congresleden zich in de driehoek, die
gevormd wordt door de grenzen van
Turkije, Bulgarije en Griekenland,
bevinden. Doordat drie bruggen door
verzetslieden zijn opgeblazen, zijn de
Wat terreur de
Chinezen kostte
Hoe groot de schade is, welke men
heeft toegebracht aan Chinese levens
en eigendommen kan blijken uit de
aantekeningen, welke verzameld zijn
door het hoofdkantoor der algemene
hulpverlening, aldus de „Eng Po"
Door de T.N.L en Laskars zijn 843
mannen, vrouwen en kinderen gedood
of verbrand. Het aantal ontvoerde
personen waar men nog niets van
af weet, bedraagt eveneens 843. Op
grootscheepse wijze geëvacueerd en
geïsoleerd zijn 21.710 personen, een
gedeelte van hen is door het Neder
landse leger gered.
1.582 Winkels en gehouwen zijn to
taal uitgebrand, 342 leeggeplunderd,
doch niet in brand gestoken.
Hier zij nog bij aangetekend, dat
deze gegevens verre van compleet
zijn.
one»
'H
RusUnf"
Voliren- een teleer-tni uit Washington
In de New York Times heeft de Sow-
jet-Unie een ..Vrii Duits leger", door
Amerikaanse functionnarissen geschat
op een sterkte van honderd a hon-
derdtiewliiizend man. op de been op
Russische bodem. Deze legermacht
zou voorn-ime'iik bestaan uit man-
sehapnen van het Duitse zesde leger,
dat zich na de slag om Stalingrad
heeft overgegeven en onder comman
do staan van de generaals Von Paulus
en Van Seydlitz. De manschappen zou
den Russische uniformen dragen. Alle
officieren zouden Duitsers zijn, doch
aan de verschillende eenheden zouden
Sowjet-commissarissen zijn toege
voegd. die voor inwijding in de be
ginselen van het communisme zorgdra
gen
senatoren niet in staat zich uit de
driehoek te verwijderen. De Ameri
kaanse ambassade te Athene heeft
medegedeeld, dat pogingen om met
behulp van twee Griekse vliegtui
gen de senatoren uit hun isolement
te bevrijden, tot dusverre mislukt zijn
AFP meldt voorts uit Istamboel, dat
de activiteit der Griekse guerilla-strij
ders zich opnieuw in de buurt van
de Turkse grens heeft geopenbaard.
Gisteren bliezen zij een trein op, die
van Demotika naar Feredjik (Thra-
cië) reed. Dertig reizigers werden ge
wond. Verder ondernamen guerilla-
strijders een aanval op het dorp
Pythion, in de buurt van de Turkse
grens. Na een gevecht van een uur
slaagden zij er in de brug tussen
Pythion en Tyron te vernielen. On
middellijk zijn aan Turkse zijde maat
regelen getroffen om de grensbruggen
beter te bewaken. In Turkse krin
gen worden de berichten, volgens
welke Turkse grenswachten het vuur
geopend zouden hebben op Griekse
guerilla-strijders, tegengesproken.
Naar Reuter meldt, zijn de twee
Amerikaanse congresleden, die ten
gevolge van opblazén van bruggen
door Griekse verzetslieden in een
val zijn geraakt, de republikeinse af
gevaardigde Jackson en de democra
tische afgevaardigde Teague.
Cp het in cultuur gebrachte Oostelijk deel van de N.O.-Polder worden
door de directie der Wieringermeer (N.O.-Polderwerkcn) een honderdtal
boerderijen in gereedheid gebracht en aan zelfstandige boeren verpacht.
Een groot aantal houten barakken worden als tijdelijke bedrijfsge
bouwen op deze boerderijen geplaatst om dienst te doen als stallen en schu
ren. Tijdens het optrekken der gebouwen.
Te Den Haag is de grondwetscommissie door Minister Beel v
Ijlt.: zittend H. W. Tilanus, Min. van Maarscveen, Min. Jonkman, Min Pres
Dr. Beel, Dr. Prinsen, Mevr. Dr. Huart Staand v.l.n.r.: J. Schouten, Prof.
Duynstee, Prbf. Logeman, Mr. van Helsdingen, Dr. Biereman, Prof. 's Jacoh,
Jhr. Mr. van der Goes van Naters, Prof Romme, Mr. B. J. Stokvis
Zwarthandelaar
neergeschoten
Gistermiddag hebben 2 hoofdassis
tenten van de directe belastingen in
de Nieuwezijds Armsteeg te Amster
dam een 24-jarige man aangehouden,
die ongebanderolleerde importsigaret
ten clandestien verhandelde. De man
sloeg op de vlucht, waarop een der
assistenten zijn revolver trok en een
waarschuwingsschot loste. De man re
ageerde hierop niet, zodat de ambte
naar een tweede schot afvuurde, dat
echter ketste. De vluchteling viel
daarop de ambtenaar aan en wierp
hem op de grond. De assistent greep
zijn arrestant met de vrije hand weer
vast, doch tijdens de worsteling ging
zijn pistool opnieuw af, waardoor de
aanvaller onder de linkeroksel werd
getroffen. Hij moest in zeer ernstige
toestand naar het binnengasthuis
worden vervoerd.
WEER BRIEFTELEGRAMMEN
NAAR DUITSLAND
Naar de Britse en Amerikaanse
bezettingszönes van Duitsland kun
nen weer brieftelegrammen worden
verzonden. De PTT-kantoren geven
inlichtingen omtrent beperkingen en
tarieven.
VEILIGHEIDSRAAD STELT
DEBAT OVER INDONESIË
UIT
De Veiligheidsraad heeft het
debat over Indonesië, dat be
paald was op hedenmiddag, uit
gesteld tot Vrijdag a.s. 21 uur
Ned tijd. De reden van dit uit
stel werd niet opgegeven.
Reizigers Hoorn
Schagen
Ingaande Zondag 19 Octobcr
mogen alleen op Zon- en feest
dagen reizigers van Hoorn, Ob-
dam en Heerhugowaard, be
stemd voor Schagen, Anna Pau
lowna en Den Helder, zonder
bijbetaling over Alkmaar rei
zen met de treinen: Hoorn V
22.30, Obdam V 22.44. Heerhu
gowaard V 22.53.
De siaking in Frankrijk
Na de onafhankelijke vakver
eniging van metropersoneel heeft
thans ook de christelijke vakvereni
ging besloten het werk te hervatten.
Het algemeen vakvebond (C. G. T.).
waarin de comministen de leiding heb
ben, heeft evenwel besloten op zijn
standpunt te blijven staan. Beide eerst
genoemde vakverenigingen, die overi
gens de eisen der stakers gerecht
vaardigd achten, vertegenwoordigen
slechts een 4000 van de 30.000 stakers
Het hoofd van het Departement van
vervoer heeft na een bespreking met
technici van de metro verklaard, dat
het met het oog op het weinige be
schikbare personeel technisch niet mo
gelijk zou zijn de metro voor morgen
ochtend voor het publiek open te stel
len. Wel zouden reeds vanmiddag twee
buslijnen de dienst hervatten.
Militaire assistentie?
De Franse regering heet detache
menten soldaten te Parijs onderge
bracht.
Woordvoerders van de ministeries
van binnenlandse zaken en oorlog wil
den geen commentaar op deze troepen
beweging geven. De strijdkrachten zijn
met vrachtauto's naar de stad vervoerd
en hebben veldkeukens bij zich. Zij
zjjn in volledige velduitrusting.
Wielrijders, let op Uw verlichting
De politie kijkt deze winter scherp toe
Met het korten der dagen wordt het
probleem der rijwielverllchting weder
om zeer actueel, zo schrijft de A.N.
W.B.
Vele wielrijders rijdens ondanks her
haalde waarschuwingen des avonds
nog steeds min of meer noodgedwon
gen zonder licht en blijven een hoogst
ernstig gevaar voor de verkeersveilig
heid vormen.
De politie heeft daarom aangekon
digd, deze winter streng te zullen gaan
optreden tegen de overtreders der
voorschriften.
Zo zal zij voortaan nauwgezet de
hand gaan houden aan de eis, dat een
fiets voorzien moet zijn van een bran
dend achterlicht tenminste die fiet
sen, die voorzien zijn van een dynamo
De dynamo voorziening blijft voor
hands echter bijna onoverkomelijke
moeilijkheden opleveren, zodat aan
schaffing of vervanging practisch een
onmogelijkheid blijkt te zijn.
Bij het ontbreken van een dynamo
moet het rijwiel vanzelfsprekend ech
ter wel voorzien zijn van een voorver
lichting door middel van olie-, kaars-,
carbid-, of batterijlantaarn, welke
laatste desnoods in de hand mag wor
den meegevoerd, aldus de Amsterdam
se verkeerspolitie.
Een brandend achterlicht kan dan
niet als eis worden gesteld, echter
wel het onder alle omstandigheden
voorgeschreven witte spatbord met
daarbij een reflector of niet-brandend
achterlicht.
Het vraagstuk der rijwielverlichting
blijft nog steeds grote moeilijkheden
opleveren.
De perspectieven
Weliswaar zijn er momenteel snoer
tjes en gloeilampjes in voldoende mate
doch de zozeer nodige dynamo's blij'
ven een teer punt vormen. De import
van magneet-staal uit Engeland is on
voldoende en tevens ontbreken de be
nodigde kogellagers .Niettemin omvat
het productieschema voor 1947 van
enige der voornaamste fabrieken niet
minder dan 281.000 dynamo's, 481.000
koplampen en 1.000.000 achterlichten,
van welke productie ongeveer de helft
moet worden geëxporteerd.
Vele wielrijders zullen dus in de toe
komst geholpen kunnen worden, in
dien zich tenminste met betrekking tot
de grondstoffenvoorziening geen on
verwachte moeilijkheden zullen voor
doen.
Blijkens import-cijfers, gepubli
ceerd in het vakblad voor de rijwiel
handel, werden in Juni 1947 26.000
lantaarns geïmporteerd.
Dit is zeker een behoorlijk aantal,
desniettemin bleef volgens de rij
wielhandelaren de toestand even
slecht als voorheen.
De enkele lantaarns, die zij per
maand geleverd kregen vaak nog
slechts wanneer vele minder nuttige
artikelen tegelijkertijd werden bijge-
kocht bewaarde men om af te
leveren nieuwe fietsen van een ver
lichting te voorzien.
Wel zwart!
Merkwaardigerwijze was er in de
laatste Uld een opmerkelijk ruimer
aanbod van rijwiellantaarns in de
zwarte handel, vooral van Franse.
Dit stemt zeker tot nadenken, want
van het bovengenoemde importcon-
tnigent van 26.000 waren er 16.000
van Franse makelij. Losse verkoop
van nieuwe lantaarns komt in de
normale handel dan ook nog steeds
vrijwel niet voor.
Onderdelen voor reparatie van oude
dynamo's zijn al evenmin te krijgen.
Gebrek aan log.ca
Het Comité Handhaving Rijkseen
heid. aanvankelijk opgericht om het
verdrag van Linggadjati te saboteren
en een behoorlijke politiek ten aan
zien van Indonesië onmogelijk te ma
ken, heeft in zijn streven een zeker
succes weten te boeken. Het kw tot
de beruchte „politionele actie" en zo
het al moeilijk was met het Indone
sische volk tot een redelijke oplossing
te komen, dan is dit thans wel bijna
een onmogelijkheid. Nederland zit met
de brokken. Gerbrnndv on de zijnen
juichen.
Gezien deze resultaten zouki net
Comité het thans hoger op. Het wil
de huidige regering ten val brengen
en doet dit op een wijze, Gerbrandy
waardig. Er wordt gewerkt met leuzen
die worden opgediend als hoogste
wijsheid, maar die.in wezen door hun
gebrek aan logica hoogste onv '-nid
mogen worden genoemd.
Zo wordt aan de regering verweten,
dat ze zich progressief noemt .maar
dat aan tegenstanders van de rege-
ringspolitiek de mond wordt gesnoerd.
't Is grappig maar wat moet men
doen met mensen, die opruien tot
daadwerkelijk verzet?
Niemand zal er bezwaar legen heb
ben, dat ean nationaal-socialistcn het
spreken wordt verboden. Dat geldt
echter ook voor mensen, die er soort
gelijke methoden op na houden, al
noemen ze zich ook anders. Er zijn
nu eenmaal grenzen en die werden
door de heer Gerbrandy ruimschoots
overschreden. Vandaar dat zijn stem
uit de aether moest verdwijnen. De
geleide economie wordt in. ons land
onder dwang ingevoerd, zo schreeu
wen de Rijkseenheiders in koor. Maar
in Indonesië durft men geen dwang
uit te oefenen.
Afgezien van het feit, dat het zeer
wijs is om niet altijd alles alleen maar
onder dwang te willen doen, mer.en
we, dat onze regering juist bijzondei
consequent is. Immers die dwang in
Nederland is heel wat minder omvat
tend. dan het Comité wil doen gelo
ven. De geleide economie toch. die
we thans in Nederland aantreffen, be
rust op meerderheidsbesluiten, waar
bij de minderheid zich heeft neer te
leggen. Doet ze dit niet. volgt ze ook
hier fascistische methoden van ge
weld, dan moet ze wel tot de orde
worden geroepen en ze maakt die
dwang zelf noodzakelijk.
Waarlijk, wat Gerbrandy te berde
brengt is niet zeer logisch. En eerlijk
dunkt het ons ook niet helemaal. Ge
lukkig hebben we de troostrijke ge
dachte, dat ons Nederlandse volk te
verstandig is om zi;h er door schijn
waarheden k la Gerbrandy tussen te
laten nemen. Ten slotte zouden we
nog dit willen zeggen: Alleen de mens
die zijn plichten nakomt, heeft rech
ten. Op Gerbrandy rust nog de plicht
om verantwoording af te leggen over
de periode, waarin hij het regerings-
gezag uitoefende. Zolang hij dat nog
niet naar behoren heeft gedaan, moet
hy zich er niet over beklagen, wan
neer hem bepaalde rechten worden
ontzegd. A. ERIKS.
Meisje door
aanrijding gedood
Een vrachtauto, beladen met 12 ton
bieten, bestuurd door G. van der S.
uit de Beemster, moest bij het pas
seren van twee wielrijdsters op de
Neckerweg te Purmerend te snel
naar rechts uitwijken voor een te
genligger. De 16-jarige Jannie Heyn
uit Jisp werd hierbij gegrepen en
op slag gedood.
Gerardus Mooyman uit Voorburg,
de „held van het Oostfront" die door
de „Filhrer" als eerste Nederl="-'-"'
met het „ridderkruis van het ijz'^.i
kruis" begiftigd werd, hooro» zicf»
heden veroordelen tot 6 jaar met af
trek.
De procureur-fiscaal had, wegens
dienstneming bij de Waffen S.S. 8
jaar met aftrek tegen hem geëist.
weerbericht
VERDER AFNEMENDE WIND
Wisselende bewolking met plaat
selijk nog enkele buien. Geleidelijk
verder afnemende wind. overwegen*
tussen West en Noord. Weinig vei*
andering ln temper*tu« r
