Ihmaaidei
Onder de Schijnwerper
N.HOLLANDSE
PERS 1945
„Nederlandse bezetting bij ons gelijk
aan Duitse bezetting in Nederland"
Duizenden kinderen vinden geen
goed onderdak!
Zweedse luchtmacht door zware
ramp getroffen
DC 4 nabij Athene neergestort
4e Jaargang No 1073
Dinsdag 28 October 1941
Wnd. hoofdred.: A. ERIKS. Westerweg
338. Telefoon 3300.
Stadsredactie en Corr. adres. Voor-
dam 6 A (niet te verwarren met Voor-
dam 9) teL 3967, bij geen gehoor 4544
Voorlopig voor Administratie, adver
tenties en hoofdredactie. Tel.: 3300
Pa/ar verdedigt lel de Indonesische Republiek
Geef Commissie van Drie recht
van arbitrage"
De behandeling van de Indonesische kwestie in de Veiligheidsraad der
Ver. Naties heeft dan eindelijk gisteren een aanvang genomen. Palar sprak
als afgevaardigde van de Republiek. Hij zeide, dat de Veiligheidsraad
zich voor twee problemen geplaatst ziet: 1, het acute probleem, welke
stappen De Raad moet nemen voor de uitvoering van de order „staakt
het vuren" en 2. hoe de Raad kan helpen bij het aanknopen van nieu
we betrekkingen tussen Nederland en Indonesië".
Het consulaire rapport laat volgens Palar drie indrukken na: L de toe
stand is een parallel van de Duitse bezetting van Nederland, waar een
verzetsbeweging werkzaam was. „Wijzig het woord Duits in Nederlands en
men verkrijgt de toestand, die thans in Indonesië heerst." 2. De vernieti
ging, corruptie, intimidatie en wTeedheden, die door beide partijen in de
door de Nederlanders bezette gebieden worden bedreven, zijn verschijn
selen, die een oorlog vergezellen. Deschuld en verantwoordelijkheid liggen
In dé eerste plaats bij de Nederlanders. 3. Het consulaire rapport bewijst
volledig, dat er voor een inval der Nederlandse troepen orde en recht in
het Republikeinse gebied heersten.
Commissie van Drie gestart
De Commissie van Drie hield giste
ren haar eerste bijeenkomst te Ba
tavia, kort na haar aa "komst.
's Avonds werd een bezoek gebracht
aan dr. Van Mook en dr. Gani.
Woensdag reist de Conmissie naar
D jok ja in een Amerikaans en een
Australisch toestel, door de betreffen
de regeringen ter beschikking gesteld.
Verzoenende geste
van Wysjinsky
Zijn mede-commissieleden
ten hoogste verbaasd
Andrej Wysjinsky heeft de gehele
Politieke Commissie van de Ver. Na
ties gisteren in opschudding gebracht
door een onverwacht verzoenend ge
baar Hij gaf n.1. zijn steu.i aan een
Pools amendement dat de bedoeling
had de namen in het Sovjet-voorstel
waarbij de Ver. Staten, Turkije en
Griekenland verantwoordelijk werden
gesteld voor oorlogspropaganda, te
schrappen. Het Poolse amendement
verzocht slechts „alle oorlogspropa
ganda. waar ook gevoerd, te verbie
den".
Wysjinsky vertelde zeer rustig, dat
al had hij er bezwaar tegen dat geen
namen werden genoemd, hij het Pool
se voorstel wilde stemmen.
De aanwezigen keken elkander ver
baasd aan, terwijl zij de koptelefoons
tegen hun oren geklemd hielden.
Na een ogenblik van aarzeling ver
klaarde de Belgische afgevaardigde,
jdat hij toch nog tegen zou stemmen;
de Franse vertegenwoordiger deed 'n
beroep op de Sovjet-afgevaardigde om
de resolutie geheel in te trekken.
De commissie verwierp het voorstel
ook Mc Neil, de Engelse afgevaar
digde. Maar deze bleek toch wel zo
veel gentleman, dat hij niet na kon
laten om éérst Wysjinsky te bedan
ken voor zijn „bereidheid tot samen
werking"!
Micolajczyk mag
naar Engeland
De gevluchte Poolse boerenleider
Mikolajczyk mag, als hij wil, naar
Engeland gaan. De Britse onder-mi
nister van Buitenlandse Zaken heeft
het gisteren in het Lagerhuis ver
klaard: „De Britse regering zal aan
Mikolajczyk asyl verlenen, indien hij
naar Engeland mocht komen."
Naar Stockholm uitgewe
ken?
In Poolse kringen wordt, naar Reu
ter meldt, verklaard, dat men uit par
ticuliere bronnen vernomen heeft, dat
Mikolajczyk in Stockholm is aange
komen. naar men gelooft. Hij zou
enige dagen geleden op een kleine
stoomboot de Oostzee zijn overgesto
ken.
Massa-moord door
zwarihande'aren gepleegd
De Weense politie veronderstelt,
dat de moordpartij in het Oostenrijkse
dorp Sankt Peter (Vrijdag j.1. werden
in een boerenhuis, zoals wij meldden,
elf personen vermoord; twee van de
zeven kinderen ontkwamen slechts
aan het bloedbad) op een vooropge
steld plan van een bende zwarthan
delaren berust heeft.
TTet zou hiej een „vereffening" ge
golden hebben. Esteria, de vader van
een der uitgemoorde families was n.1.
betrokken bij zwarte handel op grote
schaal en smokkelbenden uit de Ame
rikaanse zöne bezochten vaak des
nachts het eenzaam gelegen huis.
De bekende industrieel A. M.
Dikkers is gisteren op de straatweg
EnschedéHengelo door een auto
overreden en gedood. De lieer Dikkers
was een der grote figuren van de
A.M.V.J en het Volkshogeschoolwerk.
„Terug mei de (roepen"
De Republikeinse regering dringt
aan op „terugtrekking der Nederland
se troepen in het Republikeinse ge
bied op de posities vóór de oorlog"'.
De Republikeinse regering garandeert
veiligheid, vrede en orde in alle door
de Nederlandse troepen ontruimde
gebieden.
De Indonesische republiek aan
vaardt zowel toezicht als samenwer
king met de Veiligheidsraad of elk
ander voor dat doel ingesteld inter
nationaal lichaam. De Republikeinse
regering verzoekt met klem, dat er
ter oplossing van het probleem zal
worden gearbitreerd. Om dat doel te
bereiken is het noodzakelijk, dat aan
de Commissie van Drie de bevoegd
heden tot arbitrage zullen worden ge
geven.
Woensdag verder
De Veiligheidsraad nam nog geen
besluit.
Warren Austin (V.S.) zeide, dat het
wegens de aard van het terrein zeer
moeilijk is precies vast te stellen,
waar de demarcatielijnen zijn. Hij
drong er bij de Raad op aan te wach
ten tot de Commissie van Drie de
toestand bestudeerd heeft en verslag
uitbrengt.
De zitting werd verdaagd tot Woens
dag 15.00 uur.
Minister Gielen wijst Centraal
Radio Instituut al
(Van onze Haagse correspondent)
Uit goede bron vernemen wij, dat
minister Gielen het rapport van de
Radioraad zal a f w ij e n. Dit be
tekent dus, dat het Centraal Radio-In
stituut voorlopig van de baan is.- De
bewindsman acht het niet verant
woord om de conclusies van het:hui-
dige rapport in de ministerraad Qf.de
Kamer te brengen. In tegenstelling
met andere berichten schijnt dus ook
het plan voor de Nationale Omroep
voorlopig nog wel een plan te blijven.
Minder biikgroenten
(Van onze Haagse correspondent)
Uit welingelichte bron vernemen
wij, dat er dit jaar minder biikgroen
ten beschikbaar zullen wordenge
steld dan het vorige seizoen. De hoe
veelheid uit Amerika geïmporteerde
blik is weliswaar even groot als het
vorige jaar, doch om deze deviezen-
uitgave te dekken, wordt overwogen
een deel der biikgroenten te exporte
ren. Bij de fabrikanten staan reeds
enorme hoeveelheden biikgroenten op
geslagen. Zij kunnen evenwel niet af
leveren, zolang de prijs niet Is vast
gesteld. Zodra de Prijsbeheersing zich
van deze taak heeft gekweten kan de
aflevering geschieden. In ieder geval
komen er ook deze winter aanzien
lijke hoeveelheden biikgroenten.
Voorlopig nog geen
huurverhoging
(Van onze Haagse correspondent)
In grote kring is ongerustheid ont
staan over de actie der huiseigenaren
om aan te dringen op een verhoging
der huishuren met 25 pet. Van offi
ciële zijde vernemen wij thans, dat
het publiek zich hierover niet onge
rust behoeft te maken. Voorlopig
is er van een huurverhoging nog geen
sprake. Wel is de regering voorne
mens de verlangens der huiseigenaren
te bestuderen en te onderzoeken of 'n
verhoging der huishuren met 10 pet.
economisch en sociaal verantwoord
zou zijn. Vermoedelijk zal het even
wel nog geruime tijd duren voordat
de mogelijkheid van een der
gelijk besluit onder ogen zal moeten
worden gezien.
Kinderbescherming in deplorable toestand
Het gesticht de enige uitweg
„60 rapporten, die bij de Nationale Federatie van de Nederlandse Bond
tot Kinderbescherming zijn binnengekomen, werpen een fel licht op de
schrikbarende toestand, die in Nederland heerst ten aanzien van de kin
derbescherming. Niet minder dan 6000 kinderen toevertrouwd aan de Voog
dijraad. kunnen niet worden ondergebracht.
De bestaande tehuizen en gestichten komen geld te kort.
De Katholieke en Protestantse gestichten hebben samen minstens
f 4.000.000.nodig om op doeltreffende wijze verder te functionneren.
De meeste ondernemingen zijn op sterven na dood, hetgeen een even
tuele reorganisatie buitengewoon moeilijk maakt.
Verkoop kinderpostzegels
magertjes
Aldus sprak de heer D. Q. R. Mu-
lock Houwer, directeur van het Na
tionaal Bureau voor Kinderbescher
ming, op een gisteren te Amsterdam
gehouden persconferentie.
Een der oorzaken van de armoede,
waarmede de kindertehuizen te kam
pen hebben, is volgens de heer Mu-
lock Houwer, dat 't Nederlandse volk
niet inziet, dat de kinderbescherming
een nationale zaak is, waarin elke Ne
derlander geinteresseerd moet zijn.
Een belangrijke bron van inkomsten
voor de kinderbescherming is steeds
de verkoop van kinderpostzegels ge
weest. In de laatste tijd laat deze veel
te wensen over.
De jaarlijkse opbrengst is hier on
geveer f 250.000 hetgeen slechts een
fractie is van hetgeen men nodig
heeft.
Zwitserland een voorbeeld
Wanneer men dit cijfer met over
eenkomstige in Zwitserland vergelijkt,
komt men tot de conclusie, dat Ne
derland heus wel iets meer voor zijn
kinderen kan doen. In Zwitserland is
de jaarlijkse opbrengst f 1.000.000, ter
wijl het bevolkingsaantal heel wat la
ger is dan bij ons. 80.000 leden betalen
een jaarlijkse contributie aan de Zwit
serse vereniging „Pro Juventute". Hier
in Nederland zijn er slechts een paar
honderd.
Bovendien bestaat er in Zwitserland
een nauw contact tussen de universi
teiten en de kinderbescherming.
Het departement heeft besloten de
subsidie aan de kinderbescherming te
verhogen, doch deze verhoging staat
in geen verhouding tot hetgeen men
werkelijk nodig heeft; zij bedraagt
Wmm ""w,
f
te geweldige treinramp In Engeland eiste 31 doden en zestig gewonden.
Twee clectrische treinen reden in een zeer dichte mist op elkaar. Dit is
sinds September 1945 de grootste spoorwegramp in Engeland. Een over
zicht van de ravage.
Decoratieregen
Mx\ Van Kleffens heeft Maandag op
de NederL Ambassade te Washington
decoraties uitgereikt aan vooraan
staande officieren van het Amerikaan
se leger en marine.
O.m. werd het ridder-grootkruis in
de Orde van Oranje-N assau met
zwaarden verleend aan admiraal Lea-
hy, en admiraal Stark.
f 1.10 per dag voor kinderen tot 14
jaar en f 1.50 voor kinderen tot 19
jaar; nodig is minstens resp. f 2.50 en
f 3.50.
Het gesticht...
Onder de huidige omstandigheden
kan men zich voorstellen, dat de ge
zinsverpleging niet zo goed gaat als
men verwachten mag. Het gevolg ls,
dat een groot aantal kinderen in ge
stichten wordt vastgehouden, terwijl
zü eigenlük in gezinsverband thuis
horen. Aan de andere kant zijn er ge
zinnen, die kinderen door de voogdij
raad toegewezen krijgen, zonder dat
deze gezinnen er op berekend zijn de
opvoeding van kinderen ter hand te
nemen.
Schoenenbonnen krijgen
nieuw model
Het C.D.K. deelt mede, dat met in
gang van 1 November a s. schoenen
bonnen van nieuw model in gebruik
zullen worden genomen. Op deze bon
nen komt de aanduiding van de soort
schoenen voor, benevens de letter C,
gevolgd door een andere letter in de
linkerbovenhoek. De schoenenbonnen
in de linkerbovenhoek waarvan één
dér-iletters A t.m. H of AA t.m. AH
vdorkomen, zijn na 15 November a.s.
niet meer geldig. De aldus gemerkte
bonnen zijn uitgereikt vóór 1 Maart
1947. De bonnen gemerkt met BA t.m.
BH, alsmede die van 1 November a.s.
af uit te reiken bonnen gemerkt met
CA t.m. CH blijven tot nader order
geldig.
Helderse penningmeester
verbraste 4000 gulden
dubbeltjes
In Den Helder legden de buurtbe
woners van Tuindorp iedere week een
paar dubbeltjes op zij met de bedoe
ling tegen de winter gezamenlijk turf
in te kopen als aanvulling op het
brandstoffenrantsoen. De 58-jarige
penningmeester Martens had het geld
onder zijn beheer. Toen hij echter 14
dagen niet kwam opdagen, kreeg men
argwaan en waarschuwde de politie,
de hem weldra opspoorde, echter zon
der de dubbeltjes. Hij bekende het ge
hele bedrag van f 4.000 te Rebben ver
brast in café's te Amsterdam, Zwolle,
Den Haag en in Drente.
En dan te bedenken, dat Drente het
land van de turf is..
HOGE PRIJZEN STAATSLOTERIJ
20.000: 17947
5.000: 11706
1.000 6203 21401
400: 15094 16343
200: 3398 4667
100: 9813 10186 10493 10739 10814
18649 19235 19850 21413
TWWE MAANDEN STAKING BIJ DE
„HOLLAND"
Zaterdag j.1. was het twee maanden
geleden, dat het personeel van de
meelfabriQjc Holland te Amsterdam in
staking ging, daar zijn eis tot uitbe
taling van prestatietoelagen niet werd
ingewilligd. Naar de directie van de
„Holland" mededeelde is er geen ver
andering in de situatie ingetreden. De
regering overweegt geen ingrijpen, zo
lang de voedselvoorziening van Am
sterdam geen-gevaar loopt. Men be
schouwt de meelpositie van Amster
dam echter als zorgwekkend, aange
zien er geen voorraden aanwezig zijn
en vooral bij de thans ingetreden kou
de zijn stagnaties niet uitgesloten te
achten. De stakers hebben sedert eni
ge weken een verhoogde uitkering:
deze is van 25 op 35 gulden per week
gebracht.
Baby geopereerd
en op thuisreis
De Nederlandse baby van
zestien maanden, die te Phila-
delphia een operatie heeft on
dergaan voor de verwijdering
van een verfschilfer in de lon
gen, zal vandaag per vliegtuig
naar Nederland terug worden
gebracht. Het resultaat van de
operatie werd door de dokters
„zeer bevredigend" genoemd.
Belgische wapenfabrieken zijn
zeer ontstemd over de 3 pet. uitvoer-
belasting die de regering heft voor
een fonds voor sociale doeleinden. Zg
protesteerden schriftelijk. Het laat
zich verstaan: wapens en sociale zorg
hebben elkander nooit 't licht in de
ogen gegund.
Voor het verbergen van clan
destien geslachte varkentjes worden
soms wonderlijke plaatsen uitgedacht.
In Hilvarenbeek deden controleurs
van de C.C.D. de ontdekking, dat een
geslacht varken in een bed te rusten
lag.. Fris!
Bijeen voordracht voor een tij
delijk leraar scheikunde aan het gym
nasium te Delft tekenen B. en W. van
Delft aan, dat de betrokkene nog stu
dent is en volkomen onbevoegd tot
les geven. En zij voegden aan deze
mededeling toe: „Er is geen ander'
Teken des tijds!
Planten en dieren
op Mars
Volgens Dr. Kuiper, directeur van
enkele Amerikaanse observatoria, is
het heel goed mogelijk, aldus meldt
de Christian Science Monitor, dat er
zich planten en misschien wel dieren
op de planeet Mars bevinden. Dr. Kui
per heeft ontdekt, dat Mars een infra
rood spectrum heeft en dat carboni-
um dioxide aldaar in gelijke hoeveel
heid aanwezig is als op de aarde. Hoe
wel het bekend is, dat de gemiddelde
dagtemperatuur in de warmste gebie
den van Mars waarschijnlijk onge
veer 50 procent Fahrenheit bedraagt
en de temperatuur des nachts tot 112
graden onder nul d/ialt, een koude,
waar alleen bacteriën, mos en korst
mos tegen bestand zijn, acht men het
mogelijk, dat er zich op Mars vormen
hebben ontwikkeld, die geheel ver
schillen van hetgeen men op aarde
kent.
De 44 inzittenden vonden
de dood
Volgens berichten uit Athene ls een
Zweeds vliegtuig tijdens een landing
in stormweer op weg van Ankara
naar Athene verongelukt.
De Zweedse luchtvaartmaatschappij
heeft bekend gemaakt, dat een van
haar DC-4's, die gisteren uit Istaui-
boel naar Athene is vertrokken, sinds
gisteravond werd vermist. Men ving
het laatste bericht van het toestel op,
toen het zich *>p 40 km. van Athene
bevond. Aan boord bevonden zich 30
passagiers voor een groter traject,
passagiers voor het gedeeltelijk tra
ject en 'n bemanning van 8 leden.
Alle 44 personen vonden de dood.
MISLUKTE LANDING.
Het toestel verscheen gisteravond
tijdens een hevige storm boven Athe
ne en deed een uur lang pogingen
op het vliegveld H^s Ni te landen.
Men vermoedde, dat het vliegtuig
buiten Athene bij de berg Hymettus
neergestort was.
Maandagmorgen is inderdaad op de
Oostelijke hellingen van het Hymet-
tusgebergte 30 kilometer van Athene
het wrak van een vliegtuig gevonden.
Dienaren van de
duisternis
Met trots voert onze stad het devies:
Alcmaria Victrix. Het dateert uit de
dagen, toen de Spanjaard ons volk
tradhtte te knechten, zoals in het 'eng
ste verleden de Duitsers dat heeft ge
daan. Alkmaar was de eerste stad,
die stand hield en dié de belagers van
recht en vrijheid met bebloede kop
pen terugwees. Het was een grote over
winning, omdat daarmee bewezen was
dat duc d'Alva niet onoverwinncliik
was, ze bezielde ons volk met nieuwe
moed en de ene nederlaag volgde
voor de Spanjaard op de andere Zo
legde Alkmaar de grondslag voor de
onafhankelijkheid van de Republiek
der Verenigde Nederlanden, die uit
muntte door haar vrijheden, waaron
der vrijheid van geloof en vrn>"nd
van meningsuiting vooraan stonden.
We dachten, dat we die hier met
een korte onderbreking gedurende de
Franse en de Duitse bezettingstijd
hadden gehandhaafd. Helaas! W'* be
ginnen te beseffen, dat deze vrijheden
in Nederland alleen nog maar in «-.am
bestaan en dat het meer en mee'"
woonte begint te worden
kenden de mond te snoeren cr>^* ""lo
ven.
Wat daarbij vooral smartelijk a^n 'oet
is het feit dat Alkmaar, voorhocr de
voorvechster voor onze geer(/i:;ke
goederen, thans in de eerste r" «ta'a
om datgene, wat eenmaal wevd be
reikt, weer ongedaan te make-r
De vereniging ..De Dageraa-1" .>g
blijkbaar in Alkmaar niet vergaderen!
Nadat de loco-burgemeester destijds
de kachel heeft aangemaakt door de
bijeenkomst in de Muziektuin te ver
bieden en nadat onze beide P. v. d. A.
wethouders blijkbaar niet de moed
hadden zich daartegen te verzetten,
had de vereniging beslag gelegd op de
zaal van „Het Wapen van Heemskerk*
voor een avond.
Maar ook deze bijeenkomst, die he
denavond was gesteld, zal niet door
gaan.
„De Dageraad" had aan de verga
dering de naam gegeven van „protest-
vergadering". Natuurlijk, dat spreekt
van zelf en dat was goed ook. Want
er kan nooit genoeg worden geprotes
teerd tegen kleinzielige knechterij,
als waarvan hier sprake was Zulke
dingen behoren in een land, dat grond
wettelijke vrijheden kent als vrijheid
van meningsuiting aan de kaak wor
den gesteld.
Dit woordje „protest" schijnt echter
het misnoegen te hebben opgewekt
van een aantal duistere krachten, die
hoe heldhaftig! een anoniem
schrijven richtten aan de exploitant
van „Het Wapen van Heemskerk",
waarin werd gedreigd met kanotte
ruiten _en persoonlijke molestatie, wan
neer hij zijn lokaal voor de bijeen
komst ter beschikking stelde Wel zeg
de de politie voldoende bewaking toe,
maar de heer Witte voelde weinig
voor opstootjes in zijn zaal en trok
zich teug. Het speet hem. want hij had
al eerder vergaderingen v. „De Dage
raad" gehad en er was nooit iets ge
beurd. Maaar risico's wiMo hij niet
lopen.
Zo liggen dus de papieren. „De Da
geraad" mag in Alkmaar niet aan het
woord komen.
Wanneer de loco-burgemeester des
tijds deze mensen rustig hun gang had
laten gaan. zou er niets gebeurd zijn.
In plaats daarvoor heeft h{j en hij
alléén de hartstochten ontketend.
Hij heeft geesten opgewekt, die hij
niet meer kan bezweren. Zo gaat het,
wanneer men zichzelf overschat.
En natuurlijk, komt „De Dage
raad" toch aan het woord, alle chica
nes en alle dreigementen ten spijt.
Het is een- prestigekwestie geworden,
waarbij het er in het geheel niet meer
om gaat. wat „De Dageraad" precies
te vertellen heeft. Waar het wél om
gaat is de handhaving van een onzer
voornaamste rechten en het zou er al
heel treurig uitzien, indien in Neder
land een groep mensen, die op hun
wijze zoeken naar waarheid, het zwij
gen zou kunnen worden opgelegd.
Wanneer onze stad haar schoon de
vies verder met ere wil blijven dra
gen, wanneer ze wil blijven de over-
winnares Alcmaria. dan zal ze moeten
bewijzen, dat ze de macht bezit om
iedere burger vrijelijk het woord te
laten voeren Van intimidatie door «en
stelletje dienaren van de duisternis,
die hun naam niet onder hun geschrljl
durven te plaatsen, mag allerminrt
sprake zijn.
A. ERIKS.
Ruhrmijnen onder
Duitse Raad?
Het Britse ministerie van Buiten
landse Zaken deelde gisteren mede,
dat de aanbevelingen om het beheer
van de steenkoolmijnen in het Ruhr
gebied aan een Duitse raad over te
dragen, door de regeringen van Enge
land en de V.S. zijn goedgekeurd. De
raad zal onder directie komen van
Engelsen en Amerikanen.
weerbericht
MINDER WINB
Geleidelijk afnemende OoeUlflfce
wind. Tijdelijk wat meer bewolking,
maar nog sieeós droog weer en weée
nig verandering van temperatuur.
