Ikmaaidei'
r
Schijnwerpef
Huwelijk tussen prinses Elrsabeth en
Philip Mountbatten voltrokken
N. HOLLANDSE
PLKS 1945
Mensenmenigie trotseerde koude
van de afgelopen nacht
V
Regering smijt
7 millioen weg
Maarten Kuiper, de. grootste S.D.-beul,
komt Zaterdag voor zijn rechters
Kabinet-Ramadier is afgetreden
4e Jaargang No 1093
Donderdag 20 November 1941
Wnd. hoofdred.: A. ERIKS. Westerwea
338. Telefoon 3300.
Stadsredactie en Corr. adres. Voor-
dam 6 A (niet te verwarren inet Voor-
dam 9) tel. 3967. Voor advertenties
en adm. eveneens Voordam 6 A. (Tel.
3967).
LONDEN JUBELT...
Londen jubelt. Het huwelijk tussen Prinses Elisabeth en lt. Philip Mount-»
batten is beden voltrokken. De Prinses reed, vergezeld van haar vader
en gevolgd door een schitterende stoet van rijtuigen met Europese vorste
lijke personen, naar de al-oude Westminster Abbey, toegejuicht door een
enthousiaste mensenmenigte, die voor een groot deel haar „stellingen" reeds
sinds gisteravond had ingenomen! De nachtelijke koude en het uren-lange
wachten werden op de koop toe genomenScotland Yard keek met de
duizenden ogen van zijn dienaren toe, om bescherming te kunnen verlenen,
mocht dat ergens nodig zijn. Het was niet nodig heel Londen jubelt.
In dekens op de
koude straaj....
Reuter seinde gisteravond uit Lon
den: Alles is thans gereed voor de hu
welijksplechtigheid en tijdens de repe
titie op het hoge altaar van de West-
minster Abbey, dat altijd voor grote
staatsplechtigheden wordt gebruikt,
werd de laatste hand aan de voorbe-
reidinge- gelegd.
Ex-koning in verlegenheid
Ex-lconing Peter van Joego
slavië, die voor de huwelijks
plechtigheid van prinses Eli
sabeth in Engeland vertoeft,
ontdekte Dinsdag, dat hij zijn
avondkleding, die hij voor een
feest in Buckingham Palacê
nodig had, in Parijs had laten
liggen. Met zijn adjudant reed
hij daarom Dinsdagavond naai*
een verhuurinrichting van
avondkleding.... De huurprijs
moest contant worden betaald.
Ex-koning Peter bleek ever*.
min als zyn adjudant, geld bij
zich te hebben! Eerst nadat met
hotel Claridge getelefoneerd
was, kon hij het begeerde cos-
tuum meekrijgen.
De route waarlangs de stoet moet
gaan, was vanavond reeds vol van een
opgewonden mensenmenigte. Sommige
plaatsen zouden voor 25 pond sterling
verkocht zijn. Buckingham Palace is
geheel verlicht en -langs de route
een brede „promenade" door Sint Ja
mes park en Whitehal, geflankeerd
door regeringsgebouwen wapperen
vlaggen van alle naties.
De mepsen, die de gehele nacht op
straat zullen doorbrengen om een goe
de plaats te bezetten,•hebben zich ge
wikkeld in dekens op de koude straat
neergelegd en trachten te slapen.
Straatventers lopen met souvenirs,
feestprogramma's en roscltcn in de
nationale kleuren en rijdende koffie-
tentjes zorgen voor enige warmte VQor
de koude wachtenden.
Aartsbisschop van York
gaf zijn zegen
„Als in elk klein dorp
Het was dr. Cyrill Garbet .aartsbis
schop van York, die het jonge paar
terstond na de voltrekking van de
eigenlijke plechtigheid, toesprak.
De aartsbisschop noemde onzelfzuch
tigheid het ware geheim van een ge
lukkig hw*t-'-»JÜ!rc1ow.t1 OowxxlA— »-
tigheid moet niet alleen aan de dag
treden in de grote ogenblikken van
heldhaftige zelfopoffering, doch voort
durend in alle kleine vraagstukken en
voorvallen van het dagelijks leven
zo hield de geestelijke het echtpaar
voor. Het vraagt bezonnenheid en ge
duld, medeleven en verdraagzaamheid,
bespreken van eikaars belangen en sa
men delen van eikaars zorgen."
Een raat-een aasgier?
Vele Engelsen zal het wel gegaan
zijn, zoals ongetwijfeld ook vele Ne
derlanders, toemde Engelse fascisten-
leider Sir Oswmd Mosley weer eens
van zich deed spreken en dus zijn
verwaten, popperig en papperig ge
laat met dat van zwart^gehemde, na
zi-groet brengende en stuk voor stuk
onnozel en fanatiek-uitziende aanhan
gers op foto's in de dagbladen ver
scheen. Zij zutien hun schouders heb
ben opgehaald, lichtelijk geërgerd, of
.misschien zelfs in de lach geschoten
zijn om deze reprise van misdadige*
zotternij. Het'bericht, dat Mosley zijn
politieke activiteit'nu hervat heeft en
binnen twee weken waarschijnlijk zijn
Union Movement (Eenheidsbeweging)
gaat oprichten is hoogstwaarschijnlijk
vrijwel algemeen opgenomen als een
curiositeit zonder enige politieke be
tekenis, ontdaan van elk relief en
elk perspectief.
Is er wel alle reden, om zich zoetjes
in slaap te laten wiegen? Is Sir Os-
wald Mosley' wel zo onbeduidend en
ongevaarlijk als hij schijnt te zijn?
Men zal bij de beantwoording van die
vraag, dunkt ons, meer moeten let
ten op zijn omgeving, op de.politieke
atmosfeer, op mogelijke ontwikkelin
gen, dan op het individu zelf. Zou
Hitier ooit verder gekomen zijn dan
zijn verfkwast en. prentbriefkaarten,
zou hij ooit in de ogen van millioenen
als een genie, als een Messias ver
schenen zijn, wanneer er geen werk
loosheid. geen financiële, sociale en e-
conomische ontreddering was geweest
in Germania? In Britannica is geen
werkloosheid," zal men ons tegemoet
voeren. Accoord. Maar financieel en
ecpnomisch is het land in groot ge
vaar. Ondanks dollarlening en im-
port-beperking, ondanks bijna kramp
achtige pogingen tot opvoeren van de
arbeidsproductiviteit, grijnst de bo-
-dem van de schatkist. De Engelse
huismoeder is het «rekenen, het pieke
ren, het eindeloze wachten-in-de-rij
moe. De Britse humor verdwijnt en
maakt plaats voor nervositeit, prik-
keibaarheid. De successen van het
(grootse, socialistische Labour-experi-
ment met de regeling van productie
en consumptie zijn, dank zij vooral
een verbitterd-klauwende strijdge
meenschap van benauwde Tories met
jde populaire oorlogsleider Winston
aan het hoofd, vertraagd, verzwakt
of niet direct genoeg. Vele eenvoudi-
gen of beter: massa's denk-luiaards
hechten geloof aan de propaganda der
Conservatieven, nemen hun veront
waardiging en theoriën au-serieux en
vergeten, wat zij in vroeger jaren
van hun practijken aan den lijve pn-
deiAronden. De afkeer van het zwoe-
gen-zonder-uitzicht en in even ruime
mate de politieke onverschilligheid
brokkelen Labours basis af - de laat
ste verkiezingen geven het trieste be
wijs. .Watzal er gebeuren, als het
land verder blijft glijden op dit hel
lend vlak', waar z-1 '>et uiteindelijk
terecht komen? Alleen Labóur kan
het voor een val in de afgrond be
hoeden - maar of het daartoe ook in
staat zal zijn?
Mqsley's kansen zijn nu misschien
gering. Maar mogelijk wacht een eco
nomische chaos op hem.
Buitenlands Overzicht
Tot zover mogelijkheden; er zijn
echter verontrustende fei\pn. Het ver
leden heeft geleerd, dat fascisme en
anti-semitisme wortelen op eenzelfde
stoel des kwaads. Engeland is helaas,
alle nuchterheid en humor ten spijt,
in brede lagen anti-semitisch - een
rampzalig gevolg van de ellendige
historie met Palestina en het Joodse
terrorisme dat Britse mensenlevens
eiste. De geschiedenis met de „Exo
dus", de 4350 Zionisten die naar Ber-
gen-Belsen werden teruggestuurd,
schreef een.,jnene tekel" aan de wand
De gemiddelde Engelsman deelde
noch afschuw en verontwaardiging,
noch medelijden voor de in de sche
pen opeengepakte Joodse mensen,
welke algemeen was op het vasteland
van Europa. Integendeel; Moslèy wist
munt te slaan uit deze tragedie door
zv-> anostelen op talrij'-- meetings te
laten schelden tegen Joodse terreur
en Britse zwakheid. „Schiet in Pales
tina hele Joodse families neer en doe
hetzelfde hier!" liet hij verkondigen.
Er kwamen protesten - maar meer
applaus. De politiexhandhaafde „de
orde". Thans is Mosley zelf te voor
schijn gekropen. Een zwarte vogel -
een raaf, een aasgier?
A. H.
Zijne Koninklijke
Hoogheid
Koning George VI heeft lui
tenant Philip Mountbatten voor
zijn huwelijk verheven tot Her
tog van Edinburgh, Graaf van
Merioneth en Baron van Green-
jvich <en hem de onderschei
dingstekenen van de Orde van
de Kousenband verleend.
Mountbatten is nu bevoegd
zich te laten aanspreken met
„Zijne Koninklijke Hoogheid".
Tijdens een „particuliere plech
tigheid" in Buckingham Palace,
waarbij de Koning hem ter
wijl hij geknield was, op .iede
re schouder met 't blote zwaard
aanraakte, werden hem deze ti
tels verleend.
De nieuwe titels geven Mount
batten het recht om zitting te
nemen in het Hogerhuis.
De aartsbisschop wees er.op, dat de
ze kerkelijke huwelijksplechtigheid in
haar voornaamste bestanddelen geheel
dezelfde was als die van elke eenvou
dige burger in een afgelegen dorp: de
zelfde gelofte wordt afgelegd, dezelfde
gebeden opgezonden, dezelfde zegen
gegeven.
„Gij gaat thans heen met de liefde
volle goecje wensen van allep .die hier
tegenwoordig zijn. «Moge God's nim
mer falende liefde U altijd omringen
en beschermen. Moge Hy U van dag
tot dag nu en immer zijn zegen geven
en U vrede en geluk schenken", met
deze, nu historische woorden, besloot
dr. Garbet zijntoesoraak.
Onverkwikkelijke
beionijzerhistorie
(van onze Haagse correspondent)
Er heeft zich in de Ijzerhandel een
nogal onverkwikkelijke affaire voor
gedaan, waarvan thans de bouwnijver
heid de dupe dreigt te worden.
De heer L. Cohen heeft in de Ver.
Staten een zeer ongelukkige transactie
afgesloten met als resultaat, dat naar
ruwe schatting voor f 7.000.000 te duur
aan betonijzer is gekocht .Koper is
Waterstaat, die daarbij optreedt voor
het ministerie van Openbare Werken
en Wederopbouw.-De heer Cohen is
geen ambtenaar van deze ministeries.
Wel heeft hij onmiddellijk na de be
vrijding en toen ook al op weinig
geslaagde wijze ijzer- en staalinko-
pen gedaan. Oorzaak van deze trans
actie is, dat het Directoraat-Generaal
voor de prijzen een nieuwe maximum
prijs voor betonijzer moest vaststel
len, die 40 pet. hoger ligt.
Spoorwegen en P.T.T,
gaan prijsveriagen
Ten einde mede te werken aan het
streven der regering om tot zo .laag
mogelijke prijzen te geraken, hebben
de Ned. Spoorwegen besloten de prij
zen van alle abonnementskaarten roet
ingang van 1 Jan. 1948 te verlagen
met ongeveer 15 pCt. Het betreft hier
dus de algemene abonnementskaarten
de maandtraject kaarfen, de week-
trajectkaarten, de weekkaarten en "de
jeugdkaarten.
Oot de PTT draagt in dit opzicht
"een steentje bij.
Het porto voor briefkaarten voor in-
terlocaal verkeer zal worden verlaagd
van 7^2 cent tot 6 cent.
Men verwacht, dat deze verlaging
per 1 Jan. a.s. van kracht zal wor-
.rtpn
De „voornaamste" en invloedrijkste
figuur onder de Nederlandse leden
van de Duitse Sicherheiispolizei te
Amsterdam, ex-rechercheur van poli
tie Mr.zviei} Kuiper, zal Zaterdagmor
gen a.s. voor het Bijzonder Gerechts
hof te Amsterdam verantwoording
hebben af te leggen voor het feit, dat
hij tussen 1941 cn 1945 als lid van de
S.D. en na Dolle Dinsdag in de rang
van „Slunnseharfiihref" vele illegale
strijders heeft gearresteerd en over
geleverd aan de vijand, hetgeen 'dc
dood van talrijke zijner arrestanten
ten. gevolge heeft gehad.
Zijn zondenregisler
is lang en afgrijselijk
In de uitgebreide dagvaarding wordt
hem onder meer ten laste gelegd, dat
hij kort voor de Duitse capitulatie -—
in April 1945 Hanna Schaft, die
nadien als een der "moedigste illegale
werksters is geërd en begraven op
de Erebegraafplaats bij Overveen, in
de duinen bij Zandvoort met een
salvo uit een machinegeweer heeft
geëxecuteerd. Voorts wordt hij er van
beschuldigd in September 1941 te heb
ben deelgenomen aan de sensationele
jacht op de ondergrondse strijder A.
F. Addicks, waarbij hij deze neer
schoot en diens moeder met een an
der schot verwondde. Ook zal hij zijn
„heldendaad" 'van 15 Februari 1944 te
Alkmaar, toen de overval op het stad
huis gepleegd was. ter sprake komen.
Zoals de lezer weet, heeft hij de ge
arresteerde J. Hoberg eerst geboeid
en vervolgens zwaar mishandeld.
In. Bergen heeft hy in October 1944
de heer M. J. Engelsma doodgescho
ten. te Weesperkarspel in dezelfde
maand de door zijn collega Mollis
gearresteerdë Albeit Bakker ,<fie er
van beschuldigd werd de spoorbaan
te hebben opgeblazen; tenslotte aan
talloze ,.Silbertanne"-acties van de si
cherheitspolizei heeft hij leiding ge
geven of meegedaan.
Onder de 30 opgeroepen getuigen a
charge bevinden zich de moeder van
de neergeschoten Addicks en talloze
thans gedetineerde leden van de S.D.
o.a. de Duitsers Emil Rühl en Vie-
bahn.
Als dank voor de hulp die Zwitser
land aan België heeft verleend ten tij
de van de oorlog, zal min. Spaak he
den naar Genève gaan om de bevrien'
de regering een dosis radium te over
handigen.
MAARTEN KUIPER huivering
wekkend zyn de daden van deze koel
bloedige moordenaar.
Voor het tijdvak van 23 November
t.m. 6 December 1947 zijn de volgende
bonnen aangewezen.
BONKAARTEN KA. KB. KC 713
001 melk 4 1 melk
004 melk 6 1 melk
005 melk 6i/2 1 melk
006 vlees 100 g vlees -
007 vlees 400 g vlees
008 boter 125 g boter of margarine bf
100 g vet.
009 boter 125 g margarine of 100 gvet
019 alg'250 g margarine of 200 gvet
020 alg 100 g kaas bf 125 g korst loze
kaas
021 1 ei
022 alg 2000 g brood (geldig t.m. 29
November.
013 res 800 g brood (geldig t.m. 29
November
014 res 200 g kaas of 250 g korstloze
kaas.
016 res. 400 g brood (geldig Lm. 29
November.
BONKAARTEN KD/KE 713
504 melk 10 1 melk
505 melk 11 1 melk
506, 507 vlees 100 g- vlees
508 boter 250 g boter of margarine
of 200 g vet
509 boter 125 g margarine of 100 g vet
519 alg 1 ei
520 alg 800 g brood (geldig t.m. 29
November)
513 res 400 g brood (geldig t.m. 29-
November)
514 res 100 g kaas of 125. g korstloze
kaas
BONKAARTEN MA. MB, MC. MD.
MF, MG. MH 713
(Byz. arbeid,' a.S. moeders en
2ieken)
1001 vlees 300 g vlees
..margarine 2& g ma>gavin* of 200
hü.'wtr1
1003 brood 800 g brood
1004 kaas 200 g kaas of 250 g korstlo
ze kaas
1006 vlees 200 g vlees
1007 melk 5 1 melk
1008 boter 250 g boter of margarine
of 200 g vet.
1009 eieren 5 eieren
Bovengenoemde bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 21 November a.s. wor
den gebruikt, met uitzondering van
de bonnen voor melk, waarop eerst
op Maandag, 2( November mag wor
den gekocht. De bonnen 022 algemeen.
013 en 010 reserve, 520 algemeen en
513 reserve voor brood zijn geldig t.m
29 November. Op 27 November zullen
wederom broodbonnen voor een week
worden aangewezen. De bonnen 1003
brood der toeslagkaarten zijn evenals
veorheén 14 dagen geldig, derhalve t.
m. 6 December.
KEUZEBON BOTER/MARGARINE.
In de bonnenlyst van deze weck
zijn bonnen aangewezen, welke recht
geven op het kopen van boter, waar
op desgewenst margarine/vet kan
worden gfkocht
Het is niet toegestaan zich op de
uitsluitend voor margarine/vet aan
gewezen bonnen boter tq verschaf
fen.
Vrienden van De Gaulle verloren hun geduld
Het kabinet-Ramadier heeft gister
avond collectief ontslag genomen.
In een officiële verklaring, uitgege
ven door'het bureau van de president
wordt gezegd, dat Ramadier is afge
treden opdat „stappen mogen worden
gedaan waarbij de gehele republiek
en alle partijen hun verantwoordelijk
heid kunnen inzetten".
De president is onmiddellijk begon
nen met besprekingen met het oog op
de benoeming van een nieuwe minis
ter-president.
Deze zullen vandaag- waarschijnlijk
nog voortduren.
Genoeg van „manoeuvres
achter de schermen"
- Het aftreden van het coalitie-kabinet
zou verhaast zijn door de ontevreden
heid onder de radicale afgevaardigden,
die generaal De Gaulle vriendschappe
lijk gezind zyn. Zij hadden bézwaar
tegen de „manoeuvres achter de scher
men" met de bedoeling een alterna
tieve regering samen te stellen alvo
rens* de kwestie aan het parlement
voor te leggen. De radicale fractie Van
de nationale vergadering weigerde al
dus in overleg te treden met de socia
listen.
Bhim reeds bereid?
,-k Tussen Blum en de leiders van de
voornaamste middenpartijen, met In
begrip van de MRP onder Bidault, zou
nog voordat Ramadier zijn ontslag in
diende, een overeenkomst tot stand
zijn gekomen over een toekomstige
coalitie en haar program.
Een conservatief bolwerk
Wanneer er één dienst in Nederland
is, waar deftigheid en statigheid nog
hoogtij vieren, wanneer er één dienst
is, die als een burcht is te herkennen
van' het overigens zieltogend kapita
listisch conservatisme tegen het voort
schrijdend democratisch socialisme^
dan dunkt ons dit te zijn het depar
tement van buitenlandse zaken. Het
is een bekend grapje, dat men, om te
weten hoeveel Nederlanders in aan
merking kunnen komen voor de be
kleding van een diplomatieke post ia
het buitenland, slechts de oud-adelijke
kastelen bij elkaar behoeft te tellen.
En het gerucht, dat in het bijzonder
buitenlandse zaken zich zou hebben
verzet tegen de inrichting van een
zevende faculteit te Amsterdam, om
dat tegen betaling van het „lutele" be
drag van ruim drie honderd gulden
aan collegegeld iedere eenvoudige
maar heldere knaap in de gelegenheid
zou worden gesteld zich te bekwamen
tot diplomaat, kah, dunkt ons, zeer wel
op goede gronden te berusten.
Evenwel, in onze overwegend .pro
gressieve Tweede Kamer zijn nu
men mag haast wel zeggen: eindelijk
klanken gehoord, die er' op wijzen,
dat ook de stormloop tegen dit conser
vatieve bolwerk is begonnen.
Deftigheid brengt 'dikwijls met zich
mee gewichtig-doenerij en dit laatste
voert weer vaak tot geheimzinnigheid.
We kunnen ons voorstellen, dat de
heren, die het departement van bui
tenlandse zaken bevolken, van oor
deel zijn, dat hun werk niet voor pro
fane ogen geschikt is. Het is alles zéér
belangrijk en de oude diplomatie was
immers één stuk gekonkel en ge in tri-
geer. Wel vormde de inzet daarbij" niet
volkeren, Jw;»s het
maar de volkeren zelf mochten er
niets van weten. Die zouden wel mer
ken, wanneer ze werden opgeroepen
om hun plicht aan het vaderland te
vervullen. Gelijk bij de „politionele
actie".
We beschouwen het daarom als een
gelukkig verschijnsel, dat bij de alge
mene beschouwingen over de begro
ting van buitenlandse zaken door tal
van afgevaardigden van zeer verschil
lende politieke richting ernstige cri-
tiek tot uitdrukking is gebracht over
het beleid van de minister.
Over de kwestie van de militaire mis
sie te Berlijn en van de pakkettenzen-
dingen van het Nederlandse Rode
Kruis was blijkbaar door "de minister
de mantel der liefde geworpen, de
heren namen daarmee echter geen ge
noegen.
De koe werd overigens direct bij de
horens gegrepen, toen enkelen het kre
gen over de noodzakelijkheid van de
„democratisering"' van de buitenlandse
dienst en in verband daarmee over de
„ijzeren wet der anciënniteit", die nog
steeds aan het departement scheen te
bestaan.
Alles bijeen genomen kan men zich
niet onttrekken aan de gedachte, dat
het min of meer begint te kraken. Nu
betekent dit natuurlijk niet, dat van
vandaag op morgen belangrijke wijzi
gingen zijn te verwachten. Zoals over
al komt het er ook hier op aan om
steeds opnieuw te slaan, jeen enkel
tikje doet het hem iÜet. De droppel
holt de stam uit, maar alleen door
steeds opnieuw te vallen.
Aan het Nederlandse volk om er
voor te zorgen, dat in de Tweede Ka
mer een gezelschap blijft zetelen, dat
altijd weer bereid is ten aanval over
te gaan. Dan zal ook door dit depar
tement eenmaal een frissere wind
waaien, dan nu nog het' geval is.
A. ERIKS
Tussentijds hulp-voorstel
aangenomen
De commissie voor Buitenlandse Be
trekkingen uit de Senaat der Ver. Sta
ten heeft gisteren de maatregelen tot
het verlenen van tussentijdse hulp aan
Frankrijk, Italië en Oostenrijk goed
gekeurd.
De aanvaarding geschiedde met 13
tegen nul stemmen.
75 pet. in de V.S. te be
steden.
Het ontwerp behelst de voorziening,
dat niet meer""" dan vljf-en-zeventig
pfocent van alle aan Frankrijk, Italië
en Oostenrijk verleende dollarcredië-
ten- besteed kan worden in de .V.S.
Hierdoor wordt dus de mogelijkheid
opengesteld van grotere aankopen te
gen dollars voor deze landen op an
dere markten.
De Zweed Karl Nilsson is te Danzig
gearresteerd/ Hij zou de hand gehad
hebben in de vlucht van Mikolajczyk's
medewerker Korbonski. Grosz," chel
van het Poolse persministerie, heeft
verklaard dat een heftige anti-Poolse
Zweedse perscampagne de verhouding
tussen de beide landen vertroebelt
Ook van Sicilië v/orden thans ern
stige onlusten gemeld. Landarbeider»
vielen bureaux van rechtse partijen
aan; een politie-commissaris werd
zwaar gewond.
weerbericht
WEINIG WIND
Nevelig of mistig weer met weinif
wind en overwegend droog. Op ver*
scheiden'* licht» vor»i