r Onder de Sclip^jf Een moeilijke start en goede voornemens N.-HOLLANDSE PERS 1945 Marshall alleen ongeduldig? Ongerustheid over aflossing van onze troepen Schema is alweer gewijzigd Zal er bloed vloeien om Palestina? Stakingsgolf sleurt alles mee 4e Jaargang No 1097 Dinsdag 25 November 1947 LONDENSE CONFERENTIE BEGON VANDAAG Bevin, Marshall en Molotof hebben gisteravond te Londen besprekingen gevoerd om te trachten de gerezen verschillen tussen de 4 grote mogend heden uit de weg te ruimen alvorens de conferentie der vier ministers van Buitenlandse Zaken vandaag haar werkzaamheden zou aanvangen. Geen agenda Deze voorbereidende bespreking was nodig omdat de plaatsvervangers het zelfs niet eens konden worden o- ver de agenda van de conferentie, zo dat deze waarschijnlijk zonder vastge steld schema zal moeten beginnen. Het enige vaststaande is, dat de Westerse Mogendheden met de Oostenrijkse kwestie willen beginnen, terwijl Mo lotof eerst het Duitse probleem wil aanvatten. Ondanks de gespannen atmosfeer waarin de conferentie begint hoopt men op resultaten. Deze hoop is min der gebaseerd op tekenen, die op re sultaten wijzen, dan op de mening, dat geen der grote mogendheden het tot een openlijke breuk zal laten komen. „Nu of nooif", denkf Washington In Washinton verwacht men, dat de Amerikaanse minister van Buiten landse Zaken, George Marshall en zijn delegatie, „zeer spoedig" naar huis zul len terugkeren, indien Molotof, de Sov jet-Russische minister van Buitenland se Zaken, weer zal beginnen met wat men beschouwd als ,.de gebruikelijke Russische vertragingstactiek" Niemand in Washington gelooft, dat Marshall er veel voor voelt om weken achtereen naargeestige debatten over procedure kwesties aan te horen of te voeren, indien Molotof niet met voorstellen komt. redelijke kans bieden om de huidige impasse te verbreken. Zowel in officiële als in perskringen verwacht meq, dat deze zitting de langverwachte ontknoping zal ople veren. Men gelooft dat Marshall ge kant is tegen de gedachte aan een afzonderlijk vredesverdrag met West- Duitsland, zelfs al de vier ministers niet tot overeenstemming mochten komen. De Fransen hebben echter reed te kennen gegeven, dat zij hun zóne met de Brits-Amerikaanse wil len verenigen ingeval de conferentie geen positieve resultaten oplevert. „Wanhoop de grootste zonde" Georges Bidault, de Fran se minister van Buitenlandse Zaken, zeide, voor hij in Parijs in het vliegtuig stap te dat hem naar Londen bracht: „Wanhoop acht ik de grootste zonde". Hij zeide de vaste wil te hebben om te slagen waar tot dusver geen enkel resultaat is bereikt. Een glas bier - twee sneden brood Uit Duitsland komt het wonderbaar lijke bericht, dat de Beierse brouwe rijen aan het Amerikaanse militaire bestuur hebben verzocht bier te mo gen afleveren op de broodbonncn. We zien er van komen, dat de café houders straks de bakkers in de ha ren zullen vliegen, want er moet na tuurlijk een verhouding worden vast gesteld. Wat zou U denken van een glas bier voor twee sneden brood? Het kan overigens best zijn, dat de bakkers het even anders zien en een snee brood willen gelijkstelen met twee glazen bier! „De ontwikkeling der gebeurtenissen in Indonesië heeft geleid tot onvoor ziene omstandigheden, welke het aflossingsschema, dat voor de aldaar ver blijvende troepen ontworpen was, enigszins in de war heeft gestaard", aldus schreef „Het Lichtspoor" dezer dagen. De reservisten en dienstplichtigen van het KNIL zullen nu demobilise ren tussen half December en half Maart a.s. Een derde gedeelte van het KNIL zal gelijk gerepatrieerd wor den, samen met de 5e compagnie Gezagbataljons in Indonesië. Daarna zal de beurt zijn aan de eerste vier bataljons OVW-«rs, die destijds per „AÏc- maria" vertrokken zijn. Hun repatriëring zal einde Maart beëindigd zijn en dat is, als we ons niet vergissen, goed drie maanden na de datum, die in t oorspronkelijke schema is vastgesteld geweest. Het voorlaatste schema al thans.... EXTRA SUIKERBON VOOR SINT NICOLAAS De bonnen 026 en 524 zijp aangewezen voor het extra rantsoen van 200 gram suiker of versnaperingen of 400 gram jam voor Sint Ni- colaas. Deze bonnen zijn gel dig t.m. 13 December a.s. STAATSLOTERIJ Prijzen 502e Staatsloterij, 5e klasse, le lijst. f1000,- 1087, 12176, 14410, 15102, 15785, 21641. f400.- 1558, 6288, 10437, 11115, 12004. f200,- 1660. 4284, 9250. flOO,- 5003. 6002. 12345, 15916, 17256, 19465, 19687, 21185. Een schrale troost Het is op dit ogenblik, nu de over zeese steun aan een economisch wan kelend Europa reeds voor de deur Staat, wel interessant om eens even nader in te gaan op de opmerking, die wij op deze plaats in ons num mer van gisteren maakten, n.1. dat leidende economische kringen in de Ver. Staten zelve bevreesd zijn voor Cen economische ineenstorting in dit machtigste land ter wereld. Op welke gronden berust deze vrees? In de oorlog en nog daarna zijn in Amerika de winsten met ontzaglijke snelheid toegenomen, veel meer dan de lonen: Öm een vergelijking te ge ven: de netto-winsten van de cor- porations bedroegen in 1930: 4 mil- liard, in 1945 9 milliard, in ^946 12 milliard. Het aandeel van lonen en salarissen in het nationale inkomen verminderde echter. Wat heeft dit ten gevolge? Het grootste gedeelte Van de spaargelden wordt niet uitge geven voor de aankoop van normale consumptie-goederen (relatieve min dering van afzetgebied in het binnen land) en, wat nog bedenkelijker is, niet meer gebruikt voor verbetering en uitbreiding der fabrieken. Het eerste is een logisch gevolg; het twee de berust op een angst-psychose, die in haar uitwerking een catastrophe slechts naderbij kan halen. De productiekrachten van de Ver. Staten zijn in de oorlog n.1. met 50 65 toegenomen; die van de ge hele rest der wereld met 40 ach teruit gegaan, „Sterven of exporte ren" eens het woord .van Hitier voor Duitsland, geldt thans zeker voor de Ver. Staten. De machines zijn voor handen, de arbeiders eveneens; de handelsvloot heeft zich van 16.5 van het wereldtonnage in 1930 tot 54 in 1945 omhoog gewerkt transport middelen zijn er dus ook voldoende; wat is er in de weg? V.j'ge: s schatting van Amerikaanse »cc::ornen moet de productie nog tot t)i> milüard do:lar opgevoerd worden, kil men werkloosheid op grote schaal froor kernen. Msar de koopkracht is zowel in het binnenland als in het buitenland sterk geslonken en als er niet voldoende koopkracht is om de productie op te vangen, dan gebeurt er maar één ding in een land als Amerika stop pen met produceren. Fabrieken gaan dicht, er ontstaat massale werkloos heid, dus vermindering van de koop kracht, meer fabrieken sluiten „eco nomische crisis". Een dergelijke cata strophe heeft Amerika reeds eens Buitenlands Overzicht meegemaakt, n.1. in '32. Men is die vernietigende storm, die machtige bo men ontwortelde, nog niet vergeten en de angst voor een herhaling is, juist op dit moment, nu het land economisch zich zou mogen voelen als de reus uit Klein Duimpje, merk waardig genoeg zeer groot Het rapport, dat de Raad van Eco nomische adviseurs op 1 October aan Truman heeft doen toekomen, zou niet minder dan een alarmkreet ge weest zijn. Bovenal schijnt men zich er bezorgd over te maken, dat. de al gemene angst voor een crisis juist deze crisis zal uitlokken. Omdat men crisis verwacht, worden n.1. de hoge winsten niet aangewend om de pro ductie-capaciteit te verhogen. maar om een „persoonlijke reserve" te hou den als appeltje voor de dorst. „Wan neer de winsten onder de matras wor den geduwd, tappen zij voortdurend de nationale koopkracht af", zo schreef de New York Herald Tribune onlangs en de conclusie die het blad trok ligt voor de hand: het gevolg zal zijn dat de mogelijkheid van het land om te kopen zal achterblijven bij de moge lijkheid van produceren. Op die wijze is de vicieuze cirkel gesloten; zo zijn altijd de crises ontstaan in het ver leden. Niet alleen Europa, ook de Ver. Staten worden bedreigd door don kere wolken. Overigens, wij geven het graag toe voor ons een bar schrale troost. A. H. DE ACTIE OP MADOERA Hoe de Commissie van Drie zal re ageren op de opzienbarende gebeurte nissen op Madoera moet vooralsnog worden afgewacht, zo verklaarde men in Den Haag. Het wordt echter ten stelligste tegengesproken, dat deze ac tie een soort proefballonnetje zou zijn voor een hernieuwde politionele actie. In Den Haag staat men altijd nog op het ^andpunt, dat onveran derlijk de incompetentie van de Vei ligheidsraad wordt ontkend. De maat regelen op Madoera worden verklaard via de slechte economische toestanden, waardoor het Nederlandse bestuur zo wordt gezegd moest ingrijpen. Er heerst in regeringskringen een „gematigd optimisme" wat betreft 't werk van de Commissie van Drie. De ze goede verwachting echter (die men overigens tegen 5 December wel meer heeft!) doet niets af van het feit, dat de toestand zeer zorgelijk genoemd moet worden. Wel is het aantal slacht offers beduidend minder groot, doch de partijen staan nog zeer ver van el kander. Republikeins wantrouwen. Het feit b.v. dat de Ned. onderhan delingsdelegatie met «Ie Commissie van Drie voor vier vijfde deel uit Indo nesiërs aanhangers van Nederland dus uit Oost-Indonesië enz. bestaat, zit Djokja heel hoog. Bovendien heeft men begrijpelijk zeer fel gereageerd op de gebeurtenissen op Madoera en daarover zal het laatste woord nog wel niet gesproken zijn. Den Haag heeft dan ook niet het idee, dat zon der slag of stoot aan de definitieve besprekingen kan worden begonnen. Zorgen over „onze jongens" Nog meer te betreuren is, dat het moreel van onze troepen er niet be ter op wordt. De brieven van de mili tairen aan hun ouders, echtgenoten enz. moet men niet voor moraal-bepa lend houden. De Nederlandse soldaat is de laatste om een treurbrief naar zijn geliefden te schrijven. Men komt evenwel tot de vaste overtuiging, dat de tropen de doorsnee Nederlander (te) zwaar vallen. Een militair is geen politicus. Daarom is het voor hem moeilijk in te zien waarom hü eigenlijk in Indië moet zijn. Hij zou zich volkomen met zijn lol kunnen verzoenen, als hij een finish zag. Maar juist dit ziet hij niet. Nu de terugkeer van de KNIL-troe- pen de gezagsbataljons en de OVW- ers reeds verscheidene maanden is opgeschoven spreekt het vanzelf, dat deze opschuiving verder doorwerkt. Men moet niet vergeten, dat er een troepenmacht van om en nabij de 100.000 man in Indonesië is en dat een boot slechts 1500 tol 2000 soldaten kan vervoeren. Vandaar ook dat b.v. de eerste pu blicaties over de demobilisatie-cmolu- menten zo argwanend zijn ontvangen. In dit kader bezien is het ook vol ledig te begrijpen, dat een verslechte ring van 't aflossingssysteem opnieuw een lelijke klap zal zijn voor onze jongens in de tropen. Langs de straat TREINGEDACHTEN Onder Alkmaar stapten zij in de trein. Twee meisjes van om en nabij de twintig. U weet wel, van dat goed, waarvan een man van veer tig zegt: „Wat allemachtig aardig spul", terwijl een vrouw van veertig bij zich zelf denkt (zonder het te zeggen): „Wat een schep sels!" Maar deze twee waren on getwijfeld aardig geweest, als Ik durf het haast niet te zeggen. Uit vrees velen te- gen mij in te nemen. Als ze maar wat natuurlij ker geweest waren. Lippen fel rood, wangen gepoederd, de wenkbrauwen bijgewerkt en *n paar hand jes aan het uiteinde waar van een stel nagels prijkten in het heerlijkste paars.... En terwijl de trein voort- denderde overwoog ik bij me zelf dat het toch nog erger kon. Want waar moet het been als de filmsterren er aanstonds toe komen om hun lippen zwart hun neus paars en hun oren groen te maken? Op mijn woord, er zullen nog Hollandse meisjes zijn die er gewoon heel aardig uitzien, maar die ook deze mode, als ze in zwang komt zullen nabootsen. Jammer dat Dirk Witte zulke schepsels nog niet eens bezingen kan. De ministerraad van Polen heeft besloten Mikolajczyk de Poolse natio naliteit te ontnemen. Te Los Angeles werdt een tentoon- gehouden van 162 werken van Hals en Rembrandt. In Brussel werd een druk bezoch te vergadering gehouden, waar door velen de terugkeer van koning Leopold werd bepleit. In een rede te Oslo noemde de Duitse socialist Schuhmacker de com munistische partijen Quislinggroepen. Dit ontlokte groot misbaar onder aan wezige studenten, die daarop door de politie werden verwijderd. Onprettige voorspellingen van een Egyptenaar Tsarapkin, de Sovjet-afgevaardigde in de V.N.-commissie naar Palestina was niet te spreken over Engeland's houding t.o.v. het Beloofde Land. Hij verweet Engeland, dat het een „achter deurtje" wilde openhouden voor hen die zicfc tegen de verdeling van Pa lestina wilden verzetten. Hij verzocht zijn mede-leden, alle door Engeland gedane voorstellen te verwerpen. Hejkal Pasja, de Egyptenaar, vroeg „of het verantwoord was om een mil- lioen mensen aan levensgevaar bloot te stellen om de paar duizend Joden te redden of een Zionistische droom te bevredigen". Met die millioen mensen bedoelde Pasja de Joden die verspreid in de Arabische wereld wonen want, zo zei hij, „overal in de Arabische wereld zal Joods bloed vloeien, geen enkele regering kan woedende volksmenigten beletten te moorden". VORMING VAN EEN JOODS LEGER REEDS BEGONNEN Mevrouw Golda SJyerson, politiek hoofd van het Joodse bureau, heeft op een persconferentie te Jeruzalem medegedeeld, dat er tienduizenden jonge Joden voor eventuele militaire dienst worden geworven. Zij verklaarde, dat er reeds Joden voor militaire dienst onder de rege ring van de nieuwe Joodse staat wor den opgeleid. ROEMENlé WIJST AMERIKAANS PROTEST VAN DE HAND Mevrouw Pauker de vrouwelijke minister van buitenlandse zaken in Roemenië, heeft de Amerikaanse pro testnota van de hand gewezen. In haar antwoord heeft mevrouw Pauker verzekerd, dat alle tegen de leider van de nationale boerenpartij ingebrachte beschuldigingen betref fende de rol, die door enkele voor malige vertegenwoordigers der V.S. in Roemenië of door" enkele leden van de Amerikaanse missies gespeeld is bij de voorbereiding van een ac tie ,die ten doel had de Roemeense regering en het democratisch bestuur van Roemenië met geweld omver te werpen, gestaafd zijn door documen ten en verklaringen tijdens de open baar gehouden debatten in het pro ces tegen Maniu. Weldra een millioen stakers Gistermorgen waren twee stations te Parijs, het Gare du Nord en het Gare Saint Laxare, geheel gesloten, ter wijl op vier andere slechts een be perkte dienst* werd waargenomen .La ter werd ook de dienst op de voor naamste lijnen van het station St. Lazare hervat, terwijl daarnaast de locale diensten voor 25 procent ver zorgd werden. Van het Gare du Lyon af werden de reizigers voor Zuid-Oost Frankrijk, Zwitserland en Italië per autobus naar Melun gebracht, waar zij op de expresse-treinen konden stappen. BIJNA EEN MILLIOEN STAKERS De havenarbeiders van Bordeaux, Loriërit, La Rochelle, Caen en Le Ha- vre hebben zich bij de 800.000 Franse arbeiders gevoegd, die momenteel in staking zijn. Te Marseille, Sète en Ni- ce ligt het werk aan de havens al 14 dagen stiL Men vreest, dat alle havenarbeiders en zeelieden in het ge hele" land het werk zullen neerleggn. Schuman belooft „normaal leven" Het algemeen vakverbond (CGT) heeft premier Schuman om een drin gend onderhoud verzocht in verband met de totstandkoming van een nieu we regering en het voortrollen van de stakingsgolf. Het nieuwe kabinet kwam gister bijeen. De premier heeft de Franse arbeiders „een normaal le ven" beloofd, maar zij moeten echter VERSTROOID? Gisterochtend waren op de muren van de Parijse universiteitsgebouwen, grote pamfletten geplakt, waarop een oproep uitgaande van de Bond van Hoogleraren - was afgedrukt met het verzoek aan de professoren om het werk neer te leggen. Volgens het bericht van A.F.P. schijnen de hoog leraren hierop echter niet te reage ren. De mogelijkheid is natuurlijk niet uitgesloten, dat de professoren zo verstrooid zijn geweest, dat zij zelfs de pamfletten niet gezien heb ben begrip tonen en met de regering sa menwerken. Nader wordt nog gemeld, dat ook de havenarbeiders te Calais en Bou- logne sur Mer in staking zijn gegaan. De staking op het Gare du Nord te Parijs belemmert het verkeer met Brussel en andere Noord Europese steden. De mijnwerkers in de omgeving van Parijs zijn niet aan het werk gegaan, terwijl de arbeiders in de confectie- industrie door hun vakvereniging zijh „uitgenodigd" te staken. De regering heeft op (ie Parijse post kantoren circulaires verspreid, waarin de stakers wordt aangeraden onmid dellijk het werk te hervatten. Zij, die die dit advies niet opvolgen, zullen tot nader order worden geschorst. gooien. En sommige mensen doen dat o zo graag. Wat ten slotte die „communistische drukker" betreft ,er is een tijd ge weest, dat de Vrije Alkmaarder zelfs bij een collaboratiedrukker ter perse ging. En dat dunkt ons toch minstens zo erg. We denken aan het spreek woord van de ketel en de pot en moe ten even lachen: Welke van beide is eigenlijk de Alkmaarse Courant? Maar, heren van de A. C., die com munistische drukker mag ten minste nog drukken. Kunt U hem dat allen nazeggen? Tot besluit nog dit: Zolang onder getekende de redactie van de Vrije Alkmaarder blijft voeren, zal deze niet communistisch zijn. Wanneer hij ook maar enigszins in zijn werk zou worden bemoeilijkt of gehinderd, dan legt hij er onherroepelijk de pen bij neer. En nu mag de Alkmaarse Courant rustig opnieuw de handen vol modder nemen. We weten al te goed, waar het haar om te doen is: om abonné's en om advertenties. Dat ze daarvoor vecht, is haar goed recht. Maar wan neer ze gaat stoken en lasteren, dan zullen we ons er mee bemoeien. Want we vrezen haar in geen enkel opzicht. Wy gaan door, thans onder het mot to: eerlijk duurt het langst. A. ERIKS. Eerlijk duuri hei I Zowel Het Vrije Volk al de Alk maarse Courant brachten in de afgelo pen dagen een berichtje onder de sen sationeel aandoende kop „Moeilijkhe den bij de Vrije Alkmaardcr" Laten we beginnen met onze lezers gerust te stellen. Er is van moei: ijk lieden geen sprake, integendeel, deze schij nen voor ons hoe langer hoe meer tot het verleden te gaan behoren. Wat er dan aan de hand was? Enkele leden van het stichting.sbe stuur van „De Vrije Alkmaarder" heb ben gemeend te moeten aftreden. Nu geloven we geen geheim te verklap pen, wanneer we vaststellen, dat er de laatste tijd van hartelijke betrek kingen tussen ons en dit bestuur niet bepaald sprake was. Degenen, die ver antwoordelijk zijn voor het wuste bericht, weten dit heel goed voor ons zijn hun bedoelingen dan ook vol komen duidelijk: ze willen de rust. die we zochten om ods geheel aan onze krant te kunnen wijden, verstoren. Ze willen nieuwe herrie, in de hoop dat ze ons daardoor schade kunnen berokkenen. Het vrije Volk, dat het eerst met het gewraakte artikeltje verscheen, is er vermoedelijk ingelopen. Het blad heeft hier ter plaatse zijn relaties en tinoef daarop natuurlijk kunnen ver trouwen. Dat de lieden, die Alk maar Het Vrije Volk ver Lege: rdi- gen, meer zichzelf zien dan de zaak, welke ze voorstaan we vermoe den, dat hier sprake is van het na jagen van persoonlijke macbtsaspïra- tietjes is een ernstige zaak en in wezen een schending van het hun ge schonken vertrouwen. Vertrouwen werd in deze overigens ook op andere wijze geschonden, want de betreffende vergadering was zeer besloten en we betwijfelen of het de bedoeling was, dat aan de pers mededelingen wer den gedaan in de vorm als door Het Vrije Volk opgenomen Erger intussen is het met het „nieuws" dat de Alkmaarse Courant zijn lezers voorzet. Het kwam een dag later en is kennelijk overgenomen uit Het Vrije Volk Alleen de puntjes worden nog wat „beter" op de „i's" gezet en zo wordt, ten einde alle le zers er toch maar „goed" van op de hoogte te brengen, welk vlees ze in de kuip hebben, aan het bericht uit Het Vrije Volk toegevoegd de zinsne de: „zodat (in het stichtingsbestuur) „alleen mevr. Koster-Schouw en de „communist Van Heemskerk zijn ach tergebleven, die zich achter de com munistische drukker Poldervaart te „Schagen hebben geschaard." De Alkmaarse Courant weet, dat ze de dingen hier vals voorstelt en wie opzettelijk liegt om anderen af te kammen, handelt minderwaardig. De Alkmaarse Courant wéét, dat de Vrije Alkmaarder niet Communistisch maar goed progressief wordt geredi geerd. We tarten het blad ons één zin snede voor te leggen, waaruit het te gendeel zou kunnen blijken. Onder getekende. die als waarnemend hoofd, redacteur optreedt, is vice-voorzitter van de P. v. d. A. afd. Alkmaar en dit zegt meer ten aanzien van zijn poli tieke idealen dan waarschijnlijk ook maar één redacteur van de Alkmaar se Courant in het midden kan bren gen. Dat toevallig in het stichtingsbestuur iemand is blijven zetelen, die naar de A.C. vermoedelijk wel juist zal heb ben uitgedokterd, communistisch is, kunnen we in het midden laten. We zeiden het reeds: onze betrekkingen met het stichtingsbestuur zijn aller minst hartelijk. Wanneer echter dit stichtingsbestuur weer mocht worden aangevuld en wanneer onze betrek kingen er mee mochten verbeteren, dan zou zich het voor de A. C. on prettige feit kunnen voordoen, dat het bij deze ene communist bleef. Dat zou onprettig zijn, niet waar, want er was dan eigenlijk geen aanleiding meer om met modder te blijven (Vervolg 5de kolom onderaan). weerbericht VEEL WIND In het Noorden van 't land: wisselen de bewolking met regen, en hagel buien. Krachtige, vooral Ianga de Waddeneilanden tijdelijke stormachti ge Noord-Westelijke wind. Guur weer In het Zuiden van het land: «ia- selende bewolking met enkele rer- sprelde buien. Matige tot kmhilf# Noord-Westelijke wind. Weinig rei- andeiinx -on temperatuur. L

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1947 | | pagina 1