Wiaattfei
Onder de Schijnwerper
N.-HOLLANDSE
PERS 19^5
Nota aan de vier ministers te Londen
overhandigd
Schüman deed vergeefs beroep
op Franse werkers
4e Jaargang No 1099
Donderdag 27 November 1947
VVnd. hoofdred.: A. ERIKS. Westerweg
338. Telefoon 3300.
Stadsredactie en Corr. adres. Voor-
dam 6 A (niet te verwarren met Voor-
dam 9) tel. 3967. Voor advertenties
en adm. eveneens Voordam 6 A. (Tel.
3967).
Nedeiland, België en Luxemburg maken hun wensen La.v. Duitsland bekend
„Wees redelijk voor Duitsers
maar ook voor ons"
Deelname aan gealliëerde
controle gevraagd
De landen van d# „Benelux", België,
Luxemburg en Nederland, hebben aan
de ministers van Buitenlandse Zaken
der vier mogendheden die thans in
Londen beraadslagen over de regelin
gen t.a.v. Duitsland, een nota over
handigd waarin zij hun reeds vroeger
gestelde eisen en verlangens samen
vatten.
Federale constitutie
aanbevolen
„Ofschoon de drie regeringen ellc
haar standpunt t.a.v. de kwestie-Duits-
land op verschillende wijze hebben ge
formuleerd", aldus heet het in een toe
lichting, hebben deze documenten be
paalde fundamentele opvattingen ge
meen. Een exposé van deze gemeen
schappelijke wensen volgt dan. De
Voornaamste punten zijn:
De landen streven niet naar vergro
ting van hun veiligheid tegenover
Duitsland door middel van verminde
ring op grote schaal van het Duitse
productievermogen, behalve waar dit
typische destructief materiaal betreft.
Teneinde Duitsland een verkeerd ge
bruik van herstelde economische
macht te verhinderen, wordt voorge
steld:
a) het geleidelijk herstel van auto
nomie en politieke verantwoordelijk-
in Duitsland binnen het kader
van een federale constitutie.
b) contróle op de gehele Duitse
economie, teneinde de ontwapening en
demilitairisering van Duitsland, in
overeenstemming met het plan-Byrnes
te verzekeren.
c) een speciale internationale con
tróle op het industriële Ruhrgebied
met deelneming van de drie regerin
gen.
Handhaving van de .militaire bezet
ting, beperkt tot zekere centra, zoals
havens, vliegvelden, verkeerscentra of
speciale streken als het Rijndal, waar
door een strikte contróle over het land
gewaarborgd wordt.
„Ook onze welvaart
verdient aandacht"
Zekere economische garanties zou
den verkregen moeten worden, b.v.
decentralisatie van het Duitse econo
mische systeem.
Bovendien zijn de drie regeringen
van mening, dat billijkheidshalve zo-
we! als uit economische overwegingen
het onduldbaar zou zijn de Duitse eco
nomie te bevorderen door enige maat
regel, die haar tegenover de economie
der gealliëerde landen zou bevoorde
len of de laatste zou benadelen. De
welvaart van Nederland. België en
Luxemburg en hun samenwerking bij
het herstel van de algemene welvaart
en handhaving van de veiligheid ver
dienen minstens evenveel aandacht als
de belangen van Duitsland.
Verzoek, gehoord te worden
De drie bladen vragen voorts deel
name aan het geallieerde bestuur en
„zouden het op prijs stellen", indien
zij door de confererende ministers
werden gehoord.
Zij „constateren met voldoening",
dat de politiek der grote mogend
heden jegens Duitsland in beginsel
overeenstemt met hun zienswijze,
maar „voelen zich genoopt uitdruk
king te geven aan haar teleurstelling,
dat de bezettingsautoriteiten in vele
opzichten niet voldoende aandacht
hebben geschonken aan de vitale be
langen der drie landen, vooral op
economisch gebied".
Eensgezindheid
Bulgarije en Joegoslavië hebben be
sloten, een nauwe samenwerking aan
te gaan. Dit besluit, op een bijeenkomst
te Sofia medegedeeld door Tito en Di-
mitrof, de onderscheidene premiers, is
een van die naar buiten tredende, spre
kende symptomen, dat er iets aan het
Veranderen is in de Balkan. Onder de
vroegere verhoudingen zou het een
voudig ondenkbaar geweest zijn, dat
twee landen in de „heksenketel van
Europa" in feite tot één werden an
ders dan door een eventuele militaire
overwinning van de een op de ander.
En nu? Als men de woorden van
Dimitrof en Tito au-serieux mag ne
men, dan zal de samenwerking voor
de toekomst zo nauw zijn, dat de vorm
van federatie slechts een formele is.
Er is inderdaad reden toe, deze
woorden niet als dood-doeners op te
vatten. Er zijn in deze tijd in de Bal
kan grote verschillen weggevallen en
nieuwe gemeenschappelijke belangen
ontstaan. Een aaneensluiting, vrijwil
lig en op voet van gelijkheid, tussen
Bulgarije en Joego-Slavië zou zeker
geen groter wonder zijn dan de reeds
aanwezige samenwerking van de af
zonderlijke republieken binnen het
staatsverband van Joego-Slavië. Want,
in tegenstelling tot andere Oost-Euro-
pese staten is Joego-Slavië een bonds
republiek, een overkoepeling van ver
schillende republieken. Om ze even te
noemen: Servië, Kroatië, Slovenië,
Bosnië en Herzegowina, Montenegro
en Macedonië. Deze namen zeggen
vooral de ouderen onder onze lezers
ongetwijfeld genoeg haarden van
onrust waren vroeger de minderheden
die zich altijd (en terecht) tekort ge
daan voelden.
Than$ hebben zij alle hun eigen re
gering en werken samen in één hecht
federatief verband. De politieke te
genstellingen, die ook nog wel in deze
bondsrepubliek bestaan worden niet
meer afgelijnd door de grenzen, maar
lopen hier dwars doorheen en hebben
meer te maken met sociale machts
verhoudingen dan met verschillen in
nationaliteit; de oorzaak voor de he
vige wrijvingen van vroeger dagen is
radicaal weggesneden.
Het snij-instrument voor deze ge
slaagde operatie was de sociale om
wenteling, welke zich heeft voltrok
ken of althans bezig is zich te vol
trekken uiteraard niet altijd zonder
ruwheid.
Wat men ook van de Oosf-Europese
staten zal mogen zeggen, in elk geval
niet, -dat er niet gewerkt wordt. Met
alle kracht heeft men zich geworpen
op de her-opbouw van de deels zwaar
door de oorlog getroffen landen. De
gedeeltelijke socialisatie heeft ener
zijds de volkskracht in beweging ge
bracht, anderzijds een hardloopwed
strijd georganiseerd tussen de „socia
listische sector" van het bedrijfsleven
en de „kapitalistische". De arbeider
de boer en de onafhankelijke intellec
tueel hebben stuur gekregen op de
gang van zaken. Twee-jarenplannen
zijn opgesteld en deze worden in het
gewenste tempo uitgevoerd. De plan
nen richten zich vooral op uitbreiding
en versterking van de industrie en
verhoging van de agrarische producti-
f Buitenlands Overzicht
V.t
viteit. De landhervormingen op grote
schaal toegepast, voorzagen in een
reeds lang dringend gevoelde behoefte.
Zij hebben onder het, over 't algemeen
meest conservatieve deel van de wer
kende bevolking, de boerenstand, een
uitstekend resultaat gehad.
Dank zij de sociale omwentelingen
zijn ook de buitenlandse betrekkingen
dezer staten, althans onderling, op ge
heel andere leest gekomen. De groot
ste gemene deler is talloze malen gro
ter geworden dan hij vóór de oorlog
was. De landen hebben alle met onge
veer gelijke moeilijkheden te kampen;
zij hebben alle een ongeveer gelijke
vorm gekozen van bestuursapparaat,
hebben 'n zelfde soort huishouding en
baseren zich alle op dezelfde ideolo
gieën.
Een zeer practische en hechte sa
menwerking tussen Bulgarije en Joe
go-Slavië behoort evengoed tot de di-
rect-grijpbare mogelijkheden als sa
menwerking tussen de Joego-Slavische
republieken onderling. A. H.
De nota van de „Benelux"
werd gisteren te Londen
aan de ministers van Bui
tenlandse Zaken van Enge
land. Amerika, Rusland en
Frankrijk overhandigd. De
ambassadeurs van Neder
land en België, dr. Van Klef-
fens en Silvercguys, hebben
te New-York een afschrift
doen toekomen aan de Ame
rikaanse onder-minister van
Buitenl. Zaken, Lovett.
Succes voor Labour
De Britse Labourpartij heeft bij
tussentijdse verkiezingen een belang
rijke overwinning behaald.
De Labour-candidaat te Gravesend
(in Kent) verkreeg 24.692, de Conser
vatieve capdidaat 23.017 stemmen.
Aanhangers van de Labourpartij
verwachten, dat deze overwinning een
belangrijk moreel effect op de kie
zers in het gehele land zal hebben.
Zij argumenteren dat de overwinning»
ondanks de HJeine meerderheid, hef
verlies van het prestige van Labour,
na de grote conservatieve overwin^-
ningen bij de gemeenteraadsverkiezin
gen, voor een aanzienlijk deel goed
maakt.
Er staan nog vier tussentijdse ver-,
kiezingen voor de deur.
Oostenrijk punt één
op de agenda
De ministers der vier grote mogend
heden hebben de impasse over de pro
cedure-kwestie verbroken. Oostenrijk
Is als nummer één op de agenda ge
plaatst. Ook over de volgorde der vijf
andere agenda-punten werd men het
eens. De voorbereiding van het vre-
des-verdrag met Duitsland met inbe
grip van de procedure en de kwestie
der grenzen wordt na Oostenrijk behan
deld.
Molotof beschuldigt
Molotof hield een pleidooi voor een
verenigd democratisch Duitsland en
noemde de Brits-Amerikaanse bizo-
nale politiek „imperialistisch".
Marshall zeide er niet van overtuigd
te zijn, dat Molotof dit zelf geloofde
en stelde voor, terstond aan het werk
te gaan. Bidaul en Bevin vielen hem
bij.
KONING LEOPOLD NAAR
AMERIKA?
Naar het Brusselse blad „LeSoir"
meldt, zou koning Leopold voorne
mens zijn binnenkort een bezoek aan
de Verenigde Staten te brengen. Het
secretariaat van de koning heeft dit
bericht ontkend nog bevestigd.
ONZE ZWEMSTERS BLINKEN UIT.
De Nederlandse zwemsters Nel van
Vliet, Wil Haverlag en Hannie Ter-
meulen hebben tijdens zwemwedstrij
den te Luik wederom goede tijden ge
noteerd. Nel van Vliet legde de 200
meter schoolslag af in 2 min. 55 sec.
terwijl Wily Haverlag op dezelfde af
stand 3 min. 5 sec. noteerde. Hannie
Termeulen zwom de 100 meter borst-
crawl in 1 min. 8 sec.
Zijn voorstellen wtp.-pen verworpen
het land blijft staken
„Ontevredenheid op gegronde motieven"
zegt Jouhaux
SCHUMAN, DE NIEUWE FRANSE PREMIER, HEEFT GISTEREN EEN
RADIO-REDE GEHOUDEN TOT HET FRANSE VOLK, WAARIN HIJ BE
LOFTE DEED VOOR VERHOGING DER LONEN. DE LEIDERS VAN
ACHTTIEN DER GROOTSTE FRANSE VAKBONDEN HEBBEN VER
KLAARD. DAT SCHUMAN'S VOORSTELLEN ONAANVAARDBAAR WA
REN. MEN VREEST, DAT DE OPROEP TOT ALGEMENE STAKING BIN
NENKORT ZAL WORDEN UITGEVAARDIGD, DAAR JOUHAUX, DE
LEIDER VAN DE NIET-COMMUNISTISCHE MINDERHEID IN DE C.G.T.,
AL HEEFT DEZE ZICH REEDS TEGEN ALGEMENE STAKING UITGE
SPROKEN, HET BLIJKBAAR OOK NIET EENS IS MET SCHUMAN'S
VOORSTELLEN. BOVENDIEN BREIDEN DE STAKINGEN ZICH ZODA
NIG UIT, DAT WELHAAST REEDS VAN EEN ALGEMENE SOCIALE
REVOLUTIE KAN WORDEN GESPROKEN.
In zjjn radiorede verklaarde Schü
man, dat de lonen der arbeiders met
vijftienhonderd francs per maand ver
hoogd zullen worden, terwijl die van
kantoorbedienden elfhonderdvijftig
francs omhoog gaan. Hij zei voorts,
dat de regering twee wetsontwerpen
gereed heeft, die in de komende dagen
aan de Kamer voorgelegd zullen wor
den. Eén ontwerp betreft de gezins
toeslag, het andere de herziening der
oorlogspensioenen.
Schuman meende, dat maar al te
vaak de ellende van Frankrijk door
zekere lieden misbruikt was om er
politieke munt uit te slaan.
De regering zal het exportprogram
ma herzien teneinde inflatie te voor
komen. Schuman gaf voorts te ken
nen, dat loonsverhoging geen nut zou
hebben, indien het werk niet hervat
wordt. De regering zou verdere prijs
stijging verhinderen. Zij onderschat in
genen dele de huidige moeilijkheden;
elke dag mijnwerkersstaking kost het
land het equivalent van vijf dagen
brandstof voor elk Fransgezin. Schu
man uitte geen bedreigingen ten aan
zien van de stakers, maar verklaarde,
dat de regering de vrije arbeid wil be
schermen.
„Neen" zeggen de
arbeiders
In antwoord op Schuman's rede heb
ben de leiders van achttien der groot
ste Franse vakbonden verklaard, dat
de voorstellen aangaande lonen en prij
zen onaanvaardbaar zijn. In een
desbetreffend communiqué werd be
sloten de strijd voort te zetten. Er
werd een beroep op de arbeiders ge
daan om „hun eenheid en hun actie te
versterken teneinde recht te verkrij
gen".
De achttien verenigingen vertegen
woordigen o.m. de mijnwerkers, de
spoorwegmannen, metaalbewerkers,
personeel van de posterijen, havenar
beiders en zeelieden.
De overige negentien vakverenigin
gen zouden heden over hun houding
beslissen. Waarschijnlijk zal vandaag
ook uitgemaakt worden, of de alge
mene werkstaking zal worden gepro
clameerd.
Jouhaux verwijt regering
gebrek aan begrip
Jouhaux, de leider van de niet-com-
munistische minderheid in de C.G.T,
heeft geconfereerd met Schuman en
daarna met de stakingsleider Trachon
Bij dit onderhoud warende secretaris
sen van alle bij dit verbond aangeslo
ten vakvereniging aanwezig. De voor
stellen van Schuman zijn bij geen der
confererenden in goede aarde geval
len. Jouhaux verklaarde, dat „de re
gering de toestand absoluut niet schijnt
te begrijpen".
Hij verklaarde dat de motieven voor
stakingen in de grond wettig waren
en slechts konden worden weggeno
men door aan de eisen der stakers te
gemoet te komen. Indien de ontevre
denheid niet op gegronde economische
motieven berustten, zo zeide Jouhaux,
zou men er geen munt uit hebben kun
nen slaan.
De sociale vrede zou komen als de
regering de arbeidersklasse betrok bij
de maatregelen, die genomen waren
voor het herstel van Frankrijk's eco
nomie.
WEER SOYA-BLOEM IN 'T BROOD
De broodbloem-melange, zoals die
van 30 November a.s. af zal worden
samengesteld, bevat thans weer 5 pro
cent soyabloem. Verder blijven bijge
mengd 10 procent maïsbloem en 5 pro
cent aardappelmeel.
De dorpsmolenaars mengen uitslui
tend 15 procent maïsbloem bij en geen
soyabloem of aardappelmeel.
De minister greep in.
En liet tweede reserveschroef
van „Willem Ruys" passeren
Uiterlijk vandaag zou uit Drunen de
tweede reserveschroef voor de „Wil
lem Ruys" worden afgezonden en per
truck naar Breda gebracht, om van
daar over water verder te worden ver
voerd. Er kwam echter ook nu weer
een kink in de kabel. Er waren nJ.
een paar schroeven voor andere sche
pen onderweg en deze werden plotse
ling met truck en al in beslag geno
men. Een van die trucks zou ook de
schroef van de „Willem Rujrs" moeten
vervoeren en daar stond men nu
Het zag er naar uit, dat de „Willem
Ruys" niet op tijd zou kunnen ver
trekken. maar dank zij tijdig ingrijpen
van de betrokken minster is voorlopig
dit gevaar bezworen. De heer Lips, die
ijlings op audiëntie ging, keerde nl
met een vergunning voor vervoer over
de weg terug en kreeg tevens een toe
zegging, dat de rijkspolitie van deze
vergunning op de hoogte zou worden
gesteld.
Met een apart gecharterde truck zou
nu hedenochtend het vervoer geschie
den, en indien er zich geen verdere
moeilijkheden voordoen zal het ge
vaarte morgen te Rotterdam zijn, dus
nog juist op "tijd. Mocht ook deze
schroef echter met pech te kampen
krijgen, dan zal het vertrek van de
„Willem Ruys" moeten werden uitge
steld, omdat er nu eenmaal een wet
bestaat, die het vertrek van een dus
danig schip zonder reserve-schroeven
verbiedt.
SCHIP OP IJSSELMEER GEZONKEN
Het motorschip „Madjoe" van de
N.V. „De Tamarinde" te Rotterdam, is
Maandag op weg van Rotterdam naar
Zwolle voor de mond van het Ketel-
diep op het Llsselmeer gezonken. De
opvarenden werden door vissers gered.
disti
MIWS
Voor het tijdvak van 30 November
tm. 13 December 1947 geeft elk der
volgende bonnen recht op het kopen
van:
BONKAARTEN KA, KB, KC 713
023 algemeen 2000 gr brood (geldig
t.m. 6 Dec. a.s.)
024 algemeen 100 gr bloem, zelfrij
zend bakmeel of kindermeel
025 algemeen 750 gr suiker, boter
hamstrooisel, of 1500 gr jam,
stroop enz. of 750 gr versnaperin
gen
026 algemeen 200 gr suiker boter
hamstrooisel, of 400 gr jam,
stroop enz. of 200 gr versnaperin
gen
027 algemeen 100 gr vlees (geldig t
m. 6 Dec.)
028 algemeen 100 gr vlees (reeds
aangewezen, geldig t.m. 6 Dec.)
015 reserve ^800 gr brood (geldig
t.m. 6 Dec.)
017 reserve 400 gr brood (geldig
t.m. 6 Dec.)
BONKAARTEN KD. KE 713
521 algemeen 800 gr. brood (geldig
t/m 6 Dec.).
522, 523 algemeen 250 gr. suiker,
boterhamstr. of 5Ö0 gr. jam, stroop
enz. of 250 gr. versnaperingen.
524 algemeen 200 gr. suiker, boter
hamstrooisel of 400 gr. jam, stroop
enz. of 200 gr. versnaperingen,
(reeds aangewezen).
525 algemeen 100 gr. bloem of zelf
rijzend bakmeel of kinderbiscuits
of kindermeel.
515 reserve 400 gr. brood (geldig
t/m 6 Dec.).
516 reserve 500 gr. bloem of zelfrij
zend bakmeel of kinderbiscuits.
BONKAARTEN MA. MB, MC, MD.
MH 713 (bjjz. arbeid ■xa moeders en
zieken
1015 suiker 250 gr. suiker, boterham
strooisel of 500 gr. jam„ stroop enz.
of 250 gr. versnaperingen.
TABAK- EN VERSNAPERINGEN-
KAARTEN ENZ. QA. QB. QC 711
S-01, S-03 tabak 2 rants. cigaretten
of kerftabak.
S-01 Versnaperingen 200 gr. versna
peringen, of 200 gr suiker, boter
hamstrooisel enz. of 400 gr. jam
stroop enz.
S-03 Versnaperingen 100 gr. ver
snaperingen. of 100 gr. suiker, bo
terhamstrooisel enz. of 200 gr.
jam, stroop enz.
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds
op Vrijdag 28 Nov. worden gebruikt
Op bon 027 algemeen is wederom een
extra rantsoen vlees van 100 gr. ver
krijgbaar. Op 4 Dec. zal een bon voor
waspoeder worden aangewezen.
Naar gemeentelijke
autonomie
Reeds herhaalde malen hebben wv
er op kunnen wijzen, dat onze rege
ring, niettegenstaande de vele criiiek,
waarmede de doorsnee-Nederlander
meestal klaar staat, zeer belangrijke
vraagstukken niet alleen in behande
ling heeft genomen, maar ook op een
behoorlijke wijze heeft geregeld.
Thans, vrij plotseling, is de oplossing
aangekondigd van een nieuw uiterst
belangrijk probleem: zodanige hulp
aan de noodlijdende gemeenten, dat
deze zichzelf weer kunnen bedruipen.
Het wordt werkelijk zo. dat men, de
regering besprekende, zich niet meer
het schokschouderend gebaar mag ver.
oorloven, gepaard gaande met woor
den als: de regering die doet im
mers toch niets! Ieder, die bereid is
de feiten eerlijk te bekijken, moet tot
de conclusie komen, dat we een mini
sterie hebben, dat zich kenmerkt door
gedurfde en belangrijke daden. En -
wanneer het straks tot nieuwe verkie
zingen komt, dan zullen de regerin
groepen niet zonder lege 1 ancte*
staan. Integendeel! Of hun presxaiies
de volle waardering zullen ontvangen,
welke ze verdienen, is natuurlijk iets
anders.
De noodlijdendheid van gemeenten,
is geworden tot een bijna normaal ver.
schijnsel. Wanneer we begrotingen in
handen krijgen, die werkelijk sluiten,
dan wrijven we ons even de ogen
uit om te zien of we ons niet ver
gissen.
Dat deze toestand kon ontstaan is
voor een goed deel de schuld der
voor-oorlogse regeringen, die de ge-
jneentcn lasten oplegden, welke ze
eenvoudig onmogelijk konden dragen.
We denken daarbij o.a. aan de werk
lozen, die, nadat ze gedurende een be
paalde periode uitkering hadden ont
vangen, werden overgeheveld naar de
gemeentelijke armenzorg. Dat was ia
de tijd, toen de werkloosheid werd
beschouwd als de kanker onzer sa
menleving. Het rijk had noch geld om
op grootse schaal werkobjecten in uit
voering te geven, noch bezat het de
middelen om de steunuitkeringen voor
langer dan een beperkte tijd te dra
gen. Ook de gemeenten hadden geen
geld ze moesten zich echter maar
zien te redden.
In menige gemeente werd in die
dagen op last van Gedeputeerde Sta
ten het traditionele kopje thee gedu
rende de zitting afgeschaft. De ge
meente was immers noodlijdend! En
dus moest er bezuinigd worden!
Het pleit voor onze gemeentebestu
ren, dat ze niet in veel sterker mate
dan het geval is geweest, de zaak
beu werden en zich overgaven aan on
verschilligheid. Regel was, dat ze zich
bleven uitsloven om onder soms ho
peloos schijnende omstandigheden, de
gemeentelijke aangelegenheden toch
zo goed mogelijk te behandelen.:
Evenwel, de gemeentelijke autono
mie raakte in gevaar. En daarmee
dreigde inderdaad de gemeentelijke
chaos. Want men stond meer en meer
voor de onmogelijkheid om bepaalde
zeer plaatselijke aangelegenheden nog
naar behoren te regelen: En plaatse
lijke zaken voor te schrijven uit Den
Haag, waar men ze op geen stukken
na kon beoordelen, was in wezen wei
nig anders dan dwaasheid.
We kunnen niet buiten gemeentelij
ke autonomie en de regering was druk
bezig ze te torpederen.
Dat deze regering in dagen van ar
moede komt met plannen, die beogen
de gemeenten weer op de been te hel
pen is iets, wat kan worden vergele
ken met de ten uitvoerlegging van de
noodwet Drees. Dat kon vroeger im
mers ook nooit!
Een woord van welgemeende lof is
op zijn plaats. Maar de dappere ge
meentebesturen, die hebben doorge
ploeterd, toen alles scheen vast te lo
pen en die thans in deze overheids
regeling hun beloning vinden, moge*
in die lef delen.
A. ERIKS.
weerbericht
BUIEN
Wisselende bewolking met regen-,
hagel- of natte sneeuwbuien. Matige,
maar vooral lang» de Hollandse en
Zeeuwse kust nu en dan nog krach
tige vrind v.isfen Weet en Noord.
Guur i sftr.
O
