Onder de Scbijnwerpej
JwCJl
FRANS CONFLICT KRIJGT KARAKTER
VAN „ONDERGRONDSE GUERILLA"
Hama wilde Nederlandse
pers reorganiseren
N.-riOLLANDSE
PEKS 1945
Wet op de arbeid door Nationaie
Vergadering aangenomen
Hm
Enquête - commissie maakt de weg vrij
4 Jaargang No 1105
Donderdag 4 Dacember 1947
nd. hoofdred.: A. ERLKS. Westerwea
•U8. Telefoon 3300.
Stadsredactie en Conr. adres. Voor-
dam 0 A (niet te verwarren met Voor-
dam 9) tel. 3067. Voor advertenties
en adm. eveneens Voordam 6 A. (Tel
3967).
Ernstige treinrampen kosten
mensenlevens
De Nationale Vergadering van Frankrijk heft de „wet ter bescher
ming van de vrijheid van arbeid" te 4.05 nor lic-iev^oTgen met 413 te
gen 183 stemmen aangenemen. De debatten kenmerkten zich door een
uiterste heftigheid. Jules Mocb, de minister van Buitenlandse Zaken,
verklaarde, dat de huidige toestand wordt gekarakteriseerd door een
algemeen afnemen der staking en het toenemen van het verzet derge-
pen, die zich niet kunnen verzoenen met de gedachte, dat de alge
mene staking mislukt is.
Moch zeide, dat, behalve op de lijn Parijs—Marseille, slechts v(jf pCt.
van de spoorweg arbeiders staken en dat in het Moeselgebied het werk
bijna geheel hervat is. Moch wees er op, dat er meer arbeiders het
werk zouden hervatten, indien zij niet door herhaalde sabotage en pres
sie van het werk zouden worden gehouden.
De staking heeft een politiek karakter gekregen, aVJus Moch en Is
erop gericht het plan-Marshall te .belemmeren.
Moch ontkende ten stelligste de beweringen, dat de troepen te Avig-
non en Nice met de stakers gemene zaak jpuden hebben gemaakt.
De Gaulle te Parijs
Naar Reuter meldt, neemt de sabo
tagecampagne .de omvang van een
ondergrondse guerilla aan. Minister
president Schuman heeft het parle
ment om 'speciale volmachten ver
zocht om de sabotage het hoofd te
biedpn. doch het wetsontwerp daartoe
wordt door de communistische afge
vaardigden reeds vier dagen opgehou
den.
Generaal De Gaulle is tb Parijs aan
gekomen.
Twintig doden bij
treinramp
Nader werd gemeld, dat het trein-
ongeluk tussen Parijs en Atrecht nog
ernstiger was. Onder de wrakstukken
vin du nachtposttrein werden 12 do-
den gevonden .terwijl 40 gewonden
werden geteld. Men spreekt thans
reeds van twintig doden. In de.
marine opgeroepen, teneinde- het hoofd
te bieden, aan dé huidige politieke toe
stand.
Pierre Henri Teitgen, minister van
Oorlog, gelde gisteravond in een ra
diorede ,dat de manschappen zouden
worden -gebruikt om „het volk te be
schermen tegcr. geweldpleging, moord
en sabotage".-
WORDT HELGObANp VOLLEDIG
VERWOEST?
Volgens de minister van wederop
bouw van Sleeswijk-Holstein. Dann
heeft men het plan Helgotand thans
vollodjg te.verwoesten. Dann verklaar
de, dat hij deze inlichting uit „be
voegde bron" te Cu>-hnv-'-. de basis
van enige F marin '-.eden, had
vernomen. Hij noemde de plannen
.dwaas".
OUD-ILLEGALE WERKERS
VRAGEN ONDERZOEK
De bond van Oud-Illegale Werker?
in Nederland heeft het volgende tele
gram ge2onden aan de minister-presi
dent:
,.De Bond van Ned. Oud-Illegale
Werkers, kennis hebbende genomen
van de conclusie van het rapport
Commissie van Onderzoek inzake be
leid Rode Kruis in Oorlogstijd met bj-
trekking verzorging pcLiieke gevan
genen, dringt er bij de regering met
klem op aan beschuldigden zonder
aanzien des persoons onverwijld straf
rechterlijk te doen vervolgen wegens
grove verwaarlozing van hun plichten
en dood door schuld, bij veelvuldige
herhaling gepleegd."
STAATSLOTERIJ
502de staatsloterij. 5e klasse. 7e lijst
f 1000.
f 400
;f 200.—
6540 8485 19155 21930
9243
2070 2307 2898 3461 5418
10157 20692
t 100 2681 4366 4811 7664 15994
16290 16582 16905 18282
Nationale Vergadering is nog mede
gedeeld, dat twee spoorstaven waren
losgeschroefd. De communistische af
gevaardigden noemden de volgelingen j
van generaal De Gaulle verantwoor
delijk.
fiehalve deze trein zijn ook de
nachtposttreinen ParijsRouaan cn
ParijsOrleans tengevolge van sA.;-
tage ontspoord Er deden zich hierbij
geen persoonlijke ongelukken voor.
Speciale mobiele waehten bewaken
thans bewapend met stenguns
in de omgeving van Parijs de spoor
lijnen. De meelvoorziening in Parijs
is op het moment, dat de toestand
werkelijk critiek begon te worden,
hervat terwijl de post vrij normaal
besteld werd
In een communiqué van het Franse
cjnisterie van de strijdkrachten, dat
hedenmorgen vroeg werd uitgegeven,
worden ongeveer 80.000 reservisten
•van-hét leger, de luchtmacht en de
Voor het winnen
van de vrede
o.m. Italië (Nenni) de Oostelijke en
Zuid-Oostelijke geestverwanten, die
van een onderlinge strijd welke
voor hun landen noodlottig zou zijn
Het resultaat van de in Antwerpen niet wilden wete„ Er
was hier de
gehouden taternationale soci^at'sche 4eute. hct internationaal verband van
de sociaal-democratie handhaven" of-
conferentie is een resolutie, die van
grote internationale betekenis kan
blijken te zijn.
De partijen van de oude Tweede
Internationale hebben duidelijk ge
maakt, dat zij hun bemiddelende taak
willen voordzetten. Bemiddeling, van
zelfsprekend tussen het Oosten en het
Westen, tQneinde de ramp van een
nieuwe oorlog te voorkomen. Zij zien
terecht *in het voorkomen van deze
ramp de enige kans op zelfbehoud,
zo niet van de wereld dan toch van
Europa 'of althans, wat het wezen
lijke van Europa uitmaakt: zijn cul
tuur.
Inderdaad is het de moeite waard,
te pogen de Europese beschaving te
redden cn - r.iemand van ons behoeft
zich illussies te maken wat er van
haar over zou blijven ra een atoom
bom-oorlog. 0
Maar bemiddeling tus^p de machten
van het Westen en het Oosten houdt
in de allereerste plaats in. de strijd
aan te binden tegen blokvorming of,
wat praetfscli op hetzelfde neerkomt,
te verhinderen dat het communisme
in een volledig isolement geraakt.
Hier nu nemen de socialistische par
tijen vhn Eutopa een moeilijke posi
tie. maar ook een selutelpositie, in.
Het zou .geen verrassing geweest
zijn, indien het congres in twee delen
uiteengevallen was De houding der
sociaal-democratie jegens de commu
nistische partijen in de verschillende
landen is verschillend, zij wordt be
paald door historische en aetueel-po-
litieke qjnstandigheden De landen
van Oost-Europa wensen de eenheid
onder de arbeiders niet te v^rbrL-ken,
tesamen bouv.zij met koortsachtige
ijver'aan de opbouw hvjpner staten, de
samenwerking die zij leerden kennen
in de moeiltjke en gevaarlijke onder
grondse strijd tegen het' Hitler-regi-
me wensen zij ook nu voort te zetten.
Hun land is er zonder twijfel bij ge
baat.
wel deze internationale opbreken en
tot „blokvorming' 'over te gaan. De
aangenomen resolutie getuigt er van,
dat tot het eerste besloten is Blij
kens een verslag in „Het Vrije Volk"
heeft Vorrink voor de Nederlandse
democratisch-socialisten zich tot
l\et uiterste verweerd tegen deze keu
ze en tegen gestemd
Internationaal hebben de socialisten
echter hun positie nauwkeurig be
paald en de volgende: belangrijke zin
sneden uit de resolutie, laten geen
twijfel over •an de weg, welke inge
slagen is:
„Tegenover het" oorlogsgevaar Is
nodig, dat de socialistische partijen
om zich heei\ verzamelen alle -arbei-
C~T\
I Buitenlands Overzicht f
v.J
ders en andere democratische groe-"
pen en de internationale banden ver
sterken. Het socialisme is in wezen
internationaal en onafscheidelijk aan
de democratie verbonden. Het bestaan
van tegenovergestelde blokken is een
voortdurende bron van gevaar, welke
politiek door de socialistische partijen
moet worden bestreden".
Voorts wijst de resolutie op de nood
zaak, Duitsland democratisch *en wel
varend te maken, teneinde een herle
vend nationaal-socialisme geen kans
te geven en betreurt zij de buitenland
se inmenging in Griekenland en het
slappe optreden tegen Franco-Span je.
Zij ondersteunt het plan-Marshall,
maar wijst op t\pt gevaar voor onaf-
bankëïijklieid en de socialistische her
vormingen die het ip. zich bergt.
De verhouding tot de# communisten
wordt het best weergegeven door de
volgende zinnen: „Het lot der demo
cratie en van het socialisme zijn af-.
hankelijk van de wil to{ eenheid der
In de meeste bezette landen van Europese arbeidersklasse en het is
het Westen «hestond deze samenwer A;1J
king van partij tot partij- tijdens de
oorlog niet of nauwelijks, het verlie
zen \-an invloed der sociaal-democra
ten op de brede massa des volks door
de oorlog was mede oorzaak van de
felheid waarmede zich beiden als te
genstanders tegenover* elkaar plaats
ten.
Maar de scheuring is in Antwerpen
niet gakoxoaq. Krachtig ondersteunde
plicht die eenheid te bevorderen. Be
treurd wordt de verergering der ver
deeldheid door de aanvallen op de En.
gelse en Franse socialistische partijen,
in het bijzonder op Blum en Attlee.
""Het geheel overziende, mag men
de mogelijkheid niet uitsluiten, dat
deze Antwerpse conferentie een be
langrijke bijdrage voor. het winnen
van de vrede kan betekenen
A.H.
Levenslang geëist tegen ex-hoofdredacteur
van het Dagblad v. N. Holland
Eén der grootste pefs-sehurken Mj-
dens de be/etiing was ongetwijfeld
de thans 34-jarige e»journalist H. J.
J. Marinus, de inan, die U weet 't
toch nog wel? zulke van Groot-
Germaanse ideeën (en dat is nog zacht
gezegd doordrenkte hoofdartike
len placht te schrijven in het Dag
blad voor Noordholland onder het
pseudoniem ITama, vuilnis, dat op de
advertentiepagina nog eens onder
streept werd door fraais als: „Uw
plaAts is nog opeu".
Hama stond gister terecht voor het
Bijzonder Gerechtshof in Amsterdam.
Hij jvas in 1940 vérbonden aan het
toenmalige blad van de S.D.A.P. „Het
Volk". In November werd hij daar
Voor het tijdvak van 7 t.m. 20 De
cember 1947 geeft elk der volgende
bonnen recht- op het kopen van:
BONKAARTEN KA, KB, KC 713
031
034
-035
31/2 ltr melk
6 ltr melk
6i/2 ltr melk
100 gr. vlees
400 gr vlees
250 gr margarine oi 200
250 gr margarine of 200
melk
melk
melk
vlees
vlees
boter
gr vet
boter
gr vet
algemeep 2000 gr brood (geldig
t^n. 13 December a.s.)
algemeen 100 gr kaas of 125
gr korstloze kaas
algemeen 125 gr koffie
algemeen 50 gr thee
algemeen 250 gr waspoeder
reserve 800 gr brood (geldig
t m. 13 December a s.)
reserve 400 gr brood (geldig
t.m. 13 December a.s.)
BONKAARTEN KD, KE 713
melk 10 ltr melk
melk 11 ltr rhelk
537 vlees 100 gr vlees
boter 250 'gr boter of marga
rine of 200 gr vél
boter 125 gr margarine of 100
gr vet
algemeen 800 gr brood (geldig
t.m. 13 December a.s.))
algemeen 500 gr waspoeder
resebve 400 gr brood" (geldig
tm. 13 December a.s.)
reserve 100 gr kaas of 125 gr
korstloze kaas
*Bonkaartci>MA. MB. MG. MD. MF.'
MG, MH. 713
(bijz. arbeid, a.s. moeders en zieken)
1013 brood 800 gr brood
1018 boter "250 gr boter of marga
rine of 200 gr vet
1012 margarine 250 gr margarine
of 200 gr vet
1014 kaas 200 gr kaas of 250 gr
korstloze kaas 0
1019 eieren 5 eieren
1017 melk 5 ltr melk
1011 vlees 300 gr vlees
1016 vlees 20(J*gr vléés
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds
op Vrijdag 5 December worden ge
bruikt, met uitzondering van',de bon-
nej\ voor melk, waarop eerst Maan
dag 8 December, mag worden gekocht.
'door de overigens „verkeerde" hoofd
redacteur ontslagen en Hamq maakte
prompt een stevig rapportje. „Ik als
goedwillende .ben ontslagen, de kwaad
Willigen blijven zitten", zo schreef hij
aan de „Pressestelle", aan Seys In-
^uart, aan de SD. en de SA. Hij
bereikte, dat „Het Volk" hem 6maan-
"den salaris mo«t betalen. Dit achtte
Hama zeermenselijk: „omdat 't zelfs
voor Joden werd gedaan"....
Later, na de D.v.N.H.-episode, kwam
terecht bij „De Telegraaf" en
ui kon men landelijk genieten van
zijn journalistieke capaciteiten, die
de advocaat-fiscaal in zijn requisitoir
vergeleek met de prestaties -van Max
Blokzijl.
Levenslange gevangenisstraf, ont
zetting uit alle openbare rechten en
het recht ooit een journalistieke of
economische functie in de perswereld
uit te oefenen, dat was tenslotte de
eis. En dan te bedenken, - dat vriend
Hama de gehele Nederlandse T^ers had
willen reorganiseren en in een bio
grafie (over zichzelf!) schreef: „Ik wil
en ik zal slagen!"....
Langs de straat
BLONDE CONDUCTRICE
Hollands landschap," Hp]-
land s watermolens, boeren,
vee hoe vaak is dit alles
niet bezongen? Als ik dich
ter was, ik zou Hollands
conductrices niet vergeten.
Vandaag heb ik mijn hart
verloren. Charmant parkie
tenpakje, blonde krullen,
okergele klompen. Vlotte
steedse zakelijkheid, lande
lijk dialect en o, kostelijke
humor.
De bus stopt.
Wachten op een exemplaar
dat een gedeelte van de pas
sagiers een andere kant van
't wijde landschap in zal
brengen. In de regen, kraag
hoog op, pollepel in de hand.
kaplaarzen aan, slentert
sloom-uitziende C.C.D.-con-
troleur voorbij. Het blondje
veert op: „Hé knaap* kom 's
binne kaike, d'r zit d'r hier
een met 'n koffer metspek".
C.C.D.-man kijkt op, ietwat-
slinks, grijnst, weet niet ©f-ie
voor of achteruit zal, begint
te wiebelen van de ene voet
op de andere. Blondje doet
er een schepje bü op, grijpt
een acte-tas, zwaait 'n boven
haar lokken, roept luid: „Hei
jó, hier, vol met eipre
en iets minder luid. maar ge
laden met minachting laat
ze er op volgen: „slome dui
kelaar". De bus schatert.
Contróleurtje gaart al z'n
moed bijeen is-i-ie een
kerel of is-t-ie 't 'niet?, gaat
recht op het blonde gevaar
af. Jiilariteit van 't buspu-
bliek trotserend. Met z'n voet
op de treeplank, z'n mond
al open voor de tegenaanval,
aarzelt-ie eveor Een aarze
ling dio hem noodlottig
wordt. Blondje buigt zich
voorover, 't kopje schuin,
vraagt met haar zoetste, in
nigste stemmetje: Kom je
niet boven,-lieverd?
Bus davert. C.CD.-man
antwoord kwijt, wordt pioen
rent plotseling de straat
over; On?e lieve Heer liet
een vrachtwagen de hoek om
komen. Driftig en rood
zwaait hy vervaarlijk zijn
polle^l.
Om hel Londens beleid
Vele belemmerende wetsartikelen
moeten veranderd worden
Volledige verantwoording
vereist
De parlementaire enquête-commissie
die belast is met het onderzoek naar
het beleid van de Nederlandse rege
ringen te Londen ten tijde van de
bezetting, heeft de Kamer een voor
stel van wet tot wyziging van enige
bepalingen dor wet van 5 Augustus
1850 „tot regeling van het recht van
onderzoek" aangeboden.
Deze wyzigingen zijr wel noodza-
kelijk. Als de enquête-commissie zou
moeten steunen op de wet van de vo
rige eeuw, dan zou zq aan handen ^en
-a voeten gebonden zqn en van het af
leggen van volledige verantwoording
der overzeese kabinetten zou niet veel
terecht kunnen komen.
Waar ter wereld ook....
De belangrijkste voorstellen tot wij
ziging zijp: de verplichting die de wet
van 1850 stelde* aljéén aan ingezete
nen en binnen het grondgebied des
Rijks verblijf houdende personen, om
op een oproeping te verschijnen,,uit
te breiden voor alle Nederlandse on
derdanen, waar zij zich ook bevinden,
voor alle ingezetenen en binnen het
Rijks-grondgebied verblijf houdende
personen.
Volgens art. 63 van de grondwet zou
het opnemen van dit art. de raadple
ging van de vertegenwoordigende li
chamen in de Overzeese Gebiedsdelen
nodig maken, behalve in spoedeisende
gevallen. De commissie vraagt, dit-ge
val als spoed-eisend te beschouwen.
De wet schrijft verder voor, dat
oud-ministers^ niet mogen .worden ge
hoord en, al zouden "zij het zelf willen,
zich niet bereid mogen verklaren
voor de enquête-commissie te ver
schijnen. De thans voorgestelde wij
ziging betekent het schrappen van
deze bepaling.
Beraadslagingen en*
geheimhouding
Volgens art 20 is het de commissie
niet toegestaan, vragen te stellen om
trent de gevoelens, .door de collegiën
bij de behandeling van zaken ter ver
gadering geuit en de deswege plaats
gehad hebbende beraadslagingen.
De commissie is van oordeel, dat
dit art. uitsluitend van kracht mag
zijn, indien en voor zover bij de wet,
een verplichting tot geheimhouding is
opgelegd.
(Dit geldt o. m. voor de Raad
van State en de rechtelijke macht.
O.i. schept men hier een toestand,
die het rechtsgevoel van het volk niet
zal bevredigen. Indien beide lichamen
wederom aan een beoordeling van hun
houding ontsnappen, dan zal het o.m.
voor hen ook nooit mogelijk zijn, vrij
te komen van de blakm die in de be
zettingstijd op hen viel. - Red.).
Verschil^van mening
Enkele ledeft van dc commissie zijn
bovendien van oordcel. dat de laatst
genoemde voorgestelde wijziging te
ver gaat, voor zover déze ook de be
raadslagingen in de ministerraad van
vroegere kabinetten onder het bereik
ener enqête brengt. Zy menen, dat de
ministers onder alle omstandigheden
er op moeten kunnen vertrouwen, dat
hun beraadslagingen geheim biyven.
De grote meerderheid meent ech
ter, dat in dit geval het belang van
het verkregen van volledige klaarheid
omtrent het gevoerde beleid preva
leert
Een zonderfjng
telegram
Uit agrarische kringen is herhaal
delijk de aandacht gevestigd op het
inderdaad onjuiste verschijnsel, dat
de prijzen der zuivelproducten kunst
matig worden gehandhaafd. De con-
surnent betaalde te weinig en óm de
producenten een lonende prijs .te kun
nen uit betalen' past^ de regering een
bedrag bij.
Door de pas doorgev erde prijsher
ziening is daarin ver:. .,g
men. De zuivelproducten ^zijn aanzien
lijk duurder geworden en men zou
mogen verwachten, dat offze melk
producenten nu tevreden zijn.
Dat is niet zo.
De FNZ (Algemene Nederlandse
Zuivelbond) heeff een telegram ge
richt aan de Minister van Landbouw;
waarin er op wordt gewezen, dat als
gevolg van een en ander de prijsver*
houding van boter ten aanzien van
margarine belangrijk ongunstiger is
geworden dan voor de oorlog het ge
val was.
Met enige verwondering vragen w
ons af: wat wil de FNZ met dit tele
gram eigenlijk bereiken? Moet nu, om
de positie van de boter verder te ver
zekeren soms ook de margarine prijs
naar boven worden gebracht? Een an
dere betekenis ^an er nauwelijks aan
wordert gehecht. En toch w„oneer dit
de bedoeling is. dan moeten we met
leedwezen Vaststellen .dat de FNZ. de
spreekbuis bij 'uitstek van onze boe
renstand, dit keer weinig blijk geeft
van gemeenschapsgevoel. Men beboet-
de te begrijpen, dat er van een pr-ls-
verhoging der margarine eenvoudig
geen sprake kan zijn zonder onze
volkshuishouding volkomen in de war
te sturen. We geloven overigens, dat
men dit daar wel degelijk heeft be
seft en dat dus dingen worden ge
vraagd, waarvan men de onredelijk
heid zelf inziet.
De FNZ is daarmee volkomen op dc
verkeerde weg
Daarbij komt, dat, zolang we dé bij
zondere omstandigheden, waaronder
we leven, blijven behouden, onze bo-
tecproducenten niet de minste vrees
behoeven te koesteren, dat zé de vast
gestelde prijs niet zullen ontvangen.
Dat de verre toekomst niet zonder
zorgen mag worden tegemoet gezien,
is iets anders. Reeds herhaaldelijk
hebben we de vrees horen uiten, dat
onze boterproductie de concurrentie
met het buitenland moeilijk het hoofd
kan bieden. Om daarin verandering
te brengen zijn andere dingen nodig,
dinggn, waarin, onze boerenstand mede
zelf-zal moeten voorzien. Ü7at daarbij
komt kijken, hebben we enige malen
horen ontwikkelen doe* Minister
Mansholt, die daarbij o.a. memoreer
de een betere verkaveling, uitbreiding
van te kleine, thans onrendabele be
drijven ,enz. Men dient hierbij te be
denken. dat we in Nederland tal van
boerenbedrijven hebben, die uitste
kend wqrden beheerd en die vandaag
aan de dag de concurentie met wie
ook zonder de minste vrees zouden
kunnen opnemen. Er zijn er eebter te
veel, die het niet kunnen. En deze
laatste zijn het. die de moeilijkheden
veroorzaken. De rentabiliteit daar
van moet worden opgevoerd en. zo
als gezegd, dit is voornamelijk een op
gave voor de boerenstand zejt Door
kunstmatige verhoging van de marga-
rineprijs zou in dit opzicht niets wor
den bereikt. Wel zou ernstige gerecht
vaardigde ontevredenheid ontstaan on
der de margarineverbruikers, die
thans reeds met leedwezen vaststel
len, dat de boter, die ook zq liever
zouden betrekken, voor hen niet is
weggelegd.
De FNZ was er ditmaal met zijn
telegram wel erg naast.
A. ERIKS
In de Wassenaarse .iilmstad" brak
gistermiddag door kortsluiting een fel*
le brand uit tengevolge waarvan ver
scheidene waardevolle films verbrand
den.
Binnenkort zullen nieuwe bank
biljetten van f 10 in omloop komen.
weerbericht
ZWAAR BEWOLKT
Zwaar bewolkt met plaatselij
regeh of sneeuw en hier en daar- ne
vel of mist. Méést zwakke en veran
derlijke wind. Weer iets kouder.
