Schijnwerper
N HOLLANDSE
HkS 19<»5
Zullen er in Bergen goede huizen verrijzen?
EEN ADRES AAN DE RAAD VAN BERGEN
Provinciale Gezondheidsdienst voor Dieren
in Noord-Holland
4e Jaargang No 1118
IkmuitW
Zaterdag 20 December 1947
voor de felljluualf» Stlekllnf,
Wnd. hoofdred. A. Krik». Weslerwec WK,
Alkmaar, lel. WOdL TUdelO» boren redae-
4e en administratie, Voordam fl A. Alkmaar
(nlel Ie veraarreii mei Voordam t).tel.SMT
Mogelijk om semi-permanente woningen te bouwen
voor vierduizend gulden
Overal in ons land is er een ontstellend tekort aan woonruimte, gezinnen
worden by elkaar gestopt en de huizen lijken meer op mensenpakhuizen dan
op redelyke redelijke woningen waar men toch een groot gedeelte van zyn
leven op zo aangenaam mogelijke wijze pleegt door te brengen. A,lom in 't
land is men bezig een oplossing te vinden voor deze ondragelijke noodtoe
standen maar veel verder dan het maken van - in dc regel onuitvoerbare-
plannen komt men meestal niet.
De Amsterdamse architect A. Ingwersen houdt zich al geruime tijd be
zig met dit vraagstuk en de oplossingen welke hij aan de hand doet zijn
in de regel helder en duidelijk. InAmsterdam is zoiets mogelijk omdat
daar nog vele woningen zijn die na ren betrekkelijke eenvoudige repara
tie weer goed bewoonbaar zullen zijn Maar in vele andere plaatsen ligt de
zaak anders. In Bergen zijp er door debezetting talloze huizen verwoest en
volkomen met de grond gelijk gemaakt. De huizen, die gedeeltelijk vernield
werden zijn allang weer opgebouwd en gerepareerd en ondanks dat zijn
er nog ruim 200 gevallen van samenwoning in Bergen, zijn er nog ruim
90 zomerwoningen, die permanent bewoond zijn (een toestand, die eigen
lijk niet voor zou mogen komen) en zijn er nog ongeveer 90 families, die
voor de evacuatie te Bergen woonden en nu nog steeds bij gebrek aan woo
«gelegenheid elders verblijven. In totaal zijn dit ruim 380 gevallen waar
in niet op regelmatige wijze in de huisvesting kon worden voorzien.
Een ontwerp voor
woningbouw
Een van de Bergense Raadsleden,
de heer J. Broersma, neelt nu in een
adres aan de Raad een oplossing aan
de hand gedaan die wanneer de Ge
meenteraad zal beslissen om dit plan
in studie te nemen - zeker een grote
stap in de goede richting zal blijken
te zijn. Het tekort aan woningen mag,
zo schrijft de heer Broersma in zijn
adres, zeker geschat worden op
rond driehonderd stuks. En waar
nu eenmaal in de menselijke natuur
schijnt te liggen, dit men zich keert
tegen de zijde van de minste weer
stand, in het vanzelfsprekend, dat de
zogenaamde „kleine man" de dupe
■wordt van deze wantoestand. Het is
*-ijwel regel geworden, dat woning
zoekende worden ondergebracht bij ar
belders of kleine zelfstandigen, die
uiteraard toch al geen kamer teveel
hebben, terwijl de meer gegoeden niet
de minste moeite wordt berokkend
Dit verwekt grote ergenis en mag en
kan zo niet doorgaan.
De gemeente Bergen heeft nu ook
de bouw van woningen ter hand ge
nomen en dit jaar zyn er zegge en
schrijve zes woningen bijgebouwd.
Over twaalf andere wordt er al ruim
een half jaar onderhandeld met de
dienst voor de wederopbouw. Men
kwam echter nog steeds niet tot over
eenstemming omdat de prijs per ku
bieke meter uitgaat boven die, welke
in Juni van dit jaar nog geldde, hoe
wel deze dienst vergeet dat deze ho
gere prijzen een rechtstreeks gevolg
zijn van eigen optreden. Immers, ter
wijl de bouwnijverheid een paai* jaar
heeft gewacht op opdrachten, werd in
Juli van dit jaar plotseling tot de aan
besteding zo een groot quantum wo
ningen overgegaan dat de markt was
overvoerd en men aannemers
bouwvakarbeiders tekort kwam.
Momenteel is het weer materiaal-
schaarste die de zaak doet stagne
ren. Bouwvakarbeiders lopen werke
loos rond omdat de onderhanden zijn
de woningen in den lande door mate
riaalgebrek geen voortgang kan vin
den, een gevolg van het feit omdat
de overheid deze materialen doet uit
voeren.
Er is dus een troosteloze toestand
ontstaan, die er toe leidt dat er van
bouw van enige omvang voorlopig
wel geen sprake zal zijn.
Richtlijnen voor de Raad
De heer Broersma heeft daarom
gemeend richtlijnen te moeten aange
ven voor de Raad opdat deze pogin
gen kan ondernemen om de nood op
het terrein van de huisvesting althans
enigzins te lenigen.
Naar ontwerp van de architect A.
F. Prins heeft de heer Broersma nu
aan de Raad een aantal tekeningen
vojrgelegd van semi-permanente wo
ningen, zoalsadcrssant zich die had
ingedacht. Deze woningen bevatten
een woonkamer van 3.75 x 3.75 m,
een keuken en een slaapkamer van
*4.85 x 2 meter benevens een grotere
slaapkamer van 3.75 x 2.50 m.
Bovendien zijn er in deze wonigen
nog een bergruimte, entree en toilet
geprojecteerd. De kosten voor deze
huizen zijn geraamd op f 4200.per
stuk. Wanneer men hierbij in aanmer
king neemt, aldus de heer Broersma
in zyn geschrift aan de Raad - dat
de kosten, die de dienst voor Weder
opbouw met de aanverwante Bureaux
voor zich opeist, voor het afgelopen
Jaar per gereedgekomen woning reeds
t 4000.bedragen, dan mag men toch
verwachten, dat dit voorstel niet op
-veel tegenstand van hogedhand zal
stuiten. De adressant verwacht dat bij
een redelijke huurprijs het geld, dat
voor deze woningen beschikbaar zal
jaar zeker zal zijn afbetaald. En zo
lang zal het zeker nog wel duren al
vorens het mogelijk is dat te nood
woningen door permanente woningen
zullen worden vervangen. De heer
Broersma stelt nu aan oe Raad van
de gemeente Bergen voor om honderd
van deze woningen in de gemeente te
bouwen.
Omschrijving van het
bouwplan
By zyn uitvoerige toelichting heeft
de heer Broersma aan de Raad even
eens een korte omschrijving van het
bouwplan doen toekomen. De funde
ring zal van lichte kalkzandsteen moe
ten zijn, waarop een trasraam van
klinkers ter hoogte van 30 cm. zal
komen. Het opgaand werk eveneens
uit te voeren in kalkzandstecn. Alle
muren moeten halfsteens - muren wor
den en aan dc binnenzijde der buiten
muren r uitgezonderd die van het
schuurtje - komen „Mevrietplaten" oj
regelwerk. Deze platen moeten - even
als alle in het gezicht komende muur
werk - wit gepleisterd worden. De
woonkamers worden behangen..
Moeren worden gemaakt van I
duims g. g. hout op liggers van vol
doende zwaarte. De balklaag 2*x 5
duims, waaronder plafonds van board
uitgezonderd die in de keukens. De
ze plafonds zullen gemaakt moeten
worden van pleisterwerk. Het dak be
schot te maken van „Mevrietplaten",
tussen ribjes en afgedekt met rode pan
nen. De betimmeringen zyn uiterst so
ber. De buitenmuren zullen gewit moe
ten worden, van buiten moeten zjj ech
ter worden voorzien van zwart plint.
Het komt ons voor dat dit plan
uiterst doelmatig is en zal kunnen
voorzien in een der meest dringende
behoeften.
-"-■.f- -
Een nieuwe organisatie steekt van wal
Ir- zyn openingswoord van de eerste vergadering van de Stichting „Pro
vinciale Gezondheidsdienst van Dieren in Noord Holland" memoreert de
voorzitter, de heer H. K. Koster, dat deze nieuwe organisatie niet overal
met evenveel instemming is begroet. Hij vertrouwt echter, dat ze een
zegen zal blijken voor de boerenstand. Wé hebben in deze streken een
voorsprong, dio- dient te worden bewaard. Het kunnen verzekeren, dat de
melk afkomstig is van een volkomen gezonde veestapel, is daarbij van
onschatbaar belang. Onder het uitspreken van de hoop, dat deze verzeke
ring eens zal kunnen worden gegeven, opent h(j de bijeenkomst.
Het merken van reagerend vee
De Gezondsheidsdienst heeft besloten
het merken van reagerend vee af te
schaffen. De plaatselijke vereniging
tot bestrijding der tuberculose onder
het rundvee te Stompetoren heeft zich
daartegen verklaard en een verzoek
gericht tot het bestuur deze aangele
genheid in de vergadering in discussie
te brengen.
Aan dit verzoek 'wordt gevolg gege
ven. het bestuur laat het agendapunt
echter vergezeld gaan van een prae-
advies, waarin de voor- en de nadelen
tegenover elkaar worder. gesteld.
In het bestuur bleken alle leden
voorstanders van het merken. In alle
andere prov.. behalve Groningen, is
echter besloten tot afschaffen. Drente
had nog geen besluit genomen.
Vóór het afschaffen pleit, dat veel
veehouders door de verplichting tot
merken afzijdig blijven.
De tubërculinatie biedt voorts geen.
100 procent zekerheid Als reden vóór
het merken werd o.a. aangevoerd, dat
het reactievermogen bij vorderende
leeftijd achteruit gaat of geheel ver
dwijnt.
Op grondt van een en ander acht het
bestuur een afschaffing van het mer
ken de meest juiste oplossing, te meer
waar Groningen inmiddels ook van
besluit veranderde en Drente heeft
besloten niet meer te merken.
Stompetoren biedt tegenstand
De heer Govers lichtte namens
Stompetoren het verzoek dezer afde
ling toe en drong krachtig aan op het
handhaven van het merken.
De afschaffing noemt hij een schre
de terug en hij ziet voor Noord-Hol
land grote voordelen indien het mer
ken hier wordt gehandhaafd,
Hiertegen wordt o.a. aangevoerd, dat
Noord-Holland nog altijd vee invoert.
Deze provincie kan zich, aldus de hr
Rempt niet los maken van de rest
van Nederland.
De heer Jimmink, 't Zand, toont
aan hoe bet niet merken de moge
lijk opent tot misbruiken n.L tot het
verkopen van reagerend vee als tu
berculose vrij, waardoor grote nadeel
is ontstaan.
Overigens zijn „witte certificaten"
slechts 4 weken vanaf stempeling gel-
uit een niet langer dan 6 maanden
dig, wanneer de dieren afkomstig zijn
uit 'n niet tuberculosevrijestal en niet
langer dan 6 maanden, wanneer ze
komen uit een tuberculose vrije stal.
Bij stemming wordt het voorstel van
het bestuur tot afschaffing van het
merken met 2-1 tegen 4 stemmen aan
genomen.
Premiestelsel ter stimulering
tuberculose bestrijding.
Aan de vergadering is een cor
respondentie voorgelegd van de Ge
zondheidscommissie voor Dieren, waar
in er op wordt aangedrongen het pre
miestelsel, dat in West-Nederland is
ingevoerd ter bestrijding van de tu
berculose, te doen uitbreiden tot ge
heel Nederland.
Daarbij dient de regeling dan niet
te komen uit de melkprijs, doch op de
melkprijs.
Ons land staat ten aanzien van de
tuberculosebestrijding ver achter bij
Denemarken, waar van alle bedrijven
in 1945 er 99% waren aangesloten
bij de gezondheidsdienst terwijl het
aantal tuberculose vrije stallen 93%
bedroeg.
Overigens is het de bedoeling, dat
een in een bepaalde provincie ge
vormde pot ook diezelfde provincie
ten goede komt.
Na ampele bespreking gaat de ver
gadering hiermede accoord.
Het rapport van de commissie tot 't*
nazien van de rekening van de
Gezondheidsdienst over het boekjaar
1 Mei 1946 - 30 April 1947 is nog niqt
binnengekomen; dit agendapunt wordt
aangehouden tot een volgende verga
dering. Vervolgens wordt het jaarver
slag over het boekjaar 1946-'47 met be
schouwingen van de directeur de hr.
D. Rempt besproken. Het batig saldo
over het boekjaar bedraagt f 9.457,95
Na de rondvraag die nog enkele
leden gelegenheid geeft tot het stellen
van minder belangrijke vragen, sluit
de voorzitter de bijeenkomst.
AMERIKA HELPT
De commissie voor de toe
wijzingen van beide huizen
van het Amerikaanse con
gres heeft een voorstel aan
genomen volgens hetwelk
aan Italië, Frankrijk, Oos
tenrijk en China 540 milli-
oen dollar zal worden toege
wezen. Zowel de Senaat als
hét Huis van Afgevaardig
den hebben dit compromis
voorstel goedgekeurd. A.FP.
meldt, dat 522 millioen hier
van aan de drie Europese
landen zal komen.
Het wetsontwerp zal nu
aan Truman ter onderteke
ning worden gezonden.
Nieuwe Slaat
„West-Ja va"
Met 140 stemmen vóór en zeven
onthoudingen heeft de conferentie van
West-Java een resolutie aangenomen,
waarin besloten is ,dat op een volgen
de conferentie een regering voor de
nieuwe staat West-Java zal worden
gevormd. Tevens zal een parlement
in het leven worden geroepen.
Oost-lndonesië
wenst Nw.-Guinea
Het parlement van Oost-lndonesië
heeft met 47 tegen drie stemmen een
motie aangenomen, waarin een actie
verlangd wordt voor spoedige inlij
ving van Nieuw-Guinea bij Oost-ln
donesië.
„Laatste beroep" van Dr. Beel
op Republiek
„Federale Ver. Staten van Indonesië nabij"
In een gisteravond voor radio-Sumatra gehouden radio-rede heeft
minister-president dr. Beel een „laatste beroep" gedaan op de Repu
bliek om mede te werken aan de staatkundige opbouw van Indonesië.
De premier kondigde aan, dat de vorming van de Federale Verenigde
Staten van Indonesië zeer spoedig haar beslag zal krygen.
„Het zal ten zerste zyn te betreu
ren. indien dit appél, dit laatste appél,
niet wordt verstaan. Ik kan hieraan
moeilijk twijfelen, tenzij onverant
woordelijke elementen de boventoon
souden voeren, doch dan moet ik als
mijn overtuiging uitspreken, dat het
t~ hoogste tijd is, dat deze elemen
ten niet langer in de leiding waar
van zij de hoge verantwoordelijkheid
dan blijkbaar niet beseffen hun
plaats innemen", aldus dr. Beel die be
sloot met zijn overtuiging uit te spre
ken dat het ogenblik rijp is met ver-
eende krachten „dit schone land weer
opwaarts te voeren, een gelukkige toe
komst tegemoet."
1 Als er een West-Duitse
staat komt
Zal er ook een Oost-
Duitse verrijzen
Naar van de zijde van het bestuur
van het communistisch geinspireerde
„Volkscongres" wordt vernomen, zijn
door dit bestuur reeds plannen ont
worpen voor en afzonderlijke rege
ring van de Sowjet-zone voor het ge
val een aparte Westduitse staat zou
worden gevormd. Twee bestuursleden
van het „Volkscongres", de communist
Pieck en de liberaal Kuehl, stellen po
gingen in het werk toelating tot de
westelijke zones te verkrijgen om al
daar de gedachte van het Volkscon
gres te propageren.
Voorts heeft men een bijzondere
commissie in het leven geroepen, die
met de Sowjets de voedselpositie in
de Sowjet-zone zal bespreken en voor
het volgend jaar een dag rantsoen van
3.000 caloriëen in het vooruitzicht wil
stellen. Een andere commissie zal zoe
ken naar .een oplossing voor het vluch
telingen-vraagstuk. Door vriendschap
pelijke besprekingen met de Sowjet
autoriteiten wil men trachten te be
reiken, dat de stroom van vluchtelin
gen uit de Sovjet-zone ophoudt en de
naar de Westelijke zones gevluchte
personen worden aangemoedigd tex*ug
te keren.
In bij het „Volkscongres" betrok
ken kringen is men van mening, dat
de Sovjets vroeg of laat hun grootste
troef in de strijd om de sympathie
van het Duitse volk zullen uitspelen
n.1. de teruggave van een deel van
het onder Pools bestuur gestelde Duit
se gebied.
Als zodanig zou een deel van Sile-
zië het eerst in aanmerking komen.
KERSTPUZZLE IN DE BONNEN-
LIJST
„Bon 030 van de bonkaarten KA,
KB en KC 713 is aangewezen tfoor 200
gram suiker of versnaperingen, maar-
die bon bestaat niet. Is dat geen ver
gissing?" zo werd ons van verschil
lende zijden gevraagd. Ter gerust
stelling van vele huismoeders zij ver
meld, dat deze bon wél bestaat, maar
op een plaats zit, waar men hem niet
verwachten zou, namelijk helemaal
bovenaan de kaart, ongeveer in het
midden. Helaas is er geen prijs uit
geloofd voor het oplossen van deze
puzzle
DE GASPERI KREEG
VERTROUWEN
De Italiaanse Grondwetgevende ver
gadering heeft met 303 tegen 118 stem
men een motie van vertrouwen in het
nieuwe kabinet van minister De Gas-
peri aangenomen.
LANGS DE STRAAT
JOURNALIST
„Vanavond ben ik vrij,
vrouwtje", zeg je tegen je
lichtelijk doezelende echtge
note als je 's nachts om drie
uur thuis komt van je
„avonddienst", die door een
onbenullig vergaderinkje tot
een nachtwake is geworden.
's Avonds om half zeven
ren je naar huis, waar je
vrouw alleen achter een
verwijtend lege tafel zit te
wachten. „Heb je nog niet
gegeten kind?" vraag je lief
jes. „Had 't maar gedaan,
want Ik moet om half acht
op een raadsvergadering zijn
en om kwart vóór zeven
moet ik nodig weg", zeg je
schuchter, op een vrij zeke
re aanval voorbereid die
prompt komt.
„Ze belden vanmiddag op"
verdedig je je zo goed moge
lijk. Eten. Drie kwartier
- fietsen. Gelukkig is het dra
gelijk weer. Opening. Notu
len, die ouderwets voorge
lezen worden'. Tien minuten.
Twee ingekomen stukken.
Drie minuten. Niet voor pu
blicatie vatbare kwestie, die
zowaar een debat uitlokt.
Kwartier, "t Belangrijkste
punt wordt bewaard voor
comité. Gelukkig na de ver
gadering. Rondvraag. Zeven
maal „Dank U", sluiting. Je
koffie is er bij ingeschoten.
Gelukkig start je met een
sigaret, uitgerekend na 29
minuten vergadering Oogst:
20 regels copy. Avonddienst
omdat er meer vergaderin
gen waren.
Om twaalf uur steekt je
sleutel in het slot. En je
vrouw tussen de wol vraagt
met een blik op de wekker:
„Vanavond ben je vrij ze
ker.
op andere pagina's
Nabeschouwing raadsvergadering
pag. 2, kol 1.
Teraardebestelling oud-burgemeester
Lovink pag. 2,k-L3
Amsterdamse Revue., pag. 3, k~?
Veedrijvers, verdwijnend ras
pag. 3, koL 1.
Kinderkoerier pag. 3, kol. 4.
in scheervlucht
May er, de Franse minister van
Financiën, heeft het parlement een
ontwerp voor financiële en economi
sche maatregelen voorgelegd, „tenein
de de franc te redden", 't Voornaam
ste voorstel is een buitengewone be
lasting, eenmaal te heffen van alle
winst en hoge salarissen. De Gaul-
le's partij zal nieuwe algemene ver
kiezingen vragen. Tsjecho Slowa
kije zal de Brits-Amerikaanse zone
van Duitsland 5D00 spoorwagons le
veren. In Meiringen, kanton Bern,
werden arbeiders op een bouwterrein
door een sneeuwlawine overvallen:
acht arbeiders werden bedolven, zes
van hen heeft men door uitgraven
het leven kunnen redden. Een
Maagdenburgs handelsreiziger in mot-
tenballen heeft meer dan 500.000 mark
verzameld „voor de opvoeding van
Hitler's zoon". Die zoon had hij van
een foto waar Hitier met Eva Braun
en een jongetje op stonden. Hij fluis
terde de goedgelovige Duitsers in, dat
het kind buiten bereik van de Pussen
moest worden gebracht. Het geld
stroomde binnen. In zijn binnenzak.
Een Waanidee
Wanneer in een afgelegen streek een
koeboer en een bouwboer naast el
kaar leven, dan zal de koeboer de
bouwboer geven van zyn melk •*->
kaas en spek en hij zal daarvc ij* te
rug ontvangen erwten en bonen en
aardappelen en groente. Wanneer dan
echter op een gegeven ogenblik de
akkers van de bouwboer braak blij
ven liggen, dan kan men de dingen
bekijken zoals men wil, vast staat
echter, dat de koeboer e® een massa
last door ondervindt. Wanneer ten
slotte dat braak liggen moet worden
toegeschreven aan derden, dan zal on
ze koeboer proberen daaraan een
einde te maken, ook al is de bouw
boer een alleronprettigste kerel op
wiens geregelde omgang hij gc~» nrijs
stelt.
Zo ongeveer liggen, eenvoudig voor
gesteld, de dingen tussen ons en
Duitsland. De Duitse akker ligt braak
en wij ondervinden daarvan nadelen.
Het zijn de grote geallieerden die
thans in Duistland de lakens uitdelen
en die niet in staat blijken te zijn een
toestand iy het leven te roepen, welke
een garantie mag worden geacht voor
een betere gang van zaken in de toe
komst. Het feit, dat de meesten onder
ons de Duitser niet kunnen luchten
of zien, verandert niets aan de om
standigheid. dat Nederland gedupeerd
wordt.
Waarom nu wordt door onze rede
ring niet meer getamboerd op de
noodzaak, dat ze eindelijk weer in re
latie kunnen treden mét ons natuur
lijk achterland?
We zouden hierbij willen opmerken,
dat ons hele gewest voor de oorlog
min of meer dreef op de afzet naar
Duitsland.
Laten we wel beseffen, dat de be
roemde ..economische eenheid", waar
op alle leden van de Grote Vier op
hun wijze aansturen .een doekje voor
het bloeden is De gedachte dier ..eco
nomische eenheid" is vermoedelijk
uitgevonden door de geallieerden, die
hun blikken richten op Oost-Pruisen,
waar het graan wordt geproduceerd,
dat zij thans moeten invoeren en dat
ze niet of niet ten volle betaald krij
gen. Maar Rusland denk er niet aan
zijn greep op het door hem bezette
gebied los te laten.
Zolang we leven in een wereld,
waarin de volkeren onderling handel
kunnen drijven kunnpn ruilen. ïs ie
der land een „economische eenheid"
en het begrip een waanidee. Het is ge-
baseertl op de gedachte der autarkie,
der zelfvoorziening, die sedert de op
komst van het nationaal-socialisme de
wereld heeft verarmd.
Wanneer West-U»'* steenkool
of ijzer of machines proi-.ucezrt. dan
kan het daarvoor bij ons eieren en
zuivel en kool krijgen.
We begrijpen niet. waarom Neder
land blijft aansukkelen achter de
door de grote geallieerden uitgevon
den „economische eenheid", die allen
maar maakt, dat wij gescheiden blij
ven van het land, dat wij nodig heb
ben en dat ons nodig heeft. Met sym
pathie voor de Duitsers heeft dat niets
te maken. a. ERIKS.
Met ingang van 12 Jan. wordt het
maximumgewicht voor postpaketten
verhoogt van 5 tot 10 kg. De Vei
ligheidsraad heeft met 9 tegen 2 stem
men besloten, de hervorming van het
veto-recht op de agenda te plaatsen.
weerbericht
WISSELENDE BEWOLKING
Wisselende bewolking met niafit-
seïyk enkele -egenoaitn. lfgeel msGyn
tijdelijk uog vrii Lr»ol-tlgé
lijke wind. In hit Ncocdut v< he*
land ongeveer dezelfde tempcran.**
als gisteien. In het Zuiden nog lete
zachter.