Ikmaafdei'
Onder de Schijnwerper
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
„Amerika was hardnekkig
zegt Molotov
Joodse immigrantenschepen lieten
zich gedwee vangen
Tornado verwoestte stad in Louisiana
♦e Jaargang No 1125
Vrijdag 2 Januari 194Q
Uitgave voor de gelijknamige Stichting.
VVnd. hoofdred. A. Eriks, Westerwcg 338
Alkmaar, tel. 3300. Tijdelijk bureau redac
tie en administratie, Voordam 6A, Alkmaar
(niet te verwarren met Voordam 9)tel. 3967
En Frankrijk en Engeland gingen
,,dezelfde weg"
„Geen vrede zonder vredes- HBaHHiiMMHH
verdrag met Duitsland"
„De Verenigde Staten hebben de
meest hardnekkige weerstand gebo
den en streven niet meer naar bespoe
diging van de oplossing van het pro
bleem" aldus verklaarde Molotov in
antwoord op de vragen van redac
teuren van de „Irwestija" en de
„Prawda" betreffende de laatste con
ferentie over Duitsland van de vier
ministers van Buitenlandse Zaken te
Londen.
Molotov meent. dat. wie bij wil dra
gen tot de consolidatie van de vrede
in Europa, beginnen moet met de voor
bereiding van het vredesverdrag met
Duitsland. Maar Londen liet volgens
de Russische minis'er ..de hardnekki-
ge weerstand" van Amerika zien en
Engeland en Frankrijk ..bewandelden
dezelfde weg".
Slecht beh er?
Naar Molotov gelooft, hebben de VS j
e'i Frankrijk meer het oog
op de belangen van buitenlandse ex
portmaatschappijen gericht dan op de
benheid van Duitsland De industrie
in West-Duitsland zou zich volgens
Molotov in een beklagenswaardige toe
stand bevinden, daar de productie in
de Westelijke zone" sléchts 35 oCt. vn
het niveau van '38 b^-eikt. terwiil dat
percentage voor de Sovjet-Russische
zone veel hoger ligt.
Groter verwijdering?
Reuter meent, dat Molotov met zijn
Verklaringen theoretisch de deur heeft
opengelaten voor toekomstige bespre
kingen, maar waarnemers te Moskou
voorspellen, dat zijn betoog de voor
bode is van een toenemend onafhan
kelijk gedragslijn der Sovjet-Unie
inzake Duitsland'ï; toekomst. Men ver
wacht sterker steun aan dc socialis
tische eenheidspartij.
Dr. Beel na ar Australië?
.Austra iscbe regeri^^ ^eeft dr. Beef
Legtn 1948 ccr. bc-zo?k
•an Australië te brengen „teneinde be
langwekkende wederzijus: problemen
voor Nederland en Australië te be-
«preken".
„Wij zijn geen
philan'ropen"
Eaton voorspelt uitstel voor
plan Marshall
„Wij zijn geen phibnb npen". zei
Cr.arlcs Eato.o. voorzitter van de Com
missie voor Buitenlandse Zaken van
het Amerikaanse Huis voor Afgevaar
digden, doelend op het plan-Marshall.
„Waar mogelijk moet ons iets terug
gegeven worden voor hetgeen wij
Europa geven", Erfton voorspelde, dat
het Congres niet op 1 April zoals Tru-
man zich voorstelt maar waarschijn
lijk pas op 1 Juni met het plan klaar
zal zijn er zal gewikt en gewogen
moeten worden over de voorwaarden.
WISSELING VAN BUITENL. ZAKEN
Aan jhr. A M. Snouck Hurgronje
js eervol ontidag verleend als secreta
ris-generaal van het ministerie van
Buitenlandse Zaken. Met ingang van
1 Jan. werd hij benoemd tot adviseur
honorair; de heer A. H. J. Lovink
volgt hem als secr.-gen. op.
Abdicatie
Moderne oorlogen vertonen de heb-
oeiijkheid, mét hun staart koningskro
nen af te slaan. Na de vorige wereld
oorlog rolden er; en in deze na-oorlog
sc tijd zijn reeds zes Zuid-Europese
vors jen afgetreden of verwijderd.
In Albanië ging koning Zog heen
in 1946, het land werd een republiek;
in '45 was koning Peter II van Joego
slavië reeds afgezet en in Bulgarije
trad koning Simeon II af na een refe
rendum, dat in het voor leel van een
republiek uitviel. Italië zag in '46
twee koningen heengaan: Victor Ema-
nuel die aftrad ten gunste van zijn
zoon Mumberto.- en deze Mur.ib ->. die
eveneens te wijken had vor uit
spraak van het volk ten g an
een republiek.
De zesde is dan koning Michael van
Roemenië, telg van koning Carol II
en prinses Helena van Griekenland.
In de Balkan liet zijn bdicatie nog
slechts één koning over. koning- Paul
van Griekenland, die in April 1947
zijn broer George opvolgde.
Een blik over deze opsomming ver
sterkt bet besef, dat er voor deze
hoek van Europa nog iets anders en
meer is geweest dan alleen 't onder
gaan van een oorlog.
In vroeger dagen hadden oorlogen
de tendens koningskronen te maken
of te vervangen; de oorlogen van deze
tijd tornden aan oude vórmen en in
stellingen of liquideerden ze.
Dit laatste doet zich over het al
gemeen juist daar voor, waar deze
vormen en instellingen ook verouderd
waren, zich niet hadden aangepast
aan de eisen van een voortschrijdende
ontwikkeling.
Men wijst vaak met schrik en ver
ontwaardiging op de „nieuwe" demo
cratieën van de Oost-Europese sta
ten en vergeet, dat ook de oude de
mocratieën - voor zover aanwezig -
van landen als in de Balkan niet op
een lijn te stellen waren met de voor
oorlogse toestanden en verhoudingen
ten onzent. Hier een vrij geleidelijke
ontwikkeling van een in het volks
besef verankerde parlementaire demo
cratie; daarginds, in de* „heksenketel"
van Europa een overheersing van
semi-fcodale en semi-fascistische
(Horty!) machten.
De BalkaiJanden. in naam democra
tieën of constitutionele monarchieën,
waren in wezen een dorado voor land
jonkers, militaire klieken, s, :culanten
en profiteurs, die elke vooruitgang op
materieel en cultureel gebied belem
merden.
Talrijke minderheden- kwesties ver
grootten de uit wanbeheer en chauvi
nistische aspiraties voortdurend opwel
lende onrust.
Het kan nauwelijks verwondering
wekken dat in deze achterlijke lan
den. met hun vaak zeer schrille te
genstellingen tussen arm er rijk de
oorlogen zijn gevolgen het karakter
kree*1 van ecu '-evolutie. In feite wa
ren het juist de reactionnaire mach
ten. in gebi;eke gebleven tegenover
de verarmde bevolking, die de sterk
ste bondg^n^tei bleken van de Sov-
jetlegers die van buitenaf de bevrij
ding brachten en van de door com
munisten geleide volksfronten in ei
gen land. die de spits afbeten van het
verzet.
De Roemeense sociaal-democraat
L. Radaceanoc. minister van Arbeid
formuleerde een half jaar geleden in
een artikel in een orgaan van de
Buitenlands Overzichi
S.F.I.O., de Franse socialistische par
tij, hoe ook in zijn land wat hij noemt
een „dynamische" democratie, ver
schillend van de „statische" democra
tieën van West-Europa, ontstond. De
Oostelijke democratie (kan) zich niet
beperken tot herstel van hc". formele
kader der democratische rechten maar
ze moet een politieke, militaire be
weging vormen in dienst der democra
tisering. aldus schreef hij. Wij heb
ben de democratie niet hersteld om
haar aan fascisten, reactionnarairën
evenmin aan grote bankiers, eigena
ren en industriëlen over te dragen.
Nu de aaneensluiting der Balkan-
landen tot een bondsstaat van repu
blieken, naar Sovjet-model, zich in
snel tempo voltrekt, en het gebouw
van de revolutie met forse en niets -
ontziende hand Ook in Roemenië
wordt opgetrokken, paste daar niet
weer de figuur van de jonge koning
Michael, die wellicht in een vroeger
tijdperk een verlicht en progressief
vorst had kunnen zijn. En thans richt
zich het oog van de wereld op Grie
kenland, belegerd bastion, waar Enge
land en Amerika zich verschansen
een „halt" toe te roepenxzeaea6neaB
om de revolutie in Z.O.-Europa
een „halt" toe te roepen.
AH.
LANGS DE STRAAT
VAN HET GILDE
Ik sta een beetje tegen
een paal te hangen, terwijl
ik op de bus wacht. Naast
me staat iemand, die me al
een tijd aandachtig heeft be
keken, alsof hij me op be
trouwbaarheid en eerlijk
heid wil taxeren.
Dan trekt hij de stoute
schoenen aan en zegt zon
der enige aanhef:-
„U weet misschien geen
pond of tien vet voor me te
koop?"
Mijn gezicht moet naast
verwondering ook on'stem
ming hebben uitgedrukt.
Wan hij haastte zich te ver
klaren, dat 't niet om zwart
te doen is. Nee. nee, hij wil
er wat voor ruilen ook.
Ik tracht te glimlachen,
want ik wil wel eens weten,
wat hij alzo te ruilen heeft.
En dan komt het verhaal. Hij
heeft boter genoeg te ruilen
Want hij heeft twee koeien
en Kij houdt alle melk voor
zich zelf, dus aan boter of
kaas geen gebrek.
Blijkbaar is de glimlach
tegelijk met het antwoord
dat ik geef, van mijn gezicht
verdwenen, want het gesprek
stokt plotseling.
Eerst in de bus weet ik
het weer van de humoristi
sche kant te bekijken.
Tk ben bepaald voor een
lid van het gilde aangezien
Voor een nieuwe band
met West-lndië
Conferentie start op de 21ste
Thans is officieel bevestigd hetgeen
enige tijd geleden onze Haagse cor
respondent reeds berichtte, nJ. dat de
rondc-tafel-conferentic ter voorberei
ding van een nieuwe rechtsorde in de
verhouding tussen Suriname, Curacao
en Nederland op 21 Januari te Den
Haag zal aanvangen.
Als vertegenwoordigers voor Neder
land werden benoemd: Ir. J. W. Al-
barda. Prof Dr. J. R. M. van den
Brink. J C. Heldring. Dr. W. L. M.
de Kort, Prof Dr. J. H. A.'Logemann,
H. J. W. A. Meyerink. Prof. Mr. C P
M. Romme, Mr. D. U. Stikker, H W.
Tïlanus en Mevr. Dr. E. F. Verkade-
Cartier van Dissel.
De vervulling van de elfde en
twaalfde plaats kan dezer dagen wor
den >verwacht.
Voor Suriname werden benoemd:
Mr. Dr. J. A. E. Buiskool, Salikin M.
Hardjo, A. Karamat Ali, J. P. Kaule-
sar Sukul, Mr. F. H. R. Lim Apo. J.
A. de Miranda, Mr. Dr R. H. Pos, G.
J. C. vander Schroeff.
Én voor Curacao: Al ex Curiel, C. A.
Eman, A. D. Gerharts, Dr. M. F da
Costa Gomez. I E. Irausqiiin, E. Jonck
heer, Mr. S. W. van der Meer, W. R
Plantz.
De benoemingen geschieden resp. op
voordracht van de raad van ministers
de Staten van Suriname en de Staten
van Curacao.
De minister van Overzeese Gebieds
delen zal de conferentie presideren.
Hij en zijn adviseurs Brielman, De la
Try Ellis en Van Helsdingen hebben
een raadgevende stem.
Een brak door Britse blokkade
maar tevergeefs
Luchtlandingstroepen
grepen in
De „Pan York" en de „Pan Crcs-
fent", twee schepen die ten onrechte
de Panamese vlag voeren en naar
schatting 15.300 illegale immigranten
voor Palestina aan boord hebben,
waaronder 1700 kinderen, zijn door
Britse schepen aangehouden. De ka
piteins van de imirifrranfem?hepen
stemden er direct in toe, zich naar
Cyprus te bege-en. Brilre manschap
pen begaven zich aan boérd zon
der wapens .Dit is de eerste keer,
flat aangehouden immigrantenschepen
Zich niet verzetten.
Een ander schip is gistermiddag
door de Britse blokkade heengebro
ken en te Nahariga, een kolonie van
Duitse Joden ten N. van Haifa, geland
Maar een aantal Britse luchtlan
dingstroepen spoedde zien naar het
strand en zette onmiddellijk de om
geving af. 500 Joden, die zich nog aan
boord bevonden, werd de ontscheping
belet Op de 200. die reeds landin
waarts waren gevlucht, werd een ver
volging in gezet.
Lawzie Bey komt mei ruerilla
In het land is de afgelopen dagen
hier en daar felle strijd geleverd tus
sen Joden en Arabieren. Vier doden
Voor-historisch wild buitge
maakt
De geraamtes van een
mammoetb, een voor-histo
risch hert en een neushoorn
kwamen te voorschijn, toen
'een Belgisch landarbeider in
de buurt van Poperinge in
Z. W. Vlaanderen een put
groef. Op een diepte van 8.5
meter stootte hij met zijn
spade op een laag keien, die
waarschijnlijk in ver-vervlo
gen eeuwen een rivierbed
ding was; daar vond hij het
gebeente van het voor-histo
risch wild.
Konitza weer in handen
van Athene?
Koniza in handen van Athena xze ze
Volgens de laatste op het ministerie
van Oorlog te Athene ontvangen be
richten is de nederlaag van de Griek
se guërillastrijders te Konitza op een
algemene vlucht uitgelopen. Zij zou
den overal op de terugtocht zijn en
overhaast de hardnekkig verdedigde
stellingen op de heuvels verlaten.
Eerder werd reeds gemeld, dat de
regeringstroepen, gesteund door tanks
en vliegtuigen, de belegerde stad wa
ren binnengedrongen. De guerilla-ge-
neraal Markos deelde echter mede
dat eenheden van zijn leger, eveneens
gesteund <}oor de luchtmacht, alle te
genaanvallen had afgeslagen. Hij voor
spelde zijn soldaten, dat 1948 „een jaar
van roem en succes" zal worden.
Tweehonderd gewonden, elf doden
Bijna alle gebouwen
ingestort
Een tornado heeft gisteren het stad
je Cotton Valley in de Amerikaanse
staat Louisiana verwoest Tweehonderd
mensen zyn gewond, elf personen, on
der wie verscheidene kinderen, ge
dood. Het aantal daklozen wordt op
500 geschat.
Bijna alle grote gebouwen 2ijn door
de kracht van de orkaan ingestort.
Vijfhonderd inwoners 2ijn dakloos ge
worden; voor een derde is het petro-
leumstadje weggevaagd. Ook verschil
lende andere steden, b.v. Haynesville"
en Leton, hebben van de tornado, die
plotseling opstak even tevoren was
de lucht nog onbewolkt te lijden
gehad.
Ooievaar-favorieten
Italië heeft een „genoot
schap van tweelingen", waar
van meer dan 20000 twee
lingparen lid zijn. Zij hou
den een statistiek bij, die
merkwaardige dingen vertelt
Op elke 80 bevallingen in
Italië wordt minstens één
tweeling geboren. Een vrouw
uit Sicilië bracht 22 twee
lingparen ter wereld zij
bleef er gezond bij. Maar
in Zweden spande een echt
paar de kroon; een vrouw,
zelf een kwart van een vier
ling, kreeg uit het huwelijk
met de helft van een twee
ling, 32 kinderen, te weten
2 vierlingen, 6 drielingen en
,3 tweelingen. Zij stonden bij
de ooievaar blijkbaar wel in
een heel goed blaadje....
en tientallen gewonden* zouden er ge
vallen zijn.
Volgens Arabische bron wil Faw-
zi, Arabisch legerleider, binnenkort
met tweeduizend zwaar bewapende
guerilla-strijders „in het geheim" Pa
lestina binnentrekken. Fawzi Bey. be
kend uit de opstand van '36 tegen de
Britten, is voor de Arabieren een wel
haast legendarische figuur. Buiten
landse waarnemers verwachten, dqt
zijn komst het voorspel zal betekenen
vhn een grootscheepse militaire actie
De componist Willem Landré
overleden
De bekende Nederlandse componist
Willem Landré is gistermiddag op 73-
jarige leeftijd te Eindhoven pverle-
den.
Landré was van geboorte Amster
dammer. Hij kreeg zijn muzikale op
leiding van Bernard Zweers, verwierf
bekendheid als muziek criticus en was
vele jaren leraar aan het Toonkunst
Conservatorium van Rotterdam. Be
kend zijn o.m. zijn composities: sona
ten voor violoncel en klavier, de ope
ra „De Roos van Dekema", het my
steriespel „Beatrijs" en verscheidene
mannenkoren.
Textiel G en H,
twintig punten
De verwachte twintig punten op de
textielkaarten VA 705 werden aange
wezen. Met ingang van 1 Januari wer
den geldig de bonnen „textiel G
één punt", „textiel G vijf punten",
.textiel H één punt" en „textiel H
vijf punten".
De bonnen „textiel G reserve" en
„textiel H reserve" zijn derhalve niet
aangewezen.
NIEUWE BONNEN VOOR
FIETSBANDEN
Tot en met 29 Februari is op de
bon D 46 van het inschrijvingsbewijs
voor vervanging van fietsbanden B I
701 een toérbinnenband verkrijgbaar.
Verder is 'eveneens tot en met ge
noemde datum op de bonnen A 04,
A 19 en A 23 van de inschrijvings-
bewijzen voor eerste montage een bui
tenband en op de bonnen B 04. B 19
en B 23 van' deze insehrijvingsbëwij-
zen een binnenband verkrijgbaar.
Wrak van „Skoghaug"
ontdekt?
Het wrak van de „Skoghaug", het
Noorse schip dat Dinsdagavond voor
onze kust is vergaan tengevolge van
een explosie, ligt vermoedelijk onge
veer 8 mijl uit de rede van Egmond
aan Zee, een mijl of drie buiten de
van mijnen gezuiverde route. De traw
Ier IJm. 58, die van Grimsby in En
geland terugkeerde, ontdekte althans
op deze plek twee masten die boven
het water uitstaken,.
in scheervlucht
Op Oudejaarsdag hoorde J. Visser,
S. D.-er die zelfs bij het niet zacht
zinnige geschelschap van de S.D. be
kend stond als een „gemene sadisti
sche beul" voor het Bijz. Gerechtshof
te Den Bosch de doodstraf tegen zich
eisen. Met recht een zalig uiteinde.—
Te Veendam raakte een jongetje van
7 jaar te water. De vader sprong hem
na. maar verdronk met zijn kind. De
ongelukkige weduwe blijft met negen
kinderen achter. Een vrolijker be
richt: de laatste Overijselse tol is op
geheven! 't Is de tol van de Van Na-
huysbrug te Hasselt. Op de laatste dag
van 't oude jaar maakte de Commissa
ris van de Koningin van Overijsel op
symbolische wijze een einde aan 't
bestaan van de 120-jaaroude lastpost
door 't bordje „Bruggeld" naar be
neden te halen. En dit werd door de
ganse Hasseltse bevolking met vreug
de gadegeslagen.
Ex-koning Victor Emanuel van Ita
lië is Woensdag te Alexandrië met
vorstelijke militaire eer begraven.—
Een nieuw begin
Het nieuwe jaar heeft zijn intrede
gedaan en het is begroet met vreug
deschoten en met gejuich. Dat laatste
is niet alleen traditie: het is ook een
spontane uiting van de mens, die,
wat er ook gebeurt, blijft hopen, dat
alles in de toekomst beter mag gaan
dan in het verleden het geval is ge
weest.
Die hoop houdt hem overeind te
midden van de grootste tegenslagen,
liet geslacht van vandaag weet dat
beter dan welk ander ook.
Maar wat niet altijd tot de mens
doordringt, is het feit, dét hijzelf
vaak de grootste belemmering vormt,
tussen zijn droombeelden en de verwe
zenlijking er van. Want met evenveel
recht als men zou kunnen zeggen:
„Hoop, uw naam is mens", geldt
het woord: „Zelfzucht, uw naam is
mens".
Alleen in een wereld, waar de mens
zich weet te matigen, waar wordt be
grepen, dat rekening behoort te wor
den gehouden met redelijke verlan
gens van anderen, zal alles beter
gaan dan voorheen. Dit geldt zowel
voor individuen als voor volkeren.
Maar de mens van vandaag is even
zelfzuchtig als die van gisteren. En
daarom vertoont het pas geboren 1948
werkelijk grote gelijkenis met zijn va
der 1947. Ja, zou eigenlijk niet ieder
een hoogst verwonderd zijn, wanneer
aanstonds bleek, dat zich plotseling
een ander mentaliteit van de mensen
had meester gemaakt, dat er minder
gedrang zou zijn naar goede baan
tjes en postjes, dat er minder hevig
zou worden gevochten om geld en
goed, dat de begeerte naar macht
zou beginnen te kwijnen? Niet ge-
heel zonderheden zou men zich mo
gen afvragen, ofde mensheid ziek
was geworden, of ze tekenen van ver
val begon te vertonen.
Daarom zal ook in 1948 de zelf
zucht aan onze samenleving blijven
rukken en scheuren. Er zullen men
sen zijn en volkeren zijn, die van al
les meer krijgen dan hun rechtmatig
aandeel, andere zullen te weinig ont
vangen. Dat zal vperen tot nieuwe
oneingheid en nieuwe stryd. Hét le
ven is nu eenmaal strijd en het zal dat
blijven, zolang er mensen op aarde
rondwandelen.
Maar behalve zelfzucht hebben we
ook ons gevoel voor redelijkheid.
Dit, gevoegd bij de krachten van hen,
die thans door de wereld zijn achter-
uitgesteld, kan een verschuiving in
de goede richting te weeg brengen
Wanneer we hierop hopen voor 1948,
dan blijven we binnen de kring der
mogelijkheden, Ideaal-staten zijn niet
van deze wereld, het is dwaasheid de
verwezenlijking er van te dromen.
Men kan slechts streven naar een
dichter bij elkaar brengen van de
uitersten.
Doet men dit echter, dan is het de
vraag of 1947, niettegenstaande de ve
le en grote fouten, welke zijn gemaakt
zo slecht is geweest als sommigen wil
len doen voorkomen. Het is geweest
een jaar van ons leven, waarin we
hebben gewerkt en geploeterd, dat zijn
ups en zijn downs heeft gehad met
hun vreugden en hun s aarten.
De balans echter - dunkt ons nog
niet gereed.
En reeds zitten we midden in 1948,
midden in het gewoel en de strijd, die
kenmerkend zyn voor het altyd brui
sende en kokende leven. We begeven
ons in de stroom met de wil het rede
lijke na te streven, doch we zijn on»
er van bewust, dat ook wij in de dool
hof af en toe zullen dwalen.
We hopen, dat in 1948 een aantal
fouten uit het verleden zullen worden
weggenomen, doch zelfs indien de
resultaten straks tegenvallen, dan zij
het zo, dat wij althans kunnen zeggen:
Wij hebben ons best gedaan!
En nu: Met moed aan de slag!
A. ERIKS
weerbericht
'48 BEGINT ZEER ZACHT
Zwaar bewolkt met tijdelijke opkla
ringen en later opnieuw enige regen.
Matige, aan de kust vrij krachtig#
Zuid-Westelijke wind. Temperatuur
ver boven normaal.
