De Grote Kerk te Alkmaar
Het leven van 'n velo
Tot voor kort een krakende ruïne
Nu een toonbeeld van kracht
en schoonheid
fyimmy, ï3acmuz alt iLodtfaMeA
92 w werd nog even Afgetrapt,
maar toen floot de scheidsrechter het
einde van deze meer dan merkwaar
dige wedstrijd. De DLW-ers hadden
met 43 gewonnen en Jimmy Brown
was de held van de dag. De spelers
hesen hem zoais de traditie dat
wil op hun schouders- en zo ver
lieten zij het veld luidkeels hun club
lied galmend. Jimmy zag er een beet
je onthutst uit, meer hij vond de eer
die hem ten deel viel, toch heel aar
dig. 'Eén was er echter, die tanden
knersend de tribune verliet; dit was
de oude keeper. Zijn- valstrik was mis
lukt.
EINDE
Nog iets over linkshandigheid
en zijn gevolgen
Zijn de linkshandige minderwaardig?
Waarom „prak" inplaats
van „park"?
I
Mijn voorlaatste artikeltje, dat han
delde over linkshar -id en spraak
gebreken, mocht zic.i ar wat ik daar
over vernam, in een zekere belang
stelling verheugen. Het probleem
linkshandigheid komt in verschillen
de vormei en bij diverse r"1 "genhe
den aan de orde. Dit is te begrijpen.
In vrijwel elke familie komen één of
meer gevallen voor.
Onze (Oosthoeks) encyclopaedie
geeft aan, dat 4,6 pCt. van de man
nen eri 2.3" pCt. van de vrouwen links
handig is Een gemiddelde dus van
bijna 3% pCt. Deze opgave lijkt mij
te gering. Qp onze school blijken 1.2
pCt. van de jongens en 14.6 pCt. van
de meisjes linkshandig, te zijn, hierbij
zijn niet mee gerekend de verdrongen
linkshandigen. waaraan nu uiterlijk
van linkshandigheid niets meer is te
merken en bij wie zich nog alleen
FEUILLETON
8' Ik ben nu gekomen aan een pe
riode in mijn bestaan, waaraan ik
geen prettige herinneringen heb. Mijn
uiterlijk werd weer wat opgelapt,
maar inplaats van de gewone banden
kreeg ik nu iets om mijn wielen,
waardoor ik me slechts met de groot
•te moeite kon voortslepen. Ik meen
de me te herinneren, dat ik ze wel
eens als tuinslang had zien gebruiken
En wat het wonderlijkste was, ik
•cheen een steeds meer begeerde fiets
te worden, Want toen mijn uit<"*!yK
voltooid was, werd ik grif verkocht
voor een prijs, die zelfs Klaas had
doen duizelen.
Des te duurder ik werd. des te
minder scheen mijn berijder me ech
te kunnen waarderen. .Ik hoorde nooit
meer aangename klanken. De mensen
een kleine voorkeur voor handelingen
met de rechterhand of rechtervoet
voordoet.
Er lijkt ons geen reden aanwezig
om aan te nemen, dat wij zo'n grote
uitzondering zouden maken, dat het
aantal linkshandigen op onze school
4 a 5 maal zo groot zou zijn, als het
algemeen gemiddelde bedraagt. Dat
het aantal linkshandige mannen groter
is, dan dat van de vrouwen lijkt niet
onmogelijk, *daar erfelijk gesproken
de kans op „afwijkingen" groter is
bij mannen dan bij vrouwen. Zagen
we niet reeds dat het aantal stot
terende mannen negen maal zo groot
is, als dat der vrouwen.
Ook kleurenblindheid komt onder
mannen het meest voor.
In strijd met dit feit echter is het
bekende verhaal over het ontstaan van
de grote meerderheid van de rechts-
handigon, dat aldus luidt: In het be
gin zouden er ongeveer evenveel
rechtshandigen als linkshandigen zijn
geweest. Maar, daar onze oer-ouders
steeds moesten vechten tegen dieren
en tegen elkaar, om voedsel te bemach
leken harder te zijn geworden.
Slechts een gelukkig ogenblik heb
ik nog gekend.
Toen werd ik naar het gemeentehuls
gebracht, want ik was gevorderd.
Mijn aankomst aldaar werd min of
meer feestelijk gevierd. En tot mijn
onuitsprekelijke voldoening hoorde ik
dat ik niet geschikt was om heren te
vervoeren.
En dus heb ik me met mindere go
den tevreden moeten stellen.
Tenslotte belandde ik bij mijn laat
ste baas. die zo onzacht met me tegen
de muur is gereden en waaraan ik
mijn verdiende rust te danken heb ge
had.
Nog drie volle jaren hebben Bram en
i' met elkaar geworsteld.
Geloof me, het is een worsteling ge
weest
Want Bram was in alle opzichten
een merkwaardig mens. Als hij vroeg
in de morgen opstond, zong bij het
hoogste lied. Dan was hij in een stra
lend .lumeur. Maar als hij mij nog
maar nauwlijks in het oog had gekre-
r^,Prog„mma
MAANDAG 5 JANUARI
NA 16 UUR
Hilversum n, 415 m. 16.00 Lyra-
trio; 16.30 Praatje over de moderne
Spaanse muziek; 17.15 The Skymas-
ters; 17.45 Voor de padvinders; 18.00
Nieuws; 18.155 The Romancers; 19.05
Konijnenpraatje; 19.15 Piano-recital;
19.45 Inleiding tot muziekbegrip; 20.00
Nieuws; 20.05 Radioscoop; 20.20 Frans®
chansons; 20.40 Wetenschap voor ieder
een; 20.55 Telotest; 21.15 „De hond
van de Baskervilles", hoorspel; 22.30
Ver. Staten spreekt tot u; 23.00 Nieuw»
23.15 Dutch Swing College.
Hilversum I, 301 m. 16.00 Bijbel
lezing; 16.45 Nonett; 17.00 Voor de
kleuters; 17.15 Piet Post. orgel; 17.45
Regeringsuitzending: 18.00 De Raaff
en Schutte; 18.15 Sport; 18.30 Rege
ringsuitzending; 19.00 Nieuws; 19.15
Onder de Ieeslamp; 19.30 Het actueel
geluid: 19.45 Regeringsuïtzending:
20.15 NCR V-kwartet: 20.45 „De grote
stad". lezing; 21.05 Gram.muziek; 21.30
Sweelinck-kwartet: 22.00 Kerkelijk
orgelspel; 22.30 Nieuws; 22.45 Avond
overdenking; 23.00 Mandolinata.
DINSDAG 6 JANUARI
VOOR 16 UUR
Hilversum I. 301 m. 7.00 en 8.00
Nieuws; 7.30 Morgengebed; 7 45 en 8.15
Gram.platen; 9.00 Hoogmis; 10.15 Voor
de kleuters; 10.30 Gram.platen; 10.40
Voordracht; 10.50 Omroep a capell»
koor; 11.30 Lichtbaken; 12.03 Cello
recital; 12.33 en 13.20 Stafmuziekcorp»
der Amsterdamse politie; 13.00 Nieuw»
14.00 Omroepkoor; 14.30 Een feestelijk
Driekoningen-programma; 15.00 Mo
derne Tsjechische kamermuziek.
Hilversum H, 415 m. 7.00 en 8 00
Nieuws: 7.15 en 8.15 Gram.platen; 7.50
Dagopening; 8.45 Pianowerken van
Beethoven; 9.15 Morgenwijding: 9.35
Arbeidsvitaminen; 10.35 Gram.muziek;
10.50 Voor de kleuters; 11.00 Orgel en
zi.ng; 11.45 Voordracht; 11.55 Gram -
muziek; 12.30 Voor het platteland; 12.40
Pianospel; 13.00 Nieuw»; 13.15 Tour
nee-orkest; 14.00 Met naald en schaart
IN DE ALKMAARSE GROTE KERK: een doorkijkje uit de consistorie
kamer
Het gaat in de wereld soms wel heel
Verschillend toe. Het kan gebeuren,
dat kleine veranderingen of eerste-
•tecn-leggingen van overigens betrek
kelijk onbelangrijke en niet zeer aan-
lienlijke gebouwen gepaard gaan met
groot ceremonieel gedoe, terwijl ge
beurtenissen, die werkelijk als van
neer dan gewoon gewicht mogen wor
den beschouwd, vrijwel ongemerkt
voorbijgaan.
Zo de Alkmaarse Grote Kerk. Nadat
veel te doen was geweest in de ge
meenteraad over de kwestie of de ar
beid bij de restauratie mocht worden
beschouwd als te worden verricht in
werkverruiming, werd eindelijk, nog
vod-> oorlog, besloten de medewer
king van de stad te verlenen.
Een reeks van jaren is inmiddels
verstreken.
Degenen, die belang stelden in de
restauratie, hebben gezien, hoe het
werk zoetjes aan vorderde, hoe eerst
het uiterst wrakke koor wéér in goe
de staat werd gebracht.
Velen zullen zich herinneren hoe 'n
ogenblik de vraag aan de orde is ge
weest, of dit koor geen gevaar op
leverde voor de omgeving, of niet de
mogelijkheid bestond van instorting.
In diezelfde tijd is het gebeurd, dat de
koster zich ijlings uit de voeten maak
te, omdat het boven in de kerk zo
verdacht begon te kraken.
Bij de restauratie bleek, dat deze
vrees niat geheel ongegrond was ge
weest, trekbalken waren aan de ein
den v. gaan en vermolmd, steunbe
ren waren gebarsten. Maar, toen men
dit vaststelde, was het gevaar gewe
ken.
Langzaam kwam voor de oude kerk
die door de tand des tijds zo hevig
was aangevreten ,een nieuwe te voor
schijn, die zich baadde in ongekende
schoonheid.
De soms monsterachtige lelijke „her
stellingen", die vooral uit de vorige
eeuw dateerden, werden verwijderd,
oude rijke verfraaiingen werden te
voorschijn gehaald en opnieuw aange
bracht. De ramen kunnen zich wel niet
meten met de beroemde Goudse gla
zen, maar één oogopslag is voldoende
om te doen zien, dat ze in dit gebouw
„horen".
Alkmaar is een kerk rijk geworden,
die voortaan zal behoren tot de be
zienswaardigheden van ons gewest.
Langzaam, heel langzaam is alles in
zijn werk gegaan. Ongemerkt bijna.
De tijd, waarin het geklop van de
steenhouwers weerklonk, ligt ver in
het verleden en de kolosale stellingen
in het binnenste waren eigenlijk een
gewoon gezicht geworden.
Maar nu zijn ze weg. evenals de
enorme schuttingen, 'die zo lang het
schip afsloten.
Geleidelijk aan, zonder ophef, is het
gebouw weer in gebruik genomen.
Voor eeuwen staat het daar weer en
zo er één monument in Alkmaar is,
dat verdiende met groot ceremonieel
in dienst te worden gesteld, dan was
het dit. Deze drukte echter is achter
wege gebleven. Heeft men intuitief
gevoeld, dat deze machtigheid en de
ze statigheid geen bijzonder vertoon
meer nodig had om tot haar recht te
komen?
Om hen, die nog niet het voorrecht
hadden, de kerk van binnen te aan
schouwen, tegemoet te komen lieten
we onze tekenaar enkele schetsen ma
ken, die het majestueuze er van in
een duidelijk licht plaatsen.
gen werd het mis. Ik moet toegeven,
dat er reden was voor zijn ontstem
ming. Want ik begon in het stadium
te verkeren, dat er steeds wat aan mij
haperde.
Als ik een mens geweest was, had
men mij wel in het Tehuis voor ouden
van dagen gestopt
Helaas was ik maar een fiets en
Bram was een gesjochte jongen.
Dus werd het dagelijks gevecht
voortgezet tot het bittere einde.
Zoals ik reeds gezegd heb. Bram
begon met goede moed. elke dag weer
aan. En ik wilde niet achter blijven.
Mijn tuinslag was weer verwisseld
voor een paar gewone omhulsels, maar
blijkbaar van een buitengewoon
slechte kwaliteit.
In de regel waren we nog maar
enkele kilometers ver, of de lucht
verliet met een zucht het stoffelijk
omhulsel. Nooit met een knal. Steeds
maar met een verradelijke zucht. De
eerste paar Jceer was Bram er ge
moedelijk onder en liepen we naar de
eerste de beste gelegenheid, waar het
ongeval weer verholpen werd.
Maar toen het verschijnsel zich al
lengs dagelijks begon te herhalen en
de lust van de reparateurs om het
hopeloze geval te verhelpen, kleiner
werd, begon Bram er anders op te
reageren.
Hij begon dierlijk te vloeken en reed
door, wat mijn algemene toestand
niet ten goede kwam. Maar ook deze
oplossing voldeed Bram niet.
Eindelijk meende hij. dat hy een
middel had gevonden om aan de mi
sère een einde te maken. Wanneer me
weer eens een ongeval overkwam,
staptehij af en verdween in een of
ander dichtbijzijnd café.
Ik weet niet of hij verwachtte, dat
de kabouters het euvel zouden herstel
len. Maar des te meer mankementen
ik vertoonde, des te meer was Bram
in de herberg te vinden. Zijn ver
diensten krompen en thuis werd er
armoede geleden.
Ik voelde me diep rampzalig. Voor
al de laatste dagen, toen Bram de ge-
voonte aannam, om wispelturig te
worden. Het ene ogenblik roste hij
me af om een andere keer vertrou
welijk tot me te praten.
Als hij zo vertrouwelijk tot me
praatte, voelde ik me hopeloos be
labberd. Want de verwijten, die hij me
dan zo zachtaardig deed, waren onge
grond.
Vijf en twintig jaren lang heb ik
mijn best gedaan en het is niet mijn
schuld dat ik niet meer de Jonge"
ben.
Op een goede dag is het einde geko
men. Gij weet hoe het v/as. Ge hebt
het in de aanvang kunnen lezen.
Nu lig ik op een hoop oud roest in
de tuin van Bram. Af en toe denk
ik eens aan de goede oude tijd. Die
klaarblijkelijk nog niet terug is, want
ik heb Bram nog niet met een nieuwe
fiets zien verschijnen
Gelukkig ergert hij zich niet meer
aan mijn aanwezigheid. En als ik
Bram weer lachende en fluitende bezig
zie, verkneukel ik me in mijn oude
dag.
EINDB
tigen, een gevecht, dat werd geleverd
.et knuppels en stenen, waren de
rechtshandigen in het voordeel. Zy
toch streden met de rechterhand en
hadden de linkerhand vrij, om de
r..eest kwetsbare plek: de hartstreek
te beschermen. De linkshandigen
vochten met de linkerhand en gaven
dus de hartstreek vrij. terwijl zij moei
lijk het hart van hun tegenstander
konden raken.
Deze verklaring wordt door velen
bestreden op verschillende gronden.
Een van de redenen is, dat het aantal
linkshandigen vrouwen dan groter zou
moeten zijn, zij toch zullen in mindere
mate aan de strijd hebben deel geno
men. Het gevaar voor uitsterven van
linkshandige vrouwen moest dus ge
ringer worden geacht, dan dat van
de mannen.
Een bijkomstig verschijnsel bij links
handigheid is. behalve het nog al eens
vóórkomen van spraak afwijkingen,
het aanwezig zijn van de neiging tot
„omkeren". Wij bedoelen het schrijven
van 32 als 23 wordt bedoeld, of „krot"
voor „kort"; ook bij het spreken komt
deze omkeringstendenz voor, b.v. als
iemand spreekt van „sjalboek" in
plaats van „sjoelbak" Eens hoorde ik
iemand, het woord „boterkluitje" uit
spreken als „kluiterbootje".
De omkeringsneiging komt ook voor
bij rechtshandigen bij vermoeidheid
IN DE ALKMAARSE GROTE KERK: Majestu. uze schoonheid, die geen
ceremonieel vertoon nodig heeft om tot haar recht te komen
enz. Er zijn soms merkwaardige oor
zaken voor aan te wijzen. Maar bij
linkshandigen komt deze neiging va
ker voor. Dat is ook te begrijpen. Als
een rechtshandige een figuur, b.v. een
cirkel in de lucht tekent, dan kan hy
dat tegelijkertijd spiegelbeeldig met
de linkerhand doen.
Wë kunnen met twee handen tege
lijk onze naam schrijven: rechts nor
maal, links in spiegelbeeld. De rechter
hand volgt spiegelbeeldig. Bij de links
'handigen is dat precies andersom. We
kunnen onf dus voor stellen, dat bij
dc linkshandigen de rechterhand spie
gelbeelden maakt, van wat eigenlyk
met de linkei'hand had moeten wor
den gedaan.
(Wordt vervolgd»
BILJARTEN
VAN VLIETS DEELNEMING AAN
EUR. KAMPIOENSCHAP 45/2
ONZEKER
Naar wy vernemen ondervindt de
Hagenaar Van Vliet, die enkele we
ken geleden op zo schitterende wijze
te Groningen het nationale kampioen
schap 45/2 groot biljart behaalde, de
laatste dagen veel hinder van een oude
breuk, welke hij tijdens de bezetting
heeft opgelopen, zodat hij het raad
zaam acht eerst een specialist te raad
plegen alvorens verdere wedstrijden
te spelen. Van diens advies zal afhan
gen of Van Vliet mee zal doen aan 't
tournooi om het Europese kampioen
schap 45/2 van 15 tm. 18 dezer te
Luik, waar hij met Piet van de Pol
de Nederlandse kleuren zou verdedi
gen.
