Ikniaai'dei
c
N-HOLLANDSE
PERS 1945
Raming voor Nederland 705 millioen
dollar voor eerste 15 maanden
Sovjet-Unie protesteert
D
lANGS de straat
Ons land op vierde plaats
De Vrije Alkmaarder weer thuis
tegen besluiten van Frankfort
Dulles brengt critiek op Europa
4e Jaargang No 1141
Woensdag 21 Januari 1948
Uitgave voor de gelijknamige Stichting.
Wnd. hoofdred. A. Erlks, Westerweg 93S
Alkmaar, teL 3300. Tijdelijk bureau redac-
tle en administratie, Voordam 6A, Alkmaar
(niet te verwarren met Voordam 9). tel. 3067
WANTROUWEN
Juf is jarig Het belooft
een feest te worden in de
school. Natuurlijk moet er
getracteerd worden en aan
gezien onderwijzeressen
niet behoren tot de catego
rie, die iets te ruilen heeft,
wordt een beroep gedaan
op de jeugd, om een snoep-
bon mee te nemen.
Jantje doet het verzoek aan
moeder. De eerste maal ver
geefs. Gevolg: tranen. Maar
Jantje is vasthoudend. Hij
dreint door. Moeder wordt
nijdig, Weigert pertinent.
Zoals het echter meer gaat
als je een ogenblik rustig
nadenkt: het oordeel wordt
milder en als Jantje nog een
poosje zanikt, komt moeder
met een Snoepbon aanlopen.
Een voor twee ons. En ze
geeft Jantje de snoepbon.
Nu is echter diens wan
trouwen gewekt. Hij vreest
„genomen" te worden en
voor moeder het kan ver
hinderen scheurt hij woe
dend de bon in stukken uit
roepend: „Nou denk je ze
ker, dat je mijn een ouwe
bon in me handen stoppen
kan!"
Jantje is nu werkelijk
zonder bon naar school ge
raakt.
baby KREEG ELECTRISCHE
SCHOK
De militair S. te Goor wilde, vóór
hij binnenkort naar Indië vertrok, nog
een foto van zijn enige weken oude
baby laten maken. De opnamen zou
den tijdens het baden worden geno
men.
De verzorgster had het kindje juist
in de bak van de wastafel gezet; zij
hield met haar ene hand echter een
defecte onder stroom staande lamp
rast en het gevolg was, dat de baby
.O- --l.'.V WwortnrattfiMalliilr A«Av_
(eed.
trygve lie donderdagavond
in ons land
Trygve Lie, die momenteel in Brus
sel vertoeft, wordt Donderdagavond
te Den Haag verwacht Zijn gezel
schap zal bestaan uit zeven personen.
Zondagavond vertrekt de heer Lie
naar Praag.
Het programma van zijn verblijf is
nog nie£ vastgesteld, omdat men dit
eerst met de heer Lie wil bespreken.
Nieuwe cijfers uit Marshalls plan
Volgens de voorlopige en op geen enkele wijze bindende ramingen, die
het Amerikaanse departement van Buitenlandse Zaken gister heeft gepu
bliceerd over de financiële hulp aan de Europese landen in het kader
van het Plan-Marshall, zullen Groot Brittannië, Frankrijk, de Brits-Ame
rikaanse bezettingzónes van Duitsland en Italië tezamen iets meer dan
2/3 ontvangen van de 6.800 millioen dollar, die voor de hulpverlening in
de eerste 15 maanden beschikbaar zou worden gesteld.
Het thans gepubliceerde documciit
bevat geen raming van de verbod-
ding tussen de bedragen, die als
schenking of in de vorm van lenin
gen zullen worden verstrekt. Onlangs
is evenwel medegedeeld, dat 20 k 40
van de voor hulpverlening
stemde bedragen als leningen en #0
a 80 als schenkingen zullen worden
verstrekt.
De verdeling
Voor de verschillende landen zou>
den de volgende bedragen beschik
baar worden gesteld: Groot Brittan
nië 1.760.2, Frankrijk 1.434.2. de dub
belzone 914.5, Italië 868.8, Nederland
705, België en Luxemburg 323.1, Grie
kenland 185.9, Oostenrijk 182, Dene
marken 174.1, Ierland 151.8, Franse
bezettingszone 80.4, het Saargebied
109, Noorwegen 34.1, Zweden 32.9 en
IJsland 12.7.
Turkije, Zwitserland en Portugal
zullen noch in de vorm van schen
kingen. noch in de vorm van lenin
gen in het kader van het plan-Mars
hall hulp ontvangen.
Het is vrijwel zeker, dat deze ra
mingen nog wijzigingen zullen onder
gaan.
in scheervlucht
In de Tweede Kamer waren gister
avond de meningen over het wetsont
werp voor de naasting van de Neder
landse Bank, zoals te verwachten was.
scherp verdeeld. De heren De Wilde
(AR.), Bierema (Vrijh.), en van der
Feltz (C.H.) vinden, dat de onafhan
kelijkheid van de Nederl. Bank verlo
ren gaat en min. Lieftinck kan dicte
ren. De heer* Sassen (K.V.P Ho
HdfsVfawmntf aar nrétr nfëFVak'ÖiniVï*-
roepelijkë ontwikkeling kan spreken.
Min. Lieftinck antwoordt vandaag
Meer dan honderd mensenlevens gin
gen verloren bij de ramp,die het Chi
leense schip „Cantin "trof. Het schip
kantelde en zonk ter hoogte van San
tiago. Dertig mensen wisten zich te
redden.onder wie de kapitein. Mac-
kenzie King heeft zich teruggetrokken
als leider van de Canadese liberale
partij.— Oo> in de kwestie van India-
Pakistan zal een Commissie van Drie
haar „goede diensten" verlenen.—
De siorm, die onlangs in het Alkmaarse krantenwereldje
losbarstte, had tengevolge, dat wij uit ons huis aan de Ridderstraat
op de hoek van de Oude Gracht werden verdreven. Dat huis was
onze burcht, we voelden het verlies er van als een volk de val van
zijn hoofdstad pleegt te voelen. De toekomst zag er hopeloos en
troosteloos uit!
toch, wanneer we er langs liepen en er de propa
ganda op zagen aangebracht van een andere courant, dan moesten
we even denken aan de tijden, toen we hier op grote spandoeken
konden lezen: „V is victorie, Duitsland wint op alle fronten
De Nederlander dacht daarbij het zijne, dat neerkwam op: Bluf!
Zo ging het ook ons, wanneer we langs ons pand aan de Ridderstraat
kwamen.
Thans hebben we hef ferug!
Wel lijkt het leeggeplunderd en ligt het vol rommel, maar zo
pleegt een bezetter nu eenmaal de dingen achter te laten, daaraan
zijn we gewend. Kregen we ons land in 1945 anders terug?
Was dat echter voor ons volk een reden om bij de pakken te gaan
neerzitten? Immers neen! Met moed werd de wederopbouw ter hand
genomen, omdat we wisten, dat het een echte, werkelijke wederop
bouw was geworden.
Zo gaat het nu ook ons!
We weten, dat we in de strijd klappen hebben opgelopen. Maar
waar is dat anders?
Of)S pand aan de Ridderstraat was voor ons een symbool.
Eerst wanneer we dat terug hadden, zou een eind zijn gekomen aan
de onzekerheid van ons bestaan.
Nu hebben we het terug!
We gevoelen ons als onze Nederlandse regering, toen ze, na lange
tijd te hebben geprofiteerd van de Engelse gastvrijheid, eindelijk
weer eigen grond onder de voeten had.
Geen vijand kan ons nu meer deren I
Thans is alleen nog mogelijk: Vooruit!
De opruiming van de brokken zal nog enkele dagen in beslag ne
men, maar het ogenblik is nabij, waarop we het publiek weer in
eigen huis kunnen ontvangen.
Feestelijk zal dan het rood-wit-blauw van de gevel wapperen.
We hebben De Vrije Alkmaarder weer thuis gebacht!
Lang leve De Vrije Alkmaarder!
De cijfers zijn gebaseerd öp het
verschil tussen de invoèrcijfers der
betrokken landen onder aftrek van
de dollarinkomsten en ontvangsten
uit andere bronnen.
Voor Nederland ziet het rekensom
metje er als volgt uit: voor de peri
ode van 1 April 1948 tot 30 Juni 1949:
invoerbehoaften 1135 millioen dollar,
dollarinkomsten 271.1, andere bronnen
159.4, waarna Marshall's plan voorziet
in het tekort van 705 millioen dollar.
DEBAT OVER DE REGERINGSVER
KLARING WORDT VANDAAG
HERVAT.
De Tweede Kamer zou gistermid
dag de beraadslaging over de rege
ringsverklaring betreffende Indone
sië voortzetten.
In veiband met de inmiddels ont-
werd het debat echter uitgestem
hedenmiddag.
Ook hulp voor Indonesië?
Het Amerikaanse depar
tement van Buitenlandse Za
ken heeft de op de „Ren-
ville" gesloten overeenkom
sten begroet als een „gezon
de basis voor de politieke
en economische ontwikkeling
van Indonesië" en verklaard
dat de Amerikaanse rege
ring „wegen en middelen on
derzoekt, om economische en
financiële hulp te bieden"
Chinese Dakota stortte neer
Een Dakota van de Chinese lucht
vaartmaatschappij is,'kort na te Moe
den te zijn opgestegen, neergestort.
Er zijn 10 doden en 40 ernstig gewon
den. De Inzittenden waren voor het
grootste deel regeringspersonen die
uit Moekden werden geëvacueerd. On
danks de protesten van de luchtvaart
maatschappijen blijft men de vlieg
tuigen, diè van Moekden naar Peking
vliegen, overbelasten met vracht en
passagiers.
De Amerikaanse gezagvoerder en de
Chinese tweede piloot sprongen met
hun parachute uit het toestel.
neger-schrijfster clacdia
jones gearresteerd
De bekende neger-schrijfster Clau-
dia Jones, secretaresse van „Het Na
tionale Vrouwencomité van de com
munistische partij in de Ver. Staten'
is gisteren te New-York gearresteerd.
Het ligt in de bedoeling haar te de
porteren.
Geallieerde besluursraad Ie Berlijn weer bijeen
Generaal Clay vliegt
naar Washington
Voor het eerst na de mislukte confe
rentie der Grote Vier te Londen is de
gealüëerde bestuursraad te Berlijn
weer bijeen geweest. Sokolovsky, do
Russische maarschalk verweet Robert
sen en Clay bet verdrag van Potsdam
geschonden te hebben door de centra
lisatie van het blzonaie bestuur te
Frankfort.
Het Sovjet-opperbevel is van mening
aldus Sokolovsky, dat deze politiek
sfrijd Zöu zijn'mcr
,,Ge!d voor nationalisatie en sociale
welvaart kan beter worden besteed'
Het verwachte voorstel van de geld-
sanering is waarschijnlijk te berde ge
bracht tijdens 'n korte bespreking na
de conferentie. Men heeft geen com-
miniquè over dit punt aan de pers ver
strekt.
De Amerikaanse opperbevelhebber
in Duitsland, generaal Clay, heeft zich
terstond na de besprekingen per vlieg
tuig naar Washington begeven.
Geen fabrieks-instaliaties
meer voor Sovjets
Waarschijnlijk zal hij voor de be-
zenden van® gedemonteerde "ri^tafPóVfés
onmiddellijk te staken.
Thans heeft ook Foster Dulles, de
Republikeinse deskundige op het ge
bied van buitenlandse zaken voor de
Amerikaanse Senaatscommissie ge
pleit voor het plan-Marshall.
Dulles sloot zich aan bij de mening
van Baruch, die nauwe politieke, eco
nomische en defensieve betrekkingen
met een „Verenigd Europa" wenst op
de basis van het plan-Marshall. Hij
noemde het plan een „verlicht eigen
belang"
Indien Amerika niet bereid was de
nodige gelden voor de hulpverlening
aan Euiopa te besteden en Europa
door een vreemde dictatuur zou wor
den beheerst, zouden militaire instel
lingen nodig zijn. waarbij vergeleken
de uitgaven voor het plan-Marshall
als die voor een „zakje pinda's" zou
den zijn.
Dulles beschuldigde de Sovjet-Unie
er van. dat zij op alle manieren, be
halve door een oorlog, trachtte het
herstel van Europa onmogelijk te ma
ken.
Over Enqeland niet
te spreken
Op de Europese landen bracht hü
de critiek, dat ztf zich „hadden ver
bonden aan alle mogelHke grootse plan
nen, die alle geld vereisten, dat beter
voor andere doeleinden kon worden
besteed".
Engeland zag hij als één der groot
ste belemmeringen voor het één-wor
den van de zestien Europese landen,
omdat het er nog niet over eens was
of het zich zou inzetten voor de con>
tiventale eenheid of voor de eenheid
met het rijk overzee.
Het herstel voor West-Duitsland
moest krachtig ter hand worden ge
nomen, ook in het belang der buur
landen, b.v. Nederland.
De invloed van de communisten
in W.-Duitsland achtte hij ernstiger
dan b.v. in Frankrijk of Italië
„Johan van Oldenbarnevelt" is van
Priok met 2.000 demobiliserende ver
trokken, het eerste groe contingent.
Lt. Gen. Spoor nam persoonlijk af
scheid van hen.Herhaaldelijk ver
dwenen er koeien spoorloos op de Bos-
se ve'emarkt. De veedieven zijn thans
gegrepen.
weerbericht
NOG vrij KOUD
Zwaar bewolkt met opklaringen.
Hier en daar nog enige neerslag. Ge
leidelijk toenemende wind uit Zui
delijke rchtingen. Ongeveer dezelfde
temperatuur.
Zes punten toegevoegd
aan basis politiek overleg
Aan de reeds gepubliceerde 12 pun
ten als basis voor de verdere politieke
besprekingen tussen Nederland en de
Republiek zijn nog een zestal punten
toegevoegd.
Het belangrijkste In deze helder
gestelde overeenkomst ls punt 4.
waarin bepaald wordt, dat binnen een
periode van niet langer dan één Jaar
en niet minderi'dan zes maanden een
volksstemming wordt gehouden om te
bepalen of de bevolkingen van de ver
schillende gebieden op Java, Snmatra
Madoera wensen, dat bun gebied
deel uitmaakt van de Republiek Indo-
nesia dan wel een afzonderlijke staat
zal vormen binnen de V. S. van In
donesië.
Een dergelijke volksstemming zal
worden gehouden onder toezicht van
de Commissie van Goede Diensten
indien één der partijen dit zou ver
zoeken.
Bepaald is voorts, dat de beide par
tijen afzonderlijk steeds de C. v. G. D.
kan verzoeken behulpzaam te zijn
bij het beslechten van eventuële ge
schillen, betrekking hebbende op het
politieke accoord of op die, welke kun
nen rijzen tijdens de overgangsperi
ode. In het laatste-artikel wordt ten
slotte bepaald, dat indien enige staat
in overeenstemming met de artikelen
3 en 4 van de overeenkomst van Ling-
gadjati een speciale verhouding tot
de V.S. van Indonesië en het Ko
ninkrijk der Nedtrlanden mocht ver
langen aan te gaan, geen der partijen
zich hiertegen zal verzetten.
Na de volksstemming zal op demo
cratische wijze een conventie worden
bijeengebracht voor het opstellen van
een grondwet voor de V.S. van In
donesië. De vertegenwoordiging der
Het geluid van twee stemmen kwam
van over de Atlantische Oceaan gelijk
tijdig tot ons. Bernard M. Baruch hield
een betoog over het plan-Marshall,
waarvan hij 'n aanvulling voorstelde,
die van groot practisch belang kan
worden.
Baruch was van een openhartig
heid die bijna zou vermogen te beko
ren, indien er niet een bedenkelijk
„maartje" bij kwam. Dat „maartje" is.
dat het ons, Europeanen betreft; onze
toekomst en die van onze kinderen,
onze en hun veiligheid.
Baruch wenst een aaneensluiting
van een „Verenigd (West-) Europa"
met de Ver. Staten. Een aaneenslui
ting niet alleen van economische en
politieke aard, maar een bondgenoot
schap ook van wapenen. Een goed
ding hebben de Amerikanen: zij hou
den van directe vragen en directe ant
Koning Leopold op reis
bracht spaak een geheim
bezoek r
Te Genéve gingen geruchten, dat
de Belgische premier Spaak Zondag
een geheim bezoek aan koning Leo
pold in Zwitserland heeft gebracht
De Belgische legatie te Bern wilde
de geruchten bevestigen noch tegen
spreken; Spaak deed hetzelfde.
Koning Leopold is inmiddels met
zijn vrouw en twee kinderen te Lis
sabon gearriveerd, op doorreis naar
Havanna voor een vacantie van drie
maanden.
Vijftiq duizend dalr'ozen
in Oost-Frankrijk
Wate» vloed sleurde honderd
bruqqen mee
Meer dan 50.000 mensen zijn thans
in Oost-Frankrijk uit hun huizen ver
dreven door de ergste overstromingen
sinds 1778
De gezwollen rivieren hebben meer
dan 100 bruggen meegesleürd en een
schade van .totaal 8 miHiard francs
veroorzaakt
De Meurthe en de Moezel zijn bui
ten hun oevers getreden en lebben
duizenden vierkante kl'o natcr'land
tussen Metz en Nancy ond«- w-*-r <*o-
2et.
Jorr>?anslag op Gan-JSi
i
Op minder dan tien
afstand van Mahatma Gan-
dhi is, naar Reuter uit New
Delhi meldt, een bom ont
ploft. toen de Mahatma in
gebed verzonken was. Nie
mand werd gewond en Gan-
dhi ging voort met het ge
bed.
Een jongeman, die in het
Twee stemroen van de overkant
""N
drijven, dat doet denken aan het arge
loos spreken van e enkind met een
landmijn.
Einstein en met hem twintig ander»
vooraanstaande mannen van de weten
schap waarschuwden, dat Amerika
„niet langer democratisch kan blij
ven, indien de huidige neiging naar
militaire controle van onze instellin
gen blijft voortduren".
Zij wezen er op. dat Amerikaanse
militairen in de laatste tijd een „ge
vaarlijke mate van invloed gekregen
hebben" op meer dan één terrein: 3e
buitenlandse politiek, de publeke opi
nie, de universiteiten er. het weten
schappelijk onderzoek en ook de
jeugd.
Prof. Einstein c.s. gingen verder: zij
wezen er op, dat in Duitsland en
Japan het fascistisch-militair bewind
ontstond, toen de burgerlijke controle
woorden. Op de man af gevraagd, of op de nationale politiek ondermijnd
Baruch militaire baset en vliegvel- was aj verklaarden, hetoHde
den voor de Ver. Staten in Europa
wenste, antwoordde Baruch, op de mar.
af dat hü deze wenste, „als tegen
prestatie voor de hulpverlening".
Duidelijker kan het niet. Indien
Baruch zijn zin krijgt - en met hem
zijn niet alleen in Amerika, maar ooV
verschijnsel zich reeds in hevige ma
te in de VS. voordeed.
Dit is minstens even duidelijke taal
als Baruch sprak. Het blijkt, dat Ein
stein niet is teruggekomen van het
standpunt dat hij reeds in 1946 in
nam; dat hij, integendeel zijn visie
heeft gescherpt. In een interview ver-
Sterke krachten van politieke aard
<.iju -neeii. gt
in Europa vele staatslieden - dan zal k,aarde hy destijds aan de bekende
de wereld niet meer twee kanten joumalist Michael Amrine van Th#
uit kunnen; dan zijn wij reeds de twee New_Y0rk Times Magazine o.m.:
sprong voorbij en een goed eind op
de hellende weg naar een nieuwe
oorlog. Want een kind moet het dui
delijk zijn, dat Amerika's volledige
militair gewicht op Europa de Sov-
irt"Uni\rrtchUanteempT beWW' drijven naar do ondergang. Wij maken
"'De 'geschiedenis heeft ons reeds nog altijd atoombommen, wij bewaren
meer dan eens getracht te leren, wat nog altijd geheimen en bommen en
tet resultaat is van 'n hewapenings- geheimen scheppen haat en argwaan
Buitenlands Overzicht
wedijver en de politiek van het vuis-
tenballen. De verzekering uit Baruch's
mond, dat hij hoopte op een aansluiting
„ook van de Sovjet-Unie" bij de „we
derzijdse verdedigings overeenkomst
klinkt dan ook tamelijk cynisch. Er
zou slechts van kortsluiting sprake
kunnen zijn; men make zich daarover
geen illusies.
Over vüf jaren hebben anderen atoom
bommen gemaakt en dan zal het te
laat zyn om een ramp te vermijden.
Men mag deze problemen niet van
generaals en diplomaten laten afhan
gen".
Baruch liep weg uit de atoomcom
missie van de V.N., zeggende dat hü
geen reden zag waarom de Ver. Sta-
fenrndere Amerikaan richtte ziet ten niet door zouden gaan met.het
a im0 Ann nu Baruch tot de wereld maken van atoombommen. De conse-
I^t was niemand mlnd» L prof. ,uen,ie van zijn gedachte «air.
Albert Einstein. de grote physicus. bases, zo snel mogel.Jk, in
geestelijke vader van de ontdekking Einstein roept de wereld tot inzmht
verschillende staten word. bepaa.d In der atoom-energie en fel bestrijder van ^inning De
verhouding tot het aantal Inwoners degenen, die met deze grootse ontdek, rieeen m. vertrouwen geven m
van dtestatcm I *ing van de wetenschap een spel be- trouwen te winnen.
