Ikmaattbï r C [per N.-HOLLANDSE PERS 1945 De zes punten ook door de Republiek onvoorwaardelijk aanvaard 3 Soekarno verklaarde dit zonder voorbehoud Oorlogsslachtoffers worden met twee milliard meer bedacht Aardbeving trof de Phillippijnen Bevin wenst een Derde Wereldmacht '1 4e Jaargang No 1145 Maandag 26 Januari 1948 Uitgave voor do gelijknamige Sticiu.ug Wnd. hoofdred. A. Eriks, Westerweg 338. Alkmaar. teL 3300. Tijdelijk bureau redac tie en administratie, Voordam 6A, Alkmaar (niet te verwarren met Voordara 9)teL 3967 Komt er Oorlog Dezer dagen, toen we ergens binnen kwamen, werden we overrompeld door de stellig min of meer verrasende vraag: „En: wat dunkt U. krij gen we oorlog?" Deze kwestie, die werd gesteld als •was het de meest gewone zaak van de wereld, was op zijn 4ninst genomen typerend voor de sfeer, waarin wij leven. Enerzijds heeft de vijfjarig»? oorlogsperiode, die we achter de rug hebben, ons de gedachte aan oorlog nader gebracht, anderzijds voelt men, dat er dreigingen ziin. Het zou overi- gpns struis-vogelnolitiek zijn. deze te willen ontkennen. Die drijging spruit natuurlijk in hoofdzaak voort uit de tegenstelling R»«-tendAmerika. Tntussen Hikt een conflict tussen deze tegenstanders zelf niet waar- «pbiinlijk. Ze liggen zo ver van el kaar verwilderd, en zijn beiden zo groot, dat ze voor elkander eigenlijk cnvwetsbaar zijn. Wanneer er iets gebeurt, dan zal dit vermoedelijk eerder bes+aan uit een treffen op „neutrale" gebieden, waar een der beide groten zich pro beert uit te breiden ten koste van de ander, ot> de wiize als thans bij voorbeeld 't geval is in Mantsjoerije. Mftn voelt dit natuurlijk heel goed aan en de vraag of „wij" oorlog zullen krijgen, heeft waarschijnlijk betrek king op de mogelijkheid of Neder land tot gevechtsterrein zal worden, waarbij de groten dan misschien ze.'f geheel op de achtergrond blijven en in „vrede" naast elkaar voortleven. Er is nic. de minste twijfel aan of Nederland behoort tot de gebieden, die in aanmerking komen om tot ge vechtsterrein te worden gemaakt, 't Deelt deze bedenkelijke eigenschap overigens met geheel West-Europa. Of het inderdaad dit twijfelachtige voor recht deelachtig zal worden, hangt ge lukkig voor een goed deel af van ons- lel f. Men dient daarbij te bedenken, dat, ao een der grote tegenstanders las tig begint te worden men altijd bij voorbaat vezekerd is van de steun van de ander. De doorslag moet dan wor den gegeven door de eigen kracht Nu is het op zichzelf een min of meer dwaze gedachte, dat West-Euro pa. dat nog luttele jaren geleden, de wereldpolitiek beheerste en bepalend was ten aanzien van wat ging ge beuren, thans te zwak zou zijn ge- den om tussen Amerika en Rusland niet de doorslag te kunnen geven. Wanneer de Westerse beschaving blijk geeft di' te heseffen en daarnaar han delt, dan durven we met gerustheid te zeggen, dat er geen oorlog zal komen We wezen er de vorige week reeds op. hoe de West-Eui-opese blokvorming afmetingen begint aan te nemen en we verheugden ons daarover. Het feit, oai in het kamp van een der groten daarover ernstige ontstem ming aan de 'ag wordt gelegd, kan men' naast zich neerleggen: het be wijst, dat mer het daar mgaarne ziet en daarmee tevens, dat onze eigen be langen er door gediend worden. We wagen te zeggen, dat, wanneer de West-Europese staten één lijn trek ken, de kans op oorlog practisch tot nul wordt gereduceerd. Een eensgezind West-Europa is sterk genoeg om zich buiten ieder conflict te houden. Wanneer de twee grote tegen standers van deze tijd hun p-szMfU willen uitvechten in Mantsjoerije of China, in Perzië of Griekenland, dan is dat hun zaak. Voor de wereld zou het beter zijn. wanneer ze er toe kunnen komen in vrede naast elkaar te leven. Kunnen ze dat echter niet dan is het onze zaak ei voor te zorgen, dat wij niet het slachtoffer worden van hun naijver, van hun machtsbegeerte of waaraan hun daden anders mogen worden toe geschreven. Wij kunnen dat zeker. Het jcomt er maar op aan te doen, wat noodzake lijk is. Komt er oorlog? Ons antwoord luidt: we hebben dat grotendeels in eigen hand. Wij in West-Europa al4 hans moeten onze on- derlinge geschillen begraven. A. ERIKS weerbericht TOENEMENDE WIND Toenemende Zuid-Oostelijke wind. Meer bewolking met hie en daar nevel of mist en later plaatselijk eni ge regen. Weinig verandering van tem peratuur. Misversiang me» Djokja opgehelderd -ANGS DE STRAAT Zij kon het fantaseren Woensdag hervatting der onderhandelingen? In een Zondag uitgegeven communiqué verklaart, de commissie voor Goede Diensten, dat zij duidelijk wenst te maken, dat zowel de Nederlandse als de Republi keinse delegatie de zes punten van de commissie on voorwaardelijk als basis voor de politieke besprekingen aanvaardden. Het communiqué zegt voorts, dat vanwege het misverstand, dat gerezen is naar aanleiding van de brief der Republikeinse delegatie betreffende de zes punten, welke brief op 19 Ja nuari is bekend gemaakt, de Commis sie te Djokja deze kwestie besproken heeft met de leden van de Republi keinse regering. Na deze bespreking, aldus het communiqué, adresseerde president Soekarno een brief aan de Commissie, waarin wordt verklaard, dat de Republikeinse regering de zes punten van de Commissie onvoor waardelijk aanvaardde. De Commissie verwacht, dat de on derhandelingen tussen de beide dele gaties Woensdag 28 Januari zullen worden voortgezet. Sneeuwstormen welke New-York teisteren En in Califoinië verschroeit de oogst De Oostelijke staten van de VS en in het bijzonder de stad New-York worden geteisterd door een hevige sneeuwstorm, aldus meldde Reuter Zaterdag. Er zijn reeds 23 doden te betreuren. Treinen hadden dikwijls meer dan 7 uur vertraging, het ver trek van de Oceaanstomer „Queen Eli- sabeth" uit New-York moest worden uitgesteld. Een vliegtuig met vijf man wordt vermist. De temperatuur daalde tot min. 19 graden Celsius en in de staat Vermont zelfs tot min. 43 graden C. Twee belangrijke wetsontwerpen ingediend Voor werknemers verplichte werkloosheidsverzekering Bij de Tweede Kamer zijn twee zeer belangrijke wetsontwerpen inge diend. Het eerste betreft een nieuwe schade-regeling voor oorlogsslacht offers, waarbij alle oude regelingen komen te vervallen. Doch tevens be tekent aanvaarding van dit wetsontwerp, dat ruim 2 milliard meer, in totaal voor een bedrag van 5.132.000.090 aan schadevergoeding zal worden uitgekeerd. Deze belangrijke verhoging brengt een stelsel van extra be lastingheffingen met zich mede, welke een bate van 250 millioen per jaar moeten afwerpen. In 50 jaar zal de oorlogsschadeschuld aldus afgelost zijn. Het tweede wetsontwerp dat minstens van even groot belang is voor ons volk, beoogt de invoering van een verplichte werkloosheidsverzeke ring. De economisch zwakkeren gaan vóór Bjj de verdeling van de extra 2 milliard voor oorlogsschade-uitkerin gen zal „in ernstige mate rekening worden gehouden met de draagkracht van de getroffene", wat dus inhoudt dat de schadevergoeding aan de eco nomisch zwakkeren vollediger zal worden gemaakt dan de aan de eco nomisch sterkeren. Dit is vooral van belang voor de arbeiders en de klei ne middenstanders. Vergoedingen voor wonin gen en huisraad. is de ontwerper uitgegaan van de gedachte, dat in de -eerste plaats als zwaargetroffene kan worden aan gerekend hij, die schade heeft gele den aan een door hemzelf bewoonde woning, resp. gebruikt bedrijfspand. De vergoeding is in vele van deze gevallen gebaseerd op de vervan gingswaarde. Ook in de regeling be treffende de huisraadschade brengt dit ontwerp een aanzienlijke verbe tering. Een aanvulling van de bijdrage, in 1943 of later vastgesteld, zal het oorlogsslachtoffer het ln de meeste gevallen mogelijk maken, zich weer overeenkomstig zijn oude staat in te richten. In alle andere gevallen kunnen ge troffenen bij de herbouw van hun pand of de wederinrichting van hun bedrijf worden gesteund door over- heidscredieten of periodieke bijdra gen Huurbelasting in zicht Voor de staat komen de lasten nog aanzienlijk boven het aangegeven to taalbedrag van 5 .132.000.000 uit, door vergoeding aan publiekrechtelij ke lichamen, vergoeding van defen-' sieschade, enz. Totaalkosten: 7.733.000.000. Een belastingherziening, welke een batig saldo van 250 millioen 'sjaars moet afwerpen, is daarom noodzakelijk, teneinde over 50 jaar de oorlogsscha de te hebben afgewikkeld. bij Schepen in nood Terschelling Brandaris redde een jacht Een jacht waarvan de naam niet bekend is, verkeerde Zondagavond in nood, ter hoogte van Terschelling. Het jacht dat water maakte, ver zocht assistenie van een loods om naar de dichtstbijzijnde Nederlandse haven te varen. Een Deens stoomschip bood aan het naar Borkum te slepen, doch dit aan bod werd door de opvarenden gewei gerd. Om half acht gisteravond voer de motorstrandreddingboot „Branda ris" van de NZ.H.R.M. uit. Zij slaagde er na veel moeite de mist was zeer dicht in, het jacht te bereiken en het op sleeptouw te nemen naar Terschelling. Er waren vier personen aan boord; waarschijn lijk Polen. Een trawler, die reeds eerder bij het jacht gekomen was, kreeg de tros in zijn schroef en seinde om assistentie. Een kustvaartuig nam het op sleep touw. Engels schip op een mijn Zondagochtend werd gemeld, dat een Engels stoomschip, de Landaff, bij Ter schelling op een mijn was gelopen. De machinekamer maakte water, maar *t schip kon* op eigen kracht binnen een uur na de explosie zijn weg naar Hamburg vervolgen. In de eerste plaats is gedacht aan een huurbelasting en voorts aan een belasting op onroerende goederen vaD registratie- en zegelrecht, personele- en inkomstenbelasting, vermogens- en omzetbelasting. In verband daarmede is de regering voornemens om, zodra de loon- en prijspolitiek dit toelaat, een verhoging van de huurprijzen van onroerende goederen toe te staan. Twee redenen brachten de regering er toe, thans een wetsontwerp voor verplichte werkloosheids-verzekering in te dienen, te weten: le thans ontbreekt een werkloos heidsverzekering geheel en zij zon bij uitstel nog wel vrij geruime tijd blij ven ontbreken, hetgeen sociaal niet verantwoord schijnt. 2e het verdient aanbeveling een ver zekering tegen werkloosheid tot stand te brengen in een tijd van geringe werkloosheid als de tegenwoordige, opdat zij bij toeneming der werkloos heid in de toekomst onmiddellijk vol ledig kan werken en alsdan zo nodig ook kan worden geput uit inmiddels gevormde reserves. „Thans tijd voor verplichte werkloosheidsverzekering" Bedrijfsverenigingen, opgericht door werkgevers - en werknemersorganisa ties, zullen zich moeten heiasten met het inhaerente onderdeel van de wacht geldverzekering. Zij zullen bij de eigenlijke werkloosheidverzekering ook een belangrijke taak hebben, maar niet volledig kunnen beslissen als bij bedoelde andere categorie. 0.m. zal een uniforme premie, door de regering vastgesteld, moeten wor den geheven. Premie van 2 pet. van het loon Voor werkgevers en werknemers elk zal deze iets boven 2 pCt. van het loon uitgaan. Men is n.1. uitgegaan van een werk loosheidsgemiddelde van 6 pCt. Fet RUSSEN HIELDEN TREIN MET DUITSERS TEGEN Een Britse militaire trein, die van Bwr'ijn naar de Britse zóne op weg was, ris Vrijdag door de Sovjet-Russen aangehouden. Twee wagons met Duit sers, die de Russen niet door wilden laten omdat zij dachten dan hun pas sen niet in orde waren, werden terug gestuurd naar Berlijn de andere passagiers. Engelsen, konden doorrei zen. Een Britse militaire bewaking zou de Russen verhinderd hebben, de Duitse passagiers te controleren. Een Brits protest werd ingediend, maar het antwoord bleef nog uit. Hevigste sinds 50 jaar Volgens radioberichten, aldus meldde Reuter Zondagavond uit New York, zijn de centrale Philippijnen getroffen door een der hevigste aardbevingen sinds vijftig jaar. Uit Manilla wordt vernomen, dat tenminste twintig per sonen gedood en ettelijke tientallen gewond zijn. Er zijn in totaal elf schokken waargenomen. Franse franc devalueerde Washington slecht te spreken De Franse franc is gedevalueerd. Zaterdag nam het Franse kabinet de desbetreffende beslissing. Hedenmor gen werd het besluit in de Franse Staatscourant gepubliceerd. De franc daalde tot een koers van 214.392 t.o.v. de dollar en 864 to.v. het pond ster ling. Washington was slecht te spreken o- ver dit Franse besluit Frankrijk heeft er geen voordeel van, zo redeneren „gezaghebbende kringen", maar de politieke betrekkingen zouden „veel slechter kunnen worden. Dat zou weer ongunsig kunnen in werken op Bevin's plan tot een „Wes terse Unie", hetgeen weer een ongun stige invloed /.ou kunnen hebben op het Congres der Ver. Staten in verband met het plan-Marshall. Rijk past de rest bij, maar, hoewel per jaar de kosten der regeling ongeveer 240 millioen gulden zullen bedragen, zal dit toch niet veel meer dan 60 millioen extra behoeven te zijn, daar andere posten (sociale bijstands uit keringen b.v.) automatisch vervallen. Losse arbeiders, land- en tuinbouw- arbeiders zullen onder deze wet val len, Voor de D.U.W. arbeiders staat nog niets vast. Kleine zelfstandigen vallen niet onder deze maatregelen. BOONTJE OM Z'N LOONTJE Het is weer druk in de bus. Een lange rij personen staat te wachten om te wor den binnengelaten. Er be vindt zich een jonge man onder, met blijkbaar een grote harmonica bij zich. Hij is er mee het eerste in, be machtigt een plaats en legt met een welvoldane zucht de harmonica naast zich op de bank Verschillende passagiers pas seren hem en kijken naar de plaats, waar de harmonica rust, maar het jongmens- veinst niets te merken. Het geluk schijnt hem gunstig en reeds tooit een vergenoegde glimlach zijn gelaat. Maar dan wordt de ingang van de bus verduis terd, door een dame van meer dan normale afmetin gen. Ze is er zelf! Monstert met toornige blik de zit plaatsen en ontdekt dan de harmonica. De glimlach op het gelaat des jongelings besterft. Hij voelt het gevaar nader ko men. De dame zegt niets. Kijkt hem alleen maar door dringend aan. Met een diepe zucht neemt de jonge man zijn instru ment" op en plaatst het op de knieën. Met een plof laat de dame zich zakken, ter wijl de hele bus pret heeft. Boontje komt om zijn loontje! VISSERS „VINGEN" TWEE LANDINGSSCHEPEN Acht Deense vissers Sn twee kleine schepen hebben hun grootste en beste vangst de haven Esbjerg in West-Jut land binnen gebracht: twee tendings- schepen van 200 ton, die zij drijvende in de Noordzee aantroffen. niet laten 't Was trouwens haar bron van inkomsten De Bergen op Zoomse recherche heelt de hand weten te leggen op een inte ressante Amsterdamse juffrouw, ze kere A. v. d. W. Deze wendde haar rijke fantasie aan om op kosten van anderen een luxu eus leventje te leiden. Verschillende hotelhouders ln alle delen van Neder land had zij verteld de dochter van een rijke Engelsman te zijn, in de hotels deed zij zich enige weken te goed en vertelde dan dat zij „toeval lig" zonder contanten zat, maar dat „papa" binnen enkele dagen zou over komen en een lief kapitaaltje voor haar zou meebrengen. De hotelhou ders zagen nimmer een cent De jongedame liep tegen de lamp, werd gearresteerd en weer op vrije voeten gesteld nadat tegen haar pro ces-verbaal was opgemaakt Maar zij kón het fantaseren niet laten. Binnen een paar weken had zijn bij? na weer een Rotterdamse café-houder opgelicht Opnieuw geknipt, liet zij haar fantasie eerst de vrije teugel. Zij verklaarde aan de politie, de dochter van een notaris te zijn, wiens telefoonnumm"r zij opgaf. Men belde hem hij had nooit kinderen gehad, naar bleek. De ideëenrijke jongedame sprak vloeiend Frans. Engels, Duits, Russisch en Pools. Gratie voor Geessiti. Bleeker Bij K.B. is gratie verleend aan Geessien Bleeker, die tweemaal tat de doodstraf was veroordeeld door resp. de Groningse Kamer en de D<—ntse Kamer van het Bijzondere Gerechts hof te Leeuwarden en a^n J. J. C. Baas, tot de doodstraf veroordeeld door het Bijzonder Gerechtshof te 's- Gravenhage. Beiden kregen levenslange gevange nisstraf. Ernest Bevin's rede is belangrijk geworden, zoals men verwachtte. Be langrijk zowel om wat hij bij name noemde als om wat hij niet bij na me noemde. Belangrijk om de feitelij ke inhoud én belangrijk om het ver schil met 'wat deze rede had kunnen zijn. Bevin heeft de scheidslijn getrokken Of, juister geformuleerd, de ligging van de grens aangewezen (want deze was er reeds) voor zover het het Oosten betreft en veel minder na drukkelijk, maar toch zeer aanwijs baar, de grens naar het Westen aan- gestippeld. Bevin riep de West-Europese krach ten tezamen voor een afweerfront te gen de Russische expansie. Maar te vens ziet hij in de verzameling dezer krachten de mogelijkheid tot de ont wikkeling van een Derde Wereld macht, die zich, onafhankelijk van de twee anderen, bewegen kan. In dit opzicht verschilt Bevin's visie van Churchill's inzicht, bij hetwelk Foster Dulles' rede, zo pas nog voor de Amerikaanse Senaatscommissie voor Buitenlandse Betrekkingen, aansloot. In dit licht bezien wint datgene, wat Bevin niet zeide, aan gewicht. De re de van Dulles blijkt niet toevallig. Het is nog niet zo lang geleden, n.1. op het moment dat het afbreken van de, Londense, conferentie der Grote Vier voor ingewijden reeds vast stond, dat Marshali's rechterhand zijn infor maties nam bij leidende persoonlijk heden in Engeland en Frankrijk. Dulles bezoek aan generaal De Gaulle deed nogal wat stof opwaaien; zeker van niet minder belang waren zijn gesprekken met Engelse figuren. Churchill's standpunt was reeds sinds 5 Maart 1946, toen deze zijn opzien barende rede te Fulton hield, bekend; maar. de opinie der Labour-groten was nog niet geformuleerd. Later He ten Attlee en. Morrison een scherp anti-Russisch en gelijktijdig pro-Ame rikaans geluid horen, toen er nog druk gespeculeerd werd over de ver moedelijke inhoud van Bevin's reeds aangekondigde rede. Foster Dulles, wetende, dat hij niet alleen de Britse conservatieven maar ook een belangrijk deel van Labour achter zich had, achtte de druk op Bevin groot genoeg en legde voor Se- naatscomissie en publieke opinie zijn voorstellen neer: een verenigd West- Europa in een politiek, economisch en militair bondgenootschap met de Ver. SUten. Maar Bevin week niet voor deze druk. Zijn rede was voor Dulles en al diegenen die het Marshall-plan zien als een goede springplank voor de Amerikaanse hegemonie over En geland en West-Europa, een koude weigering. Bevin zweeg volkomen (voor zover althans blijkt uit de nog opvolledige tekst die ons bereikte) over de zege- Buitenlands Overzicht ningen van het Marhall-plan. Zijn zwijgen was nadrukkelijk en even na drukkelijk deze éne zinsnede:. „Wij kunnen niet toestaan, dat een van de vier (lees: twee) mogendheden haar economisch en politiek systeem aan de andere opdringt". Klaar ontvouwde hij zijn plan: „een dicht geweven gemeenschap der Wes.- telijke mogendheden, gesteund door hun overzeese rijksdelen, die zich uit strekken door geheel Afrika tot in het Verre Oosten" moet de economi sche hulpbronnen leveren, welke deze „Westerse Unie haar onafhankelijk heid kunnen garanderen. Tot de Sovjet-Unie zeide Eevin: het is genoeg. Gij hebt nu de Balkan, Po len en Tsjecho-Slowakije; wij kunnen niet verhinderen, dat gij er Finland en eventueel een deel van Duitsland bij neemt. Maar laat het daarmede ophouden; aan de Middellandse Zee wensen wij geen verdere uitbreiding van Uw macht. Dit was de, zin van zijn woorden. En hij maakte duidelijk, dat Grie kenland het Brits Imperium na aan het hart ligt. Bevin sprak in dit ver band zelfs het woord oorlog uit De waarschuwing kan voor Moskou zijn overigens, in de laatste maanden heeft de consolidatie van het Oosten van Europa een heel wat belangrijker plaats ingenomen dan de druk voor een verdere verschuiving der grenzen. Griekenland is nog een moeilijk punt, maar na Griekenland zal waarschijn lijk het evenwicht bereikt zijn. Bevin's rede, tenslotte, kan men niet beschouwen als het opperen van een gedachte, van een voorstel. Zij is van groter draagwijdte, want de bevesti ging van een reeds in princ pe tot stand gekomen accoord; wij weten nu, dat Frankrijk en de „Drie Lan den", Nederland, België en Luxem burg, de handen reeds Inéén geste gen hebben. A H.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1948 | | pagina 1