maaidei'
Onder de Schijnwerper
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
peil
Fietsen, fietsbanden
van de
Textielvoorziening op huidig
vrijwel gewaarborgd
en serviesgoed
bon
Schoenendistributie kan nog niet
opgeheven worden
Tabaksvooruitzichten zijn matig
Evacuatie der Republikeinse troepen
vindt goede voortgang
Militaire Dakota bij Padalarang
neergestort
4e Jaargang No 1159
Woensdag 11 Februari
Uitgave voor de gelijknamige Stichting.
Wnd. hoofdred. A. Eriks, Westerweg 338.
Alkmaar, tel. 3300. Redactie en administra
tie: Ridderstraat hoek Oudegracht. Tel. 3967
Het moeilijke
kleine-boerenvraagstuk
Er zijn weinig organisaties in Ne
derland, die het nut van goed statis
tisch cijfermateriaal zo zeer hebben
begrepen als die uit onze boeren
stand. Cijfers geven bewijskracht en
wanneer men, gelijk tegenwoordig zo
dikwijls het geval is, naar Den Haag
trekt om daar ten departemente zijn
belangen te bepleiten, dan is het zaak
niet met lege handen te staan. De
boerenorganisaties weten dat en ze
maken er een gereed gebruik van,
omdat ze reeds sedert jaar en dag
de coöperatie heeft daar krachtig toe
bijgedragen materiaal hebben ver
zameld.
Dit materiaal toont intussen duide
lijk voor welke moeilijkheden degene
komt te staan, die tot taak heeft re
gelingen vast te stellen ten aanzien
van de prijzen.
Voor ons ligt een overzicht van de
bedrijfsresultaten bij verschillende
«vakprijzen in Friesland en Noord-
Holland op klei of veen, in Zuid- Hol
land en op het Friese en Noord-Hol
landse zand.
Natuurlijk zijn de gemiddelde be-
dr;ifsgrootten verschillend. Op de
Friese klei zijn deze 26.4 HA. op het
zand aldaar 19.5 H.A., op de Noord-
hnPandse "klei 14.5 H.A., in de duin-
ttreek 16.5 H A. De Zuidhollandse
eonsumptiemelkers beschikken ge
middeld over 19.5 HA., de zelfkazers
fldaar over 16.1 HA.
Maar nu de resultaten.
Terwijl de Friese kleiboer bij een
tndkprijs van 18 cent gemiddeld een
winst maakt van f 101 per HA, be
draagt deze voor de Noordhollandse
boer f 63. De Zuidhollandse consump-
tienipiker verdient per H.A. nog f 47,
de Zuidhollandse zelfkazer verliest
altijd nog bij een melkprijs van 18
cent per H.A. f 20. De Friese zand
boer verliest f 6 en de boer in de
N~nrdhollandse duinstreek moet het
stellen met een gemiddeld verlies van
f 3 per HA.
De lasten die op de bedrijven druk
ken. worden verdeeld in loon, vee-
vn»r, kunstmest, diversen en pacht.
E^n blik' isvoldoende om te zien,
.dat het probleem niet is op te lossen
door regelend op te reden ten aan
zien van de pacht, t»«-« bedragen
de zes genoemde gebieden gemid
doid per H A. f 97. f 113.89, f 93.76,
95 80, f 82 97 en f 73 06.
Fen verschil in bedrijfsresultaat van
f 121 kan daardoor onmogelijk wor-
iden verklaard. De oorzaak ligt voor-
li omeliik in de opbrengst. De melk
productie per H.A. bedraagt in de
N^ordhollandse duinstreek 2.695 kg.
te^en 4.187 kg. op de klei. Daarbij
is het vetgehalte op het zand gemid-
«?°'d 3.38 tegen 3.54% on de klei
O-» de Friese klei is het zelfs 3-84%.
bedenkt men daarbij, dat op een
b°->aalde grondsoort de resultaten
s^ms ook nog sterk uiteenlopen, dan
k"::gt men te -maken met een zoda-
jj?rre spreiding, dat het bijna zinloos
b«»Mint hier naar een bevredigende
©Hissing te zoeken.
In een en ander zit echter de ge-
-.'stellende gedachte, dat bij de cal-
c'atie van het loon ook rekening is
gehouden met de arbeid, weke doo-
d» boer en zijn gezin is vericht.. Winst
b°+"kent dus winst boven dit loon,
verlies betekent als het ware een kor-
ti"" np dit loon
bewondering mag men hebben voor
d» moed, waarmee minister Mansholt
bakens zijn uitlatingen deze week
in Utrecht gedaan, deze uiterst róoel-
li'ke materie te* lijf wil gaan. Het is
V-rnrnameliik het kleine-boerenvraag-
dat zich hier voordoet. Zo het
»5°t kan worden opgelost, is onze bce-
ren stand niet meer te redden, aldus
de minister. Zulke woorden getuigen
van de ernst, waarmee de bewinds
man de zaak bekijkt.
A F.RTKS
VERRASSING VAN DE MAAND:
weerbericht
TOENEMENDE BEWOLKING
Aanvanke'ijk weinig wind met op-
k'iringen, doch hier en daar nevel of
m;st. Later weer toenemende wind
Uit Zuidelijke richtingen. In de loop
Van de dag toenemende bewolking
toet later enige regen. In het Noord-
Oosten van het land iets lagere tem
pex alT-"r, elders weinig verandering.
Eigenlijk nog geheel onverwacht is gister de rantsoenering van fietsen,
fietsbanden en serviesgoed opgeheven. Het ministerie van Economische
Zaken heeft bij deze ingrijpende maatregel een uitgebreide uiteenzetting
gegeven over de motieven, die tot dit besluit leidden. Ook wordt de
toestand op het gebied van de textielvoorziening, de schoenen-, tabaks
brandstoffen- en zeepdistributie besproken.
(dit in tegenstelling tot de toestand
van een half jaar geleden) in vrij
ruime mate. tegen redelijke prijzen
nuttige textielgoedcren kan kopen.
Ondanks de huidige moeilijke devie-
zenpositie is het waarschijnlijk, dat
de binnenlandse voorziening met tex-
tielgoederen voorlopig ongeveer op
het huidige peil kan worden gehand
haafd. Het is evenwel nog niet mo
gelijk met zekerheid te zeggen hoe
veel textielpunten in totaal over het
jaar 1948 zullen worden geldig ver
klaard.
Koopt slechts indien U
serviesgoed nodig hebt
Verwacht mag worden, dat het in
elk geval mogelijk zal zijn de' pro
ductie van fietsen en fietsbanden op
een peil te handhaven^ dat aan een
redelijke behoefte kan worden vol
daan.
Aangaande serviesgoed kan het vol
gende worden opgemerkt. De produc
tie is vrijwel op voor-oorlogs peil.
In vroegere jaren werden echter re
gelmatig grote hoeveelheden geïm
porteerd. Dit laatste en het fpit, dat
er tengevolge van de oorlogsomstan
digheden een grote inhaalvraag 'be
staat, veroorzaken de schaarste aan
serviesgoed.
De huidige distributieregeling is
echter onbevredigend geworden, om
dat na voorzening van repatrieëren-
den, huwenden enz thans een aan
zienlijke hoeveelheid overblijft. Het
is evenwel onmogelijk door mfSdel
van een eenvoudig distributie-sysfPem
te zorgen, dat deze goederen daar ko
men, waar zij het meest nodig zijn,
aldus het ministerie.
Aangezien 85 pet. van de productie
uit utility-aardewerk bestaat, is te
verwachten, dat na opheffing van de
distributie, slechts zij, die aardewerk
strikt nodig hebben, dit eenvoudige
goed zullen kopen. Verwacht mag
toch worden, dat degenen, die met
hun resterende serviesgoed nog even
voortkunnen, niet tot aanschaffing
van het utilitygoed zullen overgaan.
Er is voorts een regeling getroffen,
dat die speciale soorten aardewerk,
voor ziekenhuizen e.d. daar terecht
zullen komen.
Tenslotte wordt opgemerkt, dat
door aantrekken van werkkrachten en
door gedeeltelijke mechanisering de
productie van serviesgoed dusdanig
wordt opgevoerd, dat binnen- afzien
bare tijd een redelijk voorzienings-
peil zal zijn bereikt.
Verdere perspectieven
De situatie op het terrein der tex
tielvoorziening kan het beste zó wor
den getypeerd, dat ondanks het feit,
dat bepaalde textielgoederen nog
moeilijk verkrijgbaar zijn, men op
de geldig verklaarde textielpunten
„SCHRIKBAREND
Direct nadat de radio gistermiddag
om één uur het bericht had omge
roepen volgde overal in het land een
stormloop op de winkels. De drukte
werd soms zo groot, dat verkoop van
andere artikelen stop gezet moest
worden en hier en daar kwam het
zelfs tot handtastelijkheden tussen de
zich verdringende dames.
Sommige winkeliers hadden de ra
dio niet gehoord, waren volkomen
verrast en allesbehalve tevreden over
de wijze van aankondiging, waardoor
de klanten plotseling min of meer
dreigend kopjes en schoteltjes op
eisten. Er waren natuurlijk ook han
delaars, die niets in voorraad hadden
en dan werd het bepaald lelijk. Geen
wonder, dat een winkelier sprak van
een „schrikbarende*' reactie van het
publiek.,...
SCH. V WEER THUIS
Het is eindelijk gelukt om de log
ger Sch. 5 die bij Terheide sinds de
nacht van 17 op 18 November met de
neus tegen het duin zat, vlot te krij
gen. Men heeft gezwoegd en meter
voor meter het schip met behulp van
ankertouwen naar volle zee getrok
ken. Veilig, ligt het nu weer in de
haven van Scheveningen.
in scheervlucht
John Williamson, de organisatie
secretaris der Communistische Partij
in de V.S. is gearresteerd. Hij zal wor
den uitgewezen, De Amerikaanse
Senaatscommissie voor Buitenlandse
Betrekkingen heeft aanbevolen een
administrateur met kabinetsrang aan
te stellen voor de uitvoering van het
herstelprogramma voor Europa. In
Jeruzalem hebben zich de ernstigste
botsingen voorgedaan sinds de aan
vaarding van het verdelingsplan. Het
civiele verkeer in de stad werd geheel
stilgelegd De Britse regering heeft
de Commissies voor Palestina gewaar
schuwd, dat de voedselsituatie in het
Heilige land critiek is. Op 1 Maart
zullen de tarwevoorraden zijn uitge
put. Een ambtenaar van het Cen
trale Haarlemse distributiekantoor,
Koers, is veroordeeld tot 7 maanden
onvoorwaardelijk en 4 maanden voor
waardelijke gevangenisstraf wegens 't
stelen van bonnen voor 1500 mud ko
len. Prins Bernhard bracht gister
een bezoek aan de „Johan van Olde-
barnevelt", die met 1500 gedemibili-
seerden aan boord in het Noordzee
kanaal lag te wachten.
De schoenindustrie is in belangrijke
mate afhankelijk van de mogelijkheid
voldoende grondstoffen te importeren.
Zolang de zekerheid van de import
niet vaststaat mag het niet verant
woord worden geacht, de schoenen -
rantsoenering op te heffen.
Het is, in verband met de huidige
productie- en importmogelijkheden,
noodzakelijk gebleken het vastgestel
de rantsoen brandstoffen voor het
huidige stookseizoen op 12 eenheden
per gezin te handhaven. Gebleken 1s
dat buiten deze normale verstrekking
om een kleine hoeveelheid kolen
extra ter beschikking kon worden ge
steld. Deze hoeveelheid was zo klein,
dat een keuze moest worden gedaan
tussen een aantal categorieën, welke
min of meer gelijke rechten konden
doen gelden. De keuze is gevallen op
de grote gezinnen en als motief hier
voor heeft gegolden, dat hiermede
een groot aantal kleine kinderen en
een belangrijk deel der studerende
jeugd werd geholpen.
Minder tabak?
Ondanks de moeilijke deviezenpo-
sitie is er steeds naar gestreefd, het
tabaksrantsoen zo ruim mogelijk te
houden.
Juist in verband met deviezen-
schaarste zal het in de naaste toe
komst zeker niet mogelijk zijn het
tabaksrantsoen te verhogen, zelfs
moet met de mogelijkheid van een
kleine rantsoenverlaging rekening
worden gehouden. In verband met ge
ruchten omtrent een mogelijke op
heffing van de rantsoenering van
kerftabak kan nog worden medege
deeld, dadt een dergelijke opheffing,
zoals indertijd voor sigaren is ge
schied, niet wordt overwegen.
De regering streeft er naar ,om
ook voor het artikel zeep een systeem
van keuze-bonnen in te voeren, waar
op dan óf harde zeep óf zachte zeep
óf waspoeder kan worden gekocht.
Aanvankelijk opende de olie- en vet-
positie hiertoe gunstige perspectieven.
De moeilijke voorziening met chemi
caliën maakt het echter noodzakelijk
deze plannen voorlopig nog op te
schorten, zo besluit het ministerie.
Voorzichtig beleid
In een meer algemene toelichting
op het distributiebeleid zegt het
minsterie:
„Het spreekt vanzelf, dat ook de
regering zich bij voortduring afvraagt
of het handhaven van de bestaande
distributiemaatregelen nog langer
noodzakelijk is, terwijl wordt nage
gaan op welke wijze de huidige dis
tributiemaatregelen aan de zich steeds
wijzigende economische situatie die
nen te worden aangepast.
De regering laat zich leiden door
de gedachte, dat een zo spoedig mo
gelijke opheffing der rantsoenerings
maatregelen niet alleen gewenst, doch
noodzakelijk is. Zij meent echter,
voornamelijk in verband met onze
benarde deviezenpositie, voorlopig
ten aanzien van bepaalde gebruiks
goederen nog de nodige voorzichtig
heid in acht te moeten nemen. On
zekerheid ten aanzien van de devle-
zensituatie brengt met zich mede, dat
-van een verzekerde import van tal
van onontbeerlijke grond- en hulp
stoffen nog niet kan worden gespro
ken.
Sneeuw redde Amerikaanse
tarwe
De zware sneeuwval heeft
s - de Amerikaanse tarwe oogst
op bijna wonderbaarlijke
wijze gered, aldus het Ame
rikaanse ministerie v Land
bouw.
Een milliard bushels graan,
die door de droogte van het
vorig jaar ernstig waren ver
laat, zijn door het zware
sneeuwdek, dat de zaden te
gen vorst en het omwoelen
van de grond heeft be
schermd, gehoed!
Wederom verschil
van mening
Republiek wenst eigen
buitenlandse betrekkingen
Volgens „Antara' 'heeft Hadji Agoes
Salim, de Republikeinse minister van
Buitenlandse Zaken, te Djokjakarta
ojn. verklaard, dat de betrekkingen
tussen de Republiek en Egypte, India,
de Arabische landen en andere staten,
blijven voortbestaan.
Z.i. impliceert de overeenkomst van
de „Renville" dat de Republikeinse
regering niet het recht heeft eigen
internationale betrekkingen te onder
houden.
In verband met deze uitlatingen wij
zen gezaghebbende Nederlandse krin
gen te Batavia op het feit, dat de z.g.
6 politieke punten van de Commissie
voor Goede Diensten nadrukkelijk
stellen, dat de Nederlandse souverei-
niteit bij het Koninkrijk berust en zal
blijven berusten, totdat zij zal zijn
overgedragen aan de Verenigde Sta
ten van Indonesië.
Bedoelde bepalingen betekenen, dat
de Republiek onder meer geen eigen
buitenlandse betrekkingen zal kunnen
onderhouden.
Gevecht met smokkel-
pantserwagen
In de nacht van Maandag op Dins
dag werd in de grensstreek van West-
Brabant wederom een pantserwagen
gesignaleerd, waarmee smokkelaars
vee naar België trachten uit te voe
ren. Commiezen hebben de wagen
achtervolgd en van weerskanten werd
gebruik gemaakt van vuurwapenen.
Voor zover bekend werd echter nie
mand gewond.
De wagen werd in de buurt van het
dorp Rucphen ontdekt. Na een wilde
rit door het dorp, waarbij de smok
kelaars handig gebruik maakten van
een ingewikkelde verkeerssituatie,
wisten zij te ontkomen in de richting
Zundert, waar zij tenslotte de grens
passeerden
Lippenstiften en oorbelletjes
Bij het grenskantoor te Wernhout
werd een auto aangehouden, waarin
een geheime bergplaats werd ontdekt.
Daarin bevonden zich lippenstiften,
oorbelllen en armbnadjes en andere
atrikelen van waarde voor een be
drag van ruim f 1000.
De inzittenden kwamen uit Den
Haag de auto werd in beslag geno;-
men.
Amerika zal tijdelijk geen
olie uitvoeren
Het Amerikaanse ministerie van
handel heeft medegedeeld, dat met
ingang van gister tot 31 Maart een
uitvoerverbod van petroleumproduc-
ten uit de Atlantische havens der V.S.
is ingesteld.
Minister Harriman zou in de loop
van de dag een officiële verklaring
afleggen, waarin hij de redenen van
deze maatregel uiteenzet.
Aan de buitenlandse regeringen is
gevraagd of de'reeds verminderde pe-
troleumlevering niet nog verder ver
minderd zouden kunnen worden. Te
vens is ook een exportverbod aange
kondigd van olie voor verwarmings
doeleinden, dat tot 31 Maart van
kracht zal blijven en bij voortduring
van het critieke tekort mogelijk nog
verlengd zal worden.
Het onderzoek in dc zaak tegen de
voormalige burgemeester van Haar
lem, S. L. A Plekker, is zover gevor
derd, dat de eerste kamer van het
Haarlemse Tribunaal in Maart as.
zijn zaak in openbare zitting zal be
handelen.
Gouverneur zal in Jeruza'em
hoogste macht bezitten
De V.N. garanderen de territoriale
onaantastbaarheid van de stad en de
handhaving van het speciale inter
nationale bestuur. De stad wordt
gedemilitariseerd en para-militaire
organisaties zijn verboden. De gou
verneur wordt voor drie jaar be
noemd en oefent de hoogste uitvoe
rende macht uit en ontvangt slechts
instructies van de beheersraad der
V. N. HU heeft de verantwoordelijk
heid voor de bescherming der heilige
plaatsen.
Dit zijn de voornaamste punten uit
het ontwerp-statuut voor het inter
nationale bestuur van Jeruzalem, dat
dezer dagen door de Ver. Naties be
handeld zal worden en waarin tevens
is vastgelegd, dat er naast de belang
rijke functie van gouverneur een
wetgevende raad zal komen.
Deze wetgevende raad wordt ge
kozen door burgers van Jeruzalem
boven 24 jaar en heeft zitting voor
de tijd van vier jaar. welke termijn
door de gouverneur kan worden ver
lengd. De stad zal een onafhankelijke
rechterlijke macht bezitten m°+ een
hoge raad, waarvan drie van rte vijf
rechters benoemd zullen worden door
de beheersraad der V.N. Burgers van
de Arabische en de Joodse staat, als
mede buitenlandse pelgrims hebben
vrije toegang tot de stad De stad
vormt een geheel met de economische
unie van Palestina
Enoe'and vreest geen
Sovjet-publicaties
Groot-Brittannië. zo zeggen autori
teiten te Londen heeft geen bezwaar
tegen het plan van de Sowjet-Unie
om ducumenten te publiceren met
..compromitterend materiaal" over de
Britse betrekkingen met nazi-Duits-
land van voor dc oorlog. Dc beschul
diging, dat in overleg met Engeland
Frankrijk en de Ver. Staten er.toe
overgingen ,de documenten over de
Russisch-Duitse verhoudingen te pu
bliceren, werd nogmaals én te Lon
den én te Parijs van de hand gewezen.
Trekken de wolken op in Indonesië?
Ernstige incidenten doen zich niet voor
Commissie voor Goede
Diensten tevreden
Een gisteravond door de Commissie
voor Goede Diensten te Bataria uit
gegeven communiqué geeft een guns
tig resumé van de stand van zaken
by de uitvoering van het bestand.
De evacuatie der Republikeinse
troepen heeft een vlot verloop en er
doen zich geen ernstige incidenten
voor. „Aan de commissie is medege
deeld" aldus het communiqué
„dat, aangezien goede vooruitgang is
gemaakt en in verband met onver
mijdbare vertragingen in enkele ge
bieden, de Nederlandse ondercomman
danten gemachtigd zijn, de oorspron
kelijk voor de evacuatie vastgestelde
21 dagen te verlengen, waar zq zulks
nodig achten".
Het communiqué zegt voorts, dat
op 7 Februari te middernacht het
tijdstip van het einde der evacuatie
ingevolge de bepalingen van wapen
stilstandsovereenkomst meer dan
11.000 Republikeinse „combattanten"
Al'e negentien inzittenden
kwamen om het leven
Reuter meldt uit Batavia ,dat een
Dakota van bet Nederlandse leger
gisteren 24 kilometer ten Noord-Wes-
ten van Bandoeng, 20 minuten na het
vertrek uit Batavia, is neergestort.
Alle 19 inzittenden te weten de be
manning van 4 koppen, 11 soldaten
en vier burgers onder wie twee vrou
wen, kwamen om het leven.
De doden werden door een Neder
land»* *~^*ro»tr',nlHe gevonden.
1500 DEMOB1L1-
SERENDEN IN HET VADERLAND.
Drie uur vroeger dan verwacht werd
arriveerde gistermorgen de „Johan
van Oldebarneveldt in IJmuidens
sluizen Om ongeveer één uur ging
Prins Bernhard aan boord van de
„Johan", die om drie uur in Amster
dam aan de kade kwam. Vanmorgen
begint de ontscheping.
RODE DUIVELS SPELEN GELIJK
TEGEN ZWALUWEN
De Rode Duivels hebben gister
middag in Gent met 11 gelijk ge
speeld tegen de Zwaluwen. Na de
eerste helft steden ze met 10 voor
waren geëvueueerd uit de „zakken".
Voorts zijn naar thans bekend is,
sedert 7 Februari minstens nog 4000
man geëvacueerd, f
..In Oost Java is de situatie niet
bevredigend" zegt het communiqué
echter: rond Loemadjang in Oost-Ja-
va zijn de republikeinse „combattan
ten" nog niet geëvacueerd. Maar er
zijn nieuwe en hoopvolle maatregelen
getroffen om contact te maken met
Republikeinse commandanten in moei
lijk bereikbare gebieden en gehoopt
wordt, dat binnen enkele dagen de
zwaarste problemen zullen zijn opge
lost.
Pluim voor militaire
waarnemers
Een woordvoerder der Nederlands-
Indische regering deelde naar aanlei
ding van dit communiqué aan Aneta
mede, dat het geregelde verloop van
de evacuatie voor een niet gering
deel is te danken aan de arbeid van
de militaire waarnemers der Commis
sie voor Goede Diensten, die zich gro
te moeite hebben gegeven en voor
wie geen inspanning te veel was, om
de uitvoering van dit belangrijke on
derdeel der bestandsovereenkomst te
bevorderen.
„Het communiqué spreekt van „com
battanten. aldus deze woordvoerder,
die vervolgde: „De regering heeft zich
tegen een zeer ruime interpretatie
van de bestandsovereenkomst niet
verzet doch gaarne goede wil getoond
door mede te werken aan de evacua
tie ook van anderen dan geregelde
T.N.T.-troepen, waarvan in de over
eenkomst sprake is".*
DODEN-AANTAL VAN WEEKST
TOT 19 GESTEGEN.
Maandagavond was het aantal
slachtoffers van het tragische auto
busongeval nabU Weerst reeds tot 1§
gestegen. Men vreest voor het leven
wan nog enkele gewonden.