Ikmaafdei'
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Geheim contact tussen Amerika
en Rusland te Berlijn
In 1947 naar schatting een
20.000 gasten
Joden dienen aanklacht in
tegen Britse troepen
Een oud koetje werd uit de sloot gehaald
Petten krijgt weer een hotel!
4e Jaargang No 1162
Zaterdag 14 Februari 1946
Uitgave voor de gelijknamige Stichting
Wnd. hoofdred. A. Erike, Wcetenveg >38
Alkmaar. teL 3300. Redactie en adminletra-
tie; Ridderstraat hoek Ondegracht. TeL 3907
Belangrijkste problemen zouden
zijn besproken
Reuter vernam van „gezaghebbende zijde" te Washington, dat het State
Department in het bezit is van een volledig verslag van een onlangs gehou
den geheime bijeenkomst te Berlijn, waarop belangrijke kwesties tussen
de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie door een woordvoerder van elk
der landen werd besproken. 4
Deze woordvoerders waren Robert Murpby, politiek adviseur van gene
raal Lucius Clay en een niet met name genoemde adviseur van maa-schalk
Sokolovski. Naar Reuter zegt behoren tot de problemen die werden be
sproken o.m. 'het plan-Marshall, de vredes-verdragen met Duitsland en
Oostenrijk, de handel tussen West- en Oost-Europa en aanverwante
vraagstukken.
State Department
zwijgt nog
Initiatief ging van
Sovjet-Unie uit
Twee dagen geleden heeft een
woordvoerder van het State Depart
ment nog verklaard, niets te weten
van een bijeenkomst tussen Ameri-
'kaanse en Sovjet-Russische vertegen
woordigers.
Nog steeds weigert men op het de
partement officieel commentaar te le
veren. óezaghebbende kringen te
Washington onthouden zich dan ook
nog voorzichtig van het trekken van
algemene conclusies of van het bou
wen van verwachtingen op de bijeen
komst, die, naar gezegd wordt, op ini
tiatief van de Sovjet-Unie is gehou
den.
Nu iedereen over
dollarhulp spreekt
De Noorse premier Einar
Gerhardsen heeft gisteren in
het parlement een brief
voorgelezen, die hij had
ontvangen van een 9-jarige
jongen. De brief luidde als
volgt: „Ik heb door de radio
gehoord, dat een Engelse
jongen Attlee 47 dollarcents
heeft gestuurd omdat hij
wist, dat Engeland dringend
Amerikaans geld nodig had.
Ik weet, dat U ook om zulk
geld verlegen zit en daarom
zend ik U 1 dollar en vier
cents. Ik wil het niet min
der doen dan die Engelse
jongen." De brief besluit
met de woorden: „vader
heeft gezegd, dat we in
plaats van auto's meer land
bouwwerktuigen moetgn ko
pen, omdat we die harder
nodig hebben".
Nederlands scheepje in Grote
Belt gezonken
Na een aanvaring met het Deense
schip „Saint Alban" is het Nederland
se motorschip „Wota" in de Grote
Belt tussen Seeland en Fiinen
gezonken. De bemanning werd door
het Deense schip aan boord genomen.
De „Wota" was met kolen geladen
via Delfzijl op weg naar Horsens
(Denemarken). Toen het schip zich
in de Grote Belt bevond ging het
voor anker. Gistermorgen om 5 uur is
het aangevaren.
Aanvankelijk liet het zich niet aan
zien dat de „Wota" zou zinken. Het
werd door de Deen op sleeptouw ge
nomen, doch bij het opsteken van de
wind kwamen er moeilijkheden. De
kapitein, J Holwerda, met vrouw en
kind en de bemanning van drie kop
pen, werden aan boord van de „Saint
Alhan" genomen, waarna de „Wota"
is gezonken.
LANGS DE STRAAT
GLIMLACH....
Twee heren komen de vis-
salon binnen. Het zijn ken
nelijk twee rassen. De één
is van het ras der haring
eters, de ander van het ras,
dat het nog moet leren.
Reeds de manier, waarop ze
tegen de toonbank staan,
verraadt dit. De één gemak
kelijk, arrogant, zwierig,
terwijl de ander zich een
houding tracht te geven.
Nummer één bestelt een
haring. Zo'n echt lekkere^
zoute haring.
Hij vat het ding op onna
volgbare wijze bij de staèrt
U weet wel, zo tussen duim
en vingers van elke hand
een staartvinnetje. Een ele
gante zwaai en de haring
vliegt over de kop, wordt
in tweeën gedeeld en gra-
cielijk verslonden.
De winkeljuffrouw ziet be
wonderend toe. Ze glim
lacht
Dan is nummer twee aan
de beurt Ook hij hunkert
naar een zoute haring en
naar een glimlach der lief
tallige juffrouw. Weshalve
ook hij een haringstaart tus
sen duim en vinger wurmt
en de haring rond slingert
Het resultaat is, dat hij
een klein stukje staart in
de handen houdt, terwijl de
haring met kracht de vis-
salon doorvliegt en de smet
teloos witte boezem van de
juffrouw met de glimlach
een stempel geeft.
De glimlach is van eige
naar veranderd. Ze siert nu
mijn gelaat
STAKINGSGOLF OVERSPOELT BELGENLAND
Brussel spoedig zonder gas en licht
De stakingsgolf heeft thans vrijwel
geheel België overspoeld en het aan
tal arbeiders dat er bij betrokken is
wordt op niet minder dan 120.000
geschat.
De staking in de kolenmijnen te
Luik, Charleroi en in de Borinage
is vrijwel algemeen. Hoewel overal
stakingspostcn zijn geplaatst en de
rijkswacht in de omgeving van de
mijnen patrouileert, hebben zich tot
nu toe geen incidenten voorgedaan.
Huis aan huis worden door de poli
tie bij de mijnwerkers vorderings
briefjes afgegeven, doch men geeft
hieraan in het algemeen geen gehoor.
Men zal de eis der bijna 80.000 sta
kers in het mijnbedrijf om de lonen
aan te passen aan de kosten van le
vensonderhoud nader onderzoeken.
Inmiddels neemt ook de staking irf*
het gas- en electriciteitbedrijf steeds
scherpere vormen aan. Verwacht
werd dat Brussel zonder eleclrici-
teit zal komen. In vele gas- en elec-
triciteitsfabrieken waar de arbeiders
nog werken, zal men binnenkort ge
dwongen zijn de werkzaamheden te
staken, aangezien er geen aanvoer
meer is van grondstoffen.
Bergen's V.V.V. vergaderde
Spoedig zullen.nieuwe
wegen worden
aangelegd
Bergens V.y.V. vergaderde Woens
dagavond in de „Rustende Jager"
De voorzitter de heer J. H. Rogge
veen herdacht in zijn openingswoord
ailen, die in de loop van het jaar wa
ren heengegaan.
Het tempo waarin Bergen aan Zee
wordt opgebouwd, was volgens spr.
te langzaam, doch spoedig zal de aan
besteding plaats vinden' van de aan
leg van nieuwe wegen, waarna men
dan met het werk kan beginnen.
Met het oog op de belangen van Ber
gen aan Zee zal met „Paal 33" in
Maart een vergadering worden gehou
den.
Uit het (veertigste!) jaarverslag van
de secretaris vernamen wij dat het
aantal gasten dat in het hartje van
het seizoen 1908 in Bergen verbleef,
350 telde; in 1939 niet minder dan
5472!
Maar in 1947 was het totaal aan
tal gasten dat in Bergen overnachtte,
naar schatting een 20.000de juiste
gegevens ontbreken nog.
(Zie vervolg pag 4, kol. 1)
weerbericht
ZACHTER
Meest zwaar bewolkt, met plaatselijk
enige regen of motregen. Zwakke
tot matige Zuid-Westelijke \^ind.
Zachter.
Jubileum bij de
Keuringsdienst
Alkmaar
Gisteren was het feest bij de keu
ringsdienst voor Waren aan de Pa
ternosterstraat: keurmeester de Joode
vierde zijn 25-jarig keurmeesters-
jubileum. Zijn wens was geweest het
feest in alle stilte te doen plaats heb
ben, maar dat bleek niet mogelijk.
Tegen zijn uitdrukkelijk verlangen
verscheen in een ander blad een ver
slagje, dat berustte op mededelingen,
die werden verkregen door een ach
terdeur t je'" en die door een argeloze
laboratoriumbediende werden gege
ven. In verband daarmee verzocht
men ons het nu ook maar te publi
ceren.
Nadat de jubilaris met zijn
vrouw en al zijn kinderen was gear
riveerd, had de huldiging plaats in
de keurmeesterskamer, waaraan voor
deze gelegenheid een feestelijk aan
zien was gegeven.
Het eerst werd het woord gevoerd
door de directeur van de dienst, Dr.
L. H. van Berk. Daarop volgden de
ond.-directeur Dr. Mol, twee collega's
de keurmeesters J. van Ammers en
M A. Deurlo. de onder-directeur, Dr.
van Voorst, de analyst, de heer J. P.
de Beurs en de boekhouder, de heer
G. W. Kloos. Door allen werden de
bekwaamheden en de prettige ver
houding met de jubilaris breed uitge
meten, terwijl aller waardering uit
drukking vond in tastbare vorm door
de aanbieding van een Philishave.
Mevrouw de .Toode werd vereerd
met een prachtige azalea. Evenwel,
ook de gemeente bleef niet achter.
Uit handen van de loco-burgemeester
de heer G. van Slingerland, ontving
de jubilaris de bronzen legpenning
van de stad. waarmee hem hulde
werd gebracht voor het werk in
dienst der overheid verricht.
Een zilveren jubileum is meestal
een prettig jubileum. Degenen, die
het vieren, staan in de regel midden
in het leven. Ze hebben een verla
den om op terug te zien, maar ook
een toekomst, die nog vee) goeds kan
brengen. Dat dit laatste bij de heer
de Joode het geval zal zijn, is onze
oprechte wens.
VERGADERING VOOR
PENSIONHOUDERS
HEILOO Reeds enige tijd is er een
streven merkbaar om aan Heiloo als
vacantie-oord meer bekendheid te ge
ven. De ruimte voor pensions enz. was.
voor zover ons bekend, zeer gering en
dus was Heiloo de afgelopen zomer
spoedig „vol".
De VW is op dit terrein actief ge
worden en wil proberen allen die wil
len en kunnen verhuren de a.s. zomer
in te schakelen in hun eigen belang
en in 't belang van Heiloo als vacantie-
oord.
Daartoe is een vergadering uitge
schreven op a.s. Maandagavond m De
•Rustende Jager waar alle belangheb
benden worden verwacht.
TE ROME GAAN
Frankrijk, EngelandItalië
en de Benelux
CONFEREREN
Bidault, de Franse minister van
Buitenlandse Zaken, heeft in de Fran
se Nationale Vergadering medege
deeld, dat te Rome een conferentie
zal worden gehouden van vertegen
woordigers van Engeland, Frankrijk,
Italië en de Benelux-landen ter be
spreking. van de voorwaarden, waar
op een douane-unie tussen deze lan
den tot stand zou kunnen komen.
HEBBEN DE RUSSEN SUPERIEURE
Volgens een verklaring van de re
publikeinse afgevaardigde Chester
Merrow voor de commissie voor bui
tenlandse aangelegenheden van het
Amerikaanse huis van afgevaardig
den zou de Sowjet-Unie een groot aan
tal bommenwerpers bezitten van een
type, dat superieur zou zijn aan de
Amerikaanse superforten.
Schietpartijen en bomaanslagen te
Tel Aviv en Jeruzalem
Een woordvoerder van het Joods
Bureau heeft meegedeeld, dat men
een aanklacht wegens moord zal in
dienen tegen de Britse trdfepen, die
Joden onbeschermd' in Arabische ge
bieden achterlaten en daardoor ver
antwoordelijk zijn voor moord op de
ze Joden. De woordvoerder gaf com
mentaar op de dood van vier Joden,
die Zaterdag gearresteerd waren en
die toen in het bezit van wapenen
werden aangetroffen. De Joden wer
den, aldus de woordvoerder, gedwon
gen een legervoertuig te verlaten in
een Arabische wijk, waar zij later
vermoord zijn teruggevonden.
Een sergeant-majoor van het Brit-
Marshall bezorgd over zijn plan
„Amerikaanse volk krijgt geen
tweede kans om te beslissen'
„Construciief leiderschap"
ligt voor hei grijpen
Marshall heeft voor het eerst in
het openbaar zijn bezorgdheid geuit
over de vorderingen van het debat
over de hulpverlening in het Con
gres en zijn vrees, dat de fundamen
tele oogmerken van het plan wellicht
znlien worden vergeten.
„Marshall of Moskou"
Het plan, zo zeide Iv' :hall in een
gisteravond gehouden r »c voor het
Nationaal Instituut voor de Land
bouw, is een grote poging tot „Con-
truciief leiderschap". Het A:> ?rikaan-
se 'Sdk zal geen tweede gelegenheid
krijéBi om over deze historische on
derneming te beslissen.
Marshall verklaarde, dat de Sovjet-
Unie er naar streeft een controleren
de invloed in geheel W.-Europa te
verkrijgen, welke poging zal slagen
„als men het plan niet aanneemt"
De gevolgen van het succes of de
mSslukking zullen bet voortbestaan
van de soort van wereld, waarin
democratie, individuele vrijheid, eco
nomische stabiliteit en vrede gehand
haafd kunnen blijven, bepalen", aldus
Marshall, die het plan-Bevin voor
een West-Europese Unie in dit ver
band ten zeerste toejuichte.
in seheervlucht
De Rotterdamse brandstoffen-ar
beiders zullen op advies van de EVC
a.s. Maandag het werk hervatten,
in afwachting van de resultaten
der besprekingen over loonsverhogin
gen. Èen eis van het Franse .vak-
verhond de C.G.T. tot een onmiddel
lijke loor hoging van 20% is in de
Franse F "sehe Read verworpen.
De jongens en meisjes die a.s.
Maandag naar de NTWIN-uitzending
luisteren (Hilversum I. v. 19.4520.00
uur) kunnen een radio-toestel, een
fiets of andere mooi'e dingen verdie
nen! De oude St. Servatiuskerk te
Schijndel, in de oorlog zwaar bescha
digd, is" gedeeltelijk ingestort. Met
donderend geraas kwamen een pilaar
en een stuk dak naar beneden. In
een museum in Yorkshire meent men
een echte Rubens ontdekt te hebben.
Tegen de Haarlemmer Moll, oud
lid van de Feldgendarmerie, werd 20
jaar geëist. Maar bij verstek; deze
Moll is „ondergronds". De heer
Stokvis, lid der Tweede Kamer, heeft
de minister gevraagd, of het juist is
dat bij de Nationale Monumenten
Commissie sommige personeelsleden
buitensporig hotre salarissen genieten
in een geval zelfs f 12.000 per jaar. De
heer Stokvis heeft blijkbaar ook
reeds een vierkante c.m.
Senaatscommissie wenst
het wat zuiniger
De Amerikaanse Senaatcommissie
heeft twee belangrijke wijzigingen
in het plan-Marshall voorgesteld.
Ten eerste, dat de termijn van hulp
verlening tekort zal worden.
Inplaats van 6.800.000.000 dollar
voor 15 maanden zouden 5.300.000.000
voor 12 maanden uitgetrokken moe-
en worden. Ten tweede zouden in
plaats van vijfhonderd Amerikaanse
koopvaardijschepen er ten hoogste
driehonderd (die niet in gebruik zijn)
aan de Europese landen ter beschik
king moeten worden gesteld.
se leger is in hechtenis genomen in
verband met het onderzoek naar de
moord op de vier Joden. Een offici
eel bericht maakt melding van de
arrestatie.
Strjjd laait weer op.
Gisternacht werden te Jeruzalem
zeven zware ontploffingen gehoord,
gevolgd door schietpartijen. Volgens
voorlopige berichten zijn zeven hui
zen opgeblazen in het Zuidelijk deel
van de heilige stad. De bewoners van
het Jasmine hotel, meest Britse en
Amerikaanse dagbladcorrespondenten,
werden telefonisch gewaarschuwd, dat
zij het hotel voor 23 uur gisteravond
moesten verlaten.
Op de grens tussen Tel Aviv en
Jaffa zijn wederom gevechten tussen
Joden en Arabieren losgebrand Vijf
Arabieren en een Jood werden gedood
en twaalf Arabieren ernstig gewond.
Jeruzalem, een sterke Arabische ves
ting.
Eén Arabier werd gedood en vier
huizen werden opgeblazen, aldus deelt
men van officiële zijde mede.
De Haganan heef* ^-"—nend met
mortieren en automatische wapens,
een hevige aanval gedaan op het dorp
Jazoer, aan de weg van Jaffa naar
Goed begin is 't halve werk
In een volksu ,.-o?ent in
het noorden van Deventer
ging het op een bruiloft zo
rumoerig toe, dat één der
gasten de 18-jarige bruid in
één klap drie tanden uit de
mond sloeg. De politie voor
kwam verder bloedvergie
ten tussen de twee knok
ploegen, die elkander te lijf
waren gegaan
Met een „Mijne heren! Ik open deze vergadering op Vrijdag de dertiende
en ik hoop, dat dit een goed voorteken zal zijn", opende burgemeester
Breebaart de raadsvergadering van Zijpe, welke Vrijdagmiddag werd ge
houden. Een vijftiental mededelingen passeerde de revue en ging de
weg van bijna al deze dingen onder de hamer door. Een der ingeko
men stukken was wel van bijzonder belang: met uitwerking van de bouw
plannen van een hotel te Petten zal mogen worden begonnen; zoals be
kend zal de gemeente er in de toekomst ook „een poot" in hebben. Een
klein succesje dus, dat de kansen in zich bergt in toekomst groter te
worden.
Wie mocht vinden, dat het getwist
tussen de Russen en de Anglo-Ame-
rikanen eentonig begint te worden,
doet beide kampen werkelijk onrecht
aan. Men schijnt zich van weerszijden
tot het* uiterste in te spannen, om
variaties in het thema aan te bren
gen. Of is het 't thema zelf, dat ver
veelt? Men bedenke dan, dat het een
grote toer zou wezen om plotseling
van mineur in majeur te gaan.
De nieuwste variatie is een fortis
simo gespeeld gedachtenwisselingetje
over de goede oude tijd. Het koetje
dat met vereende krachten op het
droge wordt gehaald is een wonder
lijk dier, lelijk van vel en vaal van
kleur. Merkwaardig oordeel der cri
tici wie aan de rechterzijde staat
en kijkt, vindt de linkerkant foei
lelijk, die aan de linkerzijde staat
spreekt zijn afkeer uit over de rech
terflank van het beestje. Maar tot
nog toe zwegen beide partijen over
de naar hen toegekeerde kant
Om de koe bij de horens te vatten
en de beeldspraak tegelijk te laten
varen beide kampen hebben ge
deeltelijk gelijk en gedeeltelijk on
gelijk. De tendens van de documen
ten ,die in Washington gepubliceerd
zijn en Moskou razend maakten, is
een ernstige beschuldiging.
De ernst ligt niet hier in, dat er
nieuwe feiten op de proppen kwamen
over de Duits—Russische verhouding
van vlak voor de oorlog, maar dat
zü officiéél werden geuit. Waarbij
men niet schroomde om de voorge
schiedenis die gedeeltelijk met de
band van oorzaak en gevolg aan de
bewuste episode verbonden is, te
verzwijgen. Moskou reageert daar op
met felle tegenbéschuldigingen aan
het adres van Engeland en Frank
rijk. En ook hier wordt de historie
uit haar verband getrokken.
De Amerikaanse voorstelling van
zaken komt er op neer, dat, toen En
geland en Frankrijk reeds in oorlog
waren met Duitsland, de Sovjet-Unie
niet alleen kalm bleef toezien bij deze
worsteling, maar bovendien de aan
vallende partij nog materieel en mo
reel steunde in het leader van het
tussen Berlijn en Moskou gesloten
pact.
De Russen werpen de verantwoor
delijkheid op de houding van Enge
land en Frankrijk, die huns inziens
trachtten de agressiviteit van het
Nazi-land om te buigen in Oostelijke
richting. Zij baseren deze overi-
i gen» ook reeds oude zienswijze op
het verdrag van München, het ver
raad to.v. Praag en de Brits-Duitse
én FransDiiitse pacten van 1938.
Deze hele materie na te pluizen zou
slechts het werk van een geschied
schrijver kunnen zijn en dan nog
zou zijn oordeel in details wel afwij
ken van een collega, die hetzelfde pro
bleem ook met een maximum aan wil
tot objectiviteit bestudeerde.
De kern van de zaak is echter niet
zo moeilijk te ontdekken. Wat men in
het oog moet vatten is in de eerste
plaats de verhouding, niet tot Hitier
van Moskou of Londen, Pariis en
Washingon, maar de verhouding van
de Sovjet-Unie tot de buitenwereld.
Gaat men de historie na van de -e.
volutie tot 1938. dan ligt deze ver
houding klaar en duidelijk vooroeen.
Moskou beschouwde de „omringende
kapitalistische landen" als doods
vijanden, jegens wie op zijn hoogst
van een gewapende vrede sprake kon
zijn en de gevoelens van deze l0"
den jegens het Kreml (Messias
de wereldrevolutie) waren niet re
ders.
V.
Buitenlands Overzicht
Tussen hen in kwam het Derde Rijk
op, dat de oorlog verklaarde zowel
aan het Communisme als aan het
(plulo-democratisch-joods-bolsjewis-
tisch) liberaal-kapitalisme.
De vraag was: naar welke zijde stort
zich de vurige lava het eerst uit de
ze vulkaan? Wat zal de uitwerking
zijn? Hoe beveilig ik het best mijn
eigen hebben en houden? En daarna
kwam pas de vraag: ligt de kans op
behoud niet in een samengaan met
de oude vijand?
In dit licht, wil men tot begrijpen
komen, zal men München moeten
zien: in dit licht ook het Russisch
Duits niet-aanvalsverdrag. De fles
wijn op tafel tussen Von Ribbentrop
en Molotov en de parapluie van
Chamberlain werden symbolen van
gelijke betekenis.
Ondertussen is men thans dan
volledig teruggekeerd tot de vroege
re verhouding van doodsvijanden? De
dingen wisselen niet zo snel van ge
daante. Bovendien, de steekspelen die
nu worden vertoond kunnen ons lie
ver zijn dan Griekse, Turkse of Per
zische kwesties. En deze zijn de.laat
ste tijd inderdaad wat op de er r
grond geraakt
A. H