Ifemaatdet
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Truman: „Geen wijziging yan buitenlandse politiek"
Londen was niet op de hoogte
met Amerikaanse nota aan Moskou
Toch weer moeilijkheden in België
5e Jaargang No 103'J
Woensdag 12 Mei 1948
Uitgave voor de feltfluiainJfe Btleh'ag.
Wnd hoofdred. A. Eriks, ff esterwei *38,
Alkmaar, tel. 3300. Redactie eo administra
tie: Ridderstraat hoel^ Oudegracht. Tel 3967
Ver. Staten wilden hun bedoelingen
nog eens duidelijk kenbaar maken
Kwam snelle Russische publicatie ongelegen
Truman heeft gisteren in antwoord
n.a.v. de slap van de Amerikaanse
klaard, dat van een nieuwe richtin
politiek geen sprake was. In de ver
dent, die in voorzichtige termen wa
gelegd dat dc stap van Bedell Sm
onmiskenbaar duidelijk ie willen m
andelijke of agressieve bedoelingen
jet-Unie". Uit Trumans verklaring
Staten een onderling gesprek bij vo
matieke kringen te Washington, da
niet tot een rechtstreeks overle
woord „onvoldoende blijk geeft van
Amerikaanse volk „bezorgd
en vastbesloten"
De verklaring van Bedell Smith, die
tesamen met het antwoord van Molo-
tof door radio-Moskou werd bekend
gemaakt, komt in grote trekken op
het vólgende neer:
Bedell's nota zegt, dat de be
zorgdheid en de vastberadenheid van
het Amerikaanse volk is toegenomen
in verband met de vijandige houding,
die door de Sovjet-Unie aan de dag
is gelegd met betrekking tot het her
stelprogram voor Europa, dat gener
lei bedreiging voor welke staat dan
ook inhoudt.
De politiek van de Amerikaanse re
gering is onlangs definitief geworden
aldus de nota. Zij geniet de steun van
het grootste deel van het Amerikaan-
se volk en zal in de toekomst ener
giek worden voortgezet. De a.s. ver
kiezingen zullen er geen invloed op
uitoefenen.
Geen vijandige bedoelingen
De Verenigde Staten willen duide
lijk doen uitkomen, dat Amerika geen
vijandige of agressieve bedoelingen
heeft in haar betrekkingen tot de
Sovjet-Unie.
op de publicatie van radio-Moskou
ambassadeur Bedell Smith ver-
g in de Amerikaanse buitenlandse
klaring van de Amerikaanse presi-
ith „alleen tot doel had, nog eens
th „alleen tot doel had, nog eens
aken, dat de Ver. Staten geen vij-
hebben met betrekking tot de Sov-
bleek overigens niet, dat d? Ver.
orbaat afwijzen. Wel zeggen diplo-
t de .nota-wisseling in Moskou
g zal leiden, daar Molotof's ant-
bereidheid tot onderhandelen".
tussen beide landen te verbeteren, al
dus Molotof.
De Sovjetunie kon het echter niet
eens zijn met Amerika, dat de oorzaak
van de onbevredigende internationale
toestand de toenemende invloed en de
politiek van de Sovjet-Unie in Oost-
Europa was. De betrekkingen met on
ze naburige landen zijn verbeterd,
zei Molotof De Sovjet-Unie zal in de
toekomst voortgaan met de politiek
van versterking van haar vriendschap
pelijke betrekkingen met die landen
van Europa, waarmee zij hechte
vriendschapsbanden onderhoudt.
Een „omsingelingsring"
De Sovjet-regering achtte de huidige
onbevredigende toestand der Russi-
sch-Amerikaanse betrekkingen een ge
volg van de politiek der VS in de
jongste periode. De Sovjet-Unie voelt
zich bedreigd door het netwerk van
militaire bases, die, aldus de verkla
ring, langzamerhand in de gehele we.
reld wordt gevormd om, zoals vele
journalisten het ronduit bekennen, *n
..omsingelingsring om 1e Sovjet-Unie
te vormen".
„De Sovjet-Un!e volgt een conse
quente vredespolitiek en legt geen
militaire bases in andere landen aan.
Zij bedoelt evenmin een bedreiging
voor andere landen"
Met wantrouwen bekijkt de Russi
sche regering ook het vijflanden ver
drag, dat. aldus Molotof, nooit tot
stand had kunnen komen zonder de
steun der VS. Het kan niet worden
beschouwd als een verdrag van zelf
verdediging, aangezien het niet al
leen tegen mogelijke Duitse agressie
is gericht, zoals de verdragen tussen
de Sovjet Unie en haar naburen.
De Sovjet-Unie besloot haar ver
klaring mpt de woorden: „Wij zullen
onze politiek van vrede en samen
werking met de VS in de toekomst
consequent doorzetten cn spreken de
h«op uit, dat het mogelijk zal zijn we
gen te vinden om de bestaande ge
schilpunten uit de weg te ruimen en
gcede betrekkingen tot stand te bren
gen".
MOLOTOF, de Sovjet-minister van
Buitenlandse Zaken, ontving op 9
Mei j.1. generaal Bedell Smith. Hij
verklaarde, dat de Sovjet-regering
een positieve houding innam tegen
over de Amerikaanse wensen om de
betrekkingen tussen de beide landen
te verbeteren.
De politiek der VS kan geen ongun
stige invloed hebben op de belangen
van de Sovjet.Unie, indien de Sovjet-
Unie er naar streeft in vrede met
haar naburen te leven en zich ont
houdt van pogingen om directe of in
directe invloeden uit te oefenen op
de zaken van anderen. Indien pogin
gen van communistische minderheden
naar de mach't te grijpen, ophouden,
zullen ook zekere scherpe manifesta
ties in de buitenlandse politiek der V
S ophouden.
Rusland verklaart zich accoord
Molotof verklaarde tegenover Be
dell Smith, dat hij accoord ging met
het voorstel der VS besprekingen te
beginnen om de geschilpunten, die
tussen beide landen bestaan, te rege
len. De Sovjet-regering neemt een po
sitieve houding aan tegenover de Ame
rikaanse wensen om de betrekkingen
weerbericht
RUSTIG WEER
Aanvankelijk op vele plaatsen ne
vel of mist. Overdag nog enkele ver
spreide buien. Meest zwakke wind.
Ongeveer normale temperatuur voor
tijd van het jaar.
Wetsontwerp voor pensioen
toeslag ingediend
Verhoging van 100 pci. voor
uitkeringen van vóór .1918
mogelijk
Bij dc Tweede Kamer is een wets
ontwerp, houdende regelingen' betref
fende pensioentoeslag ingediend. Als
uitgangspunt 'werd door de regering
genomen de extra-uitkering van 25'^
met een maximum van f 500, zcals
deze bij de wet van 28 Februari 1947
over de jaren '45 en '46 op de pensioe
nen is verleend.
De factoren diensttijd en grondslag
die het bedrag van het pensioen be
palen, worden niet door het wetsont
werp aangetast en er is dus geen ver
betering in zicht voor de soms zeer
lage pensioenen die verleend werden
na een korte diensttijd of op een
grondslag, ontleend aan een nevenbe
trekking.
Wel komen in aanmerking de pen
sioenen, welke berusten op grondsla
gen, nog odaterende van vóór het ein
de van de eerste wereldoorlog. Deze
zijn, vergeleken emt het thans gelden
de salarispeil, zo laag geworden, dat
zij voor een verhoging met maximaal
100% in aanmerking komen.
Voor de pensioenen van tussen de
twee oorlogen, welke naar het hui
dige levensniveau te laag kunnen
worden genoemd, acht de regering 'n
toeslag van 25% redelijk.
Salon-remises in Moskou
Weinig animo bleef over
Nu Botwinnik toch al kampioen is
en Euwe muurvast onderaan eindigde,
is de strijd geheel geconcentreerd op
de tweede plaats. Smyslov en Bot
winnik hadden er blijkbaar weinig
genoegen meer in en besloten bij de
achttiende zet reeds tot remise. Keres
en Reshevsky speelden met wat meer
vuur en gaven bij de 27e zet remise
De stand luidt: Botwinnik 13 uit 18
Smyslov 10 uit 19; Reshevsky 9V2 uit
18; Keres 9% uit 19; Euwe 4 uit 18.
Vanmiddag radiorede
van H.M. de Koningin
Voor Nederland en Overzee
H. M. DE KONINGIN ZAL HEDEN
MIDDAG OM 17.30 UUR EEN RA
DIOREDE HOUDEN VOOR NEDER
LAND EN DE OVERZEESE GE
BIEDSDELEN.
VOOR NEDERLAND ZAL DE REDE
UITGEZONDEN WORDEN OVER
BEIDE HILVERSUMSE ZENDERS.
CHURCHILL IN OSLO
Dinsdag is Winston Chrurchill per
vliegtuig in Oslo aangekomen. Een
grote menigte begroette hem op har
telijke wijze.
Officieel commeniaar bleef achterwege
dat de Sovjet-Unie de West-Europese
Unie en het Europese herstelplan de
belangrijkste geschilpunten tussen
Moskou en Washington acht en da't 't
zeer moeilijk zal zijn tot e envergelijk
te komen, dat de Amerikaanse poli
tiek aangaande deze vraagstukken on
gewijzigd laat .In Londen wacht men
met spanning op het Amerikaanse ant
woord op de verklaring van Moskou.
Een woordvoerder van het Britse
ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft medegede ld, dat Engeland niet
op de hoogte was gebracht van de
Amerikaanse stap in Moskou. Hij voeg
de eraan toe opdracht te hebben ont
vangen geen commentaar te leveren
op het contact tussen Amerika en de
S.U.
In diplomatieke kringen wijt men
deze reserve aan de vrees, dat de
voorgestelde besprekingen het nemen
van beslissingen te Londen over de
toekomst van Duitsland zouden kun
nen vertragen en dat de VS zich
tactisch in het nadeel zouden bevin
den, omdat zij zich gedwongen zou
den kunnen zien de Amerikaans-Rus
sische besprekingen af te breken ten
einde te voorkomen, dat zij hun po
litiek ten aanzien van de hulp aan
West-Europa, waaraan zij thans ge
bonden zijn. zouden moeten herzien.
Toch ziet men in de Amerikaanse
nota geen aanwijzing, dat de VS ge
neigd zijn hun politiek ten opzichte
van West-Europa te veranderen. Men
meent, dat de Amerikaanse stap een
tweeledig deel heeft: de Sovjet-re
gering te waarschuwen, dat de toe
stand werkelijk ernstig is en er op te
wijzen, dat de twee landen reeds lang
hadden moeten handelen teneinde de
vrede te handhaven. In het antwoord
van Molotof ziet men een aanwijzing,
Doodstraf geëist tegen Duitser
Het Amsterdamse Bijzondere Ge
rechtshof behandelde Dinsdag de zaak
tegen de eerste en mogelijk enige Duit
ser, die zich moest verantwoorden
voor misdrijven gepleegd tegen Ne
derlanders in Duitsland. eD verdach
te, de 59-jarige Wilhelm Friedrich
Gerbscb. was bewaker in het „Ar-
beiterziehungslager" te Zoschen, een
strafkamp voor buitenlandse arbeiders
Wegens zijn beestachtig optreden al
daar eiste de procureur-fiscaal tegen
hem de doodstraf.
ERNSTIG ONGELUK IN CHEMISCHE
FABRIEK
Tijdens het instorten van een stel
ling op het terrein van de NV Ver-
enig'de Chemische Fabrieken aan de
IJseldijk te Rotterdam kwamen twee
arbeiders om het leven, terwijl de
beide anderen resp zwaar en minder
zwaar werden gewond. De stellage
was negen meter hoog.
MARSHALL, Molotof's tegenspeler.
In diplomatieke kringen in Washing
ton zegt men, dat hij het initiatief
nam voor de stap die door de Ameri-
k „nse ambassadeur is gedaan, onder
goedkeuring van de president der
Verenigde Staten, Truman.
Militaire overeenkomst
met België
Maandagmiddag werd tijdens het-
zoek, dat de Belgische minister van
Landsverdediging, kolonel R. de Frai-
teur, aap ins land bracht, een militai
re overeenkomst getekend tussen ons
iand en België. De overeenkomst werd
gesloten in het kader der VN en der
Vijflandenóvereenkomsf, aldus ver
klaarde minister Fiévez.
Directeur Huwelijksbureau
„Contact" tof 11/2 jaar
veroordeeld
De voormalige directeur van het hu
welijks bureau „Contact", Daniël An-
ton F. te Alkmaar, werd gistermorgen
tot 114 jaar gevangenisstraf zonder
aftrek van voorarrest veroordeeld. De
officier van justitie had 2«/2 jaar ge
elst. De compagnon van F., Frederik
'X te Alkmaar, stond gistermorgen
voor de Meervondige Kamer terecht.
Voor deze zaak verwijzen wij naar ons
rechtbankverslag elders in dit num-
ner.
160.000 stakers in Saksen
Radio Hamburg heeft medegedeeld,
dat thans ongeveer honderdzestigdui
zend Duitse arbeiders in Beneden-
Saksen in staking zijn uit protest te
gen. de lage rantsoenen. Men eist het
aftreden van August Block, de minis
ter van voedselvoorz ing.
In München staken 32 tot 33-dui-
zend arbeiders.
Het bestuur van de Bizone heeft
medegedeeld, aldus de radio, dat het
broodrantsoen in Beie.en spoedig
verhoogd zal worden en dat men
groenten zal invoeren uit Italië.
Abdullah ontevreden over he
Arabische Hoqe Comité
Thans opperbevelhebber der
„geregelde troepen"
Koning Abdullah van Transjordanië
heeft verklaard, dat het Arabische
Hoge Comité voor Palestina „niet
langer het gehele volk bevredigt en
ellende brengt over Palestina". Hij
beschuldigde Mardam Bey, de premier
van Syrië en zijn medewerkers van
de Arabische Liga van het dwingen
van de Palestijnse Joden om met de
Liga samen te werken. Koning Ab
dullah vond het beter, als de Liga
zich niet meer mét de Palestijnse
kwestie bemoeide en haar vertegen
woordigers bij de VN zich niet als
vertegenwoordigers van het Palestijn
se volk beschouwden. Hij noemde de
Groot-Moefti met name in zijn critiek
op het Hoge Comité. Hij eindigde met
te verklaren, dat het Arabische Be
vrijdingsleger als ontbonden moest
worden beschouwd en dat „de gere
gelde troepen" zijn taak zouden over
nemen.
Later meldde AFP uit Amman, dat
koning Abdullah het opperbevel zal
voeren over de in Palestina opereren
de Arabische legers. Het hoofd der
Gqperale Staf zal waarschijnlijk een
Egyptenaar of een Iraak zijn.
Jeruzalem open stad
Jeruzalem zal vandaag of morgen
tot open stad worden verklaard, deel
de het Internationale Rode Kruis te
OOK WEER KLEINERE EIEREN
1 IN DISTRIBUTIE
De kleinere eieren zy'n enige tijd
niet in distributie gebracht, zodat het
publiek op zijn bonnen byna uitslui
tend eieren van de gewichtsklasse I
en 2 ontving. Thans worden de win-.
keliers ook weer bevoorraad met ei
eren van de lagere klassen, zodat men
op de bon, welke Donderdag a.s. be
kend gemaakt wordt, ook met deze
eieren genoegen moet nemen.
Twee ministers spoedig
naar Indonesië
Naar het ANP verneemt zullen de
ministers Prof. Mr. Lieftinck en J.
Götzen zich onmiddellijk na Pinkste
ren naar Indonesië begeven, teneinde
met de autoriteiten aldaar financiële
besprekingen te voeren.
Genéve mede. Jeruzalem zal een vei
ligheidszone worden voor non-combat-
tante burgers, zoals kinderen en inva-
liden.
Intussen schijnt de hoop, d hét
vuren in de Heilige Stad ges i is,
ydel te zijn. Volgens de Joden zouden
de Arabieren een aanval zijn begon
nen, gesteund door mortieren. In ie
der geval werd er in de nacht van
Dinsdag op Woensdag weer gevoch
ten. waarbij ook f'schut op
trad.
Na oplossing zal Spaak vermoedelijk overgehaald
moeten worden voor presidentschap
In tegenstelling met de algemene verwachting is gistermorgen na af
loop van de conferentie der „negen" onder leiding van Rolin en van de
vergaderingen van de parlementaire fracties van de socialistische partij
en de katholieke volkspartij gebleken, dat het onderwijsprobleem nog
niet voor elkander is. Een Waalse socialist, die de verrr^rring van
zijn fractie verliet voor deze ten einde was, verklaarde tegenover Jour
nalisten, dat de socialistische fractie verzocht had de algemene partij
raad terstond bijeen ie roepen.
Hij vertelde verder, dat de Waalse
socialisten éénparig weigeren conces
sies te doen wat de toelagen ten be
hoeve van het technisch onderwijs be
treft. De Brusselse federatie en twee
derden van de Vlaamse federaties zou
den dezelfde mening zijn toegedaan.
Minister Huysmans echter verklaar
de, dat nog enkele details geregeld
moesten worden en dat men opnieuw
bijeen zou komen.
Spaak in de branding
Beide parijten willen intussen, dat
Spaak eerste-minister blijft en hij zal
zich moeilijk aan de aandrang kun
nen onttrekken. Het wachten is thans
op zijn terugkomst uit Parijs, waar hij
besprekingen voert over het Mar
shall-plan. Algemeen werd Maandag
in Brussel verwacht, da: opnieuw een
regering-Spaak zal worden gevormd,
geheel dezelfde als de afgetrede.
De vraag is nu of Spaak erin zal
toestemmen opnieuw het premier
schap op zich te nemen. Herhaaldelijk
toch heeft hij doen blijken, dat hij
zich tot zijn taak van minister van
Buitenlandse Zaken wenst te beper
ken.
De diepere oorzaak van Spaak's on-
geneigdheid de leiding op zich te ne
men zon volgens sommige kringen ge
legen zijn in de koningskwestie. Bij
een terugkeer van Spaak als hoofd
van de regering zou hij een oplossing
moeten vinden en hij zon een tweede
reis naar de koning te Pregny moe
ten maken, hetgeen «je linkse vleugel
met lede ogen zon aanzien.
Breekt eindelijk het Lente-zonnetje door?
Breekt eindelijk de Lente-zon door
in de internationale politiek? Niet al
leen de stap, die Amerika deed je
gens de Sovjet-Unie, ook de snelheid
waarmee de toegestoken hand aanvaard
werd, doet een golf van vreugde en
verwachting door de wereld gaan.
De eerste reacties spreken van gro
te opluchting. Terecht want dit, de
directe besprekingen tussen de partij
en die onderlinge kwesties te regelen
hebben, was wellicht nog de enige
methode om uit de impasse te gera
ken. De tweede reacties waren van
een grote reserve ten aanzien van het
uiteindelijk succes der besprekingen.
Eveneens terecht: want de tegenstel
lingen tussen de Sovjet-Unie en de V.
S. zijn groot; zij hebben reeds tot da
den geleid welke in sommige delen
der wereld een situatie schiepen waar
van men zich moeilijk een terug den
ken kan (China, Griekenland) en het
is de vraag, of men van weerszijden
ooit zo ver zal komen, elkanders goe
de trouw aan te nemen.
En is dit laatste punt immers niet
alpha en omga van ieder accoord?
Misschien van elk oprecht bedoelde
overeenkomst tussen twee personen, ja
Maar in de zaken en de politiek geldt
een andere moraal. is een werke
lijk geloof of herstel van geloof in el
kander niet altijd nodig om een af
spraak te maken en die na te komen
ook. En dit feit geeft de beste hoop
nog op een „oplossing", die dan mo
gelijk niet het karakter van een wer
kelijke oplossing zal hebben, maar die
tenminste de volkeren toch tijd geeft
om voort te gaan met het zoeken
naar het goede pad.
En is tijd gewonnen niet al veel ge
wonnen?
De Amerikaanse stap komt op een
moment dat de betrekkingen tussen
de twee groten dezer aarde vast dreig
den te lopen. Men zag van beide zij
den aankopen, dat de toestand tus
sen de bezettende mogendheden in
Duitsland moeilijk nog een verscher
ping kon ondergaan, zonder dat ten
minste een van beide partijen het aan
zijn „prestige" verplicht was om hard
handig te worden. Ook de Amerikaan
se generaals zagen wel in, dat, mocht
het zo ver komen, de Russen de eer
ste tijd men kan gerust zelfs stel
len: de eerste jaren ln het voor
deel zouden zijn. Bij een militair con
flict zouden de tientallen gemotori
seerde Sovjet-divisies er weinig moei
te mee hebben, de tegenstanders van
het continent af te vegen. Dan zou,
Buitenlands Overzicht
zoals wij op deze plaats reeds eens be
toogd hebben, de langdurige belege
ringsoorlog begonnen zijn. Langdurig,
omdat men zelfs met atoombommen
geen stuk grond bezetten kan
Montgomery sprak het kort geleden
open uit.
De Verenigde Staten zouden bij een
dergelijke gang van zaken niet be
paald belang hebben. De Sovjet-Unie
uiteindelijk ook niet er valt daar
ginds nog wel wat puin te ruimen,
dat de oorlogsrazernij er onlangs ach
terliet. Van Europa hoeft in dit ver
band wel niet gesproken te worden:
er zou trouwens al spoedig van geen
Europa meer sprake zijn
Truman's reserve, veroorzaakt door
een misschien té snelle publicatie van
radio-Moskou ten spijt, kan men zich
overgeven aan een gematigd optimis
me. Immers, het ,erste rechtstreekse
cantact kwam reeds in principe tot
stand en er is genoeg aanleiding voor
de veronderstelling, dat dit uiteinde
lijk ook tot directe besprekingen zal
leiden, al is er voorlopig misschien
nog wat geharrewar over „procedu
re-kwesties"
Gezond in elk geval is, dat. zoals
uit de publicatie van Moskou te lezen
valt, zowel de Amerikaanse nota als
het Russisch antwoord in zeer open
hartige termen is gesteld Beide par
tijen verzekeren hun goede wil en
hun vreedzame bedoelingen ten op
zichte van elkander en derden, maar
beiden zetten hun standpunt met de
nodige kracht uiteen. Het is echter
opmerkelijk, dat nu juist bij deze on
verbloemde taal de scherpe, regelrecht
vijandige toon ontbreekt, die zo vaak
de laatste jaren werd aangeslagen bij
kwesties van heel wat minder inpor-
tantie. Mag men daaruit afleiden, dat
het aanzoek van Uncle Sam en het ja
woord van de Russische Beer meer
betekenis heeft dan 'n pose met propa
gandistische waarde? Het is wel waar
schijnlijk, om de achtergrond der din
gen. Het is waarschijnlijk ook om de
geschetste perspectieven van een ver
der uiteengaan. De betekenis van de
genomen stap ligt in een strategische
wijziging van de politieke lijn: de li
miet van de hard-tegen hard-politiek
is welhaast bereikt, men kan niet ver
der zonder dat het vuur in het kruit
vat gaat.
Een terug is er evenmin, tenminste
zeker niet ^voorlopig: wie de eers'ce
stap terug zou doen heeft een ver
keerde uitleg te vrezen. De enige mo
gelijkheid ligt in een afbakening der
posities, een consolidatie der stellin
gen. een ..wapen"-stilstand.
Men onderschatte de draagwijdte
hiervan niet. Want. ook al blijven in
wezen de tegenstellingen, ook al is er
maar van een „zakelijk accoord" op
ziin best sprake, er is de tijdsfactor,
die een machtig bondgenoot kan zijn
voor de verovering van de Vred» Dat
een waarlijk Verenigd Europa hier
zijn kans zie en grijpe! H.