Ikmaardei'
n. hollandse
pers ms
Huizen klapten als tenten in elkander;
veel spelende kinderen
het slachtoffer
Socialisatie
Nationalisatie
Tachtig procent van Tsjecho - Slowakije
stemde voor nieuwe regime
Is wapenstilstand van 4 weken
reeds door Arabieren aanvaard?
HUICHELAAR...
5e Jaargang No. 1247
Dinsdag 1 Juni 1948
(Jitgave voor de gelijknamige 8tlcb'ig.
Verantw. redacteur J. v. Zoonen. Redactie
en administratie: Ridderstraat hoek Oude.
gracht. Tel 3967.
Als we ons niet vergissen, zal de
komende verkiezingsstrijd voor een
belangrijk deel mede lopen over de
vraag of voor verschillende bedrijven
socialisatie of nationalisatie, die hier
(eigenlijk ten onrechte, maar gemaks.
halve) over een kam scheren, moe'
■Worden toegepast.
De argumenten, die te^en socialisa
tie worden aangevoerd zijn niet al-
tij f even fris. Reeds nu kragen wij 'n
.biljet onder ogen, waarbij stalling
werd genomen tegen nationalisatie van
bedrijven, onder het motto: „De staat
ge»n melkboer".
Naarmate de fatale datum van 7
Juli nadert, zal de wüze van voor
stellen ongetwijfeld niet beminnelij
ker worden. We kunnen niet nalaten
er op te wijzen, dat deze wijze van
bestrijding van het vraagstuk der na-
tiona'^a'te of socialisatie, niet <Je juis-*
te manier is.
Wellicht dat het mopje bij het pu
b'iek ingang vindt, maar men is er
niet mee klaar. Want wanneer er
sn-atre is van nationalisatie, zijn niet
de melkboeren in het geding en gaai
het niet om het Voortbestaan van d?
kleine middenstand Dan gaat het om
groter dingen. Om dirgen. die van
te -»ng ziin voor het gehele volk
Er zal b.v. sprake kunnen zijn van
elf nationalisatie vat^ de mijnen, ter-
wül de handel in brandstof'en in het
p°heel niet in aanmerking komt om
de staat te worden overgenomen
Er zal sprake kunnen zijn van na
tionalisatie van het bankwezen Me'
name van de Nederlandse Bank. Dan
b°hoeven de schoo1spaar'>anken daar
onder te vallen.
Wie meent het vraagstuk nationali
satie te ,w bestrijden met een
«ne^boerenargument, is er naast en
speculeert te veel op de tegenzin
van dc kiezer tegen overheidsbemoei
ing.
Want hier komt het in wezen op
neer, dat de tegenzin tegen tal van
mangelen die uit de nood en ellende
van de oorlog ziin voortgekomen, en
die niemand sympathiek zijn. wordt
misbruikt, om de staatsinmenging in
een ongunstig daglicht te plaatsen.
Laat ons de zaken nuchter bekijken.
De staat heeft op het gebied van ba.
drijven' een en ander tot stand ge
bracht. Niet alleen de staat. De pro
vincies hebben het voorbeeld gevolgd
We denken aan het staatsbedrijf der
•ptr-" i n-> d« «^Doorwegen
We halen de Electriciteits. en Water-
leidingsbedr. erbij. We denken aan de
wijze, waarop Waterstaat de strijd te-
%en de wateren organiseert. Er is een
tijd geweest, dat het bezorgen van 'n
brief door particulieren geschiedde
dat het vervoer een particuliere gele
genheid was, dat* particuliere maat
schappijen de electriciteits. en water,
voorziening behartigden.
Er is een tüd geweest, dat d^trijd
tegen de wateren door particulieren
moest worden gestreden. De inpolde
ringen zijn bijna altijd werk van par
ticulieren geweest. En heeft de jongsre
geschiedenis niet bewezen, dat de in
poldering van de Wieririgermeerpol-
der door de Staat, de meest verant
woorde is geweest, met de minste mis
lukkingen?
Zijn de spoorwegen, de posterijen
,de electriciteits- en waterleidingbe
drijven geen lichtende voorbeelden?
Ondanks de fouten en gebreken, die
ook hier door tegenstanders zouden
zijn aan te"voeren.
De staat behoeft geen melkboer te
worden. Maar de particuliere mijn
eigenaar moet met zijn steenkool niet
mogen doen wat hij wil.
De visboer met zijn viskarretje be-
heeft geen staatsambtenaar te worden.
Maar de Nederlandse haringvloot mag
niet stilgelegd worden, omdat een
groep reeders^e voox*ie haring vast
gestelde prijs niet naar genoegen
Vindt..
Daar gaat het om. Niet om de melk.
boer! v.Z.
NU EN DAN REGEN
Meest matige wind tussen Zuid-
Oost en Zuid-West. Nu en dan regen,
hier en daar met onweer. Vrij koel.
Vanpori, Amerikaanse siad van19000 inwoners,
door woedende watermassa overvallen
Een der grootste rampen van het kustgebied
Men gelooft, dat bij overstromin g van Vanport minstens 300 personen
om het leven zijn gekomen. Men is bezig gjet het dreggingswerk, maar er
zijn tot nu toe geen lijken opgehaald uit het thans rustige meer, dat de
stad me. een acht meter hoge water massa overdekt.
Vóórdat het water van de Columbia -rivier Zondag de dijken doorbrak,
was medegedeeld, dat er geen gevaar te duchten was en dat men door
middel van sirenes voor eventueel ge vaar zou waarschuwen.
Men verwacht, dat de rivier vandaag te Portland haar hoogste peil zal
bereiken. De reddingsploegen te Vanport zijn gewaarschuwd voor een
eventuele nieuwe vloed. Hun werk st ond intussen bijna stil door de nog
voortdurende was van het water.
Een kolkende watervloed
greep de mensen
Mannen, vrouwqn en kinderen werden
gegrepen door de kolkende watervloed
die zich een weg had gebroken door
een spoordijk. Overlevenden vertel
den, dat zij ^>or het water wegge
sleurd werden voordat zij wisten dat
er sprake was va» een overstroming
Honderden mensen zaten Zondaga
vond op de daken van de niet wegge
spoelde huizen, wachtend tot zij door
een of ander bootje zouden worden
opgepikt
Mannen vormden levende kettingen
waarlangs vrouwen en kinderen in
veiligheid gebracht konden worden
terwijl steeds hoger de golven door
de straten spoelden, die de lichte
huisjes van- hun fundamenten scheur.
den en meevoerden in hun wilde
stroom.
Sirenegehuil was het eerste signaal,
dat de inwoners voor de losgebroken
ramp waarschuwde.
Ouders zagen machteloos toe
Honderden zochten een veilig heen
komen boven op de dijk, in afwach
ting van overbrenging naar Portland.
Honderden anderen echter bevonden
zich plotseling opgesloten in de ver
diepingen der huizen of op de daken.
De houten huizen dreven draaiend en
1. -«telend mee op de woeste stroom.
Ernst von Weizsacker_
beschermde Niels Bohr
Tijdens het proces tegen Hitler's
vroegere ambassadeur bij het Vati-
caan, Ernst v. Weizsacker, is gebleken,
dat hij in de oorlog meermalen heeft
geïntervenieerd teh behoeve van
Niels Bohr; de beroemde Deense
- i.oomdeskundige. Verder betoogde de
Nederlander Marees Oyens, dat
Von WeizSacker pogingén heeft ge
daan, vijfti-n Joodse leden van het
Concertgebouworkest te redden.
Vliegveld Welschap bij Eindho
ven zal binnenkort door de KLM in
geschakeld worden in het internatio
nale luchtverkeer.
Ouders moesten machteloos toezien,
hoe hun kinderen door het water van
hen werden weggesleurd. Een Rode-
Kruisman vertelde van een gezin, dat
in een auto zat en dat- als verlamd
scheen door de aanblik van het rol
lende water. Massa's jammerende
mensen liepen rond op de hogere
gronden agn de rand van het over
stroomde gebied, aan iedereen vra
gend naar vermiste familieleden.
Aantal doden eerst na
dagen bekend
Volgens een mededeling Van func
tionarissen is het een ramp van de
grootste afmetingen en zal het juiste
aantal doden eerst na dagen, mis
schien zelfs weken, bekend zijn.
De meeste slachtoffers vielen onder
kinderen, die in de zon aan het spelen
waren, toen de kokende golven 'de
drukke binnenstad binnensloegen, In
de tot rust gekomen zee, die thans be.
dekt wat eens Vanport was, zijn
scheepslieden aan de arbeid. Een be
manning haalde vijf lijken uit Óen,
kamer.
Volgens Gerald Wesselius, onderdi
recteur van het Rode Kruis in het
kustgebied van de Stille Oceaan, is
dit de grootste ramp in de geschiede
nis van dit kustgebied. Duizenden
redden hun leven door zwemmen, wa.
den, hardlopen en zich voorttrekken
langs een keten van mensen, doch
honderden werden overvallen, toen
de zwakke huizen als tenten samen-,
klapten. Velen werden in hun auto ver
rast en tallozen verdwenen in de gol
ven, nadat zij uit hun huizen waren
gesprongen, die van de fundamenten
los geraakt waren.
Nieuwe ramp voorkomen
Nog twee andere dijken zijn door
gebroken door de opstuwende golven
van de Columbia-rivier, nn in de na
bijheid van Woodland in de staat
Washington. De inwoners van de
streek waren tijdig gewaarschuwd en
de overheid denkt, dat zij een onder
komen hebben kunnen vinden voor de
overstroming. Door deze nieuwe dijk
breuken staan duizenden hectaren
bouwgrond onder water.
De rest blanco, ongeldig of niet uitgebracht
De officiële uilslagen van de Tsje
cho-Slowaakse verkiezingen zijn: 7
millioen 199.846 geldige stemmen,
waarvan het Nationale Front er zes
millioen 429.145 kreeg. Het aantal
blanco stemmen was 770.701. In Slo
wakije stemde 86 procent voor het
Nationale Front, 14 pet. blanco; in de
Tsjechische delen van het land 90 pet.
voor het Nat. Front en 10 pet. blanco.
Acht millioen personen hadden het
kiesrecht, zodat plm. 20 pet. van het
volk niet of blanco stemde.
Ministers tevreden
Verscheidene ministers, zowel com
munistische als socialistische en tot de
Katholieke Volkspartij behorende,
hebben verklaard voldaan te zijn over
het door de eenheidslijsten in he"t ge
hele land behaalde succes.
Zij wezen er allen op dat deze uit
slagen blijk geven van de politieke
rijpheid van het Tsjecho-Slowaakse
volk.
Tegenstanders van het nieuwe ré
gime echter beschouwen de 20 pet.
niet op de regering uitgebrachte
stemmen als een massale demonstratie
der oppositie.
Reeds 12.000 Tsjechen zouden
zijn uitgeweken
De 26 voormalige TsjechoïSlowaak.
se parlementsleden, die zich te Lon
den bevinden en die zich hebben sa
mengevoegd om te streven naar de
terugkeer van vrijheid en democra
tie in hun vaderland, hebben ver
klaard, dat than reeds 12.000 Tsjecho.
Slowaken naar het buitenland zijn uit
geweken.
De Tsjecho-Slowaakse pers-attaché
te Londen heeft het bericht tegenge
sproken, als zou Jan Massaryk van
plan zijn geweest, per vliegtuig naar
het buitenland te ontsnappen, om 'de
strijd voor een vrij Tsjecho-Slowakije
te leiden.
Kerken in Tsjecho-Slowakije
accoord met Nationaal Front
Na afloop van een conferentie der
Tsjecho-Slowaakse geestelijkheid in
Praag werd een communiqué uitge
geven, waarin werd verklaard, dat de
vertegenwoordigers van alle kerken
zich accoord hebben verklaard met de
kerkelijke politiek van het Nationale
Front.
Ultra modern seinwezen
voor Ned. Spoorwegen
Alkmaarse machinefabriek
maakt de toestellen
De Ned. Spoorwegen hebben plan-
nep om in de nabije toekomst radi
cale wijzigingen in het seinwezen aan
te brengen.
Daardoor zal Nederland naast Ame
rika de eerste plaats op dit gebied
innemen. Er komt een volledige elec-
trificatie van het seinwezen en de
"mechanische armseinen zullen worden
vervangen door lichtseinen. Eén man
zal in staat zijn om een heel emplace
ment met wissels en seinen te bedie
nen.
De Alkm. IJzer- en Metaalgieterij, in
samenwerking met de N.V. Philips is
bezig de benodigde toestellen te pro
duceren. 's-Hertogenbosch zal waar
schijnlijk het eerste station zijn, dat
met de nieuwe toestellen zal worden
uitgerust.
Voorts zijn de NS. van plan de ma
ximale snelheid der treinen tot 120
km op te voeren, 'dus tot het vooroor
logse peil. In de toekomst hoopt men
de snelheid nog tot 140 km per uur te
verhogen.
Criliek op Rijksbemiddelaars
Tijdens een bijeenkomst te Utrecht
van de afgevaardigden van de Ka
tholieke Grafische Bond werd hevige
critiek geleverd op het College 'van
Rijksbemiddaars. Er werd scherp gea
geerd tegen de „ondeskundigheid -en
de sociale onvoldragenheid van het
college".
Men sprak de vrees uit, dat indien
er geen wijziein? in samer.stelling en
beleid van het College wordt gebracht
„het ogenblik komt, dat de vakbewe
ging zich ernstig zal dienen te bera
den op de vraag, of zij zich niet daad
werkelijker tegen de uitspraken van
het ooilege zal moeten gaan verzetten"
David Ben Goerion, premier van
Israël heeft aangekondigd, dat sterke
larid- en luchtstrijdkrachten binnen
kort Jeruzalem zullen ontzetten.
Radio „Vrij Griekenland" heeft
een boodschap gericht aan de com
missie voor de rechten van dé mens
van de V.N., waarin o.m. gezegd wordt
dat 10.000 Grieken door de „koninklij
ke fascisten" gedood zijn en dat geen
enkel democratisch nieuwsblad is toe_
gelaten.
Spaak is Zondag weer op bezoek
geweest bij koning Leopold in Zwit
serland. Hij sprak twee maal met hem
en zal Vrijdag de ministerraad inlich
ten.
Britten zouden druk uitoefenen
op Arabische landen
(Reuter) - Volgens op Cyprus uit
Cairo binnengekomen Arabische be
richten hebben de Arabieren het voor
stel van de Veiligheidsraad om het
vuren in Palestina voor vier weken
te staken reeds aangenomen en zal
d^ie beslissing worden bekend ge
maakt op de vergadering van de Ara
bische Liga te Amman in Transjor-
danië.
Het enige Arabische voorbehoud zou
zijn, dat de Joden geen voordeel uit
de toestand trekken en dat tjjd wordt
gegeven om de strijdkrachten op de
hoogte te brengen.
De Egyptische premier heeft op een
persconferentie verklaard, dat het
voorstel van de Veiligheidsraad waar
schijnlijk zou worden aangenomen.
Persoonlijk was hij voorstander van
de wapenstilstand.
Tel Aviv bedreiqd
De Arabieren zouden thans van drie
kanten naar Tel Aviv oprukken en
hebben te Naharia, juist ten Zuiden
van de Libanese grens, de zee bereikt.
Er wordt hevig gevochten om het
belangrijke watervoorzieningsstation
van Ras el Ain, 19 km ten Oosten van
Tel Aviv, dat het water voor Jeruza
lem levert. Volgens voorlopige en on
bevestigde berichten van Arabische
zijde zijn hier 140 Joden gesneuveld.
De Joden waren er in geslaagd het
8'tation te veroveren, doch werden na
een Arabische tegenaanval verdreven.
Pressie of aandrang
Dé Britse onderminister van bui
tenlandse zaken, Mayhew, heeft Maan
dag in het parlement verklaard, dat
Engeland „er sterk op aandringt" bij
de Transjordaanse en andere Arabi
sche regeringen om de resolutie van
de Veiligheidsraad te aanvaarden.
Er zou Intusen in de Arabische we
reld enige verdeeldheid van mening
heersen over het al of niet aanvaarden
van het bevel van de Veiligheidsraad.
Naar van betrouwbare zijde te Cairo
werd vernomen, oefent Engela.id
„pressie" uit ten gunste van aanvaar
ding van het bevel.
Azzam Pasja, algemeen secretaris
van de Arabische Liga, heeft graaf
Bernadotte voor diens vertres uit
Cairo naar Haifa meegedeeld, dat hij
„verbaasd" was, dat de V.N. ♦.u*«*n-
beide komen om de Zionisten te red
den op een ogenblik, dat de A.abieren
bezig zijn de toestand militair mees
ter te worden.
Oude stad van Jeruzalem
brandt
Reuter verneemt van Britse militaire
zijde, "dat de «Arabieren de door hen
veroverde Joodse oude stad van Je
ruzalem in brand steken" als hygi 'ni-
scbe maatregel".
Dezelfde Britse bronnen deelden
mee, dat ruim duizend non-combat
tanten uk de oude stad naar Katamon
ten Z.W. van Jeruzalem geëvacueerd
zijn, terwijl honderdvijftig Joden aan
het Rode Kruis zijn overgedragen en
350 als gevangenen naar Transjorda-
nië zijn gevoerd.
Onder bescherming van bonde
den zwaar gewapende politie-agenten
is in het Koreaanse parlement de
„wedergeboorte van de republiek Ko
rea" afgekondigd. Een half uur later
waren reeds ten minste 21 persinen
gearresteerd wegens verspreiding van
pamfletten met èen aanval op de Te-
gering.
In Twente komt de laatste tijd
een grote sterfte onder biggen voor.
't Is geen ziekte: oorzaak is een te
eenzijdige voedering.
De plechtige herdenking van Memo.
rial Day op Margraten, het Ameri
kaanse goldatenkerkhof tijdens het
hijsen van de Amerikaanse en Neder
landse vlag.
Het Britse weekblad „Ca-
tholic Herald" publiceerde
een interview met generaal
Franco. Op vragen over een
mogelijk referendum over t
herstel van de monarchie
antwoordde de laatste fascis.
tische „leider" dat hij in
zulk een ernstige aangele
genheid nooit zou beslissen
zonder het volk te raadple
gen.
De caudillo verklaarde
voorts zeker te zijn van een
grote meerderheid, wanneer-
verkiezingen zouden worden
gehouden. Momenteel was hij
echter niet van plan tot ver
kiezingen over te gaan om
dat „een dergelijke maatre
gel een al te gunstige gele
genheid voor de communis
ten zou zijn".
Djokja in lastig parket
De Republikeinse minister van Bui
tenlandse Zaken, Hadji Agoes Salim,
verklaarde over de kwestie van be
trekkingen met Moskou: „Het is moei.
lijk de Nederlanders steeds maar weer
genoegdoening te schenken". Hij
voegde er aan toe, nog steeds niet
op de" hoogte te zijn van de feiten be
treffende de affaire-Soeripno, zulks
door de moeilijke verbindingen van
de Republiek met het baitenland,
waarvoor aldus de heer Salim
de tfed. blokkade verantwoordelijk is.
Hij zeide ook nog dat, indien er wer
kelijk een overeenkomst is gesloten
tussen Rusland en de Republiek, het
voor de Republikeinse regering moei_
lijk zal zijn, haar te ratificeren, ten
einde de sfeer rondom de onderhan
delingen met Nederland niet te ver
storen. Indien echter de erkenning
unilateraal van de Sovjet-Unie is uit
gegaan, zal zij ook moeilijk kunnen
worden geweigerd.
Verdediger van Van der Waals
stond terecht
Mr. J. E. van der Starp uit Rotter
dam, de raadsman van de intussen ter
doqd veroordeelde spion Van der
Waals, stond Maandag zelf in een ver
dachtebankje en wel dat van het Gel
rechtshof te Amsterdam. De arrondis
sementsrechtbank had heifl op 29 Jan.
j.1. voor éen brief uit Indonesië, die
•hij niet zelf had geschreven, maar die
hij had doorgezonden aan het week
blad „de Ochtendpost", wegens bele
diging in het openbaar van dr. Van
Mook tot f 300 subs. 30 dagen veroor
deeld. Dr. Van Mook werd in de brief^
van „giga^tiscfi landverraad" beschul
digd....
Verd. was in hoger beroep gegaan
omdat hem z.i. j»een blaam trof.
Ofwel de briefschrijver, ofwel de
hoofdredacteur was verantwoordelijk;
hijzelf immers had de brief slechts
doorgezonden. De proc. gen. ging niet
in op dit verweer; volgens hem schreef
„De Ochtendpost" opzettelijk in bele
digende vorm om de aandacht van het
publiek te trekken. Hij eiste bevesti
ging van het vonnis.
In Berlijn zullen 18.000 metro-,
bus. en tramemployé's een staking van
24 uur beginnen. Britse autoriteiten in
de stad staan sympathiek tegenover"
deze actie voor loonsverhoging en
meer voedsel maar verwachten er
geen nut van.
De eersie vier
De Verenigirg van Vrien
den van het Residentie-or
kest heeft de vier eerste
prijswinnaars van het mu
ziekconcours te Schevenin-
gen geëngaggeérd als solis
ten voor een extra-concert in
het gebouw van K. en W. op
Zaterdag 11 December a.s.
Op dit concert speelt het
residentie-orkest ol.v. Frits
Schuurman.
Ovatie voor Germaine
Devèze
Aan het einde van het Schevening-
se muziekfestival trad de winnares
van de vioolsectie, Germaine Devèze,
in het openbaar op met Tsjaikowsky's
eerste pianoconcert. Zij ontving een
geweldige ovatie.
Na afloop hiervan had de prijsuit
reiking plaats door de „nestor" der
Nederlandse componisten, Sem Dres-,
den, hoofd van de Jury.
