Ikmaafifer
Deens passagiersschip voor Jutlands
kust op mijn vermoedelijk 150 doden
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Wapens rusten in Palestina
5e Jaargang No f257
Zaterdag 12 Juni 1948
Uitgave voor de gelijknamige 8ticb"ag.
Verantw. redacteur J. v. Zoonen. Redactie
en administratie: Ridderstraat hoek Oude-
gracht. Tel 3967.
Filmproblemen
De ontwikkeling die de film in de
laatste vijf en twintig jaar heeft ver
toond ,is van zodanige betekenis, dat
de overheid in steeds sterker mate
haar bemoeiing op dit gebied zal moe.
ten doen gelden.
Wekelijks toch trekken honderddui
zenden Nederlanders naar de biosco
pen om daar enkele uren verstrooiing
te zoeken. En jammer genoeg heeft de
bemoeiing van de Ned. overheid zich
tot dusverre voor een groot gedeelte
bepaald tot het negatieve. Er is een
filmkeuringsdienst en in verschillende
plaatsen bestaat nog het instituut der
nakeuring.
Voor de rest interesseerde de over
heid zich voor het percentage, dat
aan vermakelijkheidsbelasting zou
kunnen worden geheven. Verder ging
de liefde niet.
Er is nu in ons land een commissie
ingesteld, de commissie Sassen, die
een rapport heeft .vervaardigd aan de
hand waarvan een wijziging van de
Bioscoopwet zal worden voorbereid
Het rapport van de commissie is nu
verschenen.
Wanneer de regering de conclusies
in dit rapport vervat, aanvaardt, is er
een mogelijkheid, dat het met de ver
vaardiging van Nederlandse films en
met de tot standkoming van een Ne
derlandse filmindustrie vlotter zal
gaan dan tot dusver
Volgens het rapport mag de over
heid niet afwachten of-de particuliere
industrie in de toekomst wellicht eens
enkele films zal gaan vervaardigen,
maar behoort zij steun te verlenen
aan de filmliga's en andere instellin
gen, die zich behalve met het ver
vaardigen _bezig houden met het
vertonen van culturele films met een
grote kunstwaarde
Vooral dit laatste schijnt ons van
groot belang. De toestand begint o»
dit gebied werkelijk hopeloos te wor.
den. Nieuwe Nederlandse films be.
boren tot de grote uitzonderingen. Ne_
derlandse speelfilms krijgen we zo
goed als nooit te zien, omdat de pro-
ductie niets bedroog*-
Af en toe is cr nog eens een herhaling
▼an de Jantjes of Suikerfrenle of Mc.
rijntje of wat dan ook, maar voor de
rest moet het publiek tevreden zijn
met films van buitenlandse origine.
En aangezien een zeer groot ge
deelte van het publiek geen talen
kan verstaan .zitten ze naarstig avon.
den lang de onderschriften te ontcij
feren, waardoor ,als er een werkelijk
goede film wordt vertoond, de schoon
heid voor een belangrijk deel verloren
gaat.
Er moet een Nederlandse filmindu
strie komen! Niet alleen dat er onder
de Nederlandse bevolking zelf een gro
t« belangstelling is voor Hollandse
films^.maar wij denken hierbij ook
aan het afzetgebied .dat goede Neder,
land se films zouden kunnen hebben in
bet Vlaams sprekende gedeelte van
België ,in de Zuid Afrikaanse Unie
en in Indonesië en de West.
Reeds té lang zijn we overstroomd
geworden met Hollywoodproducten,
die ons weliswaar sterren te zien ga
ven van grote schoonheid, maar die
ons voor de rest niets deden .de wei
nige goede films niet te na gesprokert
Wat Nederland nodig heeft, niet
alleen voor Nederland zelf maar ook
om de band 'tus. ?n de Nederlands
sprekenden in» de zo juist genoemde
landen te verstevigen is een goede Hol
landse filmcultuur. Onafhankelijkheid
is hier verre te verkiezen boven af
hankelijk zijn van wat de grote man
nen in de filmindustrie ons willen
voorzetten.
Indien de overheid de verhoogde
opbrengst van de vermakelijkheidsbe.
testing hiervoor zou aanwenden, zou
den we »n de goede richting gaan!
Extra—suiker voor inmaak
Voor de inmaak zal dit jaar weer
«en extra rantsoen suiker worden ver
strekt. In de bonnenlijst van 2 Juli
zal voor alle leeftijdgroepen een bon
bekend gemaakt worden voor 5C0 gr.
ouiker.
weerbericht
HETZELFDE WEERTYPE.
Droog weer, behoudens een kans
©p enkele verspreide onweersbuien,
voornamelijk in het Zuiden van het
land. Overdag zonnig en behalve langs
de Waddenzee warm weer. Zwakke
tót matige wind uit richtingen tussen
-Oost en Noord, doch in de namiddag
op vele plaatsen invallen van een
••koelere zeewind.
Honderden vochten in woelige zee
voor hun leven in vroege morgen
Het 1.668 ton metende Deense pasagiersschip „Kjobenhavn" is ter
hoogte van de Oostkust, van Jutland gisterochtend vroeg op een mijn
gelopen en gezonken. Vijftig ziekenauto's en een aantal dokters en ver-
pleegsters werden naar de kustplaats Hals gedirigeerd om de slachtof
fers op te nemen. Het schip zonk 24 km nit de kust, binnen tien mi
nuten. Ondanks de beperkte tijd was bet mogelijk twee boten nit te
zetten. Er waren 350 mensen aan b oord en reeds direct werd gevreesd,
dat verscheidene hunner om het le ven waren gekomen.
Tientallen vaartuigen begaven zich naar de plaats van het ongeluk en
ook vliegtuigen namen deel aan d e reddingspogingen.
Denemarken rouwt
Een grote menigte vrienden en fa
milieleden van passagiers en beman_
ning verzamelde zich terstond voor
de kantoren van de rederij. Meege
deeld kon slechts worden, dat nog
geen namen en geen aantal der slacht
offers bekend was,.
In de havens van Kopenhagen en
Aalborg hing van alle schepen de
vlag halfstok
In Kopenhagen werden alle theaters
bioscopen'en enkele andere vermake.
lijkheden gesloten.
AFP meldde van Radio Kopenhagen
te hebben vernomen ,dat er tot dus
ver 225 slachtoffers zyn. Het meren
deel der geredden was in nachtkledij.
De reddingspogingen worden voortge
zet en vliegtuigen werpen reddings
boeien boven de plaats van de ramp
uit. Extra treinen en vliegtuigen wer.
den ter beschikking van familieleden
van passagiers-en bemanning gesteld.
Drama in vroege ochtend
De uitgeputte overlevenden deden
ontstellende verhalen over de ramp,
-Ji). Dinl»-
sliepen zij, toen de ramp zich voltrok.
Een koopman uit Aalborg vertelde, dat
er aan boord een paniek uitbrak, zo
dra men besefte ,dat het schip zinken,
de was. Mannen en vrouwen sprongen
gedeeltelijk ontkleed ,te water. Fa-
milieleden werden in de ruwe zee van
elkaar gescheiden.
OVERWINNING VAN VAN SWOL
EN RINKEL
De Davis-cup•wedstrijd Engeland
Nederland heeft ons land nog geen
succes gebracht. Zowel Van Swol als
Van Meegeren verloren hun eerste
partijen. Hierdoor is de kans op een
Nederlandse overwinning vrijwel ver.
vlogen daar van Meegeren zijn 2de
enkelspel tegen de Engelse kampioen
Mottram wel niet in een overwinning
zal kunnen omzetten. Het spelen op
een grasbaan was voor onze spelers,
die dit niet gewend zijn, zeer moeilijk
ook omdat deze zo glad was.
Het dubbelspel op de tweede dag van
de Davis-cup-wedstrijd Engeland
Nederland werd een Nederlandse
overwinning.
Van Swol en Rinkel versloegen het
Engelse paan Mottram en Paish met
6—3, 5-I7, 6—2, 1—6. 6—4. De stand is
nu 2—1 voor Engeland.
Tot besluit van ztfn tocht naar de
Achterhoek heeft Z.K.H. Prins Bern-
hard Donderdagavond laat deelgeno
men aan een boerenbruiloft. Volko
men onverwacht voor de bruilofts
gasten verscheen de Prins plotseling
in de grote deel van de boerderij
van boer Veltkamp bij Lochem, wiens
zoon Hendrik Jan die dag in bc<
huwelijk was getreden met Jantje
Tuiters Exel.
Z.K.H. Prins Bcrnhard in gesprek
met het bruidspaar.
Een officier van het eerste schip
met overlevenden, dat de kust bereik,
te ,zei dat honderd mensen na de
ramp in ruwe zee voor hun leven
vochten. Toen zijn schip op de plaats
van de "explosie aankwam, was de
Kjobenhavn reeds gezonken.
In de nam: "dag zochten vliegtuigen
nog steeds naar drijvende lichamen .In
Aalborg ston<? alle werk stil, daar de
werkgevers alle personeel naar huis
gezonden hadden. In hotels, zieken
huizen en geïmproviseerde eerste-
hulpposten kwamen de overlevenden
van de ramp tot rust.
Alle opvarenden van de Kjobenhavn
waren, naar men meent te weten, van
Scandinavische nationaliteit. Deense
marine-deskundigen zijn begonnen met
een onderzoek naar de v -aarop
de mijn met het schip in aanraking
ig gekomen. Volgens officieuze rap
porten zou het een magnetische mijn
betreffen van een gedurende de twee
de wereldoorlog veelvuldig gebruikt
type
Volgens d laatste berichten worden
nog f50 personen vermist. Duikers zijn
op het wrak aan het werk om de lij
ken, die zich nog in het schip zouden
kunnen bevinden, naar de oppervlak,
te te brengen.
„Voor ons een politieke overwinning"
zegt Joods Bureau
De brug bij de Haagse Schouw, t e*r belangrijk knooppunt in de ver
keersweg Amsterdam-Den Haag, fa in reparatie. Uk de richting Amster
dam gaat het verkeer over een noodbrug, die over de eigenlijke brug
heen gelegd te. In de andere richting moet via Leiden gereden worden.
Neder lands-Russische
handelsovereenkomst
Te Moskou is een handelsovereen
komst tussen de Sovjet-Unie en Ne
derland geparafeerd, welke voorziet in
een uitwisseling van goederen.
Gedurende twee maanden is door
een Nederlandse missie te Moskou on.
derbandeld.
Een Nederlandse woordvoerder ver
klaarde, dat beide partijen zeer tevre
den waren. Hij deed geen verdere me
dedelingen.
Twee doodvonnissen
n. a. v. Poespetri-incident
Het militair gerechtshof te Boedapest
heeft de zaak behandeld tegen zes
personen, die als verantwoordelijk
werden beschouwd voor het in het
Hongaarse dorp Poespetri voorgeval
len schoolincident, waarbij een politie
man werd gedood.
Zekere Miklós Karalyfalvi, die voor
de moord op de politieman aanspra
kelijk gesteld wordt, is tot de strop
veroordeeld, evenals de pastoor van
het dorp Johan Asztalos, die als de
aanstichter van de moord wordt be
schouwd.
Vier anderen werden veroordeeld tot
gevangenisstraffen, variërende van
levenslang tot tien jaar.
GOUVERNEUR KASTEEL TREEDT
IN JULI AF
Gouverneur Kasteel van Curacao heeft
de Staten medegedeeld ,dat dc Ned.
regering hem een functie in de bui
tenlandse dienst heeft aangeboden en
dat hij daarom zal verzoeken in Juli
van zijn ambt als gouverneur onthe
ven te worden.
De Betuwe waarschuwt:
Er is groot verschil tussen
kersen en kersen
Van de Zijde der Betuwse kersen-
kwekers wijst men er op, dat er een
groot verschil bestaat tussen Betuwse
Meikersen en kersen afkomstig uit
andere delen van ons land of uit Bel
gië. Het vorige jaar werden honderden
kilo's kersen als zogenaamde Betuwse
kersen verkocht.
Hoewel soms goedkoper dan de echte
Betuwse kers waren ze meestal duur
der dan andere soorten en de kwali
teit was inferieur.
De Betuwe acht het dienstig het
publiek aan te raden uitsluitend bij
bonafide handelaren, tegen de vastge
stelde prijzen te kopen, opdat men
niet met zogenaamde „gemengde ker
sen" bedrogen wordt.
In Palestina rusten thans de wapens
Voor de tijdsduur van ten minste vier
weken en Bernadotte zal alles in
het werk stellen om er een „voor.
goed" van te maken zwygt het oor
logsgeweld in het Heilige Land:
Het Joods Bureau verklaarde, dat het
besluit van de Arabieren om de wa
penstilstand te aanvaarden, een poli
tieke overwinning betekent voor de
Joden. De grenzen va nlsraël ,op en
kele onbetekenente uitzonderingen
na, waren intact
Kapitein David Willingham en zes
andere Amerikaanse marine-ofifcieren
zijn als eerste waarnemers voor het
bestand in Palestina aangekomen. Het
volledig contingent waarnemers zal
binnen enkele dagen op zijn post zijn.
j Laatste Joodse successen
Een Joods legercommuniqué gaf
nog een overzicht van de laatste ge
vechten voor het bestand. Boven Da-
mascus waren drie ton bommen afge
worpen. Verder worden „belangrijke
successen" gemeld op de weg van Tel
Aviv naar Jeruzalem, waarvan de de
tails later zouden worden bekend ge
maakt
be Intern. Vakbond vopr de Dames-
confectie, die al tweehonderd twintig
duizend dollar geschonken had aan de
Haganah, heeft thans, naar uit New-
York wordt gemeld, besloten de staat
Israël een millioen dollar te lenen.
Joods opperbevelhebber
gesneuveld
Een woordvoerder van de staat Is
raël heeft medegedeeld, dat David
Marcus, de opperbevelhebber van
Jeruzalem, Donderdagavond op zijn
poat in de heuvelen van Jeruzalem
Jhnpenytde de
v«er voor de bevolking van Jeruza
lem". Mhrcus diende in de tweede
wereld««rlog als kolonel in het Ame
rikaanse leger.
In Jordaan-dal woedde nog
hevige strijd
Een weerdveerder van de Joodse
regering heeft te Tel Aviv verklaard,
dat er twaalf uur na het ingaan van
de wapenstilstand nog een hevige
strijd woedde in het Jordaan-dal, ten
Zuiden van het meer van Tiberias.
rondom Misjmar Hayarden en Jisnr
NOG EEN KINK IN DE KABEL
Abdoel Rahman Azzam Pasja, de
secretaris-generaal van de Arabische
Liga en Arabisch vertegenwoordiger
te Caïro, heeft stappen gedaan bij
graaf Foulke Bernadotte, in verband
met beweerde schendingen van hét
bestand in Palestina door Joodse
strijdkrachten. Azzam Pasja, dreigde
dat de Arabieren het bestand zouden
gaan ignoreren naar aanleiding van
deze beweerde bestandsschendingen.
Regering Malan stelde politieke
delinquenten op vrije voeten
Verlies lijst
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen in de afgelopen week
de navolgende verliezen zijn gerappor
teerd:
Kon. Landmacht: Sold. P. van den
Berg, afkomstig uit Bergen (NH), ge_
s.ieuveld 29 Mei 1948.
K.N.I.L.M.: Sóend cav. 2e kl. KI.
Qesman uit Ned. Indië, gesneuveld 16.
April 1948.
Kon. Marine: geen verliezen.
„Zuid-Afuka moet vrij van
druk der oorlogsjaren"
De nieuwe nationalistische regering
van Zuid-Jtfrika zal onmiddellijk 5
politieke gevangenen, veroordeeld we
gens verraad of sabotage gedurende
de oorlog, op vrij voeten stellen, aldus
heeft de minister van justitie Swart,
medegedeeld. Onder hen .bevindt zich
Sydney R. Liebrandt, die in 1947 door
een bijzondere rechtbank ter dood
veroordeeld werd en later levenslang
kreeg. Hij landde in Zuid-West Afrika
in een Duitse onderzeeboot. Twee stu.
denten J. D. Visser en H. S. van Blerk,
die verantwoordelijk worden gesteld
voor het opblazen van een postkan
toor in 1942 en voor de dood van een
Europeaan, zullen eveneens worden
vrijgelaten. De doodvonnissen werden
veranderd in levenslange gevangenis^
straffen.
Ook twee verraders vrij
In zijn verklaring zegt minister Swart
dat het besluit is voortgekomen uil
het „diepgevoelde verlangen van dé
nieuwe regering om burgers van de
Unie te bevrijden van ile druk van de
oorlogsjaren en te pogen een einde te
maken aan alle daaruit voortvloeiende
verbittering".
De twee anderen, die vrijgelaten
worden, zijn J. A. Strauss en m. J.
Bnat Yacof, zo zeide hy, tot laat In
de avond.
De chef van de operaties van Is_
raël's leger verklaarde tegenover de
pers, dat de Zuid-Afrikaanse verte
genwoordiger der VN, John Reedman
een aanval van het Arabische legioen
op Kfar Ana in Ik - gebied van Lyd_
da aanschouwde. ven uur na he^
ingaan van het bestand. De strijd In
dit gebied werd door hemiddeling
van Reedman gestaakt.
Trygve Lie zou wel
kleine politiemacht
willen vormen
Trygve Lie heeft zich voorstander
verklaard van het instellen van een
kleine politiestrijdkracht der VN om
de beslissingen van de Veiligheidsraad
kracht by te zetten. Geen enkel tot
nu toe door de raad behandeld geval
had een grote politiestrydk.-acht ver
eist indien er een kleine aanwezig
was geweest.
Volgens artikel 43 moeten alle le
den der VN wapens en manschappen
voor een dergelijke macht leveren.
Trygve Lie drong er op aan, dat een
commissie moest trachten uit de im
passe te geraken om voor dit vraag
stuk een oplossing te vinden. De te
genwoordige moeilijkheden -den
dan spoedig overwonnen \v
Een begin zou nu gemaakt •i.nmii
worden door het instellen, van een
kleine „bewakingsmacht", gescheiden
van een strijdmacht.
Lie was er zich van bewuft, dat het
vertrouwen in de VN geschokt was.
Veranderingen in het handvest kon
den op zich zelf geen oplossing bren
gen in het principiële geschil tussen
de Sowjet-Unie en Amerika, noch in
vallen en daarmee zou de hoop ver
dwijnen, dat een derde wereldoorlog
voorkomen zou worden.
Enorme brand teisterde
A.T.O.-wagenpark
Gisteravond is een geweldige brand
uitgebroken in de loods „San Fransis-
co" van de Holland Amerika lijn, gele
gen langs de Zuidzijde van de Rijnha
ven te Rotterdam. Wagens van de
ATO die daar haar garage voor de
Praagdienst heeft, gingen geheel in
vlammen op en een grote hoeveelheid
benzine en olie ging verloren. De
brandweer, die met veel materiaal
aanwezig was ook drijvende spuiten
namen aan het blussingswerk deel
heeft met meer dan 20 stralen en met
schuimblussers het vuur bestreden.
Na twee uur was men de brand in
zoverre meester, dat met de nablus
sing kon worden begonnen.
De oorzaak van de brand is onbe
kend. Mogelijk wordt geacht, dat ie
mand tegen het strenge verbod in
gerookt heeft en een eindje sigaret
achteloos heeft weggeworpen.
Pienaar, veroordeeld wegens verraad
Zij leenden zich voor het voeren van
Duitse propaganda via de Duitse om
roep te Berlijn. Beiden waren zij ver
oordeeld tot 3 jaar gevangenisstraf
met dwangarbeid.
Poolse beschuldiging aan
't adres van Engeland
De Poolse regering heeft de Britse
bezettingsautoriteiten ervan beschul
digd, de terugkeer van de Poolse kin_
deren, die "tijdens de oorlog naar
Duitsland zijn weggevoerd, tegen te
werken.
Volgens officiële ramingen van Poolse
zijde zijn van de 200.000 naar Duits
land weggevoerde kinderen uit de
Sovjet-zóne reeds 20.000 naar hun va
derland teruggekeerd, doch slechts
6000 uit de Westerse zöües.
De woordvoerder van de Poolse re
gering. generaal Victor Grosz, ver
klaarde, dat deze kwestie geen be
trekking heeft op de Franse en Ame
rikaanse zones.
Naar wij vernemen, zullen de Fores.
ters-veteranen binnenkort de strijd
gaan aanbinden met de brandweer
mannen. Als deze met de bal even
goed kunnen omgaan als met de spuit
dan staat de Foresters een zware
strijd te wachten.
Dronkaards raken
hun auto kwijt...
Voor dronken autobestuur
ders heeft de ambtenaar van
het O.M. bij het kantonge
recht in het arrondissement
Breda, mr. Van Mierlo, een
zeer straffe maatregel aan
gekondigd, Hij deelde in een
requisitoir tegen een autobe
stuurder, die in dronken toe
stand een verkeerspaal te
Breda omver reed, me# dat
hij de politie in het hele ar
rondissement opdracht heeft
gegeven in het vervolg mo
torrijtuigen, bestuurd door
dronken lieden, direct in be
slag te nemen.
„In ernstige gevallen zal
ik vernietiging van de mo
torrijtuigen eisen", zei mr.
Van Mierlo.
MR. DR. BUISKOOL WEER
IN ONS LAND
Gistermiddag arriveerde uit Surina
me op Schiphol mr. dr J A. E. Buis
kool.
De heer Buiskool, die vergezeld werd
door zijn echtgenote, is lid van de re
dactie-commissie der ronde-tafelconfe-
rentie en komt hier ter voorbereiding
van de tweede phase van deze
conferentie.