&cAcwa£
paarl van Kennemerland
Schoorl is
mooi I
Herinneringsmedaille
Jubileum-Jaarbeurs
Dames
f@»H°
Oude Wesifriese kamer in Hoogwoud
bleef eeuwen bewaard
Blinkend is het witte zand, wijd de
duinenrij, wijder nog de blauwe zee
Er is veel werk verzet om de duinen
„onder de knie" te krijgen
En als er dan een parel is, wel, dan ligt die hier, glanzend in de zo.
merzon.
"Blinkend is het witte zand, wijd is hier de duinenrij, wijder nog de
blauwe zee. Over de heide ligt een paarse gloed, zilver is het berken.
hout en groen de dennen op het heuvelland.
Niets is er, wat de rust van die meeuw zal verstoren de wulp niet,
die er jodelt, niet de leeuwerik, die ten hemel stijgt, de zee niet, die
hij hoort ruisen ,niet de wind, die er het zand opstuift.
Hij wendt zijn kop en blijft er in het grauwe helmenvlak.
En hier moet dan die parel zijn, de schoonste in een lange rij, van
duinen in het kustgebied.
Schoorl, zo heeft men haar genoemd, de mooiste in het Kennemerland
en zie hoe zij aan onze voeten ligt.
Dertig jaren van een
mensenleven
Als boswachter Jansen hier op een
duintop staat, dan kan hij zien liggen,
dertig jaar van zijn leven, dertig ja
ren van moeizame arbeid voor het
Staatsbosbeheer; de dennen en de
helmstruiken, de esdoorn en de eiken,
zij kunnen U zeggen dat er veel is tot
stand gebracht.
Zand was het vroeger, hoge bergen
van blinkend wit zand, dat verstoof,
van de ene plek naar de andere, een
uitgestrekte woestenij, waar geen
sprietje kon gedijen.
En eer het was, het prachtige natuur,
reservaat van nu, moesten er man
nen komen, die het aandurfden, de
kalk arme bodem met bomen te be
planten en 'dié mannen zgn gekomen.
De eerste vaste - 9tap in het mulle
zand werd ge^et door de landbouw,
econoom dr. Staring, het was om
streeks 1865, en hij bracht -er de ge
wone, grove den en hij nam proe
ven met de Oostenrijkse en de Cor.
sicaanse dennen.
Geen geld
Ach, natuurlijk ging het niec een
tweedrie, natuurlijk waren er tegen
slagen en het zal dr .Staring hebben
Verdroten, dat de regering geen geld
meer voor zijn arbeid beschikbaar
vilde stellen.
En het werk lag stil tot 1894, toen
kwam de Heidemaatschappij en vijf
jaar later het Staatsbosbeheer en toen,
ja, tenslotte kwam boswachter Jan
sen
Onafgebroken is men doorgegaan.
Tegen deze en gindse duinenrij wer
den <je kleine boompjes uitgezet, daar
groeiden zy in de loop der jaren tot
hoge, dichte bossen. Hier kwamen de
sparren, daar, in de dalen en lage ge
deelten de eiken en esdoorns. Want
ook het loofho it wordt niet vergeten,
een grote verscheidenheid,, da1: is ons
ideaal, zo zeiden de mannen van
Staatsbosbeheer..
Hoera, we zijn er dat roepen zij
nog niet, het werk ia nog niet af, er
moet nog wat verbeterd worden, het
herstel van de oorlogsschade wacht,
dat ligt voor de hand.
Panorama
Maar kom eens mee,- die steile weg
hier op en loop eens naar die hoge top
We zijn er ntt. wel vier en vijftig me
ter hoog en kijk r- om TT heen.
Vlak voor U, in de diepte, rode da
ken van haast verscholen huisjes, ver
der is het effen groene weideland
met hooiers en ;met karren, wegen en
sloten als een zilver lint en dorpen,
zoals Schoorldam, Warmenhuizen en
de Langend i.'k, verrijzen uit de verte.
En links en rechts en achter U,
daar liggen al de duinen en de bos
sen. Van grens tot grens, dat zijn hier
Camperduin en Bergen, strekt het he
le gebied van Staatsbosbeheer
1830 ha. zich uit.
Daar ligt de donkerroene dennen,
deken, ginds is een streep van de zee.
een enkele berk, een grote vlakte,
met een paarse gloed van de hei
Sparrenbomen, eikenbos en zandver
stuiving, blinkend in het zonnelicht.,
wat wilt gij wensen, wat zoekt gU In
Uw land?
De Veluwc, Limburg of Brabant?
West-Duitsers krijgen voor
lopig niet meer voedsel
Do militaire gouverneur der V.S
in Duitsland, generaal Clay, heeft me
degedeeld, dat de nieuwe voedselrant
soenen in de Amerikaanse zone, die
op 1655 calorieën per dag gebracht
zouden worden, niet per 1 Juni kon
den ingaan wegens „distributie-moei-
Igkheden". Het zou zelfs moeilijk zijn
om het huidige kleine vleesrantsoen
voor de volgende periode te handha
ven als gevolg van „het wereldtekort"
Indien zekere beloften verwezenlijkt
Worden zou het rantsoen spoedig weer
op het oude peil gebracht kunnen
worden. Overigens verklaarde Clay,
dat Duitslands voedseltoestand „be
ter was dan ooit tevoren in de be
zettingsjaren".
Kent gü de omgeving, wist U van
dit alles af?
Maar wij laten U verder lopen, de
wigen zijn goed en U vindt hier de
weg.
Tevredenheid
Het is een groot gezelschap, dat ons
wacht in hotel van der Garde. We
ontmoeten er het bestuur van de
Schoorlse Vereniging voor Vreemde
lingen Verkeer „NrcLKennemerland".
die ons uitnodigde voor een excursie
door de prachtige omgeving. We tref
fen er ook de burgemeester van
Schoorl, mr. C. A. J. Jochems, de wet
houder en de secretaris, de voorzit,
ter van de Federatie van VW's be
noorden het Noordzeekanaal, de heer
Dinkelberg en niet te vergeten, bos
wachter Jansen en zijn collega StoeL.
horst.
Dadelijk gaan wij de duinen in en
wie kunnen ons beter leiden, dan de
laatste twee?
Eerst luisteren we naar de voorzit
ter van de plaatselijke VW, de heer
M. W. van de Garde Jr., die ons iets
van de geschiedenis vertelt van het
Staatsbosbeheer en ons mededeelt,
wat tfoor goede resultaten er in de
loop der jaren bereikt zijn. In dit vel
band noemt hij de beharde wegen en
paden, die het duinreservaat door.
kruisen.
Burgemeester is ook al best te spre
ken over de mooie omgeving van zijn
dorp en over het prachtige werk, wa^
er door het Staatsbosbeheer is ver
richt. Hij wijst op het fietspad van
Bergen over Schoorl, door het duin
naar Camperduin, een pad, dat juist
een week geleden gereed gekomen is
en dat de gemeente maar liefst f 57 000
kostte. Boswachter Jansen schetst ons
de grote betekenis van de duinen en
hij vertelt ons van de schrale bodem,
van de flora en fauna, van de duin
vorming, van het moeizame werk van
dr. Staring, van hun eigen moeilijkhe
den, van hun eigen idealen, van de
Duitsers, die zoveel kwaad deden,
maar onbewust een moois gelegen
heid schiepen om nu de paden en we
gen met puin te verharden.
Werk, dat groeit
Even later gaan wij met de bos.
wachters Jansen en Stoelhorst door de
prachtige streek, we wandelen over
paden en duinen, door bossen met den
nen, lange vroegere vennen met hei.
Hier staan oude eikenstruiken, daar
is weer een jonge boom, ginds stond
vroeger water, men reed er op schaat
sen in de winter. Het is nu droog en
dor, nu zijn er plekken met hei en
met helm. De pompen van de water
leiding eisten hun deel en het water
zakte op het laagste peil.
In het Noorden bij de zee liggen
de wijde duinen en velden, naar het
Oosten, daar zien we het bos, in het
Zuicen is meer loofhout, we kijken
waar Jansen en Stoelhorst ons wijzen.
Overal zien zij hun werk groeien,
zij hebben de duinen in hun macht,
zij en hun helpers maakten, wat wij
daar zien liggen: de parel van het
Kennemerland.
En morgen zult gü haar zien glan
zen!
fN
VOOR ONZE
De Raad van Beheer van de Ko
ninklijke Nederlandsche Jaarbeurs
zal ter herinnering aan de 50ste (Ju
bileum)-Jaarbeurs, welke van 615
April j.L werd gehouden, aan de
deelnemers een fraaie bronzen herin
neringsmedaille uitreiken, welke naar
een relief van de beeldhouwer Pieter
d'Hont door Cornelis Begeer, Utrecht
Is gegoten.
Hierop zijn twee figuren afgebeeld.
Een van hen draagt de Mercuriusstaf
en stelt de Handel voor, de ander
draagt het raderwerk en symboliseert
de Industrie. Tezamen heffen zij het
bekende jaarbeursembleem, t.w. de u
met daarop rustend de Mercuriushoed
waar het getal 50 op is aangebracht,
boven een volle korenschoof, het zin
nebeeld voor de Landbouw, die, ge
lijk bekend, eveneens een belangrijke
plaats op de Jaarbeurs inneemt.
Toen de eedactie van dit blad
tot mij het verzoek richtte, om ie
dere week een hoekje te vullen
over de mode en haar perikelen,
heb ik gevraagd om dit nog eens
te mogen overdenken, want men
zegt wel eens te gauw „ja". Want
wat is er eigenlijk zo wispelturig
als de modeWat de ene keer als
juist wordt gekenmerkt, loopt de
kans een volgende maal gerang
schikt te worden onder de rubriek
ouderivets. Toch heb ik besloten
om het verzoek in te willigen en
daarom is dit bedoeld als inleiding
voor de korte besprekingen, die
ik voor deze rubriek in de toe
komst wil houden. Wij zulten niet
alleen de damesmode onder de
loupe nemen, maar willen het aan
gename met het nuttige combine
ren.
In deze tijd van schaarste zijn
er reeds vele dames toe overge
gaan zelf hun kleding en die i-an
hun kinderen te nu. ken, maar ze
hebben vooral in het begin graag
eens raad.
Wanneer U misschien een mo
de/ van een vacantie-jurkje. een
strandpakje. een blouse voor Uw
zoontje of iets dergelijks In dit
blad besproken wilt zien. schrijft
U ons dan gerust, en wij zullen
<p deze plaats gaarne aan Uw
ertangens voldoen. Tevens zul
len wij U in de gelegenheid stel
len van de besproken modellen
patronen te bestellen in diverse
maten. Wij hopen, dat op deze
manier de rubriek groeien mag
tot een hele pagina: (Gaat het
niet altijd zo met de vrouwen?
Geef ze één vinger, maar pas of
voor Je hand. Die pagina ligt nog
in het verschiet van ruimere pa
pier-toewijzingen! Een mannelijk
lid van de Red.). Voor het ech
ter zovc is zullen wij eerst aan
de verlangens van vele dames
voldoer. het bij het kleding
probleem houden.
Reeds de volgende week zullen
wij de eerste vragen beantwoor
den. U kunt Uw brieven zenden
onder motto „Voor de Vrouw",
aan Red. Noord-Holt. Pers '45.
Landbottwsfraaf. Scha gen.
ZONDAG 13 JUNI 1948
Hilversum I 301 m. 8.00 Nieuws;
8.30 Lezing over natuurschoon; 8.40
Ensemble Intermezzo; 9.15 Men vraagt
en wij draaien; 9.45 Geestelijk leven;
10.10 ClavecymbeL.recital; 10.40 Voor
dracht; 11.00 Zondagochtendconcert;
12.00 Gram. muziek; 12.30 Zondags
club; 12.40 Mannenkoor; 13.00 Nieuws
13.50 De Spoorwegen spreken; 14.05
Boekenhalfuur; 14.30 Utrechts Stede
lijk orkest; 15.45 Filmpraatje; 16.00
The Skymasters; 16.30 Sport; 17.00
De Krekels; 17.30 Ome Keesje; 18.00
19.00 Studiodienst; 20.00 Nieuws; 20.11
Waltztime; *20.45 „Villa Rosa", vervolg
hoorspel; 21.20 Ensemble „De Speel
doos; 21.45 Hersengymnastiek; 22.15
Kamerorkest; 20.30 Nieuws;
Hilversum n 415 m. 8.00 Nieuws;
8.30 Hoogmis; 9.30 Muziek voor strijk-
Westfrieslands schoonheid
In de slede Hoogwoud 'loen handel en
scheepvaad voornaams Ie middelen
van heslaan waren
We zitten in de „opstal" van een
oude boer<ler(j aan de Gouw in de
gemeente Hoogwoud. Tegenover ons
zit' wethouder Glas. De regen klet
tert tegen de ruiten en de wind
huilt kreunend door de spanten van
het oude huis. Oud, maar degeiyk.
Huis en eigenaar passen b(j el
kaar. Degelijk. Solide.
Wie wethouder Glas zo een en an
der hoort vertellen over de geschie
denis van het huis en z\jn geslacht,
voelt, dat huis en man 't oude West
friesland symboliseren.
We zyn hier o»p oude, we zouden
haast zeggen: historische grond. De
gemeente Hoogwoud is mede één
van de oudste gemeenten in West
Friesland. Burgemeester Breebaart
vertelde ons er een en ander van,
toen we eerst even bij hem aan
stapten om ons over het bezoek aan
de merkwaardige Westfriese kamer,
die zich in één van de boerderijen
in zijn gemeente moest bevinden, te
oriënteren.
En al ras kwam de burgemeester
aandragen met prachtige foto's van
de kamer en van andere schouwen,
zodat onze verwachtingen hoog ge
spannen waren, toen we de regen
trotseerden, van de burgemeester af
scheid namen en een kwartiertje la
ter bij wethouder Glas zaten.
„De Postgalei"
Wie aandachtig om zioh heen ziet
en deze boerderij met omgeving be
schouwt, valt het direct op, dat dit
huis een historie moet hebben. Niet
dat de bouw zo merkwaardig is.
Integendeel. Er valt geen bepaalde
bouwstijl te ontdekken. Daarvoor is
het in de loop der eeuwen al té dik
wijls verbouwd en gerepareerd. Maar
als men in het mel-khok een walvis
kaak ziet staan, terwijl in de gevel
een gevelsteen is aangebracht, waar
op een schip is afgebeeld met het
jaartal 1651, dan beseft men, dat
er tussen die twee dingen verband
moet bestaan.
En dan verdiepen we ons in de
historie eri herinneren ons, dat en
kele eeuwen geleden deze contreien
niet alleen leefden van de landbouw
en veeteelt, maar dat de nabij gele
gen plaats Aartswoud een zeehaven
was, waarvan de schepen de Oost
zee bevoeren en nóg verderop gin
gen, ter walvisvaart.
De heer Glas vertelde ons er een
en ander van. Hoe Jan Winkel, eige
naar van de Postgalei, met zijn sche
pen handel dreef op de Oostzee en
hoe hij tenslotte op de Noordzee
schipbreuk leed en nu nog te Wyk
aan Zee begraven ligt.
Familieleden hebben later een
boerderij gebouwd in Sijbekarspel en
aan deze boerderjj de naam gege
ven van het sohip uit de gevelsteen.
De Postgalei.
Wie zich meer interesseert voor
de historie van de dorpen Aarts
woud en Hoogwoud, raden we sterk
aan de lectuur te lezen, die door de
heer P. Bossen hierover is gesohre-
ven.
Glas en Zijp
Wie dit doet zal in deze kronieken
telkens weer de namen tegenkomen
van de families Glas en Zijp, die een
belangrijke rol hebben gespeeld in
de. geschiedenis van Hoogwoud. De
ze families, nauw aan elkaar ver
want, hebben sinds eeuwen op dehem omstreeks zeventien-honderd
oude boerderij gewoond en de tegen
woordige bewoners heten allebei
Glas van zich zelf en zijn in de verte
aan elkaar geparenteerd.
Eén bewoner van het huis, de heer
Pijper, is nog burgemeester geweest
van de stede Hoogwoud. Terwijl de
blauwe rookslierten door het vertrek
dwarrelen vertelt de heer Glas ons
uit de geschiedenis. De boerderij is
niet de hoofdbron van inkomsten
van de vroegere bewoners geweest.
De inrichting van de beroemde
Westfriese kamer, waar we u straks
over vertellen, is daarvoor veel te
kostbaar geweest.
Het hoofdberoep van de vroegere
bewoners was ongetwijfeld de scheep
vaart en de handel.
Zo worden we langzamerhand
voorbereid op de kamer, die niet
meer volkomen de oudheden bevat,
die er oorspronkelijk in waren. Door
geldgebrek is een deel der porce-
leinen borden niet in het bezit der
familie gebleven.
Eindelijk was het dan zo ver ge
komen, dat we ons verstoutten, de
vraag te stellen of we de kamer
moohten binnentreden.
We zjjn er een ogenblik stil van
geworden, toen we de pracht van
deze kamer zagen. De wanden en
deuren van kasten en bedsteden ztfn
van een prachtige, waarschijnlijk In
dische houtsoort, mooi gevlamd en
warmbruin gelakt, met houtsnijwerk
versierd. Langs de wanden een in
springende rand, waarop een rij van
borden, gedeeltelijk in oud-Delfts-
porcelein is een lust Voor de ogen.
In de wand tegenover het raam
de enorme schouw de beroemde ou
de Westfriese glazenkastjes, waarin
onze voorouders hun mooiste spullen
bewaarden.
En de kastjes waren hier gevuld!
Niet met moderne snuisterijen, die
absoluut zouden hebben misstaan,
maar met prachtige oude serviezen.
Links een servies met fijne hand
beschilderde kopjes en schotels, met
de voorstelling van ruiterfiguren en
rechts een. oud blauw porceleinen ser
vies. Het oudste servies schatte de
heer Glas op een kleine honderd vijf
tig jaar, terwijl de kamer volgens
vijftig zou zijn ingericht tot wa*
nu is.
Deze kamer Is nog steeds in ge
bruik bij de f milie Glas, al worden
de kostbare serviezen natuurlijk niet
voer d- dag gehaald- Di' wyis
zijn er plannen geweest om de ka
mer eens te moderniseren- Het is er
gelukkig niet van gekomen!
Gelukkig. In de eerste plaats, om
dat het aantoont, dat de familie Glas
eerbied heeft voor het oude en in
de tweede plaats, omdat het jammer
zou zijn, als dit monument verloren
ging. Deze kamer toch is enig in
West-Friesland. Er worden nog wel
enkele oude schouwen in ons gewest
aangetroffen, inaar dit geheel hier,
aan de Gouw, is iets bijzonders.
Gezellig verblijf
Deze oude kamer is géén ongezel
lig hok. Integendeel! Door het aan
brengen van een erker, is er wat
meer licht in gekomen en hoewel het
vanuit oudheidkundig oogpunt jam
mer is, dat deze verandering is aan
gebracht: het heeft toch gemaakt,
dat de kamer als woonvertrek beter
is geworden. Lichter, fleuriger.
Als men er zit. zit men telkens
stil te genieten. We geloven wel, dat
de bewoners dat niet zo voelen, als
wfl, die er maar één keer kwamen.
Toch kunnen we ons niet aan de in
druk onttrekken, dat ook de familie
Glas deze kamer in haar tegenwoor
dige staat niet graag zou willen mis
sen.
Voor de cultuurgeschiedenis van
West Friesland hopen we, dat deze
familiehoerdery nog tal van jaren
in het bezit van de familie Glas
mag big ven en dat de nazaten deze
oudheid op dezelfde wijze weten te
waarderen en bewaren, als tot dus
verre het geval is geweest.
Zo wandelen we het hele huis door,
maar slechts de kamer geeft een
gaaf beeld, hoe de betergesituëer-
den onder onze voorouders hebben
gewoond. Tot we op de
werden getroffen door de" k
gemaakte stallen, met schelpen cu
helder geblauwselde randen en stjj-
orkest; 10.00 Doopsgezinde kerkdienst
11.30 Gewijde muziek; 12.15 Apologie;
12.35 en 13.20 Het orkest zonder naam;
13.00 Nieuws; 13.40 Die Delftse Zan
gers; 14.00 De Gpoise Kring bijeen
(kamermuziek-programma) 13.50 Mu
zikale tombola; 16.10 Sport; 16.25 Ves
pers; 17.00 Chr. Gereformeerde kerk
dienst; 18.30 Bach.cantate; 18.55 Gees_
telijke muziek; 19.15 Kent gij Uw bij_
bel?; 19.30 Nieuws; 19.50 In 't Boeck-
huys; 20.12 Concert t.g.v. intemationa_
le muziekfestival te Amsterdam; 21.23
„H^t standbeeld van de generaal"
hoorspel: 22.10 Klein orkepc; 22.48
Avondgebed; 23.00 Nieuw*
MAANDAG 14 JUN ~K4S
Hilversum I 301 m. H "O
Nieuws; 7.15 en 8.15 Gram. muz
9.15 Klassieke gram.platen- 10.00 Mor.
genwijding; 1C.30 V-or de vrouw;
10.45 De Regenboog; 11.20 Werken
van Wolf; 11.40 Lezing over Verkoop,
kunde; 12.00 Licht orkestconcert; 12.38
Hawaiïan-muziek; 13.00 Nieuws; 13,20
Miller sextet; 14.000 Vioolrecital; 14.45
Gram. platen; 15.15 „De dagen van je
leven", hoorspel; 16.15 Opera en ope
rette-programma; 19.00 Vioolspel: 19. lf
Twentse uitzending; 20.00 Nieuws; 20.1"
Residentie orkest; 21.15 Cabaret pro
gramma; 22.00 Meester_trio; 22.30 The
Ramblers 23.00 Nieuws;
Hilversum II 415 m. 7.00 en 8.00
Nieuws; 7.15 en- 8.15 Gram. muziek:®
7.45 Een woord voor de dag; 9.13
Voor de zieken 9.35 Vrolijke klan
ken; 10,30 Morgendienst; 11.15 Van
oude en nieule schrijvers; 11.40 Piano
recital; 12.00 Omroepkoor; 12.88 Gram.
muziek; 13.00 Nieuws; 43.15 Koninklij
ke militaire kapel; 14.00 Radio-uit
zending voor de scholen; 14.35 Requi
em van Berlioz; 16.00 Bijbellezing;
17.00 Voor de kleuters; 17.15 Werken
van Milhaud; 17.45 Populaire orgelbe.
speling; 18.15 Sport; 18.30 Met band
en plaat voor U paraat; 19.00 Nieuws
19.30 Het actueel geluid; 20.00 Nieuw3
20.15 Zomeravond_kerk-concert; 21.05
Amati-trio; 21.30 „Wentelende wieken"
klankbeeld; 22.00 Hollands strijkor
kest: 22 45 Avondoverdenking: 23.00
Nieuws
Tijdens het grote internationale
festival voor muziek en dramatische
kunst te Edkiburgh, dat zal worden
gehouden van 22 Aug tot 12 Scpt.,
zal een internationaal festival van
documentaire films worden gehou
den.
Er zullen zeven filmvoorstellingen
worden gegeven van documentaires
en korte films. Vele dezer rolprenten
beleven daarbij hun première.
den te behoren. Slechts hiér en daar
ziet men ze nog. Wat doen zo het
fjjn!
Toen we hoog in de berg boven
de oude stglen van het vierkant da
spinnewebben in de tocht heen Gn
weer zagen wiegelen, drong zich ncxg
maal3 sterk de gedachte aan ons op;
„Een huis met een geschiedenis
Waardig genoeg om bewaard te
blijven voor nog een lange reeks vaa
jaren.
