IWnaaideï
5* JAARGANG N°. 1266
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
WOENSDAG 23 JUNI 1948
Gebaar
Onderhandelingen met Republiek
voortgezet
Morgen wordt ook geld in „Sovjet-zóne"
en „Groot Berlijn" gesaneerd
Troepen van Israël slaags
met Irgoen Zwai Leoemi
Athene lanceert «beslissend offensief"
legen Iroepen van Markos
Uit?, voor de Stichting De Vrtfe Alkmaar,
der. Abonnementsprijs 3.45 per kwartaal
30 cent per week) bij vooruitbetaling.
Advertenties 14 ct p. m.m., familieberichten
18 cent. Verdere tarieven op aanvrage.
Verantw. redacteur: J. v. Zoonen - Bureau: Riddersrtaat hoek Oudegracht-Tel. K 2200 - 3947
De nood in Duitsland heeft de ker
ken in het geweer gebracht en in sa
menwerking met nog andere instanties
hebben ze 'n actie ondernomen om-le
vensmiddelenpakketten naar Duits
land te zenden.
Niet alleen om de nood van de daar
wonende Nederlanders te lenigen;
maar ook met de bedoeling daadwer
kelijk het Duitse volk van de aller-
nodigste levensmiddelen te voorzien.
De reacties op dit werk zijn heel
verschillend. We hoorden dominee
Spelberg er gepasseerde Zondag en
kele bespreken.
Wat ons wel het meest trof, was de
ontzaglijke verbittering, die er uit en
kele brieven nog steeds sprak. En
vooral uit brieven van mensen uit de
grote steden, die de hongerwinter in
al zijn vreselijkheid aan de lijve heb
ben ondervonden. Letterlijk schreef
een luisteraar: ..Nog geen suikerbiet
naar Duitsland!"
Deze stemming is volkomen ver
klaarbaar. Wie zelf honger heeft ge
leden. wie alle ellende van de honger-
tochten heeft meepemaakt, wie wel
licht geliefde bloedverwanten van ge
brek heeft zien omkomen, wie de
slachtoffers van de Duitse terreur in
zijn naaste omgeving kan opnoemen,
wie zich herinnert hoe Joden in spoor
wagens werden getrapt om naar de
slachtbank te worden gevoerd, we
kunnen ons voorstellen dat men gaat
zeggen: ..Laat de Duitsers hun eigen
boontjes maar doppen. Laat ze, wat
ons betreft, uit Europa verdwijnen"
Met dat gezegde komt men er ech
ter niet. De Duitsers doppen hun eigen
boontjes niet en ze verdwijnen ook
niet uit Europa. Een mens is taai, een
volk nog taaier. Nu kan men van oor
deel verschillen over de vraag, of de
actie der kerken de nood in Duitsland
aanmei-kelijk zal verlichten. Wij per
soonlijk geloven het niet. Het gaat
hier meer om het gebaar. En ook dit
gebaar is ontzaglijk belangrijk. Het
Duitse volk zit in de put. Heel erg
Door eigen schuld, laten we dat aan
nemen. Als we echter een nieuw Eu
ropa willen opbouwen, kunnen we er
geen put in hebben, waarin een volk
bezig is te krepéren.
De Duitsers zullen zich zo veel mo
gelijk zelf uit de put moeten helpen
maar zij zullen de behulpzame hand
niet kunnen missen. Hen moet het be
sef bijgebracht worden, dat er mensen
zijn. die hen, ondanks hun zware mis
daden tegen de mensheid, willen hel
pen. Reelasseringswerk. In het belang
van het slachtoffer, maar ook in het
belang van de samenleving Want een
radeloos volk vervalt na verloop van
tijd weer tot uitwassen als Duitsland
sedert 1933 heeft gekend.
Daarom verdient het streven der
kerken onze waardering
Er is echter nog een reden, van meer
praktische aard. welke de plattelan
ders wellicht beter zullen aanvoelen
dan de stedelingen, die maakt, dat het
voer ons een onmogelijkheid is te zee
gen: Laat dc Duitsers maar verdwii
nen.
We geloven dat deze leus in de krin
gen van de land- en tuinbouw weinig
weerklank zal vinden, al zijn er ook
op het platteland mensen, die met de
Duitsers een appeltje te schillen heb
ben.
Zonder achterland echter is Holland
zelf een noodlijdend land Wij moeten
een hoeveelheid mensen hebben in 't
buitenland, die onze ojjertollige pro
ducten afnemen En nu wil het nood
lot, dat dit Duitsers zijn Duitsers, die
honger lijden. Duitsers die veel heb
ben misdreven. Maar Duitsers die on
ontbeerlijk ziin voor onze groenten,
die we te veel hebben.
Ook in het licht der nuchtere wer
kelijkheid moet men deze zaak zien
Reclasseringswerk op grote schaal.
Mede in ons eigen belang. v. Z.
WORDEN COMMUNISTEN UIT
ENGELSE LEGER VERWIJDERD?
Trevor Evans, verslaggever van de
„Daily Express", heeft in een artikel
verklaard, dat de Engelse regering
thans ook de gewapende strijdkrach
ten van communisten zal„zuiveren"
Volgens Evans worden reeds stappen
ondernomen om de communisten uit
de commando's in het Midden- en
Verre Oosten te ontslaan. Hij voegt er
aan toe, dat deze week een officiële
bekendmaking wordt verwacht over
het verwijderen van communisten uit
de artilleriefabrieken en scheepswer
ven van het leger.
Den Haag gaf Ned. delegatie toestemming
weerbericht
WISSELEND BEWOLKT
Wisselend bewolkt met nog enkele
plaatselijke buien. Matige, af en toe
vrij krachtige wind tussen Zuidwest
en Noordwest.
[Weinig verandering in temparatuMR.
Een communiqué der Commissie
voor Goede Diensten meldt, dat de
Ned. delegatie aan de C. v. G. D.
heeft medegedeeld, uit Den Haag
autorisatie te hebben gekregen om
de besprekingen met de Republ.-dele-
gatie voort te zetten.
De agenda-commissie zou heden
bijeenkomen. Het communiqué van de
C. v. G. D. zegt voorts, dat de Com
missie een telegram zal zenden naar
de Veiligheidsraad, in antwoord op
het verzoek om inlichtingen ten aan
zien van de opschorting der onder
handelingen en de tijdsduur daarvan.
Soekarno nodigde Commissie
naar Sumatra
„Antara" verneemt, dat Soekarno,
die momenteel een rondreis door Su
matra maakt, voor de eerste maal se
dert zijn presidentschap de Commis
sie voor Goede Diensten heeft uitge
nodigd naar Sumatra te komen om
de toestanden aldaar in ogenschouw
te nemen. Naar verluidt, heeft de C.
v. G. D, deze uitnodiging niet aan
vaard wegens drukke werkzaamh°den.
Sjarifoeddin's partij tegen
compromisvoorstel
De partij van Sjarifoeddin, het
..Front Demokrasi Rakjat" (Democra
tisch Volksfront), is het niet eens
met het Australisch-Amerikaanse
compromisvoorstel. In een vlugschrift
zegt het Front, dat men het rege
ringsstandpunt, waarbij het voorstel
als een goede oplossing wordt gezien
als basis tot voortzetting der onder
handelingen, afkeurt. De betreffende
Republikeinse regeringsverklaring
werd op lf^Juni uitgegeven.
Het Volksfront oordeelt het voor
stel minder aannemelijk dan de Ren_
ville-overeenkomst en ziet als enig
mogelijke oplossing de kwestie terug
te verwijzen naar de-Veiligheidsraad
om deze te herzien en om vast te
stellen, wie koppig is bij de verwezen,
lijking der Renville_overeenkomst.
Het stelt daarbij de vraag of het niet
mogelijk is de kwestie doorarbitrage
te doen beslechten.
Volgens de mening van het Volks
front betekent het voorstel hét af
gelasten van het plebisciet
Trailer bij Oudesluis door
losse locomotief gegrepen
Geheel vernield chauffeur
geen schram
Kleine oorzaken kunnen dikwijls
ernstige gevolgen hebben. Dat is van
morgen weer eens bewezen, toen de
trein Den HelderAlkmaar om even
7 uur in Anna Paulowna moest wor
den opgehouden wegens een breuk
van één der assen van de locomotief.
Onmiddellijk stelde men zich in Anna
Paulowna in verbinding met Altmaar,
waarna een losse locomotief zich naai
het Noorden begaf om de trein op te
«halen.
Deze locomotief bereikte echter niet
de plaats van bestemming. Bij de baL
teOudesluis greep het ijzeren mon
ster een enorme trailer met oplegger
met twee melktanks van de fa. J de
Vries uit Zaandam, welke dagelijks
de route Alkmaar—Friesland rijdt.
De (lege) wagen kwam uit de Ruige
weg en de chauffeur was er uiteraard
niet op bedacht, dat er om deze tijd
verkeer op de lijn was. Met een ge.
weldige klap ramde de locomotief de
trailer, die meegesleurd werd en ver.
Liever weggegeven,
dan weggegooid.
Drie Frankforter meisjes,
die hun oude geld wilden
opmaken, ondernamen een
serie van 25 ritten in een
draaimolen op een Lunapark.
Het oude geld, dat zij daar
na nog overhadden, ging
naar de dokter, die er bij
geroepen moest worden
Bij Nathanya in Palestina is een voor
malig Brits kamp voor herstellende
militairen overgenomen door de Jood
se autoriteiten, die er thans immi.
granten van Cyprus onderbrengen.
Een groep nieuw aangekomenen aan
de ingang van het kamp.
volgens in de sloot langs de spoor
lijn verdween.
Een verschrikkelijke ravage deed 't
ergste vrezen voor de chauffeur doch
de man kwam uit de cabine krr.pen
en bleek geen schrammetje te h-ïbben
opgelopen Wel waren motor en motor,
kap totaal vernield en na van de
schrik bekomen te zijn zal de man
zichzelf ongetwijfeld gefeliciteerd heb
ben.
Het treinverkeer werd door het on_
geluk niet verder gestagneerd omdat
de wagen niet op de Hjn lag. Ook de
beschadiging van de locomotief viel
mee. De grootste strop is voor de
Zaandamse firma, die de dagelijkse
route reed voor eigen rekening on
verzekerd.
Het Panamese schip „Argentina
Victory", geladen met^OOO ton tarwe
voor België, is door de havenautori
teiten van Sydney aangehouden, om
dat de bemanning, meest Spanjaarden
en Italianen geen gage zou zijn uitbe
taald.
Sovjets nemen meteen maatregelen voor
andere zones van de stad
De Sovjetbevelhebber in Duitsland, maarschalk Sokolofsky, heeft de
Britse militaire gouverneur, generaal Robertson doen weten, dat de
Sovjet-actoriteiten zich genoodzaakt hebben gezien over te gaan tot "n
geldsanering in de Sovjet-zone van Duitsland met inbegrip van Groot
Berlijn ;,a?s gevolg van de afzonderlijke geldsanering in West Duits
land".
In zyn brief zegt Sokolofsky, dat de*e stap is genomen om de Sovjet
zone en Berlijn voor chaos te behoeden.
In zijn brief zegt Sokolofsky voorts,
dat hjj hoopt, dat aan de uitvoering
der geldsanering in de Britse sector
van Berlijn geen beletselen in de weg
zullen worden gelegd en dat er géén
nieuw bankpapier beschikbaar is: er
zullen stempels op de rijksmarken
worden gezet.
De Amerikaanse en Franse bevel
hebbers de generaals Clay en Koenig,
hebben gelijkluidende brieven ontvan
gen.
Er werd geen datum gegeven voor
de invoering van dc nieuwe maatre
gelen. Reuter verwacht, dat de Wes
telijke regeringen op de krachtigst
mogelijke wijze zullen protesteren te
gen t Sokolofsky's mededeling aan
gaande het opnemen van geheel Ber
lijn in de Sovjet-geldsanering
Berlijn gesplitst
De correspondent van het ANP te
Berlijn meldt nog: „Het meest waar
schijnlijk lijkt het thans, dat de uit
voering van het Sovjet-bevel alleen in
de Sovjet-sector der stad zal plaats
hebben, waardoor een splitsing van
Berlijn in twee economisch afzonder
lijke delen zou worden veroorzaakt.
Men realiseert zich in West Berlijn
heel goed, dat de Sovjet autoriteiten
onder dergelijke omstandigheden alle
mogelijkheden in handen hebben om
het leven in dit deel der stad onmo
gelijk te maken. Het beheer van vrij
wel alle centrale diensten der stad
geschiedt uit de Sovjet sector.
Zouden de bevelhebbers der Westelij
ke sectoren toestaan, dat het nieuwe
geld ook in hun deel van Berlijn zal
worden uitgegeven, dan zou dit een
economische inlijving van Berlijn bij
de Sovjet zone betekenen, een oplos
sing, die door de Russen vastberaden
is nagestreefd".
Stede Ijke autoriteiten
moeten het opknappen
Het Duitse Nieuwsbureau Dena
deelde mee,dat Sokolofsky de orders
voor de geldsanering heeft overhan
digd aan de stedelijke* autoriteiten.
Op Donderdag 24 Juni zal de geld.
sanering voor Oost Duitsland ingaan,
zo werd nader gemeld.
In een brief aan de loco-burgemees_
ter van Berlijn Mevr. Luise Schroe-
der, staat, dat het oude geld „in de
Sovjet zone en Groot Berlijn" geheel
uit de circulatie zal zijn genomen en
verder: „deze maatregelen zijn nood
zakelijk, omdat Berlijn in de Sovjet
zone ligt en er economisch deel van
uitmaakt. Voortaan zal in Berlijn geen
ander geld circuleren dan dat der
Sovjet bezettingszone.
De orders zullen 23 Juni om 6 uur
gepubliceerd en onmiddellijk in het
gehele gebied van Groot Berlijn van
kracht worden. De bank van Berlijn
zal voor de inwisseling van het oude
geld moeten zorgen. De politie krijgt
de opdracht de orde te handhaven,
wanneer vervalsers en andere misda
digers handelingen verrichten met te
Berlijn verboden geldwaarden, waar
onder de nieuwe Westerse mark".
Duizenden trekken, voorzien van 'n
vergunning, het Kroondomein van
„Het Loo" te Apeldoorn binnen om
met de bosbessenplnk te beginnen: 70
et per pond, een niet te versmaden
bijverdienste voor Jong en oud. De
schooljeugd krijgt 3 dagen vrijaf,
kooplustigen staan b|j de ingangen van
het Kon. Landgoed de plakkers op te
wachten.
Irgoen - commandant dreigt met ontketenen
van burgeroorlog
Een schip met wapenen
naderde de kust
Manschappen, van bet leger van
Israël en leden van de Irgoen Zwai
Leoemi zijn slaags geraakt, toen de
laatsten trachtten bij Natanya tussen
Tel Aviv en Haifa een schip met wa
pens naar de kust te brengen en te
lossen.
Het lossen zou geschieden onder be-'
scherming van een sterke Irgoen-afde-
ling, doch de Haganah, die per radio
was ingelicht, zond gewapende troe
pen en gaf de Irgoen bevel het schip
te doen vertrekken. Ondertussen had
een vliegtuig van de V.N. het schip
opgemerkt en de afvaardiging te Tel
Aviv gewaarschuwd. Dadelijk begaven
Zich een Amerikaanse en een Franse
waarnemer naar de aangeduide plaats.
De Irgoen weigerde gehoor te geven
aan het bevel van de Haganah en koos
stelling op ongeveer een kilometer af
stand van het strand, waartegenover
ook de troepen van de Haganah in
stelling gingen.
„Dc Joodse staat is in
gevaar"
De onderbevelhebber van de Irgoen
heeft voor de radio gezegd: „Wij de-
Bij Konitza zou tegenstand gebroken zijn
De Griekse regeringstroepen hebben
een algemeen offensief ingezet 'egen
de guerilla strijders van generaal Mar
kos.
Conr 'n Tsaldaris, plaatsvervan
gend minister-president heeft te S&-
loniki verklaard: „Dank zij geallieerde
hulp, zowel moreel als materieel, en
bovenal dank zij de dapperheid en
zelfopoffering van Griekenland's zo
nen nadert de bittere strjjd voor het
behoud van .het land zijn voltooiing."
Hevig wordt gevochten
in het Noorden
Volgens berichten uit Athene ma
ken de Griekse regeringstroepen, die
door de luchtmacht worden gesteund,
„goede vorderingen' bij de aanval op
de guerillastrijders in 'het Grammos-
gebergte.
Een communiqué van het Griekse
leger meldt, dat de guerillastrijders
in het Noorden zich terugtrekken naar
Albanië, en dat „het verzet bij Konitza
in het Zuiden is neergeslagen".
Het hevigst wordt gevochten om de
sterkte der guerillastrijders te Amou-
da in de Noordelijke sector, welke als
de sleutel tot het gehele front wordt
beschouwd.
Constantin Tsaldaris is in het hoofd
kwartier van generaal Kalogheropou-
loc te Kozani vertrokken. Generaal
Yantzis, de chef van de Griekse gene
rale staf, en het hoofd van de Ame
rikaanse missie in Griekenland be-
vüiden zich daar reeds. Men verwacht
«at ook koning Paul een bezoek aan
6e troepen te Kozani zal brengen.
MEDEDELING AAN
K WARTAAL-ABON N E's.
Ter vermijding van incasso
kosten verzoeken wij onze
kwartaal-abonné's reeds nu
over te gaan tot betaling
van het abonnementsgeld ad
f 335 voor het derde kwar
taal 1948.
Men kan dit doen:
a) per Hoornsche Bank,
kantoor Alkmaar
b) per postgiro.48395, Spre.
kend Papier, Alkmaar.
c) per postwissel „De Vrije
Alkmaarder", Alkmaar.
d) op ons kantoor, Oude
gracht, hoek Ridderstr.
Alkmaar
Per 1 Juli a.s. worden de
kwitanties, verhoogd met
incassokosten, afgegeven.
DE DIRECTIE.
Acht procent van de aardappel
oogst in Noord-Rijn-Westfalen is door
de coloradokever vernield.
len het land mede, dat de Haganah
ergens in Palestina de Irgoentroepen
aanvalt en dat reeds verscheidene man -
schappen zijn gedood of gewond. De
Joodse staat is in gevaar en de ko
mende uren zijn beslissend, want in
dien de Haganah deze strijd niet da
delijk stopzet, kan een burgeroorlog
uitbreken".
Staat van beleg
Staat van beleg in Natanya
Het communiqué van het Joodse
hoofdkwartier zegt, dat de Irgoen ge
waarschuwd werd dat de wapenstil
stand onder geen voorwaarde geschon
den mocht worden en dat zonodig met
wapengeweld tegen een schending zou
worden opgetreden. Daar na deza
waarschuwing het schip met wapenen
zijn weg in de richting Natanya ver
volgde, zijn twee Joodse oorlogsbo
dems naar deze plaats vertrokken. Zij
hebben het bewuste schip onder be
waking genomen, terwijl gelijktijdig
de staat van beleg in Natanya werd
afgekondigd.
Si tijd ook in Tel Aviv
Tijdens een nieuw handgemeen tus.
sen geregelde Joodse troepen en leden
van de Irgoen op de grote weg Haifa
—Tel Aviv waren er aan beide zij
den verliezen.
Het leger is verzocht zich klaar te
houden om eventueel in heel het land
in te grijpen.
Ook in Tel Aviv zelf hadden la.
ter gevechten plaats tussen hot Is
raëlische leger en andere eenheden
van de Irgoen, die zich trachtten te
verenigen met de landingstroepen»
welke laatste eveneens met de Isrea.
litische troepen slaags waren.
Volgen de laatste be.
richten hebben de Irgoen troepen do
Israëlische troepen van de Noorde
lijke zeekant van Tel Aviv verdrom,
gen.
Laat in de avond verminderde het
vuren. Het schip is 's avonds in brand
gevlogen en het aantal ontploffingen
nam toe. De laatste manschappen heb
ben het schip in grote haast verlaten.
Volgens voorlopige cijfers zijn ten
minste vier leden van de Irgoen ge
sneuveld en zes gewond. Verder zijn
nog acht andere personen gewond.
Oproep aan Joods volk
AFP meldde nader, dat van het
schip via luidsprekers een oproep
werd gericht tot het Joodse volk:
„Hecht geen geloof aan de leugen»
van de regering, die haar troepen be.
vel heeft gegeven te schieten op sol
daten van het Joodse volk. Inwoners
van Tel Aviv: blijft niet met gekruiste
.armen zitten, verzet u tegen deze
schande. Wij brengen wapens voor de
bevrijding van het Joodse volk. wy
zullen ze aan het Joodse leger over
handigen en niet aan de regering. Le
ve de Joodse opstand, leve de Ir.
goen Zwai Leoemi".
Spoedig besprekingen over
militaire hulp aan
West-Europa
„De volgende stap ter voorbereiding
van „gewapende Amerikaanse bijstand
voor de West-Europese verdragslan-
den zullen diplomatieke besprekingen
zijn tussen de Ver. Staten en de vijf
landen der Westelijke Unie: België»
Frankrijk, Groot-Brittannië, Luxem.
burg en Nederland. Er is nog g?en da
tum vastgesteld, maar waarschijnlijk
zal het binnen twee of drie maanden
gebeuren," zo Is te Washington ver
klaard.