Ittmaank
N.HOLLANDSE
PERS 1945
-IN^ZONmfc
Verhouding in Eerste Kamer
Hopkins onthulde geheim over het
lang uitblijven der invasie
200 Nederlanders ontvingen Britse
onderscheiding
Sokolofsky naar Moskou?
5E JAARGANG N°. 1280
VRIJDAG 9 JULI W.
Uitg. voor de Stichting De Vrije Alkmaar-
der. Abonnementsprijs 3.45 per kwartaal
30 cent per week) bij vooruitbetaling.
Advertenties 14 ct. p. m.m., familieberichten
18 cent. Verdere tarieven op aanvrage.
Verantw. redacteuri J. v. Zoonen BureauRidderstraat hoek Oudegracht-Tel. K 2200-3971
Mislukking
Nu de uitslag der verkiezingen voor
ons ligt. doen zich verschillende vra
gen voor. In de eerste plaats deze
vraag: Kan aan de hand van de cij
fers nog worden aangenomen, dat de
doorbraak een feit is?
Zeker, we ontkennen niet, dat ver
schillenden uit de (oude) Christelijke
partijen tot de Partij van de Arbeid
zijn toegetreden. Zo is het ook met de
Katholieken. Er is in dfi verschillen
de .werkgroepen van de P. v. d. A.
zelfs van een opgewekt politiek le
ven sprake, vooral onder deze mensen.
Maar de doorbraak heeft zich niet
voltrokken. De Katholieke Volkspar
ty herstelde zich ondanks de groep
"Weiter, van de teleurstelling van 1946,
de Anti Revolutionnairen handhaaf
den zich volkomen, terwijl de Chris
telijk Historischen velen, die haar in
2946 de rug hadden toegedraaid, weer
terug zag komen.
De Kerkelijke Partijen hebben on
danks de interne moeilijkheden waar
mee sommigen te kampen hebben, ge
toond een massief blok te zijn, waar
van wel enkele splinters zijn afge
vlogen, maar dat nog stevig en sterk
zijn plaats in Nederland heeft, We ge
loven, dat dit de belangrijkste les van
deze verkiezingen is.
Een andere vraag die zich voordoet,
nu de doorbraak voorlopig mislukt
is, kan als volgt geformuleerd worden:
Is met de mislukking van de door
braakgedachte nu automatisch weer
de antithese actueel geworden? M.a.
w-, wordt er weer 'n herstel .beoogd?
Wij geloven dat bij 2 der voormalige
-partners v. deze combinatie de wens
daartoe zeer sterk leeft. Noch de An
ti Revolutionnairen, noch de Chris
telijk Historischen voelen zich prettig
in de oppositie. De samenstelling van
hun verkiezingsprogramma's waren
daar de weerslag van en toonden 'n
verheugende progressiteit.
Zo bezien zou men zeggen, dat de
voorwaarden zouden zijn geschapen
voor een hecht verbond met de KVP,
I die voor een deel ook vooruitstre
vend is, maar voor een ander deel
graag een ietsje wil j^mnen,
De voorwaarden voor herstel der
oude coalitie zijn dus niet bepaald
ongunstig te noemen.
Toch geloven we niet, dat de anti
these zal herleven. Want al moge de
doorbraak dan mislukt zijn, de KVP
heeft talloze van haar arbeidersstem-
men sleehts behouden, door ook haar
programma in vergelijking met wat
we voor de oorlog daarvan zagen,
sterk te wijzigen.
Een samengaan met de voormalig
bondgenoten uit het rechtse kamp
zou tal van arbeiders in het Katho
lieke kamp eer. onaangename schok
geven.
Een schok, d;e wel eens de oorzaak
zou kunnen zijn, dat de doorbraak die"
op dit ogenblik nog mislukt is, in de
toekomst word* verwerkelijkt.
Want al moge de doorbraak dan mis
lukt zijn, al is de hergroepering van
het Nederlandse volk in andere po
litieke partijen niet tot stand geko
men in de mate als men zich dit eerst
had voorgesteld, de doorbraakgedach
te is niet dood.
Zij wacht slechts op het goede mo
ment om sterker dan ooit naar voren
te komen. In dit opzicht is ze een
stimulans voor de voortzetting van de
politiek, die wij na de oorlog hebben
gehad.
De mislukte doorbraakgedachte
noodzaakt d-grnen die haar vrezen,
tol een .neer vooruitstrevende poli
tiek, dan ze uit zich zelve zouden
hebben gevoerd.
Dat is een niet te onderkennen
verdiens+n.
v. Z.
Marshall-hulp. aan België
tijdelijk gestaakt
De uitvoering van het programma
van economische hulp aan België door
de V.S. is tijdelijk stop gezet, daar de
Belgische regering niet, als voorge
schreven, op 3 Juli het bilaterale ver
d-ag met de V.S had gesloten.
Ook Zweden zal geen voorraden op
crediet krijgen, totdat de overeen
komst geratificeerd is, hetgeen waar
schijnlijk volgens de „journal of com-
'ïnerce" voorlopig niet zal gebeuren.
WISSELEND BEWOLKT
Wisselend bewolkt met enkele bui
en. Vrjj krachtige wind tussen Noord
West en Noord. Koel.
ongewijzigd
Een stukje oorlogsgeschiedenis
Churchill was minder voortvarend
dan Roosevelt
Hij had „werkelijk zijn
handen vol"
Engeland en de V.S. hadden het
plan om Frankrijk in het voorjaar
van 1943 binnen te vallen, meer dan
een jaar voordat de geallieerde lan
ding in werkelijkheid plaats vond,
zo blijkt nit de geheime documenten
van Hary Hopkins, persoonlijk mede
werker van president Roosevelt, die
thans in het Amerikaanse tijdschrift
„Colliers" zijn gepubliceerd.
Dit invasie-plan droeg de codenaam
„Bolero", terwijl een vroegere en
minder uitgebreide operatie „Voor.
hamer" genaamd, in September 1942
zou worden uitgevoerd. De plannen
vielen in duigen toen de Duitsers
hun aanvallen op dc Noordelijke con-
vooi-route naar Rusland versterkten,
en Churchill had bericht, dat Enge
land werkelijk zijn handen vol had.
Britten voelden voor afleidings
operatie
Het optimisme over deze overeen
stemming verminderde door de ver
sterkte Duitse aanvallen op de con-
vooien paar Murmansk en het pro
bleem van het zenden van goederen
naar de Sowjet-Unie. Hopkins stelde
Churchill voor de .verschepingen via
EngelanQ te bespoedigen, doch kreeg
ten antwoord, dat Engeland daartoe
niet in staat was en zijn handen reeds
vol had. In Mei 1942, aldus Hopkins.
seinde Churchill Roosevelt: „Wij moe
ten gymnast nooit uit onze gedachten
laten gaan". (Gymnast was de code
naam voor het plan tot een invasie
van Noord-Afrika, dat was opgeschort
door de noodzaak om schepen naar
de Grote, én Indische Oceaan te zen
den en door het verlies aan scheeps-
ruimte op de Atlantische Oceaan).
„Dit telegram hield de eerste waar
schuwing in, dat de Britten begon
nen te denken aan afleidingsopera
ties, ver verwijderd van het belang
rijkste doel: een rechtstreekse aanval
via het Kanaal", aldus Hopkins.
Telegram voor Stalin
Robert Sherwood, een andere me
dewerker van Roosevel* tijdens de
oorlog, schrijft in een artikel aan de
hand van de documenten van Hopkins,
dat de invasie in het voorjaar van
1943 een directe aanval inhield op de
Franse kust tussen Calais en Le Ha-
vre. Roosevelt voorspelde, dat de Sow
jet-Unie het plan met vreugde zou
begroeten en zond een telegram naar
maarschalk Stalin. In Londen echter
aldus Hopkins, gaf Churchill duide
lijk te kennen, dat hij de voorstellen
niet zo ernstig opnam als de V.S.
Later echter hadden Hopkins en
generaal Marshall, destijds chef van
de generale staf van het Amerikaanse
leger, een conferentie met het Britse
oorlogskabinet waarop Churchill hun
verzekerd zou hebben, dat de Britse
regering en het Britse volk zich tot
het uiterste zouden inspannen om bij
te dragen tot het succes van „deze
grote onderneming"
Als Amerika niet
ontdekt was
Als in 1492 Columbus Amerika niet
zou hebben ontdekt, dan zou wellicht
vijfhonderd jaren later Jopie van
Dipten uit Delft dit hebben gedaan.
Jopie is een knaapje van negen jaar,
dat herhaaldelijk zijn ouders in onge
rustheid brengt door op avontuur te
gaan. Hij stapt dan in tram of trein,
waar hij de verstekeling uithangt en
ziet dan maar waar hij terecht komt.
Zo werd hij al b.v. uit Utrecht en
Leiden terug gehaald en steeds heeft
hij dan hele verhalen over zijn avon
turen.
In de verkiezingsnacht is Jopie er
weer vandoor gegaan zonder een spoor
achter te laten. Waar hij heen is? Al
leen Jopie weet het.
ENORM WAS DE BELANGSTEL
LING VOOR DE VERKIEZINGSUIT
SLAGEN IN DE HOOFDSTAD. EEN
OVERZICHT VAN DE DAM, 'S
AVONDS OM HALF TIEN.
In Palestina wordt
weer gevochten
Azzain Pasja, secretaris-generaal
van de Arabische liga, heeft ver
klaard, dat de Arabieren Vrijdagoch
tend om zeven uur de stryd in Pa
lestina zouden hervatten. Hij verwacht
te een snelle overwinning voor één
van de beide partyen: „De oorlog in
Palestina", zo reide hij, „is een gueril-
lastrijd zonder grote veldslagen".
Vanwege het hoofdkwartier van ae
bemiddelaar der Verenigde Naties te
Haifa is medegedeeld, dat de Joden
hebben toegestemd In een verlenging
van het bestand in Palestina met een
periode van dertig dagen, doch dat Je
Arabieren geweigerd hebben.
In de door graaf Folke Bernadotte
ondertekende verklaring zou verder
gezegd zyn, dat de bemiddelaar Vrij
dag dé gehele missie van de Ver.
Naties uit Palestina zou terugtrekken.
Een later bericht echter meldt, dat
Bernadotte gezegd heeft:
„Nu het onmogelijk blijkt de twee
partijen er toe te bewegen, de vijande
lijkheden niet te hervatten, zal ik mij
concentreren op het tot stand bren
gen van een bestand in Jeruzalem
en van uiteindelijke demilitarisatie
van de stad".
Namens de Engelse regering heeft
de Britse ambassadeur, sir Philip Ni-
chols, gisteren te Den Haag, in de
Ridderzaal, onderscheidingen uitge
reikt aan ruim 200 Nederlanders voor
de vele diensten die zij in de oor
logsjaren, in het bijzonder met be
trekking tot het' verzetswerk hebben
verricht.
De ambassadeur van Canada, de ge.
zanten van Australië en Zuid-Afrika,
de minister van Oorlog, lt.-gen. Kruis
lt.-admiraal Helfrich en vele andere
autoriteiten waren aanwezig bij deze
plechtigheid.
Voor Haar zoon
Een ontroerend ogenblik was het
toen mevr. W. Saltykoff uit handen
van de Britse ambassadeur de on
derscheiding ontving, welke posthuum
werd uitgereikt aan haar overleden
zoon, de officier-vlieger der 2e klasse
W. Saltykoff. Hij voerde tal van
lucht-operaties uit, nam o.m. deel aan
de luchtaanvallen op het Duitse oor
logsschip „Tirpitz" én blies een am-
muriitie-schip op. Officier-vlieger
Saltykoff verdween op 10 December
1946 op een vlucht van Engeiand naar
Nederland.
Ir. Hupkes en Den Doolaard
Van de vele burgers, die na de mi
litairen volgden, werd Dr. Ir W. Hup
kes onderscheiden tot „honorary com-
mander in the civil division of the
order of the British Empire".-
Meegedeeld werd, dat hij als hoofd
van de Nederlandse spoorwegen ge
durende de vijandelijkheden de ge
allieerde plannen tot uitvoering bracht
volgens de instructies van SHAEF.
die een hoogtepunt bereikten in de
bekende staking van de spoorwegen
in 1944.
Ook de schrijver A. den Doolaard
ontving een onderscheiding.
Wassili Sokolofsky, de Sowjet-op-
perbevelhebber in Duitsland, zal vol
gens Duitse politieke kringen te Ber.
lyn een dezer dagen naar Moskou
vliegen om aan Molotof verslag uit
te brengen.
Dit bezoek zou in verband staan
met de ontvangst te Moskou van de
Britse, Amerikaanse en Franse pro
test-nota's.
Door de Berlijnse gemeenteraad
is -de Oost-Duitse mark xeenparig als
betalingsmiddel aangenomen voor alle
diensten der stad. Hoewel de meer
derheid van de gemeenteraad zich
tegen de Sowjet-politiek verzette, zag
zij zich „door de omstandigheden ge
noopt" deze mark te aanvaarden.
In verband yiet de grondwetswij
ziging is gister uit de Provinciale
Staten de nieuwe Éérste Kamer ge
kozen en aangezien voor de Staten
geen landelijke stemming noodzake
lijk was is er in de samenstelling
van ons „Hogerhuis" uiteraard ook
geen wijziging gekomen. De stemver
houding lag immers hetzelfde als twee
jaar geleden. De wijzigingen bepaal
den zich tot enkele nieuwe gezichten.
Hier is de zetelverdeling:
K.V.P. 17, P. v.d. A. 14, A.R. 7, C.
H.U. 5, C.P.N. 4 en V.V.D. 3.
In de kiesgroep 3 (Noord Holland
en Friesland)) werden gekozen: voor
de V.V.D. D. U. Stikker te A'dam;
voor de P. v. d. A„ P. Lieftinck te
Zal het helpen
Eerste rechtpleging op
natuur-historisch
gebied te Wageningen
Onlangs kondigde de burgemeester
van Wageningen een bijzondere straf
aan voor vernielers van natuurschoon:
in plaats van een dagvaarding van de
kantonrechter zouden zij een oproep
ontvangen, om in het arboretum te
komen, waar zij onder deskundige
leiding nader zouden worden gebracht
tot de schoonheid van de natuur.
Woensdag moesten negentien jeug
dige personen in de Hogeschooltuin
verschijnen om zich te verantwoorden
voor hun euveldaden en te worden
geconfronteerd met de natuur. Het
was de eersfe rechtspleging op na-
tuus-histoitisch gebied! De burge
meester, optredende als deurwaarder
moest bij het raadplegen van de rol
vaststellen dat drie delinquenten
verstek hadden laten gaan. Van de
overige zestien werden er vier. met
een reprimandé naar huis gestuurd
met het oog op ontoerekeningsvat
baarheid" wegens te jeugdige leeftijd.
Twaalf jongens en meisjes van acht
tot veertien jaar werden onder poli
tietoezicht aan het wieden gezet. Deze
„dwangarbeid" duurde ruiia anderhalf
uur en bleek funest voor de reinheid
der natuurschenders. Maar de tuin
baas stond hen toe. zich onder de
pomp te gaan reinigen en toen waren
zij gereed voor het ondergaan van
hun eigenlijke straf. Het werd een
zéér 0"gewone strafexpeditie. Prof
Venema en tuinbaas Kreuze leidden
de zondaren rond., de professor leg
de bijzonderheden uit van het vele
moois, dat in deze tuin te zien is en
de tuinbaas leverde populaire com
mentaren als: En zo iets prachtigs,
dat gaan jullie vernielen". Eerst wa
ren de kinderen schuw en verlegen,
maar gaandeweg werd bij de meesten
de belangstelling wakker. „Wat is
dit. wat is dat"? klonk het al spoe
dig en dan toonde de professor hen
de wonderbaarlijke teerheid van de
pruikeboom, liet hen de sponzige
stam betasten van de Californische
reuzenboom, bf gaf hen solutionach-
tige blaadjes van de rubberboom. Het
was tenslotte allerminst een strafko
lonie. maar veeleer een opgewekt
schoolklasje, dat zelfs als toegift in
de kas mocht kijken hoe de bananen,
de pindanootjes, de koffiebonen groei
en. Er waren een paar delinquenten
die tot het einde toe onverschillig
bleven en kennelijk blij waren, dat
de straf erop zat.
110 vrouwen en één man...
De beheersraad der V.N. heeft met
9 tegen 0 stemmen en een onthouding
(S.U.) gedwongen- en kinderhuwelij
ken veroordeeld en deze onder de aan
dacht gebracht van de missies, die het
volgend jaar naar Brits Kameroen
gaan.
De Rooms-Katholieke vrouwenorga
nisatie had de beheersraad er attent
op gemaakt dat de „Fon van Bikom".
een stamhoofd in Brits Kameroen 110
vrouwen heeft. Het stamhoofd maakt
aanspraak op alle eerstgeboren doch
ters en vrouwelijke tweelingen van de
stam.
Tsarapkin (S.U.) maakte bezwaar te
gen een clausule in de resolutie, die
aan zendelingen invloed geeft „op
kwesties van opvoeding en vooruit
gang". Hij wilde de volle verantwoor
delijkheid laten in handen van de be
sturende mogendheid.
R'dam; C. Woudenberg te A'dam; Jè
Tjeerk Willing te Den Haag en G. 3
van Heuven Goedhart te Bussun^
voor de C.P.N., J. Brandenburg 4(
A'dam en J. van Santen te A'dant
voor de C.H.U., J. Pollema te Leeu^
warden; voor de A.R., H. Algra
Leeuwarden en R. H. Woltjer te AV
dam; voor de K.V.P. G. C. J. D. Krop,
man te A'dam en E. H. A. Kraay.
vanger te R'dam.
Bartali won ook
8e etappe
Vier- en negentig renners startten
gistermorgen voor de etappe Lourdes
Toulouse, de achtste. Duizenden
zagen hoe alle renners zich voor de
beroemde grot van Lourdes verzamel
den, waar zij door de bischop Theas
werden gewijd en waar Bartali, win
naar van de zevende etappe, zijn
bloemstuk neerlegde, dat hij ontvan
gen had.
Onze landgenoot De Ruyter was in
het groepje van twaalf dat direct bui
ten Lourdes de sokken er inzette en
1^2 minuut voorsprong had genomen
nq 13 k.m. De Ruyter viel echter ge
leidelijk terug en op 144 van de 261
km. had Bartali na een lange inloop
poging leider Robic ingelopen, die ge
ruime tijd twee min. voorsprong had
gehad. Daar achter kwam op klein 10
minuten een langerekt peleton.
Bartali kwam in Toulouse het eerste
over de eindstreep in de tijd van 8
uur 27 minuten en won daarmee de
derde van de acht etappes. De dra
ger van de gele trui, Bobet zat hem
dicht op de wielen. Zware verliezen
leden de Belgen: een half uur na
Bartali was er van de A ploeg nog
geen enkele renner binnen
Ook de Hollanders verspeelden in
deze etappe zeer veel tijd.
Welt
e r
Als politieke eenling komt zoals
bekend in de kamer de héér Ch. J.
L M. Weiter.
Charles Josepb Ignace Marie Weiter
werd 6 April 1880 te Den Haag ge
boren. Na de HBS-jaren volgde de
studie aan de Indische instelling te
Delft en toen ook deze met goed suc
ces verlopen was, begaf de heer Wei
ter zich naar Indië, waar hij spoedig
in dienst trad van het Gouvernement.
Op 3 Nov. 1924 volgde zijn benoe
ming tot lid van de Raad van Ned.
Indië, het hoogste bestuurscollege in
ïnsulinde. Deze post moest hij echter
spoedig weer verlaten, doordat de
heer Weiter in 1925 tot minister van
Koloniën werd benoemd in het eerste
ministerie Colijn. Daarna werd hij
vice-president van deze raad, doch in
1931 repatrieerde hij naar Nederland.
Van 1937 tot 1939 was bij wederom
Minister van Koloniën in het vierde
kabinetColijn.
f 25000.— UIT DE STAATSLOTERIJ!
In de trekking van gister van de
504e staatsloterij, 4e klasse, 2e lijst,
viel de prijs van f 25000op nr.
13431.
