ïmffW JIMMY BROWN ALS WIELRENNER Geallieerden dachten duikboten baas te zijn toen sloegen Duitsers toe En zij konden dat doen, door onbegrijpelijke kortzichtigheid Band werkgever-werknemer zal minder gemakkelijk ie verbreken worden Van 30 Juli tot 8 Augustus Hoordhollands hoofdstad in 't teken van bloemenkoningin Flora HET GEHEIM VAN DE GELE NARCISSEN Nederlandse uitvinding belandde in Duitse handen Gedurende de tweede wereldoorlog: is er voortdurend een verbeten strijd gevoerd tussen onderzeeboten en anti-onderzeebootwapenen. In het laatste stadium van de oorlog leek het er op, dat de geallieerden het pleit gewon nen hadden: De Duitse U-boten werden teruggenomen en het werd wat veiliger op de zeeën en oceanen. Doch deze kalmte duurde niet lang. On verwacht kwamen de Duitsers weer terug: dan hier, dan daar sloegen zU toe en machteloos moesten de geallieerden toezien, hoe tijdens dit offensief steeds meer kostbare ravitailleringsschepen in de grond werden geboord. Gelukkig echter waren de Duitsers door gebrek aan materiaal niet meer bU machte dit succes volledig uit te buiten. Eerst na de capitulatie van het Derde Ruk waarby de nog resterende Duitse vlooteenheden, waaronder ook een aantal duikboten, in handen van de overwinnaars vielen begrepen Ame rikaanse en Engelse Marine-experts, door welke omstandigheid de Duitse onderzeeboten het laatste woord hadden in de strijd ter zee. Door 'n speciale installatie („schnor— kei" noemden ze het vanwege het snuivende geluid), konden de Duirse U-boten gedurende nagenoeg onbe paalde tijd onder water blijven en konden zq onder water met een gro tere snelheid varen dan andere on derzeeboten. Deze snelheid onder wa- ter bleek 15 tot 16 mijl te zijn, dus dikwijls nog groter dan die van bo venwaterschepen. In Amerika en Engeland werd veel over deze uitvinding geschreven. In deze verhalen, waarin de naam „Schnorkel" in „Snort" veranderde, werd onwillekeurig bewondering ge toond voor de- Duitsers en' algemeen was men van oordeel, dat zij met deze uitvinding een tijd van nieuwe mogelijkheden voor het onderzee boot-wapenen hadden ingeluid. Hij ontdekte eigen uitvinding Niemand kon zich echter over die geniale Duitse ingenieur^ meer ver wonderen dan de man, die ziek en verzwakt in Januari 1946 te Bata via aankwam na enkele jaren van harde krijgsgevangenschap bij de Japanners, gevolgd door een maan denlange opsluiting in Bandoeng, dat door Javaanse extremisten was omsingeld. Het was de luitenant ter zee eerste klasse J. J. Wichers. Toen deze onderzee-boot-offioier, aange lokt door de verhalen over een buit gemaakte duikboot, eens in de ha ven van Tandjong Priok ging kijken zag hg daar twee onderzeeboten naast elkaar liggen, een Nederland se en een Duitse. Verbaasd staarde hg naar de pgpinstallatie op de Duit se duikboot en hg vroeg zich af, hoe z y n uitvinding, die hg eens aan de Nederlandse marine cadeau had ge daan, bij de Duitsers terecht geko men kon zijn en nu allerwege als een Duitse uitvinding beschouwd kon worden en hoe het mogelijk was dat de Nederlandse onderzeeboot niet met deze vinding was uitge rust Snelheid was funest Zoals bekend heeft een onderzee boot twee verschillende soorten mo toren om zich voort te bewegen electro-motoren voor het varen ondet water en de sterkere dieselmotoren waarmee niet onder water gevaren kan worden, omdat deze motoren veel lucht nodig hebben en haar ver brandingsgassen weer kwgt moeten De electromotoren worden onder wa ter gevoed door accu's, die spoedig zön uitgeput. Zij moeten verder ook regelmatig geventileerd worden, ten einde het zich vormende „knalgas" te verwyderen. Bg een snelheid van drie mijl per uur kan de boot er on geveer zestig uur onder water op draaien, doch bij de maximumsnel heid van acht mijl wordt het ver bruik zó groot, dat de onderzeeboot na één uur alweer naar de opper vlakte moet komen om met behulp van de dieselmotoren de accu's weet ta Iaden. Juist in het naar boven ko men schuilt steeds een dodelijk ge vaar. Want vliegtuigen en snelle torpedobootjhgers liggen voortdurenc op de loer en vernietigen met be hulp van radar, dat hen met feil loze zekerheid de weg wgst, iedere vijandelijke onderzeeboot, die aan de oppervlakte komt. Na de eerste wereldoorlog was de situatie ter zee ongeveer aldus de snelheid van de bovenwaterschepen was met sprongen gestegen, terwijl de kruissnelheid van onderzeeboten onder water steeds vier myi bleef (acht mijl maximum, hoogstens één uur). Voor de langzame onderzee boot werd het daardoor onmogelijk het steeds sneller wordende boven waterschip op te vangen. De toe stand was zelfs z6 geworden, dat schepen met een snelheid van meer dan vijftien mijl niet meer in een convooi behoefden te varen en op eigen gelegenheid veilig en ongehin derd de gevaarlijke zónes konden passeren. Een middel om uit deze impasse te geraken werd niet voor mogelijk gehouden en algemeen was men in marinekringen van oordeel, dat de onderzeeboot min of meer had afgedaan en een gelegenheids wapen was geworden; Toch zochten zeer velen naar een middel. Een jonge officiefr van de Nederlandse marine, de Luit. ter Zee J. J. Wichers, toendertijd in In- dië dienende, kwam tot de conclu sie, dat de oplossing zou zyn de on derzeeboten onder water met de krachtige dieselmotoren voort te stuwen, waardoor de snelheid onder water aanzienlgk vergroot zou kun nen worden. (Wordt vervolgd) Het nieuwe ontslagrecht Opzegtermijn afhankelijk van aantal dienstjaren Wederom kan een wetsontwerp worden toegevoegd aan de lyst van ontwerpen, die de Tweede Kamer te behandelen krijgt en die betrek king hebben op de verbetering der sociale positie van de arbeider, maar die tevens de werkgever tegen wille keur van de arbeider beschermt: het wetsontwerp, waarby het geven en nemen van ontslag nader wordt ge regeld. Tot dusverre was het zo, dat men een arbeider kon ontslaan en ook dat een arbeider zijn ontslag kon ne men met inachtneming van een zeer korte opzegtermijn, al was die ar beider ook jaren aaneen by dezelfde patroon in dienst geweest. In dit opzicht was er een aanmer kelijk verschil tussen hoofd- en hand arbeiders, daar voor tal van hoofd arbeiders een opzegtermijn van twee maanden In acht moest worden ge- Rechtsgelijkheid Terecht stelt de Minister zich op het standpunt, dat dit een ongewens te toestand is. De band, die er ont staat als een arbeider jarenlang bij dezelfde patroon werkt, mag niet £t bout portant verbroken worden. Hier wordt evenals bij het ontwerp Onder nemingsraden van de stelling uitge gaan, dat er een radicale wijziging dient te komen in de gedachte, dat een arbeidsovereenkomst enkel maar inhoudt een verplichting tot wer ken van de arbeider en tot betaling van loon door de werkgever. Des te langer de dienstbetrekking duurt, des te nauwer raken arbeider en patroon in hetzelfde bedrijf aan elkaar verbonden. In het wetsontwerp is nu bepaald, dat voor ieder jaar, dat een arbei der bij dezelfde patroon werkt, door de patroon een opzegtermijn in acht moet worden genomen van één week. Voor de arbeider geldt een week voor iedere twee jaar. Heeft een arbeider dus twaalf jaar •bij één patroon gewerkt, dan moet de patroon hem twaalf weken van te voren ontslag verlenen, terwijl de arbeider een termijn van 6 weken in acht moet nemen. Het maximum aantal weken be draagt voor de werkgever 26, voor de arbeider 13. Dit maximum wordt bereikt na 26 jaar dienst bij een zelfde patroon. Onredelijk ontslag In overleg met de Stichting van de Arbeid gaat de wetgever er van uit, dat deze termgnen zelfs nog niet voldoende zijn en dat ook regelen moeten worden getroffen om onrede lijk ontslag te voorkomen. Voor elk ontslag moet een goede reden aan wezig zijn, zowel van de kant van de werkgever als van de werk nemer. Is één van beide partgen van oor deel, dat een ontslag onrechtmatig is verleend, dan kan de uitspraak van de rechter te hulp worden ge roepen.' Bevindt deze de klacht ge grond, dan kan hy bevelen, dat het ontslag wordt ingetrokken en een schadevergoeding wordt vastgesteld. Er zullen zich echter gevallen kun nen voordoen, dat de verhouding tus sen werkgever en werknemer zó slecht is, dat wederindiensttreding bijna uitgesloten is. Dan kan een op lossing gevonden worden in het op leggen van een schadevergoeding die door de ene*partij aan de andere moet worden betaald. In het algemeen komt het ontwerp dus hier op neer, dat het voor belde 14. En het duurde een paar mi nuten voordat hij zich voorzichtig naar beneden durfde laten zakken. Op de begane grond aangekomen, zette hij de fiets op zijn wielen en verwach te niet anders of het ding zou uit eigen beweging weer aan de haal gaan Er gebeurde echter niets, zodat Jimmy het ding vol argwaan begon te in specteren, ongehinderd, want de eigen lijke eigenaar was treurig huilend het verre veld ingelopen. Jimmy begon al spoedig de fiets als zijn rechtmatig eigendom te beschou wen, maar hij kon het toch niet over zijn hart verkrijgen er op te étappen. Dat vond_ie toch wel een beetje al te gevaarlijk. Maar juist toen hij zijn ergste angst stond te overwinnen, kwam er een heel stel wielrenners aan. Zij reden bijkans nog harder dan de pechvogel van daareven en roe pend dat Jimmy uit de weg moest gaan, stormden zij op hem af. partijen lastiger wordt om van be trekking of van arbeider te veran deren. Het valt niet te ontkennen, dat door dit ontwerp, als het een maal wet is geworden, een zekere verstarring in het bedrijfsleven zal optreden. Wellicht zullen er soms ge vallen zijn aan te tonen, waar het nieuwe ontslagrecht hinderlijk is. Over het algemeen geloven we echter, dat het voor de rustige ont wikkeling van de verhoudingen tus sen arbeider en ondernemer van het grootste belang is, dat deze regeling er komt. Rechtszekerheid en be staanszekerheid zijn noodzakelijke voorwaarden om tot goede samen werking te komen Twee belangrijke dingen zgn bo vendien nog in het wetsontwerp ge regeld, te weten: het ontslag bij ziekte en by verbiyf in militaire dienst. Ten aanzien van ziekte wordt be paald, d atsno dalt..kingnagunodn,e den verleend als de ziekte een jaar geduurd heeft. Ontslag van meerder jarige personen, die in militaire dienst zyn, kan niet plaats vinden. Is de betrokken arbeider nog min derjarig, maar heeft hy één jaar vóór hy in dienst ging by een en dezelfde patroon gewerkt, dan kan hy ook niet ontslagen worden. Na- tuuriyk zyn er nog meer zaken in het wetsontwerp geregeld, maar deze belangrijkste meenden wij reeds nu ter kennis van onze lezers te moe ten brengen. -iSe Belgische regering is nogal op touristen gesteld. Ze heeft nu ten minste een bepaling gemaakt waar by de vreemdelingen 2 franc per li ter benzine terugontvangen, die ze in België verbruiken. Voor de Bel gische automobilisten om woest te worden. Soekarno, de President van de Reubliek heeft een bezoek gebracht aan Su, mafra. By aankomst te Sibolga werd Soekarno op enthousiaste wijze ont val gen- Programma, dai vacaniiegangers (ook bij slecht weer I) veel afwisseling biedi Voor het eerst sedert de traditio nele Haarlemse bloemenfeesten voert men voor de Bloemenweek 1948 een Intensieve propaganda In het bui ten land, vooral in de Benelux-lan- den, om buitenlanders te bewegen gedurende deze feestweek van 30 Juli tot 8 Augustus een bezoek aan de Spaarnestad te brengen. In Haar lem wordt gezorgd, dat de reisbu- reaux en touringcar-ondernemingen m het buitenland by tydige waar schuwing een volledige vreemdelin genservice kunnen verwachten, zo dat zy het organiseren van trips naar Haarlem nog des te aantrek kelijker zullen vinden. Intussen is thans het voorlopige programma van de bloemenweek ge publiceerd. Zoals ieder jaar zal ook thans een week lang Flora, de bloe menkoningin, over Haarlem rege ren en met haar aanwezigheid de feesteiyke hoogtepunten opluisteren. Zaterdagmiddag 31 Juli doet zy haar intrede in de stad, waarna zy op het stadhuis gekroond zal worden door burgemeester Cremers. De kern van de Haarlemse feest week wordt gevormd door de op voering van het openluchtspel „Frans Hals", in de Kloveniersdoelen, ge schreven door de Haarlemmer dr. Schröder en ten tonele te brengen door Haarlemse amateurs, onder lei ding van Louis Saalborn. Deze op voeringen- worden iedere avond van de feestweek gegeven. Op Zaterdag 31 Juli komen Bas- ken een volksdans-demonstratie uit voeren op de Grote Markt. De Ko- ninkiyke Militaire -Kapel verleent medewerking door een concert en een taptoe op dezelfde dag. Maan dag daaraanvolgend komen Zwitsers hun volksdansen vertonen. Een ga melan-orkest speelt by kaarslicht in Ontstellende ziektecijfers in België Voor de oorlog bedroeg het aantal t.b.c.-patiënten in België ongeveer 60.000 en er kwamen jaariyks 6000 sterfgevallen vóór. Tgdens de oorlog liep het cgfer der t.b.c.-patiënten snel op en in 1943 bedroeg hun aantal niet minder dan 131.000. Het sterfte- cgfer was in 1942, toen het aantal be handelden 106.752 bedroeg, 28 pro cent. in 1943 byna 34 procent. De of ficiële cijfers van de aangegeven ge vallen van geslachtsziekten voor Bel gië luiden als volgt: 1941: 330, 1942: 1784; 1943: 2498; 1944: 1949; 1945: 3598; 1946; 3826; 1947: 3230. In het industriecentrum te Luik is één derde van het aantal aan syphilis Igdende arbeiders uit het buitenland afkomstig. de historische zaal van het Frans- Halsmuseum. In de loop van de week komen Hollandse volksdansen aan de beurt. De H.O.V. geeft bgzondere concerten, er worden koor- en carillon-concer ten gegeven in verschillende kerken^ er zal een groot bloemencorso wor den gegeven en het geheel wordt be sloten met een vuurwerk op het IJs- clubterrein aan de Kleverlaan. Ge durende de feestweek zyn er in het Frans Halsmuseum dertig uit Duits land teruggevoerde schilderstukken van Hollandse meesters te zien, waaronder het beroemde schutter- stuk van Hals uit 1663. Een Luna park is de gehele feestweek in func tie, en in de bioscopen worden spe ciale voorstellingen tegen populaire prijzen gegeven. VRIJDAG 23 JULI 1948 Hilversum I ?01 m. 7.00 en 8.00 Nieuws; 7.30 en 8.15 Gram. muziek; 7.45 Morgengebed; 9.05 Pianomuziek; 9,35 Schoolradio; 10.20 Muziek houdt fit; 11.00 Voor de zieken; 11.35 Als de ziele luistert; 12.00 Pianorecital; 12.33 en 13.20 Het orkest zonder naam; 13.00 Nieuws; 14.00 La damnation de Faust van Berlioz; 15.15 Bekende or kestwerken; 16.20 Melodieën uit de oude films; 17.00 Na schooltijd; 17.15 Pianospel; 18.00 Vaudeville -orkest; 18.30 Ned. Strijdkrachten; 19.00 Nieuw» 19.15 Uit de discotheek; 20.00 Nieuws; 20.12 Residentie-orkest; 22.00 „De prin» kreeg een verjaarscadeau", een radio verzinsel; 22.45 Avondgebed; 23.00 Nieuws; Hilversum H 415 m. 7.00 en 8.00 Nieuws; 7.15 en 8.15 Gram. muziek; 8,50 Voor de huisvrouw; 9.00 Gram. platen; 9.35 Werken van Ravel; 10.00 Morgenwijding; 10.30 Voor de vrouw; 10.45 Mozart en Beethoven concert; 11.15 Voordracht; 11.30 Licht orkest concert; 12.38 Orgelspel; 13.00 Nieuw» 13.15 The Avrolians; 14.00 Kookpraat je; 14.20 De Kwintetspelers; 15.00 On# volk in zijn dichters; 15.20 Middagcon cert; 16.00 The Ramblers; 16.30 Voor de jeugd; «17.00 Johan Jong, orgel; 17.20 Wij en de muziek; 18.00 Nieuws; 18.15 Accordeonorkest Jan Vogel: 18.40 Kwartet Jan Corduwener; 19.00 Denk om de bocht; 19.30 VPRO-cursus; 20.00 Nieuws; 20.05 Muziekprogrammaj 20.30 Taak en toekomst van het vrij. zinnig protestantisme; 21.00 Men vraagt en wij draaien; 21.30 Schuldig of onschuldig; 22.00 Buitenlands week. overzicht; 22.15 Swing and Siweet; 23.00 Nieuws; FEUILLETON Spannend verhaal van EDGAR WALLACE - 33). HOOFDSTUK XIV De huiszoeking by Milburgh Mr. Milburgh bewoonde een huisje in een der fabricks- straten van Camden Town. Deze straat bestond voor het grootste gedeelte uit blinde muren, waarin hier en daar een grote poort, waardoor men nu en dan een blik kon werpen op kale fabrieken en berookte schoorsteenpijpen. Mr. Milburgh's huis was het enige herenhuis in de straat wanneer men tenminste de verblijven der huisbewaarders en opzichters niet meetelde, en allen, die de aardige be zitting zagen, waren het er over eens, dat Mr. Milburgh een goede huisheer had. Het huis was een alleenstaand landhuis, omgeven door een halve morgen grond, een gebouw met een verdieping dat een oppervlakte in beslag nam, die anders wellicht gebruikt zou zijn voor fabriekuitbreiding. Beide fabrie ken. ter rechter, en ter linkerzijde, hadden een prachtig bod gedaan voor de grond, maar Mr. Milburghs huisaeer was niet over te halen geweest. Er waren mensen, die mompelden, dat de huisheer van Mr. Milburgh, Mr. Mil burgh zelf was. Maar hoe zou dat mogelijk zijn? Mr. Milburghs salaris bedroeg iets minder dan 400 per jaar en 't landhuis met omgeving was minstens 4000 waard. Cauvey Cottage, zoals het huis heette, was iets van de weg afgelegen achter een grasveld, waarin geen en kele bloem stond, dit grasperk werd tegen binnendrin gers beschermd door hoog hekwerk, dat Mr. Milburghs huisheer met grote onkosten had laten zetten. Om bij het huis te komen moest men door een ijzeren poort en over een met stenen geplaveid pad naar de deur van he't huis gaan. In de avond toen Tarling van Scotland Yard het slacht offer was van een moordaanslag ontsloot Mr. Milburgh de poort en ging binnen, waarna hij het dubbele slot van de poort achter zich sloot. Hij was alleen en, zoals hij ge woonlijk deed floot hij een droef refrein, dat geen begin of einde had. Hij liep langzaam over het stenen voetpad, ontsloot de deur van zijn landhuis en bleef enkele ogen blikken op de stoep staan om te kijken naar de toene mende nachtelijke duisternis, voor hij de deur sloot en grendelde en het electrische licht aanknipte. Hij stond in een kleine hal, eenvoudig maar netjes gemeubileerd. De enige weelde bestond uit de etsen van Zohn die aan de muur hingen Mr. Milburghs bleef staan om deze te bekijken. Hij hing zijff jas en hoed op, deed zijn overschoenen uit, want het was nat op straat en liep door een, deur, naar zijn woonkamer. Ook hier heerste eenvoud in decoratie en meubilering. De meubilering was degelijk en het vloerkleed onder zijn voeten dik en weelderig. Hij drukte op een knopje en een electrische radiator gloeide aan in de haard. Toen ging hij zitten aan de grote tafel, het meest in het oog vallende meubel stuk in de kamer. Zij was letterlijk geheel bedekt met ordelijke stapeltjes papier, waarvan de meeste door elastiekjes werden bijeengehouden. Hij deed geen enkele poging om ze op te nemen, of te lezen, maar zat knorrig te kijken naar zijn vloeirol, geheel in gedachten verdiept en afgetrokken. Plotseling stond hg met een licht gegrin nik op liep de kamer door en ontsloot een zeer alledaag se kast waarvan het bovenstuk dienst deed als buffet. Hij nam een twaalftal boekjes uit de kast en droeg ze naar de tafel. Ze waren allemaal eender en er stond een jaartal op. Het leken en waren ook werkelijk dagboeken maar het waren geen dagboeken van Mr Milburgh. Op zekere dag kwam hij bg toeval in Thornton Lyne's kamer in het Magazijn en had deze boeken zien liggen op een stalen plank van Lyne's eigen brandkast. De kamer van de eigenaar had uitzicht over het gehele sousterrein van het Magazijn en op dat ogenblik kon Mr. Milburgh Thornton Lyne zien, zodat deze hem onder geen enkele voorwaarde kon verrassen, waarom deze er een deel uit genomen en met meer dan gewone belangstelling het vrij openhartige en uitgebreide dagboek, dat Thornton Lyne hield, gelezen had. Bij die gelegenheid had hij slechts enkele bladzijden gelezen, maar later zag hij kans om de gehele Verzame ling van dat jaar te doorbladeren en deed hierdoor een menigte inlichtingen op, die hem van groot nut voor de toekomst hadden kunnen zijn, wanneer Thornton Lyne niet door onbekende moordenaarshanden aan een ontij dig einde was gekomen. Óp de dag waarop Thornton Lyne's lijk met een dames nachthemd om de wond in zijn borst gewikkeld, in Hyde park was gevonden, had Mr. Milburgh om redenen, die hij raadzaam vond en geholpen door een valse sleutel op Lynes brandkast deze dagboeken overgebracht naar een veiliger plaats. Ze behelsden veel, wat Mr Milburgh on aangenaam was, vooral het lopende dagboek, want Thornton Lyne had niet alleen zijn ondervindingen opge tekend, maar ook dageijkse gebeurtenissen, zijn gedach ten, poëtische en andere en had zeer nauwkeurig en in eerrovende bewoordingen zijn verdenking tegen zijn on dergeschikte genoteerd. Het dagboek verschafte Mr, Milbu-'g:: een massa zeer interessante lectuur en hg keerde nu terug tot de blad zijde waar hij gisteravond was opgehouden en vervolgde zijn studie. De bladzijde was gemakkelijk te vinden, want hij had tussen de bladen een dunne enveloppe ge legd van vreemd maaksel, waarin zekere stukjes papier en toen hy zijn geïmproviseerde bladwijzer er uithaalde, scheen hij plotseling ergens aan te denken en voelde zorgvuldig in zijn zak. Hij ontdekte het voorwerp dat hij zocht niet en met een glimlach legde hij de enveloppe voorzichtig op de tafel en begon bij het punt, waar hij zijn studie had onderbroken. (Wordt vervolgd)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1948 | | pagina 3