§n
5E JAARGANG N° 1316
N.HOLLANDSE
PERS 1945
MAANDAG 23 AUG. 1948
Charlatan
Oorlogsinvalide kinderen genieten
vacantie op Kareol
Kaasdragers plantten Alkmaarse vlag
op Schiphol
In Amsterdam wordt de Wereld
raad der Kerken gesticht
r-\
r%:
Q
J
fritg. voor de Stichting De Vrije Alkmaar
der. Abonnementsorije 3.45 per k%artaa
f.1.15,per maand bi} v°ornitbetaHnK
Advertenties 14 ct. p. m.n:., familieberichten
18 rent. Verdere tarieven op aanvrage
V. Zoonea Bureau. Ridderitraat hoek OudegrachtTel K 2200 3971
Wie de achter ons liggende oorlog
,»et alleen heeft meegemaakt, maar
ook beleefd, zal wellicht het langst
de herinnering behouden aan onze
honger naar nieuws. Als we zeggen,
honger naar nieuws, dan bedoelen
We niet, dat we hongerden naar wat
de slaafsgezinde, gelijkgeschakelde
pers ons te zeggen had. Evenmin
waren we nieuwsgierig naar de ver
raderlijke smoesjes van de radio, die
onder Duitse leiding zijn vunze taak
vervulde.
Waar we naar hunkerden, dat was
de illegale pers. De vrouwen en man
nen, dieallesk trotseerden, om de
waarheid in Nederland bekend te
doen worden.
Waar we alles voor opofferden,
waar we de grootste gevaren vooi
trotseerden, het luisteren naar Ra
dio Oranje, de stem van Strijdend
Nederland en meer van die uitzen
dingen, het leeft in^ onzze herinne
ring voort, als het mooiste wat een
mens bezielen kan; de onblusbare
drang naar het weten, wat er in
de vrije wereld gebeurde.
Als er dan een uitzending was,
waarop een onzer ministers, wellicht
zelfs de minister-president, himself,
Gerbrandy in hoogst eigen persoon
tot ons gemartelde volk zou spre
ken, werden er afspraken gemaakt,
trotseerden we de sper-uren. Zaten
we op de onmogelijkste plaatsen,
want we wilden niets missen' van
wat de Nederlandse regering ons
te vertellen had. Tallozen hebben
deze honger naar nieuws met het
Jeven moeten betalen.
Dezelfde heer Gerbrandy, alleen
enkele jaren ouder geworden, heeft
aan dezez herinnering een wrange
bijsmaak gegeven. Volgens de rede,
die hij bij de behandeling van de
Grondwetsheriening in de Tweede
Kamer heeft gehouden, waren die
redevoeringen van de verschillende
ministers eigenlijk helemaal niets
bijzonders! Maar er moest toch eens
een rede gehouden worden, waarin
dan sléchts ^waarheden als'•koelen"
weiden verkondigd.
Ziehier nu Londen ten voeten uit.
Het geweldige wereldgebeuren is
aan de hoogste functionaris, die in
alle gezapigheid wel eens een toe
spraak tot het Nederlandse volk wil
de houden, omdat er toch gezegd
moest worden, voorbijgegaan.
Terwijl het Nederlandse volk hun-
kerd naar voorlichting, terwijl we
snakten naar perspectieven, wist de
heer Gerbrandy slechts tegen zijn
medebestuurders te zeggen. Het
wordt weer eens tijd. Maar denk er
om niets gevaarlijks".
Er rjn in Nederland van vele zij
den harde verwijten gemaakt aan
de regering in Londen. Nergens ech
ter is het beleid zo meedogenloos
gevonnist als door de heer Gerbran
dy zelf. Misschien is hij ook nu weer
van de veronderstelling uitgegaan,
dat hij eens een rede moest houden.
Jammer. Heel jammer. Want hg
heeft ons een illusie ontnomen.
We meenden tijdens de bezetting,
als we hem beluisterden, dat we met
een ernstig man te doen hadden, al
waren onze idealen dan ook verschil
lend. We beginnen nu te geloven, dat
we ons bg de neus hebben laten ne
men door een charlatan. En daarvoor
is het risico toch een weinig te groot
geweest. v. Z.
Prachtig werk van
„Het vierde Prinsenkind''
„Dat is Piet, Hij speel.'.e met een
onontplofte granaat en mist nu zijn
beide handen en eei^ oog. Twee
dagen geleien moest hij in allerijl
naar het ziekenhuis woeien ge
bracht, waar een paar achterge
bleven splinters, die zich door zijn
gave oog Daar de oppervlakte had
den gewerkt werden verwijderd.
Nu speelt hij gelukkig weer mee.
Die jongen naast hem mist zijn
linkerhand. Neen, geen verlamming
maar fosfor verschroeide zijn ene
gezichtshelft. Doe net of U dit al
les niet ziet, net als wij".
Een experiment, dat
slagen moet en zal
Die wij, dat zijn de kampcomman
dant en zijn staf, allen vrijwilligers
die het mogelijk maken, dat groepen
van 60 kinderen van 913 jaar, die
door de oorlog invalide zijn gewor
den op kosten van de Lichting,, Het
vierde Prinsenkind", op Kareol, te
Aerdenhout, dat de Sticht;r.g her
tïellingsoorden voor oudillegale
werkers gratis ter beschikking stel
de. een veertiendaagse vacantie ge
nieten.
Het is mogelijk geblekc - met deze
kinderen een gewoon kamp te hou
den en alles te doen wat ook ge
schiedt in de kampen voor kinderen,
wier vader in de verzetsstrijd of door
oorlogsgeweld is gevallen. Voor deze
Man trachtte zijnvrouw van
het leven te beroven
Zaterdagnacht heeft de 65 jarige
Rotterdamse havenarbeider A. R. ge
tracht zijn 35 jarige vrouw J. J. R.
S. van het leven te beroven. Terwijl
zijn vrouw sliep heeft hij haar met
een bijl enige slagen op het hoofd
gegeven. Na «.deze daad spoedde oij
zich in nachtgewaad met de bijl
naar een politiebureau en bekende
daar zijn daad. De vrouw verkeert
in levensgevaar.
Als motief -voor zijn daad gaf de
man op, dat hij thuis niets meer te
vertellen had, slecht verzorgd werd
en geen éten kreeg.
Bovendien had de vrouw een
vriend met wie zij haar man „uit
de weg zou willen ruimen."
Beinanotte vroeg hulp
aan Djokja
Volgens het Republikeinse persbu
reau „Aantara" heeft de Republikein
se regering kortgeleden een telegram
ontvangen van graaf Bernadotte met
bet verzoek tot het zenden van 350
ou rijst en 250 ton suiker ten behoeve
van de 330.000 Arabische vluchtelin
gen en de 7000 Joodse vluchtelingen
in Palestina. Het telegram was ge
adresseerd aan „de regering van In-
nodesië" volgens Antara.
AARDSCHOK IN FOGGIA
Een aardschok heeft te Foggia in
Italië grote schade aangericht.
Talrijke gebouwen zijn gescheurd en
delen van muren zijn ingestort. De
bevolking is in paniek naar het plat
teland gevlucht.
Markos kwam over Albanië weer in
Griekenland terug
Athene protesteert bij
Ver. Naties
Een communiqué van de generale
staf'meldt, dat de guerillastrijders
verscheidene „sterke tegen—acties zijn
begonnen in Macedonië en Centraal
Griekenland, waar plaatselijke gar
nizoenen door een overmacht van
guerilla—strijders zijn aangevallen."
Regeringstroepen ingesloten
In WestMacedonië, zo werd van
Griekse regeringszijde gemeld, zijn
regeringstroepen ingesloten door vijf
tienhonderd guerillasTijders, n.1. bij
Kaminades, ongeveer 15 kilometer
ten Noorden van Nestorion. Daar de
verbindingen tussen Athene en Ko—
zani in NoordGriekenland verbro
ken zijn, konden geen verdere offi
ciële mededelingen over deze ge
vechten gedaan worden.
Hij keerde weer
De Griekse minister van Buiten
landse Zakun, Tsaldaris, heeft ver
klaard, dat Griekenland bij de V.N.
een krachtig protest zal indianen te
gen Albanië, dat volgens de Griekse
regering dé guerilla1—'.roepen van
generaal Markos de gelegenheid zou
hebben gegeven zich op Albanees
grondgebied te hergroeperen. Markos
zou via het gebied van de passen
van Slemnitza, Griekenland hebben
verlaten om dit land weer te be
treden nabij de berg Vitsi, waar zich
de achterhoede van het Griekse re
geringsleger bevindt.
Onenigheid in Tsjechische Sokol
Naar aanleiding van een rondschrij
ven d.d. 3 Augustus van de Raad voor
Moravië en Silezië aan alle leden,
waarin geprotesteerd werd tegen de
„anti-Sokolgezinde regering" vanwege
„haar poging de Sokol te reorganise
ren" zijn vele sokolleiders overal in
Tsjecho-Slowakije ontslagen. In een
mededeling van het hoofdkwartier van
de Sokol te Praag wordt gezegd, dat
het optreden van de raad voor Mo
ravië en Silezië „gevolgen zal hebben
voor de Raad".
laatste categorie organiseerde de
Slichting, evenals verleden jaar 7
vacantiekampen, waar circa 5000 kin
deren in de leeftijd v,.n 13 jadfc
een week gratis verbleven. Het va
cantieverblijf op Kareol is een ex
periment, en als dit slaagt <en dat
doet het, daarvan kon de pers zich
bij haar bezoek overtuigen) zal het
volgend jaar worden vootgezet. Maar
de financiële 47780 is het giro
nummer der Stichting te Dordrecht
- - moeilijkheden zijn nog groot.
Ook volgend jaar moeten de 200.000
gulden bijeen gebracht worden!
Russen te Tel Aviv beledigd
In de opera vpn Tel Aviv woonden
de vertegenwoorodigers van de Ameri
kaanse regering, James Mac Doriald,
en vier leden van het Sovjetgezant
schap een opvoering bij. De Russische
gezant was evenwel niet aanwezig.
Toen het orkest het Amerikaanse
volkslied en het volkslied van Is-
raól ten gehore bracht, maar niet het
Russische, verlieten de vier leden van
het Russische gezantschap de zaal.
Water duurder
Aangezien het Prov. Waterleiding
bedrijf in Noord Holland over 1947
met verlies werkte, is besloten tot
een verhoging van de tarieven, die
de verlaging van 1935 ongedaan zal
maken. De verhoging gaat op 1 Jan.
Poortvliet, o PoorlvlietI
Poortvliet in Zeeland is waar
schijnlijk de enige gemeente in Ne
derland, waar op 31 Augustus en 0
September geen oranjefeesten zul
len worden gehouden. Er waren te
veel moeilijkheden. Van gemeente
wege werd geen toestemming gege
ven voor het maken van dansmu t station IsleSurLe Doubs in bot
i 1 1.AM mA, flnn f t .-oin
ziek en een aantal deelnemers aan
optochten er> volksfeesten trok zich
terug
Bioscoopbond over het
conflict met de peis
In het officieel orgaan van de Ne_
deralndse Bioscoopbond, dat op 18
Augustus uitkwam, wordt onder de
kop „het accent verkeerd" een be
schouwing gegeven, gewijd aan het
conflict tussen enkele Amsterdamse
bioscoopondernemers en „De Volks
krant", welk conflict er toe geleid
heeft, dat geen der Amsterdamse ki'an
ten op het ogenblik bioscoopadver
tenties opnemen. (De beschouwing
geldt dus ook voor het volkomen iden
tieke geval in Alkmaar. Red.) De
Bioscoopbond zegt, dat de tuch.iaad
voor de pers niet het aangewezen or
gian is om een oordeel over het -on.
flic, uit te spreken. De vraag rijs*
immers: hadden de bioscopen gegron
de leden om niet meer te adverto.en
en mogen zij vrijelijk adverteren waai
en wanneer zij dit willen? Het !s en
blijft aldus de beschouwing .,?n
zakelijk conflict, dat met de p-jrsvuj-
heid als zodanig piets te maken heef;"
Gaat Lomakin vertrekken?
NewYorkse bladen melden, dat
de SovjetRussische consulgene
raai in New—York, Jacob Lomakin,
om wiens terugroeping door de Ame
rikaanse regering is verzocht in ver
band met het gevalKasyenkina,
pasage heeft genomen voor vertrek
uit NewYork op de „Stockholm".
Republikeinse delegaiie in
Djokja
De Republikeinse delegatie is he
den naar Djokja vertrokken, tenem
de de gewezen impasse met het ka
binet te bespreken. Het besluit, dat
genomen zal worden zou recht
s'creeks aan de Veiligheidsraad wor
den geseind.
SPOORWEGRAMP IN FRANKRIJK
Op het «raject t3esarn.conBelfort
heeft zich een ernstig spoorweg
ongeval voorgedaan. De sneltrein
Lyon—Straatsburg is niet ver van het
smg gekomen met een goederentrein
Er 2ijn vier doden een een achttal
gewonden.
Vliegtuigen konden koersen op onze kaas
En de roem is uitgedragen over
de hele wereld
Door de luidspreker, die vlak achter me hangt, heb ik de juffrouw van
de K.L.M. horen vragen of mijnheer die en die heel vlug naar de cantine
wil gaan en daarna 'beeft dezelfde stem gezegd, dat er juist een vliegtuig
uit Amerika geland. Het moet wel bijzonder interessant zijn, wat zij nfc
vertelt, want overal staan mensen aandachtig te luisteren en in de richting
van de verkeerstoren te wijzen.
Voor mij kan die vriendelijke juffrouw echter wel zwijgen.
Over het platform is een Skymaster komen aanrollen en twintig meter
voor me is die blijven staan. Juist als ik me wil bukken om onder de
romp door nog iets meer te zien, beginnen de motoren van de grote ma
chine alle vier tegelijk zo te razen en te brullen, dat m'n mond van schrik
open valt en. ik haastig m'n vingers in de suizebollende oren stop.
De gezagvoerder kijkt uit de cockpit naar beneden. Net of—ie lacht om
de landrotten, die daar allemaal met verschrikte gebaren naar hun hoofd
grijpen.
De propellers staan even later weer roerloos in de lucht, het lawaai is
heel wat minder, al moet je nog schreeuwen om boven het gezoem en ge
snor van tractoren en tankwagens en het gegons van vliegtuigen in de
lucht uit te komen.
WAT IS DAT?
Je 'hebt wel enige ogenblikken no
dig om op zo'n vliegveld aan al die
geluiden te wennen, je weet soms niet
waar je ze thuis moet brengen.
Wat is dat nu weer? Een licht gebrom
weerkaatst achter de houten barakken
tegen de grote hangars. Gebrom? Nee,
het is tromgeroffel.
Een muziekcorps marcheert nader
bij, publiek stroomt van alle kanten
toe, men weet het niet meer wat te
denkenkaasdragers in vol ornaat
met hun berry'swat doen die in
's hemelsnaam hier op Schiphol?
Heeft U inmiddels al gehoord, hoe
de Alkmaarse Dag ,die Zaterdag op
Schiphol werd gehouden is geslaagd?
Heeft men U reeds verteld, dat drie
honderd Alkmaarders daar een mid
dag hebben doorgebracht, die ze niet
licht zullen vergeten?
Ik wil er iets van vertellen, genoeg
zal het niet kunnen zijn.
Geestelijken uil veertig landen zijn bijeen
Tegen de Bond van Havenarbei
ders in de V.S. is een gerechterlijk
bevel uitgevaardigd, waarbij de sta
king van 45.000 havenarbeiders langs
de gehele Atlantische klist van de
V.S., die Zondag zou beginnen, werd
verboden.
Vooraanstaande geestelijken uit 40
landen' vertegenwoordigers van 145
kerkgenootschappen, kwamen gisteren
in de Nieuwe Kerk te Amsterdam bij
eer voor een eredienst tyends de eer-
bijeenkomst van de Wereldraad
'der Kerken. Talrijke genodigden had
den zich gevoegd bij de 1450 afge
vaardigden, die aan het congres deel
nemen. Onder de hoge gasten waren
o.m. minister Lieftinck, minister
Schokking, minister Götzen, en de
commissarissen der Koningin in de
prov. Nrd Holland, Zuid Holland en
Gelderland.
Links van het spreekgestoelte zaten
de ambassadeurs en gezanten van de
Ver. Staten, Frankrijk, Noorwegen,
Zwitserland, Zweden en Zuid Afrika
en de Oostenrijkse zaakgelastigde.
Exotische gewaden
Om drie uur kwamen in plechtige
optocht de 450 officiële gedelegeer
den van bijna alle protestantse ker
ken ter wereld langzaam voortschrij
dend naar het middengedeelte van de
kerk, die na de restauratie ruimte
biedt aan 3000 personen. Men zag de
fraai gekleurde gewaden van de Ang
licaanse, GrieksOrthodoxe, Oud-
Katholieke geestelijken van de meest
uiteenlopende nationaliteiten.
De dienst werd geopend door Dr.
K. Gravemeyer, uit Den Haag. De
Aartsbisschop van Canterbury, dr. G.
F. Fischer ging voor in gebed.
De voorzitter van de Wereldraad
der Kerken, dr. John R. Mott uit New
York, gaf uiting aan zijn vreugde,
dat het thans zover is, dat gedele
geerden van kerken uit alle landen
ter wereld zijn samengekomen om
formeel de Wereldraad der Kerken te
stichten.
„Geen deur zal gesloien
blijven"
„Onze Oecumenische vergadering", zo
zeide spreker, „is bijeengekomen op
een van de meest noodlottige ogenblik
ken in de wereldgeschiedenis. Ik mag
Waarom de R.K. Kerk
afzijdig blijfi
In alle katholieke kerken
van Nederland is gisteren
- een herderlijk schrijven van
het Episcopaat voorgelezen
dat verklaart, waarom de
R.K. Kerk niet vertegen
woordigd is op het congres
van de Wereldraad der
Kerken.
„Deze afzijdige houding
berust niet op vrees voor
verlies van prestige of op
andere louter tactische over
wegingen. Zij komt uitslui
tend voort uit het besef der
Kerk, dat zij onwrikbaar
trouw moet blijven aan de
taak, die Jezus Christus haar
heeft opgedragen. Zij is im
mers de ene heilige katho
lieke en apostolische kerk,
die door Jezus Christus
werd gesticht. De verdeeld
heid van de Christenen kan
slechts op één wijze worden
beëindigd: door terugkeer
tot haar".
u echter voorspellen, dat met het
voortgaan van het congres iedereen
in steeds duidelijker taal zal verstaan
dat alle deuren voor ons open staan,
naar welke richting wij ook kijken.
Geen deur zal gesloten blijven voor de
blijde en constructieve boodschap van
Christus. Christus is en blijft de
centrale figuur van onze Wereldraad
der Kerken".
Geruime tijd na de plechtigheid
stonden vele honderden nog bij de in
gang van de Nieuwe Kerk om een
glimp op te vangen van de kleurige
gewaden der geestelijken.
's Avonds werd het congres in het
Concertgebouw geopend.
Vier sprekers voerden het woord
onder presidium van de aartsbisschop
van Uppsala, Erling Eidem,
Treinaanslag op Java
Vijf doden, zeven gewonden
Zaterdagavond heeft een bende
een goederentrein tot ontsporing ge
bracht tussen Bandocng en Poerwa
karta.
Vijf van de achttien Indonesiërs,
die de trein bemanden, werden daar
na doodgeschoten, zeven van hen
werden gewond, terwijl de andere
dertien naar wordt aangenomen,
zijn ontvoerd. Een tiental kilome
ters buiten Poerwakarta was de
spoorbaan over een afstand van 40
meter opgebroken. De twee locomo
ticven van de trein, een tender en
en wagon, stortten in een ravijn.
Zeven goederenwagens ontspoorden
en 13 overige bleven op de rails.
Onmiddellijk na de ontsporing werd
de trein onder vuur genomen door
een bende.
De groep die de overval pleeg
de, bestond uit ongeveer twintig a
dertig man. Zij had de kampongbe
volking bevolen in de huizen te
blijven.
Er zijn millitaire tegenmaatrege
len genomen. De schade wordt op
drie millioen gulden geschat.
GEEN BALL—POINTPENNEN
In de praktijk is gebleken, dat het
met z.g. kogelpuntpennen (ballpoint
pennen) gestelde schrift na verloop
van enige tijd verbleekt of soms zelfs
verdwijnt. In een circulaire der Rijks
belastingen wordt op grond van dit
bezwaar er op gewezen, dat het ge
bruik van deze pennen verboden is
o.m. voor belastingpfolrtnulieren,
waarvoor is voorgeschreven, dat de
invulling met inkt of met inktpot
lood moet geschieden.
DE OPTOCHT
Het muziekcorps, waarover ik het
ne had, was de Postharmonie, die na
tuurlijk voorop ging in de stoet.
En als ergens een Alkmaarse Dag
moet worden gehouden, wie zouden
dan als eersten achter de muziek lo
pen? Daar komen ze de kaasdragers.
Drie opgeladen berry's in hun midden
Joosten draagt de vlag, de heer Voort
huysen, directeur van het Marktwe
zen loopt helemaal vooraan en we
zien ook de assistent van het Markt
wezen ,de heer De Boer en de kaas_
vader, de heer Lutjeharms erbij
Boren en boerinnen in Westfriese
klederdracht, zo schrijdt het volks
voort in de stoet.
En dan volgen tot besluit de kaas
meisjes en de kwieke turnsters van
Turnlust met hun voorzitter de heer
Pe Rie en hun directeur, de heer Van
Zoon en.
ROND HET PODIUM
Zo staat nu alles voor het houten
podium op het platform. Aan weers
kanten hebben de genodigden plaats
genomen. De burgemeester, mr. dr.
H. J. Wytema, zijn collega uit Bath,
mr. Day, de loco-burgemeester de heer
G. van Slingerland wethouders, leden
van de gemeenteraad en nog vele an
deren. Achter het hek verdringen zich
enige honderden Schiphol bezoekers
de vele Alkmaarders we gingen
met elf bussen zie je ook overal.
Namens de directeur van de K.L.M.
spreekt de heer Van Ketwich Ver-
Schuur een woord van welkom.
Hoe deze Alkmaarse Dag is ont
staan. Eigenlijk door de bieravond die
door de gezagvoerders Virply en Van
Ulsen onlangs werd meegemaakt.
Eerst zouden daarna de kaasdragers
alleen naar Schiphol komen. In sa
menwerking met de WV „Alcmaria"
heeft de K.L.M. het plan groter op
gezet enheiden hebben het prach
tig uitgevoerd.
(Vervolg op pag. 4)
onze kleine tovenaar
Naar uit Den Haag gemeld wordt
zaï Mr. A. M. Baron van Tuyl] van
Serooskerken als procureur—fis
caal optreden, wanneer de zaak—
Rauter 20 October a.s. in cassatie
behandeld wordt.
Zwakke tot matige, maar langs de
Waddeneilanden nu en dan vrij
krachtige wind "uit Westelijke rich
tingen. Wisselend bewolkt met enkele
verspreid optredende buien. Weinig
verandering in temperatuur.
TT
i
-
