Ikmaaidei 5e JAARGANG No: 1120 N.-HOLLANDSE PERS 1945 ZATERDAG 28 AUG. 1948 Werkloosheid Djokja neemt de uitwijzing van ambtenaren niet Franse regering is afgetreden in seheervlucht Indrukken van de Wereldraad-Assembly (II) Ultg. voor de Stichting De Vrije Alkmaar der. AbonnemenUpry» S 3.45 per kwartaal I MS per maand VMrnilbtU||,1J: Advertenties 14 ct. p. m.m., familieberichten 18 eent. Verdere tarieven op aanvrage. De jongste cijfers, welke door het Centraal bureau voor de Statistiek zijn gepubliceerd en welke ook wij in ons blad hebben vermeld, toonden aan, dat de werkloosheid in ons land nog steeds naar omlaag gaat en zich nu om de vijf en twintigduizend be weegt. Een en ander geeft reden tot voldoening, omdat het bewijs daardoor geleverd is, dat Nederland ondanks moeilijkheden met materiaaltekort en machines er in is geslaagd een be langrijk groter aantal mensen aan het werk te stellen dan in de jaren aan de oorlog voorafgaande. Toch is de vreugde over* het econo misch beeld, dat we uit deze cijfers kunnen opmaken, als we ze vergelij ken met de cijfers der productie niet zo heel groot meer. Want dan blijkt dat er in de industrie ongeveer een paar honderdduizend mensen meer werkzaam zijn dan in 1938, terwijl het aantal voortgebrachte goederen pasop het zelfde peil is aangekomen. Als motief hiervoor wordt, en naar alle waarschijnlijkheid zeer terecht, aan gevoerd, dat dit voor een dee] wordt veroorzaakt door verouderde machi nes, slechtere voeding en een bepaal de arbeidsonlust. Naar ons gevoelen zijn de laatste twee voor een deel ook debet aan de verminderde productiviteit, maar het eerste, de minder goede outilage, zal ongetwijfeld een van de hoofdoorza ken zijn We menen dus te mogen constateren, dat, indien de Nederland se industrie er in de naaste toekomst in slaagt, moderner machines aan te schaffen, rationeler te gaan werken, er een bepaalde hoeveelheid arbeids krachten zal afvloeien. Wanneer ge lijktijdig daarmee ook in Indonesië een ontspanning intreedt en de demo bilisatie in sneller tempo verloopt, is het geenszins ondenkbaar, integen deel wel zo goed als ze ker, dat we plotseling een snelle op leving der werkloosheid zien. Wij vragen ons dan ook af, of er reeds nu geen maatregelen moeten worden genomen om de werkloosheid die gaat komen, op te vangen. Reeds voor de oorlog werd door vooruitstre vende economen betoogd, dat het niet aanging, dat de industrie maar raak rationaliseerde, vernieuwde, grotere productie leverde, de vruchten van die grotere productie plukte en de et- door ontstane werkloosheid wordt op_ Schap op de staat afwentelde. Die schade was immers een vergrote werk loosheid. Wanneer een bepaald pro_ duetie-minimumpeil bereikt is. zal ook naar onze overtuiging pas tot verderè mechanisatie en rationalisatie mogen worden overgegaan, wanneer de hier door ontstnae werkloosheid wardt op gevangen. hetzij door arbeidstijdver. -korting of een bedrijfsbelasting, waar. uit de door werkloosheid ontstane on. kosten kunnen worden bestreden. De maatschappij wordt niet geluk kig gemaakt met een ongebreidelde productie met daar naast een grote groep mensen die de producten niet kunnen kopen. Vooral op dit gebied moet regeren vooruit zien zijn. Moge de regering deze vooruitziende blik in ruime mate bezitten, ten einde ons in de toekomst voor onaangename ver rassingen te behoeden. v. Z Inierim-regering De hoogste tijd", meent dr. Mansoer De meeste leden van de Indonesische delegatie voor de jubileumfeesten zijn op Schiphol aangekomen Dr. Mansoer, het staatshoofd van Oost— Sumatra, deelde de pers mede dat het Indonesische advies voor het voorlopig ontwerp van een interim regering Woensdag is klaargekomen. Hij verwacht het advies nog deze week in Nederland. Op een desbe treffende vraag zei dr. Mansoer, dat hij de tijd voor de instelling van een interim regering thans stellig geko men acht. Hy wilde het zelfs nog ster ker uitdrukken. „De tijd is daarvoor thans critiek", aldus het staatshoofd var. Oost—Sumatra. GEBLOKKEERDE GELDEN VOOR HULDEBLIJK. Voor het Nationaal Huldeblijk, het fonds voor kankerbestrijding mogen giften van 500.of meer van ge blokkeerde rekeningen worden ge schonken. Nederlandse stap ,,een politieke en sociale overtreding" genoemd „Sin Po" acht situatie zee critiek In een interview met het Republl keinse persbureau „Antai-a" verkraar- de de Republikeinse minister van Voorlichting, Mohammed Natsir ten aanzien van de beslissing, dat Repu blikeinse ambtenaren niet meer in Batavia mogen wonen: „Deze stap pen overtreden de wet. De meeste Re publikeinse ambtenaren te Batavia zün sinds jaren ingezetenen van Batavia. Nu worden ze over de status.quolün gejaagd, terwijl de kwestie van de status quo.'ijn nog fteeds een punt van bespreking vormt. Dat 's een politie ke en sociale overtreding en de Repu blikeinse regeling ncemt dan ook een weigerende houding aan". Paftijen oefenen druk uit op Hatta Ten aanzien van de laatste ontwik kelingen schryft de doorgaans goed ingelichte speciale correspondent van het Chinese dagblad „Sin Po", dat alle partijen in de Republiek beslo ten hebben bij de Republikeinse re gering er op aan te dringen de onder handelingen met de Nederlanders af te breken. De Republikeinse regering zal de volgende week waarschijnlijk haar be slissing bekend maken. De correspondent zegt, dat, wan neer het kabinet van Hatta nog lan ger een „toegevende politiek" blijft voeren, naar alle waarschijnlijkheid jtUg partijen hun vertrouwen in hem zullen opzeggen. Dit 2ou dan de cli max zijn. die het kabinetlHatta zou doen vallen. „Verschillende partijen Resoluties Congres voor Europa aan ministers overhandigd De heren W. Drees en Mr. D. U. Stikker, Minister-President en Minis ter van Buitenlandse Zaken, ontvin gen een delegatie van het „Congres van Europa". De leider van de dele gatie, de heer P. A. Kerstens, heeft tijdens deze ontvangst de resoluties van dit in Mei gehouden congres aan beide ministers overhandigd. in de Republiek brengen weer de „ver schroeide aarde-politiek" ter sprake en roepen het volk op deze politiek ten uitvoer te leggen De huidige toe stand is zeer criiek; bijna allé .inge zetenen van dë Republiek zijn deze mening toegedaan. Veiligheidsraad enige uitweg „De Nederlanders hopen, dat de Republikeinse regering de linkse par tijen nog kan beteugelen", aldus schrijft de correspondent vanSin- Po, die als zijn mening te kennen geeft, dat de republiek waarschijnlijk dè In donesische kwestie bij de Veiligheids raad zal brengen nog voor hét tót een crisis komt. Koude douche De besprekingen in Moskou zijn met zulk een geheimzinnig waas omweven dat een onjuist berichtje in de we reldpers de grootste opschudding kan veroorzaken. Volgens Reuter had de Franse generaal Jean Ganeval ver klaard, dat men te Moskou besloten had tot een conferentie van de vier militaire gouverneurs in Duitsland over de valutahervorming. Gretig werd het bericht opgenomen als „het beste nieuws", dat tot nu toe bekend was gemaakt. Maar in „officiële" kringen te Parijs en Londen toonde men zich verbaasd en thans heeft Ganeval per tinent ontkend, iets in die geest ge zegd te hebben. Het „beste nieuws" is weende we- Séld uit voorlopig. Verantw. redacteur. J Zoonen Bureau. Ridderstraat hoelt OudegrachtTel K 2200-3971 Amsterdam wordt een Sprookjesstad: ttidens de feestweek zal de Zuiderto. ren baden In het licht van de schijn- werpers, die haar als een zilveren bouwwerk boven de oude huizen van de binnenstad zal -«oen pralen. VIJFHONDERÖ BOEDDHISTEN VERMOORD Het Boeddhistische Maha.Bodhi- genootschap heeft beweerd, dat vijf honderd Boeddhisten zijn vermoord door de plegers van een overval in h^t. district Ladach in Zuid-Oost-Kasj mir. Gestruikeld over Reynaud's plannen, nog voor men aan uitvoering toe was l)e ranse regering van premier André Marie is vanochtend vroeg af getreden, na een langdurige poging om het eens ie worden over de voor waarden voor een hervormingspro gramma van de minister van Finan ciën, Paul Reynaud. Het kabinet was meer dan 15 uur in conferentie ge weest voor het bespreken van plan nen voor een economisch en finan ciëel herstel, die een verhoging van voedselprijzen inhielden en een ver „Het Nederlandse Persmuseum" te Amsterdam organiseert van 27 Au gustus t-m. 7 September een interes sante tentoonstelling, getiteld „De Ko ningin en de krant", welke een over zicht geeft van publicaties in verschil lende dagbladen over de hoogteen dieptepunten in de regeringsperiode van H. M. de Koningin. De Griekse minister van oorlog heeft verklaard, dat het einde van de strijd in het Grammos-gebergte nog niet betekent, dat „de strijd tegen de guerilla's zal zijn afgelopen. "Suiker 1 cent duurder v Teneinde' zoveel mogelijk aan de gerechtvaardigde wens van de krui deniers tot verruiming van hun winst marge te voldoen, heeft de minister van Landbouw, Visserij en Voedsel voorziening goedgekeurd, dat de maxi mumprijs voor kristalsuiker voor de consumenten met 2 cent per kg. wordt verhoogd. SOVJET-BIOLOGEN GEDESAVOUEERD Verscheidene Sovjet biologen zijn uit de Academie voor Kunsten en We tenschappen van USSR gestoten. Zij zyn beschuldigd van „contra revolu tionriaire onderzoekingen". „Welbestede" vacantie van Gerrit de Stotteraar Tien inbraken in 1 maand tijd De Haagse recherche hield zich reeds geruime tijd bezig me't het op sporen van een man, die te Den Haag inbraken pleegde. Zij vermoedde, dat de gezochte dezelfde was als de beruchte „Gerri't de Stotteraar". Toen de Amsterdamse politie Gerrit in een huis in de Van Limburg Sti rumstraat arresteerde op 16 Augustus, kon de Haagse recherche in het huis een onderzoek instellen. Het vermoeden der politiemannen, omtrent de identiteit van de dief bleek juist. Er kwam aan het licht, dat „Gerri't de Stotteraar" zich van 12 Juli, de dag dat hij wist uit te breken, af tot op de dag van zijn arrestatie had schuldig gemaakt aan niet minder dan tien inbraken. De buit bestond uit geld, gouden sieraden en textielgoederen. Gerrit had een productieve vacan tie gehad. Verloor Athene 25.000 man Volghns het govjet Russische pers bureau Tass heeft generaal Markos, leider der Griekse guerillastrijdêrs, in een dagorder verklaard, dat de Griek se regeringstroepen ongeveer 25.000 of ficieren en manschappen in de jong ste slag om het Grammosgebergte heb en verloren. MELK WORDT BEZORGD OP BEIDE FEESTDAGEN Het Ministerie van Landbouw, Vis serij en Voedselvoorziening heeft be paald dat de melkventers op de natio nale feestdagen op de gewone wijze hun melk zullen moeten rondbrengen, zulks ter voorkoming van bederf van dit product. In dit tweede artikel wil ik mij in hoofdzaak beperken tot twee van de belangrijkste punten van deze dagen: het internationaal-politieke dispuut tussen Foster Duiles en Hromadka, en het optreden van Niemöller. Er is veel meer, maar de tijd ontbreekt me, om anders dan door het noemen al leen te wijzen op de waardige open. hartigheid, waarmede Chinezen op dit congres laten horen, hoe zwak hun kerk er voor staat, en op de zeer waardevolle bijdragen van de vrou wen. De Engelse Miss Bliss hield een ongelofelijk frisse toespraak over het moderne maatschappelijke leven. De Hindoese Sara Chakko gaf ons een indruk van de innerlijke beschaving, die de Indische Christenheid met ham" gehele volk gemeen heeft. Laat mij nu tot de twee hoofdpun ten voor dit artikel komen. Eerst iets over NiemóHer, die Donderavond sprak voor een openbare bijeenkomst in de grote zaal van het Concertge bouw. Het was de eerste keer, dat ik deze overbekende figuur persoonlijk hoorde en zag. Een goed spreker, een kaï-aktervol mens. En toch.er is voor mijn gevoel in deze man iets ge borneerds. Hü getuigde van zijn ge loof in de kracht Gods, die oordeelt en begenadigt. Hij erkende zich me deschuldig met zijn volk. Maar hü bleef daarbij te zeer zichzelf. Het type van een modern mens, die na de ca- testrofe van 1918 (in de eerste wereld oorlog was hy duikboot-kapitein) zicjj is gaan wijden aan de verkondiging van het Christelijk geloof in zijn or thodox-Lutherse gestalte. Een man, die de noodzaak zag van het bewaren van dit geestelijk erfgoed voor het Duitse volk. Na een kort ogenblik geloofd te hebben in de mogelijkhe den van het Nationaal Socialisme kwam hü al*heel spoedig in verzet. En hij bleef in verzet. Zeven jaar lang was hü geïnterneerd in verschil lende concentratiekampen. Een man, zo zeide een van de vooraanstaande deelnemers van het congres mij, met een veel belovende levensloop, en toch zonder laatste kracht. Zo is bet m.i. inderdaad. De zelfinkeer, het besef van schuld, zouden veel dieper moe ten gaan, al zün zij ongetwüfeld op recht, indien hier waarlijk een nieuw begin mogelyk zou zyn. Er was hier een pünlijk gebrek aan radicalisme. Kenmerkend voor het Duitse Luthera nisme? Misschien, maar deze Assem. bly laat ons wel duidelijk zien.' dat alle denkbare vormen van Christen dom vatbaar zijn voor innerlijkfe ver nieuwing. Ook voor het Duitse Luthe ranisme mogen wij daar zeker op ho pen Maar Niemöller schijnt mij niet een vernieuwer, maar een hoogst respectabele vertegenwoordiger van de oude, thans toekomstloze, Duitse tra ditie. Wellicht de belangrijkste openbare zitting van de Assembly was die van Dinsdagmiddag, toen Foster Dulles en Hromadka spraken over de kerk te midden van het hedendaagse interna tionale leven. Beiden beperkten zich hetzelfde kernprobleem: de verhou ding West—Oost, Democratieën tegen over SovjetRusland en zyn satellie ten. De eerste spreker was een Ame rikaans politicus, de tweede een Tsje chisch hoogleraar in de Theologie. Foster Dulles is een vooraanstaand man in de Republikeinse Partij van de Verenigde Staten. Velen verwach ten, dat hij, bij een Republikeinse ver kiezingsoverwinning in dit najaar, wel dra 'Amerikaans minister van Bui tenlandse Zaken zal wordenHij is te vens één van de organisatoren van het kerkelijk leven in Amerika. Zijn ^democratische overtuiging is nauw verbonden met zijn religieuze opvat tingen. Hij gelooft in de methoden der democratie, in de mogelijkheid van evolutie langs de weg der geleidelyk heid op grond van overleg. Daarom verwerpt hij het Sovjet Communisme en de daardoor beïnvloede Oost_Eu- ropese volkdemocratie. Wil hü oorlog? Neen, en toen hy zich tegen oorlog uitsprak, onderstreepte de Assembly dat met een zeer nadrukkelijk applaus Toch lykt deze, idealistisch gestemde, Amerikaanse politicus mij allerminst een garantie voor de vrede. Want hij toonde niet alleen een diepgeworteld wantrouwen in zün tegenpartij, maar ook een m.i. pynlyk gemis aan be grip voor de historische achtergrond van de situatie in Oost-Europa. De zelfverzekerdhed van deze Yankee werd door zijn Christen_zijn toch maar weinig beperkt. In Professor Hromadka stond tegen over Foster Dulles geen collega-poli ticus, maar een Christen geleerde, met ongemeen brede historische visie. Het is bekend dat Hromadka *t regiem in zijn vaderland aanvaardt, dat hy er loyaal teggrover staat. Maar hij ;s gaande beperking van de uitgaven voor publieke diensten. Dii was hel tiende sinds de oorlog Gisteravond laat waarschuwde het socialistische blad „Le Populaire" dc regering, dat onmiddellijk stappen on dernomen moesten worden, om de pri'zen op het niveau van de vaste lonen te brengen. Het kabinet, dft gevormd was op 26 Juli, en da't het tiende Franse ka binet was sinds de bevrijding, is om één uur vanmorgen afgetreden. De radicale eerste minister diende toen zijn ontslag in bij de president der Republiek Vincent Auriol, zeg gende, dat niet te overbruggen ver schillen in hét kabinet waren gere zen. VOETBAL POOLAFFAIRE BERECHT In Rotterdam stonden terecht 48 verdachten van de par.mutuelpool af faire. Deze voetbalpool had haar hoofd zetel in Tanger. Hoofdagent voor Ne derland was een Haagse bedrijfslei der van een drukkerij, die o.a. de pool formulieren diukte. De officier eiste tegen hem drie maanden. By de vo rige affaire waren 100 verdachten en 57 getuigen gehoord. Ghella wereldkampioen sprint (amateurs) De Italiaan Ghella, die reeds bij de Olympische Spelen het sprintnummer won, heeft nu ook het wereldkam pioenschap veroverd, door de finale tegen de Deen Schandorff te winnen. Hijzelendoorn werd er in de kwart finale door de Brit Bannistcr uitge reden. Bontekoe verloor zijn achtste finale van Ghella. Contelaar werd reeds In de series witgcesr' akeld. Arie van Viet bewees zijn mees terschap bij de profs door resp. de Australiër Silvy en de Fransman Ja- copanélli te verslaan. Hij zal nu met de Fransen Gérardin en Senfftleben en de Zwitser Plattner in de halve eindstrijd uitkomen. Remkes verloor reeds zijn series, terwijl Bijster in de kwart-finale van de Belg Van Loo veren verloor. De organisatie was weer lang niet in orde. De wedstryden der ama teurs werden in één dag afgewerkt, wat beslis't veel te zwaar was v°op deze renners die daar niet aan ge wend zijn. er niet innerlijk mee vergroeid, hij wil er zich niet zonder meer mee ver eenzelvigen. Omdat hij eigenlijk in zijn hart een tegenstander ervan zou zijn? Die indruk kreeg ik niet. Hro madka sprak zich trouwens over de politieke situatie in zyn land en in O. Europa niet rechtstreeks uit. Maar op grond van zijn Christelijke geloofs overtuiging neemt hü een zekere af stand in acht tot het staatkundig le ven als zodanig. De Christen is voor mensen als Hromadka in de wereld, maar nooit van de wereld. Hij zou zijn vaderland en ook een internatio nale gemeenschap kunnen dienen met volledige toewijding en trouw, zonder ooit deze aardse zaken te vereenzel vigen met de zaak van het rijk van God. Dat geeft hem de mogelijkheid om óók de zaak van de ander ernstig onder de ogen te zien. In zyn grootse betoog voor de Assembly verheerlijkte hij de Sovjets allerminst. Van eigen socialistische overtuiging uit critiseer- de hy. Maar bijzonder duidelijk stel de bij het falen van de Westerse de_ mccratiën ten aanzien van Midden en Oost Europa en ten aanzien van Oost Azië in 't licht. Een oorlog gesteld dat de Westelijke mogendheden die zouden winnen zou voor Oost Eu ropa geen verbetering betekenen maar een volkomen afgrond. Op de oude Amerikaan John Mott, die deze zitting presideerde, maakte deze red een diepe indruk, waarvan hij in zéér bewogen woorden getuigde* Indien men naar dit geluid in het Westen waarlyk zou gaan luisteren, dan zou deze Assembly daardoor een buitengewoon waardevolle bijdrage voor de wereldvrede hebben geleverd FR1TS KUIPER DROOG WEER Droog en op vele plaatsen vrij zon nlg weer met, behalve in het uïter ste Noorden van het land, iet» hogere temperatuur. Zwakke tot ma tlge wind uit richtingen tussen Noord en Oost. onze kleine tovenaar

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1948 | | pagina 1