Ikmaai'deï
:zl
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Hatta vraagt steun aan het
Republikeins parlement
5e JAARGANG No: 1132
VRIJDAG 3 SEPTEMBER iy.,8
üitr voor de Stichfin, De Vrtje Alkmiar
der. Aboueementsprfii 3.45 per knaitaa:
t 1.15 per maand bij vooruitbetaling i
Advertenties 14 rr p. m m., familiebericb«en i
13 eent. Vor .Vre tarieven op aanvrr.gr
Verantw. redacteur. J. r. Zoooen Bureau. Ridderstraat hoek OudegrachtTel K 2200 3971
Een duidelijk woord
„Veel is er in de oorlogsjaren ge
droomd en verwacht van de toekomst.
Voor velen is de werkelijkheid na de
bevrijding een teleurstelling gewor
den. Ik vertrouw, dat gij sterk zult
zijn en veel zult verwezenlijken van
wat tóen als toekomstdromen in ons
allen leefde en thans nog leeft. Aan
de vooravond van de troonsafstand
bind ik u dit op Eet hart".
Dit Koninklijk woord komt recht
en fel op ons aan. Het is een duidelijk
woord Duidelijk in de letterlijke
zin. Het wijst de weg achter ons, het
wijst de weg voor ons. De weg achter
ons, die getekend is door leed, door
verdrukking, door verzet Het vrijwil
lig verzet, niet alleen tegen een bar,
baarse overheerser, niet alleen tegen
dwingelandij, tegen onrecht en bloe
dige terreur, maar verzet ook, op de
brede achtergrond van al die felle
verbitterde en doelbewuste daden in
de strijd tegen dat wat verkeerd was,
wat misvormd en misgegroeid was
voor die zinloze uitbarsting van vol-
kerenhaat en waanzinnig sadisme
over ons kwam; verzet tegen dat, wat
deze ramp mogelijk maakte en yeroor
zaakte. Daaruit, uit het diep besef van
bet onrecht dat de volkeren reeds ge
kneveld hield toen een krankzinnige
kliek van potentaten de gesel ophief
om hem te tuchtigen, uit het besef van
kanker onze samenleving doortrok,
groeiden immers die dromen, die ver
wachtingen van een betere toekomst
de hoop op rechtvaardigheid als
leidend beginsel toegepast in onze
samenleving.
Daaruit groeiden en bloeiden die
dromen niet uit de daad van het
ver?et, maar uit de grond die ook de*
daad droeg. Daad en droom waren
ttengel en bloem van één plant,, van
de verzetsgeest.
Het is daarom, dat het verzet een
gcherpe scheidingslijn trok door ons
volk.
Zij, die belang hadden bij het be-
koud bij het behoud niet van de
Oude waarden, maar van de oude on
Waarden, ontbeerden de geest die de
noodzakelijke voorwaarde was voor
het verzet tegen een tijdelijk overwel
diger.
.Zij, die alles in de waagschaal wier
pen, lijf én goed, voor dat eerste doel
de redding en vrijmaking van het
land, waren bezeten door die geest.
Die geest van onvrede, de geest die
voor eens en voor goed de oorlog
Verklaard had aan de misstanden in
de maatschappij.
Hoe waar dit is, weet ieder die zelf
In die rijen stond. Het verzet werd
gedragen dooi de jeugd van Neder
land, die, hoe verschillend ook in ge
aardheid ,in overtuiging en levensbe
schouwing, dit gemeen had: de wil tot
bouwen.
Er is gestreden in eendracht. Waarom
is er niet gebouwd in eendracht?
In de oorlogsjaren waren zij, die af
wachtten, weggescholen en handel
drijvend met de vijand, nauwelijks
een blok aan het been. Zij telden niet.
Zij waren als het slijk op de weg.
Glibberig maar geen beletsel voor
jpnge benen om voorwaarts te stormen
Maar na de oorlog. Daar komen zij
tiit hun schuilhoeken gekropen, daar
vechten zij om de baantjes, daar slaan
2e protserig op de borst die zij soms
zelfs wisten te tooien met een vals
eremetaal. Hun tijd was gekomen. En
zij wisten hun slag te 'slaan.
De slag, die zij wonnen. Het ging
hier immers om handigheid, om rela
ties, om vriendjes. Zij nokken zich
aan elkaar op. zij zetten zich weer op
de mooiste stoelen, hun vleien en flik
flooien ging al gauw over in schelden
en laster tegen hen, die zij hun vij
anden wisten; zij, die gedreven wer
den door de geest van hertsel en ver
nieuwing.
De slag die zij wonnen? Hoort het
woord van Hare Majesteit, de Vrouw
die met hart en ziel in de somberste
tijd met de dadenbewus'e jeugd van
Nederland heeft meegestreden. Zoals
toen, spoort zij die jeugd wederom
aan en haar woord is tegelijk een
gesel voor hen wier vaderlands gewe
ten zo jammerlijk verschrompelde in
het vuur van de beproeving: „Voor
velen is de wevkelijkheid na de be-
Het Comité Nationaal Huldeblijk heeft Koningin Wilhelmina een gecalli-
grafeerde oorkonde overhandigd, waarin vorm en doel van het huldeblijk
zijn omschreven.
9 De delegatie voor het paleis.
In het midden mej. A. C. Schippers van de U.V.V. met links burgemeester
Visser van Den Haag en burgemeester Oud van Rotterdam en rechts bur_
gemeester d' Ailly van Amsterdam, voorzitter van het comité.
„Interne chaos verzwakt Djokja's positie"
Bevreesd voor eigen verdeeldheid
en bedoelingen van Nederland
De Republikeinse premier Moh.
Hatta, die na de aansluiting van
Sjarifoeddin's partij bij de commu
nistische partij een sterk front tegen
over zijn kabinet geplaats ziet, heeft
een beroep gedaan op het Republi
keins parlement het kabinet te steu_
nen tot de komende algemene verkie
zingen.
„Reserve geboden"
Hatta kennelijk doelende op de be
trekkingen van Djokja met Moskou,
zei t.a.v. de buitenlandse politiek, dat
de Republiek geen onderwerp mag
zijn van een internationaal politiek
conflict. Het gaat de Republiek slehcts
om de onafhankelijkheid van geheel.
Indonesië.
„Den Haaq voeri verdeel -
en heerspolitiek
Naar aanleiding van de eis der Ne
derlanders om eerst de interim-rege
ring te vestigen, zeide Hatta, dat de
Republiek bereid was in dit opzicht
mee te werken, indien de interinure-
gering een nationaal kaï akter zal dra
gen. Maar volgens Hatta heeft het in
cident aan Pegansaan-Oost te Batavia
getoond, dat de Nederlanders hun
„Rijksverband" idealen weer hebben
opgevat.
GOERING GROOTSTE TEGENSTAN
DER VAN OORLOGVOEREN
Mevrouw Emmy Goering heeft voor
een hof ter berechting van oorlogs
misdaden medegedeeld, dat „Hitier de
enige man was in Duitsland die de
oorlog wilde", en Goering „de groot
ste tegenstander van de oorlog die er
ooit was geweest". Ze vervolgde: „Na
de conferentie te München in 1938,
kwam hij stralend van geluk thuis en
zeide: „We zijn geslaagd, het zal vrede
blijven".
Mevrouw Goering getuigde in de
zaak Paul Koernerj een voormalige
Duitse diplomatieke ambtenaar.
vrijding een teleurstelling geworden.
Ik vertrouw, dat gij sterk zult zijn
en veel zult verwezenlijken van wat
toen als toekomstdromen in ons allen
leefde en thans nog leeft. Aan de
vooravond van mijn troonsafstand
bind ik u dit op het hart".
Het is een duidelijk woord. Gewon
nen heeft hij alleen, wiens tegen
stander zich gewonnen geeft. Er ligt
een geweldige taak voor de jeugd,
die nog niet strijdensmoe is. Een taak
die zij volvoeren kan en zal tesamen
met alle goedwillenden, „hoog of
laag geplaats", tesamen met alle
Nederlanders.
A. H.
De huidige pre-federale regering
zal, aldus Hatta, mogelijk door de Ne,
derlanders worden gebruikt om de
„Indonesische republiek te vermorze
len". Hij voegde hieraan toe: „Onze
broeders in de Malino-gebieden en
andere bezette gebieden zullen ertoe
gebracht worden de Nederlandse wil
aan de Republiek op t® dringen. De
Nederlanders voeren een verdeel en
heers-politiek in optima forma.
Hatta merkte voorts op, dat „de
sterke positie van de Republiek in
het huitenland ondermijnd wordt door
de interne chaos, welke veroorzaakt
.wordt door toenemende controversen
op politiek gebied".
Ten aanzien van de politieke omzwaai
van het Democratisch Front zeide hij:
„Van voorstander werd dit ren te
genstander van Linggadjati en de
Renville-overeenkomst".
Tot hen, die thans overlopen tot
het communisme zeide Hatta, dat in
het huidige stadium de Indonesische
vrijheidsstrijd dient te worden ver
wezenlijkt van nationalistisch stand
punt uit, hoewel de structuur van
de gfemeenschap dient te worden op
gebouwd volgens socialistische richt
lijnen.
Tegen excessen zal de Republiek
met kracht optreden:
MERKWAARDIGE TWEEL^G
Mevrouw Henri Dumont uit Dinant
heeft met een tijdsverschil van 30
uur twee kinderen ter wereld ge
bracht. Het eerste kind, een jongen
van 9 pond werd om 18 uur gebo
ren, terwijl het tweede, een jongen
van 7 pond, de volgende dag te mid
dernacht het levenslicht aanschouw
de. Het geval is des te zonderlinger
omdat het eerste kind te Dinant, het
tweede te Namen werd geboren.
Mr. Oud bepleit
decentralisatie van
politie
Mr. P. J. Oud, voorzitter van de
vereniging van Nederlandse gemeen
ten, heeft op de algemene vergade
ring van deze. vereniging een ope
ningsrede uitgesproken, waarin hij
klaagde ovér het teveel gecentrali
s eerde politie—apparaat. Volgens
mr. Oud heeft dé; regering verzuimd
contact te houden met de gemeente
besturen aangaande dit punt.
Het bestuursstelsel. van ons land is
c"'1 gedecentraliseerd stelsel en daar
in past geen gecentraliseerde politie,
aldus mr. Oud. Bovendien wordt in
de uitwerking, welke dit systeem
vond in de tegenwoordige politie—
órganisatie, ernstig getornd aan de
zelfstandigheid van de burgemees
ter en daarmede aan de zelfstandig
beid van de gemeente.
Optimistischer klanken liet mr
Oud horen tijdens zijn betoog over
financiën en wederopbouw.
Coppi en Bartalli
geschorst
De sporlcommissie van de Itali
aanse wielerbond heeft zich bezi^
gehouden met het verloop van de re
cente wereldkampioenschappen, en
speciaal met het opgeven van Coppi
en Bartali tijdens de wegwedstrijd
voor profs te Valkenburg. Besloten
werd beide renners voor twee maan
den te schorsen, ingaande 1 Septem
ber.
Bartali heeft reeds verklaard, dat
hij tegen zijn schorsing in appèl zou
gaan.
Nationaal Huldeblijk
Kankerbestrijdingsfonds
reeds meer dan een
millioen sterk
Chrstreeks het middaguur ontving
H. M de Koningin gisteren een depu
tatie, aan h$t hoofd waarvan de bur
gemeester van Amsterdam, Mr. d'
Ailly overhandigde de Koningin een
kunstig gecalligrafeerde oorkonde, die
de mededeling bevatte van de vor
ming van het comité Nationaal Hul
deblijk.
Koningin Wilhelmina verzocht mr.
d'Ailiy haar dank te willen overbren
gen aan allen, die reeds een bijdrage
hebben geleverd en sprak de hoop
uit, dat het Nat, Huldeblijk zowel in
Nederland als in de overzeese gebieds
delen moge bijdragen tot een verbete
ring van de gezondheidstoestand.
Gemeld wordt, dat de opbrengst
van de collecten in ons land op dit
ogenblik het millioen reeds ver heeft
overschreden. Ook uit Oost en West
komen over de offervaardigheid van
onze Rijksgenoten verheugende be
richten binnen.
Hare Majesteit heeft goedgevonden
dat door een jaarlijkse inzameling het
fonds blijvend zal worden versterkt.
Berlijners willen meepraten
over Berlijn
De vier militaire gouverneurs 'te
Berlijn zijn Donderdag opnieuw bij
een geweest. Een officiële Amerikaan
se bekendmaking zeide: „De sa nen-
komsten worden voortgezet en dc vol
gende zal Vrijdag plaats hebben". Een
soortgelijke Britse bekendmaking
spreekt eveneens over de voortzet
ting der vergaderingen.
Dr. Ferdinand Friedensburg, locö_
burgemeester van Berlijn, heeft irr
een radiorede geëist, dat de Duitsers
het recht krijgen hun stem te laten
horen bij de besprekingen, die thans
in Berlijn worden gevoerd, opdat „zij
ér voor konden zorgen, dat er geen'
vage beloften zouden worden .gedaan".
JAPANSE PARTICULIEREN-
KRIJGEN SCHEPEN EN
OLIE TERUG
Teneinde de Japanse koopvaardij
in de gelegenheid te stellen zich uit
te breiden, heeft de Amerikaanse
generaal Mac. Arthur de Japanse
regering bevel gegeven aan de par
ticuliere. reders „alle* overblijvende
schepen" terug te geven. 915 Schepen
met een gezamenlijke tonnemaat van
meer dan een millioen ton.
Het beheer over de Japanse petro
leum—industrie is ook weer in han
den gegeven van Japanse particuliere
ondernemingen.
SCHACHT IN VRIJHEID GESTELD
Dr. Hjalmar Schacht is Donderdag
uit het interneringskamp te Ludwigs
burg vrijgelaten. Hij verklaarde: „Op
het ogenblik ben ik niet van plan aan
hét werk te gaan doch alleen mijn
gezondheid, welke zwaar geleden
hééft, wat op te halen. Ik heb veel
aan gewicht -verloren". Verder zeide
hij zich ook vertrouwd te maken
met de huidige economische achter
grond van Duitsland.
Uit Sezimo Usti, het buitenver
blijf \>an Benesj, werd gemeld, dat
„het einde van de ex—president nabij
is".
H. M. Koningin Wilhelmina heeft Woensdagmiddag een lange rijtoer door
de hoofdstad gemaakt, waarbij Zij ook de Jordaan bezocht. In dit stads
deel bestond zeer grtote belangstelling en het publiek juichte de Vorstin
enthousiast toe. De Koningin rijdt met de Prinses door de Willemstraat.
"Schuman stuit op
moeilijkheden
Robert Schuman, de gekozen Fran
se premier, heeft de onderhandelin
gen, die moeten leiden tot de vor
ming van een nieuwe regering, op„
geschort, omdat op het allerlaatste
ogenblik moeilijkheden zijn gerezen
bij de aanwijzing van de minister van
binnenlandse zaken.
De portefeuille van binnenlandse
zaken in het kabinet van Schuman
wordt door parlementaire waarnemers
als een weinig benijdenswaardige be
schouwd. De toekomstige minister van
binnenlandse zaken zou in hun ogen
een politiek moeten voeren, die hem
persoonlijk zowel als zijn partij weer
onpopulair zou maken. Dit was dan
ook de reden, dat de fractie van de
democratische en socialistische ver-
zets-unie goedkeuring weigerde le
hechten aan de benoeming van Fran-
cois Mitterand, die in het kabinet van
André Marie minister van voorlichting
was. In geheel Frankrijk duurden
Donderdag de proteststakingen en
-demonstraties van de vakbonden
voort
Overeenstemming
in Jeruzalem
Door de bemiddeling van vertegen
woordigers der V.N. zjjn Arabieren en
Joden het eens geworden over een
uiteindelijk staakt-het-vuren te Jeru
zalem, aldus is officieel bekend ge
maakt.
Enkele uren na dit bericht meldde
het hoofdkwartier van het Syrische
leger in Damascus, dat de strijd aan
het Noordelijke front van Palestina
was opgelaaid.
FEEST in 't land
Naar schatting verwerkte het Am
sterdamse Centraal Station Donderdag
ongeveer 200.000 reizigers: 108.000
daarvan bezochten die dag de hoofd*
stad. Sinds Maandag 30 Augustus be
droeg het aantal bezoekers aan Am
sterdam ruim 355.410.
De rondvaarten door de grachten
trekken bijzonder veel mensen. Maan
dag 30 Augustus passeerden op het
kruispunt Amstel—Herengracht, het
begin van de waterroute, 480 boten
en bootjes.
Het kroonprinselijk paar woonde
Donderdagavond in de Amsterdamse
Stadsschouwburg de première van
„1948 Anno CÏiristi" van A. Defresne
bij. Onder de toeschouwers bevonden
zich o.a. minister Götzen en burge
meester d' Ailly.
De Koningin maakte een rijtoer
door Amsterdam-Oost. Luid toege»
juicht 'door duizenden mensen reed
zij o.a. door de Indische buurt en
langs de grachten. Bij de Middenweg
boden twee meisjes de Koningin bloe
men aan.
Prinses Margaret Rose van Enge
land zal Zondag op Schiphol aanko
men. Zij wordt vergezeld door de
Graaf van Halifax en de Hertog van
Beaufort. Zij zal haar intrek nemen
in het Amstel-Hotel.
In Den Haag hebben vrouwen uit
alle delen des lands op het Binnenhof
gedefileerd voor de Prinses.regentes.
H. M. de Koningin bracht Donder
dag een officieus bezoek aan de on
derzeeboot O 29, de „Zwaardvis".
BELGISCH VLIEGTUIG NOG NIET
GEVONDEN
Tot heden is de luchthaven van
Elizobethstad (Belg. Congo) nog zon
der nieuws over de DC 3 van de lijn
Ccstermansstad—Elizabethstad. die op
31 Aug. is opgestegen.
De opsporingen, die met alle ter
beschikking staande vliegtuigen
plaats vonden, hebben tot nu toe geen
enkel resultaat opgelevrd.
Onder de 10 passagiers bevinden
zich geen. Engelsen en Nederlanders.
Demonstratie voor
C.v.G.D.
De Commissie van Goede Diensten
arriveerde op de avond van 1 Sep
tember in Djokja. Aan het station
was zij getuige van een luidruchtige
demonstratie van de jeugd. De de
monstranten, die spandoeken droegen
met anti—Nederlandse opschriften,
overhandigden aan de voorzitter der
commissie, Critchley, een resolutie,
waarin er bij de republikeinse rege
ring op werd aangedrongen de onder
handelingen uitsluitend te hervatten
op basis van volledige souvereini
teit van de republiek èn algeheel te
rugtrekken van alle vreemde troe
pen van Indonesische bodem.
TIJDELIJKE KRACHTIGE WIND.
Wisselende bewolking met enkele
plaatselijke buien^ voornamelijk in het
Noord-Westen van het land. Matige,
in de kuststreken tijdelijk krachtige
of harde wind tussen Zuid en Zuid-
West, draaiend naar West tot Noord-
West. Koel weer.