Ikmaaidei'
flirt
Koningin Juliana troonopvolgster van Prï nscc Wilhelmina
5e JAARGANG No: 1325
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
DINSDAG 7 SEPTEMBER 1948
Voortaan regeert over Nederland:
Een laaiend enthousiasme voor de oude en de nieuwe Koningin
Om drie minuten over half twaalf deed Wilhelmina
Zaterdag afstand van de troon
Reeds in de nacht stroomden de
mensen de Dam op
Proclamatie v n koningin
Juliana tot harr volk
Uit*, voor de Stichting De VrUe Alkmaar
der. Abonnementsprijs 3.45 per kwar taa
bU vooruitbetal ing
Advertenties 14 ct p. m.m., familieberlcl ten
18 cent. Verdere tarieven op aanvr? ge
Verantw. redacteuri J v. Zoonen -Bureau. Ridderstraat hoek Oudegracht Tel K 2200-3971
Juliana tot haar Moeder: „Wij kunnen één
ding voor U doen
Met ongeduld verbeidde een duizendkoppige menigte Zaterdag tegen het
middaguur op de Dam het ogenblik, waarop Koning.n Juliana en ''rinse*
Wilheliirna ja. want achter ges!"! en deuren en vensters vond daar in
het paleis de troonsafstand plaats en met de ondertekening van de acte van
abdicatie, die precies om 11 uur, 33 minuten en 20 seconden geschiedde,
droeg H.M. Wilhelmina, voortaan Prinses der Nederlanden, het Koninklijk
gezag over aan haar dochter, voortaan Koningin Juliana. Voortaan moge
dit voortaan voor beiden, Moeder en Dochter, worden: vele. vele jaren.
Wilhelmina: „Leve tfnze
koningin"
Er ging een schok door de menigte
op de Dam, toen even voor twaalf het
carillon zijn gebruikelijke uur-melodie
begon te spelen Even kwam er be
weging in de deuren van het balcon
en alle halzen rekten zich, maar het
grote moment was nog niet gekomen.
Maar toen de laatste slag van twaalf
over het nu zwijgende ple' had ge
galmd, weken de grote balcondeuren
uiteen en betraden prinses Wilhelmi
na en koningin Juliana het balcon.
Bij hen was Prins Bernard. in zijn
uniform van viceadmirar
Prinses Wilhelmina sprak en mm
kon een sneld ho-en vallen, de volg"!
de redevoering uit:
..Ik stel er prijs op u zeir mede *e
delen, dat ik zojuist mijn troonsaf
«tand heb getekend, ten behoeve van
nïljn dochter koningin Juliana.
IV v V „Hen voor 'iet vertrouwen
da< gil mij vijftig jaren lang gegeven
hebt.
ik dank u allen voor de toegenegen
heid en de warmte, waarmede gij mij
steeds hebt omringd.
Met vertrouwen zie ik uw toekomst
tegenzet onder de zorgende leiding
van mijn innig geliefd kind.
God zU met o en de koningin.
Ik acht mij gelukkig met u allen
te kunnen uitroepen: „Leve onze ko
ningin".
Deze woorden waren het sein tot 'n
donderende ovatie Prinses Wilhelmi
na trad op haar dochter toe, omhels,
de en kuste haar. Voor velen op het
Damplein was dit moment te machtig
er vloeiden rijkeli.ik veel tranen
van ontroering .Toen trad koningin Ju
liana naar voren en haar eerste rede
voering voor haar volk luidde aldus:
Ik dank u. lieve moeder, dat gij mij
op deze wijze hebt ingeleid.
Ik voel het als een groot leed. dat
we nw wijsheid en IJw ervaring en
bovenal uzelf voortaan zullen moeten
missen als onze koningin.
Hoe moeilijk het «ok zal zijn hier
aan te moeten wennen, ik weel dat
allen u van harte hun beste wensen
meegeven voor deze levensperiode,
waarin ge als prinses Wilhelmina on
der ons zult verkeren.
Maar wij kunnen één ding voor u
doen: de ideeën, waarvoor gij pal hebt
gestaan, blijven nastreven en verwer
fcclijken.
Ik doe in het bijzonder een beroep
op de jeugd, om te trachten zulk een
toekomst voor ons allen te vormen,
dat daarin de .hoogs* waarden in ere
worden gehouden, waarvoor zo velen
van de besten hun leven hebben ge_
geven.
Voor,s d«e ik voor mezelf een be-'
roep op uw aller vertrouwen, datzelf
de vertrouwen, waarmee gij mü in de
vijf maanden, waarin ik als regen es
voor mijn moeder waarnam, tegemoet
gekomen zjjt.
Tezamen gaan wij moedig voor
waarts.
Leve bet vaderland!
Deze roep werd Joor de duizenden
overgenomen zij ging over in
het Wilhelmus en donderende ovaties.
Na nog even gedankt te hebben voor
de hulde trad prinses Wilhelmina te-
»ug en verliet zij het balcon. Plotse
ling ,juppol'*n toen de vier kleine
prinsesjes in leuke rode jurkjes met
grote witte strikken in het haar het
balcon op. Ook Prins Bernhard trad
naar voren. Koningin Juliana nam de
kleine Marijke op haar arm en Mar.
grietje, die kennelijk niets kon zien,
omdat zij nog te klein is om over de
fleurige versiering van het balcon
heen te kijken, klauterde vrolijk wui
vend op een verhoging.
Het publiek was bijna niet meer
te houden. Ovatie na ovatie galmde
over het plein.
Tocht van de gouden koets
een sprookje
De pracht en praal, die gisteroch
tend de eedsaflegging en inhuldiging
van koningin Juliana in de Nieuwe
Kerk had omgeven, waren 's middags
getransformeerd in een stoet, die eén
gerrouwe verwezenlijking was van wat
de kinderfantasie zich voortovert bij
het luisteren naar sprookjes.
Deze „tocht van de gouden koets"
behoefde geen zon maar hij kreeg
haar evengoed.
Maar van hoe verbijsterende schoon
heid de wemeling van kleurige -os-
tuums en schitterende gewaden ook
was, koningin Juliana met haar gezin
in de gouden koets bleef het middel
punt der overgrote belangstelling.
PP!! pff
Niet alleen in
Amsterdam
Niet alleen Amsterdam,
neen, elke stad, elk dorp, elk
gehucht heeft gefeest ter ere
van de „oude" en „nieuwe"
koningin. Heel ons land
heeft zijn aanhankelijkheid
aan het Huis van Oranje
daarmee tot uitdrukking ge
bracht en dit feestvertoon
was een machtige manifesfa
tie van eenheid en verbon
denheid. Maar het middel
punt van de feesten was toch
Amsterdam en het middel
punt van Amsterdam de
Dam. Daar klopte, neen
juichte het hart van Neder
land en millioenen landge.
noten, hier en ver over de
zeeën, hebben bij hun radio
naar deze juichende harte-
klop geluisterd aandachtig
misschien als nooit "tevoren
om met de geest zo dicht mo
genlijk te zijn bij het histo
risch gebeuren
Plechtigheid der inhuldiging
Hoolse pracht en praal als
van eeuwen her
(Van een eigen verslaggever)
De avond voor de inhuldiging van
koningin Juliana waren er op de Dam
voor het Koninklijk Paleis temidden
der feestvierders een aantal vreemde
figuren te aanschouwen. Zij zaten op
lage stoeltjes in dekens gewikkeld.
Sommigen hadden zelfs een primus
bij zich en zetten thee, alsof zij thuis
waren Het bleek geen familietafe
reeltje van lieflijke aard te zijn. maar
mensen, die vastbesloten waren een
goede plaats bij de plechtigheden te
veroveren. Hun bemoeiingen slaagden
ondanks het wachten van twaalf en
meer uren maar gedeeltelijk; Om vier
uur in de ochtend verscheen de poli
tie, die de trouwe wachtenden, waar
van velen een dutje trachtten te doen.
zeker een dertig meter achterwaarts
opstelden De ruimte vooraan werd
gereserveerd voor fotografen, pers ep
genodigden Een harde beslissing vooi
wachtende wakkeren, maar het ging
nu eenmaal niet anders, omdat de een
voudigc.verslagever-van-vandaag func
tionneert als de ogen van Nederland.
Middels, wat hij ziet immers, verne
men millioe-»en krantenlezers. hce
zich de plechtigheden voltrokken
Uren te voren was op deze 6e Sep
tember alles al in gereedheid voor de
grote gebeurtenis. Een fraaie diepro
de loper was gespreid van het Paleis
naar de Nieuwe kerk, een afstand van
ongeveer vijftig meter Boven die lo
per welfde zich een pergola, een soort
prieel van een netachtige stof versierd
met de koninklijke kleuren. Deze weg
zouden alle genodigden gaan èn de in
te huldigen vorstin.
Het Damplein en omstreken, het
is bijna onnodig te zeggen, zag zwart
van de duizenden ongeduldige wach
ters. die het uur verbeidden, dat de
plechtigheid een aanvang zou nemen
de daken hadden velen een uit
stekende plaats verworven. Inmiddels
had voor het Paleis de erewacht, be
staande uit adelborsien en kadetten,
zijn plaats betrokken. Droevig was het,
dat één der kadetten. blijkbaar door
de te grote vermoe'enis en de span
ning van de grote eer. in onmacht
viel. Welk een pracht en praal heeft
zich in anderhalf uur onder die per
gola door bewogen! Weliswaar waren
de Staten-generaal en de ministerraad
eenvoudig in het zwart, dus sober ge
kleed wat echter aan deze waardig
heid van deze hoge college in het
geheel der plechtigheid genszins af
breuk deed. Als eersten begaven zij
zich naar <!e kerk Na geruime tijd
gevolgd door de vorstelijke gasten, die
allen in schitterende gewaden voort
schreden. Opvallend was het. hoe de
dochter van de Engelse koning, prin
ses Margaret Rosé, werd toegejuicht.
Haar schoonheid, sterk geaccentueerd
door de witte lange japon, had op slag
het hart van het publiek gestolen Het
donkere haar eenvoudig opgemaakt,
contrasteerde allerliefst met haar kle
dij.
Saffierblauwe japon
Geheel stil werd het op de Dam.
toen tenslotte de koninklijke stoet zich
op weg begaf. Getroffen door dit
plecht» ee ogenblik, zweeg een ieder en
men kon een speld horen vallen.
Slechts van verre kwam vaag wat
stadslawaai overgewaaid
Voorop schreden herauten in zever»
tiende.eeuwse costuums, vervaardigd
naar portretten van de schilders Titi-
aan en Holbein Hoe fier stonden hen
de blauwe baretten, hoe smaakvol wa
ren hun bl uw» mei geel afgezette
mantels en hun gele broeken Hoe-
„Onze vreugde vermengd met diepe weemoed
om allen, die zijn heengegaan"
Bü de aanvaarding van het koninklijk gezag heeft koningin Juliana de
volgende, tot haar volk gerichte, proclamatie uitgesproken:
Wü Juliana, bij de gratie Gods,
Koningin der Nederlanden,
Prinses van Oranje-Naussau, enz., enz., enz.
AAN LAND- EN RIJKSGENOTEN,
Nu ik heden het koningschap heb aanvaard wil ik enige woorden tot u
richten.
Allereerst een woord van grote dankbaarheid. Van mijn vroegste jeugd
af hebt gij mij omgeven met uw genegenheid. Uit alle delen van het ryh,
uit alle kringen der maatschappij, van oud en jong, ontving ik steeds ont
roerende blijken van gehechtheid.
Nu ik gereed sta mijn nieuwe taak te aanvaarden, gevoel ik sterk hoe
grote steun die genegenheid voor mij is
Na een regering van vijftig jaren, legt mijn Moeder haar taak neer. Haar
regeringsperiode, eerst staande in het teken van vreedzame vooruitgang op
bijna ieder gebied, omvatte twee wereldoorlogen met een zware economische
crisis daartussen. Op een leeftijd, dat de meeste mensen aan rust gaan
denken, is koningin Wilheln^ina de bezielende leidster geweest in de strijd
tegen meedogenloze vijanden, die met grote overmacht ons land en Indonesië
hadden overweldigd.
Overeenkomstig haar eigen wens gaat zij thans als prinses Wilhelmina
der Nederlanden in ons midden haar welverdiende rust genieten. Wij kun
nen haar nooit genoeg danken voor wat zij deed.
LANDGENOTEN,
Hoewel de tijd. waarin ik de regering aanvaard, vol is van moeilijkheden
en dreigende verwikkelingen, is er toch reder tot vreugde, omdat ons land,
ondanks verwoesting en verarming, innerlijk sterk genoeg bleek om zich
met behulp van onze bondgenoten spoedig te herstellen.
Deze vreugde is echter vermengd met diepe weemoed om allen, die zijn
heengegaan en warm medegevoel met hen. die achterbleven, of wier have
en goed vernietigd werd.
Het leed aan ons volk in oorlog en bezetting aangedaan zullen wij
niet licht vergeten. Begrijpelijk en gerechtvaardigd zijn de daaruit ook tegen
bepaalde Nederlanders voorspruitende gevoelens. Wij moeten er ons echter
rekenschap van geven dat ook zij te eniger tijd weer in onze gemeenschap
móeten Worden opgenomen.
VOLKEN VAN INDONESÏë,
Tot u heeft mijn moeder in donkere dagen lichtende woorden grsor^ken,
die voor u en Nederland een groots werkplan ontvouwden, opdat gij in Ne
derland in vrywillig samengaan een gelijkwaardige en eervolle plaa-s zou
den innemen in de rij der volkeren.
Ik vertrouw dat onder mijn regering de nieuwe verhouding eer harmo
nische vorm zal vinden, welke aansluit bij wat leeft en groeit in uw m>dden
VOLKEN VAN SURINAME EN VAN DE NEDERLANDSE ANTI'
Vrijheid, gelijkwaardigheid en zelfstandigheid zullen in het nieuwe Ko
ninkrijk uw onvervreembaar erfdeel zijn.
In het vertrouwen, dat ik zal mogen rekenen op uw aller steun, op welke
trap der ambtelijke ladder en in welke maatschappelijke werkkring gij
ook arbeidt, én met de bede, dat God mij moge sterken, aanvaard ik de
regering.
Lasten en bevelen, dat deze proclamatie in de staatscourant en het
staatsblad opgenomen en ter plaatse, waar zulks gebruikelijk is, aange
plakt zal worden.
Amsterdam, 4 September 1948.
JULIANA
Door de ministers van ons kabinet was deze proclamatie mede-ondertekend.
IA- Gouden Koels, het sprookje, dal Maandagmiddag voor duizenden en nog eens duizenden werkelijkheid
weed. Een verbijsterende schoonheid van kleurige gewaden en schitterende costuums. Koningin Juliana en
haar gezin, bleef echter het middelpunt van de belangstelling.
veel kleuriger toch waren de mannen
in die tijd gekleed dan in onze ratio
nalistische, moderne 20e eeuw, of zou
den wij wellicht nog eens een New
Look voor mannen in de geest van
deze klederdracht kunnen verwachten?
Rechtop schreed koningin Juliana
voort, zeer langzaam bleek en km
nelijk ontroerd door de hoogheid van
dit ogenblik. Zij droeg een saffier
blauw gewaad, ontworpen door de
jeugdige 19-jarige Zwitser Erwin Dol-
der. Deze handgeweven zijden japon
met lange sleep is wel klassiek van
lijn te noemen. Daarover droeg zij de
nobele koningsmantel, waarvan de
slippen door enkele adjudanten wer
den vastgehouden. Rijk was de ko
ningin met juwelen getooid. Het hoofd
werd door een kapje van edelstenen
gedekt.
In de kerk
In de nieuwe Kerk, zo vertellen ons de
ANP verslaggevers verder, hadden de
eerste genodigden reeds voor half ne
gen hun plaatsen ingenomen. Lang
zaam stroomde de kerk vol met uit
verkorenen.
Het goud van de Uitmonsteringen,
de edele metalen en edelstenen van de
onderscheidingstekenen, de lichte to
nen van de toiletten namen in schit
tering toe. toen de 34 lampene die tus
sen de vlaggendoeken omlaag hingen,
werden onstoken.
Voorafgegaan door enige kamerhe
ren, begeleid door hun gevolg schre
den de vorstelijke gasten in uniformen
en toiletten» die in schoonheid alle
reeds aanwezige gewaden overtroffen,
naar hun plaatsen rechts ter zijde van
het platvorm.
Aan het hoofd van de stoet der
vorstelijke gasten schreed koningin
Elisabeth van België.
Na haar volgden de kroonprinselij
ke paren van Zweden en Noorwegen,
het prinselijk paar van Denemarken,
prinses Margaret Rose, en prins Geor-
ge van Griekenland, de erfgroothertog
van Luxemburg en prins Aschwin
Toen deze greep gezeter was ging er
een eerste ontroering door het kerkge
bouw bij het binnenkomen van prinses
Wilhelmina, die met prinses Armgard
achter de kleine prinsesjes Beatrix en
Irene over de wijnrode lopers zich
naar de voor haar gereserveerde vier
zetels begaven.
Het eerste kanonschot van het ere
saluut voor de koningin klonk door
de openstaande deuren ,naar binnen.
De Amsterdamse klokken beierden,
de menigte op het Damplein zong het
volkslied. Alle aanwezigen staan op
en richten de ogen op de ingang. Even
na elf is het indrukwekkend ogenblik
gekomen:
Weinigen bleven hun ontroering mees
ter bij het binnenkomen van koningin
Juliana in haar onbeschrijfelijk fraaie
japon, waartegen de sierraden zich
met schittering aftekenen en die om
hangen was met de roodfluwelen ko
ningsmantel.
Enige ogenblikken li-ter sprak ko
ningin Juliana een rede uit, gericht
tot de leden van de Staten-generaal,
die wij elders in dit nummer afdruk
ken.
