Uiy
Ikmaadeï
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Verjaardag
„Eén volk van verraders aan
onze
zaak"
Madioen in handen van
Republikeins leger
5E JAARGANG N° 1345
_5<wC.
VRIJDAG 1 OCT. 194#»
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week 1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich_
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteur; J. v. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudeqracht Tel K 2200 397t
"Wellicht dat niet alle lezers besef
fen, dat deze dag een verjaardag is.
Als we hen echter even helpen her
inneren, zal de betekenis van deze
dag met volle helderheid tot hen door
dringen. Eén October. De dag waar
op voor een jaar een fusie tot stand
zou komen tussen twee in Alkmaar
en Schagen verschijnende dagbladen,
die door hun verschillend karakter
niet samen kónden gaan.
Men wilde de pers die met de vij
and gecollaboreerd had in één schuit
je laten gaan met de pers die, uit
de illegaliteit voortgekomen, diezelf
de vijand op leven en dood had be
streden. Water en vuur verdragen
elkaar echter slecht.
Het ligt niet op onze weg, om ver
wijten te maken aan diegenen, die
tot ons behoorden en desalniettemin
deze fusie wilden aangaan. Er waren
ongetwijfeld omstandigheden die voor
ons onrustbarend genoemd konden
worden. De moeilijkheden hoopten
zich op en de krachtige leiding om
Zt te boven te komen ontbrak.
Op deze dag, nu herinneringen ons
bestormen, is het ons echter een be
hoefte, hulde te brengen aan de Gi
deonsbende, die alles in het werk
heeft gesteld, om onze krant dag in
drg uit te laten verschijnen. Sommi
gen hebben ons verlaten en op ande
re wijze arbeid gevonden. Vergeten
we niet, dat ze in de moeilijkste da
gen zij aan zij met ons hebben ge
streden. Het jaar dat achter ons is.
heeft ons veel zorgen gebaard. We
willen het niet ontkennen. Dagen en
nachten hebben we geofferd voor de
krant, omdat het onze overtuiging
is, dat een vrije pers voor ons volk
even onontbeerlijk is als het zout in
het brood.
Soms dreigde die strijd ons te zwaar
te worden, maar als we dan de trouw
«agen van onze abonné's, als we de
goodwill aanschouwden, die de krant
ondanks haar klein formaat en te
kortkomingen die we zelf beseffen
en die we te boven zullen komen, in
brede kring ondervond, dan "kregen
we weer moed om door te gaan.
Is het ook niet zó geweest in de
titanenstrijd die we tegen de bezetter
hebben moeten voeren? Hebben we
ook toen niet af en toe het gevoel
gehad, «jat we er onder door zouden
gaan? We zyn er gekomen!
Uit deze dingen putten we de kracht
om de strijd verder te strijden. Wij
zijn het verplicht tegenover de na
gedachtenis van hen die in de strijd
voor de vrijheid het hoogste offer heb
ben gebracht. We zijn het verplicht
aan ons zelf en we zijn het verplicht
ten opzichte van hen die na ons
komen.
Moge deze gedachten ons in de
komende maanden bezielen. We we
ten, dat we er nog niet zijn, maar
we voelen hoe we de moeilijkheden
te boven komen. We hebben moei
zaam geworsteld tegen de stroom in,
zonder aarzelen. We gaan verder in
de overtuiging, dat we een goede en
rechtvaardige zaak dienen. Mogen
we daarbij de onontbeerlijke steun
behouden van de duizenden, die ze
ons dit jaar gegeven hebben. Endo
gen we er in slagen de wankelmoe
digen, die ons tijdelijk verlaten heb
ben weer tot ons te trekken.
Met frisse moed beginnen we aan
het nieuwe jaar. „Voorwaarts en niet
vergeten...."
v. Z
Een „pluim" voor ons volk van - Göiing
Schapen in dienst van
het luchtverkeer!
De laatste Veluwse scheper, de
79-jarige Van Dijk uit Eerbeek, is
met een kudde van ongeveer 100 scha.
pen op weg naar het vliegveld Twen.
te. waar deze kudde in dienst zal wor.
den gesteld vanhet moderne
luchtverkeer. Beter dan een wals kun.
nen n.1. de schapenhoeven zorgen voor
de verharding van de vlakte van het
vliegveld. Bovendien is deze methode
erg goedkoop, daar de schapen en
ook de scheper voor. hun werk slechts
de kost voor het eten vragen.
Wekenlang is deze kudde reeds
weg. De grootste afstand die per e ag
wordt afgelegd bedraagt 10 kilometer.
De Hollanders behoelden
niet Ie eten - als de
Duiisers maar
genoeg hadden
„Voor de poort van het door zware
luchtaanvallen gehavende Roergebied
ligt het rijke Nederland. Dit land zou
momenteel veel meer groenten naar
dat geteisterde gebied kunnen sturen
dan het gedaan heeft. Wat de heren
Hollanders daarvan denken, is mü
totaal onverschillig. Het 2011 misschien
helemaal niet zo gek zün, als 't weer
standsvermogen van het Nederlandse
volk goed verzwakt zou worden, want
ze zijn toch niet anders dan één volk
van verraders aan onze zaak.
Ik neem hun dat op zichzelf niet
kwalijk, ik zou het misschien ook
niet anders doen. Maar wij hebben
niet de taak. om een volk dat inner
lijk afwijzend tegenover onè staat,
ook mede te voeden. Als dit volk zo
zwak is, dat het geen stap meer kan
verzetten, waar wij het niet nodig
hebben om te werken des te beter
Als het zo zwak is, dan zal het ook
niet in opstand komen op het ogen
blik, waarop wij in de rug bedreigd
zullen worden.
Mij interesseren in de bezette ge
bieden trouwens alleen maar de men
sen, die voor de weermacht en voor
de levensmiddelenvoorziening wer
ken. Ze moeten zoveel te eten krijgen
dat ze nog maar net hun werk kun
nen doen. Of de heren Hollanders
Germanen zijn of niet, is mij daarbij
volkomen onverschillig. Want ze zijn,
als ze het zijn, alleen maar des te
grotere stijfkoppen.
Interessante publicatie
Dat is een fragment uit de recen
sie, die wij van wijlen Herr Göring
kregen. Het Rijksinstituut voor Oor
logsdocumentatie publiceerde thans
tot dusver nimmer wereldkundig ge
maakte stukken over een vergade
ring van een illuster gezelschap van
hoge Duitse autoriteiten, die op 6
Aug. 1942 in de Hermann Göringzaal
van het Reichsluftfahrtministerium in
Berlijn plaats vond. Göring eiste daar
van de verschillende Rijkscommissa
rissen in de bezette gebieden veel
Rotterdam en Antwerpen
krijgen meer werk voor
Duitsland
Naar „Aneta" van gezaghebbende
zijde in officiële kringen te Washing.
ton verneemt ,is tussen het gemeen
schappelijke export-import-bureau
voor de Brits-Amerikaanse zóne van
Duitsland enerzijds en Nederland en
België anderzijds overeenstemming
bereikt inzake groter gebruik van de
havens van Rotterdam "en Antwerpen
voor de scheepvaart op Duitsland.
De tenuitvoerlegging van de ov2r-
eenkomst wordt thans bestudeerd
door de afdeling burgerlijke zaken
van het Amerikaanse leger en de
E.O.A.
In officiële kringen in Den Haag
wordt deze mededeling bevestigd.
grotere exporten naar Dui-sland. Van
Seyss Inquart verlangde hij. ondanks
diens protesten, dat Nederland o.m.
een millioen t°n groenten zou leve
ren.
Vooruit beest, eet of
crepeer''
In een latere discussie eiste Göring.
dat meer Hollanders naar het Oost
front zouden worden gestuurd. Hij
kreeg ten antwoord, dat de vorming
van Oostbataljons mislukt was.
Göring: dan moet je ze dwingen.
Zonder wapens tot in het partlsanen
gebied sturen, en ze daar wapens ge
ven. „Vooruit beest, eet of krepeer".
Het Rijksinstituut zal volgende
week de letterlijke tekst van het ver
slag der vergadering publiceren in
zijn orgaan „Nederland in oorlogstijd"
Luchtbrug is effectief
Rantsoenen der W. Berlijneis
worden verhoogd
De Amerikaanse commandant in
Berlijn, kolonel Frank Howley, heeft
verslaggevers medegedeeld, dat de
luchtbrug, die nu honderd dagen oud
is, zo effectief is geweest, dat gealli
eerde deskundigen overwegen deze
winter de rantsoenen van de West-
Berlijners te verhogen.
Een Britse woordvoerder verklaar
de, dat voor het opbouwen van win-
terreserves deze maand 70.000 ton
steenkool in de stad zijn gebracht.
Dit is meer dan verbruikt wordt.
Bijna cadeau
Er is thans besloten, dat de Weste
lijke geallieerden alle kosten van de
geïmporteerde goederen die via de
luchtbrug gaan, zullen dragen. De
Duitsers moeten echter het binnen
lands voedsel en de grondstoffen be
talen, dat is voor 50 millioen Marken
per maand.
A.s. Maandag zal de Veiligheids
raad de Berlijnse kwestie gaan be
handelen.
Op de weg naar de volledige wederopbouw van hef zwaar getrofien be
drijf der Nederlandse Spoorwegen is wederom een mijlpaal bereikt: met
ingang van de winterdienstregeling 1948 op 3 October a.s. zal, zoals wij
reeds meldden, het traject AmsterdamBreukelen—Utrecht weer elec-
trisch worden bereden. Hiermede is tevens de her-electrificatie voltooid.
Na ruim vier jaar stopte Woensdagmiddag weer een electrische trein
(proefrit) in Abcoude.
Radio meldt moordpartij
voor de val der stad
Madioen is gistermiddag om kwart
over vier in handen van de Republi.
keinse strijdkrachten gevallen. Wo.
nogiri, Ngawi en Magetan werden
eveneens veroverd, terwijl de vol,
gende campagne zal zijn gericht op
Patjitan, Ponorogo en Poerwodadi.
He „Stem van het vrije Indonesië"
meldt, dat de opstandelingen niet in
staat waren hun gevangenen weg te
voeren en, voordat zij zelf vluchtten,
tientallen personen hebben vermoord,
onder wie godsdienstleraars, onder-
wijaars. volksleider; en bestuursamb.
radio gericht tot het Indonesische volk
„om de weerstand tegen de „slaven
handelaars" Soekarno en Hatta actie,
ve leiding te geven". De arbeiders die,
nen tot staking te worden opgezet en
de regering SoekarnoHatta, benevens
de Nederlanders, moeten „door ieder,
een gewapenderhand worden bestre
den".
Amerikaanse hulp voor Hatta
Het Chinese blad „Sin Po" meldt,
dat vooraanstaande politieke kringen
in Batavia van mening zijn, dat de
Ver. Staten aan Hatta materiële hulp
wil bieden om het communisme in de
Republiek te bestrijden.
Moeso c.s. zouden zyn gevlucht
naar Doengoes, ten Zuiden van Ma
dioen.
Oproep van dt Comm. partij
Voor de stad viel heeft de commu.
nistische partij een oproep door de
HOE NEDERLAND VOLGEND JAAR ZAL BOUWEN
Genormaliseerde"
woningen hebben voorrang
De begroting „Wederopbouw en
Volkshuisvesting is thans bij de Twee
de Kamer ingediend. Uit de toelich,
ting blijkt, dat de hele dienst in de
uitgaven 'n eindcijfer van f 171.492.568
toont, tegenover 371.381.440 in 1948.
Deze sterke daling is vooral het ge
volg van de gewijzigde financiering
van de woningwetbouw, waarvoor '1
millioen is uitgetrokken tegen in 1948
248 millioen. Er wordt van uitgegaan,
dat het particuliere kapitaal de finan,
ciëring hoofdzakelijk op zich zal ne
men.
He ontwerpen van genormaliseerde
woningen wordt geacht één der mid,
delen te zijn tot het zo snel mogelijk
doen toenemen van de woning roOt-
raad. Bij het samenstellen van
projecten voor de bouw van deze
woningen wordt zoveel mogelijk reke,
ning gehouden met de eigen a^rd en
wensen, welke in de verschillende
DROOG WEER
Veranderlijke bewolking, overigens
d.oog weer. In het Noorden van het
land matige wind uit Westelijke rich
tingen, in het Zuiden weinig wind.
Ongeveer dezelfde temperatuur.
Twee ucr radio-telefonistes in actie op P.T.T.-radio in IJmuiden.
Dag en nacht heeft Radio-Scheveningen verbinding met onze schepen op
zee. Maar.... Radio-Scheveningen wordt bediend uit IJmuiden. Hier zitten
de telefonistes en telegrafisten die radiophonisch en radiografisch de ver_
bindingen in stand houden.
streken van ons land naar voren tre
den.
De normalisatie zal zich zowel over
de particuliere houw als over de wo,
ningwetbouw moeten uitstrekken.
Meer nieuwbouwwerken.
In de jaren vóór 1948 konden slechts
weinig belangrijke nieuwbouwwerken
in uitvoering worden genomen. Vol
gend jaar zullen belangrijke bouwwer
ken kunnen worden aanbesteed.
Het Rgt in de bedoeling, de parti,
culiere handel bij de aankoop, het
vervoer enz. van de bouwmaterialen
steeds meer in te schakelen. Tot hoe
ver dit gaan kan, is nog niet te voor,
zien, maar het bedrag dat vorig jaar
voor het vervoer enz. was uitgetrok
ken, 50 millioen, is alvast maar tot
ds helft verminderd.
Aangenomen :s, dat voor nieuw
bouw, herbouw en uitbreiding van
woningen een bedrag van 220 mil
lioen door de staat, van 180 milli
oen door particulieren zal moeten
worden gefourneerd. Voor herstel enz.
aan boerderijen e.d. geeft de staat
31.1 millioen; voor bedrijfsgebouwen
voor de nijverheid 3.5 millioen, voor
gebouwen voor handel en verkeer
9 millioen voor herbouw, de twee
laatste getallen zijnde 2/7 van het ge
hele gereser^erde volume.
Tweede kamer nam
belangrijke besluiten
De Tweede Kamer heeft gisteren
de motieVan Sleen betreffende de
verhoging van de pensioenen met een
toeslag aangenomen met 61 tegen
stemmen. Hef wetsontwerp is goedge
keurd z. h. st
ijl de motie,Van Sleen wordt de
regering dringend verzocht, een bete,
re voorziening voor te bereiden.
Beter te spreken was de Tweede Ka,
mer over het voorgestelde buitenge
woon militair pensioen voor mobili
satie-slachtoffers. Het wetsontwerp
werd algemeen toegejuichd.
Maar zeer verdeeld waren de me.
ningen over de totalisatir-kwestie. Het
wetsontwerp is echter met 45 tegen
25 stemmen goedgekeurd.
De totalisator komt!
Gisteravond het was al tamelijk Iaat
geworden wegéns de langdurige en
levendige debatten, heeft de Tweede
Kamer met 45 tegen 25 stemmen de
we op de totalisator aangenomen.
Alle leden van de K.V.P., uitgezon.
derd de heer Kortenhorst, de leden
van de V.VJD., de heer Weiter en de
communisten, stemden voor. De Staat
kundig Gereformeerden, de Anti,Re-
volutionnairen, de Christelijk Histori.
schen en zes leden van de Partij van
de Arbeid stemden tegen.
De minister van Justitie heeft toe
gezegd, een nader onderzoek in te
zullen stellen naar de beweerde de.
vlezen voordelen van de voetbalpools.
Doodstraf geëist tegen Poos
en Slagier
Tegen de beruchte S.D._handlangers
Poos en Slagter, heeft de proc-fiscaal
bij het Bijz. Gerechtshof te Den Haag,
zoals te verwachten was, de doodstraf
geëist. De proc.-f iscaal stelde vast, dat
zij hun Duitse „dienst" alleen met
zoveel ijver vervulden, om snel pro,
motie te maken.
De verdedigster bepleitte clementie.
Poos en Slagter zagen af van het
laatste woord, maar dankten het- Hof
voor de „coulante behandeling" en de
verdedigster voor haar pleidooi. De
uitspraak valt op 14 Oct a.i.
N.V.V. waarschuwt tegen
prijsstijgingen
Het NW heeft als zijn mening uit
gesproken, dat verlaging van subsi
dies op verbruiksgoederen, in het bij
zonder zoals deze zijn aangekondigd
in de begroting van het landbouw,
egalisatiefonds, „in geen geval tot ge
volg mag hebben, dat de daaruit
voortvloeiende prijsverhoging ten las
te komt van de arbeidende bevol
king", noch dat bepaalde artikelen
•van betere kwaliteit alleen binnen
het bereik gaan vallen van de beter
gesitueerden.
25 nieuwe textielpunten
geldig
Wederom zijn 25 punten van de
textielkaart VA 804 geldig verklaard.
Met ingang van 1 October 1948 wor
den geldig: textiel N vijf punten, tex
tiel reserve N 10 punten, textiei N
een punt en textiel P een punt.
De bonnen gemerkt: „P vijf pu.i-
ten" en „Reserve P" zijn derhalve
voorlopig niet aangèwezen voor de
aankoop van textielgoederen.
De bonnen „L vijl punten", „M vijf
pinten", „Reserve L" en „Reserve
M" kunnen worden vernietigd.
Generaal Juin
legerbevelhebber der Vijf?
Het Franse persbureau AFP meldt,
dat generaal Juin, „die In sommige
kringen genoemd wordt als de toe
komstige opperbevelhebber der land
strijdkrachten van de gecombineerde
legers der vijf Westelijke mogend
heden", reeds uit Marokko te Parjj»
is aangekomen.
Monty 's benoeming heeft
instemming der V.S
Te Washington wordt vernomen,
dat de V.S. en Canada reeds infor
meel hun goedkeuringen Jiebben ge
hecht aan de benoeming van veld
maarschalk Montgomery tot voorzit
ter van de verdedigingsraad der West
Europese Unie.
Engeland zou uit Amerika vrij gro
te hoeveelheden staal en aluminium
te verwachten hebben om vooral
vliegtuigen te produceren.
Gezaghebbende kringen te Was
hington verklaren, dat het oros «*m
voor militaire hulp zal voorzie.-! o.m.
in de onmiddellijke verscheping van
Amerikaanse wapens en tanks uit de
overtollige legervoorraden naar Eu
ropa.
Congres nog huiverig?
Politieke deskundigen voorspellen
echter, dat het militaire hulpprogram
niet gemakkelijk door het Congres
zal worden goedgekeurd. Men heeft
hier vooral op het oog de mogelijk
heid dat Frankrijk communistisch
zou worden en de kans, dat de Ame
rikaanse wapens in Europa in han
den van een eventuele aanvaller zou
den vallen.
Athene kan het nog niet
bolwerken
Uit betrouwbare bron te At&ene
wordt vernomen dat de Griekse pre
mier Themistocles Sofoelis in een
memorandum aan de Amerikaanse
ambassadeur dr. Henry Grady uit
eengezet, dat Griekenland een sterker
leger nodig heeft om de guerilla de
kop in te drukken en de Noordelijke
grenzen te bewaken. Een nieuwe lich
ting van 70.000 man zou nodig zijn.
5o-ed wj-iyaan
Doet goed volgen.
Twee dames uif Castri,
cum gingen winkelen in Am.
sterdam. Maar de politie ar
resteerde ze: zij hadden in
een koffer en een tas voor
ruim 400 gulden gestolen
ondergoed, parfum, speel
goed, kousen, sokken, leren
tabakszakken, flanel en een
tafellaken. De oogst vanbe,
zoeken aan verschillende
warenhuizen in de stad.
Motief? „Ach", zeiden de
dames tegen de rechercheur,
„wy hadden 's morgens een
vrouw zo handig zien gap
pen, dat wij bij het koffie,
drinken besloten het ook
maar eens te proberen."
onze kleine tovenaar