Ikmaaidet'
5E JAARGANG N° 1346
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
ZATERDAG 2 OCL 1948
De Golfslag
jtaÉèaMu
Toch nauwere banden tussen
«Oost» en
«West»?
Pantsersmokkelaars kwamen
voor de rechter
'II
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week ƒ1.23 per
maand ƒ3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich-
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteur: J. v. Zoonen Bureau. Ridderstraat hoek Oud
=irn-^r Tel K 2200 >V7l
j Geestelijk Leven
October! De maand van de stille
najaarsdagen, waarop het goed is zich
te verlustigen in de herfsttinten aan
vele struiken en bomen.
Mooi kan het zijn» ontroerend mooi,
wanneer in het namiddaguur de zon
zijn laatste warmte vermag te geven
als afscheid van de zomer; wanneer
hij alles daarbuiten in kleur en gloed
zet tot een levend schilderij, waarop
je nooit raakt uitgekeken. Mooi kan
het zijn in de tuinen en parken, in
de Hout of in de bossen aan de bin
nenzijde der duinen. En gaande door
de dorrende blaadren kan de stem
ming zich van je meester maken, dat
„wat ey ook gaan mag en komen,
hieraan nooit een eind komen mag"
October! Ook de maand van de
vruchten. Het heet, dat er dit jaar
minder appelen en peren zijn dan 't
vorig jaar. Dat kan zo zijn. Maar in
vele boomgaarden rondom Hoorn en
m de Beemster is menige boom te
bewonderen met takken zwaar van
vruchten. En druk zijn de handen
bezig om te plukken, te sorteren, te
verzamelen, te verzenden. Nu zal
moeten blijken, wat alle moeite van
bespuiten, snoeien, enten en verdere
zorg als tastbaar resultaat heeft op
gebracht.
October! Maand van overgang. Kor
ter worden de dagen, langer de avon
den. Zeldzamer de koesterende zon
neschijn, regelmatiger de dagen met
I wind, met laag neerhangende wolken,
met regen en koude, die verlangen
doet naar de intiemiteit binnenshuis.
Het is de maand van het afscheid
nemen van al wat herinnerde aan de
zomer. Ook al bracht deze niet die
onafgebroken reeks van warmteda-
j gen als het vorig jaar node zien wij
hem vertrekken, node gaan wij herfst
er> winterkou tegemoet. Want veler
hart is van zorg vervuld voor lange
koude-duur, nu de brandstofvoorraad
nog gering is
October! "Maand van neergang, ae-
nenwijzend iaar het donkerst der
dagen straks in December. Geen
maand in het jaar. die zo sterk het
besef in ons levendig houdt van het
wisselend getijde, van het komen en
verdwijnen, van het op en neer gaan
gelijk de golven der ^-ee. Daar rijst
uit de water-oneindigheid een golf
opwaarts bereikt zijn hoogtepunt,
maar moet onherroepelijk neerzinken,
wegzinken om voor een volgende
plaats te maken. Omhoog, omlaag. Zo
wisselen herfst en winter de lente en
de zomer af, het ene Seizoen na het
andere, in rusteloze gelijkvormigheid
Sterker dan de opgang in d lente
stelt de herfst me* zijn neergang ons
dit duidelijk tvoor ogen.
Is 't geen afgesleten gebruik daar
om te gewagen vtr de weemoed van
de herfst, van het vergankelijkheids-
- besef, dat daa.uit tot c-ns komt? En
tochspreekt dit ja. .getijde niet
altijd luider tot ons hart in weerwil
van alle zomerjolijt? Dit seizoen met
z'j, forse somberheid v vaak kleur
loze dagen onder laagneerhangende
wolken. Iets daarvan ligt in t e wer
ken van Arthur van Schendel, tel
kens machtig bekorend.
Sterker spreekt de herfst dan lente
en zomer als 1-ode van het naderend
einde. De golfslag in de natuur, op
en neer, rijzen en dalen, bloe'en en
verdorren, het is de golfslag van het
menselijk leven, het is de golfslag
van het leven der volkeren. Leven
wij nu ook in de herfsttij van onze
beschaving? Mogen wij paralellen ma
ken met vroegere culturen en daaruit
besluiten, dat ook voor ons over zo
veej tijd Jftrfst en winter aanbreekt:
afnemende godsdienstzin, brood en
spelen als het enig begerenswaardi
ge, om maar enkele dingen te noe
men? Veel wijst er op, dat WÜ
neerwaartse gang van de golfslag on
zer beschaving zijn.
Moet ons dit ontmoedigen? Neen,
wanneer wij weten, dat deze ruste-
ioze golfslag overkoepeld wordt door
de hemel; dat deze eindeloze gang
van gaan en komen, van blinken en
verzinken doorkruist wordt door een
DEZELFDE TEMPERATUUR.
Voor het Noords Westelijke gedeelte
van het land: overwegend droog weer
met veranderlijke bewolking. Onge
veer dezelfde temperatuur. Matige en
langs de Waddenkust later vr>; krach
tige Zuid-Westelijke wind.
Belangrijk principieel accoord voor de
handel bereikt
In Genève kunnen de
kemphanen met elkaar
overweg I
De vertegenwoordigers van 22 lan
den, die te Genève zqn bijeengeko
men om plannen uit te werken voor
een herstel van de Europese handel,
kwamen gisteren eenstemmig' tot de
conclusie, dat „samenwerking tussen
Oost en West op het gebied van han
del, nijverheid en landbouw van es
sentieel belang is voor het Europese
herstel".
Aldus maakt de economische com
missie voor Europa in een communi
qué bekend. Deze conferentie, die,
nadat een voorstel van Oost Europese
landen om haar in het openbaar te
houden was verworpen, achter geslo
ten deuren plaats vond, is op initia-
tief van de Sovjet-Unie door de eco
nomische commissie v Europa bijeen
geroepen» Zij wordt bijgewoond door
de vertegenwoordigers van 11 aan
het Marshall-plan deelnemende lan
den, 10 Oost Europese landen en de
V.S..
Werkcommissie brengf verslag
uit
Een uit 9 leden bestaande werk
commissie, waarin o.m. Groot-Brittan-
nië, de Sovjet-Unie en de V.S. zitting
hebben, is door de conferentie be
noemd om de middelen voor het be
reiken von grotere samenwerking te
bestuderen.
Uit het 6 pagina's beslaande com-
munique blijkt, dat de meeste geest
drift voor het industrialiseren van
economisch onontwikkelde landen
wordt getoond door de landen van
Oost Europa, die dan ook het meeste
voordeel van het plan zouden trek
ken. De Westerse landen bleken be
reid om de handel met Oost Europa
op grotere schaal te hervatten, doch
zij toonden zich meer gereserveerd
ten aanzien van de kwestie van het
oudere werkelijkheid, eeuwig en ón-
vergankelijk. Kent U het oude profe
tenwoord, dat steeds actueel blijft:
„Al wat leeft, is gras; al zijn pracht
als een bloem op het veld. Het gras
verdort, de bloem verwelkt, maar het
woord van onze God hoüdt eeuwig
stand!"'
Een van oud-Israëls grootste profeten,
de tweede Jezaia kreeg in een visioen
te horen, dat hij dit moest verkondi
gen. Niet de vergankelijkheid heeft
het laatste woord, niet de neergang
in de herfsttij van de natuur of van
het leven van een mens of een volk
is het noodlot, dat ieder wacht; neen,
sterk en blijvend en onvergankelijk
is die Werkelijkheid, die boven alles
is en allen wil doortrekken en ver
nieuwen: die door begenadigden in
eerbeid met de naam „God" is aan
geduid. door Jezus ons nabij gebracht
met de aanduiding „onze Vader in de
hemel". Krachtens zijn geopenbaarde
boodschap wil hij de harten vervul
len met de blijdschap, die alle wee
moed en angst verdringt. In de plaats
van de somberheid voor het einde
schenkt hij de vreugde over het
nieuwe begin van het „eeuwige Le
ven", dat uit hem is.
Sterker en machtiger dan-de taal,
die de herfstavond tot ons spreekt,
die in het leven van de ouder wor
dende mens gehoord wordt, ja die
die een verouderde beschaving tel
kens weer doet vernemen, sterker en
machtiger is de taal van het geloof
in die heilige kracht; in God, die bij
jaar noch eeuwen telt, die telkens
weer nieuwe uitzichten toont, nieuwe
hoop schenkt, nieuw leven wekt.
bovenal in mensenharten, welke door
zijn geest ijn aangeraakt en veran
derd. Dat is de enige hoop, die doet
leven! Want temidden der op- en
neergaande golven blijft hij: de eeu
wige Rots, ons fundament, ons hou
vast.
De tijd draagt alle mensen voort
op zijn gestage stroom;
2ij zijn als gras, door zon verdord
vervluchtigd als een droom
O God, die droeg ons voorgeslacht
in tegenspoed en kruis,
wees ons een gids in storm en
nacht
-» eeuw'g ons tehuis!
A. J. v. d. S.
verstrekken van credieten en het le
veren van machinerieën aan Oost
Europa.
De weg naar Europa's
zelfstandigheid
De Nederlandse afgevaardigde, dr.
H. Blankenstein, verklaarde, dat Eu
ropa om zijn positie in de wereld te
handhaven zijn industriële uitrusting
moet verbeteren.
De Franse afgevaardigde, Georges
Boris, zeide, dat Europa als geheel
genomen enorme voordelen zou ont
lenen aan een herstel van de econo
mische betrekkingen tussen Oost en
West. „De ontwikkeling van economi
sche betrekkingen met Oost Europa
zou West Europa helpen een positie
te herwinnen, waarbij niet langer
hulp van buitenaf nodig zou zijn"
Verliezen in Indonesië
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen in de afgelopen week
de navolgende verliezen zijn gerap
porteerd: Kon Landmacht:
Serg. K. Bos, uit Valt her mond, sold.
J. H. Leyssen uit Stramproij (L J,
sold. H. H. Linskens uit Meerlo, korp.
D. Tjakkes uit Finsterwolde (Gr.),
horp. J. Bussink uit Almelo.
K.N.I.L: Soend. sold. Samsoedi uit
Indonesië.
De kon. marine heeft in de periode
van de afgelopen week geen verliezen
gerapporteerd.
PRINSES WILHELMINA GEEN
BESCHERMVROUWE MEER VAN
VERENIGINGEN.
Da secretarie van prinses Wilhel-
mina heeft medegedeeld, dat de prin
ses, die gedurende haar regering be
schermvrouwe van vele verenigingen
is geworden, en „steeds met vreugde
zal terugdenken" aan het contact dat
zij hierdoor met het verenigingsleven
had, de betrokken verenigingen er
thans van in kennis stelt, dat zij zich
als beschermvrouwe terugtrekt.
Saksen verlangt uitlevering
van Ilse Koch
Het Duitse nieuwsbureau AJ3.N
(Sovjet-zóne) heeft meegedeeld, dat
Rb bert Siewert, minister van Binnen
landse Zaken van Saksen-Anhalt
(Sovjet-zóne) aan de Amerikaanse
autoriteiten de uitlevering van Ilse
Koch heeft verzocht. Ilse Koch is,
naar men weet, de vrouw van de voor
malige commandant van het concen
tratiekamp Buchenwald. Zij wasvoor-
al bekend om haar verzameling lam_
pekappen van geprepareerde men
senhuid die zij nu natuurlijk ont
kent, ooit gehad te hebben. Aanvan
kelijk was zij tot levenslang veroor
deeld, doch de Amerikaanse autori
teiten verminderden haar staaf tot vier
jaar.
Organisaties van het NederL voor
malig verzet hebben tegen deze straf,
vermindering geprotesteerd, maar zij
is „onherroepelijk" verklaard.
KONINGIN JULIANA BRENGT
ARNHEM EEN BEZOEK.
Koningin Juliana is voornemens
Donderdag 7 October een bezoek aan
Arnhem te brengen.
Om 11.00 uur zal zij op de grote
weide van het park Sonsbeek, tijdens
een militaire plechtigheid, een aantal
militaire onderscheidingen voor be
wezen dapperheid uitreiken.
„Gangsters en lafaards'' zegt de Officier
De Bredase Bijz. politierechter had
gisteren niet te klagen over gebrek
aan belangstelling. Er stond ook wel
iets zeer bijzonders op het program,
ma: de beruchte „pantser smokkel,
affaire".
Men herinnert zich ongetwijfeld nog
de spannende verhalen over de smok.
keiaars, die keer op ke*> met in ra.
zende vaart rijdende pantserauto's de
grens forceerden en de douane het
nakijken gaven totdat deze hen
juist een slag voor was. Maar reeds
waren duizenden kilo's tabak, zeep,
tapijten, dierenhuiden en kaas clan.
destien over de grens gegaan.
Zij gapten ook van
elkaar....
De eerste verdachte die voor bet
hekje kwam, was de 32_jarige A. Jr
Braspennincx. Hij trad als verkenner
pp bij het over de grens komen der
pantserwagens. Voor zijn diensten
kreeg hij telkens 500.hij dacht
ongeveer 16 tochten gemaakt te heb
ben.
De Officier van Justitie eiste tegen
hem twee jaar gevangenisstraf met
aftrek van het voorarrest van 10
maanden. Hij kwalificeerde in een fel
uitvoerig requisitoir de smokkelaars
als „gangsters in de ware zin des
woords, die ons land grote financi
ële stroppen bezorgden".
Toen de grenscontrole straffer werd
(in het hegin hadden de heren veel
medewerking van corrupte grenswacht
ters) kwamen de pantserwagens en
stenguns in zwang. „De smokkelaars"
aldus de officier, „hebben zich toen
als bandieten gedragen door op amb
tenaren in te rijden en op hen te
schieten. Het zijn mensen die alle ge
meenschapsgevoel missen. Zij besta
len ook elkaar en zo heeft de ver
dachte zich er toe geleend om zelfs
een pantserwagen van een andere
groep smokkelaars te stelen. Van dit
soort lieden moet Nederland bevrijd
worden. Als men het weer wil pro
beren met pantserauto's, dan kan ik
dit zeggen: Laat ze maar komen, een
eskadron pantserwagens van de ma_
rechaussée staat langs de grens klaar
om deze lafaards, die zich achterstaal
verbergen, te ontvangen".
Tegen beter weten in
Een der hoofddaders, I. van Has_
sel, een veekoopman uit Zundert, wei_
gerde ook maar iets te bekennen. Maar
in zijn woning was een hele smokkel,
èdministratie gevonden en Braspen.
ninckx vertelde, dat hij van Van Has-
sel opdrachten had ontvangen. Ande
re getuigen verklaarden, dat hij alles
regelde en de „knechts" uitbetaalde.
Vandaag zullen tegen hem de eis
en de uitspraak volgen. Enige „klei
nere" bendeleden hoorden straffen
variërend van 6 weken tot 9 maan
den tegen zich eisen.
PLEEGDE GENERAL-KOMMISSAR
SCHMIDT ZELFMOORD?
Vóór hem viel een ander
uit dezelfde trein!
Ruim een etmaal vóór het raadsel.'
achtige verongelukken van „General.
Kommissar" F. Schmidt, die ge
kleed in een pyama in de nacht
van 25 op 26 Juni 1943 in Frankrijk
door een val uit een rijdende trein
het leven verloor, verongelukte op
soortgelijke wijze uit dezelfde
trein een ander politiek leider: Kreis.
leiter Petrak uit Wenen.
Dit is een ontdekking van dr. A. E.
Cohen van het Rijksinstituut voor
Oorlogsdocumentatie te A'dam, die
kortgeleden in Berlijn het officiële
streng vertrouwelijke telex.telegram
aantrof, dat Oberbefehlsleiter Frie_
drichs, hoofd van de politieke afde
ling van de Partijkanselarij, daags
na het ongeval van zijn reisgenoot
Schmidt uit Parijs naar Reichsleiter
Bormann in het hoofdkwartier van de
Führer zond.
Uit het telegram blijkt o.m„ dat
Schmidt in overspannen toestand was.
Hij geloofde, dat een proces tegen hem
De zuurkoolfabrieken draaien weer! Aan de Langedijk: voordat de kool
in de molens gaat, moet zij eerst worden schoongemaakt. Arbeiders voor
een grote „kool-berg" aan de arbe d.
We benne allemaal penosejongens",
Voor het Bijz. Gerechts
hof te Amsterdam stond gis
teren de 39_jarige S. de Boer
terecht, die in het kamp
Erica te Ommen en 't kamp
Heerte gevangenen zou heb
ben mishandeld. Sommige
getuigen verklaarden, dat hij
het bar had gemaakt en met
de kolf van zijn geweer
sloeg, liet „robben" enz. An
deren daarentegen, dat hij
een beste was geweest, die
voor extra_portie's eten zorg
de en brieven smokkelde.
Er ontstond ruzie tussen de
getuigen. Plotseling stond
éën hunner op en riep: „We
benne allemaal penose.jon
gens en we deugen geen een
van alle". Dat trok een
Rotterdamse bokser, die
achter hegn zat, op zijn fat
soen en hij plaatste 'n linkse
directe. Er ontstond een
hevige vechtpartij, die de
parketwachters met harde
handen moesten beslechten...
Tegen de verdachte werd
15 jaar geëist.
Vleesrantsoen hersteld
Met onmiddellijke ingang is de bon
245 vlees (A, B en C_kaarten) aange
wezen voor het kopen van 100 gram
vlees en vleeswaren. Deze bon is
geldig tot en met 9 October 1948.
Door deze aanwijzing en die van
27 September (100 gram vlees voor
alle leeftijdsgroepen) is, dank zij^e
verbeterde veeaanvoer, te rekenen van
19 September af het normale vlees
rantsoen van 200 gram vlees per week
hersteld.
WAARDEBONNEN CONSUMENTEN.
CREDIET GELDIG.
Het Centraal Bureau voor het Con_
sumentencrediet vestigt er de aan
dacht op, dat de nieuwe waardebon
nen voor het consumentencrediet met
ingang van 1 Oct- jJ- geldig zijn.
„ORESTES* AAN DE GROND.
De „Orestes" van de K.N.SM, is
gisterochtend bij stormweer aan de
grond gelopen bij Henry Point bij
Chili. Drie Chileense schepen bevin
den zich op weg naar de „Orestes". De
twee voorste ruimen van het schip
maken water.
aanhangig zou worden gemaakt: hy
werd door Himmler tegengewerkt en
zijn vroegere beschermer Bormann
had-hem in de steek gelaten. Mussert
meende, dat de S.S. Schmidt ver
moord had; Himmler deelde Mussert
d.e.t. mede, dat Schmidt zich met zijn
eigen pistool voor het hoofd had ge
schoten, terwijl hij uit het raam hing.
Dr. Cohen van Oorlogsdocumentatie
hei: thans over tot de overtuiging, dat
het ongeluk dat in deze trein 24 uur
tevoren Petrak overkwam, de over
spannen generaal de morele stoot
heeft gegeven tot het besluit, op soort
gelijke wijze een eind aan zijn leven
te maken.
Lt. - adm. Heitrich nam
afscheid van de vloot
De bevelhebber der zeestrijdkract-
ten, luit-adm. C. E. L. Helfrich, heeft
gistermorgen aan boord van de lucht
verdedigingskruiser „Jacob v. Heems.
kerek" te Rotterdam in tegenwoordig
heid van deputaties van onderdelen,
schepen en inrichtingen van de Kon.
Marine, afscheid genomen v de vloot
en het commando overgedragen aan
vice-admiraal jhr. E. J. van Holthe,
Bij dit afscheid werd admiraal Hel
frich zijn commando-vlag die aan
boord van de „Jacob v. Heemskerck"
wapperde, aangeboden als een bly'-
vend aandenken.
„Thuisfronten"
heden voor microfoon
De hoofdbesturen van de Band Ne-
Jerland-Indië, het Katholiek Thuis
front en het Protestants Interkerke
lijk Thuisfront zullen in een gemeen
schappelijk programma vandaag in
de uitzending van het programma
voor de Nederlandse Strijdkrachten
het woord richten tot het Nederlandse
volk in verband met de steun van de
thuisfrontorganisaties aan de militai
ren in Indonesië.
Naar een
„Kamer van Bezwaren"?
Mede n^tnens de minister-president
heeft de minister van Binnenlandse
Zaken, mr. van Maarseveen, gisteren
in zijn departement geïnstalleerd een
commissie ter bestudering van het
vraagstuk van de „Kamer van Be
zwaren".
In de Eerste Kamer is kortgeleden
besproken, of het niet wenselijk zou
zijn, een dergelijk lichaam, waaraan
de klachten over de administratie
zouden wórden toevertrouwd, in te
stellen. De voorzitter van de thans
ingestelde commissie, dr. Prinsen, re
kende in zijn beantwoording van 's
ministers rede, dat „de uitbreiding der
overheidsbemoeiing het aantal grieven
togen de administratie in bedenkelijke
mate heeft doen toenemen en de
rechtszekerheid van de burgers door
deze ontwikkeling in het gedrang
dreigt te komen".
Binnen niet al te lange tijd hoopt
de commissie haar rapport uit te
brengen.
Wysjinsky heeft in de pol. com
missie van de V. Nde Anglo-Ameri-
kaanse zienswijze van de atoom-con_
trole heftig bestreden. Hij zeide dat
het een illusie was van de V.S. te
denken, dat zij alleen bet geheim van
de atoombom kenden. Mc. Nil (En
geland), die Wysjinsky anwoordde,
zei, dat de Russische vrees dat in het
controle-lichaam de Anglo_Amerika
nen het heft in handen zouden heb
ben, ongegrond was.
De Gaulle heeft in een pers.con.
ferentie een heftige aanval gedaan op
het huidig parlementair stelsel.
In Amrika zal ten opleidingsschool
voor „luchtbrugpiloten" worden ge
opend. De V.S. rekenen blijkbaar op
een lange blokkade.
De Russische generaal Kotikof heeft
geweigerd, om het Berlijnse gemeen
tehuis een neutrale zóne ter voorko
ming van bestormingen enz. in te
steller.
onze kleine tovenaar
