Qe C
Jfemaaidei'
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Sovjets erkennen bevoegdheid van
Veiligheidsraad over „Berlijn" niet
Montgomery, De Latire de Tassigny,
sir James Robb en Robert Jaujard
Atoom-explosies in Sovjet-Unie?
Vrede is duur
5E JAARGANG N° 1348
DINSDAG 5 OCT. 1948
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar
Abonnementen ƒ0.30 per week 1.26 per
maand ƒ3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting
Veraniw. redacteur, J. v. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudeqracht Tel K 2200
3971
„INBREUK OP HET HANDVEST"
zegt Wysjinsky
De Veiligheidsraad heeft gisteren te Parijs een aanvang gemaakt met
de discussies over de Berlijnse kwestie. Het ziet er niet naar uit. dat
men veel resultaten za kunnen boeken. De Russische afgevaardigde
Wysjinsky heeft reeds thans duidelijk genoeg te kennen gegeven, dat
de Sovjet-regering niet van P,an is om aan de besprekingen haaf me
dewerking te verlenen. „Alleen de „Grote Vier" zijn bevoegd"dit is
en blijft blijkbaar het Russische standpunt.
De zitting begon zo
gemoedelijk....
De zitting begon nog wel zo ge
moedelijk. Men zag de Sovjet-gedele-
geerde Wysjinsky en de Britse ver
tegenwoordiger Cadogan elkander de
hand schudden en grappen maken. En
er was algemene vrolijkheid over de
kwestie, welke procedure van verta
len zou worden gevolgd: gelijktijdige
in de 5 officiële falen, of successieve
vertaling.
Er werd heel wat over en weer ge
praat, maar C* lumbia kwam met het
ei van Columbus: onder gelach en met
algemene stemmen werd een voor
stel van dit land om de vertalingen
gelijktijdig te doen plaats hebben
echter met die beperking, dat afge
vaardigden om afzonderlijke vertalin
gen in hef Engels of Frans zouden
mogen verzaken, aanvaard.
„Niet competent"
Daarna bracht de voorzitter de
agenda in discussie. Onmiddellijk hief
Wysjinsky ..rustig de hand op" aldus
Reuter, om in de gelegenheid te wor
den "gesteld zij], bezwaren uit te spre
ken Hij verklaarde dat de klacht jïer
onee
grond" was en dat de V» iligheidsraad
niet competent was om de kwestie
te behandelen. Elke poging aldus Wy
sjinsky. om de kwestie Berlijn te
scheiden van c'e kwestie Duitsland 's
kuns*matig en betekent inbreuk O"
het Handvest.
Wysjinsky. die met klem ontkende
dat er een blokkade in Berlijn was
7ione. zo zegt het Rus
sische standpunt, kan alles van uit dc
Sovjefzone krijgen Red.) zet»c
uiteen, dat de Sovjetzone ..zich had re
verdedigen tegen de agressieve actie
van de drie landen in kwestie", te w?
ten de valutahervorming, waardoor de
Oos'eliike zone dreigde overstroomd
t«. worden met een vloed van nieuwe
va!"»a uit het Westen.
Wysiinskv achtte verder de bewe
ring der drie mogendheden, dat de
wereldvrede door de situatie in Ber-
lijn gevaar zou lopen, absurd. Zulke
beweringen, zei hij. worden kenne
lijk gebruikt om te trachten de vredes
organisatie der V.N. voor agressieve
doeleinden in het geweer te roepen.
Jessup: —niet verwonderd
Philip Jessup, die voor de Ver. Staten
antwoordde zei dat hei hem niet ver
wonderde, dat de Sovjet—Unie niet
wenste, dat haar „onwettige en vij
andige activiteit te Berlijn" door de
Ver. Naties onderzocht w~ dt.
De Sovjet-maatregelen waren reeds
voor de valuta-hervormingen aan de
dag getreden, aldus Jessup verder. Er
kon van een defensieve actie van dc
Sovjets dus geen sprake zijn.
De Engelsman Cadogan verklaarde
kortweg, het geheel eens te zijn met
Jessup.
Op een na deze eerste vergadering
door journalisten gestelde vraag, wat
hij zou doen wanneer de Berlijnse
kwestie op de agenda geplaatst zou
worden, zeide Wysjinsky op losse
loon: „de tijd zal het leren".
Roos en Nitolaas boksten gisteren
te Rotterdam onbeslist. Jan Remie
tFreda) maakte een goed debuut door
de Hagenaai Theo Snijders op punten
te kloppen.
^/i\V -
EH-flOHHBCHÜHi
TIJDELIJKE OPKLARINGEN
Wisselende bewolking met aanvan
kelijk voornamelijk in de kustgebie
den nog enkele buien.
Ongeveer dezelfde temperatuur.
Zwakke tot matige wind overwegend
uit Noordelijke richtingen.
Sovjet-nota dringt aan
op Viermogendheden-
conferentie
Aansluitend op de verklaring, die
maarschalk Sokolofsky, de Russische
bevelhebber in Duitsland, Zaterdag
avond reeds aflegde, heef; dc regering
van de Sovjet-Unie zich thans in een
zeer uitvoerige nota gericht tot de
„drie Westelijken" om de Berlijnse
kwestie en de kwestie van Duitsland
als één geheel, „overeenkomstig Pots
dam", te bespreken op een conferentie
van de vier ministers van Buitenl.
Zaken.
De nota onderstreept, dat de bespre
kingen eigenlijk afgebroken zijn op
een tamelijk onbeduidend punt: con
trole van geldsmokkel via de lucht.
In Londen is men van mening, dat
deze „poging te elfder ure" om een
debat voor het forum der wereld te
voorkomen, ijdel zal zijn
Maar de „Times" ziet een lichtpuntje
Mogelijk zou, zo veronderstelt hef ge
zaghebbende blad. de verstandigste aan
beveling van de Veiligheidsraad zijn:
opheffing van de blokkade opdat een
viermogendhedenconferentie over
Duitsland kan volgen.
Ha.ngen bereid; zich voor op een drui.ker scheepvaartverkeer. De lia.cn
wordt verbreed. De in aanbouw zijn de havendjjk hoopt men voor de win
ter gereed te hebben. De foto geeft e«*
in aanleg.
„Fluno" in de UNO
Talrijke afgevaardigden en
anderen die de Algemene
Vergadering van de V.N bij
wonen, zijn het slachtoffer
geworden van een influenza
epidemie, die evenwel niet
ernsig is. Een der diploma
ten heeft de ziekte de gees
tige naam „Fluno" gegeven.
Krasse taal van Manoeilsky
„Wij zouden ons liever de handen
laten afhakken dan te stemmen voor
een orgaan dat op zulk eén onwerke
lijke basis is gebouwd". Aldus de
Ooekrainse afgevaardigde Manoeilsky
gisteren in de pol. commissie van de
VN, over Ramadier's idee, de atoom-
contróle in handen te stellen van
„onpartijdige en onkreukbare man
nen".
j.
De bevelhebbers der
West - Europese Unie
Direct aan 't werk
Te Londen zijn thans de namen van
de bevelhebbers der West Europese
Unie officieel bekend gemaakt Gene
raal 's er niet hij hij heeft
blijkbaar bedankt voor de post van
opperbevelhebber der landstrijdkrach.
ten.
Hier volgt de namenlijst:
Maarschalk Montgomery, benoemd
tot voorzitter van het comité van op
perbevelhebbers van de permanente
verdedigingsra; d der Wtst Europese
Unie.
Gene/aal Jean de Lattre de Tassigny
(Frankrijk), benoemd tot opperbevel
hebber van de landstrijdkrachten in
West Europa
Luclitmaarschalk Sir James Robb
(Groot Brittannië), benoemd tot op
perbevelhebber van de luchtstrijd
krachten.
Vice-admiraal Robert Jaujard
(Frankrijk) is vlagofficier voor West
Europa geworden, als vlootvertegen-
woordiger.
Verder is medegedeeld, dat de sta
ven van de militaire voorzitter en de
opperbevelhebbers hooggeplaatste of
ficieren uit Nederland, Bel
gië en Luxemburg zullen omvatten.
Deze officieren zullen tot taak heb
ben de problemen van tactiek en tech-
niek der verdediging van West Euro
pa te bestuderen.
De benoemingen van de voorzitter
van het comité en de opperbevelheb
ber der luchtstrijdkrachten zijn, naar
verluidt, goedgekeurd door de verga
dering van de ministers van Defensie
van Groot Brittannië, Frankrijk en de
Beneluxlanden, welke Dinsdag 1.1. te
Parijs is gehouden.
Mérites
Generaal De Lattre de Tassigny 'S
59 jaar oud en ontving zijn opleiding
op de Franse militaire school te Saint
Cys.
In de tweede wereldoorlog leidde
hij verdedigingscampagnes bij Rethe]
en aan de Aisne.
Na door de regering van Vichy in
1942 te zijn teruggeroepen als opper
bevelhebber van de (roepen in Tunis
werd hij gearresteerd en veroordeeld
tot tien Jaar gevangenisstraf wegens
zijn poging een onafhankelijke positie
te vormen in de Pyreneën (oen de
Duitsers in November 1942 de demar
catielijn overschreden. In 1943 ont
vluchtte hij naar 'Londen en werd
daarna commandant van het eerste
Franse leger.
Luchtmaarschalk Sir James Robb
bekleedde in de laatste oorlog een
cammandopost bij de RAF in Noord-
West-Afrika en werd in 1948 vice-
stafchef van da Britse luchtmacht.
Vice-admiraal Robert Jaujard is 52
jaar. Hij nam deel aan de invasie-ope
raties in'Normandie en later in Zuid
Frankrijk. In 1946 werd hij vice-ad
miraal. Zijn vlaggeschip is het slag
schip „Richelieu".
De conduite-vaat van Montgomery
kunnen wij wel als bekend veronder
stellen. Maar wist U ook, dat „de
kleine Monty" er zich op beroepen
kan, nog nimmer als bevelhebber ver
slagen te zijn?
Vandaag komen de stafchefs der W.
Europese Unie te Londen bijeen.
Demonstratie boven én
achter minister...
De Britse minister van Landsverde
diging Alexander, heeft te Londen gis
teren een rede gehouden over de vrij
willige aanwerving bij de hulptroepen.
Nauwelijks was Alexander zijn rede
begonnen of een vloed van antioor,
logspamfletten werd over de menigte
uitgestróoid.
Op hetzelfde moment stelden zich
twee personen achter de minister op,
een bord dragende met het opschrift
„geen oorlog om Yankee-dollars". An_
deren droegen vaandels met de woor
den „vrede, geen oorlog". De politie
hield ongeveer twintig personen aan.
overzicht van de nieuwe haven
Hulp aan noodlijdende
kinderen wordt niet
stopgezet
Naar aanleiding van de steeds op
nieuw voorkomende geruchten als zou
de „UNAC" hef werk voor de noodlij
dende jeugd staken, deelt het Neder
lands UNAC comité mede, dat in ons
land de actie op zijn minst tot het
einde van het jaar wordt voortgezet.
UNAC zamelt geld in ten behoeve van
het internationaal kinder noodfonds
van de Verenigde Naties en er is geen
sprake van dat dit fonds zijn werk
zou stopzetten, ook al zouden de Ver.
Naties binnenkort de UNAC opheffen.
Grote zwendel op
Brits departement?
Op een niet nader genoemd Brits
departement is een grote zwendel aan
het licht gekomen, die thans dcor
Scotland Yard wordt onderzocht, zo
ireldt AFP uit Londen. Volg ns be-
Vichten in de conservatieve pers gaat
net hier om een zeer ernstige zaak.
In een groot aantal plaatsen inven
tariseert men nu voorraden in maga
zijnen van particuliere firma's van ge
rantsoeneerde goederen of goederen
waarop de regering contróle uitoefent.
Speld van 20 eeuwen
oud
Bij Gaarwerken in het Wier
denseveen in de gemeente
Wierden is een Keltische
speld gevonden, welke ver
moedelijk twintig eeuwen
oud is. Deze doekspeld, die
nog bijzonder gaaf is, is on
geveer 10 cjn. lang.
En toch is het
waarl
In een plas in de Peel
slaagde de hengelaar J. Coe_
nen uit Belerick er in een
karper van 39 pond op het
droge te brengen met assis
tentie van omstanders. Het
zoetwatermonster was niet
minder dan 1.08 meter lang.
Ongelóóflijk, maar waar!
Sneu voor de visser dat hij
een paar dagen te laat is om
de hengelsportuitrusting ter
waarde van f 300 die de
K.R.O. onlangs voor de
„grootste vis"(ser) beschik
baar stelde, in de wacht te
slepen. Nu was het een kar
per van 34 pond die de hen-
gelwimpel behaalde.
88888 een bijzonder
succes
Gisteravond om 10 uur stond al vast
dat de Amsterdammers zich terdege
bewust waren, dat die middag de ra-
dioautodienst van de politie zijn werk
was begonnen. In de 10 uren dat deze
wagens toen door de straten surveil
leerden, waren reeds 8 ruitjes van
polifiemelders onder baldadige handen
gesneuveld. Via de normale telefoon
werd de centrale meer dan 60 maal
voor niets lastig gevallen. Enkele
Amsterdammers meenden, dat zij via
dit nieuwe nummer taxi's konden bel
len! Een inwoner uit Apeldoorn, die
een dagje over was, wilde eens even
horen of het al werkte.
(Och misschien* lukt het wel, als het
nieuwtje er maar eerst af is).
in scheervlucht
Tegen de beruchte Amsterdamse
ex-hoofdrecherchtur P. Schaap heeft
•het Bijz. Gerechtshof van Leeuwarden
de doodstraf geëist. Deze verrader ar
resteerde Joden en mishandelde som
migen tot de dood er op volgde; hij
liet vrouwen doodschieten en heeft
er aan meegewerkt, dat tiendui
zend Joden werden opgespoord! Met
recht: een wolf in schaapsvacht.
Tegen de nazi-journclist H. J. J.
Marinus, die door het Bijz. Hof te Am
sterdam tot 12 jaar gevangenisstraf
was veroordeeld, eiste de proc. fisc.
thans 15 jaar. Marinus, die door Blok
zijl eens „een gewiekst schooiertje"
werd genoemd, werkte o.m. aan Het
Volk, waar hij zijn mede-redacteuren
aan vervolging had blootgesteld, en
aan het „Dagblad voor N. Holland".
De campagne om Madioen heeft
de TNI 159 doden en gewonden ge
kost
Geheimzinnige geruchten in
Zwitserland
In Zwitserland doen geruchten de
ronde, dat hevige explosies, die door
atoombommen zouden kunnen xijn
veroorzaakt, door het meteorologisch
instituut in Ziirich zijn geregistreerd.
Er werd op gewezen, dat zw£re
pxplosies zich anders lieten registre
ren dan een aardbeving. Er is echter
yèen positieve methoden om atoomex-
Het Chr. Nat. Vakverbond heeft
de regering zijn ernstige ontstemming
laten ween ovr fhet feit, dat inzake
de afschaffing van Rijkssubsidies op
eerste levensbehoeften, waarvan prijs
stijgingen het gevolg zullen zijn, geen
overleg is gepleegd met de arbeiders
vakbeweging.
Dit is de „een-wereld" groet
Seth Ramkrishna Dalmia, een der
grootste industriëlen en bankiers in
India en de weïeld, demonstreert
haar voor U.S.R.D., bezit vele leiden
de dagbladen In India en Pakistan. Hij
Is een verwoed één-wereld voorstander
plosies van andere zware explosies te
onderscheiden.
Commentaar taboe
Medewerkers van Zwitserse meteo
rologische stations hebben telefonisch
opdracht gekregen zich te onthouden
van commentaar op alle geruchten
over atoomexplosies in de Sovjet-Unie
De directeur van het meteorologische
instituut te Zürich verklaarde:
„Ieder commentaar, dat wij zouden
geven, zou felle critiek uitlokken van
de Sovjetautoriteiten, daar dergelij
ke berichten uiteraard grote politieke
en militaire betekenis hebben. Zij
zouden zelfs kunnen worden be
schouwd als een schending van de
Zwitserse neutraliteit".
Pinda-kaas zonder bon
Het is mogelijk gebleken opnieuw
een hoeveelheid grondnoten ter be
schikking te stellen voor de productie
van pindakaas. In tegenstelling met
de eersje keer zal het artikel, dat dus
binnenkort weer op de markt ver
schijnt, thans zonder bon kunnen wor
den verkocht.
De beschikbaar komende hoeveel
heid is nog klein, doch er wordt naar
gestreefd, door verdere aanvoer van
grondstoffen zo veel mogelijk aan de
vraag te voldoen.
De prijs per potje van ongeveer 370
gram wordt verlaagd van f 1.— tot
1 0.9a
Onder deze titel stond een deze»
dagen een hoofdartikel in „Het Vrij»
Volk", naar aanleiding van de sterk
gestegen bedragen der oorlogsbegro„
ting.
De strekking van het artikel waa,
tot uitdrukking te brengen, dat ten
einde de vrede te bewaren er nu
eenmaal grote kosten aan de bewape
ning moesten worden besteed. Het ia
niet alleen .,Het Vrije Volk", dat deze
mening huldigt.
We kunnen haast zeggen, dat hef
gemeengoed van de hele wereld ia
geworden. Eik land zorgt er voor, dat
zijn bewapening maar zo goed rao.
gelijk is en elk land doet dat onde»
het motto: Als we ons sterk bewape*
nen, worden we niet z0 spoedig aan
gevallen en is dus de vrede het beste
veraekerd.
We hebben het lied reeds eerder
gehoord. In de jaren voorafgaande aan
de wereldoorlog werd het op dezelfde
wijs gezongen door de Duitse keizer
Wilhelm H. Alleen werd toen over
de kostprijs niet gesproken. Toen wa»
het gevleugelde woord:
„Wie de vrede wil, bereide zich
voor ten oorlog".
Wellicht daj ouderen onder onze
lezers het zich nog wel herinneren.
En we weten allen, dat de vrede er
niet door is oevorderd. Integendeel.
1914 heeft een reeks rampspoeden hu
geluid, niet alleen die van de 1ste we
reldoorlog, maar heeft ook de voor-
waarden in het leven geroepen, die
bijna met wiskundige zekerheid tot
de tweede wereldoorlog moesten voe
ren.
De strekking van dit artikel is niet
te betogen, dat we het militairisme
kunnen missen. De wereld kan het
missen als kiespijn. Geen land zal,
zich echter de weelde kunnen ver-
oorloven om het in zijn eentje af t«
schaffen. Noch Amerika, noch de So
vjet-Unie. noch Nederland.
Wij willen ook niet betogen, dat het
militairisme internationaal moest wor
den afgeschaft. Voorlopig zal dat tot
de vrome wensen blijven behoren.
Maar het schjjnt ons noodzakelijk,
met nadruk vast te stellen, dat de re,,
denering, dat de „vrede duur"* is, even
verwerpelijk is als de lijfspreuk van
Wilhelm Twee.
We zullen ons bewust moeten zijn,
dat des te sterker de bewapening
wordt opgevoerd, des te meer kans op
verstoring van de vrede stijgt. Dit
geldt niet alleen voor Nederland. Wij
zijn maar een onbetekenend klein
landje. Dit geldt voor alle volken.
De \;olken der wereld zullen pas
dan geen angst behoeven te hebben
dat de vrede zal worden verstoord,
als de bewapening zo gering mogelijk
Rusland kan zich niet veilig ge
voelen ondanks zijn Rode Leger en
Amerika evenmin ondanks zijn atoom
bom, omdat sterk opgevoerde bewa
pening niet de vrede bewaart, maar
onverbiddelijk tot oorlog moet voeren.
Wie meent dat tot- het waanzinnige
opgevoerde uitgaven voor oorlogsdoel
einden dienstig zullen zijn om er d«
vrede mee te kopen, zal bedrogen uit
komen. v. 2.
onze kleine tovenaar
7
