Jtmaadef
N. HOLLANDSE
PERS 1945
5E JAARGANG N° 1355
3
«Wij hunkeren naar samenwerking»
TMiK-TOMKBOWHi
Duizenden kilo's wol en katoen uit Belgie
Grole bonnenzwendel in Utrecht ontdekt
WOENSDAG 13 OCT. 1948
Uitgave Stichting „De Vrye Alkmaarder
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar
Abonnementen 0.80 per week ƒ1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich
ten 18 ct Bij contract aanzienlijke korting
Verantw. redacteur.- J. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel. K 2200 3971
De V N over Sovjet-plan iot ontwapening:
Wysjinski (Rusland);
De politieke commissie van de assemblee der Verenigde Naties heeft
Dinsdag de besprekingen te Parijs over het Sowjet-voorstel, betreffende
vermindering der bewapening met één/derde en controle op atoomwa
pens, voortgezet.
De Britse delegatie, diende Maandag, zoals wij reeds meldden, een
tegen-voorstel op het Sowjet-plan in en nadat afgevaardigden van ver
schillende landen over deze kwestie aan het woord waren geweest
voorstellen hadden gedaan en resoluties hadden ingediend betrad de
tweede Amerikaanse gedelegeerde Austin het spreekgestoelte.
Hij heeft de Sowjet-Unie uitgedaagd, te ontkennen, dat zij een oorlog
ziet als een middel om een commu nistische wereldorganisatie tot stand
te brengen. ..Het volk der Veren»gd> Staten is bereid, ieder bona fide voor
«tel tot vermindering der bewapening zorgvuldig ;e overwegen", aldus
Austin.
In de zaal, die tot de laatste plaats was bezet, heerste grote spanning en
een doodse stilte toen de eerste Sow jet-afgevaardigde Wysjinsky opstond
en de handschoen opnam, die Austin hem voor een woordensteekspel had
toegeworpen.
Garantie?
De Britse delegatie had in haa.-
resolutie, te kennen gegeven, dat elk
systeem voor ontwapening e«* doel
treffend systeem van veiligheids,
maatregelen in zich moet sluiten.
Wysjinsky verklaarde gisteren op
de vergadering de.- politieke commis.
sie van de VN. ..dat de Unie van
Socialistische Sowjet-Republieken be
reid is. alle maaregelen te aanvaar,
den. om te garanderen, dat de bcwa-
peningsbeperking van een derde (in.
-gevolge bet Sowjet-voorstel) zon wor
den uitgevoe.-d zonder enig bedrog.
„Veto-rechf als valstrik"
Austin gewaagde van de noodzaak
van doeltreffende garantjps voor een
algemene ontwapening. Volgens hem
was de bedoeling van het Sowjet-
voorstel tot controle op de ontwape
ning in het kader van de Veiligheids
raad ..met het veto-rechi als valstrik"
te doorzichtig om het voorstel ernstig
fn overweging te nemenAustin
haalde een aantal publicaties van
.gezaghebbende Sowiet-ziide" aar
om te tonen. ..dat de bedoelingen van
de Sowiet.regering niet van vrede
lievende aard waren".'
Hii beloof met een beroep op de
Sowjet-Unie met ons samen fe wer
ken om de internationale spanning *e
verminderen en de vrees en be» wan
trouwen, die bet leven var, zovele
volken vervult, te v^Tdrijven".
Red* Wysjinski
Wvsiïnsky. de eerste Sowjet-afge
vaardigde, was van mening, dat d«
algemene vergadering het voorsfl
van ziin land los van de kwestie van
de atoombom diende te behandelen
Hii zeide vervolgens dat het mo
gelijk zou zijn een samenwerking »ue
sen de communistische en kapitalis
tische landen tot stand te brengen
..Wij hunkeren naar samenwerking
doch w5i willen die niet onder drei
ging van een super-wapen", aldus
Wysjinsky.
Oorlogspsychose
„De feiten tonen aan, dat onze voor
stellen niet prettig zijn voo. de rege
ringen der VS en Engeland, omdat
zij zich bevinden in de greep van de
oorlogspsychose', meende hij en aan
de hand van cijfers wilde hij aanto
nen dat een belangrijk deel van de
Amerikaanse uitgaven voor oorlogs
doeleinden worden gebruikt.
Over zijn eigen land en volk
zei Wysjinsky, ..Gij zegt, dat wij
geen pacifisten zijn. Natuurlijk
zijn WÜ geen pacifisten. We zijn
ook geen vegetariërs. Wanneer
wjj vegetar'ërs geweest waren,
zouden we door dc vraatzuchtige
Hitlèr zijn opgevreten. Wanneer
wij een klap krijgen, slaan we
terug en gewoonlijk drievoudig".
Terstond na de rede van Wysjinsky
werd de bijeenkomst verdaagd om
gelegenheid te geven tot bestudering
van de ingediende voorstelten.
RAYMOND BRA1NE
VRIJGESPROKEN
De n d.internationaal van België,
Raymond Braine. is vrijgesproken
van collaboratie met de Duitsers.
PLAATSELIJK ENKELE BUIEN
Half tot zwaar bewolkt met plaat
selijk enkele buien. Matige en in de
kuststreken later krachtige wind tus-
ser West en Zuid. Weinig verande
kFf 1» temperatuur.
Open kaart
f ..Als de algemene verga
dering het voorstel aanneemt
voor het verbod van de
atoómbom en voor de be
perking van de bewapening 1
met een derde, zal de Sow
jet-Unie gelijk met alle an
dere staten inlichtingen ver
strekken over alle wapens
in haar bezit. Wjj zullen u
deze inlichtingen verschaf
fen zodra zij van practisch
nut zijn. Als gij het voorstel
wilt aannemen om de atoom
wapens te verbieden en de
bewapening met een derde te
verminderen in de loop \..n
een jaar, zullen wij onze
kaarten op tafel leggen
alle kaarten. Gij legt de uwe
naast de onze. Vervolgens
zullen er middelen en we
gen zijn om te onderzoeken
of het de goede kaarten zijn
Wat de "Sovjet-Unie betreft
kan verzekeren, dat het
de goede zijn," aldus de
Sowjet-afgevaardigde Wy
sjinski tijdens zijn rede in
de politieke commissie der -
V N.
Specerijen goedkoper
De prijzen van specerijen zijn .en
kele malen aan veranderingen on
derhevig geweest. Thans gelden de
volgende prijzen, waarin voor enkele
specerijen prijsverlagingen zijn ver
werkt van 2 tot 16 cent per 100 gram
Kaneei kost ten hoogste 33 cent per
100 gram ongemalen, 35 cent per 100
gram gemalen los, 28 cent per blik
ken of cartonnen strooier van 50 gr.
41 cent per flesje van 50 gr., 16 cent
per blikken of cartonnen strooier van
25 gram en 12 cent per flesje van 25
gr-
Kruidnagelen ongemalen los 13 cent
per 100 gr., gemalen los 15 cent per
10C gr.. 18 cent per strooier, 14 cent
per flesje van 50 gr.. 11 cent per
strooier, 7 cent per flesje van 25 gr
Venkelzaad ongemalen los 12 een»,
gemalen los 14 cent per 100 gr.
Gemberwortel kosi 27 cent ongema*
len los en 29 cent gemalen los per
100 gr. Tenslotte mag cardamon ten
hoogste f 1.80 ongemalen los en fl.82
gemalen los per 100 gr. kosten.
Pinguïns lopen graag, doch moei
lijk. Deze mijnheer vindt het steeds
weer een genoegen, een ritje te ma
ken op de rug van een grote alliga
tor-schildpad.
ONDERZOEK NAAR OVER
EENKOMST.
De sub-commissie voor politieke
aangelegenheden, die er mede belast
is een werkwijze vast te stellen voor
het vervolg van de werkzaamheden
van de V. N. op het stuk van de
atoomenergie heeft met acht tegen 2
siemmen (USSR en de Oekraïne), bij
een onthouding (Indië), het Cara
dese voorstel goedgekeurd, waar Dij
de zes leden van de commissie voor
de atoomenergie (de Grote Vijf en
Carada) verzocht worden overleg f
p'cgen om te onderzoeken of er een
mogelijke basis van overeenko nst
bestaat.
Veiligheidsraad
vóór Vrijdag bijeen?
Beslissing kwestie Berlijn
Men verwacht, dat de Veiligheids
raad binnen 48 uur bijeen zal omen
M«or 't nemen van een uiteindelijKC
'-estissing in de kwestie Berlijn Vo.-
gens de woordvoerders van de drie
Westelijke mogendheden worden de
ze ongeduldig door hef steeds wer
uitstellen van een beslissing in leze
kwestie. Men neemt aan, dat dr. Bm
muglia, dc huidige voorzitter van de
Veiligheidsraad, vandaag overleg zal
plegen met de andere vijf „neutrCe"
leden van de raad over de vorm
van een resolutie, welke vandaag cf
Donderdag aan de raad zal worden
voorgelegd
Tot dusver is nog niets concrajts
voortgekomen uit de bijeenkomsten
van deze, niet direct bij de kw»-, e
betrokken leden van de raad. De drie
Westelijke mogendheden hebben dr.
Bramuglia duidelijk te kennen ge^J-
ven geen belang te stellen in pogin
gen tot „be middeling". Engeland, Ame
rika en Frankrijk wensen een du ie-
lijke uitspraak, dat de „Sowjet-bl »k-
kade" een bedreiging vormt van de
internat'onrle vrede Iedere resol'i.ie.
die de .rcutralen" zouden kunnen
indienen, zal zeker sfuiten op een
Sowjet-ve'o. De zaak zal dan wur-
schijnlijk voor de algemene vergane-
ring worden gebracht.
De Am' «-ikaanse minister* van bui
tenlands» zaken, George Marshall, uie
Maandagmorgen in Parijs terugkeer
de. begaf z»ch regelrecht naar de A n«
rikaanse ambassade om met zijn voor
naamste adviseurs besprekingen te
voeren. De kwestie Berlijn was een
van de besproken onderwerpen.
Smokkelaffaire kosHe ons f 200 000 aan deviezen
Na maandenlang onderzoek van de
CCD te Tilburg, is thans volle klaar
heid gebracht in een smokkelaffaire.
waarvan enige maanden geleden
reeds melding werd gemaakt. Voor
«over destijds bleek was met deze
smokkelaffaire een bedrag gemoeid
van f 50.000. No het onderzoek ge
sloten is, kwam vast te staan, dat
in totaal 'n bedrag van f 200.000 naar
België verdween.
Tilburg centraal punt
De hoofdfiguren van het smokkel-
complot, de Tilburgers P- van E. en
A. v. d. A kochten in België geregeld
grote partijen breikatoen, breiwol en
zakdoeken tegen zwarte prijzen. De
Belgische leveranciers zorgden er
voor, dat de gekochte goederen over
de Nederlandse grens werden ge
smokkeld. In Tilburg werd de smok
kelwaar in een tweetal opslagplaat
sen verzameld. 'Vandaar uit gingen
de goederen verder landinwaarts. On
der gefingeerde namen werden de
partijen wol door middel van bona
fide expeditiebedrijven verzonden,
alhoewel in Amsterdam en Rotter
dam enkele personen, behorende tot
het personeel van aldaar gevestigde
expeditiebedrijven in het complot za
ten.
De goederen werden in de meeste
gevallen verkocht aan manufacturen-
hamjelaars en wei tegen afgifte van
tei»teipunten. De prijzen lagen in dat
gevaj vrijwel normaal, doch winke
liers die hun punienvootrrraad op
peil wilden brengen en dus geen tex
tielpunten te missen hadden, konden
kopen tegen verhoogde prijzen.
In veel gevallen werden de winke
liers vooraf bezocht door een der
hoofdfiguren van het smokkeleom-
plot, A v. d. A. die zich uitgaf als
vertegenwoordiger van een textielfa
briek. Ook een Rotterdammer, H. van
T. belastte zich later met de verkoop
van gesmokkelde goederen. In totaal
werd in» ons land op ongeoorloofde
wijze 10.000 kg wol en katoen inge
voerd.
In deze affaire werden negen
arrestaties verricht, vijf in Til
burg, drie in Amsterdam en een
in Rotterdam. Voorts werd tegen
54 personen proces-verbaal opge
maakt
Katoen voor Nederland
De E.C.A.-administratie heeft aan
Nederland een bedrag van zes milli-
oen dollar toegewezen, waarvan
5.706.000 dollar voor de aankoop van
katoen in de Verenigde Staten en dï
rest voor oceaan-vracht.
CHURCHILL IN BRUSSEL
Winston Churchill wordt Donder
dag in Brussel verwacht voor een be
zoek a^n prins-regent Karei van Bel
gië.
Overeenkomst
V.S. Franco Spanje?
Bern- de Parijse correspon
dent van de New York Star, schrijft,
dat de Verenigde Staten reeds tot n
militaire overeenkomst met het Span
je van Franco gekomen zijn. Hij zegt,
dat dit bericht is gebaseerd op be
sprekingen, die vorige week gehou
den ztfn tussen de Amerikaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken, Mars
hall, en een „leidende diplomaat van
zeker Zuid-Amerikaans land
Benelux-conferentie
Ontwerp Economische
Unie
Te Brussel wordt vernomen, dat
de Benelux-conferentie, welke
Maandag te Luxemburg is gehou
den, 'n memorandum heeft goed
gekeurd betreffende een program
ma op lange termijn in het kader
van het plan Marshall.
Dit memorandum zal nog deze
week worden voorgelegd aan de
organisatie voor Europese econo
mische samenwèrking. De voor
zitters van de Benelux.raden
zullen op 16 en 17 November a.s.
opnieuw bijeenkomen. De plaats
van de bijeenkomst is nog niet
bekend.
Een redactie-commissie werd be
last met. het opstellen van een ont
werp voor een Economische Unie tus
sen de drie landen, waarbij rekening
zal worden gehouden met de wensen,
die in de loop der besprekingen naar
voren werden gebracht.
De vergadering werd gepresideerd
door de voorzitter der Luxemburgse
delegatie, Albert Calmes. België was
vertegenwoordigd door baron Snoy.
secretaris-generaal van het ministe
rie van Economische Zaken, terwijl
van Nederlandse zijde o.a. aan de be
sprekingen deelnamen de heren
Hirschfeld, financieel adviseur van
het ministerie van Buitenlandse Za
ken, D. P. Spierenburg, directeur bui
tenlandse handel van het ministerie
van Economische Zaken en mr. dr. E.
J. E. M. H. Jaspar.
Wesieuropese Unie ingewijd
De twee Franse leden van de pas
opgerichte permanente verdedigings
organisatie van de West-Europese
Unie. generaal Jean de Lattre de Tas
signy en vice_admiraal Robert Jau-
jard. zijn f)er vliegtuig te Londen
aangekomen voor de eerste officiële
besprekingen met veldmaarschalk
Montgomery.
Hij kon het
In Minnesota (Ver. St.)
heeft de 76-jarige Walter
Morgan, zo meldt Reuter.
Maandag een parachute
sprong van 10.000 voet hoog
te gemaakt. Zijn vrouw en
zes kinderen stonden op de
grond toe te kijken.
Na de sprong zei Morgan:
„Het zal hun veel moeite
kosten me voortaan op de
grond te houden."
Waarom Morgan, die boer
van beroep is, zulke krasse
dingen deed? Och, hij wilde
zijn kinderen tonen, „dat hij
het kon."
Distribufie-ambienaren knoeiden
De economische recherche te
Utrecht is een belangrijke frau
de in bonnen op het spoor ge
komen, waarbij behalve twee
beruchte zwarte handelaren in
'bonnen, tevens distributie-amb
tenaren betrokken zijn. Duizen
den kaarten zijn in *de zwarte
handel terecht gekomen, allen
afkomstig van het distributie
kantoor te Utrecht en de uitrei-
kingsposten te Harmeien, Maarsen
Vleuten ep Schalkwijk. Sommi
ge distributie-ambtenaren wis
ten door deze knoeierijen in 2
maanden tijds 7000.— te „ver
dienen".
In Scheervlucht
EXPORT NAAR DE VEREENIGDE
STATEN.
Mr. H. Zwarensteyn, secretaris van
de Nederlandse Kamer van Koophan
del voor Amerika, zal op 6 November
a.s. naar de Verenigde Staten ver
trekken, teneinde de mogelijkheid na
te gaan voor vergroting van de ex
port van Nederlandse producten naar
Amerika.
PROTEST OUDEN VAN DAGEN.
Een groot aantal Ouden van Dagen,
verenigd in de algemene bond voor
Ouden van Dagen, kwam gistermor
gen in den Haag bijeen om te pro
testeren tegen de ondersteuning, die
zij van regeringswege ontvangen.
Voor de beide Kamers werd een adres
opgesteld.
BRANDSTOFFENWERKERS IN
STAKING.
Gisteravond besloten 180 brandstof-
fenwerkers, die in dienst zijn van
Amsterdamse brandstof-detailhande
laren, in staking te gaan. De oorzaak
van dit conflict is een op 12 Juli
door de Overheid toegestane loon-
correctie.
FILM VAN DE MAAND.
De stichting Nederlandse Filmclub
heeft het praedicaat „Film van de
Maand" verleend aan de Deense film
„Ditte een mensenkind".
NIEUWS UIT INDONESIë.
Een Chinees blad in Batavia heeft
vergaard, dat de communistische lei
ders Moes-». Sjarifoeddin en Setiadjit
thans in het buitenland verblijven,
In het marine-etablissement te
Soerabaja is Maandagmiddag een ge
weldige brand uitgebroken, die een
schade van vijf millioen gulden ver-
oo: Laakte. Oorzaak vonken van een
locomotief.
Uif de republiek wordt nog strijd
gemeld tegen de communisten. De
communisten zijn opgerukt naar Saleh.
DE STAKINGEN IN FRANKRIJK.
Men veronderstelt, dat het spoor
wegverkeer in Oost-Frankrijk, waar
de stakingen het meest uitgebreid wa
ren, vandaag weer voor 90 procent
normaal zal zijn. De «poormannen in
Brest zullen deze week echter in ie
der geval nog blijven staken.
De Franse regering heeft de oor
log verklaard tegen zwarthandelaren
FRANCO EN ZIJN VIJANDEN.
Generaal Franco heeft te Sevilla
verklaard: „Ik ben er zeker van, dat
in Spanje ieder naar de wapens zal
grijpen om het communisme te be
strijden".
AMERIKAANS KAPITAAL
Generaal Clay, de Amerikaanse
opperbevelhebber heeft Maandag be_
kend gemaakt, dat het Amerikaanse
particuliere kapitaal weldra in de
Duitse industrie kan worden belegd.
ONGEREGELDHEDEN IN
ITALIAANSE PARLEMENT
De Italiaanse kamerleden, d.w.z. dc
communisten en afgevaardigden van
de sociale beweging (neo-fascisten)
raakten Maandag tijdens een bijeen
komst slaags. Het ging er heet toe.
doch er waren geen gewonden.
VERVOER MARSHALL-GOEDEREN
De E CA. zal niet in staat zijn de
opdracht van het Amerikaanse con
gres, welke bepaalt, dat 50 procent
van de Marshall-goederen met Ame
rikaanse schepen moeten worden ver
voerd, uit te voeren.
Sensatie
De mensheid schijnt tegenwoordig
in een stadium te verkeren, waarby
niet meer rustig kan worden gedacht
en gesproken. Ieder bericht wordt
naar voren gebracht met de bedoe
ling iemand de stuipen op het lijf t«
jagen. Niet alleen in -ae couranten,
hoewel sommige bladen een speciale
voorliefde hebben voor sensationele
koppen.
We wijzen er met nadruk op, welk
een gevaar hier in schuilt. Tal van
lezers, die zich niet voor politiek in„
teresseren, lezen alleen de kop. Is die
schreeuwerig, dan houdt dat nog lang
niet altijd in, dat de inhoud van het
artikel ook ontsteltems zou verwek
ken.
Integendeel. Hoeveel maal het ons
de laatste tijd niet is overkomen, dat
we bij de lezing van een „groot" op,
gemaakt bericht eigenlijk teleurge
steld waren, wij zullen het U niet
verklappen. Inmiddels heeft de kop,
de sensatie, zijn werk reeds gedaan,
wordt er bij de massa een angst-,
wellicht zelfs oorlogspsychose ge
kweekt. die zeer gevaarlijk is. Zo is
het in het groot, zo is het in het klein
Ais men in een of ander middel
van vervoer zit en men beluistert de
gesprekken, dan kan men niet aan de
indruk ontkomen, dat de mensen
over dingen en gebeurtenissen niet
meer kunnen spreken, zonder te over
drijven.
We hadden onlangs het voorrecht,
een gesprek af te luisteren tussen
twee dames, die het over de duurte
hadden. Dat het leven duur is. onder,
vinden we dagelijks aan de lijve,
klaar dat het zo erg was, als we uit
het gesprek van deze -ames konden
opmaken, dat hadden we toch niet
gedacht. En dat het binnen een paar
weken zo erg zal worden, als die
dames het elkaar probeerden wijs te
maken, we hopen niet, dat .het ons
boven het hoofd hangt, want dan zou
ons land in de kortst mogelijke tijd
'n ernstiger beeld bieden dan Frank-
rUk--
Wollen dekens zouden volgende -
week in prijs verdubbelen. Schoenen
kon men over een maand niet meer
betalen. Textiel stond er nog veel
erger voor. En ze hadden het alle
maal uit de krant. Een paar heren,
die aan het gesprek deej gingen ne
men. wisten de datum te noemen,
waarop de derde wereldoorlog zou
beginnen. Dan en dan zouden de
vijandelijkheden geopend worden en
wellicht nog beter dan een of a"i-'P.-e
generalissimus het kan. voorspelden
ze het verloop van de strijd1. Ze had
den het uit de krant. Er werd geen
bepaalde krant genoemd! Niet min
der dan drie verschillende klanten
hoorden we noemen.
We hebben de moeite genomen om
de desbetreffende kranten eens na te
zien. De kopper, gaven de helft van
de sensatie. De sprekers hadden de
andere helft er bij genomen. De in
houd van de artikelen bevatte mets
sensationeels, maar was blijkbaar
niet gelezen.
We weten niet of deze just tot sen.
salionele berichtgeving nog een over
blijfsel is van de Nazicultuur. Des ie
eerder we er echter van verlost wor
den. des te aangenamer zrl het ons
zijn.
v Z.
