I
Zeer verwarde toestand
in de Republiek
Truman wil vrede door
samenwerking
Begroting voor Europees
Parlement
5E JAARGANG N° 1360
DINSDAG 19 OCT. 1948
Nog langdurige strijd verwacht
29 Man verdronken?
Pakisadji
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaardei
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen 0.30 per week 1.25 per
maand ƒ3.05 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich_
ten 18 ct Bij contract aanzienlijke korting.
Bureau, Ridderstraat hoek Oudegraeht Tel. R 2200 3971
Slarifoedin niei dood?
Volgens nadere inlichtingen uit
Midden-Java zou het bericht dat
Sjarifoeddin gedood is, niet juist
zijn. Zowel Sjarifoeddin als Moeso
bevinden zich met enkele leger-
autoriteiten in de bossen ten Wes
ten van de Willis. Men verwacht
niet, dat zij zullen trachten van
Java weg te komen.
Volgens deze berichten zal er
nog een langdurige strijd tussen
de communisten en de Republiek
gevoerd worden, daar deze de op
stand reeds lang hebben voorbe
reid en over grote voorraden be
schikken.
GUER1LLASTRIJD
In Bondjo Negoro neemt de strijd
tussen de communisten en de Republi
keinse froepen de vorm van een gue-
rillaoorlog aan. De opstandelingen
hebben zich in de bergen verschanst,
vanwaar zij telkens uitvallen op ver
schillende plaatsen doen. Ook in de
residentie Madioen is de toestand nog
verre van rustig In verband met het
grote aantal gewonden wordt in ver
schillende streken dringend om me
dische hulp verzocht.
BFSrHTTï,n»r,ING TEGEN
NEDERLAND
In het KN.TP. werd aan do minister
van Justitie de vraag gesteld of er
sprake was van collaboratie tussen de
Indische communistische par«i, Moeso.
Sjarifoeddin en Nederland De mini
tel antwoordde dat hij over het be
staan van documenten hierover nog
geen verklaring wenste af te leggen,
maar hii voegde er aan toe dat In ver
Schillende hoofdkwartieren van de
P.KT. de Nederlandse vlag en distinc
tieven van de Nederlandse marine Wa-
ren gevonden
HERVATTING DER BE
SPREKINGEN.
De P.N.I. en de Masioemi hebben
bekend gemaakt, dat zij niet gunstig
gestemd ziin over de mogelijkheid om
de besprekingen met de Nederlanders
te heropenen. In ieder geval zal eerst
aan de volgende voorwaarden maeten
worden voldaan.
Opheffing van de economische blok
kade welke Nederland nog steeds toe
past en garantie voor de diplomatieke
onschendbaarheid van de vertegen
woordigers der Republiek.
ONRUST OP SUMATRA
De Masjoemi op Sumatra schijnt
het voornemen te hebben een „heilige
oorlog" tegen het comnganisme te be
ginnen, wat de Republiek tot dusverre
heeft weten te verhinderen. De Re
publiek zou er n.1. ernstig bezwaar
tegen hebben de strijd fen Godsdien
stig karakter te geven. De T.NJ. beeft
opdracht gekregen om alle ongere
geldheden de kop in te drukken, doch
daar deze in zich zelf verdeeld is, zijn
er tussen verschillende afdelingen
reeds botsingen voorgekomen, hetgeen
voor de uitoefening van gezag niet be
paald bevorderlijk is.
ABDOEL KADIR GAAT HEEN
In verband met de ontslagaanvrage
van dr. Van Mook heeft ook Abdoel
Kadir besloten heen te gaan.
Naar het „Dagblad" verneemt zul
len anderen, voor wier heengaan eerst
gevreesd werd. aanblijven.
Rondreis congresleden
De vijf Amerikaanse democratische
congresleden uit de Zuidelijke .Staten,
die eenkort bezoek aan Madrid heb'
ben gebracht, zijn Zaterdagmiddag
per vliegtuig vandaar naar Brussel
vertrokken. Zij zouden ook nog D-n
Haag, Frankfort en Heidelberg bezje-
ken.
Een van hen, Frank Wilson üh Te
xas, zeide: „Persoonlijk voel ik erg
veel voor Spanje. In een tijd als doze
moesten we ons van de hulp" vaii
ledereen, die tegen het communisme
is, verzekeren".
Heil Hiiler
Zaterdagavond werden in 'n
café aan de Marktgracht te
Amsterdam het Engelse en 't
Nederl, volkslied gespeeld,
waarop een van de bezoekers
reageerde met „Heil Hitier".
Dit bekwam hem slecht Bin
nen enkele ogenblikken ont
stond een vechtpartij waar
aan niet minder dan 8 man
nen en 4 vrouwen deelna
men.
De Hitlervereerder kwam
uit de strijd met een gat ui
hoofd, een deerlijk gehavend
gelaat, een gewonde kaak en
een gescheurd costuum.
De strijd in Palestina
De Joden beweren strategische heu
vels in de Negef te hebben veroverd
waardoor zij de wegen naar hun ge
ïsoleerde nederzettingen beheersen.
Dit is. zo zeggen zij. na zware gevecb
ten bereikt.
Men verwacht, dat binnenkort een
spoedzitting van de Veiligheidsread
zal worden gehouden, teneinde de Pa
lestijnse situatie te bespreken.
De premier van Israël, David Ben
Goeridon heeft de Israëlische troe
pen de opdracht gegeven een door
braak op de weg tot stand te bren
gen en de wapens niet neer te leggen
dan nadat het doel bereikt is.
Ook Maandag is in het gebied van
de Negef zwaar gevochten, aldus een
Joodse woordvoerder.
De voorzitter van de bestandscom
missie te Jeruzalem heeft een tele
gram aan de VN gezonden, waarin
hij beide partijen ervan beschuldigd
personen te verhinderen de heilige
plaatsen te bezoeken. Verder maakt
het telegram melding van schending
van heilige plaatsen der Christenen
in de door Arabieren zowel als door
de Joden bezette zones.
Op een bijeenkomst van het Ame
rikaans legioen te Miami heeft presi
dent Truman een rede gehouden,
waarin hij zeide, dat zyn aanvanke
lijk voorstel de opperrechter Fred
Vinson naar Moskou te zenden, geen
verband hield met de bestaande on
derhandelingen in het kader der VN
of van de raad van ministersvan
Buitenlandse Zaken,
Mijn bedoeling was, Stalin om me
dewerking te verzoeken bij het ver
drijven van de huidige giftige atmos
feer van wantrouwen, die thans de
onderhandelingen tussen de Weste
lijke mogendheden en de Sowjet-
Unie omringt. Myn afgezant zou ge
tuigd hebben van de ernst en oprecht
MARSHALL ,%U1T ATHENE
VERTROKKEN
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, George Marshall,
verklaarde gister bij zijn vertrek
uit Athene, waar hij in het afgelo
pen weekeinde besprekingen voerde
met Griekse en Amerikaanse func
tionarissen, het volgende: „Ik was
zeer verheugd naar Athene te gaan.
waar ik zelf weinig zag doch des
te meer hoorde".
Marshall weigerde vragen van ver
slaggevers te beantwoorden, „omdat
bij in verband met hftidige critieke
situatie en orderhandelingen uiterst
voorzichtig moest zij
PER EENMANSDUIKBOOT DE
NOORDZEE OVER?
Naar wij vernemen neemt een En
gelse officier, Mackenzie, in het Wiï-
helminakanaal proeven met een Duit
se eenmansduikboot, om de draag
kracht en de stabiliteit van dit vaar
tuig vast te stellen. Hy zou voorne
mens zijn ,in de duikboot van Neder
land naar Engeland te varen. Deze
tocht zou volgens Mackenzie in 22
23 uur volbracht kunnen worden.
ENKELE BUIEN
Wisselend bewolkt met enkele buien
hier en daar vergezeld van onweer
en hagel. Aanvankelijk meest zwak
ke, maar later meer toenemende wind
Uit Westelijke richtingen. Iets kouder.
heid der Amerikaanse bevolking,
waar het haar verlangen naar vrede
betreft", aldus Truman.
„Op dit ogenblik wil ik duidelijk
doen uitkomen ,dat ik geen stap ben
afgeweken van mijn besluit, iedere
gelegenheid om voor de vrede te
werken aan te grijpen".
EEN ONGELUKJE BIJ EEN
GELUKJE
De Amsterdamse politie heeft Za
terdag een inbreker gearresteerd, die
in 1943 op 17-jarige leeftijd bij een
kleermaker in de Bloemstraat een
aantal kleedingstukken had ont
vreemd. Ondanks het feit, dat hij
destijds een vingerafdruk had achter
gelaten heeft men hem nooit kunnen
vinden.
Zaterdag liep hij echter tegen de
lamp. Maar het bleek, dat zijn dief
stal inmiddels war verjaard. Toen de
pditie echter naging hoe het kwam.
dat hij destijds spoorloos had kunnen
verdwijnen ontdekte zij, dat hij dienst
had genomen bij de S.S. Hij wordt
niet vervolgd wegens diefstal maar
werd niettemin opgesloten in het
kamp te Laren als politiek delin
quent.
In de bollenstreken is men alweer bezig de bloembollen uit te zetten, die
Let volgende voorjaar de velden met hun kleuren zullen tooien. Met spe
ciale rekken worden de bedden gemerkt en in de gemerkte vakken leg-
gon de arbeiders dan de bollen neer.
Nederlanders
onderscheiden
De Engelse ambassadeur in Neder
land heeft aan Nederlandse vrouwen
en mannen die zich hebben onder
scheiden in de strijd tegen Nazi Duits
land, onderscheidingen uitgereikt. De
ambassadeur zeide in een toespraak
dat hij door deze opdracht van zijn
Koning zeer vereerd was.
Zoals wy in oorlogstijd samen stre
den, aldus de ambassadeur, zo zullen
wij, dit is een essentiele behoefte, ook
in vredestijd moeten samenwerken.
Onze volkeren hebben dezelfde op
vattingen van democratie en vele de
zelfde belangen. In dit verband zei
de hij dat het Brusselse verdrag der
vijf landen voor vrede en veiligheid
in de toekomst van uitzonderlijke
grete betekenis kan zijn. e
Tot de gedecoreerden behoren ook
orof Mr R P Cleveringa, de journa
listen-kamerleden F J Goedhart (Pa
rool), J S Bruins Slot (hoofdredac
teur Trouw) en de hoofdredacteur
van „Vrij Nederland", mr H M van
Randwijk. Zij ontvingen de Britse
Koninklijke medaille voor moed om
wille van de vrijheid. Deze onder
scheiding werd posthuum verleend
aan wijlen C van Staveren uit Veu
len <L) Zijn moeder ontving de me-
waille.
NIEUWE E.C.A.-TOEWIJZING
VOOR NEDERLAND
De ECA heeft nieuwe toewijzingen
tot een totaalbedrag van 18.436.230 dol
lar bekendgemaakt.
Nederland en Indonesië kregen ge
zamenlijk een bedrag van 6.968.000
dollar toegewezen voor de aankoop
van steenkool, teerproducten, minera
len, katoenen weefsels en nikkel.
Van officiële zijde te- Portland- (in
het Engelse graafschap -orsetshire)
is bekend gemaakt, dat men vreest,
dat 29 leden der be. anniig van -h«n
vliegdekschip „Illustricus" zijn ver
dronken. Een Uberty-boo ,die de zee
lieden naar de „Illustrious" terug
bracht en tot vlak bij het schip gena
derd was, is door de zware zee omge
slagen.
Onder het licht van schijnwerpers
ven afgezocht. Enkele leden der be
manning wisten de „Illustrious'' zwem
mend te bereiken, anderen werden
door passerende boten opgepikt.
VLIEGONGELUKKEN
Een Amerikaanse Skymaster die kort
voor 7 uur gistermorgen van Berlijn
terugkeerde is enige kilometeres ten
Oosten van het vliegveld Rhein-Main
neergestort. De bemanning die uit
drie koppen bestond, kwam om het
leven.
Vier personen verloren het leven
toen een vliegtuig van de Amerikaan
se luchtmacht met 34 inzittenden bij
een noodlanding wegens machinesto
ring enkele kilometers ten Noord-
Oosten van Clinton 'verongelukte.
Een vijfde inzittende werd ernstig
gewond. De anderen kwamen er met
iichte verwondingen af.
Kan Nederland de doorslag geven?
Donderdag wordt in Den Haag een
grote internationale betoging gehou
den welke georganiseerd wordt door
het comité, dat in Mei van dit jaar
het grote Europese Congres organi
seerde.
De gedachte aan een Verenigd Europa
is groeiende. In het Franse parlement
is reeds een poging -gedaan om de
idee op korte termijn te verwezenlij
ken. Luxemburg en België zijn er
enthousiast over. Er zijn echter nog
meer landen bij het pact van vijf
betrokken.
Nederland heeft zich er nog niet
over uitgelaten en in Engeland is men
als steeds zeer voorzichtig en wil men
niet overhaasten.
Daar staat tegenover dat Italië en
Ierland hun warme symphatie hebben
betuigd.
De vraag is nu: hoe staat Nederland
tegenover de instelling van een Eu
ropees parlement?
En hoe staan de Nederlandse partijen
er tegenover?
Men mag als vaststaand aannemen,
dat als België en Nederland zich
beiden er onomwonden voor uitspre
ken, Engeland zijn gereserveerde hou
ding zal laten varen. Dan wordt een
belangrijke stap in de goede richting
gedaan en is het wellicht mogelijk om
in de nabije toekomst een Europees
parlement' te stichten.
GEEN GROTE BEVOEGDHEDEN
Dit parlement zal nog geen grote
bevoegdhed/n hebben en voorlopig
alleen adviezen kunnen uitbrengen.
Deze bevoegdheden zullen dan
langzamerhand kunnen worden uitge
breid.
De bedoeling van deze betoging is
nu om de Nederlandse regering in
de goede richting te stuwen.
Als sprekers zullen optreden de
Engelsman Sandys, de Fransman An-
dré Philip en de Nederlanders Vor-
rink en Serrarens.
De betoging wordt gehouden in de
Ridderzaal en is voor het publiek toe
gankelijk.
Brand is duur
Hoe groot de schade is, die steeds
weer door brand veroorzaakt wordt,
blijkt uit het rapport van de hoofd
inspectie voor het Brandweerwezen
over de maand September. De directe
schade, als gevolg van brand wordt
in deze maand geraamd op 11 milli-
oen gulden. In dit bedrag is mede
inbegrepen de schade van de brand
op 11 September j.1. in het gebouw
van Blauw Friesenveen te Amster
dam. Niet mifider dan 13 boerderijen
werden geheel of gedeeltelijk door
brand verwoest. De totale directe
schade wordt hier geschat op onge
veer f 560.000.
Van 12 grote branden kon de oor
zaak niet worden vastgesteld.
Het spelen met vuur veroorzaakte 3
grote branden met een directe scha
de van T' 110.000. Do'or kortsluiting e.
d. ontstonden vijf grote branden.
Een nieuw geluid,
op de oude wijs
Generaal Peron heeft te Buenos Ai
res voor een menigte van 200.000 per
sonen verklaard dat zijn regering
„met uitzondering van enige obscure
critici" geen oppositie heeft. Van
buitenaf echter werd de regering
bedreigd door „geweldige imperialis
tische monopolies, die hun kansen in
dit land zien ontglippen en een leu
gencampagne zijn begonnen".
Peron sprak ter gelegenheid van de
derd verjaardag de organsatie van
de Descamisados, zijn aanhangers.
Door hem te vermoorden zou deze be
weging niet tot staan gebracht worden
Zij zou een objectieve en mystieke
leerstelling achterlaten, die door Des
camisados tot werkelijkheid moest
worden gemaakt. Ieder lid moest een
waken soldaat zijn, nu het verraad
in alle medestanders kon schuilen.
Waar hebben we dit geluid ook meer
gehoord? Sprak Mussolini niet zo on
geveer 't zelfde?
AFSCHEIDSDINER
De NederlandsZuid-Afrikaanse
vereniging biedt heden de Neder
landse emigranten die met de „Kota
Inten" naar Zuid-Afrikr, zullen ver
trekken een diner aan. De vereniging
is er van overtuigd dat de emigratie
de goede verstandhouding tussen de
beide landen zeer 2al bevorderen.
DE GAULE OP HET
VINKENTOUW
Naar aanleiding van de uitslagen
van de verkiezingen in Frankrijk,
waar kiesmannen moesten worden
gekozen, voorspellen politieke waar
nemers bij de verkiezingen voor de
Raad van de Franse Republiek een
grote overwinning voor De Gaulle
Sommigen verwachten zelfs, dat bij
de absolute meerderheid zal behalen.
De uitslag van de verkiezingen was
als volgt: Communisten 20 (88); So
cialisten 50 (64); MRP 25 (70); Radi
calen 80 (40); Gaullisten e.d. 145 (93)
HOE DE DUITSERS STEMDEN
In Rijnland Westphalen zijn Zon
dag gemeenteraadsverkiezingen ge
houden, waarbij ruim 5 millioen kie
zers opkwamen.
De voorlopige uitslag luidt in per
centen:
Christen-Democraten 37.6, sociaal de
mocraten 36, Centrum 9,1, Commu
nisten 8 en liberalen 7.
De communisten verloren vergele
ken met de Landdagverkiezingen in
1947 6 pCt. De grootste winst 4 pCt.
was voor de socialisten.
Ongeveer 70 pCt. der kiezers na
men aan de stemming deel.
De Briiten hebben „zeer krachtig"
geprotesteerd tegen de arrestatie van
de Engelsman Richard Wallis van het
Britse voorlichtingsbureau te Praag bij
en inval van de politie, waarbij een
Tsjechischa employé werd gearres
teerd. Later werd Wallis weer vrijge
laten.
Af en toe wordt er een tip opge-
licht van de sluier, die de gebeurte
nissen in Indonesië bedekt. En elke
keer als we iets te zien of te horen
krijgen, bevangt ons een beklem
ming.
Zuid Celebes. Gruwelen, gepleegd
door Nederlandse soldaten, in zulk
een mate, dat er een onderzoek van
maanden nodig is om licht te bren
gen. Licht, dat nog niet is verschaft,
Zal het wel ooit komen?
Bondowoso. Tientallen soldaten ge
stikt in een trein. Krijgsgevangeneiv
die volgens internationale wetten
recht hebben op bescherming en goe
de behandeling.
Pakisadji. Een dorp wordt in brand
gestoken, uitsluitend represaillemaat
regel. Ditmaal geen daad, bedreven
door Duitsers, die de Hunnen van
Europa worden genoemd, maar door
Nederlanders, die prat gaan op hun
beschaving.
Wij -maken ons sterk, dat voor deze
daden vergoelijkende motieven kun*
nen worden aangevoerd. Ook de In
donesiërs zullen wreedheden hebben
gepleegd. Wellicht dat van wreedhe
den over en weer moet worden ge
sproken.
Inmiddels heeft de laatste affaire
een nasleep. Een drietaj Nederlandse
militairen heeft geweigerd aan het
bevel om het dorp Pakisadji te ver
woesten mee te werken en is deswe
ge veroordeeld tot langdurige vrij
heidsstraffen. Ds Buskes heeft et
naar wij menen te weten, het eerst
op geattendeerd en zal zich deswege
voor het gerecht hebben te verant
woorden. Kamerleden hebben er vra
gen over gesteld en wellicht zal de
kwestie in het Nederlandse parle
ment ter sprake komen.
Hoewel wy niet willen verhelen,
dat de zedelijke moed van het ver
oordeelde drietal ons uitermate heeft
verheugd, omdat het een bewijs is,
dat het „bevol is bevel" bij ons ten
minste nog niet het hoogste gebod ts
geworden. Willen we bierbij niet lang
stilstaan. Evenmin als bij de onmen
selijke straf, die aan deze mannen is
opgelegd.
Wij denken in dit verband aan po
gingen, die van verchillende zijden
ondernomen worden om de oorlog te
humaniseren. Wij dienen ons bewust
te worden, dat deze twee woorden,
„oorlog en humanisme'' r.iet in een
adem genoemd kunnen worden
Oorlog kan ooit humaan gevoerd
worden. In het verleden niet en in 't
heden, nu de ocrlog totaal geworden
is niet en in de toekomst nog veel
minder.
Dat is de les, die Indonesië ons
leert En meer in het bijzonder nog
Pakisadji. Het Nederlandse volk is
van nature niet bloeddorstig. Maar
ook op ons heeft de strijd in Indone
sië, die wy nog niet eens volledig
oorlog kunnen noemen, zulk een ver
dierlijkende uitwerking, dat wij ons
moeten schamen over gebeurtenissen,
welke daar plaats vinden en die in
elke oorlog schering en inslag zijn.
Men kan de oorlog niet humanise
ren, zomin als men een Christelijke
oorlog kan voeien. De enige weg om
humanisme en Christendom te doen
zegevieren, is geen oorlog meer te
voeren.
v. Z.
onze kleine tovenaar
0SfóoP -
