kmaader
1
Rauter houdt zijn onschuld
star en stijf vol
N HOLLANDSE
PERS 19^5
K.L.H.-toestel in Engeland neergestort: 35 doden
Gezagvoerder Parmentier is niel meer
En gebruikte voor Raad van Cassatie
zells citaten van Joodse professoren
Buitenlands overzicht
5E JAARGANG N° 1362
DONDERDAG 21 OCT. 1941
Uitgave Stichting „D« Vri)» Alkmeerdai
Exploitatie N.7. Sprekend Papier, Alkmaa:.
Abonnemenrea 0.50 per iraah f LIS pmr
maand J 3.00 p. kwart. 14 roeruLjbetaltef
Advertentie* 14 ct per »hl, I
ten 18 ct. BfJ contract aanzienlijk* korting.
Vexantw. redacteuri J. v. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel. K 2200 397|j
Drie leden van de bemanning en twee
passagiers overleefden de ramp
Een zware slag heeft onze luchtvaart getroffen. Parmentier
is vannacht met zijn lijntoestel Amsterdam New York
boven Engeland neergestort. Vijf en dertig mensen zijn
bij deze ramp om het leven gekomen, o.w. de bekende
gezagvoerder zelf. Er zijn slechts vijf overlevenden; drie
leden van de bemanning en twee passagiers. Bij de lan
ding bij Prestwick raakte het toestel een hoogspannings-
teiding en vloog in brand. Parmentier trachtte nog door
een bepaalde manoeuvre de „Nijmegen"' behouden aan
de grond te zetten, maar slaagde hier niet in.
Het ongeluk geschiedde om kwart
over twaalf te Tarbolten bij Prest
wick. Het toestel kwam neer op een
bouwland dicht bij het dorp, nadat
het eerst twee maal laag over de huir
zen had gecirkeld. Dorpelingen snel
den in hun nachtkleding te hulp. Ook
tal van politieautoriteiten begaven
zich ijlings naar de plaats van de
ramp
Ook H. Veenendaal,
dir. van de K.L.M.,
onder de slachtoffers
Uit Den Haag werden de volgende
bijzonderheden over de toedracht ge
meld: Bij de voorbereidingen tot de
landing op de luchthaven, welke lan
ding bij slechte weersomstandigheden
moest geschieden, is het toestel met 'n
hoogspanningsleiding in aanraking ge
komen. De gezagvoerder Parmentier
meldde daarna, dat aan boord brand
was uitgebroken. Vervolgens is het
toestel ongeveer 8 mijl van Prestwick
neergestort. Van de uit tien leden be
staande bemanning hebben er drie het
leven afgebracht Van de dertig pas
sagiers zijn twee personen gered, n.1.
de Amerikaanse Mathilde Rohrs wier
toestand zeer ernstig is en' de heer
W. G. Philipo uit Sassenheim. Onder
de passagiers bevonden zich elf Ne
derlanders. Direct na het binnenkomen
van het bericht over de ramp zijn
maatregelen getroffen, dat een com
missie van onderzoek zich per spe
ciaal vliegtuig naar Prestwick kan be
geven. Bij hen die dê dood bij dit on
geluk vonden, bevindt zich Hendrik
Veenendaal, directeur van de KLM.
Vier zwaar gewonden
Voor zover thans bekend zijn de
heide overlevende passagiers ernstig
gewond.
Van de uit tien koppen bestaande
Geen hoger beroep
Bondowoso-zaak nu
aan
kant?
De Fiscaal bij de zeekrijgsraad te
Soerabaja heeft het hoger beroep
tegen drie beklaagden in de Bon
dowoso-zaak ingetrokken, meldt de
correspondent van Aneta. De drie
beklaagden waren belast met de
bewaking van het transport gevan_
genen op het laatste traject, n.1.
van Pasoeroean naar Soerabaja,
-* waarbij 46 gevangenen in een ge-
sloim wagon omkwamen.
De krijgsraad sprak op 30 Juli reeds
33 der beklaagden vrij en veroordeel
de segeant-majoor J. tot een maand
hechtenis, van welk vonnis de fiscaal
beroep aantekende.
„De Nieuwsgier" tekendie hierbij
aan: Indien met de intrekking van dit
hoger beroep de geschiedenis is af
gedaan, zal. de naam Bondowoso voor
de grote meerderheid van het Neder
landse en het Inonesische volk een
hoogst onaangename bijsmaak hou
den. Zelden heeft een Nederlandse
rechtbank een vonnis geveld, dat het
rechtsgevoel- minder heeft bevredigd
dan dit en waarvan zelfs de miniter-
president in de Tweede Kamer moest
ve klaren, dat het hem had bevreemd
HEH°30NHBCHfe
ZWAAK BEWOLKT
Zwaar bewolkt met tijdelijk enige
lichte regen. Iets zachter des och
tends, overigens weinig verandering
van temperatuur. Matige tot krachtige
in de kuststreken tijdelijk harde wind
tussen Zuid_West en A 'est.
bemanning kwamen onmiddellijk 7
om het leven. Volgens de laatste be
richten werden de boordwerktuigkun
dige J. J. Beukenkamp uit Amstel
veen en de steward P. J. Overbeek
uit Amsterdam zwaar gewond. De ste-
wardesse, mej. Elsie A. M. Fey uit Am
sterdam, kwam er nog het beste af.
Haar verwondingen schijnen minder
ernstig te zijn.
Gedood werden de volgende 7 leden
van de bemanning: K. D. Parmentier,
Badhoevedorp, piloot; C. J. O'Brien,
Ierland, tweede piloot? H. W. W. Parks
Engeland, derde piloot; H. P. P. Hurts
Amsterdam, telegrafist; W. Bleuze,
Rotterdam, tweede telegrafist; B. Tim
mer, Veenbuizen, boordwerktuigkun
dige; J.' C. Mink, Den Haag, steward.
Bij de overige 28 gedode passagiers
bevonden zich de volgende 10 Neder
landers: Marie Katherina Fuld-War-
schauer uit Naarden; Edgar Fuld uit
Naarden; Milly Mary Fuld uit Naar
den; Karei Abraham de Leeuw, uil
Amsterdam; Arie Philippo uit Sassen
heim; Eliazar Pinto, Amsterdam; Ro-
seth Engiiina Pinto, Amsterdam; Gys-
bertus Sas 'diplomatieke pas), Was
hington; Hermanus Franciscus Tol,
's Gravenhagen; Hendrik- Veénendaal.
directeur KLM, Wassenaar.
ROZET HERTZBERGER
De verongelukte passigiere mevr.
Pinto uit Amsterdam is beter bekend
onder de naam Rozet Hertzberger. Zij
heeft bekendheid verworven als ra
dio-spreekster in ons land en daar
buiten. Zij reisde vergezeld van haar
eveneens verongelukte eehtgenoot naai
New York. -
Een beroemd gezagvoerder
ging heen
Met de „Uiver hield hij
in 34 heel Nederland
in spanning
Koene Dirk Parmentier is niet meer.
D- K.L.M.-luchtmillionnair, die we
reldbekend werd doorvdc vlucht mef
de „Uiver" van 20 tot 24 October naar
Melbourne is op zijn poet gevallen. Op
de dag af veertien jaar' later.
Parmentier werd 26 September 1904
te Amsterdam geboren. Hij kreeg, zo
als de ipeeste K.L.M,-piloten uit de
jaren van voor de oorlog zijn vlie
geropleiding bij de militaire-lucht-
vaarfafdeling te Soesterberg. Op 1 Mei
1929 kreeg Parmentier een vaste aan
stelling bij d| KLM. In October 1933
zond de heer Plesman hem naar Ame-
Een laafsie poging
De heer Patrick Dollan
„public relations officier"
van de „Lockheed Aircraft
Corporation", zeide, dat hij
van een der Lockheed-ver-
tegenwoordigers op de plaats
van de ramp het volgende
had vernomen: „Om kwart
over twaalf naderde de K.
L.M.-constellation het vlieg
veld Prestwick. Het was
mistig en het toestel vloog
te ver over de landingsbaan
door. Het toestel meldde:
„Ik heb iets geraakt, ik sta.
in brand. Ik tracht te stij
gen." Enkele ogenblikken
later viel het naar beneden
rika om alle hulpmiddelen ter bevei
liging van het nachtvliegen te bestu
deren.
In de zomer van het daaropvolgende
jaar werden Parmentièr en de toen
malige vertegenwoordiger in Amerika
en hoofdwerktuigkundige der K.L.M.
Hendrik Veenendaal, aangewezen om
de Douglas DC-2 van de Douglas-fa-
brieken te Santa Monica in Califoï-
nië over te nemen en het toestel over
te vliegen naar New-York. Op 36
Augustus 1934 koos deze Douglas, de
latere „Uiver", voor het eerst het
luchtruim. De „Statendam" bracht haar
van New-York naar Nederland.
Op Zaterdag 20 October 1934 was
de „Uiver" met haar bemanning, K.
D. Parmentier, gezagvoerder, J. J.
Moll, eerste officier, C van Bruggen,
radio-telegrafist en B. Prins, werktuig
kundige, klaar om te starten in de
Macpherson Robertson-race. In de
daarop volgende dagen was er-niets,
dat in Nederland meer de aandacht
trok dan de prestaties van de normale
verkeersmachine de „Uiver" en haar
bemanning. Ondanks een noodlanding
op de renbaan van Albury, ongeveer
250 kilometer van het doé]elbbürhe
kwam de „Uiver" als tweede binnen
na de speciale race-machine van Scott
en Campbell Black.
Velen zullen zich die spannende da
gen en ö.a. het door de radio uitge
zonden telefoongesprek tussen minis
ter H. Colijn en de heer A. Plesman
enerzijds en de bemanning van de
„Uiver" nog herinneren.
De vier Nederlanders werden door
de Koningin benoemd tot ridder in
de Orde van Oranje Nassau.
En in Nederland wachtte de dap
pere bemanning een enthousiaste ont
vangst.
Parmentier vloog op alle lijnen der
K.L.M.. H-ij bracht na de bevrijding
de eerste KLM-Lockheerl „Ccnstella-
tionf> en de eerste KL.M.-Douglas DC-
6 van Amerika naar Nederland.
Hij was hoofd van het vliegbedrijf
der K.L.M.
Op Schiphol heerste hij het verne
men van de ramp begrijpelijkerwijs
grote verslagenheid.
Generaal de Lattre de Tassigny en
Sir James Robb, resp. opperbevelheb
ber van de landstrijdkrachten en van
de luchtmacht van de West-Europese
Unie hebben, gister een bezoek ge
bracht aan ons land.
Gisteravond won het Utrechts elftal
met 73 van een Noordelijke ploeg.
Met de rust leidden de Utrechtenaren
met 3—2.
Carmens (roestige) dolk
trof Frans Vroons....
In het vuur van haar spel heeft de
Deense zangeres Else Brehms Dins
dagavond tijdens een opera-uitvoering
te Londen de Nederlandse tenor Frans
Vroons met een dolk gestoken. Het
voorval geschiedde aan het einde van
de derde acte, toen Frans Vroons, ais
Don Jose, Carmen de dolk uit de hand
moest wringen. De gehele opvoering
had nog al een levendig karakter en
ook deze scene werd met veel passie
gespeeld, zodat de Deense zangeres de
dolk dit keer een echte, die bo-
■•u'Meh-«nkgsz'-ns roestic wa? tegen
de mond sloeg. De punt drong tot gro
te ontsteltenis van iedereen in de lip
van Frans Vroons, die bloedend ver
wond werd.
Frans Vroons zong de vierde acte
uit en na afloop bracht een gereed
staande ambulance hem onmiddellijk
naar een ziekenhuis, waar drie hech
tingen in zijn lip moesten worden aan
gebracht. Hij hoopt echter spoedig
weer te kunnen zingen.
NOG EEN JAAR
In de Tweede Kamer is besloten
de termijn, waarbinnen de parlemen
taire enquettecommissie inzake het
Londense beleid der regering haar
werkzaamheden moet hebben beëin
digd, met één jaar te verlengen. Deze
termijn zal op 12 November 1949 ein.
digen.
Moord werd na 6 jaar
opgehelderd
De Rotterdamse politie heeft einde
lijk een moord kunnen ophelderen,
welke in- de bezettingsjaren in de om
geving van de Waalhaven is gepleegd
In de h§rfst van 1942 werd daar het
lijk van een vrouw langs de berm ge.
vonden. Er werden toen enige arre
staties verricht, maar de zaak werd
bemoeilijkt door het feit, dat er ie
mand bij de moord betrokken scheen,
die in dienst van de Duitsers was. Eni
ge-tödrgeleden echter ontving de po
litie nieuwe aanwijzingen en deze heb
ben geleid tot de arrestatie van de
echtgenoot van de verslagene. Er zou
op straat een twist zijn ontstaan over
het buitenechtelijke leven van de
vrouw. De ruzie liep zo hoog, dat de
man zijn vrouw, mogelijk door wor
ging ,om het leven heeft gebracht
Geen volksstemming
in België
Het wetsvoorstel tot het houden van
een referendum over de terugkeer van
koning Leopold is gisteravond bij sta
king der stemmen (83 tegen 83) door
de Belgische Senaat verworpen.
Slechts de katholieken stemden voor
het wetsontwerp.
Kooybrug is hersteld
De Kooybrug over het Noordholr
lands Kanaal in de route Alkmaar—
Afluitdijk—Leeuwarden is thans weer
provisorisch hersteld.
De brug werd, zoals bekend, onlangs
ernstig beschadigd, toen een veel te
zwaa- beladen vrachtauto door het
brugdek zakte. De ANWB verzoekt de
bestuurders van auto's met een groter
totaal gewicht dan 9 ton de Kooybrug
te vermijden en hun weg te kiezen
via de Friesebrug te Alkmaar of de
Basculebrug bij de Stolpen.
Met een groot aantal mappen en geschriften met aantekeningen over d*
Amerikaanse en Engelse volkenrechtelijke literatuur, welke hij in de cel
lenbarakken van Scheveningen naarstig heeft bestudeerd, verscheen gis
termorgen de voormalige „Höbere SS und Polizeiführer en General-Kom-
missar für das Sicherheitswesen", Hans Albin Rauter, voor de Bijzon'ere
Raad van Cassatie in Den Haag, Mr. Haga, president van het Hof, ver
telde eerst aan Rauter, waarom bij niet in eigen land terecht mocht staan
zoals hij graag gewild had. „Na de eerste wereldoorlog is de berechting
in Duitsland een aanfluiting geworden en dat wilden de geallieerden -»n
voorkomen", zo zeide Mr. Haga. „U mag van geluk spreken, dat Tl -i»f
voor het internationale gerechtshof in Neurenberg terecht moe-
leefde U waarschijnlijk niet meer!"
Vijf kwartier
Evenals in de eerste zitting verde
digde Rauter zich fel en agressief.
Herhaaldelijk vlogen de citaten tus
sen president en beklaagde over en
weer. Nadat men het niet eens had
kunnen worden over het al dan niet
terzake doen v. d. capitulatie-overeen
komst van Mei 1940 kwam de Joden
vervolging ter sprake. „Anderen heb
ben het initiatief genomen", zo zeide
Rauter en toen hij beschuldigd werd
van een felle rede tegen de Joden
voor een aantal SS-officieren werd hij
bepaald opgewonden. „Ik ben Oos
tenrijker, ik ben officier geweest v*.n
het Oostenrijks-Hongaarse leger. Als
ik geweten had van die moordpartijen
in het Oosten had ik mijn soldatenpak
uitgetrokken en mij laten doodschie
ten!"
Hoewel mr. Haga verschillende om
standigheden noemde waardoor Rau
ter had kunnen weten van hetgeen
met de Joden gebeurde bleef hij star
ontkennen.
DE COMMUNISTEN
Daarna kwamen de represailles
weer ter sprake. De executies wilde
Rauter niet voor zijn verantwoording
nemen. Tussen Augustus en Novem
ber 1944 zou er door het bekende
„Führerbefehl" uit Berlijn geen „recht"
hebben bestaan. Ook van mishande
ling bij verhoren e.d. wist de grote
man van de Polizei niets en toen er
sprake was van een stuk, waarin be
voegdheid tot „verscharfte Verneh-
mung" gegeven werd beweerde hij
zonder blikken of blozen, dat het niet
aütentbiek was. Amsterdamse com
munisten hadden het tussen de dos
siers laten glijden. Dat vond de pre
sident maar een goedkope uitvlucht.
Tijdens de middagzitting las mr.
Haga een brief voor, waarin gene
raal Von Wuelisch bij Himmler door
Rauter beschuldigd werd van te slap
optreden.
,Dat klinkt zonderling-uit de mond
van iemand, die zegt het Landoorlogs
reglement te respecteren", zei de pre
sident.
Rauter verklaarde later nog eens op
deze kwestie te zullen ingaan.
TEKORT TIJD
Rauter ontkende later nog eens te
weten, dat de Joden vergast werden.
Hij zeide er zelfs geen vermoeden van
te hebben gehad en protesteerde ver
volgens heftig, toen de president- hem
een uur tijd gaf het een en ander te
zeggen. Hij zeide, dat de president
hem 's morgens enige uren had toe
gezegd, hetgeen Mr. Haga toegaf.
Maar Rauter had 's morgens reeds
zo veel gezegd, zodat hij maar in
herhalingen zou vervallen
Voor- en tegenspoed
voor Londen
Het zal Bevift niet tegengevallen zijn:
de besprekingen met de premiers van
de Dominions, die hij te Londen bij
eenriep om de plannen voor de ver
dediging van het Rijk en inzonderheid
de kwestie van de Europese Unie on-
der het oog te zien, vlotten zelfs boven
verwachting. De premiers hebben la
ten weten dat zij volledig achter de
Unie en het plan Marshall staan. Dit
moet Bevin een pak van het hart zijn
geweest. Men was niet gerust over hun
opinie aangaande de stappen die En
geland de laatste tijd ondernomen
heeft of in samenwerking met ande
ren gedaan en dit blijkt alleen al uit
het feit, dat van tevoren bekend was
gemaakt, dat beslissingen niet zouden
worden genomen door deze conferentie
Ei heerst, ook over belangrijke pro
blemen, veel verschil van mening tus
sen de verschillende Dominions onder,
ling en het moederland. Men denke
b.v. aan de slechte verhouding tussen
Pakistan en India en aan de al-oude
vrijving tussen India en Zuid-Afrika
over het (vaak harde) lot van de In_
dieërs in de Unie. Maar ook bij de
anderen, bij Canada, Nieuw Zeeland
en Australië, bestond reden tot onte
vredenheid. Het Marshall-plan n. 1.
bracht met zich mede een aanzienlijke
uitvoer van goederen die de Domini
ons altijd van Engeland kregen (en
Ook nu nog hard nodig hebben) naar
de „zestien landen" in Europa. De
sterker oriëntering van Engeland op
het vasteland over het Kanaal trof
hen economisch. Sir Stafford Cripps
heeft nu voorstellen gedaan welke de
ze oriëntering kunnen omzetten in 'n
grotere belangstelling van heel het
Britse gemenebest op Europa, o.m.
door een onderlinge coördinatie van
wensen en plannen. Dit voorstel
schijnt in goede aarde gevallen te zijn
En in de toekomst zal Engeland, en
mét Engeland de Westerse Unie, ver
zekerd zijn van de onmisbare en mach
tige steun van de potentieel rijke ach
terlanden overzee.
Het gevaar van het opdringende com
munisme, met name in Zuid-Oost-
Azië, een probleem dat op deze con_
ferentie uitvoerig besproken wordt, is
zeker niet vreemd aan de onverwacht
prettige en voor een vergelijk op alle
belangrijke punten gunstige atmos
feer in de Engelse hoofdstad.
Eén dominion echter is afwezig
maar het zal ook niet lang meer een
Dominion zijn. Dat is de Ierse Vrij
staat of Eire, zoals het officieel heet.
Er werd geen uitnodiging verstuurd
E' fe'te --eeds zelfstand'r' - d't
Dit is Krishma Murthy Rao, een lid
van de wetgevende vergadering van
India, door de fotograaf gesnapt tij
dens zijn toespraak tot de parlemen
taire conferentie van het Britse Ge
menebest.
ook in naam zijn en men is van plan
om in November (de Dail, het parle_
ment, zal er zich dan over uit moeten
spreken) de band die er nu nog is
met het Engelse koningshuis, los te
maken. Men wil daar blijkbaar alle
moeilijkheden die er het gevolg van
zullen zijn de Ieren hebben nu nog
een zeer bevoorrechte positie in En-
geand en als het besluit tot afschei
ding is gevallen, zullen zij vreemde
lingen zijn zonder meer voor trot
seren. Men heeft zelfs reeds te kennen
gegeven, dat, als de Ieren in Engeland
last ondervinden, de Engelsen in Ier
land van hetzelfde laken een pak toe
gemeten zullen krijgen. En even on-
verzéttelijk schijnen Costello en zijn
vogelingen te zullen zijn met het oog
op Ulster, de zes protestantse graaf
schappen in Noord-Ierland, die zich
zouden moeten aansluiten bij de Vrij
staat. Engeland vindt, dat Ulster nw
afgescheiden mag worden en er wordt
reeds gesproken over eventueel ge
wapend verzet, dat dan de steun van
Londen zou hebben. Öp het ogen
blik dat de verstandhouding met de
verder weg wonende familie veel har
telijker belooft te worden, staan voor
Engeland dus op het eigen erf weer
grote moeilijkheden te wachten.
AH.
achtereen trachtte
Rauter daarna het Hof te overtui
gen van zijn onschuld, allerlei citaten
gebruikend en o.m. zich beroepend
op stellingen van de Joodse pro
fessoren Oppenheim en Lauterhach
Toen men hem daarop wees liet hij
alles rustig over zich heen gaan. Nog
een kwartier na deze vijf sprak hij
zeer verward en daarna kwam de ver
dediger, mr. van Rijckevorsel aan het
woord. De raadsman wees er o.a. op
dat de collega van Rauter in Italië
de SS-general Karl Wolff, was vrij
gesproken en viel voorts de werkme
thode van de Londense regering aan,
die zelfs in 3943 nog aangespoord had
de Duitse bezetter te gehoorzamen.
„Het verzet in ons land was zeer doel
matig", aldus de verdediger „en. strek
te ons volk tot eer. In wezen echter
was hef in strijd met het volkenrecht"
Spr. besloot met een verzoek aan de
Raad de bestreden sententie en de
dagvaarding te wil/en vernietigen.
Vrijdagmorgen half tien komt de
procureur-fiseaal aan het woord.
In November strijd om
werelddamtitel
Allerlei omstandigheden zijn oor
zaak, dat het wereldtournooi dammen
niet, zoals aanvankelijk was bepaald,
kan beginnen op Zaterdag 23 October
a.s.: de aanvangsdatum is thans vast
gesteld op 13 November, de laatsre dag
op 28 November.
Aan dit grote tournooi zijn than*
gerechtigd deel te nemen: voor Zwit
serland G. Rostan, voor België A De-
mesmaeckei en O Verpoest, voor Ne
derland P Roozenburg en H Laros
en voor Frankrijk L Post. Als derde
Ned. deelnemer komt de winnaar uit
van een match tussen R C Keiler en
D v d Staay. Voor Frankrijk kom> ">nk
nog een tweede deelneme-.
De wedstrijd wordt gespeeld in de
volgende steden: Amsterdam, Den
Haag, Heerlen, Dordrecht en Rotter
dam. De winnaar mag zich wereld
kampioen dammen noemen.
Gisteravond zijn twee inwoners
van Enschedé gedood bij een onge
val op de Hengelose straatweg De
slachtoffers reden op een motorfiets
in volle vaart tegen een truck met
oplegger.
onze kleine tovenaar