öe C
ISunaaidei'
51 JAARGANG N° 1367
N HOLLANDSE
PERS 1945
WOENSDAG 27 OCT. 1948
Albanië, Bulgarije en Joego-Slavië
door V.S. gesommeerd, hulp
aan Markos te staken
Gelijkstelling (2)
Tegen secr.-qeneraal prof. Van
Dam 7 jaar geëist
Toch verzet der Franse mijnwerkers
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaar der-;
Exploitatie N.Y. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen 0.30 per week 1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 et per mm., familieberich
ten 18 et Bij contract aanzienlijke korting.
Verontw. redacteurs J. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel. K 2200 S97|]
Griekse kwestie voor de V.N.
Na het mislukken van de bemidde
lingspoging in de kwestie Berlijn
(Bramnglia heeft verklaard, nog kans
te zien voor een compromis, maar de
Westelijken achten dit uitgesloten)
heeft de politieke commissie der V.N.
gisteren een aanvang gemaakt met de
bespreking van de toestand in. Grie
kenland.
Het Joego-Slavisch verzoek om de
guerilla-Generaal Markos te horen
werd allereerst met 50 tegen 6 stem
men afgewezen.
John Foster Dulles (V.N.) heeft na
mens zijn land, China, Engeland en
Frankrijk een resolutie ingediend,
In het eerste artikel over gelijkstel
ling hebben we aangetoond, dat er
geen sprake meer is van gelijkstelling,
maar integendeel van bevoorrechting
van bijzonder onderwijs boven het
openbare. We willen dit nog met een
paar voorbeelden illustreren. Als aan
bijzondere school een onderwijzer moet
worden benoemd, hebben de bij die
school betrokken instanties daar recht
streeks belang bij. Het gehele rader
werk kan desnoods in beweging wor
den gezet om de beste man te krij
gen. De ouders zitten er via hun
schoolbestuur, via hun geestelijkheid
en via de _met hen verwante onder
wijzers vlak op. Dit heel lo
gisch en kan de gang van zaken bij
hr onderwijs zeer ten goede komen
Dat het niet altijd het geval is, moet
men wijten aan plaatselijke omstandig
heden. Hoe staat het nu echter met het
benoemen van b.v. een hoofd van een
school in een gemeente, waar de Raad
en college van B en W in meerder
heid of in hun geheel voorstanders
zijn van bijzonder onderwijs?
De ouders van de op die school
gaande kinderen hebben geen enkele
invloed. Het kan zelfs voorkomen, dat
aan een openbare school een onder
wijzer wordt benoemd, die voorstan-
de- van bijzonder onderwijs is.
Dc onenbare school is volkomen af
hankelijk geworden Afhankelijk van
wr.t haar tegenstanders voor haar wil
let: doen We geven onomwonden toe,
da; dit in vele gevallen niet tot moei
lijkheden heeft geleid. Er zijn echter
ook andere.
We zitten dus met deze situatie, dat
in gemeenten met een meer<Whp;d
voor bijzonder onderwü® *n openbare
school rechteloos is, terwijl in andere
gemeenten, geval Zutfen. het de ge
meente kwalijk wordt genomen, als
ze reclame maakt voor het openbaar
onderwijs, De vraag, die zich nu voor
doet, is deze:
Moet er voor de opc*'' >re ol 'n
vorm. een bestuursvorm worden 'ge--
kozen, geluk aai. de biizondere? Moet
er b.v aan de Ondercommissie be
voegdheid worden gegeven om het on
devwiizend personeel te benoemen en
te ontslaan, om gebouwen te stichten,
enz., waardoor de beslissing over het
wel en wee van het openbaar onder
wijs komt te liggen bij de voorstan
ders er van?
Cf moet er een ander lichaam wor
den ingesteld?
We aarzelen deze vragen bevesti
gend te beantwoorden, daar dan het
principe, dat dc staat het onenbare
onderwijs verzorgt, wordt prijsgege
ven Een principe, dat volkomen lo
gisch en aanvaardbaar is. maar dat
hier door de practjjk achterhaald is
geworden.
De practijk. die deze is, dat het bij
zonder ondervviis geen genoegen neemt
met gelijkstelling, maar krachtens de
overtuiging vanhaar aanhangers streeft
naa> het innemen van een bevoorrech
♦e positie. Het biizonder onderwijs kan
immers niet anders, daar ze op het
standount staat, dat biizonder onder
wijs het enig juiste Js, om aan de gees
telijke verlangens van het kind tege
moet te komen. Waardoor de gelijk
stelling in gevaar is. v Z
(geldig tot Woensdagavond)
KOUDER
Wisselend bewolkt met plaatselijk
enkele buien. Zwakke tot matige
hdnd hoü/dzukeiijk tussen Noord en
IVes:. Vrij wat kouder.
waarin o.m. vastgesteld wordt dat
naar het rapport van de sub-commis
sie voor de Balkan zegt, de strijd
krachten van Markos voor een groot
gedeelte afhankelijk zijn van hulp
van -ie. Bulgarije en Joego-Sla-
viê n jlutie eist, dat de drie lan
den ogenblikkelijk deze hulpverle
ning staken.
,,De hand van Moskou''
Dulles deed een scherpe uitval naar
de Sovjet-Unie:
„De gewelddadige poging in Grie
kenland, om er een communistische
regering te vestigen vormt slechts
een onderdeel van de algemene po
ging om het Sovjet-communisme over
dc wereld uit te breiden" zo zeide by
o.m.
Ook Mc. Neil (Engeland) veroordeel
de in scherpe bewoordingen de hou
ding van de Sovjet-Unie en Polen, die
de sub-commissie boycotten.
De afgevaardigde van Joego-Slavië
deelde mede, dat hij over de Griekse
kwestie in de volgende zitting een
rede van twee uur wenste te houden.
T>e stoffëHjke resten van
de Nederlandse leden van
de bemanning van de ver»
ongelukte „Nijmegen" en
die van Nederlandse on
buitenlandse passagiers zjjn
naar Amsterdam overge
bracht. Gistermorgen vroeg
werden zij geplaat-f m
Nieuwe Kerk op de Dam,
die daarvoor als chapello
ardente is ingericht.
Spoedig defensie!
Atlantisch pact?
De consultatieve raad der ministers
van Buitenlandse Zaken van de vijf
mogendheden van het pact van Brus
sel heeft, in Parijs bijeen, zijn goed
keuring gehecht aan de richtlijnen,
waarop de verdedigingspolitiek van de
vijf mogendheden is gebaseerd.
De raad heeft eveneens het vraag
stuk van veiligheid in de Noordelijke
Atlantische Oceaan bestudeerd alsme
de de resultaten der besprekingen, die
over dit onderwerp in de loop yan de
zomer te Washington gehouden zijn.
Dit onderzoek heeft doen vaststel
len, dat omtrent het beginsel van
een defensief Atlantisch pact en de
stappen, die in dit opzicht moeten
worden gedaan, in de schoot van
de raad volledige instemming be
staat.
Aldus een officieel -communiqué uit
Parijs
Truman werd de
mond gesnoerd..
President Truman die Maandag
avond het woord voerde op een bij
eenkomst van de Democratische par
tij te Chicago, en wiens rede door de
radio werd uitgezonden, werd door
de „Columbia Broadcasting Systeem"
en de „Mutual Broadcasting Compa-
ny" „uitgeregeld" voordat hij zijn re
d had beëindigd. Door de omroep-
maatschappijen werd verklaard, dat 't
Democratisch nationaal Comité een
half uur zendtijd gekocht had en dat
dus de uitzending werd afgebroken
toen het halfuur was verstreken.
VRIJE PRIJZEN VOOR
AARDAPPELMEEL
De prijzen van pudding, cn custard
poeder, sauspoeder, maizena. aardap
pelmeel, stijfsel en koffiestroop zijn
vrijgelaten. Er is voldoende en Den
Haag verwacht geen prijsstijging.
„Jan Pudding", ofwel boodschappenjongen
der Duitsers
Uiterlijk onbewogen hoorde de voor
malige secretaris-generaal van het
„departement van Opvoeding, Weten
schap en Cultuurbescherming", prof.
ar. Jan van Dam. die gisteren terecht
stond voor het Amsterdamse Bijzon
der Gerechtshof, de lijvige tenlaste
legging aan, die de advocaat-fiscaal
mr, M. H. Gelinck voorlas.
Prof Van Dam verklaart aanvan
kelijk een salaris verdiend te hebben
van f 7600, dat later werd verhoogd
tot f 14.000 per jaar.
Pres.: „Was U niet bekend ,dat de
vijand omvorming van ons volk wen-,
ste in nationaal-socialistische en pro-
Duitse zin"?
Van Dam: „Ik hield m ogen
de rede van Seys-Inquart, deze
zei geen inbreuk te willen maken op
de wetten en gebruiken van ons volk''.
Met kracht verzet de verdachte zich
tegen de beschuldiging, dat bij mede
gewerkt zou hebben aan het prijsge
ven van de nationale waarden en tr'a-
diiiën van het Nederlandse volk.
..Integendeel", mijnheer de president,
ik heb juist getracht deze waarden
en tradities te behouden".
Pres: „Dat kan ik mij moeilijk in
denken van iemand, die verboden
heeft de naam T' Wilhel-
mina op de s ,ien".
Van Dam: „Dat was een Duitse or
der".
Pres.: „Was U dan niets anders dan
de loopjongen van de Duitsers? Heb
ben de Duitsers professor Van Dam.
een man van wetenschappelijke stan-
dili' -en maar als boodschappen
jongen uitgezocht?"
Prof Van Dam blijft op deze vraag
het antwoord schuldig.
De hoofdinspecteur van het lagsr
onderwijs, de heer P. van Nes, noemt
de verdachte een slappe figuur Hij
was niet consequent in zijn daden en
liet zich sterk beinvïoeden door raad
gevers. Men had hem 'door zijn kneed
baarheid de bijnaam „Jan Pudding"
gegeven.
Een der getuigen bevestigt op een
vraag van de president, dat prof. Van
Dam allerlei plannen heeft ontwik
keld om de ondertekening van de
loyaliteitsverklaring voor studenten
te bevorderen.
Mr. Gelinck eiste in een uitvoerig
requisitoir, waarin bij ook de vele
gevallen van hulp aan Nederlanders
en ook Joodse Nederlanders memo
reerde, zeven jaar gevangenis met af
trek, en ontzetting uit de burgerlijke
en politieke rechten voor de tijd van
15 jaren.
IJdelhiid....
Een jonge Duitse advokate
heeft tegen de president van
het crimineel gerechtshof te
Hamburg een aanklacht inge
diend wegens „aantasting
van haar goede naam". De
president las haar de les
vanwege het feit, dat zij
„onder de 'huidige ellende
in Duitsland' zich „zo op
maakte en haar vingernagels
verfde."
Vrouwelijke ijdelheid kan
ook sympathiek aandoen:
Mevr. O. E. Nielsen te
Auckland in Nieuw Zeeland,
die op haar 102e verjaardag
bezoek kreeg van verslagge
vers, excuseerde zich bij
haar verschijnen met de me
dedeling: „ik was juist aan
het krullen zetten. Wanneer
je eenmaal begonnen bent
ijdel te zijn, moet je het vol
houden".
Een arbeider gedood,
verscheidene gewond en
400 arrestaties
De „zuiveringsactie" die de Fran
se gendarmen en soldaten in de mijn-
gebieden uitvoeren is toch niet zon
der incidenten verlopen, zoals aanvan
kelijk gemeld werd. Bovendien is zij
nog niet beëindigd: in het Blanzij-bek
ken b.v. zijn nog slechts 5 van de 15
seÏMebten door de troepen heroverd.
4&.P. meldde uit Touloiise, dat over
al stakers posten zich verzet hebben
tegen de Veiligheidsdiensten.
Dé troepen hebben tanks gebruikt
tegen btrricaden der stakers bij de
mijnschacht Ales te Rochebelle nabij
Nimes in Zuid-Frankrijk. Er zijn vuur
wapens en granaten aan te pas geko
men. Een arbeider is gedood. Volgens
de minister van Binnenlandse Zaken
zijr aan beide zijden verscheidene ge
wonden, o.w. twee soldaten en zijn er
vierhonderd personen gearresteerd.
De orde zou thans hersteld zijn.
Havenarbeiders te Marseille hebben
het werk onmiddellijk neet*glegd. toen
zij hoorden van het treffer. tuSsen
troepen en stakers te Ales.
Het blad Le Monde (cons.) zeide,
dat een tank een 25-mm-kanon afvuur
de om een opening te forceren in een
barricade en er toen doorreed onder
een hagelbui van stenen en ijzeren
bouten van de stakers.
Egypte heeft véél haast
De Veiligheidsraad der V.N. is gis
termorgen in spoedvergadering bijeen
gekomen ter behandeling van een
Egyptische klacht dat het bestand in
Palestina van Joodse zijde wordt ge
schonden.
Volgens de Egyptisch^ afgevaardig
de is het volkomen duidelijk, dat de
Joden militair voordeel uit het be
stand trachten te slaan en de V.N.
voor een fait accompli willen stellen.
Hij zeide: „Wij verwachten van U
niet alleen een Order „staakt het vu
ren", doch directe energieke actie, die
elke aanval op het gezag van de Vei
ligheidsraad onmogelijk zal maken".
Warren Austin (V.S.) verklaarde ech
ter: „De Veiligheidsraad zal te rech
ter tijd en na gepast overleg hande
len. Doch de raad kan zich niet door
een beschuldiging tot actie laten op
zwepen". Daarna werd de zitting tot
Donderdag verdaagd.
Presse-papier ontplofte 1
In een der officiersverblijven van
de kazerne te Ermelo is gisteravond
een onschuldig lijkende granaatkop,
die op een der bureaux als presse-
papier gebruikt werd, op de grond
'gevallen en met grote kracht ontploft.
Er vielen drie slachtoffers: een offi
cier werden beide benen afgerukt, 'n
tweede werd gewond, terwijl een der
de een shock opliep.
In het vertrek werd een enorme
ravage aangericht, vooral ook doordat
een der rondspringende scherven de
radiator van de centrale verwarming
vernielde.
Gaaf Fanny niet naar
Australië?
De KNAU heeft aan de Australische
athletiek-bond telegrafisch laten we
ten dat Fanny Blankers-Koen cn bin
nengekomen invitatie niet acceepte^n
In de eerste plaats spreekt de offi
ciële invitatie niet over de kindren
terwijl de officieuze uitnodiging wel
met hen rekening hield. In de tweede
plaats omvat het Australisehe pro
gram negen startdagen in drie weken
met enorme tussenafstanden, hetgeen
als beulswerk valt te kwalificeren.
Mevr. Blankers-Koen wil niet *o
lang van haar kinderen weg zijn.
Ondertussen onderzoekt de Austra
lische dames athletiekbond, die Fanny
graag in haar midden zou zien, cf hei
laten overkomen van de km deren
geen inbreuk zou betekenen op haar
status van amateuse. Een amateur mag
n.1. op geen enkele wijze voordeel
trekken uit zijn sPort. I> secretaresse
van de Australische Bond zei spijtig:
„de regels werden opgesteld voord»*
iemand vermoedde dat 'n vrouwelijk
kampioen ooit moeder van twee kin
deren zijn zou".
Als het even kan zullen de Australi
sche dames nog wel haar zin door
drijven. Er is dus nog een kansje.
EEN EXTRA VLEESRANTSOEN
De aanvoe.- van slachtvee is weer
ruimer: Bon 336 algemeen (voorko
mende op a, b, c, kaarten) geeft recht
op het. kopen van 100 gram vlees.
Lteze bon blijft geldig tot 6 Novem
ber 1948.
DRIE MILLIOEN SCHADE BIJ
FABRIEKSBRAND
Een felle brand heeft gisteren het
fabriekscomplex van de N.V. C. van
den Brink tapijtfabrieken nagenoeg
geheel verwoest. Er gingen ruim 5ó
weefgetouwen en vele andere machi-
neriën bij de brand verloren. x
De fabriek zal voorlopig niet kun
nen werken. De schade wordt door de
directie op drie millioen gulden ge
schat.
Krijgt V.N. eigen radio-net?
Benjamin Cohen (Chili), tweede
algemene secretaris der V.N. zal op
de internationale conferentie voor te-
lecommunicaties, di op het ogenblik
te Mexico gehouden wordt, het plan
naar veren brengen, een wereldra
dionet der V.N. te vormen.
De radio afd. der V.N. schat dat on
geveer 1.500 mensen nodig zullen zijn
vtoor de praciische uitvoering '-au
dit plan.
onze lt*fc,ne tovena=»
DEENS SCHIP VERGAAN
Te Kopenhagen wordt meegedeeld,
dat vijftien zeelieden zijn verdronken,
toen een Deens schip Dinsdagavond
voor de Finse kust verging. De enige
man, die werd gered, verklaarde, dat
hét schip tijdens ruw weer een voor
werp onder de zeespiegel had geraakt,
wr.arna het begon te zinken.
O
SCHIP IN NOOD OP IJSSELMEER
Op U^k werden gistermorgen aan
houdende noodsignalen opgevangen
van 'n schip dat zich ten Westen van
Urk op het IJsselmeer bevond
Drie Urker vissers en een sleep
boot voeren ter assistentie en enige
uren later keerde de sleepboot wies
een andere sleepboot, de
terug. De laafste was aan ae g'ond t
gevaren en bevond zich een tijdlang
in een netelige positie.
