N.-HOL1ANDSE
PERS 1945
Meer licht in affaire van
„15.000 gevangen Nederlaners in Republiek"
Ons ja - woord
Brood, bloem en suiker van de bon
5* JAARGANG N° 1370
ZATERDAG 30 OCT. 1948
Uitgave Stlchtinf „Da Vrij* Alkmaarder";
Exploitatie N.Y. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnement** f&M per week U» per
maand /Mi p. kwan. bQ vooruitbetaling
Advertentie* M et per mm.. famil!«beH"v
tea 16 et Bif ooatre» eaiirWUjv'-
Verontw. redacUur; J. v. Zooata Burtau, Riddwttracrt hook Oudtgraobt 7«l E «00 - 997É
Minister-president tikte generaal Spoor op de vingers
Vrouwencomité publiceerde gedeelte van de
halve waarheid
Geesielijk leven
Toen eens, ter gelegenheid van 'n
Amerikaanse presidentsverkiezing, *n
candidaat moest worden gesteld door
de Republikeinen, werd senator Van-
denberg aanbevolen met de woorden:
..Deze man zegt wat hij meent, en
hij meent wat hij zegt-'' Dat schijnt
dus iets bijzonders te zijn: een mens
die zegt wat hij meent en meent wat
Mj zegt
Och, we wten het wel bij allerlei
afspraken die wij doén: Het is goed
om er dan toch nog maar even aan
te herinneren! Ik ben predikant En
bIs ik beloofd heb om op een be
paalde Zondag ergens een dienst te
leiden, dan krijg ik toch een paar
dagen te voren een beleefd briefje
)m de te zingen liederen maar vast
>p te sturen. Dan is dat niet omdat de
organist ze van te voren instuderen
moet, maar dan is dat een onopval
lende manier om mij aan mijn belofte
te herinneren. Wij mensen lijden aan
een devaluatie van het ja-woord
Jezus vertelt de gelijkenis van re
twee zonen. De vader zegt tegen de
eerste: mijn zoon, ga en werk heden
Jn mijn wijngaard. En de zoon ant
woordde: ja. Heer. Maar hij ging niet
Er zijn plechtige ogenblikken waarin
wij ..ja" zeggen. Bij kerkmensen is
dat b.v.-de doop De ouders beloven
In te gaan tot de schone wijngaard
van de opvoeding, een arbeid, teer en
voorzichtig, als die van een wijngaar
denier, die dode ranken afkapt en de
goede ranken reinigt en leidt. Bij de
belijdenis zeggen wij zelf ..ja". Wij
gaan in tot een wijngaard Maar na
wat maanden of iarp« weten .uelon
amper meer waarom ze dat ooit ge
daan hebben.
Op onze trouwdag zeggen we „ja'
God plaatst ons in een schone wijn
gaard om die te verzorgen, maar hoe
vaak ligt na verloop van tijd het
schone bloeiende leven in die wijn
gaard te verdorren en te verbloeden
en wij weten onze voeten bijna niet
meer te zetten vanwege het vele on
kruid! En we vegeteren zo maar wat
voort, of we zeggen: Htt is niet wat
ik er van verwacht had. Laten we
er maar een eind aan maken. Mis
schien is er niet eens een werkelijk
goed begin geweest! Zo is er overal
devaluatie van het ja-woord. Moeten
we er ons maar bij neer leggen? Of
heeft he* te maken met onze -schep
ping en onze roeping? God heeft ons
zó gemaakt, dat we nergens aan ge
bonden zijn. Wii kunnen trouw zi.in
er wil kunnen onbetrouwbaar zijn Wn
zijn daarin„vrij". Dat kunnen we be
treuren dat kunnph we voelen als
een vloek over ons bestaan, dat wij
di'« mogen doen: ja-zegB*n en dan
toch niet gaan. Maar we kunnen het
ook zien als een wondere rijkdom
var ons bestaan Als een groot, kost
baar geschenk uit Gods hand om
vangen. die vrijheid, waartoe wij ge
roepen zijn Te groot en te kostbao*
haast voor onze zwakke mensenhan
den en mensenharten.
De trouw is ons niet meegegeven
met onze geboorte als een noodwen
digheid. zoals het ademen van onze
longen en het klotroen van ons hart
maar als een heerlijke mogelijkheid,
als vrucht van de Geest, als vrijwillig
antwoord op de roepstem van God.
wiens wezen Trouw en Waarheid is.
die „ja" zegt en „ja" blijft zeggen,
die „trouwe houdt tot in eeuwigheid
en niet laat varen het werk zijner
handen Een andere naam voor het
eeuwig ja-woord Gods is: Christus.
Daarom zegt Christus ook in de Berg
rede: Laat het ia. daf gij zep\ 'a zijn
en het een. neen.
God, de getrouwe, geve ons de
kracht en de wijsheid en de ernst
de bezinning en de volharding om het
kostbare geschenk van de Vrijheid zo
te gebruiken, dat wij Hem loven ook
doordat onze mond waarheid spreekt
v. W.
Hoevelen vertoeven tegen
hun wil in Republiek?
De vragen, die het Tweede Kamer,
üd Vermeer aan de minister-presi
dent hèeft gericht over de kwestie
van de ,.15000 Nederlanders, die door
de Republiek Indonesië worden ge
vangen gehouden", heeft eindelijk
wat licht gebracht in deze duistere
zaak. Zoals men weet. heeft de
zgn. ..Gemeenschappelijke actie van
Nederlandse Vrouwen" tamelijk veel
gerucht gemaakt over dit „schandaal"
Onlangs heeft minister-president
Drees in de Tweede Kamer gerustel
lende mededelingen gedaan, maar hjj
ging niet al te diep op de zaak in.
De „Actie var» Ned. Vrouwen" heeft
d.arop een brief gericht aan lt._ gen.
Spoor en deze zond een antwoord,
dat door de Vrouwen-actie slechts ge
dceltelijk werd gepubliceerd. En juist
dat gedeelte scheen nogal compromit
terend te zijn voor de minister_pre
sicent, want de generaal zei daarin,
dat diens mededelingen ook hem ver
wonderd hadden, aangzien „de hir be
schikbare gegevens bewijs opleverden
dai zeker een 15000 tal personen door
de Republikeinen verhinderd worden
om naar Nederlands gecontroleerd ge
Bied te evacueren".
Generaal Spoor gaf dus de „Vrou
wen actie" geluk en hij zette daarmee
de heer Drees in het zonnetje?
Niet tactisch
Zo ;g is het in werkelijkheid niet
ge wc: maar naar nu uit het ant
wooru van de min president op de
vragen van de heer Vermeer blijkt
heeft de generaal zich in de bewuste
gedrukt. De minister president liet
de 'nhoud van de gehele brief van
de generaal weten en daaruit komt
naar voren dat ook deze tegenspreekt-
dat de genoemde 15000 in kampen ge
vangen zouden zijn en dat van een
noodtoestand onder deze mensen geen
sprake is al ziet het er voor velen
van hen niet rooskleurig uit
De minister president tekent hier
allereerst bij aan, dat hij hét juister
zou hebben gacht. wanneer de leger
commandant opmerkingen over het
geen vanwege de regering in de Twee
de Kamer wa: geantwoord te harer
kennis had gebracht en niet in een
PROMINENTEN DER NEDERLANDSE VROUWEN N\
Ter tegelegenheid van het 50-jarig bestaan van de Nationale Vrouwenraad
van Nederland werd Donderdag in het Beursgebouw te Rotterdam een
algemene vergadering gehouden waarna'n ontvangst ten stadhuize plaats vond.
Een theevisite in het Rotterdamse Stadhuis. Burgemeester Mr. p. J. Chid
drinkt een kopje thee met het hoofdbestuur van de jubilerende Vrouwen
raad van Nederland. Van links naar rechts: Baronesse de Vos van Steen-
wijk, Mevr. van Anrooy-de Kampen aar, Burgemeester Mr. P. J. Oud. Mej.
Schippers (presidente v d. Nat. Vrouwenraad van Nederland) en Mevr.
Korthals Altes's Jacob.
brief aan het Vrouwencomitè in een
beoordeling daarvan was getreden.
Voorts bevestigt de door het VrOu
wencomitè niet gepubliceer —.rest van
het schrijven van de legercomman
dant dat er geen sprake van is dat
15000 Nederlan/ders in concentratie
kampen zouden verblijven.
Indo-Europeanen en Oost-Indo
nesiërs vormen de meerderheid
De minister president stelt verder
vast, dat generaal Spoor over precies
dezelfde gegevens beschikt als de re
gering; dat de 8 9000 Europeanen
die zich nog in de Republiek zouden
bevinden bijna allen Indische Neder
landers zijn, dat be; aantal xezinsle-
ongeveer 5000 bedraagt en dat er 15000
Ocst Indonesiërs zijn.
En verder merkt de minister pre
sident op, dat de brief van de gene
raai „minder tot misverstand aanlei
'ding «zou hebben gegeven"1, indien
daar duidelijk had in gestaan, dat „bij
een niet onbelangrijk aantal der In
dische Nederlanders en Oost fcidone
siërs slechts een geringe bereidheid
tot evacuatie bestaat".
De regering zal er met kracht naar
blijven streven om diegenen die tegen
hun wil in de Republiek bevinden,
te doen evacueren, aldus voegde min
pres. Drees hier aan toe
Noodwet Indonesië getekend
H. M. Koningin Juliana heeft gis
teravond, onmiddellijk nadat ook de
Eerste Kamer der Staten-Generaal de
noodwetIndonesië had aangenomen,
te s' Gravenhage deze noodwet ge
tekend, en het Besluit houdende voor.
lopige regeling van het bestuur over
Indonesië. Daarna werd door Haar
dr. L. J. M. Beel ais Hoge Vertegen
woordiger van de Kroon beëdigd.
PERUAANSE REGERING
GEVALLEN
De Peruaanse regering van Jose
Rivero is gevallen na een
de grootste stad van Peru.
Vrijdag 5 Novemer reeds vrije verkoop
Met ingang van 8 November a s. eal de rantsoenering van brood en
sniter «orden beëindigd, zodat op de ntenwe bonnenlijst van a.s. Donder,
dag géén bonnen meer znlien voorkomen voor deze levensmiddelen even
min als voor andere artikelen die op de sniker- en versnaperingenbonnen
verkrijgbaar zijn, nj. boterhamstrooisel, jam, stroop, e. d en versnaperin
gen met inbegrip van chocoladewerk (cacao blijft evenwel op de bon)
Ook de bloembon zal vervallen, zodat met ingang van genoemde dainm
bloem, zelfrijzend bakmeel, kindermeel en kinderbisenits eveneens zonder
bon verkrijgbaar worden gesteld.
de duur van de geldigheid van
zoals ook bij voortzetting der ran-,^
nereing het geval zou i»,n geweest.
Teneinde bij de beëindiging van d«
rantsoenering een hiaat in de voor
ziening te voorkomen, zal de detaillist
op de Vrijdag voorafgaande aan Maan
dag 8 November a.s. brffid en suiker
reeds zonder bon mogen verkopen,
dan uiteraard tegen de verhoogd*'
prijs.
Tenslotte zij medegedeeld, dat d©
uitreiking van versnaperingen- en dl-
versenkaarfen doorgang vindt. D®
diversen-kaart zal dienst moeten doen
voor de tabaksdistributie voor vrou-
geldt de mogelijkheid van een ander
gebruik. Aanwijzingen van de tabak*
bonnen op de in gebruik zijnde ge
combineerde kaarten gaat ongewij
zigd door.
Discipline - niet hamsteren
Het Ministerie van Landbouw, Vis
serij en Voedselvoorziening brengt
met kracht onder de aandacht, dat
van het publiek wordt verwacht dat
het zoveel discipline toont, dat de
overgang van distributie naar vrije
consumptie geen stoornissen onder
vindt door hamsteren, waarvoor geen
reden bestaat. Het zal voornamelijk
van de houding van de bevolking
zelve afhangen of de vrije consump
tie bestendigd kan blijven.
De hogere prijs
De nieuwe prijs voor de consument
van kristalsuiker bedraagt ten hoogste
0.75 per kg., voor bastardsuiker
f 0.77, terwijl de broodprijs 4 cent per
gram hoger is dan de thans gel
dende prijzen. Eventuele prijswijzigin
gen van artikelen, waarin de dan duur
dere suiker wordt verwerkt, zullen
nader worden bekend gemaakt. Met
nadruk wordt er op gewezen, dat de
detaillist op de lopende bonnen tegen
de oude prijs dient af te leveren voor
HOFFMAN VRAAGT MEER
DOLLARS
De administrateur .der E. C. A. Paul
Hoffman, heeft, verklaard, om het Eu
ropese hulpprogram lopende te hou
den tussen April en Juli 1949 ruim
1 milliard dollars meer nodig te heb
ben. Hij zal er Truman om schrijven.
Overigens toonde Hoffman zich op_
't Spoortje laat zijn cliëntéle geen kou lijden
NIET SCHULDIG AAN MOORD OP DRIE VROUWEN?
hebben gezegd. Volgens zijn verkla-
WEINIG VERANDERING IN
TEMPERATUUR.
Matige, af en toe krachtige wind uit
Oostelijke richtingen. Overdrijvende
Wolkenvelden. Droog. Weinig veran
dering in temperatuur.
Schipper G. - politiek
delinquent - ontkent heftig
De politie te Rotterdam, belast met
het onderzoek naar de doodsoorzaak
van de echtgenote van de schipper P.
A. G., wier lijk in October 1942 aan
de Waalhaven in Rotterdam is gevon
den, deelde het ANP over dit onder
zoek mede, dat Dr Hulst te Leiden in
1942 in deze zaak als politiedeskun
dige was opgetreden. Zijn rapport gaf
aan, dat de dood ook door hartver
lamming mogelijk kon zijn geweest.
De verdachte heeft steeds beweerd,
dat de vrouw plotseling was doodge
bleven en dr. Hulst zal thans een na_
der rapport hierover aan de politie
uitbrengen. Tot zolang zal nog niet
vaststaan of G. vervolgd zal worden
wegens doodslag of wegens dood door
schuld.
Het is wel gebleken, dat zowel
G. als zijn latere echtgenote, de buf
fetjuffrouw J M. van Meerten. nauw
contact hebben gehad met de Duit
sers. G. werd in verband met het feit
dat hij als wachtsman voor de Duit
sers heeft gewerkt, tot 3 jaar gevan
genis veroordeeld. Gedurende de tijd,
dat hij in een kamp voor politieke de
linquenten zat, kreeg de politie te
Rotterdam een brief van een familie
lid van Miep van Meerten. waarin
deze de politie op haar verdwijning
attent maakte. De zaak werd toen on
derzocht en uiteraard kwam het ge
beurde in 1942 weer aan de orde
Een nader onderzoek is ingesteld
en nadat G. langer dan een week was
verhoord, heeft hij tenslotte bekend,
op het moment, dat zijn eerste vrouw
stierf op het terrein aan de Waalhaven
te zijn geweest. Omtrent het verdwij
nen vah Miep van Meerten heeft hij
verklaard, dat zij in Februari 1945
du.- nog voor de bevrijding, er bij
hem had op aandrongen naar Duits
land te vluchten. „Als ze ons te pak
ken krijgen zijn we zuur.", zou zij
ringen is zij met enkele Duitsers toen
naar Duitsland uitgeweken, maar zij
zou nog verscheidene malen, o.a.
Juni '45 en ook nog in October van
dat jaar in ons land terug zijn ge
weest.
Hij ontkent heftig, dat hij haar iets
■»edaan zou hebben en zegt te geloven
dat z'j zich op het ogenblik in Span-
dam in de Russische zóne zou bevin
den, waar zij zich vermoedelijk met
smokkel zou bezig houden. Ook met
de moord op 13 Mei 1945 in Amster
dam nabij de Fordfabrieken gepleegd
op een ongeveer 35-jarige vrouw, be
weert hij niets uitstaande te hebben.
Een en ander zal uiteraard nog nauw
keurig worden onderzocht door de po
litie. Hiervoor zijn inlichtingen van
een ieder, die deze geven kan, drin
gend noodzakelijk.
In verband met het gebeurde in 1942
aan de Waalhaven zal G. Maandag a.s.
voor de officier van Justitie te Rot
terdam werden geleid.
Verliezen in Indonesië
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen in de afgelopen week
de navolgende verliezen zijn gerap
porteerd:
Kon. Landmacht: Sold. J. M.
Bomen uit Someren: sold. J. van Rijs
wijk uit Alphen a. d. Rijn; sold. H.
Schepers uit Rotterdam; sold. H. W.
Verboog uit 's Gravenhage.
Kon. Ned.-Ind. leger en Koninklijke
Marine hebben in de periode van de
afgelopen week geen verliezen ge
rapporteerd.
MARSHALL NAAR LONDEN
Marshall is gisteren onverwachts
van Parijs naar Londen gevlogen.
Men brengt zijn bezoek aan de Brit-
se hoofdstad in verband met de Pa
lestijnse kwestie en de besprekingen
'over het Atlantisch pact-
De nieuwe electrische locomotieven, die de Ned. Spoorwegen in dienst
hebben genomen, zijn n'et in staat de rijtuigen, die op stoemverwarming
zijn ingericht, te verwarmen. Teneinde de reizigers toch comfortabel te
vervoeren, wordt thans gebruik gem aakt van een stoomverwarmingswagen,
die achter de electrische locomotief wordt gekoppeld. Deze wagen bevat
twee watertanks met daar tussen een omvormer, die het water in stoom
omzet en naar de rijtuigen perst.
De nieuwe installatie op het emplacement.
Spijsolie maar eerst:
flessen
Zoals bekend ligt het in de bedoe*
ling omstreeks half December voor al
le leeftijdsgroepen 180 gram spijs*
olie per bon beschikbaar te stellen.
Maar - fabrieken en handelaren heb*
ben een groot tekort aan flessen.
Teneinde de distributie niet in ge*
vaar te brengen wordt er van de zijd*
der fabrikanten met nadruk op gewe
zen, dat de ledige spijsolieflessen zo
spoedig mogelijk door huisvrouw en
handel te bevoegder plaatse moeten
worden ingeleverd.
O --y-
De ruime aanvoer van slachtvee
maakt het mogelijk met ingang van S
November het vleesrantsoen voors
hands vast te stellen op 250 gram per
week voor de houders van A-, B- en
C-kaarten en op 125 gram per week
voor de houders van D- en E-kaar/en
- O
PROTEST TEGEN VRIJ LATING
VAN SJD.-ERS
Naar aanleiding van de buiten ver
volging stelling van de S.D._er Munt
hoofd van de Haagse Aussendienst*
stelle, en van zijn soortgenoten Haak
man en Nuyen heeft de Nationale Fe
deratieve Raad het voormalig verzet
in Nederland ten scherpste geprotes
teerd.
O -
Verloopt Franse mijns'alüng
De Franse minister van Defensie,
Paul Ramardier, verklaarde gisteren
dat hij „er zo sterk op vertrouwt, dar
de toestand begin komende week ver
beterd zal zijn. dat het terugkeren
van de troepen naar hun garnizoe
nen binnen korte tijd tegemoet ge
zien kan worden".
Volgens officiële mededeling zijn
213 leden van de Veiligheidsgarde, 77
van de mobiele garde en politie en
15 soldaten gewond sedert b" uegin
van de campagne op 18 Ocsob^i"
In Scheervlucht
Conform de eis zijn Koot en Hof
man, twee leden van de beruchte co
lonne- Henneicke ter dood veroor
deeld. Tegen de kampbewaker van
Ommen, de beul Bikker, werd de dood
straf geëist.
Autorijden op Zondag is definitief
verboden. Het Hof te Leeuwarden ver
oordeelden de advocaat, die zich ter
zake voor een proefproces had. laten
bekeuren, tot een gulden boete.
Te Lansberg (Dtsl.) zijn negen Duit
se oorlogsmisdadigers opgehangen.
Van 15 Nov. tot 31 Dec. zullen de
kinderzegels 1948 in omloop worden
gebracht, waarvan de opbrengst ten
goede van het verpleegde kind komt-
Montgomery zal van 9 tot 11 No
vember Nederland bezoeken.
De Griekse regering heeft de staat
van beleg thans uitgebreid tot het
gehele land. Wysjinsky heeft te Pa
rijs voorgesteld, alle buitenlandse troe
pen uit Griekenand terug te trekken
De Republiek Indonesië zal een
protest indienen bij de C. v. G. D.
tegen de uitwijzing van vier Republ.
ambtenaren uit Batavia.
Er is thans een „verzet-ster Oost
Azië 1942—1945", als onderscheiding
voor degenen die zich bijzonder ver
dienstelijk hebben gemaakt in het ver
zet tegen de Japanse overweldiger.
Waarnemers van de V.N. hebben
gerapporteerd, dat Joodse strijdkrach_
ten een groot offensief zijn begonnen
tegen de Arabieren in de sector van
de Libanon. Het zou er in deze actie
om gaan. ..heel Palestina te bevrijden"
WILHELMINA BIEDT LEIDSE
UNIVERSITEIT GOBELIN AAN
Prinses Wilhelmina heeft gisteren
aan de president-curator van de Leid
se Universiteit een gobelin, naar een
ontwerp, dat zÜ *elv« hec*t gemaakt,
ten geschenke aangeboden.
O
Slalin in het defensief?
De Amerika-nse pers beschouwt de
door Stalin tijdens het interview van
Donderdag afgelegde verklaringen als
een mogelijke verdedigingsmanoeuvre
„Indien er een lichtzijde aan de ver
klaring is", aldus de „New York Ti
mes", dan is het deze, dat Stalin
het noodzakelijk acht zijn politiek te
verdedigen, niet alleen voor de we
reld, doch ook voor zijn eigen volk I
De „Daily News" beschouwt Sta-
lin's aanval ook als een mogelijk te
ken, dat hq in de „koude oorlog"
thans in het defensief is.