Ikmaaidef
MAANDAG 1 NOV. 1948
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Nederlands gedelegeerde keert
zich tegen Noordelijke
buurstaten
ken-
Franse mijnstaking luwt; nu accent
van de strijd in de havens
Zuiveringsactie op grote schaal
in West-Java
Dienstweigering
I' JAARGANG N". 1371
Uitgave 8tlchtlng „D# Vrije Alkmaarder'
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week 1.25 per
maand ƒ8.65 p. kwart. bJJ vooruitbetaling
Advertenties 14 et per mm., familiebericb_
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteur, J. v. Zooaen Bureau, Rldder»traat hoek Oudegracht Te!. K 2200 39711
Dr.. Van Royen over de Griekse kwestie
Australië wenst overleg van
partijen
„Het beste middel om terugtrek
king van alle vreemde troepen uit
Griekenland te bereiken is een einde
ie maken aan de inmenging van de
Noordelijke buurstaten", zo verklaar
de Zaterdagmiddag de Nederlandse
afgevaardigde in de pol. comm. der
VN., dr. Van Royen, bij de hervatting
van het debat over de Griekse kwes
tie. Hij verklaarde zich accoord met
de ontwerpresolutie, die ingediend is
door de Ver. Staten, Groot Brittannië,
Frankrijk en China .waarbij de be
voegdheid van de bijzondere commis
sie voor de Balkan wordt verlengd
en de Noordelijke buurstaten van
Griekenland worden aangezet geen
«teun te verlenen aan de opstandelin
gen van Markos. Van Royen wees er
terloops op, dat de politieke inmen
ging van de communisten ook elders
tot uiting komt. ..Wij hebben dit aan
den lijve ondervonden", zo zeide hij.
De Joego.-Slavische afgevaardigde
Bebler, viel de Balkancommissie hef
tig aan en verweet de Griekse rege
ring bloedige onderdrukkingsmaatre
gelen toe te passen op het volk ..dat
geen vertrouwen meer heeft in deze
regering, zoals blijkt uit de noodza
kelijkheid het standrecht uit te vaar
digen in de Pelooonnesos, die toch
heel ver verwijderd is van de Noor
delijke buurstaten, die door de com-
mi'wie worden beschuldigd".
Bebler verklaarde zich eens met de
Sovjet resolutie, waarin werd voor
gesteld, allereerst alle buitenlandse
troepen uit Griekenland terug te trek
De Australische afgevaardigde kon
zich niet achter de' resolutie der VS
e.s. scharen. Hij wenste een confe
rentie van Griekenland met de Noor
delijke buurstaten om een uitweg te
vinder voor de moeilijkheden.
CRISIS IN ATHENE TIJDELIJK
AFGEWEND
Een politieke crisis, die de Griekse
regering Zaterdag bedreigde, schijnt
tijdelijk te zijn afgewend. Sophocles
Venizelos, de plaatsvervangende lei
der van de Liberalen, heeft gistera
vond meegedeeld ,dat vóór het
volgende weekeinde geen poging zou
worden gedaan om het huidige coa
litie-kabinet van Liberalen en Popu
listen omver te werpen.
Bang voor 'n nieuwe oorlog...
De arrondissementsrechtbank te Mid
delburg deed Zaterdag uitspraak in
de zaak tegen I. S., directeur van een
handelsmaatschappij te Aerdenhout,
verdacht van overtreding van de vuur
wapenwet. S. was een van de opva
renden van het jacht „Zonnetij", dat
naar men zich herinneren zal. vorig
jaar op weg naar het buitenland (de
opvarenden waren .naar bet proces
uitwees, bevreesd voor een nieuwe
oorlog!) in Hansweert werd aange
houden. S. werd veroordeeld tot drie
boeten van f 50 of 20 dagen, 6 boe
ten van f 30 of 15 dagen en een boete
van f 70 of 30 dagen met verbeurd
verklaring der inbeslaggenomen
vuurwapenen en munitie.
Am extra-lening voor
Indonesië
Aneta verneemt uit Washington, dat
de Amerikaanse regering zich bereid
heeft verklaard een kortlopende lening
ten bedrage van 25 millioen dollar
extra beschikbaar te stellen voor In
donesië.
Het doel van deze lening zal zijn
de productie van copra en palmolie
te stimuleren door Indonesië in staat
te stellen de voor deze cultures be
nodigde machinerieën aan te schaffen
- O
BROOD VOOR GEHELE
BENELUX VRIJ
In een communiqué van het Bel
gische ministerie voor Bevoorrading
en Invoer wordt verklaard dat de mi
nister, Moens de Farnig, in overeen
stemming met de regering van Luxem
burg, met minister Mansholt over
eengekomen is de opheffing der brood
rantsoenering met ingang van 7 No
vember in de drie landen der Bene
lux aan te kondigen.
In België zijn dan alle levensmid
delen van de bon.
"EH-tZONHBaMH:
GELDIG TOT MAANDAGAVOND
ZUIDELIJKE WIND
Meest zwaar bewolkt. Geleidelijk
toenemende wind uit Zuidelijke rich
tingen. Nog vrij koud.
DE K.V.P. IS ONTEVREDEN
Het dagelijks bestuur van de KVP
heeft bekend gemaakt, „in hoge mate
teleurgesteld te zijn" over dat gedeel
te van de regeringsaankondiging in
zake de loon- en prijspolitiek, waarin
gesproken wordt over de te wijzigen
kinderbijslag voor grote gezinnen. Het
bestuur acht de termen waarin de re
gering zich uitdrukte te vaag.
JODEN BEHEERSEN
NOORD-PALESTINA
De Joodse strijdkrachten hebben
een order van de V.N. om het vuren
in Noord-Palestina te staken opge
volgd maar niet dan nadat zij de
Arabieren uit dit gehele gebied in een
snelle opmars verdreven hadden, tot
zelfs over de Libanese grens.
Een subcommissie van de Veilig
heidsraad heeft bepaald, dat de Jood
se strijdkrachten in de Negef zich
weer op de oorspronkelijke stellingen
moeten terugtrekken. Het is aan twij
fel, onderhevig, of, zij dit ook zullen
-doen. a-
De medische faculteit van Stockholm, het Karolinska Institutet, heeft de
Nobelprijs voor geneeskunde 1948 toegekend aan dr. Paul Müller uit Ba
zel, de chemicus die in 1939 het DDT poeder uitvond. De prijs van ruim
100.000 gulden zal hem op 10 December a s. worden uitgereikt.
Dr. Miiller in zijn laboratorium.
SARTRE IN DE BAN
Alle werken van de Franse existen
tialistische schrijver Jean Paul Sartre
zijn, naar Reuter uit Vaticaanstad
meldt, op de Vaticaan-index van ver
boden boeken geplaatst.
O -
ER KOMT BULGAARSE TABAK
Tussen Nederland en Bulgarije is 'n
handelsverdrag gesloten, dat voor
ziet in een uitwisseling van produc
ten ter waarde van veertien millioen
gulden. Op grond van dit verdrag,
dat geldig is tot eind 1949, zal Bul
garije tabak ien landbouwproducten
leveren en Nederland chemische pro
ducten, machines en rubber,
ARNOLD ZW£IG NAAR BERLIJN
TERUG
De bekende Duitse schrijver Arnold
Zweig, die sinds 1933 te Haifa in Pa
lestina heeft gewoond, is naar Ber-
iijn teruggekeerd.
Zweig vertelde de journalisten, dat
het „klimaat" hem in Berlijn beter
beviel dan in Palestina.
FRANZ LEHAR TEN GRAVE
GEDRAGEN
Zaterdag ir de beroemde operette
componist Franz Lehar te Bad Ischl
(Oostenrijk) ter aarde besteld.
Overeenkomstig de wensen van de
overledene werd het stoffelijk over
schot bijgezet in het familiegraf, waar
de vrouw en de moeder van Lehar
begraven liggen. Toen de kist in de
groeve daalde .speelde het theateror
kest 't Wolgalied uit de „Zarewitsch"
Het graf werd bedolven onder een
ware berg van kransen van over de
gehele wereld.
O - O
Eerste Sinterklaassurprise
De minister van Verkeer en Water
staat heeft bepaald, dat op Zondag 5
December <St. Nicolaasdag) onthef
fing wordt verleend van het Zondags-
jüiiiaebö^i—
Regering kondigi nieuwe prijsverhoging aan
Jouhaux acht deze
onaanvaardbaar
In de voornaamste mijnbekkens
van Frankrijk wordt het werk op
ruimere schaal hervat.
De regering heeft thans 80 pCt.
der mijnen in handen. De percen
tages werkwilligen schommelen nu
van ruim 30 pCt. tot 85 pCt„ vol
gens ëen opgave van het AFP. In
de havens wordt de toestand ech
ter slechter: in vrijwel alle 'Fran
se havens weigeren de havenar
beiders schepen met steenkool te
lossen. In verschillende havens zijn
militairen voor het lossen inge
schakeld.
Volgens Reuter heeft de regering
in feite de strijd om de mijnschach
ten gewonnen en heeft de krachtme
ting met de communistische partij nu
in de havens plaats. Vele schepen zijn
naar Antwerpen gedirigeerd. De steen
kool zou viaAntwerpen met de trein
naar Jeumont gaan, aan de Franse
kant van de grens, met een gemiddel
de van 1500 ton per dag.
Mislukte conferentie
Het kabinet, werkgevers en verte
genwoordigers van niet-communis-
tische vakverenigingen hebben Zater-
Kinderpostzegels 1948
Van 15 November tot 31 December
a.s. zullen in omloop worden gebracht
de kainderzegels 1948, waarvan zoals
bekend de opbrengst ten goede komt
aan alle inrichtingen in Nederland
waar kinderen buiten gezinsverband
worden verpleegd. De zegels, waar
van de waarden zijn 2, 5, 6, 10 en 20
cent, waarop een toeslag komt van
resp. 2, 3, 4, 5 en 8 cent, zijn ont
worpen door de kunstenaar André
van de Vossen te Haarlem.
dag een conferentie gehouden. Dit
gaf aanleiding tot de hoop, aldus Reu-
ter's correspondent te Parijs, dat de
regering een „brede verzoeningspoli
tiek" zou gaan volgens en zelfs con
cessies zou doen betreffende de loon
eisen.
In een communiqué werd echter
verklaard, dat de regering weigert
meer loonsverhoging toe te staan,
dan de in September toegezegde 15
procent en voorts werd verhoging van
de prijzen voor suiker, vetten en an
dere voedingsmiddelen aangekondigd
en een verlaging van de prijzen voor
kleding, wijn en boter.
Hierdoor zouden de arbeiders zes
procent meei koopkracht hebben dan
in .Augustus en 15 procent meer dan
in Februari 1947.
Deze verklaring echter werd be
streden door de vertegenwoordigers
van de niet-communistische vakver
enigingen. Jouhaux, secretaris-gene
raal der socialistische „Force-Ouvri-
ère", verklaarde, dat de gaping tus
sen lonen en prijzen bleef bestaan.
„Wij kunnen het nieuwe prijs- en
loonpeil, zoals door de regering voor
gesteld ,niec aanvaarden", zo zeide
hij.
Een radio-oproep aan de stakende
mijnwerkers, die uitgesproken zou
worden door Lacoste, minister voor de
Productie ,werd afgelast. Het is aan
nemelijk, dat de niet-communistische
vakverenigingen, zo vervolgt Reuter's
correspondent, het niet moeilijk zullen
vinden, de communistische te volgen
in de eis om een hoger minimumloon.
„Geblokkeerd Berlijn gaat gebukt
onder een langdurige en pijnlijke se
rie van enkele der slechtst gekozen
Britse films, die ooit op het doek zijn
verschenen" aldus schrijft de filmcri
ticus van Berlin Bulletin", orgaan
van het Britse genootschap. „Dillettan
tige actie en kinderlijke, vaak wal
gelijk dialogen hebben meedogen
loze geestelijke en zedelijke schade
berokkend".
Het comité dat zich bezig hield
met het stichten van een boerenpartij
beeft „al" een naam bedacht: Ne
derlandse Boerengemeenschap". Doel
is, kortweg, samenbundelen van de
oppositie der boeren tegen het land
bouwbeleid.
Wenste Djokja massaal verzet op 1 Jan. '49?
Het Franse persbureau A.F.P. meldt uif Batavia, dat de Nederlandse
troepen thans een uitgebreide zuiveringsactie hebben, ingezet tegen de
benden uit het Republikeinse leger, die sedert verscheidene weken de
bevolking van West-Java terroriseren. De belangrijkste centra der ter
reuractie, aldus het persbureau, zijn Soekaboemi, Tasikmalaja. de streek
ten Zuiden van Bandoeng, de Wijnkoopsbaai, Krawang en Cheribon.
De Nederlandse autoriteiten beschuldigen er de Republikeinse rege
ring van, rechtstreeks verantwoordelijk te zijn voor de plaats gehad heb
bende aanslagen.
De Dienst Legercontacten maakt melding van hevige gevechten tussen
Nederlandse en Republikeinse patrouilles in de omtrek van Slatiga, ten
Zuiden van Semarang, in de loop waarvan 2 Republikeinen werden ge
dood en 30 gevangen werden geno men.
Volgens een andere mededeling van
de Dienst Legercontacten is in de om-
wordt aangenomen, de Indonesische
naam is van de Japanner Aoki. Deze
had volgens de Dienst Legercontac
ten, kort voo* zijn arrestatie instruc
ties ontvangen van een hofofficier
der T.N.I. te Djokja, waarbij hij werd
aangewezen als leider van het verzet
In West-Java en hem werd opgedra
gen, voorbereidingen te treffen voor
het organiseren van een massaal ver
zet in West-Java, hetwelk op 1 Jan.
1949 moest beginnen.
Dr. Beel naar Batavia
vertrokken
Gisteravond vertrok dr. Beel als
Hoge Vertegenwoordiger van de
Kroon van Schiphol naar Batavia en
minister Stikker arriveerde daar. Mi
nister Stikker zal contact zoeken met
de Republikeinse leiders, o.w. ook de
min.-president van de Republiek, Moh
Hatta. Een Reutertelegram zegt, dat
mr. Stikker voor zijn terugkeer naar
Nederland waarschijnlijk een defini
tief besluit zal nemen inzake de kwes
tie of de onderhandelingen hervat
kunnen worden.
Dr. Beel, die voor zijn vertrek op
Schiphol de pers even te woord stond
verklaarde, dat de aard van zijn
nieuwe functie medebrengt, dat hij
niet persoonlijk aan de onderhande
lingen met de Republiek zal deelne
men. Op de vraag, of het in zijn voor
nemen ligt op gelegen tijden naar
Nederland te komen voor overleg met
de regering antwoordde hij, dat dit
wel eens zal voorkomen.
GARNALEN ZIJN SPOORLOOS
Bijna de gehele vissersvloot van
Veere is na afwezigheid van enkele
maanden teruggekeerd uit Scheve-
ningen. De vissers vertelden, dat op de
Zeeuwse stromen en zeegaten „geen
enkele garnaal" te vinden is, Iets wat
de laatste kwart eeuw niet meer is
voorgekomen. Zij hopen, dat spoedig
de s&rdijn of haring zich in deze wa
teren zal vertonen, daar anders de
vissersvloot werkloos zal zijn.
NICO VAN SUCHTELEN
ONDERSCHEIDEN
De Nederlandse literator en filosoof
Nico van Suchtelen is ter gelegenheid
van zijn zeventigste verjaardag in de
hoofdstad hartelijk gehuldigd. Hij ont
ving als erkenning voor zijn vele ver
diensten de zilveren medaille van
Amsterdam.
De organisatie van het Amerikaan
se opperbevel zal gewijzigd worden
„om zoveel mogelijk te gelijken op
die in oorlogstijd".
De Scheveningse logger Sch 297
die dagenlang aan de grond heeft ge
zeten in de haven van Schcveningen
is iendelijk weer vlot .gekomen,
Abdoelkadir nam ontslag;
▼iij voor oveneg r
Aan Abdoelkadir is op zijn verzoek
met ingang van 1 November eervol
ontslag uit 's lands dienst verleend.
Naar de heer Abdoelkadir mede
deelt is het niet uitgesloten, dat hij
benoemd zou worden in een of an
dere functie .Hierbij wordt gedacht
aan het voorzitterschap van de Ne
derlandse delegatie bij de onderhan
delingen met de Republiek. Hierover
is echter nog geen beslissing geno
men.
E.C.A. - functionaris in
Oostenrijk vermoord
Een Amerikaanse functionaris van
de E.C.A. te Wenen is gisteren ver
moord in zijn auto aangetroffen in
de Russische zone van Oostenrijk,
even buiten Wenen. Zijn schedel was,
blijkbaar met een geweerkolf, verbrij
zeld. Het betreft Irving Ross, die te
Wenen op twee na de hoogste func
tionaris van de E.C.A. was.
Volgens berichten van de Oosten
rijkse politie zat Ross, tezamen met
een meisje, Anna Sutkenina, in zijn
auto, die buiten het Südbahnhof was
geparkeerd, toen vier Russen in uni
form hem onder bedreiging met een
pistool dwongen naar de Russische
sector van de stad te rijden. Onderweg
werd het meisje geslagen. Zij werd in
het tiende' district van Wenen uit de
wagen geworpen. Zij bleef tot laat
in de namiddag bewusteloos en werd
later ondervraagd.
Het lijk van Ross werd in de auto
gevonden, die op een stuk land stond
juist buiten de stad. De wielen van de
auto waren verdwenen. Sovjet troe
pen zetten de omgeving van de wagen
af en lieten niemand toe.
Gen. Odria heeft in
Peru het heft in handen
De leider van dc revolutie in Peru,
Generaal Manuel Odrio, is met een
militair vliegtuig uit Arequipa, de ze_
tel van de revolutie, te Lima aange
komen.
Hij nam ogenblikkelijk de regerings
zaken ter hand.
,4k heb tot het laatste ogenblik
gewacht om mijn ontslag te onder
tekenen en heb mijn functie onder
dwang moeten neerleggen", zo ver
klaarde de voormalige president van
Peru, Bustamente, gisteren bij zijn
aankomst te Buenos Aires.
GEEN SPREEKUUR
De Wethouder van Openbare Wer
ken en Volkshuisvesting, de heer M.
Coerts is Woensdag 3 November a.s.
verhinderd spreekuur te houden.
- O
Hebben we ons in ons eerste artikel
op het standpunt gesteld, dat we voou
de daad van de persoonlijke dienst
weigering respect hebben, we heb*
ben daarnaast betoogd, dat het mili
tairisme door de daad van de enk®<
ling niet wordt aangetast.
We dienen ons echter de vraag M
stellen, wat er zou gebeuren, als
door grote massa's mensen tegelijk
dienst werd geweigerd. Terwijl w«
bovendien de vraag onder ogen moe*
ten zien, wat er gebeuren zou, alf
plotseling in één land de militair®
dienst geweigerd zou worden doo*
allen. Het geval ig wel zeer onwaar
schijnlijk, maar het schijnt ons toch
goed om alle mogelijke gebeurteltfk-
heden onder het oog te zien.
Indien in ons land een kwart van do
jongens die worden opgero9epen, wei_«
geren om militaire dienst te vervul
len, zal dit tot gevolg hebben, dat bei
leger wordt afgeschaft?
Neen. Het enige gevolg zou zijn, dat
het leger anders, meer eenzijdig zou
worden Samengesteld. Maar er bleel
een leger.
Als we nu nog een ander geval ne
men en aannemen, dat de Russen plot
seling zo antimilitaristisch worden,
dat het gehele Russische volk en bloo
dienst weigert. Dan zou het mogelijk
zijn, dat voor Rusland het militairis*
me werd afgeschaft.
En dan? Wat zou er dan gebeurenT,
Gelooft u dat andere landen zich niet
in de handen wrijven? Dat Duitsers en
Polen en Japannezen en Amerikanen
en wat voor volken niet meer zich
van dat principiële antimilitairism®
iets zouden aantrekken?
En dacht u in het omgekeerde ge
val, als Amerika en zijn partners het
militairisme gingen afschaffen, daar
toe gedwongen door dienstweigering^
dat de Russen dan gemoedelijk aan de
andere kant van de Elbe bleven staan!
We moeten deze dingen rustig ondei'
ogen durven zien. Wij herhalen daar*
vochten stelling, dat men principieel
tegen het militairisme kan zijn en
toch niet de consequenties van vol
ledig doorgevoerde dienstweigering
kan aanvaarden. Niet omdat we niet
minstens even fel overtuigd zijn van
de monsterachtigheid van het mili*
taïrisme. Maar omdat het onze over
tuiging is, dat het militairisme alleen
kan verdwijnen, als het internationaal
geschiedt.
Wij behoeven ons er niet mee af te
maken, dat deze redenatie geen zin
heeft en dat we ons dan wel van pro
paganda tegen het militairisme en
voor wereldvrede kunnen onthouden.
De weg, die de mensheid zal moeten
gaan, voor het duizendjarig rijk van
vrede en gerechtigheid za1 zijn be
reikt, is niet gemakkelijk. Het weer
houdt ons niet van de plicht, die weg
te gaan.
Daarom zullen we steeds maar weer
door het principiële geluid moeten
laten horen, dat oorlog de mens on
waardig is. Wanneer alle volkeren
der aarde daarvan worden doordron
gen zal de mogelijkheid bestaan, dat
er eenmaal vrede op aarde is.
v.Z,
onze Iele ne tovenaar
