Qe C
N.HOLLANDSE
PERS 1945
Minister In 't Veld deed kustdorp
in opbouw „even aan"
5' JAARGANG N\ 1375
VRIJDAG 5 NOV. 1948
PETTEN KREEG HOOG BEZOEK
Nieuwe plannen? Neen,
alleen belangstelling
Over twee jaar
EH-ZOWTOtUH'
r-\
Het meest
merkwaardige
Beroep op strijders
in Palestina
Piccard stelt onderzoekingen uit
Geen comDromis!
Controle op atoom-energie
volgens Westers plan
Auto stort in de Maas - 3 doden
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week ƒ1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich_
ten 18 et. Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteun J. v. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel. K 2200 3971
(Van één onzer redacteuren)
Een tip zoals deze, krijg je niet
alle dagen en dus sloeg een ogen
blik later de motor van onze wagen
al zoemend aan.
Als je haast hebt, kun je pas goed
merken, dat de Noordhollandse wegen
nog niet zo slecht zijn. We hadden
haast, want 't zag er naar uit dat we
©p z'n best maar net op 't nippertje
zouden komen om de minister van
Wederopbouw even aan zijn jasje te
trekken. Toen we echter de directie
keet op de dijk bij Petten naderden,
meenden we nog te vroeg te zijn: er
stonden twee wagens die niet van het
ministerie waren. Maar met een paar
sprongen waren we op de dijk en
toen wisten we, dat we juist op tiid
kwamen. De chauffeur van de grote,
glanzende, donkerblauwe wagen be
vestigde ons dat Z.Ex al in confe
rentie was. „Zouden we 't er maar
op wagen >em te storen?" vroegen
we. De man achter 't stuur lachte:
Och kijkt U maar zelf eens. De
minister is nogal gemoedelijk, ja"....
Gemoedelijk
En dus openden we de deur, dus
streefden we voorbij een inspecteur
van politie inspecteur Brusse uit
Den Helder, die gekomen was om
op de motor straks de minister de
weg naar Nieuwediep te wijzen langs
*t Duinpad en vervolgens langs de
juffrouw die juist het gezelschap kof
fie had gebracht en ons evenmin
tegenhield.
We stondenzin de houtea conferen
tiezaal. Burgemeester Breebaart van
Hoe lang zahet duren
voor Petten geheel opge
bouwd is? De beantwoording
van deze vraag kregen wij
op onz° rondwandeling door
't nog altijd wat lege, kale
dorp: „Met deze voortgang
mogen wij verwachten, dat
het werk over twee jaar
kant en klaar is."
de Zijpe zat naast Zijne Excellentie en
we kregen bijna twee handen tegelijk
te drukken. Inderdaad, minister mr.
dr J. in 't Veld is een gemoedelijk
man: ..Een paar vragen van de pers?
Wel, ik zou zeggen, dat moesten we
nu maar doen. we zitien nu toch rus
tig aan de koffie."
„Wat is het doel van Uw bezoek?"
Den Helder
„Den Helder. Ik heb daar een be
spreking met de burgemeesters van
een aantal plaatsen in de kuststrook
en we zullen praten over de Weder
opbouw. Terloops doe ik Petten even
aan."
„Komt u misschien spreken over
nieuwe plannen voor 't kustgebied?"
„Neen. 't Is alleen de belangstelling
die me drijft. U weet, dat ik zo al
Walcheren, Zeeuws-VJaanderen en
Zuid-Limburg heb bezocht."
„En, een tijdje geleden de Noord-
Oostpolder", vullen wij aan.
„Ja, een paar maanden terug Nu
was dus deze streek eens aan de
beurt."
„Heeft U 't nieuwe Petten al eens
eerder bekeken?"
„Alleen nog maar uit de verte, één
keer."
„Dus kunnen we U niet vragen naar
Uw indrukken 'J heeft er nog
geen".
„Neen. Behalve dan deze, dat het
plannetje volgens die r-'quette daar"
Zwaar bewolkt met tijdelijk opkla
ringen en plaatselijk enkele buien.
Matige tot krachtig^ en langs de Wad
j^enkust nop nu en dan harde wind
Tussen ITjCr en Zuid. Iets minder
aacht.
de minister wees op een grote
maquette van 't toekomstig dorp, die
op een tafel bij 't raam stond „heel
aardig is, maar dat we nog niet zo
ver zijn als we eigenlijk verwacht
hadden."
„Waaraan hapert 't?"
„Och de bekende moeilijkheden."
„Ja U heeft, dunkt me, niet zo'n
gemakkelijke taak. Uw departement
is nogal eens 't mikpunt van critiek..."
„Wel," lachte de minister, „dat is
iets, dat al mijn collegae wel broe
derlijk met mij delen".
„Maar heeft U niet de indruk, dat
de perspectieven voor de Wederop
bouw nu toch wel wat hoopvoller zijn
dan men in '45 en '46 verwachtte?"
Dollars
„Ik weet dat niet zo precies maar
ik geloof dat men toen toch juist wel
wat al te hoopvol gestemd was. We
hebben nu echter het voordeel, dat
we een betere kijk hebben op de
mogelijkheden. En dan wéét U, wat
het tere punt is - de deviezen. Dat
is 't alles-overheersend probleem en
we hebben 't helaas niet zelf in de
hand."
„Verwacht U, dat de aanstaande
Economische Unie met België en
Luxemburg hier een gunstige invloed
zal hebben? Zo af en toe vangt men
wel optimistische geluiden op over
de stimulans voor het gehele bedrijfs
leven die van' de „gelijkschakeling"
in de Benelux uit zal gaan zal de
Wederopbouw daarvan profiteren?"
„Tja wij. kriigen-weel bouwmate
rialen uit België, maar op 't ogenblik
stuit een vrij verkeer ook af op de
dollarkwestie. Wij moeten nJ. het de
ficit in het handelsverkeer met Bel
gië we voeren veel meer in, dan
uit afdekken met dollars. Waar
schijnlijk is het wel. dat dat wat gun
stiger wordt als de verhoudingen in
R^uelux-verband veranderen."
Meer
„En wat het aanbod van arbeids
krachten betreft, zal dat niet ruimer
worden /in de Unie?"
„Dat probleem was een half jaar
geleden véél moeilijker dan nu. Het
aanbod van werkkrarchten is al veel
ruimer en er is zelfs al enige werk
loosheid, b.v. onder de metselaars.
Oorzaak daarvan is trouwens ook wel
de schaarste in materialenpositie
als er hier of daar niet is om te bou
wen, houdt 't op.
Maar laat ik daar aan toevoegen,
dat de materialenpositie toch al be
langrijk beter geworden is. Dat komt
ook tot uitdrukking in grotere ar
beidsprestaties: -de productie per
werkdag was in '48 al 40 hoger dan
in '47."
We merken, dat het gezelschap op
het punt staat om op te breken voor
de rondwandeling door Petten en we
bedanken de minister voor het onder-
Petten is in vele opzichten
een merkwaardig oord. On
der meer kan er van gezegd
worden, dat het er vaak
guur en koud is vanouds
hadden de bulderende zee
winden er vrij spel met de
huizen en de mensen. Het
ijzer roestte vlugger dan el
ders door 't vele zout en ook
het verfwerk leed altijd gro
te schade. En de tuintjes van
de huizen och, 't zag er
vaak maar armetierig uit,
want de boel had 't altijd
hard% te verduren. Maar nu
vinden wij 't meest merk
waardige aan 't nieuwe Pet
ten, dat het klimaat er an
ders zal worden. Beter, mil
der Hoe? Waardoor? Wel,
we kwamen daar gisteren
achter, toen we 't dorp met
minister In 't Veld bekeken
en binnenkort zullen we dit
hoe en waardoor aan de on
getwijfeld nieuwsgierige le
zers uiteenzetten.
Ma, Dr. J. In I Veld
houd, dat we even later, buiten, ech
ter nog voort kunnen zetten, Ondanks
't ruwe, echt Hollandse herfstweer
haast niemand zich en de prettig aan-
(Zie vervolg pag 2 kol 5)
De Veiligheidsraad nam in zijn
vergadering van gisteravond met
negen tegen één stem bij één ont
houding de Brits-Chinese resolutie
aan, waarin op de Egyptische en Is
raelitische autoriteiten een beroep
wordt gedaan het bestand in de
Negef-woestijn te herstellen.
De Sovjet Unie onthield zich van
'stemming en sprak dus geen veto uit.
Alleen de Oekraïne stemde tegen.
De aanvaarde Brits_Chinese resolu
tie verzoekt beide partijen:
1. terug te trekken op de posities
welke zij voor het verbreken van het
Negef-bestand innamen en
2. rechtstreeks dan wel door VN-
bemiddeling te onderhandelen over
het vaststellen van permanente be
standslijnen en "neutrale "zones te$
verzekering van volledig nakomen
der bestandsvoorwaarden in de toe
komst.
In een verklaring van het Arabi
sche legioen te Anman wordt gezegd
dat de Joden gisteravond op alle sec
toren van het front te Jeruzalem „op
nieuw intensief en aanhoudend mor
tier- granaat en automatisch vuur heb
ben ingezet na verscheidene dagen
van betrekkelijke rust"
Verlenging van diensttijd
Naar aanleiding van de verlenging
van de diensttijd van de zee-miliciens
van de lichting 1946 deelt het mini
sterie van marine het volgende me
de: bij de Koninklijke marine dreigt
tijdelijk een tekort aan personeel te
ontstaan.
De hoofdoorzaak van dit te verwach
ten tekort is het afvloeien der oorlogs
vrijwilligers, wier dienstverband bin
nenkort afloopt.
Daarnaast doet zich het feit voor, dat
-de toestand in Indonesië nog steeds
niet toelaat tot vermindering van de
diensten aldaar over te gaan.
Ter overbrugging van de periode
van tijdelijk tekort, totdat voldoende
nieuw marine-personeel in wérkelij
ke-dienst is gekomen, is het noodza
kelijk de lichting 1946 enige maanden
langer in werkëlijke dienst te hou
den dan aanvankelijk was medege
deeld.
VOLHARDING
De „New York Mirror" en de „Daily
News", twee hevige anti-Truman ge
zinde New Yorkse bladen met grote
oplage, die vurig de candidatuur van
Thomas Dewey hebben gesteund, zien
vandaag zoals overigens. 3/4 van de
Amerikaanse bladen, hun vergissing
in en geven loyaal toe, dat Truman
zijn overwinning heeft te danken aan
zichzelf en aan zijn volharding, even
zeer als aan zijn kiezers. De Daily
News" spreekt de hoop uit, dat „Tru
man het land uit grootdoenerij niet
naar een bankroet of naar de oorlog
zal leiden".
Technische installatie voldoet niet
De speciale correspondent aan boord
van de „Scaldis" bericht, dat aan de
diepzee-onderzoekingen van de profes
soren Piccard en Costfns in de Kaap
Verdische Archipel plotseling een ein
de is gekomen.
Voor de kust van hef eiland Sao
Thiago heeft men een onbemande af
daling van de stalen kogel verricht tot
op een diepte van 1400 meter, doch
hoewel de nauwkeurige resultaten
van deze afdaling nog niet bekend
zijn, mag uit de berichten van de
Balga correspondent worden gecon
cludeerd, dat thans definitief van ver-
OLYMPISCHE SPELEN
Bij het Finse Olympische Comité
zijn verschillende voorstellen tot wij
ziging en aanvulling van het program
ma der Olympische zomerspelen, die
in 1952 te Helsinki zullen worden ge
houden, binnengekomen.
De Finse athletiekbond heeft voor
gesteld de nummers 50 km. wandelen
de 200 m dames en het verspringen
en krgelstoten voor dames te schrap
pen. De handbalbond heeft de wens
te kennen gegeven deze tak van sport
w-eder ingevoerd te zien. terwijl de
Hv-r-tennisorganisatie opname van ten
nis in het programma voorstelt.
De Finse Aero-club tenslotte heeft
een voorstel ingediend tot het doen
hem'en van Olympische zweefvlipg.
we istriiden.
DISTRIBUTIENIEUWS
Het CDK deelt mede, dat het tech
nisch niet mogelijk is aan personen
van 18 jaar en ouder, die in het bezit
zijn van een versnaperingskaart of 'n
gecombineerde kaart alsnog een ta-
bakskaait C Q gecombineerde kaart
uit te reiken .Zoals bekend is de uit
reiking van de nieuwe kaarten zo
danig geregeld, dat alle manlijke per
sonen van 18 jaar en ouder een diver-
senkaart ontvangen. Deze kaarten
worden 8p 17 December in gebruik
genomen.
De algemene vergadering van de
Verenigde Naties Is Donderdag bijeen
gekomen voor een laatste poging om
een compromis te vinden tussen Oost
én West betreffende internationale
controle op de atoomenergie.
Deze pogingen zijn op niets uitge
lopen, want met 40 tegen 6 stemmen is
een resolutie van de Westelijke mo
gendheden aangenomen. Deze resolu
tie die verworpen werd door de Sow-
jet-Unie en de vijf andere OostEeuro-
pese landen, houdt de goedkeuring in
door de algemene vergadering van het
door de comnrssie voor de atoom
energie opgestelde Westerse controle
plan.
Zij intrueert de commissie de be
studering van het haar voorgelegde
probleem voort te zetten en verzoekt
de Grote Vijf en Canada overleg te
plegen, „teneinde vast te stellen of
er al dan niet een basis bestaat voor
overeenkomt van internationale con
trole".
De leider van de Sowjet-delegatie,
Wysjinski, sprak zich krachtig uit te
gen het systeem van internationale
controle, dat door de meerderheid is
voorgesteld. Deze controle zou in fei
te niet internationaal, maar Ameri
kaans zijn. De Sowjet-delegatie ver
wierp daarom het plan, omdat het „on
doelmatig en gevaarlijk" was.
De vijf andere tegenstemmen waren
van Tsjecho-Slowakije, Polen, Joego
Slavië, Wit-Rusland en de Oekraïne.
Het voorstel van de Sowjet-Unie,
dat gelijktijdig twéé verdragen zouden
worden gesloten, op grond waarvan
alle landen de voorraden atoombom
men moesten vernietigen en éen „doel
treffende internationale controle" op
de atoomenergie moest worden inge
steld, verkreeg slechts de steun van de
Oof-Europese landen.
DE MELKPRIJS
Minister Manshólt heeft
gistermorgen in een onder
houd met vertegenwoordi
gers van de landelijke stich
ting voor de landbouw de
nieuwe melkprijs voor de
boeren bekend gemaakt.
Voor het jaar November
1948 tot November 1949 zal
de prijs, die de boer voor de
melk ontvangt 17cent be
dragen.
Gisterenavond om tien over zes is
ie Maastricht een luxe-auto, na een
botsing met een tegenligger, op de
Wilhelminabrug dwars over het brug
dek en het trottoir en door de zware
houten noodbrugleuning heengescho-
ten en in de Maas gestort. Het water
was, ter plaatse waar de auto gerecht
kwam. zeven meter diep, doordat er
de laatste weken gebaggerd is om bë-
lem.neringen in de vaargeul weg te
nemen.
Onmiddellijk na het ongeluk kwam
van alle kanten hulp van brandweer,
politie, "gemeentelijke geneeskundige
dienst en reddingsbrigade, maar de
oms'-'.rdigheden ter plaatse waren zó
ongunstig dat het enkele uren heeft
geduurd voor men de plaats waar de
auto in het diepe water lag, had ge
vonden.
Dit ongeval kostte aan drie per
sonen het leven, t.w. de bestuurder
uit Bunde en twee vrouwen uit Maas
tricht.
REP VAN KLAVEREN NAAR
AMERIKA
De flitsende overwinning van Bep
van Klaveren te Antwerpen heeft op
nieuw de aandacht van de Amerikaan
se bokswereld op hem gevestigd. De
manager Burston, die getuige was van
de match, toonde zich zeer enthousiast
en fccod aan ontmoetingen in de Ver.
Staten te arrangeren. Aanbiedingen
zijn echter nog geen contracten en
zolang er geen definitieve accoorden
zijn bereikt, houdt Van Klaveren zich
aan zijn voornemen, om 11 December
naar Australië te vertrekken.
AUTOBUS TEGEN EEN BOOM
Gistermorgen is een personeelsbus
van de Nederlandse Buurtspoorweg-
Mij. op de weg van Wageningen naar
Rher.en tegen een boom gereden. Twee
corJ cteurs uit Wageningen werden
op slag gedood. Een conductrice en
een hulp-conducteur werden licht ge
wond De politie stelt een onderzoek
in naar de oorzaak van het ongeluk.
NOBELPRIJS
Aan de dichter T. S. Elliot is de
Nol olprijs voor literatuur toegekend.
Ellio- is een Amerikaan van afkomst.
Hij is zestig jaar. In 1914 vestigde hij
zich in Engeland, waar hij in 1927
werd genaturaliseerd. Bij het grote
publiek is hij het meest bekend door
zijn toneelstuk „Murder in The Cathe-
dral".
ONTSLAG CHINESE REGERING
UITGESTELD
De Chinese regering heeft het in
dienen van haar collectief ontslag uit
gesteld ingevolge een vierde tussen
komst van maarschalk Tsjang Kai Sjek
bij minifer-president Mong Wen Hao.
DE STRIJD IN CHINA
Naar gemeld wordt, trekken elf
door de communisten geleide legers
van de grenzen van de provincie Sjan
toeng in een tangbeweging naar het
Zuiden op Binnen twee-weken wordt
een grote veldslag verwacht. Enige
schermutselingen zijn reeds gemeld.
Het hoofddoel van de communisten
is de verovering van Pengwoe, een
170 km ten noorden van Nanking.
SLECHTE NAAM
De commissie voor de perszuivering
heeft bepaald, dat gedurende 20 jaar
geen persorgaan mag worden uitge
geven onder de. naam „Dagblad van
Noord-Holland".
MINSTER STIKKER IN DJOKJA
Met het vliegtuig van de C.v.G.D.
is op het Djokjase vliegveld „Magoe-
wo" minister Stikker aangekomen
Antara meldt dat minister Stikker *s
morgens het ontbijt gebruikte met de
republikeinse minister van buiten
landse zaken, Hadji Agoès Salim en
nog dezelfde ochtend (Donderdag) 'n
ontmoeting zou hebben met Moh. Hat-
ta.
ALIMIN GEëXECUTEERD
De republikeinse communistenleider
Alimin werd 2 November geëxecu
teerd, aldus meldt Antara. Alimin
werd 13 October door de republikei
nen gearresteerd, toen hij als boer ver
mond in een trein zat.
Alimin behoorde tot een der bekend
ste republikeinse communisten. Na
het uitroepen van de republiek keerde
hij na een langdurig verblijf in Chi
na naar Indonesië terug en werd lei
der van de Partai kommunis Indo-
nesia
dere pogingen om naar de diepte der
zeeën af te dalen moet worden afge
zien. De „Scaldis" zal naar België
terngkeren.
Veranderingen noodzakelijk
Reeds tijdens de bemande proefne
ming op geringe diepte (25 meter)
was gebleken dat de technische instal
latie van de stalen kogel niet aan
alle eisen voldeed en 'dat het .alvo
rens over te gaan tot de afdaling naar
d- voorgenomen diepte van 4000 me
ter, noodzakelijk zou zijn ingrijpende
veranderingen aan te brengen aan de
bathyscaaf en in het bijzonder aan de
met benzine gevulde tankdrijvers, die
de stalen kogel na de duik weer naar
boven moeten brengen.
Zeeliedenstaking
Te Marseille de grootste haven van
Frankrijk, lag gister nog op 50 sche
pen het werk stil. Ongeveer 3.000 sta
kende zeelieden, bijna allen lid van
de C.G.T., eisen loonsverhoging van
hun werkgevers. Ze eisen het nieuwe
C.G.T -minimum, waar de regering
haar goedkeuring nog niet aan gege
ven heeft, namelijk 15.500 francs per
maand.
PROCES TEGEN TOJO
Het internationale militaire tribunaal
voor het Verre Oosten is opnieuw
bijeengekomen teneinde het proces te
voeren in de zaak Tojo, eerste minis
ter en minister van oorlog van Japan
gedurende de tweede wereldoo'
Behalve hij staan 23 personen terechf
beschuldigd van oorlogsmisdaden.
PANDIT NEHROr OVER
INDONESIc
De premier van India, Pandit Neh-
roe liet heden op een persconferentie
te Cairo, waar hij op zijn terugreif
van de te Londen gehouden Common'
wealth-conferentie vertoefde, de waai
schuwing horen, dat, indien enige
verdere aggressieve actie in Indonesië
door een „koloniale mogenheid" zow
worden ondernomen, dit „ernstige red
acties in India en in de wereld zo*
kunnen veroorzaken".
Hij zeide, dat het „koloniale systeem
en het imperialisme daar geheel moe
ten verdwijnen".
DE STEENKOOLPRODUCTIE
IN FRANKRIJK
De Franse minister van' industrie^
Robert Lacoste, heeft in een radiotoao
spraak voorspeld, dat de Franse steens
koolmijnen tegen het begin van de
volgende week weer in volle productie
zullen zijn.
De mijnstaking was zo goed als afc
gelopen.
FRANZ LEHARS TESTAMENT
Franz Lehar blijkt er zich tegen
verzet te hebben, dat zijn nagelaten,
geld zou worden aangewend om jonge
mflfcikale talenten te steunen. De com
ponist stond op het standpunt dat het
ware talent er toch wel komt. Lehar
heeft zijn geld voor het grootste detf-
aan zijn zuster vermaakt.
onze kleine tovenaar
