N.HOLLANDSE
PERS 19*5
5' JAARGANG N" 1386
DONDERDAG 18 NOV. 194S
„Heropgericht Reich vormt geen
bolwerk tegen Moskou"
Thans zwaardere straffen geëist
in Bondowoso-affaire
Straf voor eenheden die het
bestand schenden
Vrijheid
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen 0.30 per week 1.25 per
maand ƒ8.05 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct per mm., familieberich
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Vtrantw. rtdacteurs J, y. Zoontn Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel K 2200 3971'
De Gaulle laakt geallieerde politiek
Generaal De Gaulle beeft op een
persconferentie, die door 250 Franse
en buitenlandse journalisten werd bij
gewoond, verklaard, dat ,.öe Anglo-
Amerikanen een Duits rijk'willen her
oprichten". dit in antwoord op een
vraag naar zijn mening omtrent de be
sluiten over de steenkool en staalindus
trie van het Ruhrgebied i»Ik weet, al
dus zeide hij verder, dat men aan An
gelsaksische zijde denkt, dat een her
opgericht Reich tegen de Sovjet-Unie
aou zijn. Men neemt een groot risico
Hitier kwam zonder enige moeilijk
heid tot een overeenkomst met de
Sovjet-Unie".
„Ik weet, dat bet moeilijk is Euro
pa te begrijpen, wanneer men slechts
vofii enige tijd in Europa vertoeft en
al die problemen beziet van Frank
fort Ait, met baantjesjagers en men
sen van simpele geest in zijn omge
ving".
Marshall-plan -
niet tot elke prijs
„Men heeft ons gezegd", aldus de
generaal, die volgens politieke waar
nemers de „coming man" van Frank
rijk is, „dat, wanneer wij niet met de
politiek ten aanzien van het Ruhrge-
bied instemmen, het Plan-Marshall in
het geding zal worden gebracht. Wij
hebben eeuwenlang geleefd zonder
een plan-Marshall. Ik heb het" plan-
Marshall toegejuicht en wij steunen
het, doch op één voorwaarde: dat bet
ons niet het lot van Frankrijk en van
Europa doet opofferen terwille van
onmiddellijke voordelen.
De verdediging van continentaal
Europa zou naar de mening van De
Cautie niet in Engeland haar middel
punt móeten krijgen^ De verdediging
van Europa is voor alles de verdé
diging van Frankrijk.
Een journalist vroeg: ..oordeelt 'gij
de ontbinding van de communistische
partij de eerste en noodzakelijke voor
waarde voor het Frans herstel?"
„Neen" zei de generaal, maar ter
verduicV ng voegde hij èr aan toe
„doch indien het bewezen is dat Som
migen, tot welke partü zij ook behoren
voor het buitenland werken dat ons
bedreigt, dienen alle middelen, zon
der uitzondering te worden aangewend
om zulks te verhinderen".
De Gaulle-Franco
Als antwoord op een vraag betreffen
de het weren van Spanje bij de verde-
i«ii[!!iit;;!inii'!!giiiiiiiilmiiiniriiiiiwiiiiiiiiimi)iMiinBiiiiiiiffmniimliiïS
Wie is De Gaulle's
vriend?
Het Sovjet-Duitse nieuwsagentschap
Telepress meldt uit Berlijn, dat de
Am. minister van Defensie Forrestal
aan de Am. militaire gouverneur in
Duitsland, fcén. Clay, opdracht heeft
gegeven een aanzienlijke hoeveelheid
wapens en munitie ter beschikking
van De Gaulle te stellen. Zo zouden
10.000 tommyguns en geweren, 1000
machinegeweren, 10000 revolvers,
60.000 handgranaten en 5 millioen pa
tronen voor De Gaulle in Straatsburg
zijn aangekomen.
De reizende Europese vertegenwoor
diger van de American Federation of
Labour, Irving Brown, heeft ongeveer
tezelfdertijd verklaard, daf de Franse
communisten gaarne generaal De
Gaulle aan de macht zouden zien ko
men. omdat zijn politiek ten opzichte
van Duitsland gelijk zou zijn aan die
van de communisten. Met De Gaulle
in Frankrijk aan dc macht, aldus
Brown, zou de Duitse economie neer
gedrukt worden tot op een peil, waar
bij het economisch herstel van West-
Europa tot stilstand zou komen.
Eieren per 1 Januari
van de bon
Min. Mamholt heeft in zijn repliek
bij de behandeling van de landbouw
begroting in de Tweede Kamer over
de recente besluiten ta.v. de bodem-
politiek betoogd, dat er meer dan van
een nieuwe koers sprake is van een
aanpassing aan de gewijzigde omstan
digheden. Zonder prijsvaststelling
tracht de regering o.m. de prijzen van
melk. vlees en eieren goed in de hand
te krijgen. Wat de eieren betreft, het
ligt in de bedoeling de distributie er
van op 1 Januari a.s op te heffen.
Bij de debatten, had ir. Vondeling
<PvdA) drie moties ingediend, waar
in hij o.m. vroeg om een enigszins
lager prijspeil voor consumptie aard
appelen en een voortzetting van een
krachtige leiding der overheid t.a v
de bodemproductie en prijsvorming.
Deze laatste motie trok hij na de be
antwoording door min. Mansholt, in.
MOTORSCHIP GEZONKEN
In de nacht van Dinsdag op Woensdag
is het Nederlan-ise motorschip „Quo
Vadis" buiten de mond van de Theems
gezonken.
Alle opvarenden zijn •e- ed.
Geldig tot Donderdagavond
MEER WIND
Aanvankelijk op de meeste plaatsen
nevel of mist Wind tussen Zuid en
Zuid-West, aan de kust geleidelijk
to- remend tot krachtig of hard Meest
zwaar bewolkt met nu en dan enige
fegen of motregen. Nog iets zachter
diging van West-Europa verklaarde
De Gaulle: „Het zou belachelijk zijn
uit principe ja te antwoorden, terwijl
zo de oorlog uitbreekt, er geen enkel
middel is waardoor dit land bij de
verdediging van Europa kan worden
geweerd".
Albarda, Bruins Slot
en Kerstens
Ned. driemanschap
voor Eur. Assemblée?
Tijdens een vergadering van de Ne
derlandse Raad van de „Europese Be
weging", welke gistermiddag .n de
Weeskamer van het Binnenhof werd
geïnstalleerd, zeide de voorzitter van
het initiatief-comité, de heer P. A
Kerstens ,dat dezer dagen een mini-
steriëel besluit kan woraen verwacht,
dat de heren ir. J. W. Albarda, staats»
raad en oud-minister van Waterstaat,
dr. J. Bruins Slot, hoofdredacteur van
„Trouw" en P. A. Kerstens, oud-mi
nister van Handel, Nijverheid
Scheepvaart, zijn aangewezen Neder
land te vertegenwoordigen op de ver
gadering van het comité tot voorbe
reiding van een „Europese Assem
blée" in Parijs op Donderdag 25 No
vember a.s.
LONDENSE POLITIE AAN HET
SCHATGRAVEN
In het lioht van schijnwerpers heeft
de Londense politie in de nacht van
Dinsdag op Woensdag in een tuin
in een der Oostelijke voorsteden van
Londen een hoeveelheid diamanten ter
waarde van 100000 gulden opgegra
ven, *die naar men meent, afkomstig
is van een roof .die drie jaar geleden
werd gepleegd.
Voor Evatt en Lie nul op
het request
Engeland, Frankrijk en Amerika
hebben thans ook geantwoord op de
stap van Evatt en Ue inzake de kwes-
re-Berlijn.
De drie landen maken duidelijk,
aai besprekingen met de Sovjet-Unie
over een regeling van het gehele Duit
se probleem door hen worden gewenst
maar niet, vóórdat de Berlijnse
blokkade is opgeheven.
„46 mensen stikten in spoorwagons
In fel requisitoir mentaliteit gehekeld
van „cadaverdiscipline
ning hield met het feit, dat het hier
De advocaat-fiscaal bij het Hoog
Militair Gerechtshof te Batavia con
cludeerde gisterochtend in de Bondo-
wosozaak slechts ten aanzien van één
beklaagde tot bevestiging van het von
nis van de Zeekrijgsraad, nj. voor
wat betreft de vrijspraak van de ser
geant-majoor B. J. van Lier. Tegen
alle door dc Zeekrijgsraad vrijgespro-
kenen eiste hij gevangenisstraffen, va
riërende'van 2 tot 6 maanden en tegen
de sergeant-majoor A. D. Jippes de
enige der beklaagden die door de Zee
krijgsraad tot een maand was veroor
deeld 4 maanden gevangenisstraf.
Zo zelfs bij de Jappen niet
De advocaat-fiscaal zeide in zijn re
quisitoir: „De geschiedenis van het do-
dentransport BondowosoSoerabaja,
kortweg de Bondowoso-affaire ge
noemd, dat aan 46 gevangenen het le
ven heeft gekost, is zonder twijfel een
zwarte bladzijde in de historie van het
Ned. Indische leger in hef algemeen
en van de roariniersbrigade in het bij
zonder".
De advocaat-fiscaal noemde de wijze
waarop het transport was geregeld en
vervoerd, „catasprophaal" en zeide, tot
zijn spijt te moeten constateren, dat in
dit geval een vergelijking met de me
thoden van het Japanse leger niet ten
gunste van het Nederlandse leger uit
valt! Hij constateerde als vaststaand,
dat, indien de regeling van het trans
port en de invoering ervan tot Soe
rabaja in handen van één man was
geweest met het zelfde resultaat, er
stellig geen rechter zou zijn geweest,
die hierover niet zijn scherpste afkeu
ring zou hebben uitgesproken en een
gevoelige zo niet de maximumstraf
zou hebben opgelegd. Het feit, dat in
dit geval de verrichtingen over een
aantal schijven hebben gelopen, doet
in beginsel niets af aan de aansprake
lijkheid.
Het bad de advocaat-fiscaal getrof
fen, niet alleen in de uitlatingen van
alle beklaagden; doch ook in de ver
schillende vonnissen van de Krijgs
raad, dat men de zaak teveel ziet als
of het een zending geweren of patro
nen betrof, doch geen ogenblik reke-
ging om een groot aantal mensen.
Afschuifsysteem
Het is zo gegaan: bekl. Zandman
meende, dat bekl. Gits een en ander
zou regelen, bekl. Gits meende, dat
bekl. Jippes vanzelfsprekend zou be
grijpen, dat er gelucht moest worden,
bekl. Vaij den Dorpe meende, dat bekl
Gits wel de nodige orders geven zou,
bekl. Jippes en Van Lier redeneerden
dat over het openen van de deuren
niets was gezegd, zodat deze tot het
einde van de reis gesloten zijn geblé
ven. De schildwachten hebben zich
strikt aan de orders gehouden en fco
kwam inderdaad het zeer bittere einde
met als resultaat 46 doden, aldus de
advocaat-fiscaal, die aan het begin
van zyn requisitoir had gesproken
van „cadaverdiscipline" van de korpo
raals en manschappen.
Dat naast hun fouten een „belangrijke
beleidsfout" van de hogere leiding
staat, was voor de advocaat-fiscaal een
reden om niet de maximumstraf te
eisen. De zwaarste straf werd gejist
egen de 1ste luitenant Van den Dorpe:
tegen de 1ste luienant Van den Dorre
Dat een Nederlandse vrouw een baby ter wereld brengt, is niet zo'n uit
zonderlijke gebeurtenis. Als zij echter Eiisabeth heet ,op dezelfde datum
in het huwelijk trad als prinses Eiisabeth van Engeland, namelijk op 20
November, en dan haar baby op dezelfde dag wordt geboren als het nieu
we prinsje, dan wordt de zaak wel zeer merkwaardig. Dit overkwam Eii
sabeth van der Veen, die op 20 November 1947 in het huwelijk trad met
Romke Postma. En Zondag j.1. werd hun dochtertje Janke geboren, in hun
•woning te Veenwouden (gem. Dantumadeel).
Hatta maant Rep, leger tot orde
„Overleg met Stikker nuttig, doch Batavia
vertroebelt de sfeer"
In een rede voor radio-Djokja deed
de Republikeinse eerste minister,
Mohammad Hatta, gisteravond een
beroep op het leger en de politie
om hun plicht te vervullen. Hij
verklaarde met nadruk, dat 3e le
gereenheden aan de status-quo-
lijn ernstig zullen worden gestraft,
indien zij bestandsschendingen ple
gen
Met betrekking tot de besprekingen
met minister Stikker verklaarde Hatta,
dat deze nuttig waren geweest, doch
dat de sfeer wordt verslechterd door
,3atavia", waarbij hij speciaal noem
de de berichten van de Dienst Leger-
contacten. Hij zeide verder o.m. „Wij
zullen ons verdedigen indien wij wor
den aangevallen, doch indien wij niet
worden aangevallen moeten tfrij ons
aan onze beloften houden".
Samenwerking
Hij verklaarde voorts nog, dat hij
samenwerking wenst met de federa
listen en dat het „belachelijk is te
spreken over marionettenregeringen",
omdat „wij één doel voor ogen hebben,
namelijk vrijheid voor geheel Indo
nesië", „Er dient geen antithese te
bestaan tussen ons en de federalisten,
doch een synthese en wij moeten ge-
zamenlijk streven naar het bereiken
van het doel op één Januari 1949".
De oorzaken van het lijden van het
volk zijn volgens Hatta ten eerste de
Nederlandse blokkade, vervolgens de
BAKKERS PROTESTEREN
De Nederlandse bakkersbond heeft
bij min. Mansholt geprotesteerd tegen
het vrij geven van krenten en rozij
nen, De bakkers vrezen dat deze
vruchten alle de zwarte weg zullen
gaan bewandelen tot nadeel van
klant en bonafide bakker.
affaire-Madioen en ten derde de lang
durige droogte, waardoor de oogsten
mislukten. Hij deed een beroep op de
boeren en ae jongeren -om de een
heid te herstèllen.
Terreur-recordweek
De Dienst Legercont&cten meldt uit
Batavia dat in de week van 10 tan. 16
November er een groter aantal ter
reurdaden heeft plaatsgevonden dan
in enige andere week sedert de Ren-
ville-overeenkomst werd gesloten.
Er waren op Java dez« week om.
73 rampokpartijen, 50 beschietingen
van patrouilles en 43 moordaanslagen
op ambtenaren en bevolking.
GHESTEM VELOOR DAMPART1J
TEGEN v. d. STAAY
Gisteravond werden in de Dieren
tuin in Den Haag de panen van de
5e ronöe om het wereldkampioen
schap dammen gespeeld.
De uitslagen luiden:
Chiland, Fr.—Post, Fr. 20; Verpoest
B-Roozenburg, Ned. 0—2; Ghestem,
Fr.—v. d- Staay, Ned. 02; Perot, Fr.
—Keiler, Ned. 0—2; Rostan Zw.
La ros. Ned. 02
Ghestem verloor zijn partij tegen v.
d. Staay door tijdsoverschrijding. Roo
zenburg leidt nu met 10 punten; Kei
ler heeft er 8. Verpoest 6
WAT LANGER- WINKELEN
Met het oog op de Sinterklaas en
Kerstinkopen mog§n de winkels van
1 t.m. 4 en van 22 t.m. 23 Dec. a.s.
tot 8 uur geopend zijn.
Het wetsontwerp op de bedrijfsorgaai»
satie heeft vele gemoederen in bew#*
ging gebracht. Vooral in de kringen
der ondernemers laat men zich ni«f
onbetuigd en probeert men zich va»
zo groot mogelijke invloed op de gang
van zaken te verzekeren. Helaas heeJYf
er in de partijen die aan de regering
deelnemen geen volstrekte eensten»*
migheid en is er met name tusae*
de KVP en de PvdA een diepgaand
meningsverschil over do vraag, of 4ê
voorzitter der nieuwe organen door 49
Kroon, d.w.z. de regering zal worde»
aangewezen uit kringen buiten df
werkgevers- en werknemersorganisa*
ties om, of dat deze voorzitter zal
worden aangewezen door de werkge
versorganisatie.
We kunnen ons voorstellen, dat da
industriëlen alles op alles zullen zette»
om deze belangrijke functie te ver*
overen. Een andere vraag is echteïy
of het gelukkig zou zijn, indien ze at
in slagen. Wij menen deze vraag ont
kennend te moeten beantwoorden.
Het streven van de ondernemers is r
op het algemeen op gericht om ten
aanzien van -de productie de groot»!
mogelijke vrijheid te behouden. Be
grijpelijk Niemand ligt graag aaa
banden .Niemand volgt graag gegeven
bevelen op. Maar dit geldt niet al
leen voor de ondernemers. Dit geldt
voor alle individuen, die t» samen
de staat vormen. Des te ingewikkel*
der het economische leven van da
maatschappij wordt, des te ingrijpen
der zullen de staatsbemoeiingen
moeten worden. Hoe onaange
naam het ook is
Ht beste wordt dit gedeniv rd
door de ellendige misère, die we op
het ogenblik nog meemaken met de
textiel. Veel te veel heeft de overheid
hier de zaak op zijn beloop gelaten.
Misschien i8 bet moeilijk geweest om
maatregelen tegen de textielfabrikan
ten te nemen. De heren beschikken
over een grote macht En ae hebbe»
geproduceerd die goederen waaraan
-het meeste werd verdiend. Niet waar
het meeste gebrek aan was
Utilitygoederen? Er is een poging la
het werk gesteld om ze In grote boe
veelheden te» laten vervaardigen. Heeft
u er veel van gemerkt? Wij niet. Hef
schijnt, dat er opnieuw een poging
zal worden gedaan, om op korte ter
mijn te komen tot het vervaardigen
van die kledingen onderkleding. w.-<»r
aan het grootste gebrek ls. Of er "**1
van zal komen? Wij wachten het gela
ten af. Vee] vertrouwen hebben we
er niet'in.
Het is echter duidelijk dat men he|
niet aan de ondernemers alleen ka»
overlaten, uit te maken wat ze zullen
produceren Hierover moeten ook da
arbeiders kunnen meespreken. Ea
niet alleen de arbeiders- De verbrui
kers zelf hebben er het grootst be
lang bij dat ze wat te zeggen krijgen.
En dan de Middenstand, die er voo*
moet zorgen, dat de goederen onder
het publiek komen. Productie en fa
bricage is niet langer uitsluitend een
zaak van enkelen. De vrijheid voert
hier tot ongebondenheid, welke met
behoeften van het volk te weinig re
kening houdt Daarom hopen wij, daf
tot voorzitters van de nieuw In te
stellen organen mensen zullen worden
benoemd, die rekening zullen houden
met de behoeften van allen.
De bij de CGT aangesïbten Franse
havenarbeiders zullen Maandag a.s. 't
werk neerleggen, zo heeft het bestuur
van de afdeling havenarbeiders van
de CGT besloten. De staking zal van
onbepaalde duur zijn.
Gerrit de Kraai blies niet de kraaienmars
Zaterdag Jl. staken Hans Kaari en
de zijnen van Gilbraltar naar Tanger
over. De overtocht had onze landge
noten nogal wat hoofdbrekens gekost:
het vervoer van jeep en aanhangwa
gen kostte namelijk alleen al 12 pond.
Maar de directeur, van de Embassyclub
te Gilbraltar stelde hen voor, hun op
treden niet met een honorarium te
belonen, maar het transport van de
jeep en de aanhangwagen naar Tanger
voor zijn rekening te nemen.
Dit voorstel werd natuurlijk grif
aanvaard. En de directie van de stoom
vaartmaatschappij die de dienst op
Tanger onderhoudt, had inmiddels
van Kaart's reis vernomen en bood
toen onze sportieve landgenoten aan,
hun overtocht voor haar rekening te
nemen.
En last but not least: tegen alle ver
wachtingen in. is Gerrit de Kreai
herstellende Wel is de vogel nog zeer
zwak, maar de tochtgenoten zijn bui
tengewoon verheugd, dat hun trouwe
metgezel het leven gered heeft
KARDINAAL VON PREYS1NG
BUITEN GEVAAR
Kardinaal Von Preysing, de Rooms-
Kathoheke bisschop van Berlijn, die
23 October j.1. door een beroerte werd
getroffen en sindsdien in het St. Do-
minicus Ziekenhuis werd verpleegd,
is volgens recente berichten buiten
levensgevaar.
1ERLANDS LAATSTE BAND MET
BRITSE KROON VERBROKEN
In een zeer korte behandeling heeft
het parlement van Eire met algemene
stemmen de wet aangenomen, waarbij
Eire tot een republiek wordt verklaard
die niet meer met de Britse kroon
verbonden is.
PRINSES WILHELMINA DANKT
Prinses Wilhelmina heeft aan de
commissarissen der Koningin in alle
provincies een door haar persoonlijk
ondertekend schrijven doen toekomen
waarin zij bedankt voor „de talloze
gelukwensen die mij uif bijna alle
gemeenten van het land hebben be
reikt, ter gelegenheid van mijn ver
jaardag en mijn regeringsjubileum".
EEN DRIELING OP HAAR
VERJAARDAG
In het St. Carolus BoTroroeus zieken
huis in Den Bosch heeft mevr. Van
der Pol-van den Oever uit Zaltbom-
mei gisteren het leven geschonken
aan een drieling, allen meisjes De
kinderen wegen resp. 3 pond en 450
gram, 4 pond en 120 gram en 4 pond
en 330 gram. Op dezelfde dag werd
de moeder 38 jaar. Het gezin bestaat
thans uit 5 kinderen.
Moeder en de drie pasgeborenen
maken het goed.
onze klein* tovenaar
