Ikmaaider
N.HOLLANDSE
PERS 1945
öe C
4' JAARGANG N\ 1207
VRIJDAG 19 NOV. 1948
Treedt het Belgisch kabinet
vandaag af?
Sadist Berg heeft veel zwakker
geheugen dan zijn slachtoffers
W erklozenzqrg
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week ƒ1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberieh.
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteur: J. v. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel. K 2200
3971
Fel verzet tegen milde berechtingsgolitiek
van Katholiek minister
Zal de Belgische regering heden aftreden? De Belgische minister van
Justitie, Henri Struye, heeft gisteravond zijn onslag ingediend na een lang
debat In de Kamer van Afgevaardigden over de wijziging van het vonnis
van twee Belgen, die wegens oorlogsmisdaden ter dood waren veroordeeld,
in levenslang.
Onmiddellijk daarna heeft premier Paul Hcnri Spaak de Kamer meege
deeld, dat hij overleg zou plegen met ztfn kabfnet. „dat hoogstwaarschijn
lijk ontslag zou vragen".
Vandaag zal het kabinet in spoedvergadering bijeenkomen en in politieke
en ministeriële kringen wordt verondersteld, dat het kabinet inderdaad
been zal gaan.
Collard interpelleerde
De publieke tribune van de Belgische
Kamer van volksvertegenwoordigers
was tot de nok toe bezet toen het so
cialistische kamerlid Collard de minis
ter van Justitie interpelleerde over
diens beleid, betreffende de berech
ting van politieke delinquenten en met
name de wijziging van de tegen de
Rexistische verraders Boveroulle en
Surin uitgesproken doodstraf in levens
lange gevangenisstraf.
Voor de hekken van het parlemenfs
gebouw hadden ertegenwoordïgers
van vrijwel alle Belgische verzetsbe
wegingen me1 hun vaandels de wacht
betrokken om te protesteren tegen de
gratieverlening.
Collard vertolkte tijdens zijn inter-
pe^atie de verontwaardiging, die bij
grote lagen der Belgische bevolking
en in het bijzonfjgr bij degenen, die
deel hebben uitgemaakt van de onder
grondse organisaties, is gewekt door
het beleid van de katholieke minister
van Justitie inzake de berechting der
politieke delinquenten.
Minister wees op ons land
De minister van Justitie wees er in
zijn antwoord op. dat sedert de bevrij
ding aan 232 Belgische politieke mis
dadigers het doodvonnis is voltrok
ken. waarvan 107 tijdens zijn bewind.
Arabieren willen
niet onderhandelen
De Syrische minister 'van Buiten
landse Zaken, Barazi, heeft verklaard,
dat Syrië en andere Arabische landen
niet wensen te onderhandelen met de
Joden, hetzij direct of via de Ver
Naties De Joden hebben verklaard
zich niet uit de Negef terug te zullen
trekken.
Nieuw succes voor
Nanking?
Volgens de Chinese regering heb
ben de troepen van Tsjang Kal Tsjek
„opnieuw een overwinning behaald
in dé slag ten Zuiden van Hsoetsjou
Meer dan 20.000 man der onder com
munistische leiding vechtende striju
krachten zouden vernietigd zijn. Er
varen buitenlandse waarnemers ga
ven te kennen, dat beweringen aan
gaande een eindoverwinning ,.prema-
tuur" zijn Zij menen echter dat de
volgende vierentwintig uur beslissend
zouden kunnen zijn.
Gespannen toestand
in Duinkerken
In Duinkerken waar de havenarbei
ders in staking zijn gegaan, is de toe
stand gespannen. Ter versterking van
400 man politie- en Veiligheidstroe
pen, die strategische posities innemen
tegenover 1000 stakende arbeiders, die
zich gebarricadeerd hebben, is een re
giment van 800 man Noord-Afrikaanse
troepen aangekomen.
iGeldig to{ Vrijdagavond)
ZWAAR PE\VOLKT
Zwaar bewolkt met geleidelijk optrek
ken van de plaatselijk aanwezige mist
Nu en dan enige lichte regen of mot
regen. T.oenemende wind uit richtin
gen tusse» Zuict-Weït en Zuid. Weinig
verandering in temperatuur.
Spreker onderstreepte, dat in Neder
land slechts 22 en in Luxemburg 5
doodvonnissen ten uitvoer zijn gelegd.
De minister zeide van oordeel te zijn
dat de dorst der goden" {hans ge
lest is.
Spaak beschermde Struye
Spaak, die voor dit debat speciaal
uit Parijs was overgekomen, brak een
lans voor zijn minister. „De leden der
regering volgen een algemene poli
tiek betreffende toepassing der gratie
regeling en minister Struye heeft de
ze vertolkt", aldus Spaak
Tsjechisch diplomaat uit
Frankrijk gezet
Tsjecho-Slowakije heeft te Parijs«ge
protesteerd tegen de uitzetting uit
Frankrijk van een lid van zijn am
bassade. Hij zou door de Franse au
toriteiten verdacht worden van het
invoeren van KomWormgelden in
Frankrijk.
Ook Roemenië heeft een protest la.
ten horen te Parijs, wegens het „lastig
vallen" van verschillende harer di
plomatieke ambtenaren,
NIEUW GRIEKS KABINET
Themistocles Sofoelis, de liberale
Griekse minister-president, die zes da
gen geleden zijn ontslag indiende,
heeft thans een nieuwe coalitie-rege
ring gevormd.
Het nieuwe kabinet verschilt zeer
weinig van het oude. Het telt dertien
populisten en tien liberalen.
Britse Dakota stortte
neer in Sovjet-zóne
Een Britse Dakota is in de Sovjet-
zóne neergestort. De Russen maakten
bekend dat de piloot is omgekomen en
twee andere leden van de bemanning
De Tweede Kamer aanvaardt verhoging
van tabaksaccijns en weeldebelasting
Al te moeilijk heeft de Tweede Ka
mer het gisteren de minister van
Financiën ij de behandeling van
he» wetsontwerp tot verhoging van
enkele belastingen niet gemaakt.
Zij heeft de wens van de minister
in grote lijnen gevolgd en voortaan
zal de taaksaccijns hoger zijn (f 20
millioen meer per jaar) en zal de
weeldebelasting een f 16 millioen
meer opbrengen. Dit ter gedeelte
lijke dekking van de steun aan
lardbouwbëdrijven op lichte gron
den. Gedeeltelijk, want de verho
ging van de ondernemersbelasting,
die f 13 millioen had moeten op
brengen, heeft de minister terugge
nomen.
IJsje wordt duurder, ook
de auto, acte-tassen piet
Bij de debatten sprak de heer Lu
cas (KVP) er zijn voldoening over
uit, dat de ondernemersbelasting niet
vei-der verhoogd zal worden. Hij is er
echter ook tegen, auto's onder weelde
belasting te brengen. De heer Van
de Wetering (CH) is hier eveneens
tegen. De heer C. van den Heuvel (A
R) vraagt de min. het gehele w.o.
terug te nemen, daar er belastingver
lagingen en herzieningen op komst
zijn Beter kan alles tezamen worden
bezien.
De hêer Hoogcarspel (CPN), meent,
dat door het laten vallen der verhoog
de ondernemersbelasting het w.or zijn
eigenlijk karakter verloren heèft. Hij
zou het ijsje dat op straat en in de
ij galons verkocht wordt niet als weel
de -rrtikel willen zien.
De heer Hofstra (arb.) vindt het
wel-juist, fcat bet ijsje extra-belast
wordt. Hij schaart zich trouwens vol
ledig achter de minister.
De heer Ritmeester (WD) wil de
minister nog horen voor hij zijn stem
aan het w.o. geven kan.
De min. zegt bij de beantwoording
dat het noodzakelijk is dat wat met
de ene hand aan de boerenbedrijven
gegeven wordt, met de andere uit het
volksinkomen wordt genomen. Na de
replieken wordt een amendement van
dhr Lucas de tabaksaccijns voor de eer
ste 3 jaren te .beperken, aangenomen
met 48 tegen 21 stemmen. De actetas-
sen zullen niet onder de weelde-arti-
kelen vallen, zoa]s aanvankelijk was
bepaald. Het wetsontwerp wordt aan
genomen z.h.st., de comm. willen ge
acht worden te hebben tegengestemd.
Roozenburg won weer
Van der Staay was de eefste, die i*
de 6e ronde van het tournooi om
het wereldkampioenschap dammen gis
teravond de beide winstpunten bin
nenhaalde: hij won va^ Demesmae-
cker (B.)
De verdere uitslagen luiden:
Perot Fr—Roozenburg Ned. 0—2
Verpoest B.Keiler Ned. 11
Ghestem Fr.Rostan Zw. 20
Laros Ned.—Chiland Fr. 11
Roozenburg won dus reeds voor de
6e maal.
De kampcommandant uit Amersfoort
Gisteren werd voor het Bijemder Gcie-ntshof te Amsterdam h*f proces
tegen Karl Berg, de latere commandant van het concentratiekamp Amers
foort, voorgezet.
Uit alle getuigenverklaringen bleek, dat Berg een ras-echte sadist was,
wie geen marteling te gruwelijk was. Er is geen enkele getuige, die ook
maar één woord goeds thn hem kan zeggen. f
Verschrikkelijk waren de martelingen
die de Joodse gevangenen moesten
doorstaan. Zo werden grijsaards aan
de baarden over de appèlplaats ge
sleept.
,Ik weet het niet zo
goed
meer
Een der verbalisanten, de recher
cheur Kleinveld, schilderde uitvoerig
de toestand die in „de bunker" be
stond. De getuige heeft zelf in de bun
ker gezeten van 17 December 1942 tot
1 Maart 1943. De gevangenen lagen
daar aan handen en voeten geketend
in volkomen duisternis.
Soms kwam het eten op een af
stand van de gevangene te staan, die
het door zijn boeien niet kon berei
ken. Behalve deze tantalus-kwelling
die zij moesten doorstaan, werden de
gevangenen o.a. door de Arbeitsdienst
leiter Max Ritter en Brahm („het Kerst
mannetje") op gruwelijke wijze mis
handeld en de getuige kan bij de her
innering aan de verschrikkelijke to
nelen. die hij hier meemaakte nog
maar moeilijk uit zijn woorden komen
Berg beweert, dat de meeste dezer
feiten hem onbekend waren
Joden en Russen vooral
Getuige- Bastiaanse, oud-gevangene
vertelt hoe Berg bevel gaf aan de ge
vangenen door de modder en sneeuw
over de appèlplaats te rollen. De men
sen waren slecht gekleed en leden
ontzettend. Ging het rollen niet snel
genoeg, dan gaf Berg bevel aan de
kapo's om er met hun knuppels op tos
e slaan.
Getuige Van West werd 25 maal ach
tereen in een beerput geschopt, kreeg
50 slagen met een stok met spijkers
werd 2 maal levend begraven en op
de andere gewone manieren mishan
deld. Toen de getuige bij Berg over
deze mishandelingen klaagde, was
hij zo uitgeput, dat hij ineen zakte.
Berg gaf toen het commando „hin-
legen" waarna getuige op.de rug ging
liggen. Een van de satellieten van
Berg gaf hem met een bikhamer een
slag in het gezicht.
Vele Joden werden mishandeld tot
de dood de ongelukkigen kwam ver
lossen. Nog erger dan de Joden waren
de Russen er aan toe. Vaak kregen
zij dagenlang geen eten. De Neder
landse gevangenen smokkelden dan
wel wat voedsel naar hen toe. Russen
die tijdens het werk van uitputting
neervielen, werden op een sneeuw
hoop gegooid, waar zij doodvroren.
En Berg weet zich al deze dingen
veel minder goed te herinneren dan
zijn slachtoffers die er het leven heb
ben afgebracht
De laatste 5 ton munitie, die de Hulpverleningsdienst m ae duinstreek
tussen «Leiden en IJmuiden heeft bijeengezocht, is naar de bodem van de
zee gezonden, waar zij geen gevaar meer kan opleveren. Daarmee is 'n
werk voltooid, waarmee in September 1946 een aanvang is gemaakt. De
laatste kist wordt over boord gezet.
De^Zuid - Afrikaanse persoonsbewijzen
scheiden de rassen
De regering van Zuid-Afrika heeft
in beginsel een „systeem van nationale
registratie" aanvaard, waarbij ieder
een persoonsbewijs verstrekt wordt,
waarop zijn ras wordt aangegeven. Dr.
JMalan, premier van Zuid-Afrika, heeft
zo meldt het Engelse blad „The Times"
aan het congres van de Nationale Par
tij te Pretoria meegedeeld, dat de re
gistratie bedoeld was om de regerings
politiek van „apartheid" (rassenschei
ding) te steunen.
Het persoonsbewijs zou voorts dienst
doen In verband met kwesties van
woonplaats „en om gemengde huwelij
ken te voorkomen". Dr Malan deelde
het congres mee, dat voor het doel
van deze registratie iemand als „niet-
Europeaan" geclassificeerd zou wor
den, indien hij „eenzesde negerbloed
of meer in de aderen had" met andere
woorden, wanneer die persoon „ten
minste één neger-grootouder" bezat.
aDe eerste minister zei voorts, dat
de regering tot dit systeem had beslo
ten wegens „een lang gevoelde behoef
te".
ONDERAARDSE 3ANP ONTDEKT
Tijdens graafwerk in de tuin achter
het pand van de antiquarische boek
handel van de heer Wever te Franeker
stuitte men op metselwerk. Bij het
doorsteken hiervan kwam men tot de
ontdekking, dat het een gedeelte was
van de boog van een gemetselde on
deraardse gang. De door het gemaakte
gat opstijgende lucht was buitenge
woon onaangenaam, maar nadat het
gat een flinke tijd open was geweest
was het mogelijk af te dalen in de
gang waarin 60 tot 70 c.m. water en
modder stond.
Men onderzoekt thans, hoe de geheim
zinnige gang precies loopt.
DIT JAAR GEEN NOBELPRIJS
VOOR DE VREDE
De Nobel-commissie van het Noorse
parlement heeft bekend gemaakt ,dat
de Nobelprijs voor de vrede dit jaar
niet zal worden toegekend.
MOND- EN KLAUWZEER
NEEMT TOE
In October 1948 kwamen in Neder
land 60 gevallen van mond- en klauw
zeer voor. Deze zo gevreesde ziekte
van vee, neemt de laatste maanden in
omvang toe. In de prov. Zuid-Holland
werden in October 48 nieuwe gevallen
geconstateerd.
Indien mocht blijken, dat de veehou
ders de van overheidswege verstrekte
aanwijzingen niet in voldoende mate
zouden opvolgen, dan zal de overheid
niet schromen krachtiger maatregelen
te treffen, b.v. verplichting tot enting
of blokkering van alle veevervoer.
binnen en uit bepaalde besmette ge
bieden.
18.000 VAN AMSTERDAMSE
KLAPROOSCOLLECTE
De op Zaterdag j.1. gehouden collec
te ten bate van het Oorlo jsgrav - co
mité de z.g. Klaprooscollecte
heeft in Amsterdam f 18.000 opge
bracht. Dat is ongeveer f 10.000 meer
dan de opbrengst van het vorige jaar.
NIEUW MIDDEL TEGEN TYPHUS-
BACILLEN?
Dokter Valls van het gemeentelabo
ratorium te Barcelona heeft een com
muniqué uitgegeven waarin hij zegt
vermoedelijk een nieuw middel tot de
bestrijding van de typhusbacil te heb
ben ontdekt.
Zijn ontdekking verkeert nog in het
stadium van proefnemingen.
STERKE LONGEN
Volgens een gisteren uitgegeven com-
ïnuniqué van Buckingham-Palace
maakt prinses Elisabeth het goed, als
ook de kleine prins.
Bezoekers van het paleis, die in de
buurt van de kinderkamer waren ge
weest, hebben reeds verklaard, dat bet
prinsje blijkbaar „een goed stel lon
gen" heeft.
NIEUWE AMBASSADEUR
TE PARIJS
Aan Jhr. A. W. L. Tjarda van Star-
kenborgh Stachouwer, ambassadeur te
Parijs is met ingang van 1 December
op zijn verzoek eervol ontslag ver
leend.
Mr. C. G. W. H. baron van Boetse-
laer van Oosterhout volgt hei» op.
ADMIRAAL JAUJARD
OP BEZOEK
Gisterochtend arriveerde aan het
station Hollandse Spoor te Den Haag
de Franse admiraal R. Jaujard, vlag
officier van de Westelijke Zeestrijd
krachten, voor een tweedaags bezoek
aan ons land.
PANTSERWAGENS ALS
TRACTOREN
De Egyptische autoriteiten hebben
aan boord van t Amerikaanse vracht
schip „Flying Trader", dat uit Bom-
bay te Port Said is aangekomen,
pantserwagens, die als tractors geca
moufleerd waren, wapens en munitie
in beslag genomen. De materialen
zouden voor de Joodse strijdkrachten
in Palestina bestemd zijn.
X
De vakbeweging in haar verschillen
de schakeringen houdt zich reeds
weer bezig met het probleem van een
evenrueel naderende werkloosheid.
Het gaat in Nederland tot dusverre
nor goed. Van werkloosheid in ern
stige mate is nog geen sprake. Dat
men in vakbewegingskringen echter
niet gerust is op de toekomst, be
wijst de grote aandacht, die aan het
vraagstuk wordt besteed. Er is een
wet in voorbereiding .waarin de uit
keringen bij werkloosheid beter wor
den geregeld En verder?
Verder gebeurt er nog niet zo heel
veel, terwijl er toch een plan moet zijn
dat voorziet in gevallen van grotere
werkloosheid. Wij hebben hier niet zo
zeer op het oog een plan om produc
tieve arbeid te laten verrichten. Wij
bedoelen een Plan, waarbij van de ge
dachte wordt uitgegaan, dat het niet
voldoende is om in tijden van werk
loosheid een goede steunregeling te
hebben. Het zou misschien mogelijk
zijn, om een honderdduizend -WWe»-
landers jaren aaneen ondersteu
ning te geven, waardooi het bestaan
van hun gezinnen voortreffelijk ver
zekerd was. Dat is belangrijk, maar
het is niet voldoende
In de aan de tweede wereldoorlog
voorafgaande crisisperiode hebben de
honderdduizenden werklozen niet al
leen een kommervol bestaan geleid in
materieel opzicht Wat schier nog er.
ger^was, ze gingen geestelijk ten on
der. Zo hier en daar werd iets gedaan
om hen uit de put te halen, mssr dit
werk was te gering, dau dat er grote
betekenis aan kan worden gehecht.
Het is juist hierop, dat we ons in de
ze tijd moeten bezinnen. Zo gopd als
de overheid speciale zorg besteedt
aan de arbeiders die in kampen hun
werk verrichten behoort nu en in de
toekomst zorg besteed te worden aan
de arbeiders die overbruggingsuitkering
genieten. Culturele zorg .Zorg voor de
ontwikkeling van de werklozen Voor
al van de jonge werklozen .opdat ze
niet de vijfde stand in de samenle
ving worden. Een stand die zich uit
gestoten voelt, die zich te veel voelf
en die door dit gevoel alle interesse
voor maatschappij en ambacht ver
liest.
Wordt daar reeds over gedacht" Zijn
er te dien opzichte plannen? PI?~»rèn
niet alleen bij het departement, maar
vooral bij de lagere organen. Bij ge
meentebesturen? Bij de vakbeweging?
Bfj de instanties die zich bezig houden
met het verzorgen van culturele avon
den, zoals we die in velerlei schake
ringen kennen?
Het 'a noodzakelijk, dat er nu reeds
een orgaan tot stand komt, dat klaar
is, als er behoefte is. Men moet niet
geloven ,dat men dan maar iets kan
improviseren. Daarmee komt men er
niet Zorvuldige voorbereiding is nood
zakelijk. Wij brengen deze aangelegen
heid, die niet alleen een aangelegen
heid van arbeiders ft, maar een van
het hele volk. gaarne onder de aan
dacht van allen ,die in enigerlei vorm
deelnemen aan cultureel werk en daar
door ervaring hebben opgedaan. Steek
de hoofden bij elkaar,
vZ,
onze kleine tovenaar