Qe C
Ikmaaidei'
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
DE GAULLE KREEG GEEN
GOEDE PERS IN V.S.
5' JAARGANG N°. 1388
ZATERDAG 20 NOV. 1948
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder"
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar!
Abonnementen 0.30 per week 1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
V«rontw. redacteur: J. t. Zoonen - Bureau. Ridderstraat hoek Oudegracht Tel
K "00 397h
Geestelijk leven
ik-! l'
De onzichtbare rode
draad
„Door al het touwwerk van de
Engelse Marine heen gaat een
rode draad, ten teken, dat het aan
de Kroon toebehoort Op dezelfde
manier gaat er door het leven van
ieder mensenkind een onzichtbare
draad, ten teken, dat het aan God
toebehoort''.
H. C. Andersen.
In het jaar 1942 schrijft Kaj Munk
aijn herinneringen. Ze zijn in het Ne
derlands vertaald en enige tijd ge
leden uitgegeven onder de titel: „Het
Voorjaar Komt...."
In de inleiding zej sv-rryvev:
„De onzichtbare rode draad", zou ik
dit boek hebben kunnen noemen. „On
zichtbaar", dat hoort bij God. „Rood",
dat is van de Kroon.
Dit boek is een kostbaar geschenk,
naar vorm en inhoud, maar vooral
door „de onzichtbare rode draad", die
er doorheen loopt. Het is de geschie
denis van een jongen met een dichters
natuur, maar vooral van een mensen
kind, op wie God de hand heeft ge
legd en tot wie God gezegd heeft: „Je
bent van Mij!" En dat brengt de
etrijd in zijn leven, vaak een strijd
©p leven en dood. Het is de wor
steling om God vast te houden midden
in de barre realiteit van het mensen
bestaan, maar tegelijkertijd er door
heen en erbovenuit het weten, dat
God vashoudt ook daar ,waar de mens
loslaat, de rode onzichtbare draad.
Het is de worsteling en de strijd van
millioenen, die op de een of andere
wijze door God zijn gegrepen en die
niet van God kunnen loskomen, omdat
Hij hen niet meer loslaat. Kaj Munk
zegt van zijn boek: „Hier wordt al
leen maar wat verteld over een jongen
die het er maar niet met zichzelf over
eenspan worden of hij nu dominee
«uit worden of dichter en die ten
slotte toen maar allebei werd. In dit
boek wordt niemand doodgeschoten.
En gehoort er geen machinegeweer in
ratelen. Dit boek is dus helemaal niet
bloedig; en toch is er iets roods in.
Een onzichtbare rode draad".
Dichter en dominee allebei, maar
door die onzichtbare rode draad: naar
weerskanten een getuige van Jezus
Christus, een martelaar. Zonder het
te bedoelen werd hij de held van het
Deense verzet tegen de onderdrukker.
Op 5 Januari 1944 werd hij uit zijn
pastorie weggelokt »»n neergeschoten
©p een eenzame plaats aan de kant
van de weg. Dat was ie uiterste con
sequentie van de grote beslissing, die
in zijn leven gevallen was: strijder
Gódste moeten, maar vooral ook te
MOGEN zijn!
„Het Voorjaar Komt ln deze
titel wordt de verwachting uitgepro-
ken in de donkerste ogenblikken van
de Deense geschiedenis, dar eenmaal
het licht van de bevrijding zal dagen.
„Nu lijkt het wel of a'le sterren zijn
verdwenen. De najaarsstorm geselt
mij in duisternis en regen. Maar God
zal ze wel weer ontsteken, boven L~;
land, het, dierbare eiland waar ik ge
boren ben en boven Denemarken,
mijn vaderland".
Maar „Het voorjaar komtkon
ook als opschrift staan boven zijn le
vensstrijd om in nood en dood het ('*-
loof in God te behouden. Al heel jong
verloor fcij zijn beide ouders. Onuit
wisbaar zijn de indrukken, die hij
heeft behouden van het geloof van
zijn moeder. In zijn boek tracht hij
dit geloof te doorgronden, maar zegt
dan: „Aan al die dingen dacht moeder
niet; want moeder was een doodgewo
ne vrouw uit het volk en zij dacht
noch helder, noch bewust. Maar zo
leefde het in haar hart. En zo liet
haar hart het begrijpen, nog voor
ik mijn derde levensjaar voleindigd
had".
Als wees verlaat hij het ouderlijk
huis en wordt opgenomen in het gezin
van een oom en tante. Als erfenis
krijgt hij drie dingen mee: zijn doop
jurk, een koffiedoek enGod!
„En", voegt hij er aan toe, „die drie
dingen heb ik nog!" Dat is echt Kaj
Munk. Een levend mens en een levend
gelovige!
„Het leven is: geen vreed' alhier,
geen wapenstilstand vragen.
Het leven is: de kruisbanier
tot in Gods handen dragen!"
W. Wesseldijk.
„Niet alleen patriot, maar chauvinist
en isolationist"
De nogal kranig-klinkende verkla
ringen die generaal De Gaulle op zijn
laatste persconferentie deed met be
trekking tot de positie van Frank
rijk in het college van Westelijke sta
ten, heeft een allesbehalve gunstige
pers gekregen in de V.S
De „Washington Post" b.v. wijdt een
hoofdartikel aan hem en zegt, dat
„de voorzitter van de RPF aan de
Amerikanen het voorbeeld van een
Frans isolationisme heeft gegeven, dat
„extremer is dan onverschillig welk
Amerikaans isolationisme, dat ooit
heeft bestaan".
Dromen
Dit isolationisme komt te voorschijn
juist op het ogenblik, dat alle Ameri
kanen het bijna eens zijn om al de
kwalen van de 20e eeuw aan de boze
gees; van het isolationisme te wyten.
„Thans staan de Amerikanen voor een
nationalisme, dat even buitensporig is
als dat van Napoleon of Bismarck Een
feit is thans voor ons duidelijk, aldus
het blad: generaal De Gaulle is niet
alleen een patriot maar eveneens een
extreem chauvinist Blijkbaar droomt
hij er van Frankrijk opnieuw de po
sitie te schenken die het had onder
Lodèwyk XIV. voordat die vorst ge
wikkeld werd in een reeks oorlogen
en diplomatieke flaters. Misschien
wenst hij opnieuw zijn oud spelletje te
spelen, namelijk Rusland tegen Enge
land en de Verenigde Staten te ge
bruiken, een sPel dat eerder ramp
spoedig is uitgevallen -voèr Frankrijk
en voor hem".
Franse regering stelt
vertrouwenskwestie
De Franse regeringQueille heeft
besloten, naar aanleic\ig van het ka
merdebat over de mijnstaking en de
beweerde hulp van het Kominform
aan de Franse mijnwerkers, de kwes
tie van vertrouwen te stellen.
Jacques Duclos heeft de bewerin
gen van Moch als „leugens-' gekwali
ficeerd.
Vermoedelijk wordt er Dinsdag ge
stemd.
Kabinet Spaak is
afgetreden
De Belgische eerste-minister en mi
nister van Buitenlandse Zaken, Paul
Henri Spaak, heeft gisteren bij de
prins-regent het ontslag van zijn ka
binet ingediend.
De Belgische ministers waren 's
morgens in kabinetsraad bijeen geko
men onder voorzitterschap van Spaak
Na afloop van de zitting deelde
Vèrmeylen, de minister van Binnen
landse Zaken, het volgende aan de
pers mede:
De onderhandelingen tussen de ka
tholieke en de socialistische party zijn
ten einde en de eerste-minister heeft
bij de prins-regent het ontslag van de
regering ingediend, om de taak van
de volgende kabinetsformateur te ver
eenvoudigen.
In afwachting van de verdere ont
wikkelingen is de functie van minis
ter van Justitie in handen gesteld van
de minister van Koloniën Wigny.
ANDERHALVE TON BOETE VOOR
GERZON
De N.V, Gebr.'s Gerzon Modemaga
zijnen zijn gisteren veroordeeld tot
anderhalve ton boete voor het leveren
van textiel zonder punten in 1945.
Tweede Kamer over Binnenlandse Zaken
De minister, overtuigd van succes bij
ROOZENBÜRG HEEFT 14 PUNTEN
Hier zijn de uitslagen van de gis
teravond gespeelde partyen om het
wereldkampioenschap dammen.
RoozenburgPost 20
Laro&Demesmaecker 20
Kustam—Feroï 0—2
Verpoest—Ghestem 0—2
Chiland—Van der Staay 11
Roozenburg, die nog geen enkele
partij verloor, heeft dus nu 14 punten.
O
ISRAcL INSCHIKKELIJK
Enkele uren voor de vastgestelde
uiterste termijn heeft de regering van
Israël aan de Veiligheidsraad doen we
ten. dat zij er in toestemt de troepen
terug te rekken, die na'14 Ocober de
Negef zijn ihgerokken, doch zich het
recht voorbehoud de troepen te. hand
haven, die voor deze datum voor de
verdediging der neerzettingen aldaar
zijn gestationneerd. Bunche vond dit
een „redelijk bevredigend antwoord".
O
Verliesiijst Indonesië
De regering maakt bekend- dat tót
haar leedwezen in de afgelopen week
het navolgende verlies is geleden:
Koninklijke Landmacht:
Korp. S Koopmans uit Hennaardera-
deel (Fr.)
Het Koninklijke Ned Ind. Leger en
de Koninklijke Marine hebben in -de
afgelopen week geen verliezen
gerapporteerd.
Doodstraf voor lid van
colonne-Henneicke
Het Amsterdamse Bijzonder Gerechts
hof heeft gisteren de 46-jarige Eduard
Moesbergen uit Amsterdam conform
de eis ter dood veroordeeld.
Moesbergen, die werkzaam is ge
weest voor de beruchte colonne-Hen
neicke, waarvan reeds vele leden
eveneens ter dood iijn veroordeeld, is
volgens zijn superieuren een van de
beste „werkers-' van de Dienststelle ge
weest.
Hy is schuldig aan de dood van
mintens 145 Joodse landgenoten.
Des middags werd tegen nog 2 le
den van de colonne Henneicke, Zwa
ger en Cassee, de doodstraf geëist.
wervingsactie vrijwilligers
De behandeling van de begroting
van Binnenlandse Zaken in de Twee
de Kamer brengt altijd met zich mee,
dat er zeer veel onderwerpen ter spra
ke komen. Dat was ook gister het ge
val, want minister Van Maarseveen
verklaarde in zijn antwoord direct,
niet op alle opmerkingen te kunnen
ingaan, wat vanzelfsprekend niet bete
kent, dat er geen rekening
worden gehouden.
succes zal worden. Op de Lah ittorm
zal een beroep gedaan worden zich
aan te sluiten.
Mevr. Fortanier—De Wit (WD) en
mej. Tendeloo (Arb.) drongen er na
derhand nog op aan, de gehuwde of
huwende ambtenares vrij te laten in
de keuze van werk buitenshuis. Beide
dames formuleerden scherp hun stand
Veel belangstelling had de Kamer
aan de dag gelegd voor hef vraag
stuk zedenverwildering, kamperen,
leesbibliotheken en woonruimte. Ten
aanzien van het eerste punt kondigde
de bewindsman strenge controle aan.
Een wetsontwerp over. de leesbiblio
theken is gereed .terwijl de gemeenten
de bevoegdheden t.a.v. hef kamperen
zoveel mogelijk zullen behouden.
Dat colleges van B. en W, niet be
hoeven in te gaan op ,c i interpellatie
van raadsleden over de uitvoering van
de woonruimtewet is formeel juist, zo
zei de heer Van Maarseveen, doch hij
zou het wel toejuichen, indien vrijwil
lig opening van zaken jegens de raad
zou worden gegeven. Richtlijnen voor
minimumwoonruimte waarover ge
vraagd was, achtte spr. ondoenlijk.
In het slot van zijn antwoord deel
de de minister nog mede, dat het niet
in het voornemen ligt militairen over
zee deel te laten nemen aan dt ge
meenteraadsverkiezingen tenzij de
Kamer anders wil. De wervi ïgsact'e
vtor de reservepoiitie en de nationale
reserve zal spoeiig beginnen. Beide
g.oepen zullen een rcRedig ov'rhe.idg
orgaan zijn en de minister vai\rouwde
dat de wervingscampagne een voLedi*
„AI6 er ambtenaressen nodig zijn
wordt er nooit gevraagd naar de ge
zinstaak, maar wil men haar ontslaan
das spreekt men daar het eerst over",
zei mej. Tendeloo
Ir. Louwes over nieuwe landbouwpolitiek
„GEEN SPRAKE VAN ABSOLUTE
VRIJHEID"
Er moet meer uit de
bodem gehaald worden
De Dir.-Generaal voor de Voedsel
voorziening, ir. Louwes, heeft in een
rede, gisteren op een congres van de
Sticht Nederl. Landbouwgemeensohap-
pen te Birkhoven een toelichting ge
geven op de door min. Mansholt aan
gekondigde nieuwe koers in de land
bouwpolitiek. Ir. Louwes zeide o.m.:
Op dit moment zijn de omstandig
heden zo, dat het misschien mogelijk
is, dat wij bij onze nog beperkte vee
stapel een vrij bevredigende voorzie
ning met veevoeder zouden kunnen
hebben Hieruit heeft zich een ver
wachting ontwikkeld, dat het ook in
de toekomst wel een klein beetje zal
meevallen.
Deze opinie is er echter volkomen
naast. Wij zullen alleen uit de
moeilijkheden komen,- als wij ons
zelf helpen.
Men heeft de plicht in Nederland
zelf zoveel mogelijk te verbouwen. Op
dat gebied zijn alle mogelijkheden ge
lukkig nog lang niet uitgeput. Wij moe
ten ons een doel stellen en als eerste
stap dienen wij bij eenzelfde produc
tie van veredeiingsartikelen, dus vlees
melk en eieren en van de rest van
onze exportartikelen, dus een derde
minder veevoeder in te voeren.
Op het gebied van veevoeder zullen
voorzienings maatregelen moeten wor
den beraamd en ingevoerd, die maken,
dat ieder bedrijf, in aanmerking ko
mende, zoveel aanvullend voeder kan
kopen, dat het behoorlijk in stand kan
worden gehouden
Ook méér suiker, koolzaad
en peulvruchten
Wat voor veevoeder geldt, aeldt ook
rwr andere zaaen. vVy nvSStn toi
tekort bij de tegenwoordige omstan
digheden voor onze binnenlandse sui
ker voorziening van, in normale jaren,
misschien 70.000 ton.
Wij moeten dus zeker 15.000 ha sui-
EN-flONNBtH'Jl
GELDIG TOT ZATERDAGAVOND
WEINIG VERANDERING
Zwaar bewolkt met nu en dan lich
te regen of motregen. Matige en aan
de kust tijdelijk krachtige wind tus
sen Zuid en Zuid-West. Aanhoudend
zacht weer.
kerbieten meer verbouwen, en dan
rog moeten wij buitenlandse suiker in
voeren, om de export van die artL.
kelen voor welker samenstelling sui
ker nodig is, als v. gecondenseerd©
melk, chocoladeproducten, biscuits e.
d. mogelijk te maken.
Wij zullen proberen de verbouw
van koolzaad het meest productieve
van onze olie-leverende gewassen, in
stand te houden en uit te breiden.
Wij zullen de verhouw van peul
vruchten voor de menselijke voeding,
voor de veevoeding en eventueel voor
de export niet kunnen verwaarlozen,
In het algemeen moeten wij zeggen:
zoveel mogelijk verbouwen per een
heid intensieve landbouw. Dit veron
derstelt, dat we een wel overwogen
bouwplan moeten volgen. De wij*©
om dit plan in de practijk uitgevoerd
te krijgen zal gelegen zijn in de prijs
politiek, die zich daaraan gehëcl zet
moeten aanpassen.
Dat wil dus zeggen, dat er straks
van absolute vrijheid en ongebon
denheid geen sprake kan zijn, maar
het betekent evenmin een ordening
in details, wel een geleide econo
mie tot zekere hoogte.
Sovjet-plan voor
ontwapening
verworpen
Met een overweldigende meerder
heid (43 tegen 6 stemmen bij één ont
houding) heeft de Assemblée der V.N.
voor 't ontwapeningsplan der Westelij
ke mogendheden gestemd. Met 39 te
gen 6 stemmen werd het Sovjet-Rus
sische voorstel tot beperking der be-
:ïanocie.fji.4». ,0 TV'Ifi»
rijfde en verbod van de atoombom,
verworpen.
In het plan der Westelijke mogend-
heden wordt de oprichting voorge
steld van een internationaal controle-
lichaam, dat de bevoegdheid heeft
„volledige inlichtingen te ontvangen,
te controleren en te publiceren", wel
ke door alle leden van de VN over
de sterkte van hun gewapende >-«ncht
worden verstrekt.
Geld over de luchtbrug
De levensmiddelenvoorziening van
Berlijn door middel van de luchtbrug
zal in 1949, z© zij gedurende dit jaai
moet worden voortgezet aan de Ver
enigde Staten niet minder dan 500
millioen dollar kosten, zo meent het
Amerikaanse tijdschrift „U.S. News
and World Report" te weten.
Het blad verklaart, dat de v.
ging van het luchtvaartmateriaal, -ui
op een zware proef wordt gesteld, in
het komende jaar een uitgave van
minstens 250 millioen dollar zal ver
gen. Zo kost het nazien va© een C-4
toestel, dat na iedere 1.000 vlieguren
moet geschieden, reedg 100.000 dollar.
Op het gymnasium van Dartmouth krijgen de leerlingen gelegenheid zich
in allerlei takken van handenarbeid te bekwamen. Als enig meisje koos de
14 jarige Jeanette MacLeod de houtbewerking en zij wérkt nu ijverig met
de jongens van haar klas mee.
Koning Faroek'van Egypte is gescheiden
„God heeft in zijn hoge wijsheid
gewild, dat de banden, die de twee
edele vorstelijke personen verenigden,
verbroken worden. Hij heeft de ko
ning en de koningin het verlangen in
gegeven te scheiden, hoezeer zij het
ook betreuren".
Dat was de officiële aankondiging,
gisteren te Cairo gedaan, dat koning
Faroek van Egypte en koningin Fari-
da waren gescheiden.
Farida is niet van koninklijke bloe
de. Toen het huwelijk op 20 Jan. 1938
gesloten werd (bruid en bruidegom
hadden beide de aanvallige leeftijd
van 17 jaar) werd haar Perzische
naam Sasi Naz, hetgeen »pure roos"
betekent, in het Egyptische Farida. „de
enige" veranderd.
Ook de zuster van de Egyptische ko
ning, prinses Fawzia, is gescheiden.
Haar gemaal was de Sjah van Perzië
In de officiële mededeling heet het,
dat de doktoren hebben uitgemaakt,
dat het klimaat in Teheran niet goed
is voor de gezondheid van Fawzia en
dat de echtscheiding „op geen enkele
wijze de vriendschappelijke betrek
kingen tussen Egypte en Perzië zal
aantasten".
Acht landen protesteren
bij gen. Clay
Te Warschau is officieel medegedeeld,
dat acht landen, en wel België, Frank
rijk, Italië, Joego-Slavië, Oostenrijk,
Pölen. Roemenië en Tsjecho-Slowa-
kije, gezamenlijk een protest bij ge
neraal Clay, de Amerikaanse militai
re gouverneur in Duitsland, hebben
ingediend, tegen „moeilijkheden in
verband met het teruggeven van tij
dens de oorlog geroofde goederen in
de Amerikaanse zone".
In de protestnota wordt onder meer
verzooht het vaststellen van bepaalde
data voor het verzenden der goederen
te laten vervallen en verschillende
aanspraken nogmaals te onderzoeken,
hoewel deze reeds van de hand waren
gewezen Er wordt bij de Amerikaan
se autoriteiten op aan gedrongen krach
tiger op te treden met betrekking tot
goederen, waarvan nog niet verklaard
is, dat zij oorlogsroof zijn.
GARRY DAVIS EVEN IN DE
AETHER
Gisteren werd er in de Assemblée
der VJM. gestemd over de plannen
voor ontwapening. In een onbewaakt
ogenblik klonk van de publieke tri
bune een stem door de zaal:
„Wij, de volken van de wereld, heb
ben een recht van spreken...."
Het was Garry Davis, de ex-Ameri
kaan en de „eerste wereldburger", die
opgesprongen was om een redb af te
steken. De politie sleurde hem echter
de zaal uit; vijf van zijn aanhangers
werden evenals hij gearresteerd. Davis
had willen zeggen, dat volkeren
der wereld recht van spreken hadden
over afschaffing van de atoombom,
zoals werd voorgesteld in de Sovjet
resolutie over de ontwapening.
15 JAAR VOOR MOORDENAARS
Vijftien jaar gevangenisstraf werd
gisteren te Amsterdam geëist tegen de
ders van de moord op de 71-jarige ao
tiquair Koldijk van Maart van dit
jaar. De zigeuners Adell en Wijs
pleegden deze moord met eon smidS'
hamer en een stengun.
4^3
onze kleine tovenaar
