mSllT) 1T
KAPPIE
Vreedzame „dropping" in het oerbos
bij de Lawa-rivier
Gesthems spel niet indrukwekkend
Scheerv'ucht
KLM-mertsen fotograferen Suriname 's bosland
Machtige motoren verlossen landmeters
uit hun isolement
Verspreid over de aardbol: in Batavia en Johannesburg, in Oslo en Wil
lemstad, in Kano en Montevideo en overal buiten Nederland, waar
„Vliegende Hollanders" zioh vertonen werken een vijfduizend mensen
aan het instandhouden en uitbreiden van een wereldluchtvaartonderneming
onze KLM. Gók het groepje mensen: 10 blanken en 60 inheemsen, die in
Suriname tienduizenden vierkante Kilometers land in kaart brengen met
hun fotovliegtuig ea hun landmetersploegen, die thans 200 km land in
waarts in Suriname's eindeloze bossen langs de verschillende rivieren
werken. Hun contact met de buitenwereld geschiedt door middel van de
radio; het fotoyliegtuig zorgt voor h et uitwerpen van de dringend nood
zakelijke artikelen.
Een camera knipoogt
naar de aarde
Bijna dagelijks stijgt.het fotovlieg
tuig vaa Paramaribo's vliegveld „Zan
derij" op om te zien of er in het nog
niet bevlogen gebied nog plaatsen zijn
waar de camera ongehinderd van zijn
4600 meter hoogte kan knipogen naar
de millioenen boomkruinen van de
eindeloze Surinaamse bossen in de
diepte. Maar niet alleen het vliegtuig
met zijn bemanning, ook de meetploe-
gen zijn in actie. Want al worden van
een land nog zo veel luchtfotos ge
maakt; een behoorlijke kaart kan al
leen vervaardigd worden, wanneer op
ifn minst een aantal punten in het ter
rein is „opgehangen" aan de meridi
anen en breedtecirkels, die (althans
in het brein van de kartografen)) de
aarde omspannen. En dus trokken de
landmeters met hun instrumenten en
levensmiddelen voor enkele maanden
ia boten en corjalen de Surinaamse
rivieren op om ergens ver achter de
watervallen sterren te gaan schieten.
Nu wilde het geval, dat de ploeg, die
een punt -ou gaan inmeten aan de
Lawarivier, op de grens tussen Neder
lands en Frans Guyana, nog voorzien
moest worden van een serie foto's, die
dienst moesten doen ais routekaart op
de weg naar het volgende punt Die
foto's moesten dus nagezonden worden.
En zo steeg op een mooie dag het
'„karteringsvllegtuig" op zonder film
in z'n camera, maar ditmaal ook zon
der dour en met een zorgvuldig water
dicht verpakt stel fotos. gebonden aan
een leeg benzineblik.
EEN BOSNEGER SCHROK
Zo vloog de machine ruim een uur
©ver bomen en bergen, rivieren en
•troómversnellingen tot het punt be
reikt was, waar, ergens bij een goud
mijntje van de Comp. des Mines d'Or
nu- .u'oeg kei
je stonden op te wachten. Het vlieg
tuig daalde tot op enkele honderden
meters ea daarmede heneden het ni
veau van de bergtoppen in de omge
ving, maar toch altijd nog hoog ge
noeg om een verkenningsrondje te
draaien Nóg een bocht en toen zak
te het toestel dicht langs de bergflan
ken omlaag en schoot het over de
boomkruinen in een behoorlijke re-
mous het dal in.
Een bosneger in z-ijn corjaal dook
verschrikt in zijn boot weg, boomkrui
nen vlogen met een snelheid van 300
km per uur voorbij. Daar waren huis
jes, bomen, weer Huisjes, een steigertje
donkere mannen in witte shorts draaf
den heen en weer. De camera-man en
de navigator, die als „bommenrichters"
zouden fungeren zaten ineengedoken
met fladderende haren voor het open
gat van de deur. Toen trok de piloot
het toestel omhoog. Maar het pak
stond nog aan boord. Weer stoof de
machine over de heuvel, over het Su
rinaamse bosland, weer over de bos
neger in zijn corjaal, weer ter hoogte
van de boomkruinen langs de huis
jes, de steiger en de mannen van de
meetploeg. En wéér bleef de bus bin
nen boord. Het toestel zat nog niet
goed Maar toen het de derde maal
over het water van de Lawa raasde en
de steiger naderde kreeg het pak, pre
cies op het juiste moment een duwtje.
Het tuimeldi omlaag en achteruit en
plonsde in het water op slechts enke
le meters afstand van het doel, de kop
van de steiger Men had daar beneden
slechts in een boot te' stappen en het
drijvende pakketje op te vissen.
AFSCHEIDSGROET
Nog enige tijd bleef de fotomachine
op geringe hoogte over het water vlie
gen, over een stoet corjalen, drijvende
boomstammen en een rechtlijnige
stroomversnelling, met aan weerszijden
de dicht begroeide bergwanden. Er zit
iets machtigs in zo achter twee vlieg
tuigmotoren en met een snelheid van
enkele honderden kilometers per uur
huisje-iboompje-beestje overal langs
heen te schieten. Het gevoel een hele
boel energie te beheersen en te bestu
ren, een energie, die zidh hier kan
uiten in snelheid en die gepaard gaat
met lawaai, geeft een zekere voldoe
ning aan de mens. Dat is altijd al zo
geweest ,de vlieger is, samen met de
motorrijder eigenlijk niets anders dan
de moderne versie van de vroegere
ruiter, die op zijn briesend paard en
onder de roffel van de hoefslag in een
voor die tijden ongekende snelheid
langs de wegen draafde.
Maar de landmeters moesten nog
even begroet worden. En dus trok dc
man-op-de-bok het toestel steil om
hoog en zette opnieuw een sefherpe
bocht in. Weer was het ui'zicVu va:,
uit de open deur rechtstandig omlaag
naar de bloeiende bomen en de berg
hellingen en even later schoten op
nieuw alle huisjes van de Ccrmp. des
Mines d'Or een voor een langs de
(door P. BEERS)
De wedstrijd om het wereldkam
pioenschap staat alom in het brand
punt van de belangstelling. De grootse
start van Roozenburg, die de eerste
acht partijen won (een unicum in het
wedstrijdwezen van dit kaliber) heeft
overal groot opzien gebaard. Zal een
Nederlander weer eens de wereldtitel
op zijn naam brengen? Wij hebben
goede moed!
Wereldkampioen Gesthem heeft nog
niet die grootse indruk gemaakt wel
ke van hem verwacht werd. Tegen
zijn landgenoot Chiland maakte hij in
de opening de hier volgende vergis
sing. welke tot zijn geluk (zijn tegen
stander had het niet gezien) geen ver
lies voor hem bracht. Er werd gespeeld
vanuit de begïnstand:
Wit H. Chiland; Zwart P. Gesthem:
1: 32—28 20—24. 2: 34—30 14—20. 3: 37
—32 18—23. 4: 41—37 17—21. 5: 31—
27 10—14. 6: 30—25 21—26. 7: 40—34
24—29. 8: 33 24 20 40. 9: 45 34 15
—20. 10: 34—29 23 34 11: 39 30 5^-
10? Een vergissing. De volgende af
wikkeling is mogelijk: w. 3024 (20
29 gedw.) 27—21 (16 27 gedw. want
op direct 26 r 17 laat wit 2520 en
28 22 32 5 volgen) 32 21 (26
17) 25—20 (14 25) 28—22 (17 28)
33—33 (28 39 of 29 38) w 43 5
dam! Echter kan zwart door nu 11—
17 te spelen de dam weer afnemen
Wit is dan gedwongen tot 5—23 of 5
32 waarop altijd 13—18 volgt en de
dam wordt voor gelijk aantal stukken
afgenomen. Dit was een gelukje voor
Gesthem. Evenwel zag zijn tegenstan
der ook de combinatie niet en speel
de 4439, zodat een dubbele vergis
sing gebeurde. In het eindspel van
deze 'partij overzag de wereldkaim-
pioen een eenvoudige één om twee.
waardoor een gewonnen stelling- jam
merlijk remise werd.
Toen Gesthem daarna nog tegen v.
d. Staay op de klok verloor was het
debuut van de wereldkampioen niet
indrukwekkend. Nu staat hij, op het
moment dat wij dit schrijven, op de
derde plaats achter Roozenburg met
vijf punten achterstand.
Keiler won zijn eerste partij tegen
Laros op werkelijk schitterende wijze.
Een klein voordeeltje werd feilloos in
winst omgezet. Tegen v. d. Staay was
het begin al weer veelbelovend. De
wyze waarop hij de Rotterdamse va
riant. welke v. d- Staay tegen hem
koos, afstrafte was zeer belangwek-
ZW. 7. 28. 44
vleugeltip. Een flits van wuivende
mensen en toen was de dropping voor
bij: „de Vliegende Hollander" klom
omhoog naar de koelte van het wol
kenland.
Anderhalf uur later werd in de warm
te van „Zanderij" achter een koele
dronk door twee met reden trotse
luchtfotografen het relaas verteld van
de dropping aan de Lawa. Bij een
vorige gelegenheid kwam het pak 10
meter van 't doel terecht maar nu
niet meer dan 6 meter! En men dronk
op de volgende keer. Wanneer die
plaats heeft, weet nog niemand, maar
dat getracht zal warden het record te
breken is zeker.
(UIT K.L.M.-NIEUWS)
Zo „stemde" Spanje
In de Spaanse hoofdstad waren ver
kiezingsbiljetten aangeplakt met de
namen en het beroep der candidaten
voor de eerste gemeenteraadsverkie
zingen, die Zondag jj. werden gehou
den.
De aanplakbiljetten bevatten geen
politieke programma's. Alleen werd
in het kort gewezen op de loopbaan
der candidaten. Onder de naam van
een der candidaten kan men lezen
„Enthousiast Madrileen" en onder die
van een ander „Voorbeeldig gezins
hoofd".
In een groot aantal gemeenten was
het aantal candidaten niet groter dan
het aantal zetels.
BOEKBESPREKING
In Arnhemsland .(Noorjl Australië)
is een gezond-1 stam van 50 inboorlin
gen met een hoog ontwikkelde moraal
ontdekt. Zij wónen in hutten, die te
gen krokodillen beschermd zijn en
hadden nog nooit blanken gezien. De
ze stam wordt ongemoeid gelaten en
slechts van tijd tot tijd op zijn wel
zijn gecontroleerd.
W. 10. 11. 16. 25. 35.
kend. In de hier volgende stelling
meende menaanvankelijk een 5 te
gen twee dammen eindspel te kunnen
verwachten. V. d. Staay (met zwart)
speelde 7—12. Hier zou 28—32 als
volgt hebben verloren: zw 2832 w 11
2 zw 32—37 A. w 224. zw 37—41
w 2447. zw 4146 w 105 en ver
volgens 4741 met 4 tegen 1 stelling
A zw 32 38 w 2—24. zw 3843 w 24
—30 zw 43—49 (op 43—48 wit 30—34
z 48 30 35 24 met 4 tegen 1) w 10
4 en 4—27 eveneens met 4 tegen 1
stelling is niet te voorkomen zodat het
toch geen 5 tegen 2 zou zijn geworden
Na 7—12 ging de partij ook zeer spoe
dig verloren. Met één punt voorsprong
op Gesthem staat Keiler momenteel
op de 3e plaats. De andere deelne
mers zullen o.i., hoewél hun presta
ties zeker onze volle aandacht vragen,
niet zo'n belangrijke rol in deze wed
strijd spelen. Zeker zullen Laros en
v d Staay dicht achter de kopgroep
kunnen eindigen, doch voor de eerste
plaats komen naar onze mening Ro
zenburg, Gesthem en Keiler aller
eerst in aanmerking. Roozenburg ge
ven wij de beste kansen. Het tournooi
is echter nog lang en wie weet welke
verrassingen ons nog wachten!
OLYMPISCH LOGBOEK
door
KLAAS PEEREBOOM
Uitgeversmaatschappij „De Bezige
Bij", Amsterdam. Klaas Peereboom.
de bekende journalist en radiospreke.-
heeft de Nederlandse sportliteratuur
verrijkt met een vlot geschreven re
laas van de Olympische Spelen 1948
te Londen. Hij heeft dat op zijn ma
nier gedaan, nl in de vorm van een
dagboek, waarin hij van dag tot dag
de gebeurtenissen op de voet volgde.
Zó is het geworden een boeiend re
laas van één van 's wereld grootste
sportgebeurtenissen. Het is de ver
wenste van Peereboom, dat hij ook
die nummers, waarvan men weinig
hoorde of las, in het volle licht der
elangstelling plaatst, zoals de tien
kamp en de moderne vijfkamp. Ach
ter in het boek is een volledige lijst
opgenomen van alle prijswinnaars van
alle nummers.
Ongemeen fraaie foto's en knappe
tekeningen van Uschi maken het boek
tot een mooi bezit, dat stellig de ho
ge prijs (f 8.75) waard is.
REEDS 180.060 WERKLOZEN IN
BELGIë
Volgens het socialistische blad ,.Le
Peuple" wordt het aantal werklozen in
België op het ogenblik op 180 D00 ge
schat. Gevreesd wordt dat dit aantal
nog voor het einde van het jaar tot
300.000 zal stijgen als gevolg van het
feit dat steeds meer textielfabrieken
hun personeel ontslaan. Op het ogen
blik wordt aan werklozensteun per
dag fr». 9,5 millioen uitgekeerd.
COMMUNISTISCHE VLOEDGOLF OVER AZIE
CHRONOLOGISCH OVERZICHT
Meer verkeersongevallen,
maar minder doden
Volgens het Centraal Bureau voor
de Statistiek kwamen in de -eerste
drie kwartalen van dit jaar in ons
land 33179 (eerste drie kwartalen 1947:
27778) verkeersongevallen voor, waar
van 610 (644) met dodelijke afloop,
5103 (4655) waarbij ten hoogste ern
stig en 4829 (3745) waarbij ten hoog
ste licht lichamelijk letsel werd verp
oorzaakt. Tengevolge van de overige
22637 <13734) ongevallen ontstond uit
sluitend materiële schade.
De tussen haakjes geplaatste cijfers
hebben betrekking op de overeenkom
stige periode van het vorige jaar.
De bisschop van Tarbes en Lourdes
heeft gedreigd de bedevaarten naar
Lourdes gedurende een jaar stop "te
zullen zetten, wanneer de gemeenteraad
van Lourdes zou overgaan tot invoe
ring van een vreemdelingen-belasting,
welke volgens de bisschop „zou in
druisen tegen het geestelijk karakter
van de stad van Bernadette".
Volgens het bald van de Sovjet-aca
demie van wetenschappen nam de be
volking in de Sovjet-Unie in de laat
ste 12 jaa- vOO de oorlor me; !.23'
per paar toe. Dat is bijna twee maal
zo veel als in de West-Europese lan
den.
De jongste volkstelling in Israël
heeft uitgewezen, dat de bevolking
van deze staat en van de door het Is
raëlisch gezag gecontroleerde streken
782.000 zielen telt, van wie 713.000 Jo
den en de rest Arabieren.
VERLOREN EN GEVONDEN
„Wieringermeer Gevonden een
kip, 'n huissleutel en 'n zakhorloge".
Zo luidde deze week een krantenbe
richtje. We vragen ons af, waarom
die kip niet op tijd thuis kwam Ze
kon in huis want ze had een huis
sleutel? Ook kon ze niet met een
smoesje aankomen niet te hebben ge
weten hoe laat het was.
DONDERDAG 25 NOVEMBER 1948
Hilversum I 301 m. 7.00 en 3.00
Nieuws: 7.30 en 8.15 Gram.muziek;
10.00 Morgenwijding; 10.15 Arbeidsvi
taminen; 11.00 Symphonisch concert;
12.00 De Papavers; 13 DO Nieuws; 13.20
The Romancers; 14.20 Röntgenkwar-
tet; 15.00 Voor zieken en gezonden;
16.00 Van vier tot vijf; 17.00 Kaleidos-
coop; 1735 Les -gars de Paris; 18.00
Nieuws; 18.30 Ned. Strijdkrachten:
19.10 Avondschool; 20.00 Nieuws; 20.15
Metropole-orkest; 21 DO „De geschie
denis van de Soldaat; 22.15 Neg.-o-spi-
rituals; 23.00 Nieuws.
Hilversum II 415 m. 7.00 en 8 DO
Nieuws; 7.15 en 8.15 Gram.platen; 803
Hoogmis; 9.45 Schoolradio; 10.15 Mor
gendienst; 11 DO De Zonnebloem; 11.40
Schoolradio; 12.03 Liederen van Fauré
12.33 en 13.25 KRO Amusementsorkest
13.00 Nieuws; 14.00 Kinckley Temple
Band; 14.40 Voor de vrouw; 15.15 Ka
merorkest; 16.00 Bijbellezing;
Voor de jeugd; 18.00 De vijf Zal- a-
ra's; 18.30 Gram.platen; 19 DO en 20.00
Nieuws; 20.15 Studio-steravond; 21.30
Familiecompetitie: 22.25 Ned Kamer
koor: 23.00 Nieuws.
en de
vreemde
klok
9 Ze stonden nu met z'n allen op het voorschip, behalve de maat, die van
niets wist, „Wat betekent dit eigenlijk?" vroeg Kappie. „Jullie doen alsof
je een stelletje zeerovers van tweehonderd jaar terug bent! Ik laat.me niet
op mijn eigen schip gevangen nemen!" „Zeeroverwilden! Déy zijn zij! gilde
Signor Rivaldi. „Actio del tempo! Ga uit die zij! Ga naar jouw eigenzelve
vaartuig! Caramba furiosa!" De hoofdman liet alleen maar zijn ene oog
gevaarlijk flikkeren, terwijl hij dreigend met een mes tussen zijn tanden
tegenover Kappie en Signor Rivaldi en de meester stond. De maat zat ia
zijn hut maar steeds de klok te bestuderen. Hij schudde er aan, legde zijn
oor er tegen en hij maakte zich ernstige zorgen. „Hier deugt iets niet!"
mompelde hij. „Ik moet ingrijpen..v" Hij draaide nog eens aan de wijzer
en zette die nu op 500 voor 0. „Zo", zei hij, nu zullen we eens verder
zien.... Ik móét de fout ontdekken".
FEUILLETON
Jean Vaubaron bewijst
zijn onschuld
door
XAVIER DE MONTEPIN
43. Terwijl hij sprak en zich aan de letterlijke waar
heid hield schenen zijn eigen woorden hem leugenachtig
toe.
Hoe zal men mij geloven, dacht hij, wanneer ik
aan mijn eigen woorden geen go|M)f kan slaan.
De rechter had al de belangrijke vragen gedaan, die
tot de grondslag moesten dienen voor de akte van be
schuldiging. Hij begon nu met een reeks vragen omtrent
bijzonderheden van ondergeschikt belang.
Vaubaron antwoordde slechts werktuigelijk, zonder
zich bewust te zijn van het meerdere of mindere ge
wicht van zijn anwoorden.
Dit duurde ongeveer een kwartier, waarna de gendar
me, vergezeld van Laridon terugkeerde.
Het magere mannetje maakte een droevige figuur
naast de reusachtige, vertegenwoordiger der openbare
macht. Alles wat maar in de verste verte met de justitie
te maken had. boezemde hem en niet zonder reden, een
onoverwinnelijke afkeer in. Hij zag er dan ook. toen hij
de kamer binnentrad uit als een vos, die in de strik
gevangen zit.
Ga zitten, zei de rechter, en houd u geread, om mij
te horen en te antwoorden.
Laridon gehoorzaamde nog zoveel te spoediger om
dat zijn benen bijna weigerden hem te dragen.
Enige vragen, alleen voor de vorm, werden hem door
de rechter voorgelegd en terwijl hij deze beantwoordde,
trachtte hij zijn ontroering meester te worden, waarin
hij ten slotte ook slaagde. Tegelijkertijd vroeg hij zich
zelf met nieuwsgierigheid af, waarom men hem toch
wel had laten roepen en wat Hij zou moeten getuigen.
Zijn onzekerheid duurde niet lang.
Kent gij deze man? vroeg de rechter op Jean Vau
baron wijzende.
Heel goed, antwoordde de uitdrager. Hij woont op
de eerste verdieping van het huis, waarvan ik het be
nedengedeelte bewoon.
De rechter vervolgde.
Hebt gij eergisteren enige gereedschappen van hem
gekocht, waaronder zich de graveernaald bevindt, die gij
hier ziet? Denk goed na, wat gij antwoordt, want deze
vraag is -hoogst belangrijk.
Het hart Van Vaubaron klopte bijna niet meer, zijn
ganse ziel hing aan de lippen van de uitdrager, wiens
woorden voor hem een begin van rechtvaardiging moes
ten zijn.
Laridon schudde hei hoofd.
1
Ik heb eergisteren niets gekocht, antwoordde fatf
ogenblikkelijk en mijnheer Vaubaron heeft mij niets
verkocht.
De werktuigkundige uitte een gesmoorde kreet.
Wat? stamelde hij, hebt gij het dan vergeten? Neen
dat is niet mogelijk, dat zou al te noodlottig zijn. Uw
geheugen mag u een ogenblik in de steek laten, maar gij
zult het u spoedig herinneren. Gij zult aan mijnheer de
rechter van instructie zeggen, dat ik niet gelogen heb,
dat ik aan u gereedschappen, waaronder een graveer
stift, verkocht heb en zelfs dat gij de letters, die op het
handvat gegraveerd staan, hebt opgemerkt.
Ja, zeker ik zou met mijn ganse hart verlangen, te
doen wat gij wenst, antwoordde Laridon, want het is
een harde zaak, om een buurman in zo grote verlegen
heid te zien. Ik heb bovendien nooit over U te klagen
gehad en ofschoon ik u nauwelijks ken, boezemt gij mij
toch belang in; ongelukkig echter kan ik niet doen wat
gij verlangt. Wij zijn hier op een plaats, waarvoor ik te
veel eerbied heb, om er iets anders dan de waarheid te
zeggen.
Vaubaron voelde dat een inwendige woede zich van
hem meester maakte en dat hij in een van die toestan
den was, waarin de kalmste, gemoedelijkste mens, wan
neer hij een wapen onder zijn bereik vindt, toeslaat en
doodt.
Dat is schandelijk! schandelijk! riep hij woest en
dreigend strekte hij zijn beide handen naar de uitdra
ger uit. Die man herinnert het zich, die man heeft
niets vergeten; hij is mijn vijand, hy wil mij vernietigen
Waarom? Dat weet ik niet, maar het is zo en zijn stil
zwijgen is de laagste van alle misdaden. Voleindig dan
uw werk ellendeling; doe een valse eed. Zweer dat ilc
gelogen heb. De straf zal zich niet lang laten wachten.
Ik vervloek u en God zal u straffen!
Laridon had zeer weinig geloof in God en de Hemel
se wraak was nu juist niet datgene, dat hij het meest®
vreedse. Toch was er iets zo indrukwekkend in d®
woorden en de toon van Vaubaron, dat de onbeschaam
de deugniet bleek werd en op zijn stoel wankelde.
Beschuldigde, sprak de rechter op strenge toon tot
Vaubaron, beledig of bedreig de getuige niet. Dergelijke
heftigheden kunnen uw hacheijke toestand maar ver
ergeren.
Jean Vaubaron liet het hoofd op zijn borst zinken en
zweeg. Zijn lippen bewogen zich zacht, zonder echter
geluid te doen horen. Hij bad en riep God aan, die hem.
scheen te verlaten.
Getuige, hernam de rechter, zich wederom tot d®
uitdrager wendende, blijft gij bij uw verklaring? Heeft
de beschuldigde u eergisteren die graveernaald ver
kocht?
Noch eergisteren, noch op een andere dag. Ik heb
nooit iets van hem gekocht, hij heeft mij nooit gespro
ken, dat zweer ik u.
Vaubaron bleef zwijgen en bidden.
(Wordt vervolgd)
V
