Ikmaaitfer
„Voornaamste geschilpunt:
gezagsverhouding tijdens
interimregering"
V.N.-kringen bezorgd over
Indonesische kwestie
Tweede Kamer over de
afwikkeling der geldzuivering
Min. Lieftinck werd
het niet al te
moeilijk gemaakt
Persvrijheid
WOENSDAG 8 DEC. 1948
Uitgave Stichting „De Vrije Alimawder","
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen 0.32 per week 2.30 per
maand 3.90 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertentie* 14 ct. per m.m., familieberich-
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteur J. van Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel. K 2200-3971
Ministers keerden uit Indonesië terug
Verkeert Hatta
onder druk?
Ministers eensgezind over
uit te brengen rapport
Gisteravond om even voor negen uur
lan^e op Schiphol de constellation
„Franeker" uit Batavia, aan boord
waarvan zich bevonden de ministers
Sassen en Stikker, alsmede de heren
Neher en dr. Blom, die uit Indonesië
terugkeerden, na hun besprekingen
met de Republikeinse gedelegeerden.
.Ook mevrouw Stikker ip met het vlieg
tuig meegekomen. Direct na aankomst
hebben de ministers Sassen en Stikker
aan een groot .aantal journalisten een
beknopt vraaggesprek toegestaan,
waaraan wij het volgende ontlenen:
Minister Sassen opende zijn verkla
ringen met mede te delen, dat de Ne
derlandse delegatie meent, dat de be
sprekingen op een mint gekomen wa
ren, welk het wenselijk maakte, een
rapport aan de Nederlandse regering
uit te brengen. „Wij geloven, dat het
bijzonder belangrijk is, dat tijdig
in ieder geval voor 1 Januari 1949
de wet „bewind Indonesië in over-/
gangstijd" fot stand komt.
EEN TEGENSLAG
Het voornaamste geschilpunt, dat
aan het licht is gekomen tijdens de
besprekingen, betreft de gezagsver
houding 'tijdens de interimregéring",
aldus minister Sassen. Minister Stik
ker vulde deze laatste mededeling aan
met op te merken: „dif is bepaalde
lijk Tif 'afwijking met' wat wij hadden
mogen verwachten. Toer ik de vorige
keer Batavia verliet, werd mij door
de heer Hatta een aide-memoire over
handigd over deze kwestie. Wij heb
ben de indruk, dat nu allerlei tegen
werkende krachten in de Republiek
hét Hatta onmogelijk maken de es
sentiële punten van zijn standpunt
inzake de gezagsverhouding te ham*
haven.'' Minister Stikker vervolgde
met te zeggen: „wjj zijn gedrieën naar
Indonesië gegaan en denken bepaalde
lijk over verscheidene feiten en ge
gevens verschillend. Ik meen echter
te mogen zeggen, dat wij het thans,
wat betreft ons rapport aan de Neder
landse regering, volkomen met elkan
der eens zijn."
Regering gereserveerd t.a.v.
„Europese eenheid"
De^egaiie-hd Ketsiens
atgetieden
Uit Den Haag wordt gemeld, dat de
heer P. A. Kerstens, die met de heren
Aibarda en Bruins Slot deel uitmaakt
van de Nederlandse delegatie van de
Vijflanden-studiecommissie, die te Pa
rijs beraadslaagt over de kwestie der
„Europese eenheid", als delegatie-lid
is afgetreden. In zijn plaats zal het
Tweede Kamerlid Serrarens worden
aangezocht. Prof. Kranenburg is be
noemd tot plaatsvervangend lid der
delegatie.
De heer Kerstens is afgetreden, om
dat hem gebleken is dat de Neder
landse regering „op zijn minst zeer
terughoudend staaj tegenover de voor
etellen der Europese beweging."
De heer Kerstens is een der grond
leggers dezer beweging en kan als
vurig voorstander gteen terughouding
aan de dag leggen.
Victor Csomoky. de 29-jarige vroe
gere Hongaarse gezant te Caïro en
schoonzoon van ex-president Zoltar.
Tildy is gistten wegens hoogverraad
te Boedapest terechtgesteld.
VEEL WIND.
Meest krachtige, langs de kust tij
delijk harde wind tussen Zuid en
Zuid-West. Toenemende bewolking en
cp de meeste plaatsen enige regen.
"Weiirg verandering in temperatuur..
Minister Sassen onderstreepte dif met
te zeggen: „ik onderschrijf dit vol
komen."
„INPASSING" VAN DJOKJA
MOET VERGEMAKKELIJKT
WORDEN.
Tenslotte verklaarde minister Sas
sen nog: „het zal nuttig zijn, dat, als
de wet „bewind Indonesië in over
gangstijd" wordt ingevoerd, deze een
overgangsbepaling bevat, waardoor 't
mogelijk wordt de „inpassing" van de
Republiek in het inierimbestel te ver
gemakkelijken en te bevorderen".
De ministers werden op het vlieg
veld begroet door de ir/iister-p/psi-
dent, dr, W. Drees, minister Götzen,
de secretaris-generaal van het minis
terie van Buitenlandse Zaken, mr. J.
Lovink, mevrouw Sassen en dr. J. Ba
nier, gecommitteerde van Overzeese
gebiedsdelen.
Hij ziet er niet bepaald uit als over
winnaar, de 27-jarige Engelse zwaar
gewicht kampioen Bruce Woodcock,
die in de vierde ronde van zijn ge
vecht tegen de Amerikaan Lee Savold
een te lage stoot moest incasseren en
hier met een van pijn vertrokken ge
zicht door zijn broer Billy (links) en
zijn manager Tom Hurst naar zijn
hoek wordt gedragen. Op de achter
grond de scheidsrechter Sarn Russell.
Woodcock mag na deze zege doof tech
nische k.o. de wereldkampioen Joe
Louis uitdagen voor een gevecht' om
de wereldtitel.
„New York Times" meldt een „scheuring
in het Nederlandse kabinet"
Amerika verwacht van
oorlog voordeel voor
Moskou
A. M Rosenthal schrijft uit Parijs
in de „New York Times" van 7 Dec,
o.m.:
„In kringen van de Verenigde Na
ties verwacht men, dat het antwoord
op de vraag: oorlog of vrede in In
donesië? binnen enkele weken zal
worden gegeven, nu de besprekingen
tussen Nederland eivde Republiek vol
gens de berichten op niets zijn uit
gelopen. Sommige der gedelegeerden
op de vergadering te Parijs vrezen.
dat de laatste hoop op een spoedige
overeenstemming en de mogelijkheid
dat een militaire actie kan worden
vermeden, thans verdwenen is. De
Indonesische delegatie, die zich se
dert September te Parijs bevindt, zal
daar tot het nieuwe jaar blijven, om
dat zij gelooft, dat de Veiligheidsraad
in een spoedzitting zal worden bijeen
geroepen om de situatie in Indonesië
in beschouwing te nemen.
REPUBLIKEINSE VREES
De zaak, waarom het geschil thans
in hoofdzaak draait, is de mogelijke
instelling van een interimrregering.
Volgens Republikeinse zegslieden
zullen door middel van de zgn. „Ma-
rionetten-staten de Nederlanders, als
de Verenigde Staten van Indonesië
thans zouden gaan functioneren, in
staat zijn, hun gezag te blijven uit
oefenen.
Gemeld wordt, dat de Indonesische
kwestie in het Nederlandse kabinet
tot een scheuring heeft geleid. Naar
verluidt, zijn vele Nederlandse staats
lieden de mening toegedaan, dat een
vreedzame oplossing langs de weg van
onderhandelingen voor het ogenblik
niet is te bereiken Maar volgens hier
ontvangen berichten zouden vooraan
staande persoonlijkheden in de Partij
van de Arbeid ten sterkste zijn ge
kant tegen een nieuwe politionele ac
tie.
NOG TWEE MOGELIJKHEDEN
De hoop, dat het niet tot een mili
taire actie zal komen, is gebaseerd
op twee mogelijkheden: ten eerste, dat
diegenen onder de Nederlandse poli
tieke leiders, die voor een voortzetten
der onderhandelingen zijn en dan
tevens voor een uitstel van de instel
ling der interimregering, de overhand
verkrijgen, en ten tweede: dat neutra
le mogendheden beide partijen ervan
zouden kunnen overtuigen, dat bij 'n
hervatting der vijandelijkheden meer
te verliezen is dan te winnen.
In de Ver. Staten van Amerika is
men, zo wordt gezegd, ernstig bezorgd
over de mogelijkheid, dat een oorlog
in Indonesië, gepaard gaand met een
mogelijke ineenstorting van de rege
ring van Tsjang Kai Tsjèk, het po
litieke beeld in het Verre Oosten zou
kunnen wijzigen ten gunste van de
Sovjets".
Ook de „Washington Post" van gis
teren wijdt onder de titel „de misluk
king van de besprekingen in Indo
nesië is een slag voor de Verenigde
Staten" aan de situatie in Indonesië
een hoofdartikel van dergelijke strek
king.
De Tweede Kamer heeft gistermid
dag een aanvang gemaakt met de be
handeling van het wetsontwerp, tot
afwikkeling van de geldzuivering.
De heer C. van den Heuvel (A.R.)
geeft te kennen, dat een eenvoudige
afwikkeling hem meer had geleken.
De doorsnee-burger begrijpt van de
nu gevolgde regeling niets. Spr. had
liever gezien, dat de gehele geblok
keerde schuld was omgezet in
een aantrekkelijke staatslening.
Het gevaar van inflatie is naar spre
kers inzicht wel afwendbaar, maar hef
bestaat nog.
HU brengt de minister echter hulde
voor de aanvankelijke instelling der
geldzuivering.
„ZUCHT VAN VERLICHTING
De heer Lucas (K.V.P.) meent, dat
velen met hem een zucht van ver
lichting zullen slaken, nu het einde
van de geldzuivering in zicht komt.
Gaarne brengt hij dank en lof aan
de minister en zijn medewerkers, ook
al had hij liever gezien, dat een an
dere weg voor de geldzuivering was
gekozen.
OM DE KLEINE SPAARDERS
De heer van de Wetering (CH) is
van oordeel, dat het hele Nederlandse
volk en niet de toevallige bezitters van
liquide middelen belast moeten wor
den. De maatregelen ter afwikkeling
der geldzuivering moeten zodanig
worden genomen, dat de nadelen voor
de houders van geblokkeerde tegoe
den tot het hoogst noodzakelijke nri-
cnf&aïsr» Worden beperkt.
-3Spï. bepleit de wenselijkheid van
deblokkering van de tegoeden der
kleine spaarders. Hij dringt aan op
verhoging van de rente der beleg-
gings-certificaten van 3*4 tot 3>/2 %-
De heer Hofstra (ArbJ gaat na, of
er reden voor voldoening is over wat
ten aanzien van de sanering is ge
presteerd. Uit de financiële bladen
krijgt men wel eens de indruk, dat
zij mislukt zou zijn. Spr. zegt van oor
deel te zijn, dat de sanering is gelukt
en dat de Nederlandse prestatie gezien
mag worden gis men nagaat hoe in
andere landen de geldsanering is aan
gepakt.
Spr. vraagt echter de aandacht voor
de belangen van de honderdduizen
den kleine spaarders hij spaarbankeh
Hy geeft in overweging het moge-
lijk te maken met behoud van het
stelsel der wet door vereenvoudi
ging der formaliteiten geld vrij te ge
ven van de rekening van kleine spaar
ders.
Voor het idee. dat de heer Lucas
had geopperd omtrent deblokkering
ten behoeve van ondernemers, die
hebben moeten lenen, verklaart spr.
sympathie te hebben. Ook gevoelt hij
voor beperking van de looptijd der be
leggingscertificaten.
De heer Ritmeester (WD) stelt
vast, dat de minister steeds heeft ge
tracht, onbillijkheden glad te strijken
maar steeds ook komt hU daarbij iif
conflict met het monetaire element.
In zyn Memorie van Antwoord
heeft de minister te kennen gegeven,
dat verkorting der verschillende ter
mijnen, waarop y/an aangedrongen,
niet wel mogelijk i%
C.P.N. CEPTI8CH
De heer Hoogcarspel (CPN)' is van
oordeel, dat de politiek van de minis
ter niet het effect heeft gehad, dat zij
had kunnen hebben.
LIEFTINCK DANKT DE
KAMER
De minister van Financiën, de heer
Lieftinck, brengt de Kamer dank er
voor, dat zU hem bij herhaling ge
machtigd heeft, die maatregelen te
beffen, */elke noodzakelijk waren.
Daarin ziet hij een blijk van vertrou
wen, waarvoor hy erkentelijk is.
Het onderhavige ontwerp is 'n door
trekken van de eerder uitgestippelde
lyn, de consequente voortzetting van
een eenmaal gekozen systeem.
Spr. wijst er op, dat de wet hem
machtigt' de afwikkeling te bespoe
digen. Hij zal van die machtiging zo
het mogelijk is ook gebruik maken.
;..EN IS ONVERMURWBAAR.
Spr. zegt alleen de particuliere be-
iangen der betrokkenen te kunnen
ontzien als het gemeenschapsbelang
daardoor niet wordt geschaad.
Onder de gelden bij de spaarban
ken waren ook veel oneigenlijke spaar
gelden. Men kan het niet zo stellen,
dat alleen kleine spaarders zich naar
de spaarbankeh richtten.
Voor de eigenlijke kleine spaarders
"bestaat de mogelijkheid Sn vijf -jaar
hun geld vrij te krijgen. Spr. ver
klaart zich bereid vergroting van de
beleggingsrekening ernstig onder het
oog te zien.
De minister verklaart tenslotte van
mening te zijn, dat er geen enkele
reden is om de rente der beleggings
certificaten ie verhogen. Een voorstel
om deze te brengen van 3% op 3%
verklaart hij onaannemelijk. De ver
gadering werd daarna tot vanmiddag
verdaagd.
ZIET CLAY NOG EEN KANS?
„De totstandkoming van een tegen-
gemeenteraad in de Sovjet-sectoS
maakt een overeenkomst betreffende
Berlijn niet onmogelUk", zo heeft ge
neraal Clay, de Amerikaanse militaire
Gouverneur in Duitsland, gisteren tij
dens een persconferentie verklaard.
OOSTENRIJKS VREDESVERDRAG
De Ver. Staten hebben Oostenrijk
er van in kennis gesteld, dat zU be
reid zijn de viermogendhedenbespre-
kingen over een Oostenrijks vredes
verdrag te hervatten.
Elke <jag weer, aig we ons zetten
tot het schrijven van het een of an
der artikel, voelen wy ons blij te
moede, omdat we ons niet hebben af
te vragen of we wel critiek uit mogen
oefenen op daden van de regering,
waarmee we het niet eens zijn.
Elke dag prijzen we ons gelukkig,
dat we niet klakkeloos de mening van
anderen hebben na te praten en dat
we van onze krant 'n spreekbuis kun
nen maken, waardoor naar onze me
ning een onafhankelijke progressiviteit
wordt gewaarborgd. Zijn we verheugd
dat we desnoods anderer mening kun
nen aanvallen. Op een behoorlijke
manier.
Te lang immers hebben we dit moe-"
ten missen. Te lang is onze gelijkge
schakelde pers een walgelUk voor
beeld van serviliteit geweest. Dit houdt
echter niet in, dat deze vrijheid tot
bandeloosheid mag groeien. Wié de.-
vrijheid misbruikt, 3S een van haar
ergste vijanden.
De Nederlandse journalisten hebben
dit ingezien. Er is daarom een Tucht
raad voor het Perswezen in het leven
geroepen, waardoor de Nederlandse
journalisten de broeders, die het niet-
zo nauw nemen met de waarheid zelf
ter verantwoording kunnen roepen.
Niet alleen met de waarheid. Ook
met het fatsoen
Het is jammer, dat deze stap nodig
is geweest. Zë levert echter het be
wijs, dat de Nederlandse journalisten
zelf er van overtuigd zijn, dat er in
de Nederlandse journalistiek gebrui
ken zijn binnengeslopen, die er niet n
horen.
Deze misbruiken dater i niat van
vandaag of gisteren. OoR voor <*e oor
log waren ze er Wellicht met*in die
mate, maar met de opkomst van het
nationaal-socialisme namen ze erger
lijke vormen aan. Juiste berichtge
ving kwam er niet op aan. Het was
er uitsluitend om begonnen om per
sonen of partijen een trap te geven.
We hebben na de bevrijding de hoop
gekoesterd, dat" er verbetering zoü zijn
ingetreden. Het is ons bij de rug op
gewaaid. De eerste verkiezingen brach
ten reeds een ontgoocheling De twee
de leverden bet bewijs, dat het natio
naal-socialisme wel verslagen was,
maar dat de mentaliteit nog levend
was. Springlevend. Het smerigste be
richt was welkom. De mentaliteit van
het doel heiligt de middelen. Geen
enkel middel is unfair, als het er maag
om gaat, het doel te bereiken.
Deze wijze van berichtgeving heeft
er nu toe geleid, dat de heer Kupers
voorzitter van het NW een klacht
heeft ingediend bii Amsterdamse
officier van Justitie
Een klacht tegen „De Waarheid".
Wij zullen ons hangende deze klacht
van commentaar op de zaak zelve
onthouden. Dat de Nederlandse jour
nalistiek zelf echter niet reeds eerder
is opgetreden tegen journalistieke ont
sporingen, betreuren wij ten zeerste.
De overheid mag de Pers niet aan ban
den leggen. De pers zelf echter be
hoort zich beperkingen op te leggen,
teneinde de persvrijheid niet in het
gevaar te brengen.
v Z.
Smirnoff heeft - genoeg gevlogen
De over de gehele wereld bekende
K.L.M gezagvoerder Iwan Smirnoff,
de man, die met Piet Soer, van Beu
kering en Grosveld in 1933 in record
tijd de Kerstpost van Nederland naar
Indië vloog en, eveneens in record
tijd, de voor Nederland bestemde post
naar het moederland bracht, heeft gis
teren besloten op te houden als gezag
voerder van de K.L.M. te vliegen.
„Ik heb nou ruim 33 jaar gevlogen
en ik acht de tijd gekomen dat jonge
ren mijn taak overnemen. Dit is nu
eenmaal het lot van ieder werkend
mens", zo kondigde Smirnoff zijn be
sluit aan. Hij blijft zijn bijzondere ca
paciteiten in dienst der K.L.M. stel
len, zij het nu in ëen functie op de
grond, n.1. bij de hoofdinspectie Be-
drijfsuitvoering.
Iwan Wasiliwusj Smirnoff werd 30
Januari 1895 te Wladimir (Rusland)
geboren. Op 19-jarige leeftijd liep hij
van huis weg om dienst te nemen in
het Keizerlijke leger. Hij maakte ken
nis met de oorlog, kreeg het kruis
van St. George en werd bij latere ge
vechten ernstig gewond aan zijn voet
en naai" Petrograd vervoerd. Daar
kwam hij in contact de luchtvaart.
Bij het uitbreken van de revolutie
bereikte Smirnoff via Wladiwostok en
na veel omzwervingen Engeland, waar
hij zich meldde voor de „Royal Air
Force", maar spoedig werd de wapen
stilstand gesloten. Hij ging weer terug
naar Rusland, maar bleef er één dag
en kwam begin '20 in Parijs.
Hij kwam later op Croydon als
monteur, vloog voor de Belgen en
werd in 1921 aan de K.L.M. verbon
den, En hier maakte hij zijn „car
rière"
MARSHALL ONDERGAAT NIER
OPERATIE.
De Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, George Marshall,
heeft gisteren in het Walter-Reed-zie-
kenhuis te Washington een nier-ope
ratie ondergaan. Men zegt, dat één
nier werd weggenomen. De patiënt
maakt het goed.
FLINK HAPJE
Een van de zeldzaam grote vissen
in de Noordzee, de vleet (Engels
„Skate"), werd door. de IJmuïdense
motortrawler „Allan Water" aange
voerd De vis woog niet minder dan
100 kg.
DUITSERS VERKLAREN BRITTEN
VOOR GEK
De Britten hebben woord gehouden:
ze zijn gisteren begonnen aan de ver
nietiging van het torpedoproefstation
te Eckernförde. Tussen de 20- en 30000
Duitsers hielden een protestmars. De
burgemeester van Kiel, Andreas Gayk
en de voorz. van de Landdag van
Sleeswijk-Holstein, Karl Ratz, liepen
voorop.
In de optocht werden spandoeken,
meegedragen, waarop men lezen kon
„zij die lege gebouwen opblazen, zijn
gek". Voor het raadhuis werd'een mi
nuut stilte in acht genomen Er deden
zich geen incidenten voor.
Het Duitse protest geldt de vernie
tiging van veel woonruimte, welke
de gebouwen van het proefstation
bieden.
VAN VLIET EERSTE TE
CASABLANCA
Van Vliet heeft het sprintnummer
op de baan van Casablanca gewonnen
voor Gerardin en Scherens.
WORDT V.N. MODERN BABYLON?
De Algemene Vergadering der V.N.
nam gisteren na een dag van discus
sies een door acht Zuid-Amerikaanse
Staten ingediend voorstel, strekkende
tot het maken van Spaans tof een der
„werktalen" der Verenigde Naties.
aan. Er waren veel bezwaren, aange
zien het de uitgaven der Verenigde
Naties met een bedrag van 1.250.000
dollar per jaar zou verhogen. En bo
vendien werd de vrees geuit dat bij
aanneming van het voorstel, het
hoofdkwartier van de Ver, Naties in
een modern Babyion zou worden ver
anderd. Rusland en China willen hun
talen nu ook als „werktaal" be
schouwd zien. En er zijn er al zes
KLEWANG CONTRA LAMPETKAN
Toen gisterenavond de 50-jarige B.
K. uit 's-Gravenhage onder invloed
van sterke drank thuis kwam en daar
zijn vrouw en stiefdochter "Tof,
ging hij deze met een lampetkan te
lijf.
De stiefdochter greep hierop een
klewang van de muur en sloeg B
zodanig op het hoofd dat hij met een
hersenschudding en snijwonden naar
het ziekenhuis moest worden vervoerd.
BRAND IN PAL AIS DE CHAILLOT.
Er is gisteren brand uitgebroken in
het Palais de Chaillot, waar de V.N.
vergadert. Twee kamers zijn jitecha-
digd. De brand w«s in tien minuten
onder controle, maar 150 brandweer
lieden kwamen in acfie!
Prof. Reuter, een der leiders van de
Soc.-Dem Partij is door de Westelijke
gemeenteraad eenstemmig gekozen tot
tijdelijk burgemeester van Berlijn.
onze kleine tovenaar
