ikmaadsi'
Nederlandse troepen zetten tweede
politionele actie in
Regering achtte verdere
besprekingen zonder uitzicht
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
DE REPUBLIEK
5' JAARGANG N° 1413
MAANDAG 20 DEC. 1948
Regering motiveerde haar besluit
Dr. Beel kondigde zuiveringsactie
der troe
oen aan
HET GEBIED
VAN
„Het beest is los"
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar
Abonnementen "0.32 per week 1.30 per
maand 3.90 p. kwart bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct per m.m., familieberich-
ten 18 ct. Bjj contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteur J. van Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel. K 2200-3971
In Indonesië spreken de wapens. Dr. Beel, de Hoge Ver.
tegenwoordiger van de Kroon heeft via Radio Batavia
mededeling gedaan van het besluit van de Nederlandse
regering het bestand met de Republiek op te zeggen. Er
zal een zuivering worden hegonnen tegen de „terroristen"'
op Republikeins gebied met alle ter beschikking staande
politionele en militaire middelen. In de nacht van Zater.
dag op Zondag om 12 uur plaatselijke tijd hebhen de
Nederlandse troepen hun actie ingezet.
Kort na middernacht heeft de Ned
regering Zaterdagavond een verkla
ring afgelegd, waarin o.m. het volgen
de wordt gezegd.
Na de besprekingen in Indonesië,
eerst door minister Stikker, later door
dé ministers Sassen en Stikker en de
gedelegeerde van het opperbestuur, de
heer Neher, met drs Hatta en andere
vertegenwoordigers der Republiek ge
voerd, zag de Ned regering zich ver
plicht vast te stellen, dat e- geen uit
zicht was op afdoende maatregelen
vanwege de republiek om een eind
te maken aan de talrijke en steeds
toenemende gewelddadige bestand-
schend ngen, terwijl evenmin kon wor
den verwacht, dat de republiek tot 'n
regeling op de grondslag der Renville-
overeenkomst zou medewerken. Onder
die omstandigheden verwittigde de
Ned. regering de commissie van Goe
de Diensten ervan, dat ZÜ tot Kaar
ernstig leedwezen tot de conclusie
moest komen, dat verdere onderhan
delingen en besprekingen, hetzij di
rect, of onder de ausoiciën van de
C.V.G.D, geen nut meer konden heb
ben
Ook de brieven van drs. Moh Hat
ta konden wegens hun twijfelachtig
karakter de regering niet overtuigen.
De Nederlandse regering heeft daar
na gemeend de Rep regering de ge
legenheid te moeten veven de brief
alsnog aan te vullen ioor een binden
de verklaring omtrent een aantal pun
ten, 'n het bijzonder:
a De opneming van de Republiek
in het federale bes'el op dezelfde voet
als de andere delen.der federatie;
b De regeling van de positie van
de Hoge Vertegenwoordiger van de
Kroon in de overgangstijd, zoals in
het besluit inzake het bewind in In-
densië in overgangstijd opgenomen;
c. De voorziening n be'rrffende de
federale weermacht, de staat van oor
log en beleg en de toestand van on
veiligheid;
d. Het onverwijld nemen van maat
regelen voor effectieve beëindiging
van de bestandschendingen en de eva-,
cuatie van de infiltranten.
Ware een dergelijke verklaring
verkjegen, da-» zou de regering be
reid zijn geweest de besprekingen
te heropenen.
Een antwoord van de Republiek
is niet binnen d- gestelde termijn
binnengekomen, terwyl om verlen
ging van die termijn niet *s f?e"
vraagd. Integendeel is gebleken, dat
de Rep. regering zich op dit critie-
ke moment in de onmogelijkheid
heeft geplaatst om een definitief
amw^jrd te geven, doordat de pre
sident der Republiek, Soekarno,
heeft aangekondigd met zes van zijn
ministers Djocja te zullen verlaten
met bestemming naar India, het
geen inmiddels is geschied, terwiji
de ministerpresi 1«»m Hatta van di'
presidentiële kaoine* zich voor dr
duur van twee weken heeft zie1'
gemeld. Onder deze omstand»gh-»d0r.
ontbrak dus elke mogelijkhïi l. dat
op korte termijn verbeto "Jng zou
worden verkregsn in de onnoudbaar
geworden toestand in Indonts
DWINGENDE OMSTANDIGHEDEN
In het vervolg van de verklaring
zet de regering uiteen wj.ke motie
ven hebben geleid >ot het nemen van
de ernstige stap. Gewezen wordt wp
het toenemende aantal bestardrschen
dingen en de infilr<t>ie vaa Republi
keinse militairen op bet onder teder
landse leiding staande gebied.
De Nederlandse regering belooft
voorts, dat de aangekondigd» staal
kundige hervormingen doorgang zul
len vinden en besluit dan:
Nederland heeft getoond bereid
te zijn mede te werken tot h*t ope
nen van de weg naar de vrijheid
van Indonesië. Deze vrijheid is ech
ter alleen mogelijk met waarbor
gen tegen overheersing door de ex-
tremisdsche elementen in de Repu
bliek, die een democratische rechts
orde onmogelijk zouden maken. De
wereld moge dit begrijpen.
Vandaag
regeringsverklaring
De voorzitter der Tweede Kamer
heeft de leden telegrafisch opgeroepen
voor een vergadering, welke heden
middag om vier uur zal worden ge
houden. In deze openbare vergadering
zal de regering een verklaring over
de Indonesische kwestie afleggen.
Vermoed wordt, dat deze verklaring
niet veel langer dan een half uur in
beslag zal nemen. Uiteraard kan thans
nog niet beslist worden, wanneer de
debatten over de regeringsverklaring 'n
aanvang zullen nemen, doch het moet
niet uitgesloten geacht worden, dat dit
reeds in een avondvergadering op de
zelfde dag zal geschieden.
aLEw? QQ£T-iNPONESIB
AFGETREDEN.
De mininster-president van Oost-
Indonesië, Anak Agoeng, heeft in een
rede voo»<^ladio Makassar aangekon
digd. dat zijn kabinet zal aftreden. Hij
deelde verder mede, dat de regering
op verzoek van president Soekawati de
lopende zaken zal afhandelen.
Uit Bandoeng wordt vernomen, dat
de premier van Pasoendan, Raden Adil
Poeradiredja, is afgetreden.
THEE VAN DE BON OP 1 JANUARI
Met ingang van 1 Januari 1949 wordt
'Ie fh-eJ: ♦ributie-oD-bon opgeheven.
De koffiedistributie blijft gehand
haafd, zo is in Den Haag medegedeeld.
VEILIGHEIDSRAAD REEDS
HEDENMORGEN BIJEEN.
De Veiligheidsraad zal hedenmorgen
om 10.30 uur in bijzondere zitting
bijeen komen om de Indonesische
kwestie te onderzoeken.
Het verzoek daartoe is van de Ame
rikaanse afgevaardigde uitgegaan, na
instructie van de Amerikaanse re
gering.
Scherpe reactie in
India
De premier van India, Pandit
Nehroe, heeft verklaard, dat de her
vatting van de vijandelijkheden in
Indonesië door de Nederlanders „in
strijd was met de beginselen van het
handvest der Verenigde Naties."
„Ofschoon wij de Republiek thans
geen effectieve steun kunnen geven,
kunnen wij geen nietsdoende toeschou
wers blijven, zo vervolgde hij. Ik
waarschuw de Nederlanders, dat zij
niet in staat zullen .zijn, hun plan te
voltooien. De tijd van het imperialisme
is voorbij, omdat geen imperialistische
macht in Azië kan blijven." Niemand
kan het getij van het streven naar on
afhankelijkheid in de Aziatische lan
den tegerfhouden.
Onze buitenlandse politiek is hierop
gericht, dat geen buitenlandfee mo
gendheid behoort te heersen over enig
land in Azië. Spoedig zal in alle Azia
tische landen een reactie op de Ne
derlandse actie gehoord worden en wij
zullen onze koers onder deze omstan
digheden moeten bepalen," aldus Pan
dit Nehroe.
BONDSBESTUUR NW ZAL VER
KLARING AFLEGGEN.
Het Bondsbestuur van het N.V.V. zal
in verband met de situatie in Indone
sië hedenmorgen een bestuursvergade-
rig houden. Het NW-bestuur Wekt de
werkers van Nederland op in afwach
ting van een nadere verklaring de
werkzaamheden gewoon voort te zet
ten en geen onberaden stappen te doen
„Vastberaden en
grondig"
Dr Beel heeft Zondag voor Radio
Batavia mededeling gedaan van het
besluit van zijn regering het bestand
met de Republiek op te zeggen en «en
„zuivering" te beginnen tegen de ter
roristen" op Republikeins gebied. Dr.
Beel verklaarde: Deze zuivering zal
vastberaden en grondig worden uitge
voerd. Wy zullen met alle ter beschik
king staande politionele en militaire
middelen onverpoosd de terroristen
benden achtervolgen en wij zullen hen
niet langer hun practijken laten voort
zetten, hetzij in de gebieden welke
reeds onder controle staan .hetzij in
gebieden welke wij thans op het punt
staan te gaan bevrijden.
Deze stap is gedaan omdat de Ne
derlandse regering, zich tenvolle be
wust van haar plicht, tot de conclusie
is gekomen, dat geen vreedzame rege
ling meer mogelijk was.
OPROEP TOT STRIJDKEACHTEN
In een toespraak tot de Ned. gewa
pende machten verklaarde Dr Beek
„Gij marcheert niet op teneinde vyan.
delijk gebied te bezetten, doch om
rechtvaardigheid en veiligheid te bren
gen, waar tevoren wetteloosheid re
geerde. Toon door Uw daden dat nie
mand, wie ook, iets van U te vrezen
heeft, wanneer hij vreedzaam zijn taak
vervult."
Dr Beel deed tenslotte een beroep
op de luisteraars, zowel in het fede
raal alg in het Republikeins gebied,
om behulpzaam te zijn, teneinde „de
zuiveringsactie, welke helaas noodza
kelijk is gebleken, zo snel mogelijk
te laten verlopen, zodat onvermijdelijk
leed tot een minimum beperkt ^al
blijven en de vrede snel in geheel
Indonesië zal worden hersteld.
Naast deze verklaring heeft Dr Beel
een uitvoerige radio-rede gehouden
terwijl hij voorts op een persconfe
rentie verklaringen heeft afgelegd.
Generaal Spoor als opperbevelheb
ber van de landstrijdkrachten en vice-
admiraal Pinke hebben dagorders tot
de troepen gericht
Minister Stikker zal vandaagTria de
PCJ tot Amerika spreken en het be
sluit van de Ned. Regering motiveren.
-T—
Een kaartje van het Re
publikeins gebied op Ja
va, aangegeven door de
demarcatielijnen. Volgens
de tot nu toe ontvangen
berichten hebben Neder
landse parachutisten eerst
het vliegveld Magoewo
ten Oosten van Djokja,
de hoofdstad van het Re
publikeinse gebied, bezet
Nadat daarna landings
troepen op dit vliegveld
waren aangevoerd, heb
ben deze Djokja bezet
Voorts rukken Neder
landse troepen van ver
schillende zijden het Re
publikeins gebied, bin
nen, zoals uit de richting
Gombong en uit de ricb-
ting van Semarang.
Naby Toeban, 85 K.M.
ten Westen van Soera-
baya, hebben marine-
strijdkrachten een lan
dingsoperatie uitgevoerd.
Het is met een mateloze bitterheid
in het hart dat wij deze woorden neer
schrijven. Deze woorden, die de Ut*
vormden bij de plaat van Albert Haha
in de Notenkraker van Augustus 1914,
by het uitbreken van de eerste ve-
reldoorlog. De plaat vertoonde een tü-
ger, voorstellende de uitgebroken oor
log, die op de mensen lossprong. En
de ondertitel van deze plaat luidde;
„Hoe krijgen we dat beest weer in
zijn kooi". Het heeft lang geduurd!
In deze situatie is het conflict [Us-
sen Nederland en de Republiek In
do nesia gekomen. Misschien moeten
we zeggen: Tussen Nederland en een
militaire kliek in de Republiek, di«
het achtereenvolgens Sharir, Sjarifoe-
din en Hatta onmogelijk heeft ge
maakt, afspraken na te komen. Heeft
het echter zin, verwijten te
maken tot een exremistische groep
in de Republiek als men in het
eigen land reeds enkele jaren
te kampen heeft gehad met een zelf
de extremistisch# oppositie, zij het dan
in tegenovergestelde richting? Een op
positie, die snel en vruchtbaar we?k
onmogelijk maakte. Die pas ver 'omde,
toen het te laat was?
Men zal van Nederlandse zij r on
getwijfeld betogen, dat de strijd niet
tegen de Republiek gaat. Men zal
de wereld begrip trachten te
dat het een strijd is tegen ongerede'4e
henden en tegen raddraaiers met
geen enkel vergelijk mogelijk is Of
het zal gelukken, wagen wy te betwij
felen. In de UNO heeft men tot dus
verre weinig gevoeld voor het Neder
landse standpunt Amerika is ons niet
bepaald gunsjig gezind. Wat dat betreft
staan onze kans°n di>« niet zo -oos-
kleurig.
Hoe ze op militair terrein i'sSen,
kunnen we moeilijk beoordelen. De
„opmars naar Djokja" heeft geen on
overkomelijke moeilijkheden opgele
verd. Misschien zullen de eerste da
gen of weken de legerbulletins even
triomfantelijk kunnen zijn als die van
de heer Hitier ,toen de Duitse horden
Europa onder de voet liepen. En
daarna? Zal ar een eeuwige guerilla-
strijd onthanden? Zullen de deelsta*en
zich bij de'actie neerleggen?
Vragen, die ons ongerust maken.
Vragen, die er de oorzaak van zifo
dat we Kerstmis 1948 tegemoet gaan
met een somber gevoel. Want in dat
conflict hebben we reeds tenminste
één nederlaag te pakken. Een morel#
nederlaag, omdat we dit conflict niet
langs de weg van het overleg uit d«
wereld hebben kunnen helpen. De
schuld hiervan ligt niet uitsluitend iD
Nederland. Zogoed als ze niet uitslui
tend in de Republiek ligt.
Inmiddels is het beest los. Reeds vo
rige week hoorden we brallende ge
luiden op een vergadering, dat d#
regering zich nu nergens meer ieu
van rr"agf aantrekken- Van. Uüto
niet en van een andere mogendheid
niet Het moest er nu op los gaan.
Wij zijn van een andere mening
hebben de eerste ronde verloren. We
hebben het conflict niet met de wa
penen van de géést weten te overwin
nen. Het beest is los. Misschien on
danks ons zelf. We hebben een nieuw#
taak. Geen eenvoudige. Het beest moet
weer in zijn hok. Zo spoedig als maar
enigszins mogelijk is. En de hulp van
de UNO, van Amerika of van welk
land ter wereld ook, aanvaarden w#
graag. Omdat we ons schamen, dat het
beest los is .terwijl wc staan te stame
len „Wir haben es nicht gewollt."
v. Z.
CENSUUR TE BATAVIA.
Officieel is in Batavia medegedeeld,
dat met ingang van Zondag in verband
met de genomen maatregelen censuur
is ingesteld, onder meer op alle perS-
telegrammen. Er is opdracht gegeven,
het ingestelde preventieve toezicht op
vlotte en soepele wijze te doen uit
oefenen. Er zal naar gestreefd worden
elke vertraging te voorkomen.
GELDIG TOT MAANDAGAVOND.
AANHOUDENDE VORST.
Droog weer met op de meeste plaat
sen veel bewolking. Matige, tijdelijk
krachtige Oostelijke wind. Ook ver-
dag bijna overal lichte vorst.
