5' JAARGANG N° 1419
DINSDAG 28 DEC. 1948
Nederland heeft Amerikaanse resolutie
„in ernstige overweging genomen"
Amerika acht Nederlandse verklaring onvoldoende
"«aan.
Vertrouwen in partijgenoot Drees
Strijd in Palestina opgelaaid
Geen griepepedemie voorspeld
llotiaatiler
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";,
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen 0.32 per week 1.30 per
maand 3.90 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct per m.m., familieberich-
ten 13 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw redacteur J, van Zoonen Bureau. Ridderstraat hoek Oudegracht TeL K 2200-397
Nieuws uit en over
Indonesië
NEDERLANDS
LEGERCOMMUNIQUÉ.
In een Maandagavond te Batavia
uitgegeven Nederlands legercommuni
qué wordt gezegd, dat de verliezen
aan Republikeinse zijde bij de gevech
ten in Indonesië „zeer gering" zijn
de eerste vermelding van Republi
keinse verliezen tot nu toe.
Het communiqué, waarin een over
zicht wordt gegeven van de vijande
lijkheden in de afgelopen drie dagen,
zegt: „op zeer weinige uitzonderingen
na was de tegenstand zeer zwak Het
oponthoud bij het oprukken van de
Nederlandse strijdkrachten werd hoofd
zakelijk veroorzaakt door ongunstige
weersomstandigheden er de vernie
ling van wegen."
Het Nederlandse leger maakte even
eens melding van het aantreffen van
vijftien Nederlanders. 25 Duitsers,
Oostenrijkers, een Tsjecho-Slowaak
en drie statenloze personen te Saran-
gan op de oostelijke helling van het
Lawoe-gebergte in MiddenJava.
VERLOOP DER^ACTIES.
Van officiële zijde wordt gemeld:
in West-Java bezetten Nederlandse
troepen Laboehan en Menis (10 k.m.
ten oosten van Laboehan1). In Midden-
Java zijn de zuiveringsacties rond
Solo en Magelang voortgezet. Bezet
werden Plosso (ten westen van Mod-
jokerto) in Oost-Java en fort van der
Capellen (ten Zuidoosten van fort de
Koekt Tijdens een vluch* boven Mid-
den-Java ziin twee-jagers tengevolge
van een ongeval neergestort.
NEDERLAND*!? VLAG DOOR GOM
MUNISTI«CHE STUDENTEN
NEERGEDAALD.
Communistische studenten hebben de
vlag van het Nederlandse consulaat
te Bombay neergehaald Zij wilden
deze In zee gooien, doch de politie
kwam tussenbeide. Bij de vechtpartij,
die ontstond, werden 4 studenten en
«en politie-agent gewond.
AMERIKAANSE PERSSTEMMEN.
De Amerikaanse kranten geven in
de koppen van hun berichten over
de actie in Indonesië de indruk, dat
„de Nederjpnders het staakt het vu
ren van de Veiligheidsraad negeren",
zoals de Snndays Star oo de eerste
pagina schrijft.
NOTA ARABISCHE LIGA.
De Arabische Liea" bestudeert thans
een nota. die aan alle leden staten van
de Ligazal worden gezonden.
Hierin wordt gevraagd aan Neder
landse vliegtuigen toegang op hun
vliegvelden te weigeren als reactie
op de Nederlandse agressie" tegen
Indonesië.
De bijzondere situatie van de Ne
derlandse schepen, die varen door het
Suezkanaal wordt eveneens bestu
deerd.
VERKLARING SJAFROEDING
PR A WIR ANEG ARA.
Volgens een clandestiene Republi
keinse radiozender heeft dr. Prawi
ranegara, die op Sumatra een voor
lopige Republikeinse regering heeft
gevormd, verklaard dat hij niet voor
nemens is Soekarno als president van
de Republiek te vervanger^ maar
slechts het Reoublikeime bestuur zal
handhaven, zolang Soeka-no en de
andere Indonesische lei-> c in de
onmoee'iikheid zijn hun taak voort
te zetten
HOGERE PRIJZEN
De op 1 Januari 1949 ingaande ac—
cijnsverhoe'-"» voor tabaksproducten
enerzijds, en de gestegen prijzen voor
ruwe tabak anderzijds, hebben geleic
tot vaststelling van maximumprijzen
voor tabaksproducten op iets hoger peil
AANHOUDENDE VORST
Droog weer met over het algemeen
weinig bewolking en matige tot zwak
ke wind hoofdzakelijk tu„sen Zuid-
Oost en Oost. In de ochtend matige, op
enkele plaatsen strenge vorst. Midden
Op de dp" üchte vorst.
De Veiligheidsraad is gistermiddag wederom bijeen geweest om te toestand
in Indonesië te bespreken. De afgevaardigde van de Sovjet Unie, Majik
diende een resolutie in, waarin tot uitdrukking moest komen, dat de Ne
derlandse regering geen einde had gemaakt aan de militaire actie en waar
in deze regering werd bevolen het vuren binnen 24 uur na ontvangst van
de resolutie te staken.
Deze resolutie werd verworpen met vier stemmen voor (Rusland,
de Oekraine, China en Syrië), nul stemmen tegen en 7 onthoudingen.
Een resolutie van de Ooekraine, o.a. terugtrekking van de troepen achter
de bestandslijn werd eveneens verworpen.
De Nederlandse vertegenwoordiger in de Veiligheidsraad, dr. van Royen
heeft verklaard, dat de Nederlandse regering de Amerikaanse resolutie, die
verleden week werd aanvaard en waarin werd verzocht om de troepen op
hun oorspronkelijke basis te laten terugtrekken, „in ernstige over
weging heeft genomen". Dr. Jessup, de vertegenwoordiger van de
Ver. Staten noemde de verklaring van de Nederlandse regering onvol
doende.
Nederlandse verklaring
In de zitting van de Veiligheidsraad
heeft dr. van Royen een verklaring
afgelegd; waarin hij o.m. zeide, dat
„Hoewel de Nederlandse regering altijd
van mening is geweest en nog is. dat
het geschil tussen Nederland en de
Republiek Indonesia buiten de com
petentie valt van de Veiligheidsraad, de
Nederlandse regering onmiddellijk de
resolutie van de Veiligheidsraad in
ernstige overweging heeft genomen. Zij
heeft zich met de regering van Indo
nesië in verbinding gesteld, teneinde
aanvullende inlichtingen en advies te
verkrijgen, teneinde in staat te zijn
n!!l!lllll!llll!l!!!llllllllll!ll^
DE LAATSTE VERGA
DERING.
Naar een speciale corres
pondent van het A.NP. ver
neemt, heeft de Veiligheids
raad in zijn geheime ver
gadering besloten, zijn laat
ste vergadering te Parijs op
30 December te houden, waar
na de eerste bijeenkomst
van de Veiligheidsraad in
Lake Succes op 6 Januari zal
plaats vinden.
haar positie te bepalen met betrekking
tot de resolutie.
In afwachting hiervan is de Ne
derlandse regering thans reeds in staat
te verklaren dat de ondernomen actie
over het algemeen niet geleid heeft tot
vijandelijkheden op grote schaal. De
operationele fase van de actie in Java
is thans Vrijwel ten einde. Of en in
hoeverre botsingen met ongeregelde
gewapende benden vermeden kunnen
worden, kan niet met zekerheid wor
den voorspeld.
Het doel van deNederlandse regering
blijft onveranderlijk de vestiging in de
kortst mogelijke periode van een fede_
r-1 interim regering als het resul
taat van gemeenschappelijk overleg
met vertegenwoordigers van alle ge
bieden van Indonesië, zonder uitzon
dering". aldus deze verklaring.
„Afwijzend"
De vertegenwoordiger van de Sov
jet Unie, Malik, besprak de tekst van
de Nederlandse verklaring. Hij zeide
dat deze verklaring een rechtstreekse
afwijzing betekent van het stopzetten
der actie. Er is geen andere interpre
iatie mogelijk, c'an dat de Nederlandse
regering haar actie niet wenst te beëin
rigen. Daarom moet volgens Malik de
Veiligheidsraad nota nemen van het
feit dat de vier dagen tussen 24 Dec.
en heden verstreken zijn zonder dat
de Nederlandse regering maatregelen
heeft genomen om de militaire actie
stop te zetten.
De verklaring, dat deresolutie bij de
Nederland e regering nog in studie is.
noemde Malik „een excuus". Hij eiste
het onmiddellijk stopzetten der vijan
delijkheden, en diende daartoe zijn
resolutie in.
Beschuldiging
De vertegenwoordiger van India
Dessai, beweerde, dat na de bezetting
van Djokja de gevangen genomen po
iitici in optocht door de straten van
de stad zijn geleid. Deze behaQaeiing
noemde h" :--breuk op de waar
aigheia v„.. die zeer lange
tijd zal vergen worden uitgewist
De Nederlandse vertegenwoordiger,
dr. Van Royen, die de ver tegen wooi
diger van India onmiddellijk beant
woordde, zeide, wat diens beschuldi
ging betreft, niet te weten, waar dit
nieuws vandaan komt en nog minder,
of het juist is. Hij vestigde er de aan
dacht op. dat de Nederlandse rege
ring heeft verklftrd. dat de Republi
keinse leiders met alle mogelijke hof
felijkheid en respect zijn bejegend- Hij
legde aan de raad een Nederlandse
courant over met een foto van Pre
sident Soekarno. zittend in een open
auto naast een lid van de Nederlandse
strijdkrachten. Het ziet er. zeide hij.
niet uit, of de heer Soekarno Onder
Pressie staat of slecht wordt behandeld
Leemten
Namens de Ver. Staten zei dr. Jessup
dat de verklaring, die door de Neder
landse regering in verband met de re—
sofutié van Vrijdag jl. is afgelegd, on
voldoende is. Er zijn in deze verkla
ring leemten, die een aanvulling ver
eisen. De heer Jessup hoopte, dat deze
aanvullende verklaringen spoedig zou
den kunnen worden gegeven en dat de
Nederlandse regering op bepaalde pun
ten verzekeringen zal kunnen geven,
waarop nog geen overtuigend ant
woord is ontvangen. Tot zolang, zeide
Jessup,. dat hij zich van stemming over
de ingediende resoluties zal onthouden.
Voorlppig
Na de stemming over de beide re
soluties heeft de Nederlandse gedele
geerde, dr. Van Royen, nog een korte
verklaring afgelegd.
Hij deelde mede, nog niet te weten,
of hij reeds Dinsdag in staat zou zijn,
om nadere aanvullingen en mededelin
gen te verschaffen.
Hij deelde verder mede. dat de door
hem afgelegde verklaring een voorlo
pige is. Zo zullen er eerst besprekingen
met de autoriteiten ter plaatse nood
zakelijk zijn.
SPEL OM TIJDWINST
Hierna kwam de Republikeinse af
gevaardigde, de heer Palar, aan het
woord. Deze zeide, dat de verklaring
van de Nederlandse delegatie de waar
schuwingen bevestigt, die hij de vorige
week heeft geuit. De Nederlandse re
gering speelt slechts een spel om tijd
winst, zoals zij het gedurende de af
gelopen jaren steeds heeft gedaan. Vol
gens de heer Palar wil de Nederlandse
regering de resolutie slechts toepassen
wanneer Nederland in Indonesië zijn
doeleinden zal hebben bereikt.
Ingaande op de verklaring van dr
Van Royen dat de militaire operaties
geen ernstige tegenstand hebben ont
moet, herinnerde de heer Palar de
raad eraan, dat hij heeft gezegd, dat
Indonesië het wapen van de guerilla
strijd heeft gekozen en hiertoe ge
noodzaakt is door de betere bewa
pening der Nederlandse troepen.
Te kwart voor zeven werd de zitting
verdaagd tot Dinsdagochtend half elf
In berghotels
Officieel wordt aan het
A.N.P. medegedeeld, dat de
regering van Indonesië, -1
afwachting Van nader over
leg met de regering in Den
Haag, met het oog op de
plicht om zo spoedig mo
gelijk rust en veiligheid in
geheel Indonesië te herstel
len, besloten heeft om een
aantal der Republikeinse
autoriteiten tijdelijk enige
berghotels buiten Java als
woonplaats aan te wijzen.
.J
Bijeenkomst P.v.d.A.
Onder presidium van mr. A. de Roos
heeft de Federatie Amsterdam van de„
PSrtij van de Arbeid gisteravond in
het concertgebouw te Amsterdam een
jaarwisselingsbijeenkomst gehouden.
De voorzitter van de Tweede Kamer
fractie van de P v d A, mr. M. van
der Goes van Naters, wees er op, dat in
het afgelopen jaar de houding van W.
Europa tegenover het bolsjewisme
aanzienlijk is veranderd. Hij bepleitte
een federaal West Europa en toene
mende samenwerking der West Eu
ropese staten in cultureel, economisch
en militair opzicht. Spreker prees het
beleid van het huidige kabinet. „De
Partij van de Arbeid" zo zeide hij
„heeft het kabinet Drees gesteund, om
dat dit vertrouwen van de P v d A
geniet. De partij", zo ging hij voort,
„heeft groot vertrouwen in partijgenoot
Drees, als mens en als socialist. Dit
vertrouwen is ondanks de grote moei
lijkheden waarmede minister Drees in
het huidige ogenblik heeft te kampen
niet beschaamd. Overgaande tot be
spreking van de Indonesische kwestie.
zeide de voorzitter der Tweede Ka
mer—fractie, dat de moeilijkheden, die
zich thans voordoen vooral drukken
op de P v d A. „Wij mogen daarop
trots zijn' zo vervolgde hij. „De liqui
datie van het koloniale systeem be
roert de arbeidersbeweging ten zeei
ste, en dit vervult ons met trots op de
ze arbeidersbeweging. Het Indonesische
probleem is oplosbaar, indien het in
socialistische zin wordt bevorderd. Het
zou rampspoedig zijn, indien wij ons
daaraan onttrokken. De oplossing, die
de regering gekozen heeft is niet „be
ter" dooh zeker „minder verschrikke
lijk".
Tijdens het betoog van mr. van der
Goes van Naters werd een enkele
maal uit het publiek geinterrumpeerd.
De ordeverstoorders werden uit de zaal
verwijderd. Andere sprekers op deze
avond waren het Tweede Kamerlid
Evert Vermeer en ds. M. Groenen
berg. De Stem des Volks o.l.v. Antoon
Krelage zorgde voor de muzikale om
lijsting.
Hevige gevechten in de Negeb - woestijn
In Palestina is de strijd weer
opgelaaid. In de Negeb-woestijn
worden hevige gevechten gele
verd. De Britse minister van
Buitenlandse Zaken, Erfsst Be
vis heeft in verband met de
verslechterde toestand zijn kerst
vacantie onderbroken.
OFFENSIEF GRIEKSE
REGERINGSTROEPEN
De Griekse premier, Sophoelis, heeft
een offensief aangekondigd tegen de
querilla's op de Peloponnesus. Volgens
berichten uit Patras zouden meer dan
100 guerilla's zich in de afgelopen
week hebben overgegeven of gevan
gen genomen zijn.
Het ministerie van Sociale Zaken
deelt mede, dat gedurende de laatste
weken in de pers berichten zijn ver
schenen, ais zou de directeur gene
raal van de Volksgezondheid, dr. C.
van den Be.-g, voor het jaar 1948 een
griepepidemie voorspeld hebben. Deze
berichten zijn ten enenmale onjuist.
Vermoedelijk houden deze berichten
verband met een voorstel, dat het vorig
jaar door de Nederlandse afgevaardig
de in het voorlopig bestuur van de
wereldgezondheidsorganisatie is ge
daan en door deze organisatie is aan
vaard, om internationaal de griepbe
'triidipg ter hand te nemen.
PROGRAMMA K N.S.B
Het voorlopig „ijs en we
der dienende" progVimma
van de K .N.S.B. luidt:
Donderdag 30 December:
Rotterdam, Kralingen, pro
vinciale kampioenschappen
van Zuid-Holland.
Vrijdag 31 December: St.
Pancras, nationale wedstrij
den.
Zaterdag 1 Januari: War-
menhuizen, wedstrijden om
de SIS-beker.
Alle wedstrijden gaan over
500, 1500 en 3000 meter.
Mei.
Een baby van vijf maanden, die
Zondag te Haifa aan land ging, was
Israëls 100.000ste immigrant sinds de
proclamatie van de nieuwe staat op 15
STAKING
De 250 stakende lassers bij de Ned.
Dok en Scheepsbouw Mij, in de hoofd
stad die een week geleden in sta
king gingen hebben gistermiddag
op een, door de EVC metaal beiegde
vergadering besloten het werk niet
te hervatten.
VERKLARING TSJANG KAI TSJEK
Generalissimus Tsjang Kai Tsjek
heeft Maandag verklaard, dat de ze
ven dagen oude regering van dr. Soen
Fo de oorlog tegen de communisten
„grondig en tot het einde toe' zou
voortzetten.
PICASSO'S WERK IN DUITSLAND
De eerste belangrijke tentoonstelling
van Picasso's werken in Duitsland sinds
1933 is te Hanove/geopend. De zeven
en vijftig werken van de schilder, die
thans in deze stad geëxposeerd zijn.
zullen vervolgens een tournee door W.
Duitsland maken.
VRIJSPRAAK VOOR HANDLANGER
VAN KLOOSTERBOER
Het Bijzonder Gerechtshof te Am
sterdam sprak gistermorgen Pieter Booy
uit St. Pancras vrij confórm de eis.
B heeft in December 1939 en Januari
1940 in opdracht van Jan Kloosterboer
in de havens van Amsterdam en Rot
terdam gegevens verzameld over ver
trekkende geallieerde schepen en deze
gegevens aan Kloosterboer verstrekt,
die ze naar de Duitse admiraliteit
stuurde.
RAPPORT AAN DE VEI
LIGHEIDSRAAD.
Dr. Bunche, de waarne
mende bemiddelaar der V.N.
in Palestina, heeft Maandag
de Veiligheidsraad verslag
uitgebrarcht over aanvallen
van de Joodse landzee
en luchtstrijdkrarchfen in 't
Negeb-gebied van Palestina
tijdens de afgelopen vier da
gen. Hij zeide, dat de waar
nemers der V.N. nog steeds
niet in de gelegenheid wer
den gesteld het toneel van
de strijd in ogenschouw te
nemen. Een rapport van
waarnemers in Gaza d.d, 24
Delember stelde vast, dat 'n
Joodse aanval op een strate
gisch belangrijke heuvel op
23 December werd waarge»
nomen, gevolgd door een
Egyptische tnftenaanval, waar
bij d e heuvel werd her
overd. Aan beide zijden
werden vele pantserwagens
gebruikt.
i
Voorbarig
Het is nog steeds Indonesië. Dage*
lijks staan de kranten vol beschou
wingen en verwachtingen. Aan ver
wachtingen willen wij ons deze kee*
niet wagen. Inplaats daarvan zitten we
in afwachting, hie de Nederlandse re
gering zal reageren op het verzoek
van de Veiligheidsraad. Misschien daf
U het reeds weet op het ogenblik
dat U dit artikel onder ogen krijgt.
We zouden dimaal Uw aandacht wil
len vragen voor een feit dat ons in
ziens aan de aandacht van velen is
ontsnapt en dat t<Nk zeer belangrijk
is.
We hebben het oog lajen vallen
op de verklaring van Dr. Beel, d«
hoge vertegenwoordiger van de Kroon
in Indonesië.
Reeds voor de Veiligheidsraad een
beslissing had genomen verk-1 na®
Dr. Beel dat naar zijn mening de Ne
derlandse regering een dergelijk be
sluit naast zich zou moeten neerleg
gen.
Hier is o.i, een ernstige fout ge
maakt. Iedere Nederlander, zou men
oppervlakkig zeggen, heeft h«t rPCht
zijn mening- over bepaalde aangele
genheden naar voren te brengen. Toch
is dit maar schijn.
„The man in the street" heeft dat
recht. U heeft'het of U landarbeider
bent of notaris. De journalist heeft
dat recht ook. vermits hij zich h!-"en
de perken weet te houden.
Iemand die in deze spannende tijd
echter op zulk een hoge plaats zetelt
als Dr Beel, behoort echter de grootst
mogelijke voorzichtigheid in acht te
nemen. Niet alleen omdat hij iemand
is, waarop aller ogen gevestigd zijn,
maar vooral omdat hij ambtenaar is
in dienst der regering.
De uitlating van de heer Beel zou
den we dan ook, zacht uitgedrukt,
voorbarig willen noemen.
Meer dan iemand anders had hij
over deze materie behoren te zwi?-
gen. Uit respect tegenover de Voilig
heidsraad en uit respect tegenover
regering.
Hoe licht kan imm'er's niet de in
druk gewekt worden, dat hier een
bewuste poging is gedaan om de on
getwijfeld zeer moeilijke beslis?'**
waarvoor de regering staat, te b-
vloeden.
We mogen toch immers aannemen,
dat Dr. Beel niet alleen zijn indruk,
maar tevens zijn overtuiging naar vo
ren heeft willen schuiven.
Wij kunnen moeilijk aannemen dat
de Regering dan zo lange tijd nodig
zou hebben om haar standpunt dui
delijk te maken.
Des te meer we over de verklaring
van Dr. Beel nadenken, des te ster
ker we de indruk krijgen dat hier
een voorbarige verklaring is af gel cd
met een bepaalde bedoeling.
Een bedoeling die naar de mening
van Dr Beel wellicht is ingegeven
door de overtuiging dat hij In het be
lang van het land heeft gehandeld,
maar die door de wijze en het tijd
stip naar onze overtuiging onbehoor
lijk is.
In de porceleinkasf moet men niet
ruw te werk gaan. Scherven brengen
misschien soms geluk aan. het komt
maar al te dikwijls voor dat de scher
ven nooit meer gebruikt kunnen wor
den.
v Z.
onze k!e re tewenear
ONTWERP—STATUUT
Van een gewoonlijk betrouwbare
Parijsg bron werd gisteravond verno
men, dat het ontwerp—statuut voor bet
instellen van een internationale con-
roleOrganisatie voor het Ruhige
bied, dat vandaag zal worden gepu
bliceerd, in zijn thans goedegekeurde
vorm een aanmerkelijke concessie van
Engeland en Amerika tegenover Frank
rijk betekent.
VERKLARING
Generaal Clay, de bevelhebber der
Amerikaanse troepen in Duitsland, ver
klaarde gisteravond dat indien de
winter Ongewoon streng zou zijn, er
te Berlijn een tekort zou ontstaan aan
brandrtof voor de burgerij. Hij voegde
hieraan echer toe. dat er geen levens
middelencrisis zou ontstaan.
KINDJE GESTIKT
Vrijdagmiddag werd de 11 maanden
oude baby te Rotterdam door haar
moeder dood in haar ledikantje aan
getroffen. Vermoedelijk is het kindje
gestikt in een moltondeken, waar het
aan heeft liggen wigen.