Spanningen, groot in 1947,
J
1948 Ui kei üuiteutcuid^
Abonneert U op
dit blad
Een jaar in het
buitenland
1948 ZETTE IN met een idylle, die de wereldpers nogal wat copy bezorgde.
Michaël van Roemenië en Anna van Parma tijdens een autotochtje.
Januari
HELAAS, Januari al, was voor de
mensheid een droevige maand. Op 30
Januari knalden in India's hoofdstad
vier schoten. Vier kogels, die een snei
einde maakten aan het leven van Ma-
hapna Gaandi, de man, die alle ge
welddaden verafschuwde en toch een
gewelddadige dood moest vinden. Een
golf van afschuw gmg over de wereld
en een moment waren de disputen
over het ai dan niet aannemen van
de gigantische MarShalLhulp verge
ten...
Overstromingen hadden begin Janu
ari grote delen van West-Europa ge
teisterd. Trumann waarschuwde de
de Amerikanen voor een dreigende
economische depressie en vroeg snelle
hulp voor Europa. In Londen kondig
de Mr. Be vin nauwe West-Europese
samenwerking aan, Richard Tauber
één vau 's werelds populairste zanger-
overleed en Duitsland beleefde stakin
gen. toen er van een mysterieus Pian-
M sprake was. Ja, er was devaluatie
in Frankrijk, waar Schumann ternau
wernood aan het roer stond, maar in
Luxemburg kwamen 18 ministers en
600 deskundigen bijeen om het Plan
Bevin te bespreken. En Anna van
Farma en Michaei van Roemenië be
leefden een liefde op bet eerste ge-
zicb- in Pa|esȟ,a waren oorlogsge-
«Uchren-
MW. ROOSEVELT,
één der grootste en sympathiekste
figuren uit de UNO. Nederland eerde
haar de®e zomer met een ere-doctojaat.
Februari
OP 20 Februari was er een politieke
crisis in T>jecho-Sk>waklje, die wei-
mg igen later de gehele wereldpers
van nieuws voorzag. Benesj weigerde
de Ontslagaanvrage van 12 ministers,
maar op 22 Februari was er een nieu
we regering, strek communistisch ge
tint. De Grote Drie uit het Westen
veroordeelden de „Praagse coup" en
een moment leek het, of ook Finland
onder de druk van de communisten
zou wijken.
En daarvoor was de Spaans-Franse
grens na lang afgesloten te zijn ge-
IN FRANKRIJK
is in het voorbije jaar Generaal de
Gaulle een machtig personage gewor
den. Hier ziet men hem op dc ach
tergrond de vlag van zijn partij, de
R. P F.
weest, geopend en waren er de eerste
tekenen van ruzie in de Berlijnse be
stuursraad. In Palestina steeg de span
ning en er waren 50 doden en ruim
100 zwaar gewonden, toen de Arabie
ren een Joodse wijk in Jeruzalem zon
der enige waarschuwing met springstol
verpulverdenAch ja, dan telt de
herrie om de koude Falcklandeijanden
niet mee, evenmin als het feit. dat de
Britse doktoren na hardnekkig verzet
werden ..genationaliseerd".
Maart
HET Praagse onweer rommelde na
en zo goed als de gehele wereld schaf
te zich bliksemafleiders aan tegen de
communisten. Benesj werd ziek en op
10 Maart giug er opnieuw een sohok
door de wereld: Jan Masaryck pleeg
de zelfmoord. Marshall noemde de
toestand dreigender dan een jaar ge
ledenOp 17 Maart werd het ge
wichtige Pact van Brussel getekend.
Amerika's militaire paraatheid werd
opgevoerd en de oorlog tussen Jood
en Arabier stond voor de deur. Met
Pasen werd de lont in het kruitvat
gestoken: Arabieren overvielen Joodse
convooien bij Bethlehem. Er waren
120 doden.
Wanneer men in de donkere dagen voor Kerstmis
uit de leggers van de krant al die gegevens geput
heeft, nodig om de lezer in zijn Oudejaarskrant een
indruk te geven van hetgeen er in het voorbije jaar
op dit ondermaanse buiten eigen land gebeurd is, dan
moet men in enkele woorden die vloed van gegevens
samenvatten. Die samenvatting vindt U met zware
letters aan de kop van deze pagina. Het spijt ons
zoals hef U zal spijten, dat de door niets te veran
deren nuchtere werkelijkheid uit die kopregels moet
spreken. De tegenstellingen, de internationale span
ningen mochten op 31 Dec. van 194 7 tot schijnbaar
niet te evenaren hoogte zijn gestegen het is hier ge
gaan als met records in de wereld van de sport
1948 heeft ze overtroffenHelaas.
April
GEEN mop. Op de le April wordt
bet Plan Marshall goedgekeurd en
Spanje staat er naast, al waren er Ame
rikaaen, die bepaald verliefd deden
tegen de laatste fascistische dictator
Berlijn dan in het irfiddelpunt. geac
centueerd door een botsing tussen 'n
Russische jager en een Brits toestel:
14 dodenFinland kwam heel
huids onder de Russische druk var,
daan en op 9 April ging alle aandacht
plotseling naar Bogota, waar de Pan
AmerikaanseConferentie door een
zéér bloedige opstand afgebroken werd
Er waren honderden doden. Op 28
April ging Italië ter stembus en de
wereld was toeschouwer. Het com
munisrischsocialistische volksfront
verloor en De Gasperi kreeg de meei
derheid in de kamer: Italië schoof naar
rechts. Dan weer Palestina. De Joodse
Hagannah bezette Halfa en de Irgoen
deden zelfs bestookt door Britse
jagers een zware aanval op Jaffa.
En op 30 April werden in Londen de
West Europese verdedigingsplannen
besproken.
Mei
De 15e Mei was de kritieke datum
in het Heilige Land. De Britten trok
ken terug, een Israëlische regering be
gon haar werk in de jonge staat en
Egyptenaren en Arabieren rukten op..
De UNO benoemde de Zweedse graaf
Bernadotte tot bemiddelaar. „Ik reken
er op slechts 1% kans te -hebben", zei
hij, vertrekkend naar het eiland, waar
later moordenaarshanden een einde
zouden maken aan zUn Vredestaak.. De
Arabieren waren eerst aan de winnen
de hand en op 29 Mei capituleerden de
laatste Joodse verdedigers va» oud
Jeruzalem.
Ja, Palestina was in de Meimaand
hoofdschotel. Er waren „voorjaarsge—
ruchten" over een ontmoeting tussen
Stalin en Truman, de atoomcommissie
van de UNO moet bekennen na 22
maanden ploeteren in een impasse te
zijn geraakt en in Frankrijk én Finland
dreigden stakingen. In Z. Afrika werd
geldzuivering zou het aanloopje worden
voor stevige en tot nog toe niet geëin
digde herrie tussen het Westen en het
Oosten, met Berlijn als inzet. Op 28
Juni stegen de eerste Dakota's op
de „luchtbrug" was een feit Europa
werd eerder opgeschrikt door de vrese
lijke scheepsramp bij Jutland, die aan
klein 200 argeloos slapende Denen het
leven kostte. In enkele minuten ver
dween de „Kobenhagen'* in de koude
golven
Op 28 Juci b'e»k de kleine, gedrOn
gen ilaarsohaU Tuo bij zün grote baas
in zya gevallen.
11ARRY TRUMAN
politiek gezien zorgde hij voor de
grootste verrassing van 1948.
Juli
JULI zette in met hartige verklarin
gen van Marshall en Bevin het
Westen zal niet uit Berlijn wijken. De
Finse communisten verloren 13 zetels
en In Praag waren relletjes bij de
jaarlijkse Sokoloptochten. Op de 9e
einde van het vierweken—bestand In
Palestina en terwijl Bernadotte door
Onze landgenoot Viruly op Schiphol
werd gebracht en daarna per lijntoe
stel naar Lake Success ging om de
Palestijnse zaak persoonlijk toe te
lichten laaide achter zijn rug de strüd
weer opNu wonnen de Joden en
het grote vliegveld Lydda was in no
time in hun bezit. Ach ja, de Bei
liFRLljr?, GEBLOKKEERD over landnen en Britten. E« er werd gevlogen
Dan door de lucht, zeiden Amerika-Hier een deel van het materiaal.
Smuts verslagen door Dr. Malan
wat velen niet Prettig vonden. We]
Prettig werd gevonden, dat 20% van de
Tsjechische kiezers niet ter stembus
toog, waarmee bewezen was. dat 1 op
de 5 Tsjechen tegen Gottwald was.
Juni
IN deze eerste vacantiemaand werd
de Amerikaanse stad Vanport wegge
spoeld bij een overstroming van de
Columbia—rivier. Met het bestand in
Palestina ging het slecht tot Berna
dotte wapenstilstand op 11 Juni eiste.
Enkele dagen daarvoor was pres. Be
nesj afgetreden en nam Gottwald (met
algemene stemmen) zijn plaats in.
Zondag 20 Juni was een belangrijke
dag voor de Oosterburen, die net als
eens by ons het geval was één dag
allemaal even rijk waren. Maar de
MOESO, jarenlang in Moskou opgeleid
om de comm. partij in Indonesië te
organiseren. Na de mislukte opstand
werd hij dood aangetroffen.
lijnse ruzie leek feller te worden, want
de VS laten hun tanden zien 60
Superforten landden in Engeland. Schu
mann viel van zijn troon en Werd
opgevolgd door André Marie. Een al
gemene staking in Italië toen Togliatti
bijna vermoord werd en een enorme
ramp bij een ontploffing in de I. G.
Farbenfabrieken te Ludwigshafen gin
gen vooraf aan de maand van Olym
piade te Londen. Athleten uit om
streeks 60 landen verbroederden zich
rondom hen oorlog, rampen, ruzie
Augustus
OP 31 Juli, 2 en 6 Augustus bespre
kingen op het Kremlin. 't Scheen te
dagen in deze week van benauwde
hitte. Maar op 11 Aug. kondigde het
Westen een financiële tegenblokkade
at In Washington sprong een Russische
onderwijzeres uit het raam dat is
óók een moment wereldnieuws tussen
alle sport. In Palestina was het rede
lyk rustig, maar in Griekenland span
de het danig. Op 23 Augustus werd
er bijna 5 uur achtereen geconfereerd
op het Kremlin, het Franse kabinet
André Marie duikelde en het staatje
Unosia werd In Parijs gecreëerd. Voor
bode van het grote congres van de
Verenigde Volkeren.
September
TWEE groten ontvielen in deze
maand de mensheid. Op Vrijdag 3
September stierf op zijn landgoed ex
President Benesj van Tsjecho Slowa
kije en Precies 14 dagen later, op 17
September knalden in Jeruzalem nood
lottige schoten. Joods extremisten
maakten met een stengun een eind aan
het leven van de eerste soldaat des
vredes. Graaf Folke Bernadotte was
niet meer.
Hoopvolle geruchten over Berlijn
verstomden in deze Septembermaand.
Het tweede kabinet Schumann stierf
voor het goed en wel geboren was en
IN PALESTINA werd in hei a,gc.open jaar fel 'gestrede,: - maar de stttff
Israël verrijst Het Ned. s.s. „Luxor" werd het eerste schip van ae israélU
tische koopvaardijvloot.
in India bleken goed uitgeruste troe
pen gereed te hebben gestaan om het
vorstenstaatje Heiderabad in minder
dan geen tijd onder de voet te lopen.
Op 14 September een klein jubileum:
10e onderhoud op het Kremlin en een
weck later waren 52 landen bijeen in
het congres der volken te Unosia Het
Westen bracht Berlijn in de Veilig
heidsraad, terwijl in de laatste dagen
van de fraaie Septembermaand, op de
28e, er voor Nederland en het Westen
een belangrijk besluit was. De Vy'f van
het Pact van Brussel besloten tot hef
instellen van een permanente generale
staf onder leiding van Montgomery.
October
DE eerste helft van deze maand
stond min of meer In het teken van
de VNO—vergadering. Over Berlijn
werd echter, hoewel de oplossing mo
men ten nabij scheen, géén overeen
stemming bereikt. Een sterke stroming
in Amerika om met Franco tot een
vergelijk te komen werd afgedamd en
In de laatste dagen van October be
schuldigde Stalin het Westen openlijk
van agressieve bedoelingen. Juist daar
voor had veto 27 een einde gemaakt
aan harnekkige bemiddeling -pogingen
van de Argentijnse voorzitter van de
Veiligheidsraad. Bragmuglia. Palestina
blééf in de Veiligheidsraad van eeuwig
heid tot amen en ondertussen bezetten
Joodse troepen de Negebwoestijn. In
Frankrijk kraakte het door een mtjn
werd door het water overstroomd-
erkersstaking een aantal mijne
Garry Da vis. wereldburger no 1, deed
van zich spreken. Zijn opduiken leek
een vertwijfelde poging om een einde I
te maken in de situatie, waarin de
UNO is geraakt
November
DE wereld zag gespannen toe hoe
het zou aflopen in Amerika, waar
Truman en Dewey beiden geloofden
de overwinning te behalen in een
schijnbaar al besliste verkiezingsstrijd.
Truman won. Lie en Evatt deden wan
hopige stappen In de Berlijnse kwestie,
de Joden wonnen in de Negeb, rel
letjes in Parijs op Wapenstilstandsdag.
Prinses Elisabeth van Engeland kreeg
een zoon en België had een nieuwe
kabinetscrisis, waarna Spaak na al
lerlei omwegen toch al le minister te
rug kwam. Het slot was de verdeling
van Berlijn, dat plotseling twee ge
meentebesturen „rijk" werd en dat
alles speelde zich af in het gebouw
waar normaal de opera's aan het uit
gaande Berlijnse publiek genoegen ver
schafren.
December
EN zo kwam de laatste maand vap
dit jaar vol spanningen groter dan
in 1947. In België stak de werkloosheid
de kop op en op Sinterklaasdag stemde
Berlijn kennelijk voor het Westen.
Garry Davis had reeds 20.000 volgelin
gen en China werd een belangrijk
nieuws element voor allen, die 't mens
dom sensatie willen verschaffen
Nanking, Peking, Hsoetsjau namen,
die in Burgerbrug en Heifoo plotseling
een klank kregen. Tsjang Kai Tsjefc
leek reddeloos verloren. De UNO—
vergadering verstikte in moties en
amendementen, in eindeloos gedebat—
teer en werd tot 1 April verdaagd
Berlijn was verder dan ooit van een
oplossing en over Palesina zult U in
het oudejaarsoverzicht van 31 Decem
ber 1949 heus nog wel het een en an
der lezen. Uren, maanden, jaren
We moeten het nog eens zoggen, ram
pen, oorlog, ruzie brengen de koppen
op de frontpagina's van de kranten,
overal ter wereld. De mens is geneigd
het allemaal zwart te bek ijker
Als U het nog niet gedaan heeft,
beste lezer, die zich de moeite heeft
geftomen dit overzicht te door
worstelen, lees dan nog even dat
kleine stukje tussen vier lijnen,
hier ot» déze pagina.
Adl
EN DIT IS DEWEY
voor de 3e maal geen kans. Amerika
hield het bij dt democraten.
,'t Is geen kunst de UNO
uit te lachen"
De KLM-piloot Viruly heeft deze
zomer voor „Het Parool'' een serie
artikelen geschreven over zijn indruk
ken tijdens de vliegtochten met Graaf
Bernadotte. In één daarvan vertelt hij
hoe na afloop van een bespreking o?
Rhodos twee Amerikaanse typistes de
tekst van het besprokene moesten sten
cillen. Edoch ze bemerkten tot hun
schrik, dat alle stencils op wareu en
ten einde raad riepen ze midden in
de nacht een Amerikaanse vliegtuig
moederschip op: „Of ze daar mis
schien nog stencils hadden?''
„Of ze som3 stapelgek waren", had
het slaperige oorlogsschip terugge-
vonkt. Maar tegen vieren hadden de
meisjes de stencils gekregen en pre
cies om half zeven hadden de offi
cieren hun Instructies gekregen: de
UNO kon op tijd aan het werk.
En Viruly schrijft dan:
„O, het is geen kunst die jonge,
ploeterende UNO uit te lachen er
zal een tijd komen, dat sterke schepen
van vele en wellicht alle landen de
blauwe vlag van de eindclyke Vetv
Naties zullen voeren. Dan zal er geen
mens meer denken aan typistes, di«
het midden in de nacht In haar hoofd
haalden een groot oorlogsschip wak*
ker te roepen om haar stencilmachine
weer aan het draaien te krygen en
wie dat nog lukte ook. Maar het zal
niettemin te danken zijn aan zulke
doodgewone meisjes en verder aan
alle doodgewone mensen, die met hun
kracht en hun goede wil royaal ach
ter de eerste pogingen van de UNO
gestaan hebben, dat die «diepen ia
dienst van het Internationale Recht
er zullen komen. Varen zullen ze. We
hebben de eerste op de ree van Pa
lestina gezien".
