Ikmaafdef
Slechte toestanden op Prestwick
JAARGANG N° 1431
WOENSDAG 12 JAN. 1949
Jongeman van 18 jaar verzorgde
de weeruitzendingen
IjhzonneönJ
Rurhgebied onder
controle
Besprekingen in Lake Succes
begonnen
Israël doet een beroep op de
Veiligheidsraad
Amsterdam zal vuil worden
Overpeinzing
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week ƒ1.25 per
maand ƒ3.05 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 et- per mm., familieberich.
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteur: J. v. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel K 2200 3971
Het onderzoek naar de ramp van de „Nijmegen"
Het onderzoek naar de ramp met de ConstellatiOn „Nijmegen" is gisteren
<Je gehele dag voortgezet De héér Nisbet, controlerend ingenieur van het
generatorenstation te Hilmarnoch verklaarde dat in de vroege morgen van
21 October een plotselinge sterke afwijking werd geconstateerd in de voe
dingsleiding te Kendoon. Om drie uur des nachts was hem officieel ge
meld. dat er een ernstige storing was in de transmissie en tevens hoorde
hij toen dat er een vliegtuig was neei gestort. Later uitgezonden arbeiders
hadden geconstateerd, dat nabij Tarbolton drie hoogspanningsdraden waren
gebroken en de aardleiding beschadigd.
Getuige Mair bevestigde dat het
vliegtuig onder de aardleiding moest
lijn doorgevlogen en deze met de
staart moet hebben beschadigd. Waren
alle draden •egelijk verbroken dan was
het toestel onmiddellijk in brand ge
raakt daar het dan een stroom van
132000 volt door zich heen had ge.
kregen. Op de tafel is een model van
de hoogspanningsgeleiding opgesteld.
ONDERZOEK NAAR DE LADING
De commissie Onder voorzitterschap
van Sir Thomas Mac^onald houdt zich
<}an geruime tiid bezig met de vraag
of de lading wellicht niet goed zou zijn
gestouwd d?ar het vliegtuig een half
uur te laat uit Amsterdam was ver
rokken.
De ladingmeester Van Loon ontken,
de echter dat dit te late vertrek eer.
o-zorgvul'fpe jading tengevolge zou
hebben gehad.
Het vliegtuig was in het geheel nie»
overbelast. Getuige verklaarde dat hii
zich overtuigd hi»ld dat hl! zijn plich»
ten volle had gedaan. 'Wij tekens
hWhii aan ^at du gede-lte van het
Verhoor demonstreert dat er in de
commissie een «stroming is. die de fou
ten on de KLM en het net*one*l wi'
•chutven. teneinde de te Prestwick ge
maakte fouten te verkleinen Red.)
De foutieve kaarten
Tussen gefJige De Jong. chef van
d«* afdeling routevoorlichfing van de
KLM en de president Macdonald Ont
spint zich dan een discussie over de
eventueel in geb-uik zijnde kaarten
waarover wü ree-is gisteren berichtten
en waarop een fout voorkwam in de
an~»y:ding van de hoogte van een
heuvel.
Er blijkt uit, dat er twee kaarten
lijn. een uitgegeven door de Ameri
kaanse lu<*h»TTiarht en een van he»
vliegveld zelve De heer Van Fouwe
!in?en verklaarde dat de piloten ver-
trouwen stelden in de Amerikaanse
Vaarten.
De president stelde de heer Var
Hoiiwerlineen de vraav of er e^n kaar*
waarop de hoogte verkeggd was aan.
gegeven. naar het vliegveld Prestwick
was gezonden.
Deze was er p-acusch van overtuigt)
dat deio kaart in Srhmhol was ove-
handigd om hem in Prestwick over te
geven. Onderzocht zal worden of h»pr
over nog schrif'elijke gegevens te vin
den ziin. Pas in December 7"
officiële landingskaarten voor Prest
wiek verstrekt.
RADIOGOLF' FNGTE
ONBRUIKBAAR
Op een desbetreffende vraag van
Cameron antwoordde De Jong. dat de
radiogolflengte te Pres*wick niet b-u:k-
baar wat en dat in nlaats hiervan een
radiobaken van middelmatige frequen.
tic van 20 tot 22 October van hetzelf
de punt uit werkte.
De waa-schuwingslichen aan de ra.
diomasten waren onklaar, behalve aan
een mast. Deze inlichtingen waren aan
gezagvoerder Parmentier verstrekt-
De meteorologische dienst
op Prestwick drie uur op
de pijnbank
Ian Havron Simpson, meteorologisch
assistent op het vliegveld Prestwick
verklaarde dat in de avond van 20
October tussen 23.00 en 23.30 uur de
waarschuwipgslichten op de radiomas-
ten op een afstand van ongeveer drie
mijl te zien waren.
Hij bracht het grootste deel van dat
halve uur door buiten zijn kantoor op
het vliegveld, om de weersomstandig
heden waar te nemen. Er was een
windstoot om 22.00 uur, welke een
snelheid had van 30 mijl per uur.
Leslie: Trad er een behoorlijk snelle
verslechtering op, die avond na 23.00
uur?
Simpson: Neen. Er trad in het geheel
geen snelle verslechtering opv.
Simpson verklaarde voorts, dat elke
opmerkelijke verslechtering speciaal
zou zijn uitgezonden. Indien er zich 'n
belangrijke wijziging om 23.10 had
voorgedaan, zou hij naar binnen zijn
gegaan om het cijfer betreffende vlieg
geschiktheid op de kaart te raadplegen
Dit cijfer was toen hjj op het ogen
blik van de ramp aan het werk was
drie. Simpson zei. dat. toen hij het
meteorologisch station om 23.00 binnen
ging. hij alle weersomstandigheden
controleerde en dat het cijfer geen wij_
ziging behoefde Een half uur later con
troleerde hij het cijfer opnieuw en het
was niet gerechtvaardigd een bericht
uit te zenden, dat het weer slechter
was geworden. Het cijfer was nog drie.
Op een vraag van CamerOn. waarom
hij de tijd tussen 23.00 en 23.30 uur
buiten zijn kantoor was. antwoordde
hii: ..Het is een algemeen gebruik.
Wanneer het weer zo slecht is, zijn wij
de meeste tijd buiten".
CamerOn: Dus het weer was slecht?
Antwoord: „Ja"
Camernn: En werd slechter?. Ant
woord: Het werd in geringe mate slech
ter.
In antwoord op een vraag van r
meron zei Simpson. dat hij precies
achttien jaar was. toen het ongeluk
gebeurde, en dit was het eerste vlieg,
veld. waar hij pracische weerobserva-
tie moest doen.
Gedu-en^fc een maand tot vijf weken
zo zei hij. had hij met een verantwoor.
deliiker persoon samen dienst gedaan,
nadien was hij alleen geweest
CamerOn: U bent verantwoordelijk
voor de waarnemingen en het uit
zenden er van en het besluit of er
tussentijdse berichten moeten worden
uüpe-onden? Antwoord: Ja.
'Wij tekenen hierbij aan dat het toch
wel van een grote lichtzinnigheid ge
tuigt, een jongmens van 18 jaar een zo
belangrijke functie te laten waarne
men in een nacht met slecht weer, als
toestellen met zo ve»1 DP*«tf!ers kun
nen worden verwacht Red.)
Bij het verdere verhoor zei Simpson
da' nnri sebilnwerDPr in gebruik was
om de hoogte van het wolkendek te
bepalen. Deze was de bewuste nacht
defect geraakt. Dat er twee lichten
van de radiomasten uit waren, ver
klaarde hij niet te weten.
Alle weerkundige waarnemers zijn
van jeugdige leeftijd, verklaarde Simp,
son en ze hadden geen instructies om
een plotselinge verslechtering van bet
weer als dringende tussentijdse bood
schap door te geven.
Hij geloofde nr»t dat de windsnelheid
50 mijl was geweest.
Het verhoor van deze jeugdige getui.
g duurde 3 uur.
De Belgische ministerpresident
Spaak verklaarde op een persconferen
tie dat de zesmogendhedenovereen
komst waarbij werd besloten een
internationale autoriteit de controle
over het Ruhrgebied te verlenen, de
eerstvolgende dagen zal worden ge
tekend.
België en Luxemburg zijn tot volle
dige overeenstemming gekomen om
een Belg candidaat te stellen voor de
functie van permanent secretaris
generaal.
Waar ziin de Republikeinse leiders?
De Republikeinse leiders Soekarno
Sharir en Salim, waarvan tot dusver
bekend gemaak was dat ze op Bangka
vertoefden, schijnen zich in tegenstel
ling met eerdere berichten te Prapas
aan het Toba meer op Sumatra te be
vinden. De 4 te Djokja vertoevende
leiders Leinema, Laak, Djuanda en
Kusnan genieten volledige vrijheid en
kunnen indien ze dit willen de stad
verlaten. Hatta en Roem bevinden zich
volgens de laatse berichten op Bangka.
GUERILLASTRÏ.TD?
De Republikeinse vertegenwoordiger
te New Delhi heeft verklaard, dat zo
wel in de Ned. als in de Republikein
se gebieden op Java en Sumatra thans
guerillastrijd gevoerd wordt. Gevech
ten in Malang. Soerabaja, Semarang
Padang en Madang worden gemeld.
De woordvoerder zei, dat twee dagen
na liet bevel tot staken van he vuren
op Sumatra 55 Mustang-toestellen de
zetel van de Republikeinse noodrege-
ring in Zuid—West—Sumatra bombar
deerden
BESPREKINGEN IN DE
VEILIGHEIDSRAAD
De gisteren te Lake Succes begonnen
besprekingen in de Veiligheidsraad
Parool contra Lunshof
De Stichting „Het Parool" bestaande
uit de heren F. J. Gophart, G. J. J.
van Heuven Goedhart en anderen
heeft bij de president - de Amster
damse rechtbank een 1 ingediend
regen de heer H. A. Ltv hof. de N.V.
Buijen en Schippersteyn en de stich
ting de Nederlander. In deze klacht
waarvan de conclusie van eis gisteren
door de raadsman van de ParoólgroeP
mr. J Jolles werd ingediend, wordt
gesteld, dat de heer Lunshof door zijn
publicatie van de brochure „Dieven in
de nacht" de eer en de goede naam
van hef Parool op ongemotiveerde wij
ze aantast. Het Parool eist van g^daag
den 'n schadevergoeding van f 380 000
Gedaagden worden vertegenwoordigd
door mr. H. Craandijk. die gisteroch
tend aan de president mr. dr. L Span
jard 14 dagen uitstel vroeg voor ant
woord en beraad. Oo 25 Januari zal
de zaak wederom dienen.
werden geopend door de Amerikaanse
afgevaardigde Jessup, die aandrong
op het vaststellen van een definitieve
datum voor het houden van verkiezin
gen in geheel Indonesië voor het leg
gen van de fundamenten van de Ver.
Staten van Indonesië.
Eveneens drong hij aan op het vast
stellen van een datum voor het over
dragen van de souvereiniteit door Ne
derland aan de Ver. Staten van Indo
nesië.
Jessup drong verder aan op terug
trekking van de Nederlandse legers,
„zo spoedig mogelijk" en zo snel als
de handhaving van recht en orde het
toelaten.
Vredesgeruchten houden
aan
In een uit Peiping afkomstig tele
gram. dat heden in de te Nanking
verschijnende „Kiangkan Evening
Post" is gepubliceerd, wordt verklaard
dat de communistische leider Mao Tse
Toeng, in gezelschap van maarschalk
Lt Tsji Sjeng leider der Koeomintang
leden te Hong Kong, die het oneens
zijn met de politiek der Chinese rege
ring, in West—Hopei is aangekomen,
het doel van zijn komst is het houden
van een nieuwe politieke Oriëntatie
conferentie, die naar verwacht wordt,
spoedig zal aanvangen.
Volgens welingelichte kringen te
Sjanghai werd door leden van de prov.
raad van Hoepei krachtige druk uit-
gaoefend op generaal Tsjang Tsjoen,
toen deze kortgeleden Hankou bezocht
om te komen tot het onmiddellijk aan
vangen van vredesbesprekingen met
de communisten.
Gemeld wordt, dat de leden van de
raad generaal Tsjang Tsjoen openlijk
hebben medegedeeld van mening te
zijn, dat presiden Tsjiang Kai Sjek de
hinderpaal is. die het sluiten van vre
de in de weg staat en dat het beter
voor China zou zijn, indien hij zou
aftreden.
De Chineses vredesdelegatle, die Za
terdag Tientsin verliet voor besprekin
gen met communistische leiders keer
de vandaag terug met enkele voorwaar
den en een communistische toezegging
het vuren te staken tot 18.00 uur plaat
selijke tijd gisteren.
De afgevaardigden kregen niet de
communistische bevelvoerder generaal
Lin Piao te spreken, doch zijn staf
chef, die verklaarde, dat hij in be
ginsel het algemene verlangen naar
vrede wenste in te willigen.
Israëlische regering heeft heden
haar;»vertegenwoórdiger bij de VN in
structie gegeven te verzoeken om een
spoedzitting van de Veiligheidsraad,
ter behandeling van een Israëlische
klacht tegen Engeland wegens „eenr
zijdige Interventie in «3e Palestijnse
toestand".
He verzoek was vervat in een brief
van Aubrey Eban, de Israëlische ver
tegenwoordiger bij de VN, aan gene
raal Mc Naughton van Canada, de voor
zitter van de Veiligheidsraad voor deze
maand.
Eban deed mededeling van de tekst
van de brief op een persconferentie.
De brief van Eban refereert aan de
bewegingen van Britse vlooten lucht
eenheden in het oostelijk Middellandse
zeegebied en zegt daaromtrent: „Aan
gezien geen enkel Brits gebied of be
lang in het Oostelijk Middellandsezee
gebied bedreigd wordt, is het moeilijk
aan te nemen, dat deze bewegingen uit
sluitend met doeleinden van verdedi
ging te maken hebben".
Op de Vraag of Israël om een af
andere speciale actie zou verzoeken
antwoordde Eban: „Wij stellen de Vei
ligheidsraad voor een onderzoek in te
stellen. Alles wat wij in dit stadium
vragen is een procedure van bespreking
en onderzoek. Zowel de secretarie—ge.
neraal van de VN als de Amerikaanse
regering hebben het verlangen kenbaar
gemaakt naar ontspanning in de hui
dige situatie. Wij juichen deze pogin
gen toe. Wij zijn van mening, dat onze
klacht misschien tot een ontspanning
zal leiden, niet tot een vermeerdering
van de spanning".
AMERIKANEN WELWILLEND
James Mac Donald. de bijzondere
vertegenwoordiger <3er VS in Palestina
heeft zich Maandag, na de ontvangst
van een telegram uit Washington, naar
de Joodse ministerpresident David Ben
Goerion begeven, met wie hij een
„zeer vriendschappelijk" onderhoud
had, aldus verneemt men uit bevoegde
bron. In dit verband meent men te
weten dat de Ver. Staten, met het
oog op de vrede in 't Midden Oosten
aan de Joodse leiders de raad zullen
geven met alle middelen een toene
ming van de spanning tussen Groot
Brittannië en Israël te vermijden.
HERRIOT OPNIEUW VOORZITTER
DE 77—jarige Herriot is opnieuw
gekozen tot voorzitter van de Franse
Nationale Vergadering.
IETS KOUDER
Wisselende bewolking met plaatse
lijke enkele buien. Aan de kust krach
tige en wellicht tijdelijk harde, in het
binnenland Vrij krachtige Westelijke
Wind. Iets kouder.
Gistermorgen is bijna de helft van de
werksters in dienst van de gemeente
lijke was, schoonmaak, bad en zwem
inrichtingen in staking gegaan
De directeur deelde mede nog geen
nauwkeurig overzicht te hebben van
de omvang van de staking. De ge
meente Amsterdam heeft ruim 700
werksters in dienst, die ongeveer 500
gebouwen schoon houden. Vanmorgen
zijn zeker 300 werksters niet versche
nen, maar nauwkeurig is dit aantal
nog niet te bepalen.
De werktsers i-> het Wilhelmina en
Binnengasthuis zijn niet in staking ge
gaan. Op het Stadhuis staken alle 23
werksters.
KABELJAUW VERDWAALD
Hengelaars en z.g. vletvissers heb
ben de laatste dagen binnen de IJmui
der pier aanzienlijke vangsten kleine
kabeljauw binnengehaald. Er was
zelfs een vletvisser. die 150 pond van
deze op het ogenblik zeer gewilde vis
verschalkte.
MATTHEUS PASSION OP DE FILM?
Bisschop D. Wurm. voorzitter van de
raad der Duitse Evangelische kerk
heeft zich in een brief aan prof dr
Karl Straube scherp tegen het plan
van een Oostenrijkse filmmaatschappij
om Bach's MattheUs Passion te ver
filmen, uitgesproken.
DE GRIEP IN FRANKRIJK
Te Parijs overweegt men tehuizen
van ouden van dagen t: ontruimen,
om meer bedden beschikbaar te krij
gen voor het steeds groeiend aantal
grieppatiënten. Alle Parijse ziekenhui
zen zijn overvol, hoewel extra bedden
zijn aangevoerd.
Naar verluidt breidt de griepeplde
mie zich ook snel in de oostelijke pro
vincies van Frankrijk uit.
HU HOUDT DE MOED ER IN
De negentigjarige koning Gustaaf
van Zweden werd op een draagbaar
naar de ingang van het Rijksdagge
bouw gedragen ,toen hij gister de
nieuwe parlementaire zitting opende.
Hij verliet het gebouw na afloop der
plechtigheid op dezelfde wijze.
Eenmaal in het gebouw aangekomen,
was de koning, ondersteund door
kroonprins Gustaaf Adolf en prins
Beril, in staat naar de troon te lopen.
OUDEN VAN DAGEN VRAGEN
BIJSLAG
De algemene bond van ouden van
dagen heeft aan de ministers van Bin
nenlandse en van Sociale Zaken het
verzoek gericht de bijslag te verlenen
op de uitkeringen die verstrekt wor
den door de gemeentelijke diensten
va Sociale Zaken of volgen* de nood
wet ouderdomsvoorziening.
NEDERLAND EN DE
WESTEUROPESF UNIE
Op de bijeenkomst van de ministers
van defensie van de vijf landen der
Westeuropese Unie, welke 14 en 15
Januari te Brussel gehouden wordt, zal
Nederland vertegenwoordigd worden
door de minister van Oorlog mr. W. F.
Schokking, de chef van diens kabinet
generaalmajoor M R. H. Calmeyer
en generaalmajoor P. Doorman, de
Ned. vertegenwoordiger in het perma
nent militair comité te Londen.
STRASSER NIET GEWILD
Een woordvoerder van het Britse
ministerie van Buitenlandse Zaken
verklaarde heden, dat de Britse rege
ring weigert Otto Strasser, voormalig
vooraanstaand Duits nationaalsocialist
die in 1930 met Hitier heeft gebroken,
in de Britse zone van Duitsland toe te
laten.
HOE DANKBAAR IS
MIJN KLEINE HOND
He voornaamste doel van het bezoek
van Hirohlto aan generaal Mac Arthur
was, de generaal te danken voor zijn
tussenkomst bij het internationaal ge
rechshof voor de „vrijspraak" van de
keizer. Keizer Hirohito heeft de eer
ste gelegenheid te baat genomen na
de terechtstelling van Tojo, om ge
neraal Mac Arhur eveneens te danken
voor de raad, door bemiddeling van
minister-president Josjida, overge
bracht, niet aan troonsafstand te den
ken.
EBERT BERISPT LAATKOMERS
Ebert, de burgemeester van de Sow
jeSector van Berlijn, heeft gisteren
persoonlijk gecontroleerd, of alle
frnctionnarissen op tijd ten stadhuize
arriveerden.
Ebert stond aan de ingang van het
stadhuis en zeide tot de laatkomers,
die zeer talrijk zouden zijn geweest
dat er thans een nieuwe wind waait
en dat zijn bestuur de slapheid, die
onder het oude stadsbestuur heerste,
niet langer zou dulden,
SPANJE FLIRT MET DE MOREN
Oe Spaanse gezant te Cairo, heeft
gisteren een bezoek gebracht aan de
algemeen secretaris van de Arabische
Liga, om hem de wens van de Spaan
se regering kenbaar te maken haar
betrekkingen met de bij de Liga aan
gesloten staten nauwer aan te halen"
Hij heeftl een nauwere samenwerking
voorgesteld op cultureel gebied en met
name de instelling van bestendige con
tacten tussen het cultureel comité van
de Liga en de Spaanse wetenschappe
lijke instellingen.
IN JANUARI WEER RIJST
Einde Januari zal aan alle leeftijds
groepen weer rijst beschikbaar worden
gesteld. In de bonnenlijst van 27 Jan.
zal een bon worden opgenomen, recht
gevende op het kopen vajj 250 gram
rysf. Deze verstrekking en die van
begin December 1948 (100 gram voor
iedereen) zijn mogelijk gemaakt door
de aanvoer van 6000 ton rijst uit Siam
Het is met de democratie een wonde„
re zaak. Hoewel ze dikwijls heel zwak
schijnt en als een kasplantje moet wor
den vertroeteld en behoed tegen de
haar omringende gevaren, kan ze zich
op andere momenten weer dingen ver-
oorlpven, d»e in de dictatuurstaten, of
zo men aan dit woord aanstoot mocht
nemen, de volksdemocratien, totaal
Onmogelijk zijn.
Dit bedachten we, toen we een be
richt onder ogen kregen, dat in Den
Haag een vergadering was belegd van
alle in Nederland bestaande Indonesi
sche verenigingen, op welke vergade.
ring een resolutie was aangenomen,
waarin werd opgeroepen om alle po
litieke banden met de Nederlanders
te verbreken en verklaard, dat stappen
zijn ondernomen om de vrijheid, zo
als die tot uitdrukking Is gekomen jn
de Republiek Indonesia te verdedigen.
Hierin schuilt iets wonderlijks. Ne
derland voert in Indonesië een felle
strijd tegen de Republiek. Wellicht is
het juister te zeggen, die elementen
in de Republiek, die van geen sa
menwerking willen weten. Op het
standpunt, dat we te dien aanzien heb
ben ingenomen behoeven we niet r.a_
der In te gaan. Men kent dat voHocn^e
Het merkwaardige is echter. de
Indonesiërs in Nederland de vol" M-
heid wordt gelaten om te vergaderen en
te protesteren en besluiten te nemen.
En nog merkwaardiger ls het, dat'of
ficiële Nederlandse instanties, als het
ANP geen enkele poging doen. om
het verslag van die vergadering aan
de aandacht van de redacties v - 'e
de verschillende kranten
Hoe gemakkelijk zou het imme-s .,»et
zijn. om deze dingen dood te zwijgen.
Hoe gemakkelijk zou het niet zijn. om
Indonesische verenigingen te verbieden
en de leden er van voorlopig maar op
sluiten.
Dat dit niet gebeurt, verheug: ons
uitermate Omdat het een bewijs is van
de kracht der democratie. Maar tevens
om.-?3' er u - blijkt, dat_er Jn-£sgenx:g*
kringen nog wel zo veel begrip is. dat
indien men in Nederland de stem der
Indonesiërs 'laat klinken, de mogelijk
heid groter is. om ter een of anderet
tijd tot een vergelijk te komen.
We zijn er van overtuigd '>a« de
Republikeinen op het ogenblik geen
oog zullen hebben voor de g-o-e be
tekenis. die in het feit gelegen
het onder een democratisch staatsbe
stel mogelijk is. dat zelfs aan die Staat
vijandig gezinden hun stem kun-.en
faten horen. Daarvoor is hun pe-noed
allicht te verbitterd, al zou men het
aan de brieven van SoekamO. Hana en
Sjharir niet zeggen. Maar wij Neder
landers iün dankbaar. r-s
land de stem ve de T ','v^ea,-<s r°f
kunnen beluisteren: Vrij en ongestoord.
We mogen fouten gemaakt hebben.
Men kan ons. er van beschuldi-en. de
Republiek onders'eboven te hebben ge
lopen. In dat opzicht staan we n et al
leen. Zelfs in Eu-ooa worden "><!en-
norr?:" VOlLSTl 'eP Wn
Republieken onder de voet gelopen.
Het geen voor ons geen excuus is
Maar we zijn gelukkig nog niet zo ver
gekomen, dat we de stem van de Re
publiek door middel van geweld tot
zwijgen hebben willen brengen. Dat
is het voordeel van de democratie bo
ven de dictatuur.
v 7.
onze kiene tovenaar
