Jkmaardei' N.-HOLLANDSE PERS 1945 5' JAARGANG N° 1445 VRIJDAG 28 JAN. 1949 Republiek (gesteund door Australië) vraagt aanvaarding New Delhi-resolutie In Amsterdam thans 3800 stakers in 8 bedrijven Zullen „Telegraaf" en „Nieuws van de Dag" spoedig terugkeren? Van 203 teams bereikten er 167 zonnig Monte Carlo Somber beeld i. Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder". Exploitatie N.V Sprekend Papier, Alkmaar Abonnementen 0.30 per week 1.25 per maand ƒ3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling Advertenties 14 ct per mm., familieberich ten 18 ct. BU contract aanzienlijke korting Verantw. redacteur; J. v. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudearacht Tel K 7200 397t> Veiligheidsraad stemde nog niet Hedenavond weer een bijeenkomst Tegen Zondervan dood- strai geëist De WA.-leider A. J. Zondervan. één der meest ongure types uit de NS B. hoorde gister te Utrecht de dood straf tegen zich eisen. Hij was o.m. hoofdredacteur geweest van „De Zwarte soldaat", het hulsorgaan van de WA-mannen. Ter zitting ontkende Zondervan on geveer alles. Als er passages uit zijn artikelen en redevoeringen werden voorgelezen sprak hij over „tactiek" en zijn verhouding met SS en NSKK In Rusland zou allerellendigst zijn ge. weest: de Duitsers hadden hem zelfs willen liquideren. De procureur-fiscaal noemde Zon dervan een „onbeduidende politieke figuur' maar één, die er toch oorzaak van is geweest, dat vele jonge mensen In het SS.valletje zijn gelopen NED. TOESTEL OP ZUID-SUMATRA NEERGESTORT Een „Piperclub" van de militaire luchtvaart is op 22 Januari op Zuid Sumatra neergestort, waarbij de twee inzittenden gedood werden. De ..Pi- pe»-club" was voor een verkennings vlucht tot het opsporen van een vlj- a-deliike bende uit Lahat vertrokken He» w-ak werd teruggevonden in een froarasbos. Gistermiddag is de Veiligheidsraad opnieuw bijeengekomen om de Indo nesische kwestie te bespreken. Op de reeds 'eerder ingediende, resolutie werden doo'r de samenstellers (Ver. Staten, Cuba, Noorwegen en Austra_, lië) enkele amendementen ingediend, voornamelijk betrekking hebbend op de status van Djogjakarta. Zoals men wect vroeg de eerste resolutie de Republikeinse regering het be-stuur over de stad Djugja terug te- geven. Dit is nu uitgebreid tot Djogja en omgeving. Na de middagverga dering vroegen gisteravond, na her°Pen»]g van de zitting, zoweJ de Ne derlandse 8ls de Indonesische vertegenwoordiger tijd, om de amendemen. ten te bestuderen. De bijeenkomst werd daarna verdaagd tot hedenavond 21 uur Nederlandse tijd. De vertegenwoordiger van de Repu bliek, de heer L N. Palar. kwam gis teravond als eerste aan het woord. Hij gaf als zijn mening te kennen, dat de resolutie van de vier mogendheden niet voorziet in het terugtrekken van de Ned. troepen en zei verder, dat de Nederlanders s?eeds de voorschriften van dé WUigheids-aad hebben getrot seerd; Is dan te verwachten, dat zij In de toekomst aan hun verplichtingen zullen voldoen? Goede trouw was v-Igens de heer Palar niet meer v:\-: de Nederlanders te verwachten en :;oals de ontwerp resolutie thans luidt beeft de Repu bliek geen enkele waarborgt ..Wij zijn overgeleverd aan dc genade van de Nederlanders en zouden aan hun eiser. geen weerstand kunnen biedan" NEW DELHI-RESOLUTIE De te New Delhi o'.go nomen re. Gistermorgen is een achtste stakihi In Amsterdam uitgebroken, nu weer bij de Britisch American Tobacco Com pagnie, die 600 arbeiders en arbeid sters omvat. De aanleiding tor deze staking is het afwijzen door het College van Rijksbemiddelaars van een eis van het personeel van winstdeling tot 4 pro cent van het jaarloon. Het college mo tiveerde dit besluit in een schrijven gericht aan de directie waarin gezegd werd: een belangrijke eis, die het col lege stelt is dat de besprekingen kun nen geschieden in een sfeer van rust. Het feit. dat van bepaalde zijde actie wordt gevoerd, waardoor de gestelde e'sen in een politieke sfeer worden getrokken en het feit. dat door mid del van staking gepoogd wordt de In williging van de eisen af te persen maken dit onmogelijk. De brief wijst Geen vaste lijn in griepverschijnselen Er valt over de in ons land heersen de' influenza gedurende de laatste da gen geen bijzondere verandering in de toestand te melden. Van de zijde van volksgezondheid vernemen wij, dat de griep gelukkig in het algemeen een niet kwaadaardig karakter blijft hou den. Wel hebben tal van griep patiën ten vaak hoge temperaturen, maar meestal zijn zij de griep in een vijf of zestal dagen te boven. Men kan eigenlijk niet zeggen, dat de griep gelijkelijk over het gehele Jand verspreid is. Het doet zich vaak voor, dat er uit een bepaalde plaats e^n grote toeneming van het aantai griepgevallen wordt gemeld, terwijl in de onmiddellijke omgeving dan nage noeg geen griep heerst. Er kan opgemerkt worden, dat er van «en afwijking van het normaal aan tal sterfgevallen geen sprake is. In de ze natijd zijn er altijd vele sterfgeval len onder de ouderen en zieken, ook tengevolge van longontsteking. Het kan zijn, dat er eens een enkel sterf geval meer is, maar dus Volksgezondheid ,dat de heersen de griep oorzaak zou zijn van een toeneming van het aantal sterfgeval len en dat de griep een meer kwaad aardig karakter zou hebben. GELDIG TOT HEDENAVOND WEINIG VERANDERING In de vroege ochtend op vele plaat- ien lichte vorst en hier en daar mist Overdag nevelig of licht bewolkt, droog weer met ongeveer dezelfde tem peratuur als gisteren. Zwakke tot ma tige wind tussen Zuid en Oost tevens op een verspreid pamflet en op andere stakingen in de hoofdstad- Bij het schoonmaakbedrijf Cemsto wordt sedert Maandag,, j.1» gestaakt: hier hebben 250 werksters de bezems laten staan. Bij een soortgelijk bedrijf Heineken. zijn thans 38 we.-laders in staking. Het aantaj stakende ^gemcen- tewerksters bedroeg- gister 550. Het totaal aantal in de hoofdstad, onder leiding van de EVC aangesloten be— -drijfsbonden, stakers bedraagt ruim 3800 mannen, vrouwen en meisjes. DRIELING GEBOREN IN GOUDA Gistermorgen werden de heer en mevrouw Spruitvan de Veer te Gou da verblijd met de geboorte van een drieling, alle drie meisjes. Elk kind woog ongeveer vier pond. soluties achtte de heer Palar na uit voerig gesproken te hebben over de achtergrond van de conferentie het minimum van wat door het volk van Indonesië kan worden aanvaard. Hij meende, dat de thans heersende chaos slechts na terugtrekking van de Ned, troepen zou kunnen verdwijnen en noemde de bewering van minister Stikker, dat twee-derde deel van de bevolking achter de Nederlanders staat, een opzettelijke verdraaiing van de feiten. Palar vroeg tenslotte de in New Delhi aanvaarde resolutie te verwer» ken in dc ontwerpresolutie van de vier landen. Hij noemde als voor naamste punten: 3 Terugtrekking Ned. troepen moet op 15 Maart a.s. voltooid zijn: 2 De residentie Djogja on middellijk onder Rep bestuur te stellen met een geleidelijke terug trekking uit de overige gebieden; 3. Een voldoende economische ba_ sis voor de Republiek en 4 Verkie zingen voor een wetgevende ver gadering niet later dan 1 Oct. T949 en overdracht van de souvereini- teit niet later dan 1 Januari 1950. In dg middagvergadering kwam ver der nog de Australiër Hood aan het woord, die er op wees, dat de te New Delhi aangenomen resolutie niet tegen Nederland was gericht: het was zelfs geen n-.iti- Nederlandse vergade, ring. De heer Hood belichtte de verschil punten tussen beide resoluties en deel de met Palar de vrees, dat de Neder- landers misschien over middelen zou den beschikken om de Republiek in een moeilijke economische positie te dwingen. 's Avonds steunde de Birmaanse ver tegenwoordiger Australië in het ver zoek om aanvaarding van de eisen der -resolutie van New Delhi. Diesels in Mei naar Groningen - Leeuwarden Gistermiddag heeft ir. Den Hollan* der medegedeeld, dat de Spoorwegen ingaande Mei a.s. viermaal daags op de lijnen naar Groningen en Leeuwal den met diesel-electrische treinstellen gaan rijden. Met deze treinen is men in 2 uur en 42 minuten van Amsterdam in Gronin gen. Voorlopig zullen de snelle die. seis alleen in Heerenveen en Assen stoppen. Dit heeft hevige ontstemming gewekt in Hoogeveen en Meppel, doch technisch is stoppen daar overdag niet mogelijk in verband met het beperkte aantal zitplaatsen. De nachttreinen zullen er echter wel passagiers opnemen en afleveren. AARDOLIEMAATSCHAPPIJ GAAT BOREN OP DE VELUWE De Nederlandse aardoliemaatschap- PÜ heeft voor haar onderzoek naar de mogelijkheid van de aanwezigheid van olie in de buurtschap Zwartêbroek een stuk grond gekocht van een landbou wer te Terschuur. Dc kunstschilder Henk Meyei au Wassenaar won met zijn inzending in de prijsvraag ten behoeve van de jaar lijkse reclasseringscollecte met een af fiche onder het motto „Die staat, ziet toe, dat hij niet valle" uit 137 inzen dingen de eerste prijs. Hier ziet men de bekroonde affiche. De Raad van Beroep voor de pers zuivering heeft gister een uitspraak van de „Commissie voor de perszui vering" vervallen verklaard, waarin werd bepaald, dat in de komende 30 jaar geen persorgaan zou mogen ver schijnen onder de r.aam dagblad „De Telegraaf" en gedurende twintig jaar geen persorgaan onder de naam „Cou, rant Het Nieuws van de Dag". De raad van beroep overwoog, dat niet is komen vast te staan, dat tot September 1944 deze bladen welbe wust vijandelijke en nationaal-socialis tische propaganda hadden gemaakt. Wat daarna gebeurde staat niet onder de 'irTan{woordelijkheid van de re dactie,-doch onder die van de directie. De NSB.er Henri Holdert één der di recteuren heeft het bedrijf in 1944 na het vertrek van hoofdredacteur Fraenkel, geheel in handen gespeeld van de Duitsers, terwijl aan wijlen H. M. C. Holdert en zijn broer F. H, J Holdert slechts „beleidsfouten' ten laste kan worden gelegd Na een lange uiteenzetting over de gang van zaken komt de raad van be roep tenslotte tot de conclusie dat over schrijding der voor de perszuivering geldende normen niet zodanig is ge weest, dat een naamsverbod noodza_ J^glijk moet 2ijn. Aan een aantal bij „De Telegraaf" werkzaam geweest zijnde journalisten o.w. de hoofdredacteur Goedemans, werd een certificaat van geen bezwaar uitgereikt Vele anderen zagen hun straf belangrijk teruggebracht. TERUGKEER VAN BLADEN? Het lijkt thans zeer waarschijnlijk, dat „De Telegraaf' en „Het Nieuws van de Dag" eerlang zullen terugko men. In verschillende bladen wordt de dafum van 1 Mei genoemd. Vermoede lijk zou dan vier jaar na de be vrijding van Nederland de lande lijke krantenstrijd losbranden. In het gebouw van „De Telegraaf' worden thans drie andere landelijke bladen gemaakt. De technische capa. citeif is echter van zodanige omvang, dat men er nog wel één of twee bij kan hebben. De interne organisatie van beide bladen schijnt nog geheel in tact te zijn en aan vele medewerkers schijnen wachtgelden uitbetaald te worden. Monsterrit achter de rug Monte Carlo was gister in feeststemming: de aankomst van de dodelijk vermoeide deelnemers aan de monsterrit door Europa immers viel samen met de jaarlijkse feestdag en de Jurdoeken van de deelnemende naties vormden met het rood en wit van het vorstendom een grote vlaggenzee- Reeds in de nacht van Woensdag op Donderdag hadden zich duizenden voor het „hoofdkwartier" verzameld. Hier kon men het laatste nieuws over het wel en wee der deelnemers horen. Van 28 Nederlanders vijl uitvallers De rijders werden aan de Riviéra be groet door een heerlijke, warme zon. Hoe Prettig het ook was om buiten te vertoeven: de automobilisten ken den slechts een verlangen slapen en nog eens slapen. De meesten do ken dan ook direct hun bed in, ter wijl de wagens in een garage werden opgesloten om vandaag te worden ge controleerd. ZWARE DAG WACHT Vandaag wordt het overigens nog een zware dag. In het heuvelachtige ter rein rOnd Monte Carlo worden de zwa re testprOcven voor het klassement verreden, waarna vermoedelijk in de loop van Zaterdag de uitslag bekend zal worden. De laatste etappe, van Parijs naar Monte Carlo, is nog bui tengewoon zwaar geweest. In de buurt van Lyon hing een ondoordringbare mist. De Zweed Wergren met Chevro let bereikte als eerste van de Stock holm rijders het eindpunt, de beroem de Noorse Dodgerijdster Greta Molan- der was de eerste dame. De Ned. equipe Engelma—Wynia met Austin kwam vrijwel gelijk met Wergren aan Gistermiddag om 5 uur waren van de 47 uit Glasgow gestarte wagens 40 in Monte Caflo present Gisteravond stond vrijwei vast, dat van de 203 wagens er ruim 160 het eindpunt heb ben gehaald. Van de 28 Nederlandse equipes zijn er 23 aangekomen ech ter lang niet allemaal zonder strafpun- ten. PARIJS KOSTE STRAFPUNTEN Tussen Rejms- en Parijs zijn er nog heel wat strafpunten gevallen door het feit. dat de controlepost plotseling ver plaats bleek. Wel was dit in Reims medegedeeld, doch op een dergelijk halfgebakken manier, dat er talloze teams wel op tijd in Parijs waren maar niet tijdig de post te pakken kregenDaarbij-behoorde ook de Amsterdamse taxi. De zware mist bij Lyon maakte ook slachtoffers. Welke der Nederlandse teams zon der strafpunten Monte Carlo hebben bereikt is nog niet geheel met zeker heid te zeggen. De gegevens kwamen slechts heel langzaam in het „hoofd kwartier" binnen. Hedenmorgen zal men waarschijnlijk de definitieve uit slag hebben. Middernacht werd mede gedeeld, dat 167 van de 203 wagens de reis hebben volbracht. Volgens graaf Karolyi, de Hon gaarse gozant te ParUs, zal over een week of twee een openbaar proces te gen kardinaal {Mindszenty begonnen worden. VORRINK MAAKT HET GOED Een der geneesheren van het zieken huis te Linkjoping, waar de heer Vor- rink wordt verpleegd, verklaarde gis ter van mening te zijn, dat de crisis alg voorbij mag worden beschouwd. De toestand van de heer Vorrink is, de omstandigheden in aanmerking ne mende, redelijk goed. Er hebben zich geen complicaties .voorgedaan. Ver wacht mag worden, dat de heer Vor- rink nog een twee maanden In het Deense ziekenhuis zal moeten worden verpleegd. VRESELIJKE KEUZE VOOR EEN VADER Een dertigjarige vader, die zeil se dert zijn jeugd half blind is geweest, kreeg te horen, dat zijn twee kinderen een meisje van twee jaar en een jon gen van «lf maanden, aan oogkanker leden en dat er gevaar bestond voor uitbreiding van de kwaal tot het ver dere lichaam (en dienteengevolge de dood der kinderen), tenzij de ogen werden verwijderd. De vader deed zy'n keuze en liet de kinderen opereren, die het nu goed maken. „WATERMAN" ZATERDAG THUIS Het troepen transportschip „Water man" wordt in de nacht van Vrijdag op Zaterdag met plm. 300 uit de tropen terugkerende militairen aan boord in Rotterdam, verwacht. De ontschepping begint Zaterdagmorgen om 9.00 uur. De radioverbindingen op de korte golf, vooraj die over lange afstand, worden momenteel ten zeerste gehin derd door de invloed van zonnevlekken Schiedamse roofmoord berecht: 10 jaar voor ieder der daders De Rotterdamse rechtbank heeft uit spraak gedaan in de zaak tegen de drie Schiedammers, de 27 jarige scheepsbouwer A. Molenaar, zijn 27 jarige compagnon J. M. Hersbach en de 33 jarige weger H. J. Knipscheer, die hebben terechtgestaan wegens roof en moord op de Zandvoorter J. Boer op 6 Maart 1945. Zy werden ieder ver oordeeld tot tien jaar gevangenisstraf met aftrek. Boer, die zwarte handel dreef in jenever, kwam op 5 Maart 1945 te Schiedam en had toen een bespreking met M. Deze wist dat B veel geld bij zich had en maakte met H en K een afspraak om hem te beroven en uit de weg te ruimen. In de morgen van 6 Maart lokten H en K Boer, onder het voorwendsel dat daar jenever te koop was, in een winkeltje aan de Broersvest, dat in gebruik was by K. Terwyl B aan een bemande fles je never rook, schoot H de man neer. B was direct dood. Het lijk werd achter het winkeltje in de grond gestopt, na dat de beide mannen zich een porte feuille met een bedrag van f 27.000 hadden toegeëigend: de buit werd onderling verdeeld. Eis tegen ieder dei- verdachten was vijftien jaar. ZUID-OOSTPOLDER GENIET VOORKEUR", ZEGT MINISTER SPITZEN Minister Spitzen heeft gister in de 2e Kamer medegedeeld, dat er nog geen beslissing is gevallen welk ge deelte van het LJselmeer na de Wje- ringermeer en N.O. Polder aan de beurt is om in vruchtbaar land te ver anderen. De voorkeur gaat "uit naar de ZuidOost—Polder, welke een op pervlakte van 48.000 ha. za] hebben. Binnenkort zal in Japan een Onder zoek worden ingesteld om vast te stellen hoeveel kinderen als slaven worden gebruikt. Dit als eerste stap om een einde te maken aan de han del in kinderen. De plaats die de Tweede Kamer in ons volksleven inneemt' is vergeleken bij een veertigtal ja- m terug, grondig veranderd. Velen, vooral zij die iets ouder worden, herinneren zich nog levendig de debatten die in ons ver» ;;genwoordigend college werden ge voerd, als de staatsbegroting in zijn geheel gelegenheid gaf tot algemene beschouwingen en ook de behandeling van de begrotingen van de verschil., lende departementen afzonderlijk. Wat was er niet een intense belang stelling voor de politieke steekspelen. Daarmee is het volkomen afgelopen. Het heeft geen zin zich in de oorza» ken daarvan te verdiepen. Misschien is het te verklaren uit het ontbreken van belangrijke oogmerken, waar de politieke strijd voorheen op gericht was. Misschien is ook ae werkwijze van de Kamer anders en zo veelom vattend geworden, dat er voor de door» speemens geen bijhouden meer aan is. Er schuilt echter een gevaar in.Want het werk van de Kamer moge dan veranderd zijn, we mogen nimmer vergeten, dat in de Kamer ovi»*». het wel en wee van het volk beslis* I *dt. Zo leven we nu weer midden in de tijd van de begrotingen.' Wederoobsuw Waterstaat, Oorlog, zijn in de Kamer hi behandeling geweest en dé leden van de Kamer hebben er het hunne van gezegd. Zou het dus maar niet beter zijn aU wij e- he» zwijger deden? Het ons toeschijnen van niet. Want juist als men deze begrotingen in onderling verband beschouwt, komt de gedachte naar voren, dat de rege ring en dat zijn ten slotte wij. her volk zich in een afschuweliik -» bevinden. Ons land heeft gebrek aan cultuurgrond en we hebben de mo» gelijkheid om deze sterk uit te brei den. We hebben een ontstellende wo» ningnood. maar de Rijksmiddelen d-ei_ gen in het gedrang te komen, als we op de manier van tegenwoordig door gaan, waardoor de schulden van het Rijk elke maand met twintig millioen vermeerderen En ten slotte zitten we oDgescbeept met een begroting voor Oorlog en Marine, die als een loden last op ons volk drukt. Het Indonesisch conflict vraagt niet alleen mensenoffers. Dat in het belangrijkste: we geven her on middellijk toe. Maar we mogen de ogen niet sluiten voor de financiële ge volgen En nu dringt zich aan ons de vraag op. welke offers er binnen af. zienbare tijd van ons gevraagd zullen worden, als we mee zullen moeten betalen in de lasten welke ons intre den in de Westerse Unie zonder twij» fel met zich zal meebrengen. We hebben met zorg geconstateerd, dat Montgomery en Minister Lieftir.ck met elkaar hebben geconfereerd.' Zullen de uitgaven, welke we moe ten doen om het levenspeil van ons volk te verhogen, ten slotte nog kun nen worden opgebracht, als het mili taire budget met een zo groot deel van het volksinkomen gaaf strijken? Is het wellicht te gewaagd om te con stateren. dat de taak die we nu te ver richten hebben, binnen afzienbare t>id te zwaar zal zijn voor Je draagkracht van ons volk. De financiële Jan wel te verstaan. Hef is een weinig bemoe digend beeld. v Z.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1949 | | pagina 1