Ikmaardei'
Kit
De reacties op Staliïis verklaring
'(Ij
Een algemene gereserveerdheid
Belangrijk nieuws
in weinig woorden
Kravchenko heeft vele namen
Door het oog van de naald
5' JAARGANG N° 1448
DINSDAG 1 FEBR. 1949
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder
Exploitatie N.V Sprekend Papier, Alkmaar
Abonnementen ƒ0.30 per week 1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting
Verantw. redacteurs J. v. Zoenen Bureau. Ridderstraat hoek Oudecnrrch» Tel R 9.900 3971
Tijdstip van publicatie, vlak na het
memorandum van Molotof werkt
wantrouwen in de hand
De verklaring van Stalin heeft een
zekere opschudding in de wereld ver_
wekt. Toch kunnen we ons niet aan
de indruk onttrekken, dat de indruk
in Rusland zelf groter is geweest, dan
in de andere landen.
Wellicht is het tijdstip waarop de_
2e rede gehouden werd, zeer ongun
stig geweest. Vlak er voor kwam im
mers de nota van het Ministerie var.
Buitenlandse Zaken, waarin een felle
philippica werd gehouden tegen de
Westerse democratieën en hun poli
tiek
KOEL
WEINIG VERANDERING
In diplomatieke kringen te Washing.
ton verwacht men dat de besprekin
gen over het antwoord deze week
zullen beginnen. Men verwacht dat
het antwoord koel zal zijn en er voor,
al op gericht om de Skandinavische
landen, Italië, Eire en Portugal gerust
te stellen.
In deze kringen ziet men in de ui
ting van Stalin een zekere bezorgd
heid ten opzichte van de Westerse
U-ie Dit. aldus, Washington, zou de
Verenigde Staten er slechts toe kun-
nij brengen de verwezenlijking van
he* Alliantie-programma te bespoe
digen.
Andere bladen dringen er op aan.
hoewel ze de verklaring van Sjalin
niet ernstig nemen, ze toch aan een
nauwgezet onderzoek te onderwerpen.
De New York Times ziet in de ver_
klaring van Stalin een zoeken naar
«en weg om uit de moeilijkheden te
komen.
De New York Herald Tribune acht
he> waarschijnlijk dat het vredesof
fensief van de RuSsen tot ongeveer
half Maart zal duren in de hoop dat
de Westerse Unie er door uit elkaar
zal springen
Blijft de Unie echter en wordt ze
nog sterker Van. zo verwacht dif blad
za' Rusland in de toekomst handel,
baarder blijken
IN RUSLAND ZELF
In Rusland zelf is de verklaring
door de Russen beschouwd als een
van de belangrijkste verklaringen die
Stal'-o ooit heeft afgelegd. Ze is met
alle moderne middelen van reclame
en --noaganda onder de aandacht van
Verkiezinaen in
Israël
Een nietofficiële schatting van de
Resultaten van de Israëlitische verkie
zingen geeft de volgende zetelverdeling
De wetgevende vergadering zal bestaan'
Uit 120 leden- Gschat wordt, dat de
Mapai (socialistische) partij 43, de Ma-
pam (linkervleugel der socialisten) 18.
de communistische partij vier en de
Middenpartijen de algemene Zionis
tische partij en de Progressieve partij
elk zes afgevaardigden in de vergade
ring zullen kunnen aanwijzen.
Het aantal zetels van het verenigde
Godsdienstige blok dat naar rechts
is georiënteerd wordt geschat op 15.
De uiterst rechtse Heroeth-partij, die
haar aanhangers hoofdzakelijk telt on
der de volgelingen van de Irgoen Zwai
Leomi, zal naar schatting 14 zetels ver
krijgen, waardoor zij de vierde partij
-van de wetgevende vergadering zou
worden. Deze partij zal bijna zeker de
leiding van de oppositie op zich nemen,
tenzij prerflier Ben Goeriam zou beslui
tc.i, geen vertegenwoordigers van de
Mapam-partij in zijn regering op te
nemen.
het gehele volk gebracht. Dei doorsnee
Rus had de gedachtet, daf een straal
van hoop doorbrak aan de politieke
horizon.
Inmiddels wordt in Moskou het
vermoeden uitgesproken, dat de 8 pun
ten die de candidaat voor het Presi
dentschap Henri Wallace aan Stalin
heeft voorgelegd, als punten van be
sprekingen tussen Truman en Stalin
zouden moeten worden genomen.
DEZE PUNTEN ZIJN:
Een algemene vermindering van
de bewapening en het verbieden van
het gebruik van ajomisebe wapens.
2. Het sluiten van vredesverdragen
met Duitsland en Japan en het terug,
trekken van de zich nog In deze lan
den bevindende geallieerde troepen.
3. Het terugtrekken van de gealli
eerde troepen uit China en Korea.
4. Het eerbiedigen van de souve.
reiniteit der afzonderlijke staten en
een politiek van non-interventie in
hun binnenlandse aangeïegeheden.
5. In landen, die leden zijn van de
Verenigde Naties, mogetv g?en'mili
taire bases worden gevestigd;
6. Een algemene onttakeling van
de internationale handel, het weder
zijds bevoorrechten door. staten op
handelsgebied is niet toegestaan.
7 Het verlenen van .hulp binnen
het kader der Verenigde. Najies aan
staten, dit' van de .oorlog hebben ge
leden. waaronder inbegrepen het be
vorderen van het economisch, herstel
van dergelijke landen.
8. Het beschermen van de r.mo,
cratie en het waarborgen van de bur
gerrechten in alle landen.
BERLIJN—LUCHTBRUG BLIJFT
Commentators in Londen bezien ook
de verklaring van Stalin inzake de
mogelijke opheffing van de blokkade
van Berlijn met grote reserve. Ze ach_
ten 'n andere verklaring nodig. Komt
deze niet, dan staat men op hetzelfde
punt als waar onlangs de besprekin
gen zijn afgebroken. Men zal echter
de teks? van de verklaring zo nauw
keurig mogelijk bestuderen.
ISRAËL DE JURE ERKEND
De Verenigde Staten hebben Israei
en Transjordanië de jure erkend. De
heer James MacDonald zal de eerste
Amerikaanse ambassadeur in Israël
zijn.
DE HEER S. F. v. OS OVERLEDEN
Na een zeer korte Ongesteldheid is
overledpn de heer S F. van Os, de
dixecieur-uitgever-hoofdredacteur van
hek vooral voor de oorlog zeer bekende
weekblad „De Haagse Post".
„EXCELSIOR"
De Amerikaanse commissie voor atoom
energie heeft medegedeeld dat de
atoombommen die nu vervaardigd wor
den, aanzienlijk zwaarder en effectiever
zijn dan die werden gebruikt in de
oorlog.
VREUGDE IN ISRAËL
In Israël heerst grote vreugde over
de erkenning Van het land door Enge
land. Mosje Sjertok heeft bij het over
handigen van de brief zijn dank uitge
sproken en verklaard, dat hij zal pogen
vriendschappelijke betrekkingen tot
stand te brengen.
DE BESPREKINGEN OP RHODOS.
Van Israëlitische zijde wordt de ver
wachting uitgesproken, dat de „vredes
conferentie" op Rhodos voor a.s. Vrij-
cag geëindigd zaj zijn. Op Rhodos is
men algemeen van oordeel dat het me
ningsverschil over de wapenstilstands-
linies zal wor cl en overbrugd.
VERLICHTE ETALAGES
Naar wij vernemen mogen de etala-
g?s met ingang van heden Weer naar
believen worden verlicht, in verband
met de opheffing van de stroomrant-
aoenering.
EIMONMKHÜ?
ij WISSELENDE BEWOLKING
Wisselende bewolking met enkele
verspreide buitjes. Meest matige wind
uit Noordelijke richtingen. Iets kou
der.
TEXTIEL VRIJ.
In het Engelse Lagerhuis is medege
deeld, dat met ingang van morgen prac
tiscb alle cosrumes, colberts, pantalons
overjassen en geweven wollen kleding
niet langer onder de distributie zullen
vallen. Naar men mededeelde is er
thans geweven wollen stof en daarvan
gemaakte kleding in overvloed
DE STRIJD OM DE OLIE. j
Deze betrekkingen zullen voor een
deel bepaald worden door de olie. De
Engelsen hebben ui, een concessie ver
leend aan de Irakese Petroleum Co;
hetgeen de Israëlis een doom in het
oog is. Toch verwacht men dat Israël
weer zal toetreden tot het „Sterling
blok".
DR. VAN KOVEN NAAR CANADA
De Nederlandse Ambassadeur in Ca
nada, dr. van Royen, is Zaterdag per
vliegtuig naar Ottawa vertrokken, na
meer dan 5 maanden van zijn post af
wezig te zun geweest in verband met
zijn taak als Nederlands vertegenwoor
diger bij de Veiligheidsraad.
HANDEL MET OOSTELIJKE ZONE
Amerikaanse autoriteiten hebben er
hun misnoegen over uitgesproken dat
de West Europese staten, waaronder
ook Nederland, zulk een levendig han
delsverkeer onderhouden met de Ooste
lijke zone van Duitsland. De tegenbjok
kade van de Geallieerden werpt daar
door geen resultaten af.
EéN DER GROOTSTE ORGELS VAN BRABANT VERBOUWD
Het orgel van de St Janskerk in Roosendaal, dateert uit bet einde vn;i
de vorige eeuw en beschikt niet over voldoende middelen om bijv. werken
van Bach te vertolken. Hét kerkbestuur heeft het orgel door de firma
Vermeulen uit Alkmaar dusdanig doen verbouwen, dat het geschikt is alle
werken uit de bestaande orgelliteratu ur te verklanken.
Hoe staat het met
de kunstmest
De directie van het distributiebureau
voor kunstmest heeft aan de stichting
voor de Landbouw medegedeeld, dat in
de komende jaren nog op een tekort
aan' kali-meststoffen moet worden ge
rekend. Geadviseerd wordt om de distri
butie van kali te handhaven. Dank zij
de uitbreiding van de industrie zaï de
stikstofvoorziening in 1950 kunnen wor
den verbeterd. Men rekent zelfs op
export van stikstof en het wegvallen
van dure stikstofimporten- Aan de
vraag naar Thomasslakkenmeel kan
nog steeds niets ten volle worden vol
daan. omdat hiervan niet voldoende
kan worden geïmporteerd. Superfosfaat
is echter rUim voorhanden. Omtrent het
Prijsverloop van kunstmeststoffen kan
op het ogenblik nog niets worden ge
zegd.
De dans ontsprongen
Het Bijzonder Gerechtshof te Lecu
warden heeft heclen uitspraak gedaan
in de zaak tegen Schreieder en Al-
brecht.
De laatste werd ter dood veroordeeld,
doch de eerste werd buiten vervolging
gesteld, inzake de beschuldiging dat hij
deel had uitgemaakt van een misdagge
vereniging, genaamd de S.D.
Het werd niet bewezen geacht dat hij
opdracht heeft gegeven tot het doen
fusilleren van 14 Nederlanders bij DrOn
rijp. Schreieder werd weer gearre
steerd en zal overgebracht worden
naar Den Haag. Dan zal hij door de
vreemdelingenpolitie over de grens wor
den gezet als ongewenste Vreemdeling
En dan
Dan kbn Joseph handen wrijvend in
Duitsland gaan wandelen en zich ver
maken over de „dumme Hollader".
Afschuwelijke beschuldigingen van
Russische getuigen
Bij de voortgezette behandeling van
het proces van Kravchenko tegen
„Les lettres Francaises" verklaarde
de advokaat van dit blad, dat Krav
chenko buitengewone privileges bezat
van 4 Amerikaanse Regeringsdeparte
menten. Zonder deze hulp zou het
Kravchenko niet gelukt zijn onder de
valse r.aam van Paul Kedrin in Fran
krijk binnen te komen.
Kravchenko verklaarde wel 15 maal
van naam te zijn gewisseld en dit
nog wel enkele malen te zullen moe
ten doen ten einde zijn leven te red
den.
Het Franse Kamerlid Moynet ver
klaarde dat bij gedurende de oorlog
in Engeland en in de Sowjes Unie ge
vochten had. In Engeland werd open
lijk geluisterd naar Duitse uitzendin
gen, in Rusland werden alle particu-
De „Monarch of the Skies" van de
„Pan American Airways", die van
Nem York naar Engeland was vertrok
ken, is heden, in volle vlucht, boven
Beacon Hill, op Long Island, in bot
sing gekomen met een particulier
vliegtuig. Het lijntoestel is er in ge
slaagd een noodlanding te maken op
het Mitchell-vliegveld, een op een af,
stand van ongeveer acht kilometer
van de plaats, waarboven het ongeluk
plaats vond. gelegen basis van het le_
ger. Als gevolg van de botsing wer
den beide inzittenden van het parti
culiere vliegtuig gedood, doch geen
van de 23 pasagiers. of van de uit 10
koppen bestar%de bemanning is ge
wond.
Een employe van het vliegveld t« Mit,
chell verklaarde dat de „Monarch of
the Skies" die van het La Guar-
dia-vliegveld was vertrokken met
een gat in de neus en gedeelten van
het andere vliegtuig in haar romp,
landde.
Latar werd gemeld dat de 23 pa# a-
giers hun reis naar Londen vanaf het
La Guardia-vliegveld zouden voort
zetten.
IJSLAND VISSERS
De visserij In de Noordelijke wate
ren der Atlantische Oceaan staat voor
de IJmuidense rederijen op het ogen
blik in het centrum der belangstelling.
De trawler „Schoorl" is een paar da
gen geleden naar de Lofoten vertrok,,
ken, de „Sumatra" is op weg naar de
Barentszee en de „Catharine Duyvis"
eveneens. Binnenkort gaat de „Ber
gen" naar IJsland. De reizen duren
gemiddeld drie weken: twee weken
varen en een week vissen.
K L M. STOORT ZICH NIET
AAN BOYCOT
Naar wij vernemen onderneemt de
KLM deze week weer twee bijzondere
vluchten naar Indonesië. Woensdag en
Vrijdag vertrekt er een Constellatkra
naar Batavia.
Het toestel, dat Woensdag start zal
via Khartoum en Mauritius naar Ba
tavia gaan. De route van de Vrijdag
vertrekkende machine staat nog niet
vast.
Beide machines zullen alleen post
meenemen,
NEGERBARITON ROBESON KOMT
De negerbariton Paul Robeson ver
trekt twaalf Februari met de Queen
Mary naar Engeland voor twintig con
eer ten in Groot Brlttannië en Ierland.
Begin Mei geeft hij twee concerten
in Nederland. Robeson die het afge
lopen jaar rust hield, trad niettemin
vijfhonderd keer geheel gratis op voor
politieke en liefdadigheidsverenigin
gen.
„PULASKI"
HAD VERSTEKELINGEN.
Wij vernemen dat zich aan boord van
het Poolse stoomschip „Pulaski" drie
verstekelingen bevonden, die poogden
op goedkope wijze naar Europa te ko
men. Deze drie mensen, alle Spanjaar
den waren te Santos in Zuid Amerika
aan boord geklauterd.
Zij zijn thans in de gevangenis te
Antwerpen opgesloten. n
DE TURMAC LIGT STIL
De sigarettenfabriek van de Turmac
tet Amsterdam ligt 9til, als gevolg
van de actie van een groep van onge
veer 20 arbeiders van de „EVC-ta_
bak", die Vrijdag J.l. in staking ging
en nu de werkwillige arbeiders met
molestatie bedreigt Velen van dezen
zijn hierdoor vanmorgen niet versche
nen, zodat het niet mogelijk was de
fabriek op gang te brengen.
PASSAGIERS PER VLIEGTUIG
NAAR INDONESIË.
Naar wfj vernemen zal de Vrijdag 4
Februari a.s. van Schiphol naar Bata
via vertrekkende KLM „ConstellatiOn"
niet alleen post vervoeren, doch ook 'n
beperkt aantal passagiers.
Bovendien zal oP Dinsdag 8 Februari
a.s. nog een „ConstellatiOn" de r«is naar
Indonesië aanvaarden. Ook dit toestel
zal behalve post ook een beperkt aantal
passagiers meenemen.
liere radiotoestellen in beslag geno
men.
De Franse Ingenieur Bornet ver
klaarde van 1941 tot 1946 gevangen te
hebben gezeten in Rusland, uitsluitend
omdat hij Fransman was. Hij ver
klaarde dpt dit verschillende Fransen
was overkomen als represaille tegen
over de maatregelen van de regering
te Vichv.
GRUWELVERHALEN
Een van Krawchenko's getuigen, 'n
Russische vrouw van middelbare leef.
tijd uit een kamp voor ontheemden
in Duitsland, vertelde Onder tranen
hoe haar boerderij in 1930 in het kader
van de collectivisatie werd overgeno
men. Al haar klederen, meubilair en
vee werd geconfisceerd, aldus zeide
zij, en zij werd uit het huis gezet, in
de sneeuw ondanks het feit, dat zij
zwanger was.
Kysilo, een Russische technicus,
verklaarde in de Sowjet-Unie gearre
steerd te zijn onder de beschuldiging
van „samenwezing tot omverwerping".
Toen hfj weigerde schuld te beken
nen, werd hij neergezet op een kruk,
voorovergebogen met zijn handen op
zijn knieen en 14 dagen en nach
ten lang in die positie gehouden, zon
der gelegenheid tof slaap, terwijl hem
'n non-stop-verhoor werd afgenomen.
„Tenslotte, aldus Kysilo vertelde de
geheime politie mij, dat mijn vrouw
gearresteerd was. Daar ik twee kin
deren had, een van vier jaar en een
van acht maanden, gaf ik toe en on
dertekende een „bekentenis" Daarme
de was het niet afgelopen. Ik moest
inlichtingen verschaffen over de
„Trotzkyistische organisatie" waarvan
ik volgens de beschuldiging lid ge
weest zou zijn en beloven tijdens mün
proces niejs te zullen herroepen.
Maitre Nordmann verklaarde voor
de verdediging dat hij hoopte heden
Konni Zilliacus, het Britse Labour-
parlementsüd, te kunnen voorbrengen.
„GROTE BEER" VERTREKT.
Het troepenschip „Grote Beer" zal
Woensdag 2 Februari a.s. met detache
menten van het Kon. Ned. Ind. Leger
en de Kon. Landmacht uit Amsterdam
naar Indonesië vertrekken.
Impasse
Misschien dat U zich nog onze eer
ste reactie op het tweede politionele
optreden in Indonesië herinnert. Het
kwam in het kort hier op neer: Het
beest is los, hoe krijgen we het weer
in zijn hok. Telkens weer, als we de
pogingen zien, die er ondernomen
worden om het conflict op re lossen,
beseffen we duidelijker, hoezeer dit
het punt is waar her op aan komt
Hoe krijgen we het beest weer in zijn
hok.
Als zodanig willen we ook beschoü-
wen het optreden van de Veiligheids
raad. Hoewel het ons enige moeite
begint (e kosten We hebben reeds
vorige week naar aanleiding van de
verzuchting van de Minister-president
enig bezwaren gemaakt tegen de wijze
waarop de Veligheidxraad in het In
donesische conflic» is opgetreden. En
inmiddels is er weer een resolutie
aangenomen Een resolutie die de over
dracht eist op 1 Juli 1950, het staken
van het vuren beveelt, de Republi
keinse leiders in vrijheid wil zien en
een grotere Commissie van Goede
Diensten aanzienlijk meer h«v>«i*d-
heid wil geven.
Bijzonder hoopvol is "he't beeld niet
dat we hier voor U ophangen, want
wij vrezèn ernstig, dat ook deze re
solutie er niet toe zal bijdragen het
beest in zijn hok te krijgen. Wanneer
we alleen maar het bevel tot het sta
ken van het vuren nemen. Is cv ie.
mand, die in ernst durft beweren, dat
de guerillastrijders zich iets van het
bevel var de Veiligheidsraad zullen
.aantrekke» ?»s-eld. dat ze iets W'
het bevel -nn
En warwierr een partij zich
aa» het bevel houdt, doet de ander
dat ook niet. Men laat zicb niet weer
loos afmaken. En dan is dus wel het
bevel gegeven om het vuren te staken,
maar er voor in de plaats komen de
bestandsschendiuc"# .Practisch veran_
dert er niets.
We juichen het toe. dat de Repu
blikeinse leiders weer in vrijheid
worden gesteld Maar is er reden om
aan te nemen, dat het beest er eerder
door in het hok wordt gebracht? We
geloven het niet. Want welk gezag
zullen deze leiders in het Republi
keinse gebied gunnen uitoefenen' En
als ze gezag uitoefenen, zal dat dan
niet in botsing komenmet het mili-
taire gezag van ons land. dat op Vt
ogenblik in Indonesië de boventoon
voert?
Een gio:ere Commissie van Goede
Diensten, met meer bevoegdheden?
Een Commissie zonder gezag, dip geen
machtsmiddelen heef* om de naleving
van door haar genomen besluiten af
te dwingen. Want men beseffe goed,
dat de Veiligheidsraad en de door
haai ingestelde commissies kleine
landen als Nederland wellicht nog 'n
bepaalde koers kunnen opdringen,
omdat wij afhankelijk zij van verschil
lende factoren. Hoe wil deze commis
sie echter de Republiek en haar gue
rillastrijders in toom houden, anders
dan door precies aan de wensen van
deze partij tegemoet te komen. Het
optreden van de Nederlandse regering
achten we onjuist. Geweld had moe
ten worden voorkomen. Het optreden
van de Veiligheidsraad, dat ten doel
moet hebben het losgebroken gewold
te bedwingen, brengt ons slechts in
een impasse
v Z.
w
©«9 n
1