Ikmaaidei'
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
5* JAARGANG N°. 1452
ZATERDAG 5 FEBR. 1949
Medebeschuldigden van Kardinaal
Mindszenty bekennen alle schuld
Kardinaal herroept belangrijke
verklaring van voor arrestatie
Griepepidemie verspreidde zich
over geheel Nederland
Gen. Markos in ongenade
bij Griekse communisten?
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen 0.30 per week 1J25 per
maand 3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct per mm., familieberich
ten 18 ct Bij contract aanzienlijke korting.
Vtrantw. redacteur-. J. v. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel K 2200 1971*"
De tweede dag van het proces tegen Kardinaal Mindszenty stond vrij
wel geheel in het teken van verhoren van de andere beschuldigden en
enkele getuigen. De Kardinaal kwam slechts sporadisch aan het wóórd.
Zo kwam ter sprake een door hem vóór zijn arrestatie geschreven brie!
met de verklaring, dat iedere bekentenis, die aa» hem zou worden toege
«chreven, vervalst of te wijten zou zijn aan menselijke zwakheid. Op een
vraag van de president zei de kardinaal nu: „De verklaring, die ik toen
aflegde, is niet geldig. Mijn tegenwoordige opvatting is uitgedrukt in de
brief, die ik schreef aan de minister van justitie." Alweer op een Vraag
verklaarde de Kardinaal nog, dat zijnbehandeling in de gevangenis goed
was en hij alle gelegenheid had gehad met zijn verdediger. Kiczko. te
♦Preken.
De Kardinaal verklaarde ook, dat hij
de Hongaarse regering ten volle de
•chade wilde vergoeden, die hij had
veroorzaakt door de clandestiene ver
koOP van dollars, afkomstig van het
Valicaan en de Ver. Staten. Volgens
de president beliep dit bedrag 141.000
dollar, doch slechts een deel kwam
•an Kardinaal Mindszenty: de kath'o
Jiekc acfie kreeg het andere deel.
HULDE VOOR NAGY.
Dr. Miklós Nagy, de secretaris van
de Hongaarse katholieke actie, ver
klaarde tfnschuldig te zijn aan ver
raad, doch gaf toe in vreemde valuta
gespeculeerd te hebben. Dr Nagy had
geholpen de gevluchte leider van de
K-A.. Mihalovitch. over de grens te
krijgen.
Later, na een opmerking van de ver
dedjger, verklaarde 't Hof het erover
eens te zijn. dat het voorbeeldige ge
drag van Dr Nagy tijdens de oorlog
jn aanmerking moest worden genomen
Dr Nagy redde persoonlijk 86 Joodse
kinderen uit handen van de Nazi's en
•teunde elke hulppoging t.b.v de Jo
den in Hongarije
STEEDS MAAR DOLLARS.
Prins Paul Eszterhazy. voor de oor
log één van de grootste grondbezitters
van Oost cn Centraal Europa, ver
klaarde schuldig te zijn aan het op
kopen van tienduizenden dollars van
de kardinaal. Esztérhazy zei. dat hij
voor de oorlog bijna 120 000 ha grond
Jn Hongarije bezat plus 220 dorpen Nu
heeft hij nog één landgoed van 5600Ö
ha in Oostenrijk en één van ruim 700
h in Z. Duitsland, alsmede wiingaar
den en bosgronden in Hongarije. Hoe
veel herinneren, terwijl hij verlangde
bedraagt wist de prins niet.
De jonge vrouw van de prins was
in de zaal aanwezig. F- .-:- :u o'
kon zich van de dollartransacties niet
Veel herinnerin, terwijl hij verklaarde
nimmer lid van een politif'tc of andere
-ganisatie te ^ijn gewces». zelfs niet
van een raceclub of casino.
Een verzoek van de verdediging om
een onderzoek in te stellen naar de
geestvermogens van de prins werd
direct afgewezen. De grijze Dr Hor
vath, de man, die de gelden van de
Prins beheerde, zei reeds 35 jaar in
dienst te zijn geweest. Volgens hem
stond de prins geheel buiten de trans
acties. Het geld was bestemd geweest
voor modernisering van het landgoed
in Oostenrijk. De prins op zijn beur;
echter nam alle schuld van -de oude
secretaris over.
PRIESTER BEKENDE
De katholieke priester dr Bela Is
panky gaf toe schuldig je zijn aan
verraad en spionnage ten behoeve v
Amerika en vertelde, hoe hij. brieven
naar de gevluchte Mihalovitch bad
gesmokkeld.
Dr Toht. een RK journalist, was
min of meer bij toeval met Mi halo
vitch in aanraking gekomen, die hem
er eerst toe gebracht had artik;!;n ir
negatieve zin te schrijven en daarna
materiaal voor de Amerikanen ,e ver
zamelen. Dr. Nagy had dit niet willen
verzenden, pater Ispanky wel. Nadat
een aantal getuigen was gehoord
e.-d de zitting tot vandaag verc'jagd.
Niet eenvoudig, helaas
De organisatie der V.N.
heeft een opstelprijsvraag
uitgeschreven met als ver.
plicht onderwerp: „Uitvoe-
ring der verklaring van de
rechten van de mens'.
Ieder tussen de 20 en 35
jaar kan een opstel insturen,
dat in elke taal gesteld mag
zijn: voor de tien prijswin
naars wordt een gratis reis
naai- Lake Succes uitgeloofd.
Hoogtepunt vermoedelijk van n0°d kunnen heipen bij het ver
plegen van patiënten.
VERLIESLIJST
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen de volgende verlie
zen in Indones zijn gerapporteerd:
KON. LANDMACHT:
Sald. M. Goossens uit Gemert (N. Br.)
Sold. K. Schilder uit Volendam; Sold.
J A. Meijs uit Oisterwijk; Sold. M. A.
Kuesken uit s_Gravcnhagc; Ko;p. C.
M. Planüe uit Schiedam; Sold. Ie kl
J. W. Pas uit Arnhem.
Het KNIL meldt het verlies van 12
uit Indonesië afkomstige manschap,
pen.
Géén voetbal in
Afd. N. Holland
De competitieleider van de Afd.
Noordholland van de KNVB, de heer
J. E. L. van Ketel, heeft °ns gister
avond medegedeeld, dat alle voor
morgen vastgestelde wedstrijden van
de afd. Noordholland zijn
AFGELAST.
De KNVB heeft een dergelijke be
slissing nog niet genomen. Gister
avond is medegedeeld, dat de consuls
(en in laatste instantie de scheidsrech
ters) over de bespeelbaarheid van de
terreinen dienen te beslissen.
Onze voetbalverwachtingen verlie
zen misschien voor morgen dus hun
waarde, doch konden tot onze spijt
niet meer t^dig door ander zetsel ver
vangen worden.
IgmZDHHBfflljN?
bereikt
Over de griepepidemie kan thans
gezegd worden, dat deze zich op hei
ogenblik over het gehele land ver
spreid heeft. Er kon in de laatste
weken een toeneming van het aantal
griepgevallen worden vastgesteld,
maar in- medische kringen neemt men
aan, dat thans waarschijnlijk het
hoogtepun; ie bereikt. Hoewel er zich
enkele sterfgevallen hebben voorge
daan, behoudt de griepepidemie een
zeer goedaardig karakter.
Om echter op alle eventualiteiten
voorbereid te zijn, heeft de hoofdin
specteur voor de volksgezondheid aan
de inspecteurs verzocht met de artsen
maatregelen te beramen, indien zich
in de toekomst eens het geval zou kun
nen Voordoen, dat door overgrote druk
te hulp bij de verpleging schaars of
in het geheel niet te verkrijgen is.
Artsen en verpleegsters zijn dan zo
bezet, dat zij misschien niet voldoende
zelf voor de verpleging hunner patiën
ten zouden kunnen zorgen. D0or de
inspecteurs wordt daarom aan de art j
sen en wijkverpleegsters aa.ngerade
uit te zien naar personen. dje in tijc;
Hopelijk zal dit niet nodig zijn, doch
het is het beste om voorbereid te zijn.
indien onverhoopt de. epidemie, toch
nog haar goedaardig karakter zou ver
ljézen.
Een nieuw viermotorig Constitution
s el van de Amerikaanse marine
heeft zonder tussenlanding een yluclv
van 4.100 km v. Caljfornlë naar Waah
jngton in negen uur en 34 minuten vol
bracht. Het toestel kan 130 passagiers
aan boord hebben. Weegt negentig ton.
en kan een snelheid bereiken van 500
kilometer.
Hatta c.s. nog steeds
geïsoleerd
Mohammed Hatta en de andere re
publikeinse leiders, die op het eüand
Banka gedetineerd zijn, hebben de
officiële tekst van de resolutie, die de
Veiligheidsraad op 23 Januari heeft
goedgekeurd, nogniet ontvangen, zo
verklaarde gister een woordvoerder
van de commissie -der Verenigde Na
tics voor Indonesië.
Hij vertelde ook, dat Hatta noch zijn
collega's antwoord hebben Ontvangen
op brieven, die zij op 10 Januari aan
htijj familieleden zonden.
Sukarno heeft aan de BFO (bijeen
komst Federaal Overleg) een telegram
gezonden, aldus vernam Aneta. Toen
men gisteravond laat de voorzitter v.
d. BFO inlichtingen vroeg, luidde het
antwoord: Geen commentaar.
STAKING HOLLANDIA FABRIEKEN
OPGEHEVEN.
De staking in drie der bedrijven v.
d. N.V. Hollandia (confectie) fabrie
ken Kattenburg en Co te Amsterdam
is opgeheven. Gistermorgen waren de
fabrieken v.'cér volledig ir, bedrijf.
Het conflict was 20 December j.1.
uitgebroken. Oorspronkelijk staakten
ca. 430. na bijra 7 weken nog plm. 350
leden van het totaal 720 personen om
vattende personeel.
In Rangoon 5s officieel medege
^rfefeJd, dat de opstandige Karens, voor
dafzij uit de stad Insèin Werdén ver
dreven 1602 personen uit de stadsgevan
genis lieten ontsnappen en een grote
hoeveelheid wapens en munitie buit
maakten.
GELDIG TOT HEDENAVOND
WEINIG WIND
In de Noordelijke provincies over-
drijvende wolkenvelden, maar droog
weer. Zwakke wind uit Westelijke
rich ingen Temperatuur boven het
vriespunt, maar in de ochtenduren
p'aa.selijk nog lichte worst. In het
overige deel van het land droog weer,
weinig bewolking en weinig wind. In
de ochtenduren matige vorst, in de
middag temperatuur boven het vries,
punt.
Pokkenepidemie in
Batavia
Eefs pokken_cpiaemie ie Batavia en
omgeving die waarschijnlijk uit het
Bantamse naar Oostelijke richting is
overgeslagen, breidt zich nog steeds
uit. Sterfgevallen zijn hoofdzakelijk in
de benedenstad van Batavia gecon
stateerd. Er waren nog geen gegevens
verkrijgbaar over het aantal sterfge
vallen, doch het is wel bekend, dat
het reeds aanzienlijk is.
Te Serang moest dezer dagen eén
tweede noodhospitaal worden inge
richt. In deze .stad zijn thans reeds
500 mensen aange-ast en in hospitalen
opgenomen. Te Batavia is vaccinatie
ve-plicht gesteld, doch de geneeskun
dige instanties en het Rode Kruis
klagen over geringe medewerking van
de bevolking, die op straffe van Procep
verbaal rn boeten tot vaccinatie moer
worden gedwo-gen Op straat worden
alle voorbijgangers door de politie
aa-gehouden en op sommige punten,
b.v. op de stations, gevaccineerd.
„FRANE.KK-P" FWn*-NAVOND
OP SCHIPHOL.
De KLM constellation ,.F<-aneker" is
gister in Khartoem geland. Het toestel
wordt volgens schema op Zaterdag
om 18.30 uur op Schiphol verwacht
De RAF heeft een „luchtbrug" ge
o-ganiseerd ter bevoorrading van 80000
Arabieren in de provincie Hadramoet.
die in nood verkeren door aanhouden
de droogte. De vliegtuigen werPen in
de buurt van de dorpen zakken graan
uit.
In de week van 23 tot 29 Januari
1949 bedroeg het daggemiddelde van
het aantal volledig werklozen In Bel
gië 171.955, hetgeen een vermindering
betekende met 599. Het aantal toeval
lig en gedeeltelijk werklozen bedroeg
in dezelfde Periode 67.017; een daling
met 2628.
Mr Kappeyne van de Cappello, voorzitter van de vereniging voorinter
nationale rechtsorde, heeft Donderdag te Londen aan Winston Churchill de
gouden Grotius medaille overhandigd voor zijn diensten aan de zaak van
de vrede bewezen. Op de foto ziet men links de Ned. ambassadeur in Lon
den, Jbr. Mjch;els van Verduynen en Mw. Churchill.
„Wegens ziekte uit functie ontheven''
Generaal Markos is door het hoofdbestuur der Griekse communistische
partij uit zijn functie ontslagen, aldus meldde g.steiavond de radio der
ops Lande! ingen.
Broodoorlog in
Haarlem
Enkele honderden georganiseerde
Haarlemse bakkersgezellen zijn op
initiatief van hun bedrijfaunie bijeen
gekomen om maatregelen te beramen
tegen een grote Haarlemse bakkerij,
die, zonder overleg met zijn vakge
noten. de prijs van het niet aan de
prijsvaststelling gebonden wittebrood
van 34 op 30 cent verlaagd heeft. Men
vreest namelijk, dat die verlaging het
signaal voor een nieuwe broodoorlog
zal worden en dat, bij de toch al
kleine winstmarge der bakkers, het
personeel daarvan tenslotte de dupe
zal zijn.
Besloten werd, dat de afdeling
Haarlem van de bedrijfsunie, hangen
de het conflict, geen ontslag van bak
kersgezellen zal accepteren. Met de
minister zal op korte termijn over
leg worden gepleegd, op dat deze
„olievlek" zich niet over het gehele
land zal uitbreiden. Voorts wil men
trachten te komen tot de vaststelling
van een minimumprijs voor het wit
tebrood.
Dit bericht komt iets meer dan een
week nadat de „Vrije Griekse rege
ring" van Ma kos voorwaarden tot
samenwerki-.g met de Griekse rege
ring bekend had gemaakt.
Volgens het bericht via dc radio
is Markos „ernstig ziek en niet in
staat de hem toegewezen taak te ver
vullen", en „van zijn plicht ontheven".
Ook Chrysa Hatziyasseilioe,, voor
malig echtgenote van Roessos, minis
ter van buitenlandse zaken in de
„democratische regering", zou van
alle plichten ontslagen zijn, daar zij
ook ernstig ziek was en zij onmoge
lijk enige „taak van de partij" kon
vervullen.
Chrysa staat bekend als de „Anna
Pauker der Griekse communisten".
Drie maanden geleden wa»»zij te At
hene, doch de politie slaagde er niet
in haar handen te krijgen, omdat
zij iedere dag een andere vermom-
m ng aa ,aam.
Men gelooft te Athene, dat Markos
zal worden opgevolgd door generaal
Go.ssis, de tijdens de jongste rege.
ringaanval en op Katoria voor het
eerste de aandacht op zich vestigde.
Markos werd in 1906 g:boren. Na
zich uit Klein.Azië in Saloniki
hebben gevestigd sloot hij zich in 1924
bij de communistische partij aan, waar
van hij standvastig aanhanger is ge
bleven.
Een door de Britse regering ge
charterde Skymaster is met 44 per.
sonen Brits dienstpersoneel met ge.
zinsleden boven Lybië neergestort
De passagiers en vijf leden van de
bemanning werden licht gewond, de
piloot werd gedood.
Geestelijk Leven
Getuigen
DOODSTRAF VOLTROKKEN
Bij K B is afwijzend beschikt op het
gratieverzoek van W. C. Mollis, tot
de doodstraf veroordeeld te Amster
dam.. Het tegen Mollis gewezen dood,
vonnis is gistermorgen voltrokken.
Gratie werd verleend aan A. Puls,
eveneens tot de doodstraf veroordeeld
te Amsterdam. Zijn straf werd gewij
zigd in levenslange opsluiting.
Harlingense zuster
overleden
Donderdagavond is de hoofdver
pleegster van de kliniek van het alge
meen ziekenhuis te Harüngen, die bij
een ontploffing ernstig werd gewond,
aan de opgelopen verwondingen over,
leden.
Nader wordt gemeld, dat een be
diende, die in de polikliniek flessen
moest vullen, een vijfliterfles voor
gedistaieerd water heeft gevuld met
petrol aether. Toen de zuster bezig
was met het uitkoken van instrumen.
ten, wilde zij in de pan, die op het
vuur. stond, gedistilleerd water doen
Voordat ze de stop los had, sloeg er
een grote steekvlam omhoog uit de
ontploffende fles. Bij het verhoor
heeft de bediende erkend, dat hij bij
het vullen van de (les een vergissing
heeft gemaakt.
Geeft Stalin niet op
In welingelichte kringen te Moskou,
zo meldt Reuter, gelooft men, dat
Maarschalk Stalin bereid zou zijn deel
te nemen aan een vierlandenconferen-
tie met president Truman, de Britse
premier Attlee en de Franse premier
Henri Qucuille.
D:< zou tegemoet komen aan het
bezwaar, dat de VS. niet bereid zijn
alleen met de Sowjet-Unie kwesties
te bespreken, die ook voor andere
landen van belang zijn
Massa-arrestaties in
Polen
Uit Warschau komen berichten, dat
in geheel Polen op grote schaal arre
staties zijn v richt onder de officie
ren van een tijdens de oorlog onder
gronds verzetsleger, dat zich in de
strijd bij de opstand in Warschau on-
derscheide. Deze grOep richtte zich
na de bevrijding door de Russen ge
deeltelijk tegen de regering en vorm
de een nieuwe ondergrondse.
Men schatte te Warschau het aantal
gearresteerden op honderden in de
stad zelf en meer dan 1000 in de pro
vincies. De regering beloofde later ge„
gevens te zullen mededelen.
Waarom spreken en schrijven wij
over de dingen van het geloof? Ieder
die het doet, zal zeggen: Omdat ik
er mij toe gedrongen voel, omdat ik
moet, omdat het mij brandt op de
tong. En toch zal ieder, die getuigt,
tegelijkertijd het voelen als een zware,
ja bijna onmogelijke opdracht. Want
datgene, waarover men spreekt, is
het meest persoonlijke, dat er is. Het
gaat niet over dingen, die men aan
kan tonen of bewijzen, waarvan men
zou kunnen zeggen: hier is het, of
daar. Het gijn geen dingen, die beho
ren tot de „wereld", zodat men ze
wetenschappelijk zou kunnen onder
zoeken en de algemeen-geldigheid er
van door experimenten zou kunnen
duidelijk maken.
Neen, de dingen waarover het ge
loof spreekt, zijn verborgenheden,
mysterieën, en wie zou het gemak
kelijk vinden te spreken over iets,
waarvan iedereen met het volste recht
kan zeggen: Bewijs het me, want ik
zie er niets van. Je kunt me wel zo
veel vertellen. En nu kan de Christen
daarop wel antwoorden: Het staat
toch geschreven, he» is toch voor alle
mensen geopenbaard. Neem en lees
de Bijbel. Maar wanneer daarop ge
antwoord wordt: Dat boek heeft voor
mij geen bewijskracht, bet staat naast
zovele andere boeken, die andere din_
gen zeggen en waarom zou ik bet
boven andere boeken stellen, da i is
hier geen andere repliek op mogelijk
dan: Je moet het geloven, zonder e-jig
verder bewijs. Dat men daar temen,,
weer op terugvallen moet, op 6: er
kenning onmachtig te zijn tot ?ers:an_
delijk overtu:gen, i3 de steeds weer
kerende moerijkheid van iedere evan
gelieverkondiging.
Maar is het °ok liet to«elii<*: .)K<
haar grote kracht, dat ze zich di-^-van
ontheven weet? Dat ze geen cukel
beroep heeft te doen op het verstand
en het inzicht: dat zij volstaan kan
en moet met te getuigen? Niets anders
wordt van den Christen gevraagd dan
dat: getuigen en nog eens getuigen,
uiting geven aan wat de verborgen
heid van het geloof in het eigen hart
werkt. Uitspreken hoe men de wereld
en het leven heeft leren zien onder
het licht van het Woord Gods. Zijn
eigen kan uitstoten, en het openleg
gen, omdat het cen ov sr omende
volheid gekregen heeft Zo ze Pe
trus: Wij kunnen niet la: n spreken,
hetgeen wij gezien en gehoo d heb oen.
En Paulus: Ik heb geloofd, daarom
heb ik gesproken.
Zo heeft dus de gelovige geen
moeilijkheid te voelen om over deze
dingen te spreken. Zo word; hij rooit
ontmoed gd door tegenwe pingen en
ongeloof. Want hij weet. da; hij het
niet '<s die het geloof bij anderen kan
opwekken, maar dat alleen God dat
doen kan. Daarom zal in de wereld
de'e verkondiging nooit verstommen.
Steeds zal uit de gemeente van Jezus
Christus Zijn woord klinken, da* een
oproep is tot ieder mens. om in Hem
te ge'oven en Hem na te volgen en
een belofte voor ieder mens. want
Jez'is zegt: Ik ben het brood des le
vens: die tót Mij kom; zal geenszins
ho-gèren. en d;e in Mij gelooft, zal
nimmermeer dorsten.
J. A. Oosterbaao
onze kene ovenaar
MW. BLANKERS START TOCH
WEER IN AUSTRALIË.
Fanny Blankers- -Koen heeft besloten
vandaag deel te nemen aan de dames
a.hletiek kampioenschappen van N.Z.
Wales.
Volgens een specialist, die haar knie
onderzocht, zal ze kunnen lopen,
hoewel gehandicapped door een ver
rekte spier of pees van de knie.
SJAH VAN PERZIE
BIJ AANSLAG GEWOND.
Mohammed Reza Pahlevi, de Sjah
van Perzië is gistermiddag licht ge
wond geraakt in zijn lip en in dc
rug door schoten, die van dichtbij
werden afgevuurd door een journa
list, genaamd Fachre Rai. De man die
de aanslag pleegde, werd door het
publiek aangevallen en later ernstig
gewond naar het ziekenhuis gebracht.
