Ikmaai'dei
N.HOLLANDSE
PERS 194
5' JAARGANG N°. 1475
VRIJDAG 4 MAART 1949
Ongeregelde Republikeinse benden doen
aanval op Djokja
Onenigheid onder Republikeinse
leiders?
Spanning
Na de storm
-- IÉÉ 'ML' ■$0;*?
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen 0.32 per week 1.30 per
maand 3.90 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per m.m., familieberich-
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteur J. van Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht TeL K 2200-3971
De strijd ln Indonesië
Aan Nederlandse zijde vielen 6 doden
Rust in de stad hersteld
Ten aanzien van de ongeregeldheden
te Djogja wordt van officiële zijde ge
meld. dat Dinsdag 1 Maart tegen vier
uur in de ochtend licht werd afgegeven
op de Nederlandse posten aan de stads
rand. Precies zes uur ontwikkelde zich
«en hevig vuur op verschillende plaat
een van de stad. Twee aanvallen van
sterke groepen werden uit Westelijke
richting ondernomen, terwijl een derde
aanvalspoging werd ingezet uit zuide
Ipke richting, waar de biunenkraton is
gelegen. Onmiddellijk werden tegenmaat
regelen genomen. Een colonne werd
ingezet tegen de aanvalsgroep uit Zui
delijke richting. Zij rukte dwars do;ir
de stad op naar het bedreigde pun'
Zij ontving zwaar vuur uit de buiten
kraton en nadat z'u zich ecu weg g«*
baaud bad tot de noordelijke muur van
de binuenkraton werd zij eveneens nit
de kraton bèscboten. nierbij werden
onze troepen bestookt door sluipsehut
tere, die zich genesteld hadden in bo
men, staande op het terrein van de
binuenkraton. Daarom verzocht de oom
mandaat van de colonne toegang tot de
kraton, wülke onmiddellijk door de sul
tan persoonlijk werd verleend. Nadat
de sultan verklaar dhad, dat zich geen
leden van de aanvallende groep op de
terreinen van de binnenkraton bevonden
werd hiermede genoegen genomen. Een
verder onderzoek werd daarom niet in
gesteld.*'
De ongeregeldheden waren omstreehs
11 nnr in de ochtend geheel geëindigd
Naar schatting namen ongeveeT 2000
man. behorende tot de in de omstreken
vu de stad rondzwervende groepen, die
asioh voor deze gelegenheid hadden ge
«oneentreerd, aan de gezamenlijk® aan
val deel. De aanvallers, die deels goed
bewapend waren, werden op alle punten
met zware verliezen uiteengeslagen, 'n
groot deel van hun wapens achterlatend
Het Nederlandse communiqué meldt
voorts, dat onder de zes doden aan Ne
derlandse zijde zich drie politieagenten
bevonden. nadat de Nederland
se troepen de aanvallen onderdrukt had
den, keerde de rust weer. Ook geduren
de de nacht en 5e volgende dagen ls
het verder rustig gebleven.
Oerera.il Spoor heeft Woensdag
DJ'kja bezocht. Hij kwam om 11 nnr
's morgens met zijn eigen vliegtuig aan
eti vertrok 's middags per auto via Ma
gelang naar Semarang. Voor de aan
aankomst van generaal Spoor waren uit
Semarang reeds per extra vliegtuig
aangekomen de regeringscommissaris
Angenent, de territoriale commandant,
generaal Meyer en andere hoge officie
reu, ter bespreking van de toestand.
Generaal Meyer, de heer Angenent
en de resident, de heer Stok, hebben
Woensdag om 12.00 unr een bezoek
gebracht aan de kraton van de Sultan
van Djokja. Het bezoek duurdê een half
uur. Over de aard der daar gevoerde
besprekingen, en over de vraag of er
besprekingen met de sultan zelf zijn
gevoerd, konden geen inlichtingen wor
den vorkregen.
Kleine blokkade
opgeheven
De blokkade va nde Sowjet repatrie
eringscoruniissie in Frankfort is doel
treffender gebleken dan de blokkade v.
Berlijn. Er was hier ook geen mogelijk
heid om een Inchtbrug in het leven te
roepen. Misschien herinnert men zich
dat de Amerkianen de eis gesteld had
den dat de commissie hun zone zou ver
laten.
De Kussen weigerden dit, waarop de
Amerikanen het gebouw blokkeerden.
De Russen hebben fel geprotesteerd
tegen deze blokkade, maar ze werd
doorgevoerd en wel zo doeltreffend, dat
er zelfs geen water meer in het ge
houw was.
De acht Russen zouden dus van hon
ger en dorst zijn omgekomen en dat
ging toch wel een beetje ver.
De Russische autoriteiten hebben j)u
het bevel gegeven, dat de commissie
naar de Sovjefzoue moet terugkeren.
DEELNEMING VAN NOORWEGEN?
Verwacht wordt, dat Noorwegen
Vrijdag zal mededelen te willen deelne
men aan de besprekingen over het At
lantiseh pact te Washington. Verder
zou Italië gevraagd worden ook aan
de besprekingen deel te nemen. De be
slissing over het tijdstip van de uitno
diging zon te Washington worden geno
men.
WISJINSKY UIT
TSJECHO—SLOWAKIJE
VERTROKKEN
Te Praag wordt officieel bekendge
maakt, dat Wisjinsky, onderminister
van Buitenlandse Zaken, der Sowjet
Unie. TfijeehoSlowakije heeft veria
ten.
WAPENSTILSTAND ISRA8L GETEKEND.
Op het eiland Rhodos is na lange onderhandelingen de Israëlisch-Egypti
sche wapenstilstandsovereenkomst getekend. Hiermede Is een eind gekomen
aan de strijd tussen belde landen, welke op 18 Mei 1948 begon. De overeen
komst wordt beschouwd als een groot succes voor Israël, dat de Egyptische
troepen uit de Negevwoestijn heeft verdreven. Dr. Walter Eytan van de
Israëlische delgatie (midden) tekent Ue overeenkomst.
Kees Broekman
onweerstaanbaar
Drie van de vier nummers heeft
Kees Broekman tijdens de tweedaagse
Internationale wedstrijden te Helsinki
gewonnen, een zeldzaam feit, dat wel
heel duidelijk aangeeft hoe sterk onze
landgenoot op Het ogenblik rijdt. Won
hl] op de eerste dag de 5000 meter.
Donderdag voegde hij er twee overwin
ningen op de 1500 en de 10000 meter
aan toe.
De 1500 meter legde hij af In 2 min
24.5 sec. voor de Noor Kousmo, die
er 0.1 sec. langer over deed.
On de 10000 mefe- werd Broakman
eerste In 17 min. 36.4 sec., gevoed
door Laltinen met 17 min. 42 4 sec.,
een Fins record, aannezien in Finland
non nooit een dergeliike tijd op de
10000 meter werd gemaakt.
Het eindresultaat werd: I Broekman
3 afstanden gewonnen, totaal punten
190.057: 2 Laltinen 200 403; 3 Johan
Mn 202.747; 4 Konsmo 203. 160; 5
Parkkinnen 204.607.
STAKING
GEMEENTESCHOONMAAKSTERS
OPGEHEVEN
1 Na een staking van bijna acht we
ken hebb ende Schoonmaaksters van de
gemeente Amsterdam hedenmorgen be
sloten de staking op te heffen en Maan
dag, 7 Maart, het ^ve'rk te hervatten.
Z\j hebben de overuiging, dat byn eisen
o.a. verhoging van het uurloon van
60 tot S6 cent in de eerst volgende
vergadering van de Centrale commis
sie voor georganiseerd .overleg ter spra
ke zullen komen.
BUTLIN—KAMPEN
Het bestuur van de Haagse Jeugd
actie heeft heden een telegram verzon
den aan de Nederlandse Jeugd Gemeen
schap, waarin het „ernstige bezwaren
tegen vestiging van „Butlincamps",
kenbaar maakt.
KOUDE OCHTEND
Zwakke of matige wind, aanvankelijk
uit Noordelijke, later uit Westelijke
richtingen Overwegend droog weer
met. enkele overdrijvende wolkenvelden
Koude ochtend, in de namiddag tem
jteriHiup overal hoven het vriespunt.
Wat er in Londen
gebeurde
Blijkens .een prospectus van de Staats
drukkerij kan in de loop dezer maand,
worden tegemoet gezien het eerste deel
van het verslag der parlementaire en
queteeommissie regeringsbeleid 1940—
1945. Het verslag zal bestaan uit twee
boekdelen, te zamen meer dan, 1000
pagina's tekst. Na een inleiding waar
mede dc enquêtecommissie de publicatie
van de gehele reeks verhoren en ver
slagen inleidt volgt het verslag van de
commissie over het militair beleid '39
'40. Het zal een beschrijving geven van
de feitelijke gang van zaken, een uiteen
zetting van de verschillende opvattingen
en een conclusie der commissie. Aan dit
deel zullen worden toegevoegd de bijla
gen, briefwisselingen en staatsstukken
welke voor een goed begrip van het
verslag en de verhoren nodig zijn.
Het verslag be9taat uit drie delen
(n. b ou c). Deel e bevat alle op het
militair beleid betrekking hebbende vct
horen.
EEN ERNSTIG WOORD
TOT DE AARDAPPELTELERS
De directeur van de Plantenziekten
kundige dienst, dr. C. J. Brieier. zal
Maandag 7 Maart a.s. van 19.45 tot
2 .00 uur via Hilversum I een radio
causerie houden. In deze causerie, die
getiteld is „een ernstig woord tot de
aardappeltelers", zal dr. Briejer aange
ven welke maatregelen dienen te wor
den genomen om een uitbreiding van de
aardnnpelniocbeid tegen te gaan.
Eerste persstemmen over Indonesië
In het invloedrijke blad „New York
Times" wordt o.m. gezegd dat de Ne
derlandse regering wellicht verrast zal
zijn door de koelheid waarmee het Ne
derlandse voorstel in de wereld is ont
vangen.
Nederland aldus dit blad, beeft geen
redten voor deze verrassing. Het heeft
een oorlog ontketend, die niet is uit
gelokt en de schuld valt nu op haar
zelf terug. Het wantrouwen van de
Republikeinen is alleszins te verklaren
daar de Nederlanders niet hebben ver
klnAr wanneer ze hun troepen terug
zullen trekken.
Het blad acht bet een gelukkig ver
schijnsel, dat de buitenlandse politiek
zich zo ln het oogvallend bemoeit met
de Indonesische kwestie, daar het Ver
re Oosten een kritiek punt vormt en
een rechtvaardige oplossing het prestl
ge der Westerse Naties zal verhogen.
De Nederlandse regering heeft hier de
kans de democratie te steunen, als zij
haar oprechtheid met daden toont.
OPTIMISTISCHE KLANKEN
Een speciale correspondent van het
Chinese blad „Sin Po" meldt, „dat er
tekenen zijn te bespeuren, dat de Re
publikelnse leiders op Bangka zullen
verzoeken, de Ronde Tafelconferentie
uit te stellen, opdat zij in staat zullen
zijn, een bevredigde beslissing te ne
K. NOREL VRIJGESPROKEN.
De rechtbank te Amsterdam heeft de
anteur K. Norcl, die zich in een hoofd
stnk van het boekwerk „De tyrannie
[rijvc»"' i»p be'e': ende wijze over
het optreden der Joodse landgenoten
ttidens de bezetting zou hebben uitge
laten, vrijgesproken. Klachten over pas
sages iu dit hoofdstuk, „het drama der
Joden" waren voor de officier van
justitie aanleiding geweest voor een
gerechtelijke vervolging en hij had een
geldboete van f 2000 geëist.
De rechtbank was van oordeel, dat
in het gewraakte hoofdstuk wel opmer
kingen voorkwamen, welke in genera
liserende leinerende toon waren gesteld,
doch achtte vooral als deze passages
in verhand met bet gehele hoofdstuk
worden beoordeeld de opzet tot het
beledigen van Joodse landgenoten geens
zins bewezen.
Spitfire maakte een
noodlanding
De Spitfire H 3, die gisteravond als
vermist was opgegeven en waarover
men zich ernstig ongerust maakte, is
terecht. Het vliegtuig heeft bedenmid
dag omstreeks 17.35 uur bij bet plaats
je Borken in Dnitsland een goed ge
slaagde noodlanding gemaakt.
De' piloot, een leerling vlieger van de
jachtvliegschool Twenthe, heeft direct
zodra liü contact kon krijgen, hetgeen
uiteraard enkele uren in beslag nam,
ziin commandant gebeld en van zijn er
varingen melding gemaakt.
Tan het vliegveld Twenthe is daarna
een ploeg technici naar de plaats van
de noodlanding vertrokken. Op het
vliegveld Twenthe kon men ons nog
niet meedelen of het vliegtuig bescha
digd Is. Men wist slechts te melden.
dat de bestuurder, die alleen was. onge
deerd is en zo spoedig mogelijk naar
Nederland zal terugkeren. Ook omtrent
de oorzaak van de noodlanding kou men
ons nog geen inlichtingen verstrekken.
M!nis»er Lieftink:
Dezelfde correspondent vernam uit
welingelichte ringen ,dat op Bangka
In verband met de Nederlandse uitnodl
ging twee groepen zijn ontstaan, nl.
een groep, waaroder zich Moh. Hatta
bevindt, die de uitnodiging rijpelijk wil
overwegen en een andere, waarbij zich
Moh. Roem bevindt, die de uitnodiging
wurschQnlSk definitief wil afslaan.
BELGIS JUICHT RONDE
TAFELCONFERENTIE TOE.
De Belgische premier Spaak, ontken
de de persberichten van een Amen
kaang persagentschap, volgens welke
gedurende de Zondag te Brussel gohon
den besprekingen der ministers van de
Benelux, de Belgische regering aan Ne
'derland steun zou hebben toegezegd
voor de In Indonesië gevoerde politiek.
Spaak bevestigde evenwel, dat hij tö
dens de gehouden conferentie verklaard
had, dat de Belgische regering bereid
is de Nederlandse politiek te ondersten
nen, welke bestaat in het houden van
een Ronde Tafelconferentie met de
Indonesische republikeinen en Federa
listen teneinde tot een snelle over
dracht van de sonvereiniteit aan een
nieuwe Indonesische regering te gera
ken, die dan belast zou worden met
uitschrijven van verkiezingen dit jaar.
Ondememtnqsbelasting
verlaagd. Rente niet hoger
Bi] de behandeling van da kegrntlng
van financiën in de Eerste Kamer heeft
Minister LieftHick betoogd, dat onze
politiek er op gericht moet zijn ons zo
onafhankelijk mogelijk te maken van de
importen uit de dollargebieden.
Hoofddoel van onze politiek moet zijn
samenwerking tussen de West Euro
peso landen, waardoor een zo nauw
mogelijke economische samenwerking
wordt verkregen.
Daarnaast zal de binnenlandse pro
ductie zo hoog mogelijk moeten worden
opgevoerd. Daartoe is echter kapitaal
vorming noodzakelijk.
In verband met onze bcvoRtingsaan
was achtte de Minister bet noodzakelijk
dat jaarlijks een 600 millioen gulden ge
spaard wordt. Inzake de aanpassing
va nde belastingen aan de economische
unie kon de Minister mededelen, dat een
verzachting dar ondernemingsbelnsting
wordt overwogen.
De aectfnzen 0p suiker en zont heb
ben grote aandacht in de Beneluxlan
den gehad en zullen een aanmerkelijke
verlaging ondergaan.
GEEN HOGERE RENTE.
De Minister merkte op, dat het rente
verschil met België hetzelfde ia als voor
de oorlog. Hij is niet voornemens het
Nederlandse renteniveau op te voeren
tot de uitzonderlijke hoogte van het
Belgische. De staatsschuld is sinds '45
met een milHard verminderd.
De begroting werd z. h. goedge
keurd.
Naarmate de datum van de twaalfde
Maart nadert, neemt de spanning bij
degenen, die zich Interesseren voor de
Indonesische politiek toe. Niet bij het
gehele Nederlandse volk. Hoe vreemd
het ook moge klinken, hoe nauw ver
weven Nederland en Indonesië ook
mogen zijn, er is bij een deel van on e
volk weinig belangstelling voor de be
langrijke gebeurtenissen rond Indonesië
Waren er geen honderdduizend van
onze jongens bij betrokken, de belang
stelling zo uzelfs zo gering zijn, dat de
doorsneebnrger er weinig of niets van
zou kunnen vertellen.
Toch schrijven we deze week reeds
voor de derde maal over Indonesië, om
dat het onze overtuiging ia, dat we in
een beslissende phase van het conflict
komen. Zal de Nederlandse regerings
verklaring, die ongetwijfeld mogelükhe
den biedt, toch weer geen effect sor
teren? Laten we eens nagaan, hoe de
situatie is.
Het bijzonder federaal overleg, het
B.F.O. heeft zich eers onomwonden uit
gesproken ten gunste er van. De bespre
hingen die vertegenwoordigers van het
B.F.O. met de Republikeinen op Bang
ka hebben gevoerd en nog voeren leken
hoopvol. Toen kwam echter plotseling
de verklaring van Mohammed Rum én
de door Palar belegde persconferentie
en het aanvankelijk optimisme kreeg 'n
gevoelige knauw. Hoewel officieel nog
geen berichtenzijn binnengekomen van
Republikeinse zijde, blijkt wel, dat daar
een stroming aanwezig is, die van on
derhandelen in de tegenwoordige om
standigheden niets wil weten.
Er schijnt in het RepiiTT.ikein»; kamp
een stemming te heersen, dat er niets
te venlozen en alles te winnen is. Het
behoeft geen betoog .dat deze stemming
onjuist is. De Republiek kan de good
will die ze in de wereld heeft verliezen.
Of zijn de Republikeinen er zo vast van
overtuigd, dat de V.N. aan haar zijde
staan? Dan wordt de situatie voor. Ne
derland schier hopeloos.
Inmiddels heeft de Commissie van de
Verenigde Naties iets van zicb late»
boren. Het geloid is voor ons land" wei
nig bemoedigend geweest. De Gommis
sie heeft aan de Veiligheidsraad doen
weten dat haar resolutie niet is
nagekomen en dat de Commissie zelf
standig niet wenst te beslissen, of ze de
uitnodiging van de Nederlandse regering
om aan de Ronde tTafelconferentie deel
te nemen, kan aanvaarden. Dat betekent
dat de Veiligheidsraad zich waarschijn
lijk opnieuw met de zaak moet bezig
houden.
Het B.F.O. is door de houding van de
Republikein Rum schuw geworden en
heeft laten weten dat een conferentie
zonder deelneming van de Republiek
weinig zin heeft. De door dr. Beel
afgelegde verklaring, dat de Ronde Ta
feleonferentie ten alle tijde zou door
gaan, heeft aan kracht verloren. Neder
land kan niet in zijn eentje gaan eon
fereren. Het buitenland geeft nog zeer
weinig commentaar en voor zover het
los komt, valt er een neiging te bespen
ren, om de Republiek een steuntje in
de rug te geven. De spanning stögt
9chier tot ondragelijke hoogte. Zullen
we uit de impasse geraken, of zal het
Indonesisch avontuur Nederland een
volkomen nederlaag brengen?
v. Z.
n
Om half twee gisternacht is de sleep
boot „Holland" van de rederij Doek
sen naar Terschelling teruggekeerd.
De bemanning van de „Karen Toft"
had tijdens het slepen kans gezien de
machines weer zodanig te herstellen,
dat het schip zonder gevaar kon trach
ten op eigen kracht Malmö te bereiken.
Dc sleepboot „Oceaan" eveneens
van de firma Doeksen bracht gister
avond laat de Hast 4 veilig in de ha
ven van Den Helder. Zowel de „Hol
land" als de „Oceaan" zijn thans be
zig te ravitailleren cn zullen naar de
„Rapid 2" varen, die gisteren bij Sehier
monnikoog is gestrand. Men hoopt het
schip los te kunnen slepeD.
De „Brandari8" van de Noord Zuid
hollands© zal vanmorgen op verzoek
van de kapitein van de „Katowice"
een tocht naar het wrak maken. Een
klein gedeelte van de brug steekt nog
boven water uit en de kapitein wil pro
beren of bij nog iets van de scheep®
papieren kan redden.
DE „RAPID 2"
Gistermorgen zijn de vijf leden der
bemaunnïng van de Noorse stoomboot
„Rapid 2" weer aan boord gegaan, na
dat zij de nacht in een hotel hadden
doorgebracht. In de buurt van de plek
waar de „Rapid 2" gisteren op het
strand liep, zijn thans enkele sleepbo
ten aanwezig. Men verwacht op het ei
land echter, dat de Noorse boot alleen
bij een krachtige Noordwestenwind kan
worden losgetrokken, omdat dan het
water weer een grotere hoogte bereikt.,
HONGERSTAKING IN
GEVANGENIS
In een gevangenis te Modena, ln Ita
lië, zijn 35 gevangenen een hongersta
king begonnen als protest tegen de vrij
lating van prins Borghese. Prins Borg
hese heeft drie jaar gevangen gezeten
wegen collaboratie met d© Duitsers.
De rest van zijn straf werd hem de
vorige maand kwijt gescholden op
grond van een amnesticbesluit.
LIEFDE IN HET PARLEMENT
Tijdens de zitting van het Huis van
Afgevaardigden van de staat Idaho
(VS) beklom d© afgevaardigde Eugene
Snow het spreekgestoelte en richtte
lick na «1© gebruikelijke plicbtplegin
gen rechtstreeks tot een van zijn vrou
wehjke collega's, miss Edith Miller.
Tot grote verbazing van de aanwezige
parlementsleden, zette hij, zonder zijn
ernst te verliezen, aan miss Miller de
talrijke redenen uiteen, die hem er toe
gebracht hadden zijn liefde te verkla
ren en haar hand te vragen.
Miss Miller stond blozend op en sta
melde het Ja"-woord, dat begroet
werd door eenparig© ovaties.
MR. STIKKER IN PARIJS
Gistermorgen is de minister van Bui
tenlandse Zaken, mr. D. U. Stikker iu
gezelschap van dr. H. M. Hirsehfeld
per vliegtuig in Parijs aangekomen. Zij
zullen deelnemen aan de zittingen van
de consultatieve raad van de organisa
tle voor Europese economische samen
werking, die morgen beginnen.
EEN NIEUW GEZICHTSPUNT
In verband met de aanstaande reis
van Attlee naar Berlijn schrijft het
met Sowjet—Russische vergunning ver
schijnende blad, de „Berliner Zeitnng"
dat de wijze, waarop deze reis werd ge
qrganiseerd en het commentaar waar
mede zij wordt omweven „d© wave oog
merken van de luchtbrug aan het licht
brengen".
„Deze luchtbrug is een onderdeel
van een uitgebreid militair program ter
voorbereiding van een aanvalsoorlog.
De bevcovrrading van de Duitse bevol
king is slechts een voorwendsel en zij
berust uitsluitend op militaire beweeg
redenen".
NOORS ANTWOORD AAN
SOWJET—UNIE
Het Noorse antwoord op het Sowjet
Russisch aanbod van een Non agressie
pact is Donderdagavond aan de Sowjet
Russische ambassadeur te Oslo over
handigd. De tekst van bet antwoord
zal worden gepubliceerd na de opening
van de zitting van liet Noorse parle
ment op Vrijdag.
onze kleine tovenaar