5Öe
vro
Ikmaai'dei'
h.^hollandse
pers 1945
5DE JAARGANG N° 1497
3/ rUiï
1 APRIL 1949
Sombere perspectieven voor de
agrarische werker?
Een „denkend" luchtafweerkanon^j
VRIJDAG
Uitgave Stichting „D« vrije Altaaardw";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen 1 0,32 per week S l.so per
maand J.SO p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertentie» 14 et per mjn-, iamiliebericli-
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke kort'eg
Verantvr. redacteur J. van Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel K 1200-3971
Dr. Ir. Bar ziei de toekomst duister in
Voor de leden van de Friese Mij.
van Landbouw, vertegenwoordigers
van het Friese provinciaal bestuur
en tal van gemeentebesturen heeft
dr. ir, A. L. S. Bar, hoofd van de
afdeling algemene zaken van het
regeringscommissariaat vpor de
buitenlandse agrarische aangele
genheden te Leeuwarden gespro
ken over: „Het agrarisch prijspeil
en de beloning van de werkers in
de landbouw"
Dit onderwerp, zo zei de inleider,
ls niet alleen van belang voor de
boeren, maar voor héél onze sa
menleving. De relatieve agrarische
prijs (het indexcijfer groothandels
prijzen agrarische producten, ge
deeld door idem niet-agrarische
producten) was in 1921 voor ons
land 1,- en in 1947 1,01.
De F.A.O. verwacht in de naaste
toekomst een groot tekort aan
voedsel, zodat de relatieve prijs bo
ven de 1.01 zal komen te liggen.
Maar ook de landbouwpolitiek van
een regering kan in deze van in
vloed zijn. Als voorbeeld haalde
spreker Argentinië aan, waar de
regering monopoliehouder ls van
alle agrarische producten en aan
de boeren uiterst lage prijzen be
taalt. In dit land was de relatieve
prijs slechts 0.57. In de Ver. Sta
ten verwachtte de minister van
landbouw ln Mei 1948 een prljsval
van de agrarische producten met
dertig procent, maar dan nog zou
den volgens deze bewindsman de
agrarische prijzen behoorlijk zijn,
namelijk 0.84, een cijfer, dat bij
ons tijdens het dieptepunt van de
crisis werd bereikt:
Een regering is, zo vervolgde dr.
Bar. de afspiegeling van de
machtsverhoudingen in een land.
Daar in ons land de landbouwende
bevolking staat in een verhouding
van ongeveer 15 tot 85 tot de rest
van de bevolking, kan de gevolg
trekking gemaakt worden, dat de
regering maar heel weinig voor de
landbouw kan doen, als alleen de
machtsfactor aan het woord komt.
Wij leven echter in een tijd, waar
in de regering ook streeft naar
rechtvaardigheid.
Spr. haalde prof. Minderhoud
aan, die schreef, dat de landbouw
niet in de schaduw kan staan van
de industrie, waar het de voor
uitgang betreft. Sinds 1870 echter
ls de vooruitgang ln de Industrie
en in de landbouw op gelijke hoog
te gebleven en wel twee procent
per jaar.
OORZAAK EN GEVOLG
Vervolgens wees spreker op een
anderverschijnsel: toen de crisis
in de landbouw meer en meer
doordrong, bleef men produceren,
maar toen ook de industrie de cri
sis begon te voelen en de prijzen
met 25 pet. omlaag gingen, be
perkte men de productie met 35
pet. In 1850 beleefde men in Ne
derland de zgn. gouden tijd voor
de boer. Sindsdien Is de bevolking
tweemaal zo groot geworden, maar
de productie viermaal zo groot, wat
betekent, dat de prijzen slecht
werden.
Dikwijls hoort men de klacht,
dat de regering zoveel steun aan
de landbouw verleent. Men vergeet
dan echter, dat de industrie in nog
sterkere mate die steun heeft ge
noten. Een feit blijft, dat bij dit
alles de boer slechts de helft ge
niet van het inkomen van de in
dustriële werker.
Om de beloning van de indus
triële en agrarische werker op ge
lijke hoogte te brengen zouden de
Jandbouwprüfsca met 50 pet. om
hoog moeten gaan en de indus-
vl'ssingen of Den Helder
Admiraal Helfrich pleit voor
Vlissinqen
„In Vlissingen ligt Nederland's
marinehaven en ln Vlissingen
ligt alles wat de Koninklijke Ma
rine nodig heeft. In Vlisingen is
er de sfeer van Zeeland, die
steeds zo gunstig op de marine
mensen heeft gewerkt en Vlis
singen is de plaats waar zonder
onnodige kosten een marine-ba
sis kan worden gesticht".
Dit waren de woorden, die lui
tenant-admiraal Helfrich te Vlis
singen voor de Züeuwse volksuni
versiteit smak. Spreker kantte zich
scherp tegen de plannen voor een
nieuwe marine-haven te Den Hel
der. waaraan -millioencn „ver
prutst" zullen worden. Elke cent is
nodig voor de opbouw van onze
vloot en voor de instandhouding
van onze marine-bases over zee.
De marine-strategie dient ge
richt te ziin op het openhouden der
zeeverbindingen Bij een toekom
stige oorlog ziin er t.wee mogeiiik-
heden: of wel Nederland wordt be
zet en dan heeft de nieuwe haven
te Den Helder voor ons slechts ne
gatieve betekenis of wel de vijand
ken worden weerstaan en dan zal
de marine de toegangswegen tot de
grote havens met andere woorden
de Nieuwe Waterweg en de Schel-
demond. moeten beveiligen. Een
ir'°uwe haven in Den Helder bete
kent dan pen extra belasting voor
de verdediging.
Het is noodzakelijk, dat alle be
schikbare gelden worden gebruikt
voor de vloot en men zal daarom
gebruik moeten maken van be
staande haven-faciliteiten. Welnu
in Vlissingen is volgens spr. de
goede haven en zo nodig kan Rot
terdam bijspringen. Admiraal Hel
frich wees voorts op het belang van
de beheersing der Schelde. In Be
nelux-verband hebben wij daar
voor een bijzondere plicht. Toe
stemming tot aanleg van een ka
naal van Antwerpen naar de Rijn
zal een eerste stap betekenen naar
een vroeeer verwrwoen denkbeeld
van epn gpmeenschnnnpJiike be-
hpp»-t:to £>heide. Dp RchPlde is ech-
ter Nederlands en zal dat ook moe
ten biHvpn. Tenslotte gaf de ad
miraal als zün menige te kennen,
dat de Marine in Vlissineen zal
terno'Vpvovi pi zou -ziph dit, dan
waarsehiinliik voorlopig benerken
tot. dp onlPiding van de dienst
nlichticpn en tot het. stationneren
van een flottielje mijnenvegers.
wTCPTCFN dttttsf WAPEN-
nPTFKFN VOOR SOVJET-UNIE
Twaalf munitiefabrieken in de
Sowjet-zone van Duitsland hebben
op volle toeren lichte en zware wa
pens aan de Sowjet-Unie geleverd,
verklaart het met Britse licentie
verschijnende blad „Der Telegraf",
Het blad zegt verder, dat de Swjet-
Russen „onder dekking van de
voorjaarsmanoeuvres ten Noorden
van Berlijn een verdedigingslinie
bouwen".
DE EERSTE DRUIVEN.
Te Kwivtsheul in het Westland
h«-acht de tuinder A v d Knaap
de eersie druiven uit de warme
kas van de soort Frankenthalers
ter veiling. De prijs was f I per
ons.
WEINIG VERANDERING
Op vele pnlatsen ochtendmist, Droog
en overwegend zonnig weer met enkele
overdrijvende wolkenvelden. In de kust
«trclicn vrU koel, in het binnenland de
aelfde of iets lagere temperaturen dan
Wo"Hfidag. Meest zwakke wind, hoofd
lö'kci:; -ntt Xno-delyke vifhtingen.
ONWELRIEKENDE EXPORT. - E nige wagens van de Vuil Afvoer
Mij. met Haags stadsvuil, dat an ders naar Wijster in de provincie
Drente gaat om daar in een broei proces tot compost te worden ver
werkt, zijn naar Denemarken ge s4uurd, umar het langs een andere
weg, het zgn. Dano-systeem, in compost wordt omgezet. De wagons
met Dano-compost zijn thans naar ons land teruggekeerd en het
Landbouwproefstation en het Bodemkundig Instituut te Groningen
zullen nu proefnemingen verrichten op verschillende grondsoorten
om na te gaan, welke soorten compost de beste resultaten opleveren.
Medewerkers van het landbouwproefstation bezig met het uitstorten
vafi de verschillende soorten compost op de klei-proefvelden te Ulrum
trlële prijzen met 20 pet. moeten
dalen. Om dit echter te bereiken
zoudenenorme veranderingen in
de sociale structuur moeten ko
men.
DALENDE INKOMENS
In ons land moeten we rekening
houden met de exportprijs; we zijn
ook gebonden aan bepaalde af
spraken. eHt ziet er dus, aldus spr.,
niet al te best uit. Zolang de agra
rische arbeid wordt aangeboden
tegen de huidige lage prijs, is er op
geen enkele manier aan te ontko
men, dat het agrarisch Inkomen
ook laag zal zijn.
Het inkomen van de Amerikaanse
boer was voor de oorlog 28 pet.,
daarna 46 pet. en in 1948 terugge
zakt tot 44 pet. van het Industriële
inkomen. Voor 1949 hoopt men de
pet. te kunnen halen, en dat ln
een tijd. waarin de regering zeer
voor de boer geporteerd is. In Ne
derland bedroeg de werkelijke ver
dienste van de agrarische werker
ongeveer 50 pct„ in 1946 69 pet. en
ln 1947 56 pet. Nu zijn er zeer ve
len die. deze cijfers vergelijkend,
gaan uitroepen: de prijzen van de
agrarische producten in ons land
moeten naar beneden. En wanneer
eenmaal de Benelux er ls, dan zal
de agrarische sector nog zwakker
zijn geworden. Onder deze omstan
digheden zal het een hele presta
tie zijn te behouden wat men heeft.
Tenslotte besprak dr. Bar datge
ne, wat gedaan moet worden om
verbetering in de z.i. onrechtvaar
dige toestand te krijgen. Aan de
Ned. bevolking zal duidelijk ge
maakt moeten worden, welke grote
belangen hier op het spel staan,
want de hongeroorlog is zij al lang
vergeten. Op ons allen rust de
taak de beloning voor de agrari
sche werker rechtvaardig en bil
lijk te doen zijn, zo besloot spr.
Sensationele reis van
Nederlandse kustvaarder
De Nederlands® kustvaarder „Zeeland"
van de firma Meulman te Groningen,
metende 230 ton, is mede dank zij de
hulpverlening door twee Engelse gebroe
dere nog op het nippertje in veilige ha
ven aangekomen. Het «chip, met 'een
bemanning van vijf koppen plus de
vrouw van de kapitein en twee kinderen
aan boord, was uit Plymouth leeg op
weg naar Newlyn om «tenen te laden,
toen het in de mist verdwaalde, op «cn
klip stootte en «nel water begon te ma
ken De kapitein, S. Havinga uit Gro
ningen, «telde de misthoorn in werking.
Het geloei werd gehoord door twee jon
ge Engelsen, William Thornily, die bij
de Engelse Marine dient, en ziju broer
Garven Thornily, student, vertoevende
m bet kustplaatsje Perrauutlinoe. De
jonge mannen sprongen onmiddellijk uit
Ved, renden naar het strand, zotten een
.-uMwboot uit en en roei don in de
riimting van waaruit het geluid van de
misthoorn kwam. totdat rtf contact kre
gen met de „Zeeland". Zfl gingen aan
boord van de kustvaarder en gaven de
kapitein precies zijn positie op. De „Zee
land" koerste met behulp van de gege
ven aanwijzingen naar Penzanee (Gom
wall), de dichtsbijzünde haven, en kwam
daar juist aan toen het binnendringen
de water de machine tot stilstand bracht
De democratische senator Ke-
feuver uit Tennessee heeft 'n
wetsontwerp ingediend tot af
schaffing van de schrikkelja
ren. In het ontwerp worden de
itoaalf traditionele maanden
gehandhaafd, doch de kwar
talen zouden alle uit 91 dagen
of 13 roeken bestaan. Deze
nieuvie kalender zou inge
voerd moeten worden op 21 De
cember 1950.
Oud worden en
jong blijven
Een 46-jarige in Rusland gebo
ren, thans te Londen wonende
vrouw van een schilder en beeld
houwer uit Washington brengt de
gezondheidsleer in verwarring door
uitsluitend op vruchten- en groen-
tesap te leven. Zij gelooft de leef
tijd van 150 jaar te kunnen halen
zonder oud te worden. Twee Jaar
lang is honing de meest vaste sub
stantie geweest, die zij eet, en toch
bevindt zij zich in buitengewoon
goede gezondheid. Zij verricht be
zigheden, die veel meer inspan
ning vergen dan gewoonlijk van 'fc
vrouwelijk geslacht gevraagd
wordt. Verleden jaar heeft zij in
Zwitserland 52 dagen gevast. Dit
jaar wil zij weer naar Zwitserland
gaan en dan minstens 60 dagen
vasten. Zij wil er achter komen, of
het menselijk lichaam kan vol
staan met alleen aan zon en lucht
voedsel te ontlenen. De vrouw be
weert rich nooit vermoeid te voe
len. hoewel rij per nacht slechts
4 of 5 uur slaapt. Overdag loopt zij
meestal een paar kilometer hard
in een Londens park.
Kanaaltunnel
Tweehonderd Britse parlements
leden van alle partijen hebben een
motie getekend, waarin er bij de
Britse regering op aangedrongen
wordt Frankrijk en andere Weste
lijke regeringen te verzoeken de
mogelijkheid van aanleg van een
tunnel onder het Kanaal opnieuw
in overweging te nemen.
Volgens de motie zou een tunnel
bijdragen tot de politieke, econo
mische en culturele eenheid van
Groot-Brittannië en Frankrijk,
welke „van essentieel belang is
voor het Europese welzijn en sta
biliteit".
De eerste vijf jaar zou het werk
beperkt blijven tot aanleg van een
gidstunnel, wat Frankrijk en En
geland respectievelijk niet meer
dan ongeveer een millloen pond
sterling per jaar zou kosten en
waarbij betrekkelijk weinig mate
riaal en arbeidskracht nodig zou
rijn.
VORMING VAN NIEUWE
WERELDVAKVERBOND
James B. Carey, secretaris-pen
ningmeester van de C.I.O.. heeft
medegedeeld, dat vertegenwoordi
gers van de A.F.L., de C.I.O. en de
Britse T.U.C. op 7 April te Wa
shington bijeen zouden komen om
een nieuwe internationale vak
bond op te richten.
Het voorstel tot de oprichting
komt voort uit het feit. dat de
Britse. Amerikaanse en Nederland
se vakbonden uit het wereldver-
bond van vakverenigingen zijn ge
treden omdat dit, naar werd aan
gevoerd. wordt overheerst door de
Sowjet-Unie en de communistische
partij.
Op 4 April is het juist een jaar ge
leden, dat het ERP (European Re-
construction Program) voor ons
land van kracht werd. Twaalf
maanden achtereen zijn Marshall
goederen Nederland binnengeko
men. Niet alles werd evenwel uit
de Verenigde Staten aangevoerd;
aan de hand van de hierbij gaande
grafische voorstelling kan men
zien. dut nog voor een zeer aan
zienlijk dollarbedrag uit Canada,
Zuid-Amerika en zelfs uit de Mar
shall-landen zélf in Nederland
werd afgeleverd.
Verreweg het grootste deel van de
totale hulp ls gevormd door voe
dingsmiddelen; het ivare te loen
sen, dat in de volgende jaarover
zichten tot uiting kan worden ge
bracht, dat Nederland minder le
vensmiddelen behoefde te importeren en in stede daarvan de dollars uitgeven kon aan machinerieën
en grondstoffen, waarmee het nationaal bezit van dit land verTloogd moet worden.
Vrijwillig de gevangenis in
In de Alkmaarse Strafgevange
nis vervoegde rich onlangs ee*
meisje van ongeveer twintig lente*
M. K. uit Amsterdam, die 'n stra*
kwam uitzitten. Zij kwam echter
onder de naam van haar zuster O
die werkelijk een straf tegoed had
doch om gezondheidsredenen de
straf niet wilde ondergaan.
Op aandringen van moeder «c*
zwager had Marietje de straf van
haar zuster op zich genomen. Na
vijf dagen kreeg zij bezoek van de
gevangenisdokter en wellicht, om
dat het haar niet zo bijster beviel,
vertelde zij deze haar geheim. In
tussen had zij enkele malen een
valse handtekening gezet, omdat
zij voor haar zuster wilde door
gaan. Thans stond zij voor de Alk
maarse rechtbank terecht wegens
valsheid in geschrifte en benade
ling van de Staat der Nederlanden.
De heren rechters namen het
geval nogal gemoedelijk op en de
Officier van Justitie eiste „uit het
oogpunt van generale preventie"
f 10 boete of 5 dagen. Uitspraak
volgt later.
AANBESTEDING
„De Voorzorg" te Alkmaar hlela
aanbesteding van de bouw van 15
eengezinswoningen, 14 duplexwo-
ningen, 8 benedenwoningen en 18
bovenwoningen met bijbehorende
schuurtjes en terielnscheidingen
aan de Tweede Oosterstraat.
Ingekomen waren 17 biljetten.
Hoogste inschrijfster fa. Witte
brood. Beemster voor f 628 000
laagste inschrijfster de fa. De
Haan en Reek. A.lkmaar roer een
bedrag van f 488.530. De begroting
was f 528.542. Gunning aangehou
den.
DE BAKKERS EN DE A S
FEESTDAGEN
Blijkens een beschikking in de Siaais
courant Tan heden, houdende een aan:al
bepalingen betreffende de arbeid in
brood en banketbakkerijen gedurende «'.e
week voor Pasen, de dagen v«M>r en na
de Xaiiojinle Feentdga, «Te dag voor
Hemelvaartsdag en de Vrijdag en Za
lerdag voor Pinksteren kan op ':<pr
16 April (de Zaterdag voor Pa-rn' n
Zatenlag 4 Jnni tde Zaterdag roor Pink
«teren) 'smorgens vers brood worden
vervoerd van half acht en verkocht van
acht uur af.
Goudsmokkel
Enkele dagen geleden werd aan
de Frans-Belg5sche grens 'n auto
in beslag genomen, welke 25 mil
lloen Franse fr. en 25 kg goud over
de grens wilde smokkelen. Naar de
Belgische kranten thans berichten
zouden de eigenaar van de auto en
zijn vrouw opgesloten zijn te Aves
nes (Frankrijk). Het betreft hier
een zekere Osias Majerczyk, van
Nederlandse nationaliteit, verblijf
houdend te New York. waar hij
vlce-voorzitter is van de raad van
beheer van éen vulpenfabriek.
Het inbeslag genomene vertegen
woordigt een waarde van fr. 45
millioen Franse francs, terwijl de
douane een geldboete eist van fr.
175 millioen. Volgens de verklaring
van de smokkelaars moest 't goud
dienen voor de aankoop van eigen
dommen in Zwitserland.
Uit een verklaring van de direc
teur van, de e\ 3tronische afdeling
van de 'National Security Board""
blijkt, dat de bouw van een „den
kend" luchtafweerkanon, dat auto
matisch op vijandelijke vliegtuigen
vuurt en de bevriende toestellen
onverlet laat, tot de mogelijkheden
behoort. Dit nieuwe wapen, zou 'n
radartoepassing zijn. Ieder Ameri
kaans of geallieerd vliegtuig zou
uitgerust zijn met een toestel, dat
automatisch de door een apparaat,
dat op het kanon ls aangebracht
uitgezonden golven terugkaatst.
Bij een vlucht binnen de schot
hoogte zouden vijandelijke vlieg
tuigen. die niet met het radartoe
stel zijn uitgerust, automatisch 't
kanon in werking stellen.
EEN SCHOOL STORTTE IN
Dertien studenten werden gedood
en acht ernstig gewond toen 't dak
van een Mohammedaanse school
Instortte te Kafr el Zayat, een pro
vinciestad tussen Cairo en Alexan-
drlë.
VLOOTMANOEUVRES IN 'T KA
NAAL Honderd oorlogsschepen
van de Britse, Franse, Belgische en
Nederlandse vloot zullen deelne
men aan de vlootmanoeuvres, die
in de maand Juni a.s. in het Ka
naal zullen worden gehouden. Deze
eenheden zullen onder bevel staan
van admiraal sir Roderick Mac-
Grcgor, opperbevelhebber van de
Britse thuisvloot.
Volgens de „Daily Telegraph"
zal Frankrijk deelnemen met een
vliegdekschip en een aantal duik
boten en kruisers, Groot-Brittan
nië met drie vliegdekschepen, drie
kruisers en een aantal torpedobo-
ten en duikboten. België zou voor
al mijnenvegers en eenheden \an
de kustwacht zenden en Nederland
't vliegdekschip „Karei Doorman"
tenminste één kruiser, enkele tor
pedojagers en duikboten.
MILITAIRE DICTATUUR IN SY
RIË Kolonel Hoesni Zalm, de
opperbevelhebber van het Syrische
leger, heeft zichzelf tot „dictator"
uitgeroepen en een militair regiem
in Syrië ingesteld, aldus een te
Amman opgevangen bericht van
radio-Damascus.
Aan de Syrisch-Transjordaanse
grens is het verkeer stopgezet. De
telefoonverbindingen tussen Am
man en Damascus zijn verbraken.
NIEUW RECORD 3 x 100 METER
Tijdens onderlinge zwemwed
strijden te Amsterdam gehouden,
heeft de Robbenzwemster Annle
Veldhuyzen een poging gecaan
haar Nederlands record op de 3 x
100 meter wisselslag (persoonlijk)
te verbeteren. Zij slaagde er in dit
record van 4 min. 31 sec. te bren
gen op 4 min. 27.5 sec.
WIJZIGINGEN IN ZWALUWEN-
ELFTAL In de Zwaluwenploeg,
die Zondag 3 April te Rljssel tegen
het prof-elftal van de Ligue du
Nord speelt, zijn enige wijzigingen
aangebracht.
Schijvenaar (EDO) speelt niet
mee, zodat Van Bun (MVV) op de
linksachterplaats is opgesteld, ter
wijl Steenbergen van SVV rechts
back speelt. Voorts zal Van Roes-
sel (Longa) als midvoor vervangen
worden door Brandes (Feyenoord)
en de reserves Van Dijk (Ajax)
door Meyer van de Spartaan.
FRANSE KRUIDENIERS NEGE
REN REGERING De Franse
kruideniers hebben besloten tegen
de verordeningen der regering in
van 5 April af oyer te gaan tot de
vrije verkoop van chocolade, spek,
margarine, groenten en eetbare
vetten. Olie en alle melkproducten
zullen zij van 1 Mei af vrij verko
pen. Het besluit is bekend gemaakt
na een besloten zitting, welke door
het. y—was belegd,
onze kleine tovenaar