r Yan Werkverschaffing tof operette De Schrijver ven hei levenslied K.L.M. vliegt nu regelmatig naar Canada en Cuba Toiletten voor de vrouw op rijpere leeftijd Jan van Alphen jubileati Het 19 geen buitengewoon jubileum, dat de heer Jan van Alphen dit jaar gaat vieren. Tenminste In zoverre, dat een twaalf en een half jarige schrijversloopbaan niet zo'n unicum is. En toch von den wij het feit belangrijk genoeg, om hem eens in Broek op Langendijk te gaan opzoeken om een praatje te maken. Het is niet bij een praatje gebleven. Het is een heel gesprek geworden. Als verslaggever maak Je kennis mn merkwaardige toestanden en pe-sonen. Welnu, we hebben het voorrecht gehad om aan onze reeds tamelijk uitgebreide collec tie een persoon te kunnen toevoe gen, die zeer bijzonder ls. Van werkverschaffing, vla zuurkoolfa- brlek en groentenhandel tot schrij Ver van operettes en levenslied ls Immers wel iets bijzonders. Hoe kwam u eigenlijk tot schrij ven en wat was uw eerste werk"? En dan krijgen we te horen, hoe het eerste gedicht ontstond toen hij ln de werkverschaffing werkte. Het heette „De dulnpolltlek" en het vond een plaatsje ln ,De D'^nstreek", En als het schrijven je eenmaal te pakken heeft, kan Je er wel eens moeilijk mee ophouden. Er volgden meer gedichten, het wer den liedjes, ze groeiden uit tot revue's. MAAR HET GING NIET GEMAKKELIJK. Neen, daar weet Jan van Alphen over mee te praten. Het ging niet g makkelijk. En het gaat nog niet gemakkelijk. Want ln Nederland ben Je niet zo gauw klaar. Daar ls een voortdurend worstelen no dig cm te «verwinnen. Misschien kent u het boekje Jk en mijn speelmanvan Aart van der Leeuw. En misschien herin nert u zich nog. dat de operette vereniging nxm <te Langedijk er 'n operettes-uitvoering van heeft ge geven. die klonk als een klok. On der een andere naam. Onder de naam Florimontmet in da hoofd r len Marie Kliffen sen Michael C bete. Er ls aan die cperette een ge schiedenis verbonden. De operet tevereniging zat te sukkelen met de tekst. Toen zei de voorzitter van de vereniging, de heer Ster- ïlnga, dat er één man aan de Lan gedijk was, die vcor een goede tekst kon zorgen. En dat was Jan vr,n Alphen. We gebruiken maar B' eods zijn schuilnaam. Dat werd gezegd, tegen de heer Uipkes, die lii de operette zo'n be langrijke rol heeft gespeeld. En deze was boekhouder op de fabriek 'waar Van Alphen arbeider was. Is het te verwonderen, dat deze heer de schouders ophaalde. Wat zou Immers een arbeider kunnen?" - Uiteindelijk heeft Jan van Al phen „Florimont" geschreven. Merkwaardige geschiedenis. Want het was geen navolging van het boek van Aart van der Leeuw. Dat had hij niet willen lezen. Hij had slechts enkele gegevens gevraagd, teneinde in zijn schepping vrijer te kunnen zijn. In twee dagen was het eerste bedrijf af. GEEN WINDEIEREN En nu zult u denken: Die man zijn kostje was gekocht. Zijn pad is verder over rozen gegaan. Want «ulk een succesvolle operette zal hem geen windeieren gelegd heb ben. Over het bedrag dat hij er voor heeft ontvangen zwijgen we. Op zijn verzoek. Maar eigenlijk was het bij de wilde spinnen af. En dan te moeten ervaren, dat *n dirigent op een andere plaats nog wilde proberen het te doen voor- Ie-men of de tekst van hem was. Bemoedigend was het niet. Maar Jan van Alphen zette door. Hij ploeterde op de fabriek, hij sjouw, de met «Un groentekarretje, om ln *Mn vrije tijd aan de kunst te doen Wel niet allemaal van het soort van Florimont. HIJ pakte aan. Schreef liedjes voor bruiloften, maar ook voor de bekende zangers van het chanson. Van het levens lied. Voor Dltl Dorenbos, Bepple Meuray. Bepple Mouton, John Murray, Bepple Mouton, John Plraps. Meri Corsant. Harry Wood- Katwljk en vele andere. En naast het levenslied maakte hij teksten voor Jan Buisman en duo WIJo. Terwijl we zo zitten te praten komen de schrifturen voor de dag. We zien naast onuitgegeven dicht werken recensies over opgevoerd werk. We verdiepen ons in het Rulterspel, dat onder zijn leiding in de Beemster tot een succes werd we lezen ln de revue ter gelegen heid van het honderd Jarig be staan van de Anna Paulownapol- der om eindelijk in handen te krij gen het stuk: „Alkmaar in de Spaanse tijd". Misschien herinneren velen on zer lezers zich deze dingen nog wel. Soeclaal Alkmaar in de Spaan se tijd is een omvangrijk werk ge weest, dat met veel succes ls op gevoerd en dat herhaald zou wor den. Heeft u er ooit meer van ge hoord? Wij niet. Wat een arbeid zat er ln dit werk. Wat een voorbereidende stu die is er voor nodig geweest. En geen windeieren? Weet u wel, dat de auteur slechts een vijfde heeft gehad, van wat hem door een enthousiast comité was toegezegd. Ja, Ja. veel compli menten, veel lof, maar de rest. NIEUW WERK Wie met een auteur spreekt, informeert naar nieuw werk. dit hij in petto heeft. En ook Van Al phen heeft het. Een paar operettes Het vrouwtje van Stavoren én Liefde ln Bohemen .maar waai* is ln Nederland de componist, die 't durft bestaan om een compositie voor een opera of operette te schrijven? Ge hebt een lantaarn tje nodig en ge zult ze nog niet vinden. We vragen ons zelf af, of hier geen rijk arbeidsterrein braak ligt voor onze rado-omroep. Is het net al te veel zo, dat de om roep zich uit vrees de gunst van het. publiek te verliezen, steeds maar door bedient van werk van artisten die zogenaamd 'n naatn hebben bij de luisteraars en daardoor anderen geen kans geeft. De omroep beschikt over mi|- lloenen en op haar rust de plicht artisten een kans te geven. Nog meer heeft Jan van Alpheh op zijn chapiter. Een radloavonjd vor de KRO. getiteld ..Het land van Noord-Scharwoude" .liederen voor het Westfriese genootschap, ge dichten uit de illegale periode, toeta hij niet meer naar buiten kon opi- j treden, omdat hU van de Cultuur kamer niets moest hebben. (En avond te houden, waarop de ver- deswege nu uitgelachen wordt door artisten en schrijvers, die nu „ar rivé" zijn en van het Cultuurka- merërama weinig ellende hebben ondervonden). Een ogenblik dreigt het onder houd bitter te worden. Ook wij hebben Immers wel enige grleyen tegen de gang van zaken na de bevrijding, maar we komen weer bij de kunst terug. De kunst. De kleinkunst, die het hart van Jan van Alphen gestolen heeft en die hij nu weldra twaalf en een half Jaar beoefent. Belangstellend in formeerden we of deze periode on gemerkt voorbij zal gaan. Hij glimlacht charmant. Haalt de schouders op. „Er valt nog weinig van te zeg gen. Van verschillende zijden heeft men mij al gepolst. Och. Je kunt Je zelf toch moeilijk omhoog ste ken. Maar als er iets gebeuren moet (en er gaat Iets gebeuren, let u maar op), dan zou ik er zo veel voor voelen, om een grote schillende artisten, voor wie ik liedjes heb geschréven zelf komen, om ze te zingen of te declameren. Een bloemlezing uit mijn werk, ten tonele gebracht door een reeks kleinkunstenaars, dat zou dat plei- zlerlg zijn. En om u de waarheid te zeggen, een mens wil ook wel eens een klein beetje erkenning hebben. Als arbeider die iets meer wil, is het zo'n toer om er boven op te komen. En dan heb Je wel eens een duw nodig, die Je plotse ling weer op een hoger plan brengt". Daarmee was ons onderhoud af- gelopen. Ander werk riep ons. Het verheugt ons echter, onze lezers kennis te hebben laten maken met een rasartlst. En het plan. dat hier gelanceerd ls. het ls aan de Langedljkers om dit in vervulling te doen gaan. Het gezegde, dat geen profeet in eigen land geëerd ls behoeft toch zeker ln dit geval niet op te gaan. De wereld wordt kleiner De KLM zal binnenkort weder om een nieuwe transatlantische lijn openen en wel van Amsterdam vla Glasgow, Gander, Montreal in Canada en Havanna op Cuba naar Curacao. Deze nieuwe dienst zal tweemaal per week met Constella- tions worden gevlogen en bete kent opnieuw een uitbreiding van Tot nu toe was de vrouw jan rijpere leeftijd het stiefkind van de mode. Het is echter een verheu gend teken, dat otilangs tijdens een televisie-shoto m Engeland verscheldene modellen voor oudere da mes werden getoond. De japon links boven is van gebloemde zijden jersey. Het model is zeer eenvou dig; een strak lijfje met punthals en aangeknipte mouw, terwijl de nauwe rok onder de taille een weinig is gedrapeerd. Gecompliceerder is de cre atie van Lanvin rechts boven. Over de nauwe rok vallen twee van links op lopende schortjes. De kno pen aan de rechterkant suggereren daar een slui ting. Het materiaal be staat uit grijze zijde met ingewerkte nop. De -ont werper van de donkerrode wollen huispyama links onder, heeft zijn model „Volendam" genoemd, en niet ten onrechte. De manchetten en brede cein tuur zijn van angorawol. Met de klomp-muiltjes vormt de pyama een exo tisch geheel. Hollands, en tóch niet Hollands. Niet alleen het mannelijke Vo- endamse costuum inspi. r eer de de mode-ontwerper ook het costuum van de vrouwelijke inwoners van Volendam trok zijn aan dacht. Bij de donkerblau we wollen cocktail jurk, met 't zo pópulair gewor den schouder-decolleté, be hoort een kapjevan hét- de japon ls afgezet. het intensieve luchtverkeer, dat de KLM reeds over de Atlantische Oceaan onderhoudt. New York, Curacao en Zuld-Amerika (Recife, •Rio de Janeiro, Montevideo en Buenos Aires) worden reeds gerui me tijd en frequent door de KLM- vliegtulgen aangedaan. Paramari bo in Suriname zal met Ingang van 20 Mei a.s. een rechtstreekse verbinding door de lucht met Ne derland hebben. Thans zal ook Montreal, de grootste stad van Ca nada en Havanna, de hoofdstad van Cuba, het grootste eiland in de Caraiblsche Zee.# opgenomen worden in het transatlantisch luchtnet van de KLM. dat daar door een lengte van bijna 50000 km verkrijgt, terwijl het gehele KLM-luchtnet hierdoor ruim 120.000 km lang wordt. Bovendien is deze nieuwe lijn de eerste, die Canada met het vaste land van Europa verbindt, en de vijfde transatlantische lijn van de KLM. De KLM zal deze lijn op Zondag 29 Mei a.s. openen. De rou te van Amsterdam naar Curacao via Montreal en Havanna is circa 1000 km langer dan de lijn Am sterdamCuracao vla New York, welke een lengte heeft van onge veer 9250 km Ondanks de grotere afstand zal de reisduur van deze nieuwe verbinding slechts 35 uur bedragen. De aankomst en ver trektijden zijn zo geregeld, dat zo wel in Europa als in Amerika goe de aansluitende verbindingen wor den evrkregen. De frequentie van de lijn Amsterdam—Curacao via New York wordt gelijktijdig van 3 tot 1 maal per week teruggebracht Canada: ruimte en rijkdom Canada met zijn ruim 12.000.000 inwoners beslaat een oppervlakte van 9,5 millioen vierkante kilome ter. Dit is Iets mnder dan de op pervlakte van geheel Europa. Vooral tijdens en na de tweede we reldoorlog is Canada tot zeer gro te bloei gekomen. Hieraan ont leent deze nieuwe KLM-lijn dan ook wel op de eerste plaats haar grote betekenis. Landbouw en in dustrie .handel, mijn- en bosbouw plaatsen Canada internationaal op hoog niveau. Duidelijk blijkt dit uit de stijging van het nationale Inkomen .dat ln 1939 ongeveer 5,5 milliard dollar bedroeg en thans tot meer dan het drievoudige is gestegen. Niet alleen uitcommercieel oog punt Is deze lijn van groot belang: zij heeft ook een symbolische be tekenis. Het Canadese en Neder landse volk zijn juist door de oor log naar elkaar toegegroeid, niet in het minst omdat het Prinselijk Gezin van Nederland zulk een gast vrij onderdak ln Canada heeft g# vonden, toenij het naar het bui tenland moest uitwijken. Ook door zijn aandeel ln de bevrijding van Nederland heeft Canada de grote dank van het Nederlandse volk verdiend. En thans worden d« banden van bloedverwantschap, nu duizenden Nederlanders ln Ca nada een nieuw bestaan en een nieuw vaderland vinden. Cubaluxueus en landelijk Ook de verbinding met Havanna ls van groot belang. Deze prachtl- hoofdstad van het wereldbefaam- de toerlstenelland Cuba, ls thans voor het eerst rechtstreeks met Europa en Canada verbonden. Bo vendien hebben de passagiers hier goede aansluitingen op andere luchtlijnen o.a. naar Mexico en de Westkust van Zuid Amerika. Heeft het feeërieke en landelijke Cuba met zijn brillante hoofdstad waar overdadige luxe en uitbun dige pracht haar tot een wereld stad stempelen, voor toeristen een bekende klank.' niet minder be kendheid geniet het om zijn siga ren en zijn suiker, terwijl voorts landbouw, veeteelt en mijnbouw van een niet te onderschatten be tekenis zijn. Curacao: kruispunt van lucht wegen. Het eindpunt van deze nieuwe lijn: Curacao, heeft prachtige luchtverbindingen naar vrijwel al le voorname steden op de grote en kleine Antillen en ln verschillen de landen van Centraal Amerika, langs het bijna 12.500 km lange KLM-luchtnet. dat sinds 1935 ln West Indië ls opgebouwd. Maar ook ln Europa geeft de KLM voor hen die uit West Indië. Cuba of Oanada naar de oude we reld reizen op de dag van aan komst goede doorgaande verbin dingen naar alle West Europese landen, Klein Azië en Nrd. Afrika. DINSDAG 24 MEI NA 12 UUR HILVERSUM I 301 m. 12.00 En semble Jo Bos. 12.40 Plerre Palla, plano 13.00 Nieuws. 13.20 Prome nade-orkest. 14 00 Met naald en schaar, 14.25 Opera „Turandot" v. Pucclnl, 16.25 Lezing over Llszt, 16.40 De Schoolbel, 17.00 Kinder koor Jacob Hamel, 17.30 Gram.pl., 18 00 Nieuws, 18.15 Tom Erlch. pla no 18.30 Ned. Strijdkrachten. 19.00 Radiostrip 19.10 Radlo-muzlek- Journaal. 20.00 Nieuws. 20.15 Bonte Dlnsdagavondtrein met Lou Ban- dy, 21.40 Brieven over Hersengym nastiek 22.05 Ik zou zo graag. 22.30 Zangrecital Annle Woud, 23.00 Nieuws. HILVERSUM H 415 m. 12.00 Pl anorecital Anton Los, 12.33 Orkest zonder naam. 13.00 Nieuws, 13.20 Metropole-orkest, 14.00 Rotterdams Philharmonlseh Sextet, 14.30 Voor de vrouw, 15.00 Schoolradio, 15,30 Spaanse èn Zuid-Amerikaanse mu ziek 16.00 Radloziekenbezoek, 16.30 Zlekenlof, 17.00 Jeugduitzending, 17.45 KRO-amusementsorkest, 18.10 Sportpr. Jan Cottaar, 18.20 Collegium Muslcum Amsteloda- mense 19.00 en 20.00 Nieuws, 19.15 De zon en de maan ln de lichte muziek. 20.12 Beethoven-concert, ln het Concertgebouw, 21.45 Vlool- recltal Rudoll Baumgartner, 22.15 Bach-cantate, 23.00 Nieuws. WOENSDAG 25 MEI VOOR 12 UUR HILVERSUM I 301 m. 7.00 en 8.00 Nieuws. 7.30 en 8.15 Gram.pl.. 9.00 Saksisch Staatsorkest, 10.00 Morgenwijding. 10.20 Voor de vrouw. 11.00 Populair non-stop. HILVERSUM n 415 m. 7.00 eil 8.00 Nieuws, 7.15 en 8.15 Gram.pL, 9.00 Voor de zieken, 9.35 Werken van Tschaikowsky, 10.30 Morgen dienst 11.15 Hildebrand-mlnlatn- ren. ^tijnheer de Burgemeester.... door N. J. P. SMITH Harry Tulleners, de werkeloze boekhouder, heeft lang in twee strijd gestaan. Ze denken dat hij ■zojuist levenloos uit het bassin is opgehaald. De directie heeft zijn Meren al uit het kamertje gehaald. Nu trekt htf maar de spullen aan van zijn buurman in de aangren zende cabine het is duidelijk dat die verdronken is. Tsja, wat doe je al niet als werkloze boekhouder. 3 „Ik ben werkelijk benieuwd, of de rommel passen zal," dacht Harry Tul leners. In elk geval scheelde ik niet zo veel in lengte met de haastige baas. Nu hij eenmaal zijn afkeer overwonnen had, kleedde Harry zich vlug verder aan. In elk geval had de vent smaak. Dat is wel een net dasje't Staat k-su- rig bij het grijze pak Die broek een klein beetje hoger zou ik zeggen dat is met bretels te vinden schoe nen met slobbersNetjes, keurig gewoon. 'tVest.... gaat welkan wel zo. Als het een confectiepak was, zou Ik de trekker wat kunnen aanha lenAls ik nu maar wist, waar de man zijn zakkammetje bewaarde. Ik mag toch wel aannamen, dat hy er een kammetje op na hieldanders zou ik m'n tien geboden nog door m'n haar moeten halenHarry zocht in alle zakken en deponeerde het gevondene op de bank. Dat is een heel uitdragerytje, dacht hij. Maar nu het kammetje.... Een koninkrijk voor een kammetje..., wie had ook weer zo Iets gezegd? Harry's verlangen naar een kam werd afgeleid toen hij een zakagenda vond. Het ding maakte hem niet veel wijzer, daar de geperforeerde blaadjes er uitgescheurd waren elke week weer. De week was al flink bezet: 17, Februari Raad, 18 Februari Raad, 21 Februari RaadRaad.... Raad.... Daar ben ik nu mee bezig: te raden, wie ik eigenlyk benZeker een verslaggever of zo iets. De vent loopt over van vergaderingen en besprekin genIk lijk wel tot directeur van de bank te zijn bevorderd de ene confe rentie na de andere. Even kijken, wat ik morgen doe.... „Kimmel aan de tand voelen" KimmelKim mel? Ik zou die Kimmel best aan zijn tand willen voelen als ik maar wist ,wie die mijnheer Kimmel was en zekerheid had, dat Kimmeltje niet zou bijten! Ik wou, dat ik nu maar een kam had.... Harry legde het boekje neer en graai de nog eens in de zakken. Daar zullen we hem hebben^ mompelde Tulleners. Net wat ik dachtEen goed kamme tje ook maar niet netjes onderhou den: Nu hoop ik' maar niet, dat ik een scheiding draag, bedacht hij, terwijl hij zijn haar achterover haalde.... Enfin daar gaat de hoed over. Ja, dat had ik al gezien: hoed is behoorlijk. goed merk. Ik begin toch te geloven, dat er een nette kerel overleden is. Met een air, alsof het z'n eigen Jas was, nam Harry het colbertje van de haak. Nu komt het er op aan. Als dat ding niet goed past, kan ik het hele boeltje wel weer uittrekken en in m'n natte badpak op zoek gaan naar me- neer-de-directeur. Maar het colbertje zat keurig. Of ze het voor mij gemaakt hebben, overwoog Tulleners. Nu die jekker nog en dan Lieve deugd! Ik weet nog niet eens, hoe ik heet.dat die kerel zijn naam niet in die agenda heeft gezet! Raad.... raadraad. Wacht, dat colbert misschien kan ik daar wat wijzer uit worden. En ik heb de spullen nog niet eens nagekeken...Wel een bewijs, dat het mij niet om het geld te doen is. Zou ik nu méér hebben, dan m'n dub bele maand?Drommelsm'n eigen portemonnaie m'n betaalde eet- kaart en m'n horloge! Dat kan met el kaar nog wel eens een verkeerde ruil wordenDan zou ik toch nog naar de directeur moeten Het hoefde niet. Reeds de eerste blik in de portefeuille van de meneer, die Harry nu verving, overtuigde hem er van, dat hy de dubbele maand salar* gerust kon laten schieten: hij zag er nu beter gekleed uit en hy had meer, veel meer geld ia de zak dan vóór hy gi»ff zwemmen. Hij gunde zich geen tijd het bedrag precies na te tellen. Weg moest hij weg. Haastig griste Harry de spullen, die hij by het zoeken naar het kamme tje uit de zakken gehaald had, bijeen en gaf alles de plaats waar hij het gevon den had terug. Met een breede zwaai schoof hy het gordijn weg, maakte ach ter zich de deur van de kleedkamer open en wandelde kalm naar de uitgang. Nu eerst een kop koffie.... om bij ta komen en om eens rustig te overwegen, hoe hy die zaak verder zou aanpakken. In het restaurant zat de heer Tulle ners, die zich in zyn nieuwe tweede hands kleding al wonderwel op z'n ge mak gevoelde, bedaard te kyicen naar de verenigingszwemmers, toen er een man naar hem toekwam. „O, bent u er toch nog?" „Ik ben van gedachten veranderd ik heb nu zo'n dolle haast niet méér lk dacht, dat lk het nog wel halen zou maar nu kom ik tóch te laat en dan stel ik dat maar liever uit tot morgen", antwoordde Harry. Het zou hem 'n lief ding waard ge weest zyn, als hy geweten had, wat hij precies had uitgesteld waarom zyn voorganger zo'n haast had, toen hy achter hem aan het zwembad in kwam. „Als u my even het sleuteltje kunt geven, zal lk de auto tot voor de Ingang ryden," bood de man aan. Haastig nam Harry een slok van de koffie. Wat wou die kerel?Zou hek nu al mislopen? Reeds wilde hij mek een laat-maar de lastige vrager tevre den stellen, toen hy zich herinnerde, dat hy in een der vestzakken een klein sleuteltje had gevonden. Natuurlijk dat was een autosleuteltje.Hij was met zyn wagen gekomen„Ga ja gang," sprak hy, terwyi hy de man het sleuteltje gaf. „Ik kom dadelyk zelf." De gewezen boekhouder dronk z'n koffie op. Nee, de ruil is niet slecht ik ben er niet op achteruit gegaan. Een autoMaar dan moet ik ook een rij bewijs en een nummerbewys hebben, Hy keek tersluiks of er misschien iemand in het restaurant naar hem keek. Toen moest hy om zichzelf la chen. Dat zou een mooie boel worden, als je niet eens meer in je eigen por tefeuille zou kunnen kyken Harry behoefde niet lang te zoeken en hy verwonderde zich er over, dat hij het Rybewys niet dadelyk gezien had. Nu keek hij met reden even om zich heen. De juffrouw, die hem z'n koffie gebracht had, stond stil in het buffet; de zwemmers, iets verderop, hadden het te druk met zichzelf, dan dat zij op een meneer zouden letten, die.zijn eigen foto bekeek. Ik geloof wel, dat lk het ben in elk geval zou die meneer m'n tweelingbroer kunnen zyn. Die meneer... Drommels! Nu zou hy weten, hoe hij heette. Vliegensvlug keerde hy de kaart om: „Afgegeven aan Johan Leo- nard Poortmans, oud 33 jaar, wonend# te Harrelaar, Ringweg 78".... (Wordt vervolgd)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1949 | | pagina 3