IWnaatikr
m.
n.-holiandse
In Sjanghai wappert de witte vlag
5E JAARGANG N° 1543
PERS 1945
WOENSDAG 25 MEI 1949
\-
O i
J|^
i
Generaal Spoor
overleden
Wisjinski pleit voor „politiek van Potsdam"
Minister Stikker:
Indonesische kwestie beheerst door
buitenlandse politieke aspect
pegeu
zonneschijf
Uitgave Stichting „Da Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen 0.32 per week 1.30 per
maand 3.90 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertentie! 14 ct. per m.m., familieberich-
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korti"g.
Verantvr. redacteur J. van Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel K 220G-397!
Communisten bezetten China 's grootste handelscentrum
Hedenmorgen vroeg zijn door de communisten geleide troepen
Sjanghai, het grootste handelscentrum van China, binnengetrok
ken. Onder het lossen van schoten in de lucht dwXngen de commu
nistische troepen door in de Franse concessie, welke zij op vreed
zame wijze begonnen te beletten. Elders in de buitenwijken was
neg kanongebulder hoorbaar. De nationalistische troepen leverde
achterhoede gevechten, Van alle politieposten wapperde de witte
vlag.
De winkels waren gesloten en
de strater. verlaten, terwijl do
communisten verder in de stad
doordrongen. In de nacht» waren
alle barricades in de straten om
gehaald en de pcütie had de anti
communistische leuze van de mu
ren verwijderd.
Heft binnentrekken der commu
nisten begon enkele uren nadat
duizenden manschappen van de
nationalistische verdediging, on
der dekking van hun luchtmacht,
ten noorden uit de stad waren ge
trokken naar Woesong.
De Franse concessie ligt aan de
Whangpoe tien Noorden van de
oude Chinese stad.
De communistische troepen wa
ren ten Westen de stad binnenge
komen. in de wijk van Jessfield
Park. Volgens latere berichten be
gonnen zij ook de „Bund" te be-
zp-ten.
De „Sjoen Pao" een blad van de
Nationalisten .verscheen met be
richten van het communistische
persbureau „Nieuw China".
De bezetting van de stad geschied
de ordelijk en systematisch en zon
dpr ernstige gevechten. De meeste
peiitiebureaux weric- zonder te
genstand overgegeven. De commu
nistische troepen toonden een per
f-~'Cte discipline.
De nationalisten waren verde-
digingsstelüngen aan het opwer
pen bij de brujgen over de Soet-
Belg
lisctie Liberalen beloven
terugkeer Leopold
Door de afdeling Antwerpen van
de Belgische Liberale Partij opge
stelde verkiezingsmanifest wordt
de beloft? gedaan, ertoe te zullen bij
dragen, dat de wet van Juli 1945,
o pgrond waarvan de mogelijkheid
tot terugkeer van Koning Leopold
werd uitgeschakeld, wordt afge
schaft en Koning Leopold opnieuw
op de troon wordt gebracht. Dit
manifest is getekend door alle li
berale candidaten, onder wie de
gewezen minister van justitie Li-
lar. In dit verband wordt er in po
litieke kringen op gewezen, dat in
de liberale partij zeer uiteenlopen
de meningen heersen over de ko
ningskwestie en dat de te Antwer
pen genomen beslissing geenszins
kenme'kend is voor de houding
van de liberale partij in haar ge
heel met betrekking tot dit pro
bleem.
Kerkmeester krijgt 14 jaar
Het Bijzonder Gerechtshof te
Amsterdam veroordeelde de 55-
jarige Hendrik Jacobus Kerkmees
ter uit Bussum tot 14 jaar gevan
genisstraf met aftrek, levenslange
ontzetting uit alle openbare diens
ten en het recht een een leidênde
functie te bekleden in het druk
kerij- of uitgeversbedrijf.
De advocaat-fiscaal, mr. A. H
van de Veen noemde in zijn requi
sitoir het zwaartepunt van de ten
lastelegging de wijze waarop Ke;*k
meester het apparaat van de NV
De Arbeiderspers dienstbaar heeft
gemaakt voor het nationaal socia
lisme, tegen het Nederlandse volk
'rtSfouc-
M-y
t-
sjou in het Noorden van de stad.
welke wijk nog niet geheel door
hun achterhoede was geevacueerd
Vele hooggeplaatste functiona
rissen van regering en Kwomin-
tang zijn in de loop van de nacht
per vliegtuig uit de stad vertrok
ken. Burgemeester Tsjen Liang
en de commissaris van politie
Mao Sen zouden in de stad zijn
gebleven.
In de Wangpoe staken alleen de
bovengedeelten van een dozijn tot
zinken gebrachte schepen boven
het water uit.
A.F.P. meldt uit Batavia dat Ge
neraal Spoor hedennacht om
12.15 uur plaatselijke tijd is over
leden aan een hartaanval
De echtgenote van Generaal
Spoor, die in Nederland ver
toefde, is inmiddels naar Batavia
vertrokken, waar zij Vrijdag a.s.
hoopt aan te komen.
Generaal Sooor bereikte de
leeftijd van 47 jaar.
Einde Berlijnse spoorwegstaking in zicht?
West Berlijnse politie
doet stations ontruimen
De ond*>r communistische con
trole staande spoorliedenvakbond
van de Sowjetstctor heeft de
spoorwegdirectie verzocht het loon
der in de Westelijke sectoren wo
nende spoormannen in Westmar
ken uit te betalen en de stakers
aangespoord het werk te hervat
ten. Aanvankelijk verklaarde deze
bond de eisen van de stakers on
verantwoord. Een woordvoerder
van de stakers verklaarde, dat de
mannen het werk niet zouden her
vatten voordat de spoorwegdirectie
beslist heeft de lonen in Westmar
ken uit te betalen.
Gewapende Westberlijnse politie
is inmiddels begonnen met het
overnemen van alle bovengrondse
(S-bahn) stations, die geheel of
gedeeltelijk in handen zijn van de
Oostduitse spoorwegpolitie.
De nieuwe Amerikaanse comman
dant van Berlijn, generaal Howley.
die tevens voorzitter is van de Wes
telijke Kommandatura, heeft te-
samen met zijn Britse collega, ge-
neraal-majoor Bourne, brieven ge
zonden aan generaal Petrof op 't
hoofdkwartier van de onder Sow-
jetbeheer staande Duitse spoor.
wegdirectiej en hem verzocht on
middellijk alle Sowjetrussische
troepenbenheden, die naar de Ame
Troepen keren terug
uit Indonesië
„Wat er ook moge gebeureh, het
on&angs gepubliceerde demobili
satie-schema voor de troepen in
Indonesië zal niet meer worden
veranderd," aldus verklaarde ko
lonel G. Pruijs, directeur voor de
demobilisatie d. Koninklijke Land
macht in Nederland tijdens een
persconferentie, die gistermiddag
op het ministerie van oorlog werd
gehouden.
Deze positieve verklaring is, al
dus de kolonel, niet een belofte
als al die andere inzake demobi
lisatie en aflossing, welke onder
de dwang des omstandigheden
niet kenden worden nagekomen.
De regering en de legerleiding zijn
er vast van overtuigd, dat de troe
pen, die nu reeds meer dan twee
jaar in de tropen dienen, naar
huis moeten. „Zij zullen demobi
liseren", zei kol. Pruys. Technisch
staat er niets in de weg om bin
nen de komende 8 maanden 30.000
man naar Nederland over te bren
gen. Scheepsruimte ls voldoende
aanwezig en ook de capaciteit van
't demobilisatie-centrum is groot
genoeg om de stroom van demobi
lisanten van Juli tot December
2000 per maand en later meer
te verwerken.
Eerst zal de groep oorlogsvrijwil
ligers, ongeveer 9000 man omvat
tende naar hv's keren en daarna
de 7-December divisie, die in het
tijdvak tussen October 1949 en
Januari 1950 zal demobiliseren.
Wolkbreuk in Oostenrijk
De hevigste wolkbreuk in Oos
tenrijk sinds 30 jaar heeft de dood
van twee personen ten gévolge ge
had. Er bestaat ernstig gevaar.dat
de Donau buiten zijn oevers zal
treden. De rivier is de laatste 24
uur 3 meter gestegen. Te Braunau,
Hitiers .geboorteplaats, vormen bo
ten op het ogenblik hte enige ver
voermiddel. Veel dorpen in Oos
tenrijk zijn ontruimd. Op 19 be
langrijke punten is het verkeer op
de hoofdwegen gestremd.
Bij de te houden verkiezingen
voor de gemeenteraden zal het niet
mogelijk zijn in een andere ge
meente te stemmen dan in die, op
welker kiezerslijst men voorkomt.
In het algemeen stemt men dus
in die gemeente, waar men in het
bevolkingsregister ls opgenciien.
rikaanse en Britse sectoren zijn
gezonden en daar eigendommen
van de Duitse spoorwegen bezet
houden, terug te trekken. Beide
Westelijke generaals achten het
duidelijk dat de gewapende spoor-
wegpolitiek onder verantwoorde
lijkheid van de Sowjet-autoritei
ten gemengd is in een soort sta
kingsbreking. die tot onnodig
bloedvergieten heeft geleid en nog
meer geweld in het vooruitzicht
stelt, indien zij niet onmiddellijk
word stopgezet.
De Westberlijnse politie heeft 't
kruisupnt Westkreuz en het in 't
Zuidwesten gelegen eindpunt Gru-
newald bezet. De Oostduitse spoor
wegpolitie verliet beide stations
zonder weerstand te bieden.
Oud-illegaal veroordeeld
Het Bijzonder Gerechtshof te
Amsterdam veroordeelde de 35-
Jarige ex-onderwijzer Theunis v.
Vliet uit Hilversum tot een voor
waardelijke geldboete van f 500
met een proeftijd van 2 jaar. De-
boete zal voldaan moeten worden
indien de verdachte binnen deze
2 jaar zich niet zal onthouden van
het optreden in enige functie bij
een uit de illegaliteit ontstane or
ganisatie. waarbij is inbegrepen
de Stichting 1940—'45 en het pu
bliceren van eigen bevindingen of
die van anderen uit de illegaliteit.
VIERING KOPEREN BRUILOFT
KONINKLIJK ECHTPAAR
De minister van binnenlandse
zaken heeft per circulaire aan de
gemeentebesturen medegedeeld,
dat het naar zijn mening geen
aanbeveling verdient alom in den
lande feestelijkheden te organise
ren op de dag van de twaalf en 'n
half jarige echtvereniging van het
koninklijk echtpaar. aangezien
hunne koninklijke hoogheden blijk
hebben gegeven de viering als een
huiselijk feest te beschouwen.
VICHINSKY BEZOEKT SCHUMAN
De Russische minister van Buiten
landse Zaken, Vichinsky, bracht 'n
bezoek, dat slechts vijf minuten
duurde, aan de Franse minister
van Buitenlandse ZakenRobert
Schuman. Vichinsky, vooraan ver
laat met de Russische ambassa
deur in Parijs, A. Bogomolov, het
Franse ministerie van Buitenland
se Zaken.
KLAUS MANN OVERLEDEN
Klaus Mann, de 43-jarige zoon
van de bekende Duitse schrijver
Thomas Mann, is te Cannes over
leden. Men trof hem dood in zijn
hotelkamer aan. Vergiftiging werd
als doodsoorzaak vastgesteld.
Heere
nveen
kan
weer winnen
BW en SW hebben momenteel
de beste kansen op de titel kam
pioen van Nederland en beiden
hebben een lastige uitwedstrijd
voor de boeg. VSV speelt zijn laat-
ste wedstrijd morgen tegen SW en
BW gaat op bezoek bij AGOW,
dat thuis nog niet geklopt is. Aan
gezien Heerenveen zo goed als ze
ker NOAD de zesde nederlaag zal
bezorgen is de kans niet gering,
dat er de avond van Hemelvaarts
dag vier ploegen met een gelijk
aantal verliespunten aan de top
van de ranglijst zullen staan!
ONTAARDE MOEDER
VEROORDEELD
De Rotterdamse rechtbank heeft
de 29-jarige vrouw C. H. U.-den H.
veroordeeld tot één Jaar gevange
nisstraf, waarvan zes maanden
voorwaardelijk met aftrek van
voorarrest en met een proeftijd
van drie Jaar, alsmede onder toe-
zichtstelling van de reclassering
en van een zenuwarts.
Zij was verdacht van het dusda
nig verwaarlozen van haar zes
maanden oude baby, dat het kind
overleed.
De Parijse conferentie
De Sowjet-Russische minister v.
Buitenlandse Zaken Wisjinski
heeft gistermiddag een beroep ge
daan op zijn Amerikaanse, Franse
en Britse collegae terug te keren
tot „de politiek van Potsdam" en
een viermogendheden-contröle in
te stellen over een verenigd Duits
land. De Parijse conferentie ver
loopt in een sfeer van wederzijds
vertrouwen. De voorstellen vcm
Wisjinski hebben inmiddels bij de
andere ministers tegenstand ont
moet.
Wij laten hieronder de tekst van
de heden door minister Wisjinski
tijdens de zitting van de raad der
ministers van buitenlandse zaken
gedane voorstellen volgen. Wisjins
ki stelde voor:
1. te komen tot een éénwording
van Duitsland .waarvoor zijns«ln-
ziens moest worden voldaan aan
de volgende voorwaarden:
a. de controle-raad der vier
mogendheden moet wederom in
werking treden en aan dit lichaam
zal het hoogste gezag over Duits
land worden toegekend.
b. de intergeallieerde „Kom
mandatura": van Berlijn moet we
derom in werking treden. Dit li
chaam moet worden belast met 't
coördineren van alle maatregelen,
welke voor het bestuur van Ber
lijn dienen te worden genomen en
waardoor het normale leven van
de stad moet worden verzekerd.
2. daar bovendien in aanmer
king dient te worden genomen,
dat een economische en politieke
eenheid van Duitsland niet kan
worden bereikt, zonder dat één
enkel centraal Duits lichaam wördt
gesticht, dat bevoegd zal zijn be
langrijke vraagstukken in verband
met de economische en staatkun
dige structuur van geheel Duits
land te behandelen, ls het van
dwingend belang dat wordt over
gegaan tot:
a. het stichten van een raad
van state voor geheel Duitsland, op
basis van de reeds in de Oostelijke
en Westelijke zones van Duitsland
bestaande Duitse economische or.
ganen, de raad van state zou te
Berlijn moeten resideren:
b. het wederom instellen van 'n
centraal stadsbestuur voor geheel
Berlijn.
c. het voorleggen van het vraag
stuk van het uitschrijven van ver
kiezingen voor een gemeentebe
stuur voor geheel Berlijn aan de
intergeallieerde „Komandantura"
van de stad.
GRIEKS STOOMSCHIP VLOT
Het Griekse stoomschip „Katin-
go Hadji Pateas" dat nabij Schier
monnikoog aan de grond liep, is
door twee sleepboten van Doeksen
op Terschelling en 'n Duitse sleep
boot van de maatschappij Bugier
uit Hamburg vlot getrokken. Het
schip is naar de Elbe gesleept.
VERLIEZEN IN INDONESIË
De regering maakt bekend, dat-
tot haar leedwezen de volgende
verliezen in Indonesië zijn gemeld
Koninklijke Landmacht:
Gesneuveld in de periode van 10
Mei tot en met 13 Mei: 11 mili
tairen.
K.N.I.L.
Gesneuveld in de periode van 11
Mei tot en met 18 Mei: 3 miiltai
ren
Minister Stikker heeft in zijn antwoord,op het voorlopig ver
slag der Eerste Kamer over de begroting van het lopende jaar
er vrij duidelijk de nadruk op gelegd, dat het buitenlandse poli
tieke aspect van de Indonesischhe kwestie een centraal punt is
in het buitenlandse beleid van Nederland.
De gebeurtenissen op internatio
naai politiek terrein, welke zijn
gevolgd na het ondernemen van
de tweede zuiveringsactie op 19
December 1948 hebben, aldus de
minister opnieuw ten duidelijkste
gedemonstreerd, dal een oplossing
van de Indonesische kwestie, welke
niet of in onvoldoende mate re
kening houdt met de repercussies,
die het gebeuren in Indonesië in
het buitenland opwekt, zich niet
wel denken laat.
Naar aanleiding van het ernsti
ge bezwaar van sommige leden te
gen de wijze, waarop de Veilig
heidsraad zijn taak vervult, merkt
de minister op, dat ook in de Vei
ligheidsraad maar al te vaak de
bestaande tegenstellingen tussen
de leden, en met name die tussen
de grote mogendheden, de werk
zaamheden van de raad verlammen
GEEN UITBREIDING
VERDRAG VAN BRUSSEL
Het is de vraag of uitbreiding
van het Verdrag van JBrussel thans
dient te worden overwogen. De
vijf Brusselse mogendheden heb
ben in het afgelopen jaar samen
werking tot stand gebracht op al
le terreinen, door het verdrag be
streken en deze samenwerking
wordt voortdurend uitgebreid en
verstevigd. Naar het oordeel van
de minister verdient het de voor
keur met deze samenwerking voor
lopig in beperkte kring voort te
gaan.
Het ligt voorshands in de bedoe
ling om het contact met de West-
Duitse regering te doen onderhou
den door een diplomatieke ambte
naar wellicht met een kleine staf.
die echter rechtstreeks onderge
schikt zal zijn aan het hoofd der
missie te Berlijn.
Het verlaten van de zelfstandig-
heidspolitiek door Nederland mo«t
Marshall-hulp verminderd?
Hoffman protesteert
De commissie voor de toewijzin
gen van het Amerikaanse Huis v.
Afgevaardigden heeft voorgesteld
de gelden voor de Marshall-hulp
voor het jaar, dat op 1 Juli a.s. be
gint met 15 procent te verminde
ren.
Paul G. Hoffman. de leider van
de Economie Cooperation Ad mini-
stration verklaarde, dat dit een
ernstige vertraging van het Euro
pese herstel zou betekenen.
Hoffman deelde verde mede, dat
hij niet het voornemen heeft in 'n
verlaging van het bedrag der
Marshall-hulp te berusten of zich
bij een eventuele goedkeuring van
de verlaging door het congres neer
te leggen. Hij verklaarde te ver
wachten ,dat de komende maan
den zeer critiek zullen zijn voor 't
lot van het plan-Marshall.
Oud-N.S.B.ers weer actief
Rijkspolitie is op haar hoede
Opnieuw heeft de Rijkspolitie,
gewest .Amsterdam een einde we
ten te maken aan pogingen om 'n
vereniging van oud-NSB'ers te
formeren. Ditmaal was de hoofd
zetel in. Drfebergen nabij Utrecht
en ging de actie uit van oud-offi
cieren van de Nederlandse Arbeids
dienst. Er bestonden echter nauwe
contacten met Frans de Jong, wo
en die aan de Leliegracht te Am
sterdam. in wiens huis destijds de
Vereniging tot hulp aan politieke
delinquenten ..Wij moeten helpen*
haar hoofdkwartier had.
REGELING
GEZINNEN OFFICIEREN
Officieren en onderofficieren van
de Koninklijke Landmacht ,dle 1n
Indonesië verblijven, kunnen hun
gezin voor rekening van het Rijk
laten overkomen indien zij twee
Jaren zonder onderbreking in de
tropen in werkelijke dienst zijn ge
weest en als zij-hun diensttijd in
de tropen verlengen met ten min
ste twee Jaar. Tot dit verlengd ver
blijf moeten zij zich schriftelijk
verbinden.
In Nederland verblijvende offi
cieren en onderofficieren, die ten
minste twee jaar zonder onderbre
king in de tropen in werkelijke
dienst zijn geweest en die opnieuw
naar Indonesië worden uitgezon
den, kunnen eveneens aanspraak
maken op overtocht van hun ge
zin voor Rijksrekening, indien kan
worden verwacht, dat het gezins
verband in de tropen ten minste
gedurende een jaar zal bestaan.
niet worden begrepen als het op
geven van de handhaving van een
eigen zelfstandige positie te mid
den van de mogendheden. Voor
een succesrijke samenwerking in
West-Europa acht de minister 'n
grote zelfstandigheid van de klei
nere staten van aanzienlijk be
lang.
Verkeerde weg
We herinneren ons een gesprek,
dat we in het laatste jaar van de
oorlog hadden met een politieke
tegenstander, waarmee we voor de
oorlog dikwijls overhoop lagen.
Waarmee we zo fel streden, dat
over en weer de juiste normen
niet meer in acht werden geno
men. Waarbij dikwijls laster en
verdachtmakingen aan de orde v.
d. dag waren. En in dat gesprek
gevoerd onder benarde omstandig
heden, kwamen we tot de conclu
sie, dat we elkaar over en weer
totaal verkeerd beoordeeld had
den en dat wederzijds steeds de
beste bedoelingen hadden voor
gezeten. In dat uur kwamen we
ook tot de conclusie, dat we steeds
tegenover elkaar de goede gewoon
te in acht zouden nemen, om in
eikaars eerlijke bedoelingen te ge
loven. En we spraken de verwach
tin. uit. dat de politieke oorlog in
Nederland na de oorlog zuiverder
eerlijker zou worder gevoerd en
dat alle Nederlanders beter begrip
voor eikaars bedoelingen en stre
ven zoude hebben.
Als we elkaar nu tegenkomen,
hebben we veelal een pak citaten
bij de hand, waarin we ons ver
diepen en waarvan we aan het
eind van de studie kunnen zeggen
dat het goede begrip en de goede
wil nog in bedenkelijke mate onf
breken. En toe we razen. dat bel
congres van da vereniging val»
oud-politieke gevangenen had be
sloten om de communisten uit te
sluiten van het lidmaatschap dier
vereniging, dachten we aan de
vriend, met wie we bovenvermeld
gesprek hadden. Zo ver ls het dus
al met het Nederlandse volk ge
komen, dat zelfs een genootschap
van mensen, die in de oorlog de
grootste eller de gemeenschappelijk
hebben doorstaan, die een gemeen
schappelijk beleef:: ideaal hadden
een vrij Nederland, een bepaalde
groep, in casu de communisten uit
sluiten van het lidmaatschap hun
ner vereniging.
Niet alleen da de politieke tegen
stellingen feller nog zijn geworden
de onverdraagzaamheid, het wan
trouwen, de haat hebben evenzeer
die van voor de oorlog nog over
troffen. Wij geloven, dat de ver
eniging van ex-politieke gevange
nen een verkeerd besluit heeft ge
nomen door de communisten uit
te wijzen. Zo goed als wij ook ge
loven, dat het verkeerd is om de
communisten in andere functies
of lichamen bulten de gemeen
schap te plaatsen. Niet omdat we
het met de communistische tac
tiek eens zijn.
Maar omdat we er van over
tuigd zijn, dat we precies in het
schuitje komen, waar de heren die
in Moskou de lijnen uitstippelen,
ons willen hebben. Sedert blijkt,
dat het communisme in het Wes
ten invloed verliest, is het Moskou
er om te doen, in verschillende
landen een groep aanhangers te
hebben, die door de gemeenschap
zelf als het ware zijn uitgesloten.
Een fanatieke Gideonsbende. Door
alles verbitterd en daardoor tot
nige verklaringen van Thorez, To«
liatta ,enz. Welk zinnig politicus
gliatta. enz. Welk zinnig politicus
legt dergelijke verklaringen af,
tenzij men zich bewust onmogelijk
wil maken? Om de betrokken par
tij bewust tuiten de gemeenschap
te doen stoten. Het spel van Mos
kou is hier te doorzichtig. Niet
door de communisten bulten de
gemeenschap te plaatsen, kunnen
we ze overtuigen, dat ze in de
eerste plaats Nederlanders zijn.
Wel echter in de gemeenschap
zelve.
v. Z.
HETZELFDE WEERTYPE
Over het algemeen veel bewol
king met hier en daar enkele bul
en. Meest matige wind, hoofdza
kelijk tussen Zuidwest en West.
Aanhoudend tamelijk koud weet»
